İçeriğe atla

Otuzuncu Lem'a/fa: Revizyonlar arasındaki fark

"'''نتیجه این که اگر جهان موجود است و نمی‌توان آن را انکار نمود، حقایق قابل مشاهده‌یی چون حکمت، عنایت، رحمت، جمال، نظام، میزان، و زینت -که در حُکم الوان جهان خلقت، زینت‌ها، روشنایی‌ها، درخشانی‌ها، صفت ها، زندگی‌ها و روابط آن می‌باشند- به هیچ وجه قابل..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
("فن زراعت خواهد گفت: «باغی در حد کمال؛ مزرعه‌یی پر محصول و منظم که مناسب کشت همه نوع حبوبات است.»" içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("'''نتیجه این که اگر جهان موجود است و نمی‌توان آن را انکار نمود، حقایق قابل مشاهده‌یی چون حکمت، عنایت، رحمت، جمال، نظام، میزان، و زینت -که در حُکم الوان جهان خلقت، زینت‌ها، روشنایی‌ها، درخشانی‌ها، صفت ها، زندگی‌ها و روابط آن می‌باشند- به هیچ وجه قابل..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 9 değişikliği gösterilmiyor)
221. satır: 221. satır:
فن طباخی خواهد گفت: «مطبخی رحمانی و مخزنی ربانی‌ست که صدها هزار طعام لذیذ در کمال نظم در آن حاصل می‌گردد.»
فن طباخی خواهد گفت: «مطبخی رحمانی و مخزنی ربانی‌ست که صدها هزار طعام لذیذ در کمال نظم در آن حاصل می‌گردد.»


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
فن نظامی‌ خواهد گفت: «زمین اردوگاهی‌ست که هر بهار مسلح می‌شود و بر زمین چادرهایی می‏زنند. با این که چهار صد هزار ملّت از ملل مختلف در این اردوگاه به‌سر می‌برند، اما ارزاق و البسه و سلاح و تعلیمات و ترخیص آن‌ها در کمال نظم و ترتیب، بی‌آن که یکی از آن‌ها فراموش یا اشتباه شود، به امر و قدرت و لطف فرماندهی واحد و از خزانه او در نهایت نظم اداره می‌شود.»
Fenn-i askeriye diyecek ki: “Arz bir ordugâhtır. Her bahar mevsiminde yeni taht-ı silaha alınmış ve zemin yüzünde çadırları kurulmuş dört yüz bin muhtelif milletler o orduda bulunduğu halde; ayrı ayrı erzakları, ayrı ayrı libasları, silahları, ayrı ayrı talimatları, terhisatları kemal-i intizamla hiçbirini unutmayarak ve şaşırmayarak bir tek Kumandan-ı A’zam’ın emriyle, kuvvetiyle, merhametiyle, hazinesiyle gayet muntazam yapılıp idare ediliyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اگراز فن برق و الکتریسیته سؤال شود که این عالم چیست خواهد گفت: «سقف کاخی که آن را کائنات می‌نامیم با چراغ‌های برقی بی‌نهایت منظم و متعادل و بی‌حد و حصری تزیین شده است، با چنان نظم و میزان عجیبی که چراغ‌های سماویِ هزاران بار بزرگ‌تر از کره زمین و در رأس همه آن‌ها خورشید، با این که مدام روشنند و نورافشانی می‌کنند، هیچ‏گاه موازنه خود را از دست نمی‌دهند، منهدم نمی‌شوند، و موجب آتش سوزی نمی‌گردند. با این که خرج و مصرف‌شان بی‌حد و حصر است سوخت‌شان و ماده اشتعال‌شان از کجا می‌آید؟ چرا پایان نمی‌پذیرد؟ چرا معادله سوختن در این جا به پایان نمی‌رسد؟ حتی اگر به چراغ کوچکی درست و منظم رسیدگی نشود خاموش خواهد شد. حکمت و قدرت حکیم ذوالجلال را ببین که خورشید را که – باتوجه به علم نجوم- از زمین یک میلیون مرتبه بزرگ‌تر است و یک میلیون سال بیش‌تراز آن عمر کرده است (<ref> اگر حساب کنیم خورشیدی که کاخ جهان را گرما و روشنی می بخشد، چقدر هیزم و زغال و یا روغن سوخت لازم دارد، براساس یافته های دانش نجوم، باید بگوئیم معادل یک میلیون کره زمین به هیزم، و به اندازه هزاران دریا به روغن سوخت احتیاج است. اینک بیندیش و در برابر حشمت و حکمت و قدرت قدیر ذوالجلالی که خورشید را بدون هیزم و سوخت همواره روشن نگاه می دارد به تعداد ذرات موجود در خورشید سبحان الله، ماشاءالله و بارک الله بگو.</ref>)، بدون زغال و روغن، افروخته می‌دارد و خاموش نمی‌کند؛ تسبیح خدای گو؛ به تعداد عاشرات دقایقی که از مدت عمر خورشید می‌گذرد '''«ماشاءَ الله و بارَکَ الله و لا اِله اِلاّ هُو»''' بگو.
Ve Fenn-i elektrikten sorulsa elbette diyecek: “Bu muhteşem saray-ı kâinatın damı, gayet intizamlı, mizanlı hadsiz elektrik lambalarıyla tezyin edilmiştir. Fakat o kadar hârika bir intizam ve mizan iledir ki başta güneş olarak küre-i arzdan bin defa büyük o semavî lambalar, mütemadiyen yandıkları halde muvazenelerini bozmuyorlar, patlak vermiyorlar, yangın çıkarmıyorlar. Sarfiyatları hadsiz olduğu halde, vâridatları ve gaz yağları ve madde-i iştialleri nereden geliyor? Neden tükenmiyor? Neden yanmak muvazenesi bozulmuyor? Küçük bir lamba dahi muntazam bakılmazsa söner. Kozmoğrafyaca küre-i arzdan bir milyondan ziyade büyük ve bir milyon seneden ziyade yaşayan güneşi (Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Acaba dünya sarayını ısındıran Güneş sobasına veyahut lambasına ne kadar odun ve kömür ve gaz yağı lâzım olduğu hesap edilsin. Her gün yanması için –kozmoğrafyanın sözüne bakılsa– bir milyon küre-i arz kadar odun yığınları ve binler denizler kadar gaz yağı gerektir. Şimdi düşün; onu odunsuz, gazsız daimî ışıklandıran Kadîr-i Zülcelal’in haşmetine, hikmetine, kudretine Güneşin zerreleri adedince '''“Sübhanallah, mâşâallah, bârekellah”''' de.</ref>) kömürsüz, yağsız yandıran, söndürmeyen Hakîm-i Zülcelal’in hikmetine, kudretine bak, ‘Sübhanallah’ de. Güneşin müddet-i ömründe geçen dakikalarının âşiratı adedince ‘Mâşâallah, bârekellah, lâ ilahe illâ hû’ söyle.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
بی‏تردید این چراغ‌های آسمانی دارای نظم بی‌نهایت حیرت‏انگیزی هستند و با دقت فراوان از آن‌ها مراقبت می‌شود. به نظر می‌رسد مخزن بخار اجرام آتشین آسمانی که بزرگند و بی‌شمار، و همه قندیل‌های نورانی، چون جهنمی‌دائمی‌‌ست که حرارتش هیچ گاه پایان نمی‌پذیرد و گرمایی بی‌نور به آن‌ها ارزانی می‌کند؛ گویا کارخانه مرکزی و موتور آن چراغ‌های برقی، بهشتی همیشگی‌ست که به آن‌ها نور و روشنایی می‌دهد، که فروزش آن‌ها با نظم همیشگی و به‌واسطه تجلی اعظم اسم حَکم و حکیم ادامه می‌یابد.
Demek bu semavî lambalarda gayet hârika bir intizam var ve onlara çok dikkatle bakılıyor. Güya o pek büyük ve pek çok kitle-i nâriyelerin ve gayet çok kanadil-i nuriyelerin buhar kazanı ise harareti tükenmez bir cehennemdir ki onlara nursuz hararet veriyor. Ve o elektrik lambalarının makinesi ve merkezî fabrikası, daimî bir cennettir ki onlara nur ve ışık veriyor. İsm-i Hakem ve Hakîm’in cilve-i a’zamıyla, intizamla yanmakları devam ediyor.” Ve hâkeza…
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
به همین ترتیب و بر همین قیاس و براساس گواهی قطعی فنون انسانی، جهان بر مبنای مصالح و حکمت‌های بی‌شمار و در متن نظم و ترتیبی بی‌نقص تزیین یافته است؛ و نظم حکیمانه‌یی را که با تدبیرهای خارق العاده و فراگیرش به کائنات ارزانی داشته در مقیاسی کوچک در درون یک هسته و در متن کوچکترین موجود زنده قرار داده است.
Bunlara kıyasen yüzer fennin her birisinin kat’î şehadetiyle noksansız bir intizam-ı ekmel içinde hadsiz hikmetler, maslahatlarla bu kâinat tezyin edilmiştir. Ve o hârika ve ihatalı hikmetle, mecmu-u kâinata verdiği intizam ve hikmetleri, en küçük bir zîhayat ve bir çekirdekte küçük bir mikyasta dercetmiştir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
آشکار و بدیهی‌ست که تداوم منظم غایات و حکمت‌ها و فواید، با اختیار و اراده و قصد و مشیت ممکن است و لاغیر. این کار، کار اسباب و عوامل و طبیعت بی‌اختیار و بی‌اراده و بی‌قصد و بی‌شعور نیست؛ آن‌ها مداخله‌یی نمی‌توانند در این کار داشته باشند.  
Ve malûm ve bedihîdir ki intizam ile gayeleri ve hikmetleri ve faydaları takip etmek, ihtiyar ile irade ile kasd ile meşiet ile olabilir, başka olamaz. İhtiyarsız, iradesiz, kasıdsız, şuursuz esbab ve tabiatın işi olmadığı gibi müdahaleleri dahi olamaz. Demek bu kâinatın bütün mevcudatındaki hadsiz intizamat ve hikmetleriyle iktiza ettikleri ve gösterdikleri bir Fâil-i Muhtar’ı, bir Sâni’-i Hakîm’i bilmemek veya inkâr etmek, ne kadar acib bir cehalet ve divanelik olduğu tarif edilmez.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
پس نظم و حکمت بی‌نهایتی که در همه موجودات عالم دیده می‌شود، وجود فاعلی مختار و صانعی حکیم را نشان داده و اقتضا دارد؛ و انکار و عدم قبول او جهالت و جنون غیرقابل وصفی‌ست.
Evet, dünyada en ziyade hayret edilecek bir şey varsa o da bu inkârdır. Çünkü kâinatın mevcudatındaki hadsiz intizamat ve hikmetleriyle, vücud ve vahdetine şahitler bulunduğu halde; onu görmemek, bilmemek, ne derece körlük ve cehalet olduğunu, en kör cahil de anlar. Hattâ diyebilirim ki ehl-i küfrün içinde, kâinatın vücudunu inkâr ettiklerinden ahmak zannedilen sofestaîler, en akıllılarıdır. Çünkü kâinatın vücudunu kabul etmekle Allah’a ve Hâlık’ına inanmamak kabil ve mümkün olmadığından kâinatı inkâra başladılar. Kendilerini de inkâr ettiler. “Hiçbir şey yok.” diyerek akıldan istifa ederek akıl perdesi altında sair münkirlerin hadsiz akılsızlıklarından kurtulup bir derece akla yanaştılar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
آری، اگر در دنیا امر حیرت‌انگیزی وجود داشته باشد، همین انکار است. حکمت‌ها و نظم بی‌شماری که در خلایق عالم هست بر وجود و یگانگی او گواهی می‌دهند، و این را نابیناترین نادان هم می‌داند که ندیدن و نشناختن او تا چه حد جهالت و نابینایی‌ست، حتی می‌توانم بگویم سوفسطائیانی که در زمره اهل کفرند و به دلیل انکار وجود کائنات، احمق پنداشته می‌شوند، عاقل‌ترین‌اند، زیرا با قبول وجود کائنات، انکار خدا و خالق جهان امکان ندارد؛ این است که شروع به انکار کائنات کردند، حتی منکر خود نیز شدند و با گفتن «هیچ چیز نیست» دست از عقل و خرد شستند و زیر پردة عقل، از بی‏خردی فراوان منکران دیگر رهایی یافته و درجه‏ای به عقل نزدیک شدند.
=== Dördüncü Nokta ===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Dördüncü_Nokta"></span>
Onuncu Söz’de işaret edildiği gibi bir sâni’-i hakîm ve gayet hikmetli bir usta, bir sarayın her bir taşında yüzer hikmeti hassasiyetle takip etse, sonra o saraya dam yapmayıp boşu boşuna harap olmasıyla takip ettiği hadsiz hikmetleri zayi etmesini hiçbir zîşuur kabul etmediği ve bir hakîm-i mutlak, kemal-i hikmetinden bir dirhem kadar bir çekirdekten yüzer batman faydaları, gayeleri, hikmetleri dikkatle takip ettiği halde; dağ gibi koca ağaca bir dirhem kadar bir tek fayda, bir tek küçük gaye, bir tek meyve vermek için o koca ağacın pek çok masarifini yapmakla, kendi hikmetine bütün bütün zıt ve muhalif olarak müsrifane bir sefahet irtikâb etmesi hiçbir cihetle imkânı olmadığı gibi; aynen öyle de bu kâinat sarayının her bir mevcudatına yüzer hikmet takan ve yüzer vazife ile teçhiz eden, hattâ her bir ağaca meyveleri adedince hikmetler ve çiçekleri adedince vazifeler veren bir Sâni’-i Hakîm, kıyameti getirmemekle ve haşri yapmamakla, bütün hadd ü hesaba gelmeyen hikmetleri ve nihayetsiz vazifeleri manasız, abes, boş, faydasız zayi etmesi, o Kadîr-i Mutlak’ın kemal-i kudretine acz-i mutlak verdiği gibi; o Hakîm-i Mutlak’ın kemal-i hikmetine hadsiz abesiyet ve faydasızlığı ve o Rahîm-i Mutlak’ın cemal-i rahmetine nihayetsiz çirkinliği ve o Âdil-i Mutlak’ın kemal-i adaletine nihayetsiz zulmü vermek demektir. Âdeta kâinatta herkese görünen hikmet, rahmet, adaleti inkâr etmektir. Bu ise en acib bir muhaldir ki hadsiz bâtıl şeyler, içinde bulunur.
=== نقطه چهارم ===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
همان طور که در کلام دهم بیان گردید، اگر صانعی حکیم و استادی ماهر، هر سنگ کاخی را با حساسیت زیاد و صدها حکمت بنا کند اما برای آن کاخ سقفی قرار ندهد و موجب تخریب آن شود به معنای ضایع کردن حکمت‌هایی خواهد بود که در بنای آن کاخ به کار گرفته است و این امر از نظر هیچ ذی شعوری پذیرفتنی نیست؛ به همین ترتیب حکیم مطلقی که براساس کمال حکمت خود قادر است در هسته‌یی به اندازه یک درهم، صدها فایده و غایت و حکمت را قرار دهد، غیر ممکن است برای این که از درختی بزرگ فایده‌یی به اندازه یک درهم، و میوه‌یی خرد تحصیل کند و در پی هدفی حقیر، مصارف فراوانی هزینه کند، و مرتکب کارهای مُسرفانه و بی‌خردانه‌یی گردد که کاملاً با حکمت خویش در تضاد است و مخالفت دارد؛ درست به همین صورت، چگونه ممکن است صانع حکیمی‌که در هریک از موجودات عالم صدها حکمت نهاده و هر کدام از آن‌ها را با صدها وظیفه مسؤول قرار داده و حتی درهر درخت به تعداد میوه‌هایش حکمت‌هایی قرار داده و به تعداد شکوفه‌هایش به آن وظیفه داده است، قیامت و حشر را در نظر نگیرد و با این کار همه حکمت‌ها و مسؤولیت‌های بی‌حد و حصر رابی‌معنا و عبث و بی‌فایده و ضایع کند؟ این امر همانگونه که عجزی‌ست در کمالِ قدرتِ قادرِ مطلق، نشان از بیهودگی و بی‌فایدگی بی‌نهایت در کمالِ حکمتِ آن حکیمِ مطلق دارد؛ این موضوع، زشتی بی‌انتهایی‌ست در حق جمالِ رحمت آن رحیم مطلق، و ظلمی‌عظیم است بر کمالِ عدالت آن عادل مطلق؛ به عبارت دیگر، انکار حکمت، رحمت و عدالتی‌ست که در جهان هستی دیده می‌شود، و در واقع  عجیب‌ترین محالی‌ست که مطلقاً باطل می‌باشد.
Ehl-i dalalet gelsin, baksın; gireceği ve düşündüğü kendi kabri gibi kendi dalaletinde ne derece dehşetli bir zulmet, bir karanlık ve yılanların, akreplerin yuvası bir kuyu olduğunu görsün. Ve âhirete iman ise cennet gibi güzel ve nurani bir yol olduğunu bilsin, imana girsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
گمراهان بیایند و ببینند در چه ضلالتی قرار گرفته‌اند؛ ضلالتی که تاریکی و ظلمتی دهشت انگیز دارد، و چاهی‌ست که لانه ماران و عقربان است، هم‌چون قبری که وارد آن خواهند شد و خود می‌دانند؛ آگاه باشند که ایمان به آخرت راهی‌ست زیبا و نورانی چون بهشت، و ایمان بیاورند.
=== Beşinci Nokta ===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Beşinci_Nokta"></span>
İki meseledir.
=== نقطه پنجم ===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
شامل دو مسأله به شرح زیر می‌باشد:
==== Birinci Mesele: ====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Birinci_Mesele:"></span>
Sâni’-i Zülcelal, ism-i Hakîm’in muktezasıyla her şeyde en hafif sureti, en kısa yolu, en kolay tarzı, en faydalı şekli ehemmiyetle takip ettiği gösteriyor ki israf, abesiyet, faydasızlık fıtratta yoktur. İsraf ise ism-i Hakîm’in zıddı olduğu gibi iktisat, onun lâzımıdır ve düstur-u esasıdır.
==== مسأله اول: ====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
صانع ذوالجلال به اقتضای اسم حکیم خود در هر چیز، ساده‌ترین صورت، کوتاه‌ترین راه، آسان‏ترین شیوه و مفیدترین شکل را برگزیده است و این نشان می‌دهد که فطرت فاقد اسراف و بیهودگی و خسران است. اسراف با اسم حکیم در تضاد است و میانه روی، قاعده اساسی و لازمه آن می‌باشد.
Ey iktisatsız israflı insan! Bütün kâinatın en esaslı düsturu olan iktisadı yapmadığından, ne kadar hilaf-ı hakikat hareket ettiğini bil!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ای انسان مُسرف و افراطی! بدان که با رعایت نکردن اساسی‌ترین قاعده جهان هستی یعنی میانه روی، تا چه حد در مخالفت با حقیقت حرکت کرده‌یی،
كُلُوا وَ اش۟رَبُوا وَ لَا تُس۟رِفُوا âyeti ne kadar esaslı, geniş bir düsturu ders verdiğini anla!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
پس قاعده مبنایی و گسترده‌یی را که آیه:
==== İkinci Mesele: ====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
كُلُوا وَ اش۟رَبُوا وَ لَا تُس۟رِفُوا(<ref> بخورید و بنوشید ولی اسراف و زیاده‏روی مکنید. (اعراف:31)</ref>) می‏آموزد، درک نما و بدان و عمل کن.
İsm-i Hakem ve Hakîm, bedahet derecesinde Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmın risaletine delâlet ve istilzam ediyor denilebilir. Evet, madem gayet manidar bir kitap, onu ders verecek bir muallim ister. Ve gayet güzel bir cemal, kendini görecek ve gösterecek bir âyine iktiza eder. Ve gayet kemalde bir sanat, teşhirci bir dellâl ister. Elbette her bir harfinde yüzer manalar, hikmetler bulunan bu kitab-ı kebir-i kâinatın muhatabı olan nev-i insan içinde elbette bir rehber-i ekmel, bir muallim-i ekber bulunacak. Tâ ki o kitapta bulunan kudsî ve hakiki hikmetleri ders verecek belki kâinattaki hikmetlerin vücudunu bildirecek belki kâinatın hilkatindeki makasıd-ı Rabbaniyenin zuhuruna, belki husulüne vesile olacak ve umum kâinatta Hâlık tarafından gayet ehemmiyetle izharını irade ettiği kemal-i sanatını, cemal-i esmasını bildirecek, âyinedarlık edecek ve o Hâlık, bütün mevcudatla kendini sevdirmek ve zîşuur mahluklarından mukabele istediğinden, o zîşuurların namına birisi o geniş tezahürat-ı rububiyete karşı geniş bir ubudiyet ile mukabele edip berr ve bahri cezbeye getirecek, semavat ve arzı çınlatacak bir velvele-i teşhir ve takdis ile o zîşuurların nazarını, o sanatların Sâni’ine çevirecek ve kudsî dersler ve talimatla bütün ehl-i aklın kulaklarını kendine çevirecek bir Kur’an-ı Azîmüşşan’la, o Sâni’-i Hakem-i Hakîm’in makasıd-ı İlahiyesini en güzel bir surette gösterecek ve bütün hikmetlerinin tezahürüne ve tezahürat-ı cemaliye ve celaliyesine karşı en ekmel bir mukabele edecek bir zat, güneşin vücudu gibi bu kâinata lâzımdır, zarurîdir. Ve öyle eden ve en ekmel bir surette o vazifeleri yapan, bilmüşahede Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmdır. Öyle ise güneş ziyayı, ziya gündüzü istilzam ettiği derecede; kâinattaki hikmetler, risalet-i Ahmediyeyi (asm) istilzam eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="İkinci_Mesele:"></span>
Evet, nasıl ki ism-i Hakem ve Hakîm’in cilve-i a’zamı ile a’zamî derecede risalet-i Ahmediyeyi iktiza ediyor; öyle de esma-i hüsnadan Allah, Rahman, Rahîm, Vedud, Mün’im, Kerîm, Cemil, Rab gibi çok isimlerin her biri, kâinatta görünen bir cilve-i a’zamla a’zamî derecede ve mertebe-i kat’iyette risalet-i Ahmediyeyi (asm) istilzam ederler.
==== مسأله دوم: ====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
می‌توان گفت اسم حَکم و حکیم آشکارا و واضح بر رسالت رسول اکرم  (ع) دلالت دارد و آن را اثبات می‌کند.  
Mesela, ism-i Rahman’ın cilvesi olan rahmet-i vâsia, o Rahmeten li’l-âlemîn ile tezahür eder. Ve ism-i Vedud’un cilvesi olan tahabbüb-ü İlahî ve taarrüf-ü Rabbanî, o Habib-i Rabbü’l-âlemîn ile netice verir, mukabele görür. Ve ism-i Cemil’in bir cilvesi olan bütün cemaller; yani cemal-i zat, cemal-i esma, cemal-i sanat, cemal-i masnuat dahi o âyine-i Ahmediyede görülür, gösterilir. Ve haşmet-i rububiyet ve saltanat-ı uluhiyetin cilveleri dahi o dellâl-ı saltanat-ı rububiyet olan Zat-ı Ahmediye’nin risaletiyle bilinir, görünür, anlaşılır, tasdik edilir. Ve hâkeza… Bu misaller gibi ekser esma-i hüsnanın her biri, risalet-i Ahmediyeye birer parlak bürhandır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
آری، وقتی کتابی به غایت معنادار باشد، قطعاً معلمی‌لازم است تا آن را درس بدهد. نیز جمالی به غایت زیبا آیینه‌یی لازم دارد تا خود را در آن ببیند و بنمایاند؛ هم‌چنین هنری در اوجِ کمال، نیازمند کسی‌ست که آن را به دیگران بشناساند. بی‌تردید چنین کتاب بزرگی که در هر حرفش صدها معنا و حکمت نهفته است، باید در میان نوع انسان که مخاطب آن است راهبری اکمل و معلمی‌اکبر داشته باشد تا حکمت‌های قدسی و حقیقی کتاب را به دیگران بیاموزد، و از وجود حکمت‌های مندرج در کائنات یاد کند، و وسیله ظهور مقاصد ربانی در خلقت عالم و حصول آن گردد؛ و کمال صنعت و جمال اسماء خالق را که اظهار آن با اهمیت تمام در سراسر هستی اراده شده است به دیگران بیاموزد و آیینه داری کند. خالق نیز به‌واسطه موجودات می‌خواهد دوست داشته شود و در مقابل، خواهان واکنش مخلوقات ذی شعور خویش است، لذا باید کسی به نام ذی شعوران مذکور در برابر ظهورات ربوبی، عبودیتی گسترده داشته باشد با ولوله‏ی تشهیر و تقدیس که در آسمانها و زمین طنین انداز می شود و برّ و بحر را به جذبه درمی‏آورد، نظر خلایق را متوجه صانع مخلوقات کند. او می‌بایست با درس‏ها و تعالیم قدسی خود و با قرآن عظیم الشأن- که توجه همه‏ی اهل عقل را به خود جلب می کند- مقاصد الهی آن صانع حکم و حکیم را به بهترین وجه نشان دهد. وجود چنین شخصی که به کامل‌ترین صورت مخاطب ظهور تمام حکمت‌ها و تجلی جمال و جلال او قرار گیرد، هم‌چون وجود خورشید برای این عالم لازم و ضروری‌ست. کسی که چنین عمل می‌کند و آن مسؤولیت‏ها را به کامل‌ترین شکلی به انجام می‌رساند، بالمشاهده رسول اکرم (ع) است. همان‌طور که نور مستلزم خورشید است و روز مستلزم نور و روشنایی؛ حکمت‌های موجود در عالم هستی نیز مستلزم رسالت احمدیه (ع) می‌باشند.
'''Elhasıl:''' Madem kâinat mevcuddur ve inkâr edilmiyor; elbette kâinatın renkleri, ziynetleri, ışıkları, ziyaları, sıfatları, hayatları, rabıtaları hükmünde olan hikmet, inayet, rahmet, cemal, nizam, mizan, ziynet gibi meşhud hakikatler hiçbir cihetle inkâr edilmez. Madem bu sıfatların, fiillerin inkârı mümkün değildir; elbette o sıfatların mevsufu ve o fiillerin fâili ve o ziyaların güneşi olan Zat-ı Vâcibü’l-vücud, Hakîm, Kerîm, Rahîm, Cemil, Hakem, Adl dahi hiçbir cihetle inkâr edilmez ve inkârı kabil olmaz. Ve elbette o sıfatların ve o fiillerin medar-ı zuhurları, belki medar-ı kemalleri, belki medar-ı tahakkukları olan rehber-i ekber, muallim-i ekmel ve dellâl-ı a’zam ve tılsım-ı kâinatın keşşafı ve âyine-i Samedanî ve Habib-i Rahmanî olan Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın risaleti hiçbir cihetle inkâr edilmez. Âlem-i hakikatin ve hakikat-i kâinatın ziyaları gibi bunun risaleti dahi kâinatın en parlak bir ziyasıdır.
 
</div>
پس همان طور که اسم حَکم و حکیم با تجلی اعظم خود در بالاترین درجه، مقتضی رسالت احمدیه است، هر یک از اسماء الحسنی مانند الله، رحمان، رحیم، ودود، مُنعم، کریم، جمیل و رب نیز در کائنات با تجلی قابل شهودی در بالاترین درجه و مرتبه‏ی قطعی مستلزم رسالت احمدیه (ع) می‌باشند.
 
برای نمونه، رحمت واسعه که تجلی اسم رحمان است با او که '''رحمة للعالمین''' است ظهور می‌یابد، نیز حب الهی و تعرّف ربانی که تجلی اسم ودود است با او که '''حبیب رب العالمین''' است نتیجه می‌دهد و بازتاب می‌یابد؛ و همه زیبایی‌ها که یکی از تجلیات اسم جمال می‌باشند، یعنی جمال ذات، جمال اسماء، جمال آفرینش و جمال آفریدگان، در آیینه احمدیه روئیت می‌شوند و ظهور می‌یابند؛ به همین ترتیب تجلیات حشمت ربوبیت و سلطنت الوهیت با رسالت ذات احمدیه -که منادی سلطنت ربوبیت است- دانسته می‌شود، مشاهده می‌گردد، ادراک می‌شود و تصدیق می‌گردد؛ هم‌چنین بیش‌تر اسما الحسنی مانند همین مثال‌ها برهان‌های واضحی در اثبات رسالت احمدیه (ع) می‌باشند.
 
'''نتیجه این که اگر جهان موجود است و نمی‌توان آن را انکار نمود، حقایق قابل مشاهده‌یی چون حکمت، عنایت، رحمت، جمال، نظام، میزان، و زینت -که در حُکم الوان جهان خلقت، زینت‌ها، روشنایی‌ها، درخشانی‌ها، صفت ها، زندگی‌ها و روابط  آن می‌باشند- به هیچ وجه قابل انکار نخواهند بود. حال که انکار این صفات و افعال امکان ندارد موصوف آن صفات و فاعل آن افعال و خورشید آن انوار یعنی ذات واجب الوجود، خدای حکیم، کریم، رحیم، جمیل، حَکم، و عدل نیز به هیچ وجه قابل انکار نخواهد بود؛ که البته رسالت کسی که مدار ظهور صفات و افعال مذکورمی‌باشد و شاید مدار کمال آن‌ها و مدار تحقق‌شان، راهبر بزرگ، معلم اکمل، منادی اعظم، کشاف طلسم کائنات، آیینه صمدانی و حبیب رحمانی یعنی محمد  نیز غیرقابل انکار خواهد بود. رسالت او مانند انوار عالم حقیقت و حقیقت کائنات، درخشان‌ترین نور جهان وجود است.'''


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
عَلَي۟هِ وَعَلٰى اٰلِهٖ وَ صَح۟بِهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ بِعَدَدِ عَاشِرَاتِ ال۟اَيَّامِ وَذَرَّاتِ ال۟اَنَامِ
عَلَي۟هِ وَعَلٰى اٰلِهٖ وَ صَح۟بِهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ بِعَدَدِ عَاشِرَاتِ ال۟اَيَّامِ وَذَرَّاتِ ال۟اَنَامِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">