Translations:Yirmi Üçüncü Lem'a/82/fa

صانع ذوالجلال و قادر کل شی مانند آن چه در مثال کتاب و ساعت بود، اسباب را خلق کرد، مسببات را نیز خلق می‏کند. او با حکمت خویش مسببات را به اسباب پیوند می‏دهد. جلوه‏‏یی از شریعت فطری کبرای الهی را که عبارت است از قوانین عادة الله - برای تنظیم حرکات کائنات - تعیین کرده؛ و در مقابل آن جلوه در اشیاء، طبیعت اشیاء را فقط به عنوان آینه و معکسی، با اراده‏ی خویش تعیین کرده است. و وجهی از طبیعت مزبور را که مظهر وجود خارجی‏ست با قدرت خویش ایجاد کرد و اشیا را در متن طبیعت آفرید و دریک‏دیگر آمیخت. آیا پذیرش این حقیقت که کاملاً معقول و نتیجه براهین بی‏شمار است، آسان است (در حد وجوب لازم نیست؟)، یا این که بگوییم ماده بی‏جان، بی‏ادراک، مخلوق، مصنوع، و بسیطی که شما سبب و طبیعت می‏نامید، همه جهازات و وسایل بی‏شمار و مورد نیاز برای هستی موجودات را در اختیارشان می‏گذارد و از آن‏ها می‏خواهد کارهای حکیمانه و بصیرانه را خود انجام ‏دهند؟ آیا این امر ممتنع و خارج از دایره امکان نیست؟ مطلب را به انصاف عقل بی‏انصاف تو ارجاع می‏دهیم.