İçeriğe atla

Onuncu Söz/mk: Revizyonlar arasındaki fark

"Штом една од најважните лекции, кои Светиот Куран ни ги дава, е верата во задгробието; оваа лекција е толку стабилна и одржлива, и во оваа вера се содржи толку сјајни вистини што, ако е можно во еден човек да се соберат сто илјади старости, оваа светлина,..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
("Ајетов од Куранот مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ" içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("Штом една од најважните лекции, кои Светиот Куран ни ги дава, е верата во задгробието; оваа лекција е толку стабилна и одржлива, и во оваа вера се содржи толку сјајни вистини што, ако е можно во еден човек да се соберат сто илјади старости, оваа светлина,..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 79 değişikliği gösterilmiyor)
666. satır: 666. satır:
مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ
مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
известува дека создавањето на целото човештво и неговото воскреснување е толку лесно и обично за Божјата моќ, колку што е и создавањето на еден човек. Да, така е. И бидејќи оваа вистина беше детално разјаснета во мојата студија насловена како Воскресението, кое е дел од посланието Точка од светлината на спознанието за Аллах, тука ќе ја обопштиме само нејзината суштина споменувајќи ги примерите. Кој сака повеќе детали, би можел да обрне внимание на посланието.
âyet-i kerîmesi ifade ediyor ki: Bütün insanların halk olunması ve haşredilmesi, kudret-i İlahiyeye nisbeten bir tek insanın halkı ve haşri gibi âsandır. Evet, öyledir. “Nokta” namında bir risalede haşir bahsinde şu âyetin ifade ettiği hakikati tafsilen yazmışım. Burada yalnız bir kısım temsilatıyla hülâsasına bir işaret edeceğiz. Eğer istersen o “Nokta”ya müracaat et.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
На пример: وَلِلّٰهِ الْمَثَلُ الْاَعْلٰ Не се спори дали е дозволено да се даваат примери. Според '''„тајната на просветлувањето“''', како што сонцето со целосна леснотија ја испраќа својата светлина до некој атом, дури тоа да е доброволно, така и со истата леснотија ја испраќа и до безбројните прозрачни објекти.
Mesela وَلِلّٰهِ الْمَثَلُ الْاَعْلٰ –temsilde kusur yok– nasıl ki '''“nuraniyet” sırrıyla''', güneşin cilvesi kendi ihtiyarıyla olsa da bir zerreye suhuletle verdiği cilveyi, aynı suhuletle hadsiz şeffafata da verir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Според '''„тајната на прозрачноста“''', зеницата на некој прозрачен атом го прифаќа образот на сонцето и тоа е еднакво на истиот ефект на голема морска површина.
Hem '''“şeffafiyet” sırrıyla''', bir zerre-i şeffafenin küçük göz bebeği güneşin aksini almasında, denizin geniş yüzüne müsavidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Според '''„тајната на доследноста“''', вис- тинскиот брод се движи на истиот начин како што детето ја движи својата играчка слична на брод.
Hem '''“intizam” sırrıyla''', bir çocuk parmağıyla gemi suretindeki oyuncağını çevirdiği gibi kocaman bir dritnotu da çevirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Според '''„тајната на потчинувањето“''', командантот кој го задвижува единствениот војник со командата „Ајде, марш!“, тој ја води целата армија со истите зборови.
Hem '''“imtisal” sırrıyla''', bir kumandan bir tek neferi bir “Arş!” emriyle tahrik ettiği gibi bir koca orduyu da aynı kelime ile tahrik eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Според '''„тајната на рамнотежата“''', ако претпоставиме дека во вселената има исклучително чувствителна вага која реагира на тежината на мал орев, а истовремено е способна да издржи две сонца на своето тежиште, за издигнувањето на едниот тас нагоре и за спуштањето на другиот надолу, ќе бидат потребни едни исти напори како за оревите, така и за сонцата.
Hem '''“muvazene” sırrıyla''', cevv-i fezada bir terazi ki öyle hakiki hassas ve o derece büyük farz edelim ki iki ceviz terazinin iki gözüne konulsa hisseder ve iki güneşi de istiab edip tartar. O iki kefesinde bulunan iki cevizi birini semavata, birini yere indiren aynı kuvvetle, iki şems bulunsa birini arşa, diğerini ferşe kaldırır, indirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Штом меѓу обичните созданија и можните креации, несовршени и смртни, најголемото нешто продолжува да му штети на најмалото, и безброј работи да се манифестираат како една единствена работа поради принципите на '''просветлувањето, прозрачноста, доследноста, потчинувањето и рамнотежата''', би требало пред Апсолутниот Семоќен малото и големото да се еднакви, и воскреснувањето само со еден проглас на еден човек да биде како оној на сите луѓе. Овој заклучок произлегува од тајните на светлите богоизјави на Неговата исклучително совршена, апсолутна, автономна, суштинска моќ на просветлувањето и прозрачноста како елементи на внатрешното лице на работите, доследноста на мудроста и на судбината, потчинувањето на работите пред Неговите креативни повелби, рамнотежата на можните креации, кој овозможува еднаквост на битието и небитието.
Madem şu âdi, nâkıs, fâni mümkinatta nuraniyet ve şeffafiyet ve intizam ve imtisal ve muvazene sırlarıyla, en büyük şey en küçük şeye müsavi olur. Hadsiz hesapsız şeyler, bir tek şeye müsavi görünür. Elbette Kadîr-i Mutlak’ın zatî ve nihayetsiz ve gayet kemalde olan kudretinin nurani tecelliyatı ve melekûtiyet-i eşyanın şeffafiyeti ve hikmet ve kaderin intizamatı ve eşyanın evamir-i tekviniyesine kemal-i imtisali ve mümkinatın vücud ve ademinin müsavatından ibaret olan imkânındaki muvazenesi sırlarıyla; az çok, büyük küçük ona müsavi olduğu gibi bütün insanları bir tek insan gibi bir sayha ile haşre getirebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Потоа, степените на сила и слабост при дадено нешто зависат од мешањето во него од неговата спротивност. На пример, степените на топлината се резултат на мешањето на студот, нивоата на убавината се раѓаат од мешањето на грдотијата, степените на светлината се плод на навлегувањето на мракот во неа. Но, ако дадено нешто е суштинско и автономно, а не случајно и коинцидентно, тогаш не е можно неговата спротивност да се меша со него, во спротивно неопходно е да се комбинираат двата столба, што е невозможно. Со други зборови, она што е суштинско, автономно и првично, не дозволува достапност на степени. Додека моќта на Апсолутниот Семоќен продолжува да биде суштинска, а не случајна и коинцидентна, како што се можните креации, и апсолутно совршена, дотогаш ќе биде невозможно да ја порази неговата спротивност – слабоста.
Hem bir şeyin kuvvet ve zaafça meratibi, o şeyin içine zıddının müdahalesidir. Mesela, hararetin derecatı, soğuğun müdahalesidir. Güzelliğin meratibi, çirkinliğin müdahalesidir. Ziyanın tabakatı, karanlığın müdahalesidir. Fakat bir şey zatî olsa, ârızî olmazsa onun zıddı ona müdahale edemez. Çünkü cem’-i zıddeyn lâzım gelir. Bu ise muhaldir. Demek asıl, zatî olan bir şeyde meratib yoktur. Madem Kadîr-i Mutlak’ın kudreti zatîdir, mümkinat gibi ârızî değildir ve kemal-i mutlaktadır. Onun zıddı olan acz ise muhaldir ki tedahül etsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Односно, за Носителот на величието создавањето на пролетта е лесно како создавањето на еден цвет, и воскреснувањето на сите луѓе за Него е толку лесно, колку и создавањето на една индивидуа. И обратно, ако нештата се објаснуваат со материјални причини, тогаш создавањето на еден цвет би било толку тешко, колку и создавањето на пролетта.
Demek, bir baharı halk etmek, Zat-ı Zülcelal’ine bir çiçek kadar ehvendir. Eğer esbaba isnad edilse bir çiçek bir bahar kadar ağır olur. Hem bütün insanları ihya edip haşretmek, bir nefsin ihyası gibi kolaydır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Сите претходни примери и објаснувања, уште од самиот почеток, сликите и вистините на Воскресението се извадени само од просветленоста на Светиот Куран, и не се ништо друго туку подготовка на душата за предавање, и на срцето – за воспримање. Решавачкиот збор му припаѓа на Светиот Куран. И словото е неговото слово, и речта е неговата реч. Да го чуеме:
Mesele-i haşrin başından buraya kadar olan temsil suretlerine ve hakikatlerine dair olan beyanatımız, Kur’an-ı Hakîm’in feyzindendir. Nefsi teslime, kalbi kabule ihzardan ibarettir. Asıl söz ise Kur’an’ındır. Zira söz odur ve söz onundur. Dinleyelim:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ
فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
فَانْظُرْ اِلٰٓى آثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَد۪يرٌ ❀ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِىَ رَم۪يمٌ ❀ قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌ ❀  يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّـكُمْ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْءٌ عَظ۪يمٌ ❀ يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّٓا اَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارٰى وَمَا هُمْ بِسُكَارٰى وَلٰكِنَّ عَذَابَ اللّٰهِ شَد۪يدٌ ❀  اَللّٰهُ لَٓااِلٰهَ اِلَّاهُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ لَا رَيْبَ ف۪يهِ وَمَنْ اَصْدَقُ مِنَ اللّٰهِ حَد۪يثًا       
فَانْظُرْ اِلٰٓى آثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَد۪يرٌ ❀ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِىَ رَم۪يمٌ ❀ قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌ ❀  يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّـكُمْ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْءٌ عَظ۪يمٌ ❀ يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّٓا اَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارٰى وَمَا هُمْ بِسُكَارٰى وَلٰكِنَّ عَذَابَ اللّٰهِ شَد۪يدٌ ❀  اَللّٰهُ لَٓااِلٰهَ اِلَّاهُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰى يَوْمِ                     الْقِيٰمَةِ لَا رَيْبَ ف۪يهِ وَمَنْ اَصْدَقُ مِنَ اللّٰهِ حَد۪يثًا
</div>      


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
❀ اِنَّ الْاَبْرَارَ لَف۪ي نَع۪يمٍ ❀ وَ اِنَّ الْفُجَّارَ لَف۪ي جَح۪يمٍ ❀
❀ اِنَّ الْاَبْرَارَ لَف۪ي نَع۪يمٍ ❀ وَ اِنَّ الْفُجَّارَ لَف۪ي جَح۪يمٍ ❀
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِذَا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزَالَهَا ❀ وَاَخْرَجَتِ الْاَرْضُ اَثْقَالَهَا ❀ وَقَالَ الْاِنْسَانُ مَالَهَا ❀ يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ اَخْبَارَهَا ❀ بِاَنَّ رَبَّكَ اَوْحٰى لَهَا ❀ يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ اَشْتَاتًا لِيُرَوْا اَعْمَالَهُمْ ❀ فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ ❀ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ❀
اِذَا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزَالَهَا ❀ وَاَخْرَجَتِ الْاَرْضُ اَثْقَالَهَا ❀ وَقَالَ الْاِنْسَانُ مَالَهَا ❀ يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ اَخْبَارَهَا ❀ بِاَنَّ رَبَّكَ اَوْحٰى لَهَا ❀ يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ اَشْتَاتًا لِيُرَوْا اَعْمَالَهُمْ ❀ فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ ❀ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ❀
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اَلْقَارِعَةُ ❀ مَا الْقَارِعَةُ ❀ وَمَٓا اَدْرٰيكَ مَا الْقَارِعَةُ ❀ يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ❀ وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ ❀ فَاَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوَاز۪ينُهُ ❀ فَهُوَ ف۪ي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ ❀ وَاَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ ❀ فَاُمُّهُ هَاوِيَةٌ ❀ وَمَٓا اَدْرٰيكَ مَاهِيَهْ ❀ نَارٌ حَامِيَةٌ  
اَلْقَارِعَةُ ❀ مَا الْقَارِعَةُ ❀ وَمَٓا اَدْرٰيكَ مَا الْقَارِعَةُ ❀ يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ❀ وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ ❀ فَاَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوَاز۪ينُهُ ❀ فَهُوَ ف۪ي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ ❀ وَاَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ ❀ فَاُمُّهُ     هَاوِيَةٌ ❀ وَمَٓا اَدْرٰيكَ مَاهِيَهْ ❀ نَارٌ حَامِيَةٌ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
❀ وَ لِلّٰهِ غَيْبُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَد۪يرٌ ❀
❀ وَ لِلّٰهِ غَيْبُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَد۪يرٌ ❀
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да ги чуеме овие јасни стихови од Куранот и да речеме: „Поверувавме и се убедивме!“
Daha bunlar gibi âyât-ı beyyinat-ı Kur’aniyeyi dinleyip “Âmennâ ve saddaknâ” diyelim.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
آمَنْتُ بِاللّٰهِ وَمَلٰئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى وَالْبَعْثُ بَعْدَ الْمَوْتِ حَقٌّ وَاَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَالنَّارَ حَقٌّ وَاَنَّ الشَّفَاعَةَ حَقٌّ وَاَنَّ مُنْكَرًا وَنَكِيرًا حَقٌّ وَاَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ
آمَنْتُ بِاللّٰهِ وَمَلٰئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى وَالْبَعْثُ بَعْدَ الْمَوْتِ حَقٌّ وَاَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَالنَّارَ حَقٌّ وَاَنَّ الشَّفَاعَةَ حَقٌّ وَاَنَّ مُنْكَرًا وَنَكِيرًا حَقٌّ وَاَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اَشْهَدُ اَنْ لَااِلٰهَ اِلَّااللّٰهُ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ
اَشْهَدُ اَنْ لَااِلٰهَ اِلَّااللّٰهُ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى اَلْطَفِ وَاَشْرَفِ وَاَكْمَلِ وَاَجْمَلِ ثَمَرَاتِ طُوبَاءِ رَحْمَتِكَ الَّذِي اَرْسَلْتَهُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ وَوَسِيلَةً لِوُصُولِنَا اِلٰى اَزْيَنِ وَاَحْسَنِ وَاَجْلٰى وَاَعْلٰى ثَمَرَاتِ تِلْكَ الطُّوبَاءِ الْمُتَدَلِّيَةِ عَلٰى دَارِ الْآخِرَةِ اَىِ الْجَنَّةِ ❀ اَللّٰهُمَّ اَجِرْنَا وَاَجِرْ وَالِدَيْنَا مِنَ النَّارِ وَاَدْخِلْنَا وَاَدْخِلْ وَالِدَيْنَا الْجَنَّةَ مَعَ الْاَبْرَارِ بِجَاهِ نَبِيِّكَ الْمُخْتَارِ آمِينَ
اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى اَلْطَفِ وَاَشْرَفِ وَاَكْمَلِ وَاَجْمَلِ ثَمَرَاتِ طُوبَاءِ رَحْمَتِكَ الَّذِي اَرْسَلْتَهُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ وَوَسِيلَةً لِوُصُولِنَا اِلٰى اَزْيَنِ وَاَحْسَنِ وَاَجْلٰى وَاَعْلٰى ثَمَرَاتِ تِلْكَ الطُّوبَاءِ الْمُتَدَلِّيَةِ عَلٰى دَارِ الْآخِرَةِ اَىِ الْجَنَّةِ ❀ اَللّٰهُمَّ اَجِرْنَا وَاَجِرْ وَالِدَيْنَا مِنَ النَّارِ وَاَدْخِلْنَا وَاَدْخِلْ وَالِدَيْنَا الْجَنَّةَ مَعَ الْاَبْرَارِ بِجَاهِ نَبِيِّكَ الْمُخْتَارِ آمِينَ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Брату, ти кој го читаш ова послание без предупредување,'''
'''Ey şu risaleyi insaf ile mütalaa eden kardeş!'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
не кажувај: „Зошто не можам да го опфатам и да го разберам во целост ова Десетто Слово?“ Не огорчувај се и не грижи се за тоа дека не ти е разбирливо докрај. Генијални филозофи, на пример како што е Ибн Сина, рекле: اَلْحَشْرُ لَيْسَ عَلٰى مَقَايِيسَ عَقْلِيَّةٍ . Односно, едноставно, веруваме во него затоа што не е можно преку разумот да се проследи неговиот пат и да се испита неговата длабочина. Така и исламските научници стигнале до едногласното мислење дека прашањето со воскреснувањето носи карактер на даденост, односно неговите аргументи се предаваат по традиција и се прифаќаат на доверба затоа што не подлежат на осознавање со рационални средства. Пат, кој се намалува во далечина, а истовремено се извишува во врвовите, не може да биде лек и јавно достапен за секој што тргнал по него.
Deme, niçin bu Onuncu Söz’ü birden tamamıyla anlayamıyorum ve tamam anlamadığın için sıkılma! Çünkü İbn-i Sina gibi bir dâhî-yi hikmet, اَلْحَشْرُ لَيْسَ عَلٰى مَقَايِيسَ عَقْلِيَّةٍ demiş. “İman ederiz fakat akıl bu yolda gidemez.” diye hükmetmiştir. Hem bütün ulema-i İslâm “Haşir, bir mesele-i nakliyedir, delili nakildir, akıl ile ona gidilmez.” diye müttefikan hükmettikleri halde, elbette o kadar derin ve manen pek yüksek bir yol; birdenbire bir cadde-i umumiye-i akliye hükmüne geçemez.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Но, преку просветлението на Светиот Куран и со милоста на Милосрдниот Творец, ние бевме удостоени со благодатот да одиме по овој извишен и длабок пат во време која ја руши традицијата и ги отфрлува послушноста и предавањето. Не ни преостанува ништо друго освен да Му искажеме илјадници благодарности на Семожниот и Великиот Создател за Неговото сеопшто добротворство и колосална великодушност, затоа што тоа е доволно за спасение на нашата вера и за зачувување на нејзината целост. Треба да сме задоволни од обемот на своето знаење и да го прошируваме со уште повеќе читање.
Kur’an-ı Hakîm’in feyziyle ve Hâlık-ı Rahîm’in rahmetiyle, şu taklidi kırılmış ve teslimi bozulmuş asırda, o derin ve yüksek yolu şu derece ihsan ettiğinden bin şükretmeliyiz. Çünkü imanımızın kurtulmasına kâfi gelir. '''Fehmettiğimiz miktarına memnun olup tekrar mütalaa ile izdiyadına çalışmalıyız.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Една од тајните причини, поради кои разумот е неспособен да го разбере прашањето за Воскресението, е дека Најголемиот собир (Хашр-и Аазам) е изјава на Најголемото име (Исм-и Аазам). Затоа, имено, размислувањето и покажувањето на големите дела што произлегуваат од изјавата на Најголемото име и на најголемата од степените на секое едно од Најубавите имиња, го прават утврдувањето на Најголемиот собир лесно и категорично, слично на заклучокот дека пролетта постои. Тоа води до непоколеблива послушност и до вистинска вера.
Haşre akıl ile gidilmemesinin bir sırrı şudur ki: Haşr-i a’zam, ism-i a’zamın tecellisiyle olduğundan Cenab-ı Hakk’ın ism-i a’zamının ve her ismin a’zamî mertebesindeki tecellisiyle zâhir olan ef’al-i azîmeyi görmek ve göstermekle, haşr-i a’zam bahar gibi kolay ispat ve kat’î iz’an ve tahkikî iman edilir. Şu Onuncu Söz’de feyz-i Kur’an ile öyle görülüyor ve gösteriliyor. Yoksa akıl, dar ve küçük düsturlarıyla kendi başına kalsa âciz kalır, taklide mecbur olur.
 
</div>
На ваков начин, во ова Десетто Слово Воскресението се открива и се појаснува преку просветлувањето на Светиот Куран. Инаку, ако разумот се базираше единствено на своите слаби критериуми, тој би останал беспомошен и би морало да настојува на традицијата.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki> *  *
<nowiki>*</nowiki> *  *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== Дополнение кон Послание за Воскресението ПРВ ДЕЛ од важното дополнение на Десетто Слово ==
== '''Onuncu Söz’ün Mühim Bir Zeyli ve Lâhikasının Birinci Parçası''' ==
 
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
فَسُبْحَانَ اللّٰهِ ح۪ينَ تُمْسُونَ وَح۪ينَ تُصْبِحُونَ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَعَشِيًّا وَح۪ينَ تُظْهِرُونَ ❀ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَيُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ٓ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ اِذَٓا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ٓ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُٓوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ خَلْقُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ اِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِلْعَالِم۪ينَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ مَنَامُكُمْ بِالَّيْلِ وَالنَّـهَارِ وَابْتِغَٓاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِـه۪ اِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ يُر۪يكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَٓاءِ مَٓاءً فَيُحْيِي بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ٓ اَنْ تَقُومَ السَّمَٓاءُ وَالْاَرْضُ بِأَمْرِه۪ ثُمَّ اِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْاَرْضِ اِذَٓا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ ❀ وَلَهُ مَنْ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ ❀ وَهُوَ الَّذ۪ي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُع۪يدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَلَهُ الْمَثَلُ الْاَعْلٰى فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَهُوَ الْعَز۪يزُ الْحَك۪يمُ
فَسُبْحَانَ اللّٰهِ ح۪ينَ تُمْسُونَ وَح۪ينَ تُصْبِحُونَ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَعَشِيًّا وَح۪ينَ تُظْهِرُونَ ❀ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَيُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ٓ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ اِذَٓا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ٓ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُٓوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ خَلْقُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ اِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِلْعَالِم۪ينَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ مَنَامُكُمْ بِالَّيْلِ وَالنَّـهَارِ وَابْتِغَٓاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِـه۪ اِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ يُر۪يكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَٓاءِ مَٓاءً فَيُحْيِي بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ ❀ وَمِنْ آيَاتِـه۪ٓ اَنْ تَقُومَ السَّمَٓاءُ وَالْاَرْضُ بِأَمْرِه۪ ثُمَّ اِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْاَرْضِ اِذَٓا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ ❀ وَلَهُ مَنْ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ ❀ وَهُوَ الَّذ۪ي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُع۪يدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَلَهُ الْمَثَلُ الْاَعْلٰى فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَهُوَ الْعَز۪يزُ الْحَك۪يمُ
 
</div> 
Во овој Деветти Одблесок ќе откриеме силен аргумент и големо образложение од оние што се дадени во горните стихови од Куранот, од возвишените и свети докази што ги докажуваат оската и столбовите на верата – Воскресението.
 
Пројавата на нежна Господова грижа е тоа што пред триесет години на крајот од неговата работа, Пресудата, претходник на толкувањето на Куранот, насловена како Знаци на божественоста во првите стихови од лаконизмот, „Стариот Саид“ напишал:
 
نَخُو بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ 
 
Но, тука се запишани само почетните зборови: „Во името на Аллах, Семилостивиот, Милосрдниот!“ и се запира без да се продолжи понатаму. Онолку благодарности кон Великодушниот Творец и онолку пати признанија кон Него колку што се аргументите и стиховите на Воскресението, што ми даде можност триесет години подоцна да ја реализирам својата замисла и да го појаснам толкувањето. Пречистиот и Севишниот Аллах ми подари благодат преку толкувањето на првиот ајет (стих) од споменатите два стиха:
 
فَانْظُرْ اِلٰٓى آثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَد۪يرٌ


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Тоа се случи девет-десет години по пишувањето на гореспоменатите зборови и двата блескави и силни аргументи – Десетто Слово и Дваесет и деветто Слово, ги натераа да онемат оние што го одрекуваат и го отфрлуваат Воскресението.
İmanın bir kutbunu gösteren bu semavî âyât-ı kübranın ve haşri ispat eden şu kudsî berahin-i uzmanın bir nükte-i ekberi ve bir hüccet-i a’zamı, bu Dokuzuncu Şuâ’da beyan edilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Девет-десет години подоцна, откако беше појаснет споменатиот ајет од Куранот – овој силен свод на Воскресението, Пречистиот и Севишен Аллах ми даде просветлување и ме удостои со благодат преку толкувањето на ајетите, кои стојат во центарот на овој Деветти Одблесок. Ова послание, кое започнува со важен вовед, се состои од девет возвишени состојби што се основаат на кажаното во текстот од Куранот.
Latîf bir inayet-i Rabbaniyedir ki bundan otuz sene evvel Eski Said, yazdığı tefsir mukaddimesi Muhakemat namındaki eserin âhirinde
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== ВОВЕД ===
“İkinci Maksat: Kur’an’da haşre işaret eden iki âyet tefsir ve beyan edilecek.  نَخُو بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ  deyip durmuş, daha yazamamış. Hâlık-ı Rahîm’ime delail ve emarat-ı haşriye adedince şükür ve hamdolsun ki otuz sene sonra tevfik ihsan eyledi.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Овој вовед се состои од две точки. Прво, накратко ќе споменеме еден комплексен резултат од многубројните животни последици и духовни придобивки од убеденоста во Воскресението откако ќе појасниме колку е тоа неопходно за човековиот, а особено за социјалниот живот.
Evet, bundan dokuz on sene evvel, o iki âyetten birinci âyet olan فَانْظُرْ اِلٰٓى آثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَد۪يرٌ ferman-ı İlahî’nin iki parlak ve çok kuvvetli hüccetleri ve tefsirleri bulunan Onuncu Söz ile Yirmi Dokuzuncu Söz’ü in’am etti, münkirleri susturdu.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Исто така, ќе цитираме еден целосен аргумент од редицата аргументи како поддршка на уверливата вера во Воскресението откривајќи колку јасно и очигледно е тоа, непречено од двоумења и сомнежи.
Hem iman-ı haşrînin hücum edilmez o iki metin kalesinden dokuz ve on sene sonra ikinci âyet olan başta mezkûr âyât-ı ekberin tefsirini bu risale ile ikram etti. İşte bu Dokuzuncu Şuâ, mezkûr âyâtıyla işaret edilen dokuz âlî makam ve bir ehemmiyetli mukaddimeden ibarettir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
==== ПРВА ТОЧКА ====
=== '''MUKADDİME''' ===
Haşir akidesinin pek çok ruhî faydalarından ve hayatî neticelerinden bir tek netice-i câmiayı ihtisar ile beyan ve hayat-ı insaniyeye hususan hayat-ı içtimaiyesine ne derece lüzumlu ve zarurî olduğunu izhar ve bu iman-ı haşrî akidesinin pek çok hüccetlerinden bir tek hüccet-i külliyeyi icmal ile göstermek ve o akide-i haşriye ne derece bedihî ve şüphesiz bulunduğunu ifade etmekten ibaret olarak iki noktadır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ќе посочиме четири аргументи како примери и модел за споредба на стотици аргументи во верувањето дека убеденоста во постоењето на Задгробниот свет е основа на основите за социјалниот и индивидуалниот живот на човекот и фундамент на сите негови вештини и идеали, на неговата целосна среќа.
==== '''Birinci Nokta''' ====
Âhiret akidesi, hayat-ı içtimaiye ve şahsiye-i insaniyenin üssü’l-esası ve saadetinin ve kemalâtının esasatı olduğuna, yüzer delillerinden bir mikyas olarak yalnız dört tanesine işaret edeceğiz:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Прв аргумент:''' Децата, кои по бројност претставуваат половина од човештвото, се способни да поднесат состојби што се очигледно болни и мачни – смрт, погреб – единствено преку духовната сила, која тие ја откриваат во себе, во својата нежна и кревка суштина, и која произлегува од верата во Рајот, поништувајќи ја блескавата врата на надежта пред нивната слаба природа, неспособна да се спротивставува и да се противи, и затоа се расплакуваат и за најмала работа. Преку верата тие можат да живеат во радост и веселие. Детето што верува во Рајот, вели: „Мојот мал брат или сакан пријател што почина, сега станал рајска птица, и значи сега оди каде сака во Рајот, и живее подобро од нас, попријатно.
'''Birincisi:''' Nev-i beşerin hemen yarısını teşkil eden çocuklar, yalnız cennet fikriyle onlara dehşetli ve ağlatıcı görünen ölümlere ve vefatlara karşı dayanabilirler. Ve gayet zayıf ve nazik vücudlarında bir kuvve-i maneviye bulabilirler. Ve her şeyden çabuk ağlayan gayet mukavemetsiz mizac-ı ruhlarında, o cennet ile bir ümit bulup mesrurane yaşayabilirler. Mesela, cennet fikriyle der: “Benim küçük kardeşim veya arkadaşım öldü, cennetin bir kuşu oldu. Cennette gezer, bizden daha güzel yaşar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Инаку, да не постоеше оваа вера, смртта која ги погодува и децата и возрасните, би ја уништила духовната моќ на беспомошните и немоќни деца, би им го уништил внатрешниот свет, би им го уништил и би им го огорчил животот. Тогаш, заедно со нивните очи би плачеле и сите нивни телесни органи и природни ресурси – духот, срцето, разумот и нивните восприемања, или би умреле; и чувствата би се изгубиле, или децата би се претвориле во заблудени и злобни животни.
Yoksa her vakit etrafında kendi gibi çocukların ve büyüklerin ölümleri, o zayıf bîçarelerin endişeli nazarlarına çarpması; mukavemetlerini ve kuvve-i maneviyelerini zîr ü zeber ederek gözleriyle beraber ruh, kalp, akıl gibi bütün letaifini dahi öyle ağlattıracak, ya mahvolup veya divane bir bedbaht hayvan olacaktı.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Втор аргумент:''' Возрасните луѓе, кои сочинуваат една половина од човештвото, ги поднесуваат и ги трпат незгодите пред прагот на гробот само преку верата во задгробието и единствено преку неа наоѓаат сили и утеха пред истребувањето на свеќата на нивниот драгоцен живот, и пред треснувањето на вратата на нивниот сладок и убав земски живот. Само преку надежта во задгробниот живот овие старци, кои се претвориле во деца и придобиле остра чувствителност во својот дух и природа, трпеливо го пречекуваат болниот и убиствен очај како резултат на смртта и истребувањето.
'''İkinci Delil:''' Nev-i insanın bir cihette nısfı olan ihtiyarlar, yalnız hayat-ı uhreviye ile yakınlarında bulunan kabre karşı tahammül edebilirler. Ve çok alâkadar oldukları hayatlarının yakında sönmesine ve güzel dünyalarının kapanmasına mukabil bir teselli bulabilirler ve çocuk hükmüne geçen seriü’t-teessür ruhlarında ve mizaçlarında, mevt ve zevalden çıkan elîm ve dehşetli meyusiyete karşı ancak hayat-ı bâkiye ümidiyle mukabele edebilirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Инаку, ако не постоеше оваа вера во задгробието, возрасните мајки и татковци, кои најмногу заслужуваат сочувство и сомилост и имаат потреба од спокојство, безгрижност и ведар живот, би почувствувале духовен колапс, збунетост во душата и тревога во срцето, земјата би се стеснила за нив и покрај својот простор и би се претворила во мрачен и ужасен затвор, а животот би станал болна и жестока мака.
Yoksa o şefkate lâyık muhteremler ve sükûnete ve istirahat-i kalbiyeye çok muhtaç o endişeli babalar ve analar, öyle bir vaveylâ-i ruhî ve bir dağdağa-i kalbî hissedeceklerdi ki bu dünya, onlara zulmetli bir zindan ve hayat dahi kasavetli bir azap olurdu.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Трет аргумент:''' Младите луѓе и адолесцентите, кои се оска на социјалниот живот, се воздржуваат само од стравот од Пеколниот оган. Тој им ги успокојува поривите на чувствата, ги запира од нарушување на нормите и достигнување изливи на угнетување и штета, не им дозволува да ги следат лекомисленоста и склоностите на нивните души, го гарантира најдоброто поведение во нивните социјални контакти.
'''Üçüncü Delil:''' İnsanların hayat-ı içtimaiyesinin medarı olan gençler, delikanlılar, şiddet-i galeyanda olan hissiyatlarını ve ifratkâr bulunan nefis ve hevalarını tecavüzattan ve zulümlerden ve tahribattan durduran ve hayat-ı içtimaiyenin hüsn-ü cereyanını temin eden yalnız cehennem fikridir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ако не постоеше овој страв од мачењето во Пеколот, невнимателните адолесценти опијанети од нивните ниски страсти, би станале пеколен оган, жесток над слабите и над старите луѓе според принципот на владеењето на силниот, а возвишената човечка реалност би била сведена на подмолна црвоточина.
Yoksa cehennem endişesi olmazsa “El-hükmü li’l-galib” kaidesiyle o sarhoş delikanlılar, hevesatları peşinde bîçare zayıflara, âcizlere, dünyayı cehenneme çevireceklerdi ve yüksek insaniyeti gayet süflî bir hayvaniyete döndüreceklerdi.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Четврти аргумент:''' Семејниот живот е обединувачки центар и централен дел на земното битие. Тој е неговата рајска среќа, здрава тврдина и сигурно засолниште. Домот на секој човек е негов личен свет и сопствена територија. Не постои поинаква среќа за духот на семејниот живот, освен преку сериозниот заемен почит и чистата посветеност на сите, искреното сочувство и милосрдие, кои стигнуваат до граница на готовност за жртвување и себеоддавање. Вакви односи се постигнуваат само преку верата, дека постојат врски на вечно пријателство, на долготрајна дружба, на бесмртна заемност во време без крај и под сенката на животот без граници, поврзан со односите на завидно и чесно татковство, чисто и искрено братство, верно и оддадено пријателство, така што сопругот вели:
'''Dördüncü Delil:''' Nev-i beşerin hayat-ı dünyeviyesinde en cem’iyetli merkez ve en esaslı zemberek ve dünyevî saadet için bir cennet, bir melce, bir tahassungâh ise aile hayatıdır. Ve herkesin hanesi, küçük bir dünyasıdır. Ve o hane ve aile hayatının hayatı ve saadeti ise samimi ve ciddi ve vefadarane hürmet ve hakiki ve şefkatli ve fedakârane merhamet ile olabilir. Ve bu hakiki hürmet ve samimi merhamet ise ebedî bir arkadaşlık ve daimî bir refakat ve sermedî bir beraberlik ve hadsiz bir zamanda ve hudutsuz bir hayatta birbiriyle pederane, ferzendane, kardeşane, arkadaşane münasebetlerin bulunmak fikriyle, akidesiyle olabilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
„Мојата сопруга ми е другарка во овие дни и сопатничка во светот на вечноста и бесмртниот живот. Не е проблем што сега станала грда или стара жена, затоа што таа има вечна убавина која ќе настапи во иднина. Готов сум да ѝ дадам сè што бараат оддаденоста и милоста, и ќе жртвувам сè што бара вечното пријателство.“ Така мажот може да таи љубов и милост кон својата возрасна сопруга, како што таи чувства кон рајските деви.
Mesela, der: “Bu haremim, ebedî bir âlemde, ebedî bir hayatta, daimî bir refika-i hayatımdır. Şimdilik ihtiyar ve çirkin olmuş ise de zararı yok. Çünkü ebedî bir güzelliği var, gelecek. Ve böyle daimî arkadaşlığın hatırı için her bir fedakârlığı ve merhameti yaparım.” diyerek o ihtiyare karısına, güzel bir huri gibi muhabbetle, şefkatle, merhametle mukabele edebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Инаку, формално другарство и пријателство, кое трае час или два и е проследено со вечна разделба и прекинување на врска засекогаш, носи надворешен карактер, нема солидна основа и поддршка и е способно да генерира само симболична милосрдност, вештачки почит и благонаклоност, прикривање на животинските инстинкти во склоп со мешањето и доминацијата на интересите и духовните страсти во оваа милосрдност и почит. Тогаш земскиот рај се претвора во неподнослив пекол.
Yoksa kısacık bir iki saat surî bir refakatten sonra ebedî bir firak ve müfarakata uğrayan arkadaşlık, elbette gayet surî ve muvakkat ve esassız, hayvan gibi bir rikkat-i cinsiye manasında ve bir mecazî merhamet ve sun’î bir hürmet verebilir. Ve hayvanatta olduğu gibi başka menfaatler ve sair galip hisler, o hürmet ve merhameti mağlup edip o dünya cennetini, cehenneme çevirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
И така, ако со гореспоменатите четири аргументи се спореди дури и само еден резултат од верата во Воскресението меѓу другите стотици резултати поврзани со социјалниот живот на човекот и што се однесуваат на него, ќе се разбере дека вистината за Воскресението ќе се случи и ќе стане реалност, и тоа е толку категорична веродостојност, колку што се веродостојни и возвишената вистина за човекот и неговите универзални потреби. Дури тоа е поочигледно аргументирано и појасно засведочено, отколку фактот за присуството на храна и производи, пронајдени во неговите стомачни потреби.
İşte iman-ı haşrînin yüzer neticesinden birisi, hayat-ı içtimaiye-i insaniyeye taalluk eder. Ve bu tek neticenin de yüzer cihetinden ve faydalarından mezkûr dört delile sairleri kıyas edilse anlaşılır ki hakikat-i haşriyenin tahakkuku ve vukuu, insaniyetin ulvi hakikati ve küllî hâceti derecesinde kat’îdir. Belki insanın midesindeki ihtiyacın vücudu, taamların vücuduna delâlet ve şehadetinden daha zâhirdir ve daha ziyade tahakkukunu bildirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Степенот на реализирање на оваа вистина, Воскресението, може да се оцени уште подлабоко и во поголем степен, ако е лишен од човечкиот елемент чија суштина е возвишена, значајна и од животно значење, но тогаш би се спуштила до распаднат труп и засолниште за микроби и бактерии.
Ve eğer bu hakikat-i haşriyenin neticeleri insaniyetten çıksa o çok ehemmiyetli ve yüksek ve hayattar olan insaniyet mahiyeti, murdar ve mikrop yuvası bir laşe hükmüne sukut edeceğini ispat eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Нека чујат социолозите, политиколозите и специјалистите по етика што се интересираат од делата на човекот, од моралот и од општествениот му живот, нека дојдат и нека објаснат со што ќе ја наполнат оваа празнина, со што ќе ги лекуваат и поврзат овие длабоки рани.
Beşerin idare ve ahlâk ve içtimaiyatı ile çok alâkadar olan içtimaiyyun ve siyasiyyun ve ahlâkiyyunun kulakları çınlasın! Gelsinler, bu boşluğu ne ile doldurabilirler ve bu derin yaraları ne ile tedavi edebilirler?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
==== ВТОРА ТОЧКА ====
==== '''İkinci Nokta''' ====
Hakikat-i haşriyenin hadsiz bürhanlarından sair erkân-ı imaniyeden gelen şehadetlerin hülâsasından çıkan bir bürhanı, gayet muhtasar bir surette beyan eder. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Оваа точка сосема накратко појаснува само еден аргумент меѓу безбројните други во корист на вистината за Воскресението. Тој произлегува од суштината на сведоштвото, дадени од останатите столбови на верата.
Hazret-i Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın risaletine delâlet eden bütün mu’cizeleri ve bütün delail-i nübüvveti ve hakkaniyetinin bütün bürhanları, birden hakikat-i haşriyenin tahakkukuna şehadet ederek ispat ederler. Çünkü bu zatın bütün hayatında bütün davaları, vahdaniyetten sonra haşirde temerküz ediyor. Hem umum peygamberleri tasdik eden ve ettiren bütün mu’cizeleri ve hüccetleri, aynı hakikate şehadet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Сите чуда што го докажуваат посланието на нашиот водич Мухаммед (Аллах да го благослови и со мир да го дари), заедно со сите други аргументи во поддршка на неговата пророчка мисија, и сите аргументи што ја мотивираат неговата праведност, истовремено и комплексно ја засведочуваат вистината за Воскресението, ја посочуваат и ја потврдуваат, затоа што преку целиот свој благословен живот Пророкот (Аллах да го благослови и со мир да го дари), повикува прво кон еднобожието, па потоа се сосредоточува кон Воскресението. Сите негови чуда и аргументи, кои ја докажуваат праведноста на пророците пред него, мир над нив, и ги поттикнуваат другите луѓе да им веруваат, ја засведочуваат истата вистина – Воскресението.
Hem  وَبِرُسُلِهِ   kelimesinden gelen şehadeti bedahet derecesine çıkaran وَبِكُتُبِهِ şehadeti de aynı hakikate şehadet eder. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Така и вербата во وَبِرُسُلِهِ , задолжително проследена со верата во وَبِكُتُبِهِ , ја засведочува оваа вистина.
Başta Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hakkaniyetini ispat eden bütün mu’cizeleri, hüccetleri ve hakikatleri, birden hakikat-i haşriyenin tahakkukuna ve vukuuna şehadet edip ispat ederler. Çünkü Kur’an’ın hemen üçten birisi haşirdir ve ekser kısa surelerinin başlarında gayet kuvvetli âyât-ı haşriyedir. Sarîhan ve işareten binler âyâtıyla aynı hakikati haber verir, ispat eder, gösterir. Mesela
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Светиот Куран, носител на чудотворно красноречие, го засведочува и докажува со сите свои чуда, аргументи и вистини, го потврдува неговата праведност дека Воскресението навистина ќе се случи. Една третина од целокупниот текст на Светиот Куран и почетокот на поголемиот дел од кратките сури содржат јасни стихови за Воскресението. Односно, со илјадници свои стихови, директно или индиректно, Светиот Куран ја претскажува истата вистина, јавно ја потврдува и очигледно ја открива, на пример:
❀ اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ❀  يَٓا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّـكُمْ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْءٌ عَظ۪يمٌ ❀ اِذَا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزَالَهَا ❀ اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ ❀ اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ ❀ عَمَّ يَتَسَٓاءَلُونَ ❀ هَلْ أَتٰيكَ حَد۪يثُ الْغَاشِيَةِ
</div> 


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
❀ اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ❀  يَٓا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّـكُمْ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْءٌ عَظ۪يمٌ ❀ اِذَا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزَالَهَا ❀ اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ ❀ اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ ❀ عَمَّ يَتَسَٓاءَلُونَ ❀ هَلْ أَتٰيكَ حَد۪يثُ الْغَاشِيَةِ 
gibi otuz kırk surelerin başlarında bütün kat’iyetle hakikat-i haşriyeyi kâinatın en ehemmiyetli ve vâcib bir hakikati olduğunu göstermekle beraber, sair âyetler dahi o hakikatin çeşit çeşit delillerini beyan edip ikna eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Со горенаведените стихови и сличните на нив, во почетокот на три-четириесет сури Светиот Куран докажува дека нема сомнеж во настапувањето на Воскресението, дека тоа е настан од исклучителна важност за вселената, и дека нужно и неизбежно ќе се случи. Други стихови објаснуваат различни аргументи во поддршка на оваа вистина.
Acaba bir tek âyetin bir tek işareti, gözümüz önünde ulûm-u İslâmiyede müteaddid ilmî, kevnî hakikatleri meyve veren bir kitabın böyle şehadetleriyle ve davaları ile güneş gibi zuhur eden iman-ı haşrî hakikatsiz olması; güneşin inkârı belki kâinatın ademi gibi hiçbir cihet-i imkânı var mı ve yüz derece muhal ve bâtıl olmaz mı?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ако само еден збор од само еден стих на некоја книга пред нашите очи ги дава плодовите на научните и космичките вистини, познати како исламски науки, тогаш што преостанува за сведоштвото на илјадниците стихови и аргументи на оваа книга, кои сјајно и јасно ја објаснуваат вербата во Воскресението, небаре се сонце? Отфрлувањето на оваа верба не е ли нешто слично на негирањето на сонцето, и дури на целата вселена? Зар не е тоа илјадапати заблуда и апсурдност?
Acaba bir sultanın bir tek işareti yalan olmamak için bazen bir ordu hareket edip çarpıştığı halde, o pek ciddi ve izzetli sultanın binler sözleri ve vaadleri ve tehditlerini yalan çıkarmak, hiçbir cihette kabil midir ve hakikatsiz olmak mümkün müdür?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Можно ли е илјадниците ветувања и предупредувања, изречени од моќен и голем владетел, да бидат сметани за лага или невистина, штом се случува цела армија да стапи во битка за да не се смета за измама дури само еден гест на некој султан?
Acaba on üç asırda fâsılasız olarak hadsiz ruhlara, akıllara, kalplere, nefislere hak ve hakikat dairesinde hükmeden, terbiye eden, idare eden bu manevî Sultan-ı Zîşan’ın bir tek işareti böyle bir hakikati ispat etmeye kâfi iken binler tasrihat ile bu hakikat-i haşriyeyi gösterip ispat ettikten sonra, o hakikati tanımayan bir echel ahmak için cehennem azabı lâzım gelmez mi ve ayn-ı adalet olmaz mı?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Тогаш што преостанува за големиот духовен Владетел, чиешто управување и господарување трае тринаесет века без прекин – и кој, според праведноста и вистината, воспитал, прочистил и управувал безбројни духови, умови, срца и души, и како е можно само еден стих од него да не е доволен за да се потврди вистината за Воскресението? А, дадени се илјадници јасни докази што го потврдуваат тоа, и не е ли неук будала оној што не ја сфаќа ваквата очигледна вистина? И не е ли апсолутна справедливост тој да биде фрлен во Огнот?
Hem birer zamana ve birer devre hükmeden bütün semavî suhufları ve mukaddes kitapları dahi bütün istikbale ve umum zamanlara hükümran olan Kur’an’ın tafsilatla, izahatla, tekrar ile beyan ve ispat ettiği hakikat-i haşriyeyi, asırlarına ve zamanlarına göre o hakikati kat’î kabul ile beraber, tafsilatsız ve perdeli ve muhtasar bir surette beyan fakat kuvvetli bir tarzda iddia ve ispatları, Kur’an’ın davasını binler imza ile tasdik ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Потоа, Сите небесни писанија и свети книги, секоја од нив што господарувала во определена епоха и за одреден временски период, со илјадници аргументи ги потврдиле тврдењата на Светиот Куран во однос на вистината за Воскресението, и покрај тоа што нивното толкување е кратко и лаконски според времето и епохата. Оваа категорична вистина е објаснета подетално и со сеопфатна јасност од Светиот Куран, кој царува над сите претходни епохи и господарува во целата иднина.
Bu bahsin münasebetiyle Risale-i Münâcat’ın âhirinde, اِيمَانٌ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ  rüknüne, sair rükünlerin hususan “rusül” ve “kü­tüb”ün şehadetini, münâcat suretinde zikredilen pek kuvvetli ve hülâsalı ve bütün evhamları izale eden bir hüccet-i haşriye aynen buraya giriyor. Şöyle ki Münâcat’ta demiş:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Тука ќе го вклучиме текстот од крајот на нашето Послание за лична исповед, доколку е во согласност со темата на оваа студија. Овој категоричен аргумент дава резиме за Воскресението и произлегува од сведоштвото на сите столбови на верата и од нивните докази за верата во Судниот ден, особено верата во пратениците на Аллах и во Писанијата. Текстот е лаконски и краток, и во форма на исповед, но тој ги расејува заблудите и сомнежите:
'''Ey Rabb-i Rahîm’im!''' Resul-i Ekrem’inin talimiyle ve Kur’an-ı Hakîm’in dersiyle anladım ki: Başta Kur’an ve Resul-i Ekrem’in olarak bütün mukaddes kitaplar ve peygamberler, bu dünyada ve her tarafta numuneleri görülen celalli ve cemalli isimlerinin tecellileri daha parlak bir surette ebedü’l-âbâdda devam edeceğine ve bu fâni âlemde rahîmane cilveleri, numuneleri müşahede edilen ihsanatının daha şaşaalı bir tarzda dâr-ı saadette istimrarına ve bekasına ve bu kısa hayat-ı dünyeviyede onları zevk ile gören ve muhabbet ile refakat eden müştakların, ebedde dahi refakatlerine ve beraber bulunmalarına icma ve ittifak ile şehadet ve delâlet ve işaret ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
„Еј, Милосрден Господару мој, од учењето на Пратеникот (Аллах да го благослови и со мир да го дари), и од лекциите од Семудриот Куран разбрав и сфатив дека сите свети Писанија, на чело со Великодушниот Куран и сите пророци, мир над нив, на чело со најистакнатиот Пратеник (Аллах да го благослови и со мир да го дари), едногласно и безусловно укажуваат, сведочат и докажуваат дека пројавувањата на Најубавите имиња – носители на големина и убавина, кои имаат видливи траги и во земниот живот, и во сите светови, ќе останат блескави и светли за век и веков. И дека нивните пројавувања – носители на милосрдие, и нивните дарови – примери кои се набљудуваат насекаде низ овој минлив свет, ќе ги дадат своите најсветли плодови, ќе сјаат во својот најголем блесок и засекогаш ќе останат во Домот на среќата. И дека оние што во својот краток земски живот им се насладуваат и копнеат по нив со тага и јад, ќе ги придружат и проследат со љубов до вечноста, и таму ќе бидат бесмртни.
Hem yüzer mu’cizat-ı bâhirelerine ve âyât-ı kātıalarına istinaden, başta Resul-i Ekrem ve Kur’an-ı Hakîm’in olarak bütün nurani ruhların sahipleri olan peygamberler ve bütün münevver kalplerin kutubları olan veliler ve bütün keskin ve nurlu akılların madenleri olan sıddıkînler, bütün suhuf-u semaviyede ve kütüb-ü mukaddesede senin çok tekrar ile ettiğin binler vaadlerine ve tehditlerine istinaden hem senin kudret ve rahmet ve inayet ve hikmet ve celal ve cemal gibi âhireti iktiza eden kudsî sıfatlarına, şe’nlerine ve senin izzet-i celaline ve saltanat-ı rububiyetine itimaden hem âhiretin izlerini ve tereşşuhatını bildiren hadsiz keşfiyatlarına ve müşahedelerine ve ilmelyakîn ve aynelyakîn derecesinde bulunan itikadlarına ve imanlarına binaen saadet-i ebediyeyi insanlara müjdeliyorlar. Ehl-i dalalet için cehennem ve ehl-i hidayet için cennet bulunduğunu haber verip ilan ediyorlar. Kuvvetli iman edip şehadet ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
И дека сите пророци – носители на светол дух, на чело со истакнатиот Пратеник (Аллах да го благослови и со мир да го дари), и сите светци – столбови со осветлени срца, и сите искрено побожни луѓе – извори на прониклив блескав ум, сите тие цврсто и длабоко веруваат во Воскресението, го засведочуваат, на човештвото му проповедаат за вечната среќа, ги предупредуваат заблудените дека чекорат кон Огнот, на напатените им соопштуваат дека ги очекува Рајот. Тие го прават тоа потпирајќи се на очигледни чуда и категорични стихови, и на илјадниците ветувања и закани, кој Ти, Милосрден Господару мој, многупати Си ги споменал во сите небесни Писанија и свети Книги. Се засноваат и на моќта на Твоето величие, на власта на Твоето господарување, на Твоите колосални дела, на Твоите пречисти атрибути: моќ, милосрдност, грижа, мудрост, величие, убавина. Исто така, тие се потпираат и на сопствените безброј визии и откровенија, кои ги откриваат признаците и белезите на Задгробниот свет. Истовремено се потпираат на својата категорична вера и убедување до степен на веродостојно знаење и очигледна веродостојност.
'''Ey Kadîr-i Hakîm! Ey Rahman-ı Rahîm! Ey Sadıku’l-Va’di’l-Kerîm! Ey izzet ve azamet ve celal sahibi Kahhar-ı Zülcelal!''' Bu kadar sadık dostlarını, bu kadar vaadlerini ve bu kadar sıfât ve şuunatını yalancı çıkarmak, tekzip etmek ve saltanat-ı rububiyetinin kat’î mukteziyatını tekzip edip yapmamak ve senin sevdiğin ve onlar dahi seni tasdik ve itaat etmekle kendilerini sana sevdiren hadsiz makbul ibadının âhirete bakan hadsiz dualarını ve davalarını reddetmek, dinlememek ve küfür ve isyan ile ve seni vaadinde tekzip etmekle, senin azamet-i kibriyana dokunan ve izzet-i celaline dokunduran ve uluhiyetinin haysiyetine ilişen ve şefkat-i rububiyetini müteessir eden ehl-i dalaleti ve ehl-i küfrü haşrin inkârında, onları tasdik etmekten yüz binler derece mukaddessin ve hadsiz derece münezzeh ve âlîsin. Böyle nihayetsiz bir zulümden ve nihayetsiz bir çirkinlikten, senin o nihayetsiz adaletini ve nihayetsiz cemalini ve hadsiz rahmetini, hadsiz derece takdis ediyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
О, Семожен... О, Семудар... О, Семилостив... О, Сеправеден во Своето ветување... О, Носителу на силата, моќта и славата... О, Сепобедлив владетелу на величието, Ти си пресвет и пречист, превисоко стоиш за да ги обвиниш сите овие луѓе и сите Свои ветувања, големи атрибути и пресвети дела; да ги побиеш или да не го допуштиш она што се бара категорично од владеењето на Твоето господарување, не одговарајќи на молбите што доаѓаат од Твоите обични и праведни слуги вљубени во Тебе, што Твојата љубов ја добиле со вера, потврда и послушност. Пречист си Ти и превисок за да ги потврдиш зборовите на заблудените и неверниците што го негираат Воскресението – оние што со својата надменост и непокорство Те негираат и на Твоите ветувања се поставуваат над Твојата големина и колосалност, и ја занемаруваат силата на Твојата моќ, големината на Твојата божественост, сочувството на Твоето господарување.
Ve bütün kuvvetimizle iman ederiz ki: O yüz binler sadık elçilerin ve o hadsiz doğru dellâl-ı saltanatın olan enbiya, asfiya, evliyalar; hakkalyakîn, aynelyakîn, ilmelyakîn suretinde senin uhrevî rahmet hazinelerine, âlem-i bekadaki ihsanatının definelerine ve dâr-ı saadette tamamıyla zuhur eden güzel isimlerinin hârika güzel cilvelerine şehadetleri hak ve hakikattir ve işaretleri doğru ve mutabıktır ve beşaretleri sadık ve vakidir. Ve onlar, bütün hakikatlerin mercii ve güneşi ve hâmisi olan “Hak” isminin en büyük bir şuâı, bu hakikat-i ekber-i haşriye olduğunu iman ederek senin emrin ile senin ibadına hak dairesinde ders veriyorlar ve ayn-ı hakikat olarak talim ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ние безгранично и бескрајно ја почитуваме светоста на Твојата апсолутна справедливост и убавина и сеопфатното Ти милосрдие, и Те сметаме за пречист од такво неопределено угнетување и дрскост.
Yâ Rab! Bunların ders ve talimlerinin hakkı ve hürmeti için bize ve Risale-i Nur talebelerine iman-ı ekmel ve hüsn-ü hâtime ver. Ve bizleri onların şefaatlerine mazhar eyle, âmin!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Убедени сме и со сета наша достапна сила веруваме дека илјадниците значајни гласници и пророци, и мноштвото безброј и небројни избраници и светци што повикуваат на Тебе, со вистинска веродостојност, очигледна веродостојност и веродостојно знаење засведочиле за вестите за богатствата на Твојата задгробна милосрдност, за богатствата на Твоите добротворства во Светот на вечноста и за пројавувањата на Твоите Најубави имиња, кои целосно се откриваат во Домот на среќата.
Hem nasıl ki Kur’an’ın, belki bütün semavî kitapların hakkaniyetini ispat eden umum deliller ve hüccetler ve Habibullah’ın belki bütün enbiyanın nübüvvetlerini ispat eden umum mu’cizeler ve bürhanlar, dolayısıyla en büyük müddeaları olan âhiretin tahakkukuna delâlet ederler. Aynen öyle de Vâcibü’l-vücud’un vücuduna ve vahdetine şehadet eden ekser deliller ve hüccetler, dolayısıyla rububiyetin ve uluhiyetin en büyük medarı ve mazharı olan dâr-ı saadetin ve âlem-i bekanın vücuduna, açılmasına şehadet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Веруваме дека тоа нивно сведоштво е правда и вистина, дека покажувањата им се реалност и дејствување и дека ќе се остварат нивните пророштва. Сите овие луѓе веруваат дека големата вистина, Воскресението, е најголем одблесок од името Правдата (Хак), кое е праизвор и сонце на сите вистини, и со Твоја дозвола, Твоите слуги служат во сферата на правдата и ги учат на самата вистина.
Çünkü gelecek makamatta beyan ve ispat edileceği gibi; Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un hem mevcudiyeti hem umum sıfatları hem ekser isimleri hem rububiyet, uluhiyet, rahmet, inayet, hikmet, adalet gibi vasıfları, şe’nleri lüzum derecesinde âhireti iktiza ve vücub derecesinde bâki bir âlemi istilzam ve zaruret derecesinde mükâfat ve mücazat için haşri ve neşri isterler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Еј, Господару мој, заради правдата на дадените лекции од овие луѓе, заради светоста на нивните упатства, подари ни совршена вера и одреди ни добар крај – нам и на учениците на Рисале-и Нур, и направи да сме достојни за нивното застапништво! Амин!“
Evet, madem ezelî, ebedî bir Allah var; elbette saltanat-ı uluhiyetinin sermedî bir medarı olan âhiret vardır. Ve madem bu kâinatta ve zîhayatta gayet haşmetli ve hikmetli ve şefkatli bir rububiyet-i mutlaka var ve görünüyor. Elbette o rububiyetin haşmetini sukuttan ve hikmetini abesiyetten ve şefkatini gadirden kurtaran ebedî bir dâr-ı saadet bulunacak ve girilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Потоа, аргументите и доказите што ја потврдуваат вистинитоста на Светиот Куран, како и на сите небесни Писанија, чудата и доказите што го мотивираат пророштвото на Возљубениот од Аллах, како и на сите пророци, мир над нив, го потврдуваат и го докажуваат она за што повикуваат: реализирањето на Задгробниот свет. Така и поголемиот дел од аргументите и доказите што сведочат за вистинското постоење на Вечнопостоечкиот и за Неговата единственост, пак, сведочат за постоењето на Светот на среќата и Светот на вечноста, кој е оска на господарувањето и божественоста и е нивното најколосално пројавување.
Hem madem göz ile görünen bu hadsiz in’amlar, ihsanlar, lütuflar, keremler, inayetler, rahmetler; perde-i gayb arkasında bir Zat-ı Rahman-ı Rahîm’in bulunduğunu sönmemiş akıllara, ölmemiş kalplere gösterir. Elbette in’amı istihzadan ve ihsanı aldatmaktan ve inayeti adâvetten ve rahmeti azaptan ve lütf u keremi ihanetten halâs eden ve ihsanı ihsan eden ve nimeti nimet eden bir âlem-i bâkide bir hayat-ı bâkiye var ve olacaktır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Тие сведочат за постоењето на овој Дом и за отворање на неговите врати, како што ќе биде објаснето понатаму затоа што постоењето на Сеславниот и Севишниот, на Неговите големи атрибути, на поголемиот дел од Неговите Најубави имиња, на Неговите семудри дела, на Неговите свети црти – господарување, божественост, милосрдност, грижа, мудрост, справедливост, сето тоа бара и наложува заклучок за реалноста на задгробниот живот, па дури и го прави задолжително присуството на Светот на вечноста, како и заради наградата и казната го предвидува случувањето на Воскресението, до степен на крајна неопходност.
Hem madem bahar faslında zeminin dar sahifesinde hatasız yüz bin kitabı birbiri içinde yazan bir kalem-i kudret gözümüz önünde yorulmadan işliyor. Ve o kalem sahibi yüz bin defa ahd ve vaad etmiş ki: “Bu dar yerde ve karışık ve birbiri içinde yazılan bahar kitabından daha kolay olarak geniş bir yerde güzel ve lâyemut bir kitabı yazacağım ve size okutturacağım.” diye bütün fermanlarda o kitaptan bahsediyor. Elbette ve herhalde o kitabın aslı yazılmış ve haşir ve neşir ile hâşiyeleri de yazılacak ve umumun defter-i a’malleri onda kaydedilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да, додека постои Аллах, а Тој е единствен, вечен, бесмртен, би требало да постои и оската на Неговата Божествена сила – Задгробниот свет. Сè додека се манифестира апсолутното господарување во овој универзум, а особено во живите суштества, а тоа е носител на видливо и јавно величие, колосалност, мудрост и сочувство – би требало да има вечна среќа, која го отфрлува секој сомнеж од апсолутното господарување, дека може да ги одмине созданијата, да ги остави без казна, и која го отстранува сомнежот од мудроста дека дозволува лекомисленост, и го штити сочувството од намерите на можна измама. Односно, овој Дом со сигурност постои и неизбежно ќе се влезе во него.
Hem madem bu arz, kesret-i mahlukat cihetiyle ve mütemadiyen değişen yüz binler çeşit çeşit enva-ı zevi’l-hayat ve zevi’l-ervahın meskeni, menşei, fabrikası, meşheri, mahşeri olması haysiyetiyle bu kâinatın kalbi, merkezi, hülâsası, neticesi, sebeb-i hilkati olarak gayet büyük öyle bir ehemmiyeti var ki küçüklüğüyle beraber koca semavata karşı denk tutulmuş. Semavî fermanlarda daima رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ deniliyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека различни манифестации на благосостојба, добротворство, нежност, великодушност, грижа и милосрдие се набљудуваат реално и се видливи за умовите што не се гасат и за срцата што не умираат, и ни докажуваат дека зад превезот сигурно постои милосрден и милостив Господар, би требало да има бесмртен, вечен живот, за да се спаси добрината од ужасот, односно таа да го достигне својот врв, и добротворството да се штити од измамата, бидејќи на неговата вистина му е дадена целосна реализација, и грижата се избави од бесмисленоста доведувајќи се до крај, и милосрдноста се разграничи од моралот станувајќи сеопфатно, и нежноста и великодушноста се исчистат од понижувањето излевајќи се обилно над Божјите слуги. Да, она што го претвора добротворството во реалност, и добронамерноста во стварност, е постоењето на вечен и бесмртен живот во Светот на вечноста и бесмртноста. Да, тоа мора да се оствари.
Ve madem bu mahiyetteki arzın her tarafına hükmeden ve ekser mahlukatına tasarruf eden ve ekser zîhayat mevcudatını teshir edip kendi etrafına toplattıran ve ekser masnuatını kendi hevesatının hendesesiyle ve ihtiyacatının düsturlarıyla öyle güzelce tanzim ve teşhir ve tezyin ve çok antika nevilerini liste gibi birer yerlerde öyle toplayıp süslettirir ki değil yalnız ins ve cin nazarlarını, belki semavat ehlinin ve kâinatın nazar-ı dikkatlerini ve takdirlerini ve kâinat sahibinin nazar-ı istihsanını celbetmekle gayet büyük bir ehemmiyet ve kıymet alan ve bu haysiyetle bu kâinatın hikmet-i hilkati ve büyük neticesi ve kıymetli meyvesi ve arzın halifesi olduğunu, fenleriyle, sanatlarıyla gösteren ve dünya cihetinde Sâni’-i âlem’in mu’cizeli sanatlarını gayet güzelce teşhir ve tanzim ettiği için isyan ve küfrüyle beraber dünyada bırakılan ve azabı tehir edilen ve bu hizmeti için imhal edilip muvaffakiyet gören nev-i benî-Âdem var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека го има моливот на предодреденоста, кој секоја пролет испишува сто илјади меѓусебно поврзани книги на сосема мала и тесна страница, без да допушти грешка, без напор и замор, како што станува јасно и видливо пред нашите очи... Сопственикот на моливот дал збор и ни ветил сто илјади пати дека „сигурно ќе создаде полесна книга за пролетта од напишаната пред вас, таа ќе биде вечна и во поголем обем, попространо и поубаво од ова зафрлено и нарушено место. Ќе биде книга која никогаш нема да исчезне и ќе се потрудиме да ја прочитате со вчудовиденост и восхит.“ Сеславниот ја споменува оваа книга во сите Свои писанија, односно дека, без сомнеж, основниот ѝ текст е напишан и преку Воскресението и Судниот ден треба да се завршат фуснотите, а во неа ќе бидат регистрирани и книгите за делата на сите.
Ve madem bu mahiyetteki nev-i benî-Âdem, mizaç ve hilkat itibarıyla gayet zayıf ve âciz ve gayet acz ve fakrıyla beraber hadsiz ihtiyacatı ve teellümatı olduğu halde, bütün bütün kuvvetinin ve ihtiyarının fevkinde olarak koca küre-i arzı, o nev-i insana lüzumu bulunan her nevi madenlere mahzen ve her nevi taamlara ambar ve nev-i insanın hoşuna gidecek her çeşit mallara bir dükkân suretine getiren gayet kuvvetli ve hikmetli ve şefkatli bir mutasarrıf var ki böyle nev-i insana bakıyor, besliyor, istediğini veriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека оваа земја продолжува да има најголемо значење затоа што на неа се наоѓаат мноштво созданија, стотиците илјади видови живи суштества и различните созданија што се менуваат, тоа се: живеалишта, извори, фабрики, изложби, место за собир... Таа се претворила во срце на вселената и во нејзино резиме, во нејзин центар, нејзина суштина, нејзин резултат и причина за нејзиното создавање, Затоа во сите небесни заповеди секогаш се споменува заедно со небесата, на пример:
Ve madem bu hakikatteki bir Rab, hem insanı sever hem kendini insana sevdirir hem bâkidir hem bâki âlemleri var hem adaletle her işi görür ve hikmetle her şeyi yapıyor. Hem bu kısa hayat-ı dünyeviyede ve bu kısacık ömr-ü beşerde ve bu muvakkat ve fâni zeminde o Hâkim-i Ezelî’nin haşmet-i saltanatı ve sermediyet-i hâkimiyeti yerleşemiyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ
Ve nev-i insanda vuku bulan ve kâinatın intizamına ve adalet ve muvazenelerine ve hüsn-ü cemaline münafî ve muhalif çok büyük zulümleri ve isyanları ve velinimetine ve onu şefkatle besleyene karşı ihanetleri, inkârları, küfürleri bu dünyada cezasız kalıp gaddar zalim, rahat ile hayatını ve bîçare mazlum, meşakkatler içinde ömürlerini geçirirler. Ve umum kâinatta eserleri görünen şu adalet-i mutlakanın mahiyeti ise dirilmemek suretiyle o gaddar zalimlerin ve meyus mazlumların vefat içindeki müsavatlarına bütün bütün zıttır, kaldırmaz, müsaade etmez!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека човекот продолжува од различни аспекти да ја управува оваа земја, која ги поседува споменатите веќе специфични карактеристики и квалитети...
Ve madem nasıl ki kâinatın sahibi, kâinattan zemini ve zeminden nev-i insanı intihab edip gayet büyük bir makam, bir ehemmiyet vermiş. Öyle de nev-i insandan dahi makasıd-ı rububiyetine tevafuk eden ve kendilerini iman ve teslim ile ona sevdiren hakiki insanlar olan enbiya ve evliya ve asfiyayı intihab edip kendine dost ve muhatap ederek, onları mu’cizeler ve tevfikler ile ikram ve düşmanlarını semavî tokatlar ile tazip ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Тој ги контролира поголемиот дел од созданијата на неа, потчинувајќи ги мнозинството од живите суштества, ги тера повеќето суштества да се движат околу него според неговите критериуми и страсти во согласност со неговите природни потреби, ги организира, ги изложува, ги украсува, ги подредува во хармонија неверојатните видови меѓу нив на секое место, така што ги привлекува погледите не само на луѓето и џиновите, туку и на жителите на небесата, и воопшто, на целата вселена, па дури и погледот на Владетелот на вселената. Човечкиот род добил восхит, висока оценка и одобрение, во оваа насока добил големо значење и врвна вредност, и преку неговите дарени знаења и умеења покажал дека тој е целта, големиот резултат и драгоцениот плод на мудроста, вложена во создавањето на вселената. Не е чудно тоа што тој е намесник на земјата и бидејќи ги изложува ремек-делата на Творецот и ги подредува на убав и привлечен начин во земниот свет, казната за неговото непокорство и неверие е одложено, дозволено му е да живее тука и неговата награда е одложена за да ја исполнува својата мисија успешно.
Ve bu kıymetli, sevimli dostlarından dahi onların imamı ve mefhari olan Muhammed aleyhissalâtü vesselâmı intihab ederek, ehemmiyetli küre-i arzın yarısını ve ehemmiyetli nev-i insanın beşten birisini uzun asırlarda onun nuruyla tenvir ediyor. Âdeta bu kâinat onun için yaratılmış gibi bütün gayeleri onun ile ve onun dini ile ve Kur’an’ı ile tezahür ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека човечкиот род продолжува да е носител на наведените природни карактеристики и квалитети... И неговите потреби се безброј, иако е исклучително слаб, и страдањата му се безброј, а е сосема беспомошен. Но, тој го има Семоќниот Господар со толку апсолутна моќ и сочувство, што оваа огромна и обемна земја ја претворил во гигантско хранилиште за различните видови минерали од кои човекот има потреба, во склад со разновидната храна што му е потребна, во ризница од разни богатства што ги посакува. Сеславниот гледа на него со грижливо и сочувствително око, му дава благосостојба и го снабдува со што и да посака.
Ve o pek çok kıymettar ve milyonlar sene yaşayacak kadar hadsiz hizmetlerinin ücretlerini hadsiz bir zamanda almaya müstahak ve lâyık iken, gayet meşakkatler ve mücahedeler içinde altmış üç sene gibi kısacık bir ömür verilmiş. Acaba hiçbir cihetle hiçbir imkânı, hiçbir ihtimali, hiçbir kabiliyeti var mı ki o zat, bütün emsali ve dostlarıyla beraber dirilmesin ve şimdi de ruhen diri ve hay olmasın? İdam-ı ebedî ile mahvolsunlar? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ! Evet, bütün kâinat ve hakikat-i âlem, dirilmesini dava eder ve hayatını Sahib-i kâinat’tan talep ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека Сеславниот Господар, како што се гледа од споменатото во тековната вистина, продолжува да ги сака луѓето и да ги упатува да Го сакаат... Тој е бесмртен, владетел е на вечни светови, ги управува работите во согласност со Својата справедливост и секоја работа ја врши според Својата мудрост. Владеењето на овој бесмртен Творец е толку големо и управувањето Му е толку вечно, што ограниченото земско битие не ги опфаќа и не му се доволни ниту сосема краткиот човечки живот ниту, пак, ерата на привремениот и минлив свет.
Ve madem Yedinci Şuâ olan Âyetü’l-Kübra’da her biri bir dağ kuvvetinde otuz üç adet icma-ı azîm ispat etmişler ki: Bu kâinat bir elden çıkmış ve bir tek zatın mülküdür. Ve kemalât-ı İlahiyenin medarı olan vahdetini ve ehadiyetini bedahetle göstermişler. Ve vahdet ve ehadiyet ile bütün kâinat, o Zat-ı Vâhid’in emirber neferleri ve musahhar memurları hükmüne geçiyor. Ve âhiretin gelmesiyle, kemalâtı sukuttan ve adalet-i mutlakası müstehziyane gadr-ı mutlaktan ve hikmet-i âmmesi sefahetkârane abesiyetten ve rahmet-i vâsiası lâhiyane tazibden ve izzet-i kudreti zelilane aczden kurtulurlar, takaddüs ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Затоа, човекот на овој свет останува без казна за извршените постапки како угнетувач, за допуштеното негирање, неверие и непотчинување пред неговиот Господар, Кој му дава благослов и го одгледува со целосно сочувство и милост. Ваквата ситуација е во спротивност со хармоничниот ред во вселената, за разлика од правдата и совршената рамнотежа во неа, со нејзината убавина и личотија, затоа што суровиот тиранин го поминува животот во мирување, додека несреќната жртва на гнетот води мизерно постоење во лишување. Нема сомнеж дека природата на апсолутната справедливост, чии белези се забележани низ целата вселена, никогаш нема да прифати и нема да го поддржи отсуството на воскресение за жестоките угнетувачи, заедно со горките угнетувани, и тие се еднакви пред смртта.
Elbette ve elbette ve herhalde iman-ı billahın yüzer nüktesinden bu sekiz mademlerdeki hakikatlerin muktezasıyla; kıyamet kopacak, haşir ve neşir olacak, dâr-ı mücazat ve mükâfat açılacak. Tâ ki arzın mezkûr ehemmiyeti ve merkeziyeti ve insanın ehemmiyeti ve kıymeti tahakkuk edebilsin. Ve arz ve insanın Hâlık’ı ve Rabb’i olan Mutasarrıf-ı Hakîm’in mezkûr adaleti, hikmeti, rahmeti, saltanatı takarrur edebilsin. Ve o Bâki Rabb’in mezkûr hakiki dostları ve müştakları idam-ı ebedîden kurtulsun. Ve o dostların en büyüğü ve en kıymettarı, bütün kâinatı memnun ve minnettar eden kudsî hizmetlerinin mükâfatını görsün. Ve Sultan-ı Sermedî’nin kemalâtı naks ve kusurdan ve kudreti aczden ve hikmeti sefahetten ve adaleti zulümden tenezzüh ve takaddüs ve teberri etsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека Владетелот на царството продолжува да ја избира земјата од целата вселена и да го избира човекот на земјата, и му дарува висока позиција, и го удостојува со внимание и грижа, и меѓу луѓето избира пророци, светци и пречисти учени кои постапиле во хармонија со Господовите цели и си вдахнувале љубов кон Него преку вера и себеоддавање, а Тој направил тие да Му бидат омилени и блиски соговорници, и ги чествувал со чуда и успех во делата, и ги воспитал нивните непријатели преку небесни шлаканици...
'''Elhasıl, madem Allah var, elbette âhiret vardır…'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Меѓу овие Свои љубимци им избрал водич и симбол на нивната гордост и слава – Мухаммед (Аллах да го благослови и со мир да го дари). Тој со својата светлина, со векови ја осветлувал половината од високопоставената Земјина површина и една петтина од високопоставеното човештво, и вселената како да е создадена заради него – за на овој начин да се појават сите нејзини цели, да се откријат преку неговата испратена религија и да се покажат преку неговиот Божествен Куран.
Hem nasıl ki mezkûr üç erkân-ı imaniye onları ispat eden bütün delilleriyle haşre şehadet ve delâlet ederler. Öyle de
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Заслужил и бил целосно достоен за своите големи и безгранични богослуженија да биде награден со долг, па дури и милионски животен век, а имал краток животен век – шеесет и три години поминати во борба, замор и истоштеност. Можно ли е, логично ли е воопшто, постои ли каква и да е веројатност, тој, нему сличните и неговите сакани луѓе да не бидат воскреснати заедно? Да не биде тој сега со жив дух? Да исчезне целосно и да отиде во небитието? Не, и никако не! И илјадници и илјадници пати не! Да, вселената и сите вистини на светот повикуваат за негово воскресение, го сакаат и го молат Господарот на вселената тој да биде жив.
وَبِمَلٰئِكَتِهِ وَبِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Во посланието Совршен Знак, што е составен дел од Седми Одлесок, беше разјаснето и докажано со голема едногласност од триесет и три аргументи (од кои секој, врз основа на својата убеденост, е сличен на највисоката планина) дека вселената произлегува само од Раката на еден ист и единствен, и дека таа е посед само на еден ист и единствен. Така, преку овие аргументи и степени красноречиво беше откриено дека еднобожието е оската и столбот на Божјото совршенство, и беше востановено дека со посредство на единството и единственоста, целата вселена се претвора во армија од потчинети војници и покорни слуги на Еден ист и Единствен. Со настапувањето на задгробниот живот и со фактот на неговото постоење се реализираат совршенствата на Бог и се заштитуваат од деградација, Неговата апсолутна справедливост завладува и се ослободува од угнетувањето, Неговата универзална мудрост се пречистува и се оградува од обвинението дека наводно е лекомислена и неразумна, Неговото сеопфатно милосрдие си ги стекнува вистинските размери и се избавува од сомнежот дека допушта срамна тортура, Неговата апсолутна сила и моќ стануваат видливи и отпаѓа сомнежот за милосрдна беспомошност. Секој од атрибутите на Сеславниот се заситува со светост и се појавува како пречист и голем.
olan iki rükn-ü imanî dahi haşri istilzam edip kuvvetli bir surette âlem-i bekaya şehadet ve delâlet ederler. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Неизбежно е и нема никаков сомнеж дека Воскресението ќе настапи, дека Судниот ден ќе се случи и дека вратите на Домот за награда и казна ќе се отворат. Тоа е наложено од гореспоменатите вистини во осумте параграфи што започнуваат со изразот „додека“. Тоа е само едно прецизно прашање и аспект со исклучителна смисла меѓу стотиците прецизни аспекти на верата во Аллах: за да се реализира значењето и централноста на земјата, важноста и позицијата на човекот; за да се утврди справедливоста на Господарот на земјата и на луѓето, Неговата мудрост, милосрдност и власт; за да се спасат светците, вистинските љубители и копнежливи за бесмртниот Господар од вечното исчезнување и ликвидирање; за да ги видат најголемите, најљубезните и најмоќните меѓу нив наградата за нивните дела и резултатите од нивното колосално богослужение, што ја наведоа вселената да биде исполнета со вечно задоволство и наслада; за да ја зачува својата светост совршенството на бесмртната моќ, со отфрлање на пороците и недостатоците од неа, и за да ја очисти својата моќ од слабост, и за да ѝ се огради мудроста од евентуална глупост, и за да ѝ се издигне превисоко справедливоста над угнетувањето.
Melâikenin vücudunu ve vazife-i ubudiyetlerini ispat eden bütün deliller ve hadsiz müşahedeler, mükâlemeler, dolayısıyla âlem-i ervahın ve âlem-i gaybın ve âlem-i bekanın ve âlem-i âhiretin ve ileride cin ve ins ile şenlendirilecek olan dâr-ı saadetin, cennet ve cehennemin vücudlarına delâlet ederler. Çünkü melekler bu âlemleri izn-i İlahî ile görebilirler ve girerler. Ve Hazret-i Cebrail gibi, insanlar ile görüşen umum melâike-i mukarrebîn mezkûr âlemlerin vücudlarını ve onlar, onlarda gezdiklerini müttefikan haber veriyorlar. Görmediğimiz Amerika kıtasının vücudunu, ondan gelenlerin ihbarıyla bedihî bildiğimiz gibi yüz tevatür kuvvetinde bulunan melâike ihbaratıyla âlem-i bekanın ve dâr-ı âhiretin ve cennet ve cehennemin vücudlarına o kat’iyette iman etmek gerektir ve öyle de iman ederiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Резиме: Штом има Аллах, значи има и Задгробен свет.'''
Hem Yirmi Altıncı Söz olan Risale-i Kader’de “iman-ı bi’l-kader” rüknünü ispat eden bütün deliller, dolayısıyla haşre ve neşr-i suhufa ve mizan-ı ekberdeki muvazene-i a’male delâlet ederler. Çünkü her şeyin mukadderatını gözümüz önünde nizam ve mizan levhalarında kaydetmek ve her zîhayatın sergüzeşt-i hayatiyelerini kuvve-i hâfızalarında ve çekirdeklerinde ve sair elvah-ı misaliyede yazmak ve her zîruhun, hususan insanların defter-i a’mallerini elvah-ı mahfuzada tesbit etmek, geçirmek; elbette öyle muhit bir kader ve hakîmane bir takdir ve müdakkikane bir kayıt ve hafîzane bir kitabet, ancak mahkeme-i kübrada umumî bir muhakeme neticesinde daimî bir mükâfat ve mücazat için olabilir. Yoksa o ihatalı ve inceden ince olan kayıt ve muhafaza, bütün bütün manasız, faydasız kalır; hikmete ve hakikate münafî olur. Hem haşir gelmezse kader kalemiyle yazılan bu kitab-ı kâinatın bütün muhakkak manaları bozulur ki hiçbir cihet-i imkânı olamaz ve o ihtimal, bu kâinatın vücudunu inkâr gibi bir muhal belki bir hezeyan olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Како што гореспоменатите три столба на верата го утврдуваат Воскресението и го засведочуваат со сите свои аргументи, исто така и се наложува и од другите два столба:
'''Elhasıl:''' İmanın beş rüknü bütün delilleriyle haşir ve neşrin vukuuna ve vücuduna ve dâr-ı âhiretin vücuduna ve açılmasına delâlet edip isterler ve şehadet edip talep ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
وَبِمَلٰئِكَتِهِ وَبِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى
İşte hakikat-i haşriyenin azametine tam muvafık böyle azametli ve sarsılmaz direkleri ve bürhanları bulunduğu içindir ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hemen hemen üçten birisi haşir ve âhireti teşkil ediyor ve onu bütün hakaikine temel taşı ve üssü’l-esas yapıyor ve her şeyi onun üstüne bina ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Овие два столба даваат силно сведоштво за постоењето на вечниот свет и го аргументираат, како што следува.
(Mukaddime nihayet buldu.)
 
</div>
Сите докази, средбите и беседите што укажуваат на постоењето на ангелите и функциите на нивното богослужение, сами по себе се аргументи за постоењето на светот на духовите, светот на невидливото, светот на вечноста, Задгробниот свет и светот на блаженството, за постоењето на Рајот и Пеколот, кои ќе бидат населени со џинови и луѓе, затоа што, со Божја дозвола, ангелите се способни да ги видат овие светови и да влезат таму. Како што е Џебраил, еден од светите ангели, кој комуницира со луѓето и е близок со Бога, едногласно соопштува дека споменатите светови се реалност и дека тие самите шетаат во нив. Како што дознаваме за постоењето на континентот Америка од зборовите на луѓе што го посетиле, и овој факт го прифаќаме на доверба иако не сме биле таму, така би требало и да се потпреме на вестите што дошле од ангелите и што ја носат моќта на една верига од сто меѓусебно поврзани доверливи докази на авторитетни научници, а имено: дека светот на вечноста, Задгробниот дом, Рајот и Пеколот навистина постојат. Така веруваме во оваа вистина и го прифаќаме како факт.
 
Потоа, како што беше споменато во Послание за Предодредувањето (Дваесет и шесто Слово), аргументите што ја докажуваат верата во судбината, сами по себе се аргументи за претстојното Воскресение, за отворањето на свитоците со делата, за мерењето на постапките со Најголемата вага, затоа што пред нашите очи гледаме како вредноста на секое нешто се запишува на површината на редот и рамнотежата, како настаните и случките од животот на секое живо суштество се регистрираат во неговиот ум, во неговото семе и на сите идеални површини, како книгите со делата на секое одухотворено создание, и особено на човекот, се утврдуваат и се прикажуваат на заштитени екрани. Целото тоа сеопфатно предодредување, семудра оценка, прецизно запишување, чесно регистрирање не би можело да се прави за нешто друго освен за Врховен суд, за добивање трајна награда и казна во вечноста. Инаку, не би имало никаква смисла и никаква полза. Затоа, сеопфатното запишување и регистрирање, кое ги установува и зачувува најситните детали, би биле спротивност на мудроста и вистината. Со други зборови, ако Воскресението не се состои, целата праведна содржина на Книгата на вселената, напишана со моливот на предодредувањето, ќе биде избришана и уништена. Тоа е апсолутно невозможно и никогаш не би можело да се случи. Згора на сè, тоа е целосен апсурд, како да се негира постоењето на вселената, и е само заблуда.
 
'''Накратко''', сите аргументи на петте столба на верата, сами по себе го поткрепуваат Воскресението и неговата реалност, Судниот ден и неговото спроведување, постоењето на Задгробниот дом и отворањето на неговите врати. Споменатите аргументи дури наложуваат тоа да се случи и сведочат во негова полза.
 
Поради оваа причина, пројава на целосна хармонија и на комплетна адекватност е фактот што една третина од Светиот Куран, чудесно јасен и красноречив, е посветена на Воскресението. Тоа е така затоа што тоа се гради врз непоколебливи основи и аргументи, и е база и центар на сите вистини кои се возвишуваат над овој камен вграден во фундаментот.
 
(крај на воведот)


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki>  *   *
<nowiki>*</nowiki>  *   *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== ВТОР ДЕЛ од прилогот ==
== '''Zeylin İkinci Parçası''' ==
 
Baştaki âyetin mu’cizane işaret ettikleri dokuz tabaka berahin-i haşriyeye dair dokuz makamdan “Birinci Makam”:
Ова е првото од девет аспекти на деветте нивоа аргументи концентрирани околу Воскресението, кои следниот ајет од Куранот ги посочува со чудесно красноречие:
</div>
 
❀ فَسُبْحَانَ اللّٰهِ ح۪ينَ تُمْسُونَ وَح۪ينَ تُصْبِحُونَ ❀ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَعَشِيًّا وَح۪ينَ تُظْهِرُونَ ❀ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَيُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ
 
Ишала тука ќе бидат разјаснети светлиот аргумент и категоричниот доказ откриени од горниот ајет во однос на Воскресението.(<ref>Овој аспект не е допишан. Прашањето и проблемот за животот е вклучен во претстојната изјава, доколку тој е сврзан со Воскресението. На крајот од темата за животот се посочени аспектите во кои тој укажува на предодредувањето како столб на верата. Тоа е многу сложено и длабоко прашање.</ref>)
 
Во дваесет и осмото својство на животот е објаснето дека тој ги потврдува шесте столба на верата, се насочува кон нив и укажува на нивното реализирање.
 
Да, додека животот продолжува да биде мудрост при создавањето на вселената и нејзиниот најважен резултат и суштина, оваа возвишена вистина нема да се ограничи само на минливиот, краток, порочен и мачен земски живот. Туку, целта и резултатот на дрвото на животот, чија големина може да се реализира со своите дваесет и девет својства, неговиот плод, достоен за големината на ова дрво, е единствено вечниот и задгробен живот, домот на бесмртната среќа, во кој дури и камењата, почвата и дрвјата се исполнети со живот.
 
Инаку, дрвото на животот, снабдено со такви разновидни и многубројни инструменти во одухотворените созданија, а особено во човекот, би останало бесплодно, бесполезно, невистинско, а тој би останал осуден, беден, клет, понижен, и во однос на животната среќа би стоел дваесет пати пониско од врапчето и покрај тоа што е највозвишеното создание и најученото живо суштество, и го надминува врапчето барем дваесет пати.
 
И разумот, кој е највредниот дар за човекот, за него се претвора во суд и проблеми кога се одразува на тагата на поминатото време и на стравот од иднината. Неговото срце постојано се измачува и сладоста на едно задоволство се помрачува од девет маки. Нема сомнеж дека тоа е стопроцентна лага.
 
Следствено, земниот живот категорично го потврдува столбот на верата во задгробниот живот преку појавата на повеќе од триста илјади примероци на Воскресението секоја пролет пред нас.
 
Можно ли е Семоќниот Господар, Кој обезбедува сè што е неопходно за твојот живот, задоволувајќи ги потребите поврзани со него, ти ги обезбедува сите потребни инструменти и додатоци, независно дали се за твоето тело, за градината или за твојата земја, и ги испраќа во соодветното време со мудрост, грижа и милосрдие, па дури ги знае и потребите на твојот стомак од храната која ти гарантира опстанок и долговечност, и го слуша специфичниот и делумен повик на стомакот за прехрана покажувајќи дека тој реагира со слатка и постојана храна испратена од Него за да го засити гладот... Можно ли е овој Семоќен Распоредувач да не те познава? И да не те гледа? И да не ги подготви неопходните услови за најголемата човечка цел – вечниот живот? И да не одговори на најголемиот, најважниот и најопштиот повик – оној за бесмртност и вечност? И да не го прифати, не создавајќи го задгробниот живот и не создавајќи го Рајот? И да не го чуе повикот на човекот – на највозвишеното создание во вселената, кој е, всушност, владетелот на земјата и нејзиниот плод? Овој сеопшт силен повик, кој излегува од длабочините на душата и ги растресува небесата и земјата... И можно ли е Семоќниот да не му го оддаде значењето што му го оддава на повикот на малиот стомак, и да не го задоволи човекот? И Својата совршена мудрост и Своето апсолутно милосрдие да ги изложи на ризик да бидат негирани? Не, и илјадници пати не!
 
И логично ли е Тој да го чуе најтивкиот глас на најмалото живо суштество, да ги слушне неговите поплаки и да пристигне напомош, да се смили над него, да го одгледа со совршена грижа, со целосна заштита, со исклучително внимание, потчинувајќи му го најголемото создание во вселената, а потоа да не го чуе, сличниот на грмотевица, глас на најголемата, највозвишената, префинета и најтрајната форма на живот? И логично ли е тој да не се интересира за најважната човечка молба – онаа за бесмртност, и да не го види смирението на луѓето, да не забележи на што се надеваат и колку се богоугодни, и да биде како некој единствен војник што со совршена трудољубивост ја опремил и наоружил целата своја огромна и подвласна армија, но ја оставил без никакви грижи? Или како некој што го гледа зрното, а не го забележува сонцето, или го слуша брмчењето на комарците, а е глув за небесните грмотевици? Не, и илјадници пати не!


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
И приемливо ли е за разумот, на кој и да е начин, дека Семоќниот, Семудриот, Носителот на сеопфатното милосрдие, на врвната љубов, на универзалното сочувство, Оној Кој Си го обожава ремек-делото, ги упатува своите соз- данија да го обожуваат и Неговата љубов е особено силна кон вљубените во Него, логично ли е Тој да го уништи животот на оние што се обземени од најголема љубов кон Него, сакани се и достојни се за љубовта и природно го боготворат својот Создател? И исто така да ги уништи јадрото и срцевината на животот – духот, преку вечната смрт и преку крајното отстранување? И да предизвика отуѓување меѓу Него и вљубените во Него, и да им предизвика најмачни страдања, и на тој начин да го изложи на негирање таинството на Своето милосрдие и светлината на Својата љубов? Не, и илјадници пати не!
❀ فَسُبْحَانَ اللّٰهِ ح۪ينَ تُمْسُونَ وَح۪ينَ تُصْبِحُونَ ❀ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَعَشِيًّا وَح۪ينَ تُظْهِرُونَ ❀ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَيُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Нема сомнеж дека апсолутната убавина, која преку нејзината појава ја разубавила и раскрасила оваа вселена, и апсолутното милосрдие, кое ги просветлило сите созданија и им придало убавина, се бескрајно и безгранично пречисти и пресвети, и никако не им е својствена таква суровост, таква апсолутна жестокост и апсолутно угнетување.
olan fıkradaki ferman-ı haşre dair buradaki gösterdiği bürhan-ı bâhiri ve hüccet-i kātıası beyan ve izah edilecek inşâallah. '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' O makam daha yazılmamış ve hayat meselesi haşre münasebeti için buraya girmiş. Fakat hayatın âhirinde kader rüknüne işareti pek ince ve derindir.</ref>)'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Заклучок:''' Штом има живот на овој свет, би требало луѓето, кои му ја сфаќаат тајната и не го користат животниот век за лоши дела, да се достојни за вечен живот во вечен дом, во вечен Рај. Поверувавме и прифативме!
Hayatın yirmi sekizinci hâssasında beyan edilmiştir ki: Hayat, imanın '''altı erkânına''' bakıp ispat ediyor, onların tahakkukuna işaretler ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
И потоа, светкавоста на сјајните предмети и материјали на Земјината површина, просветлувањето на меурчињата и пената на морската површина, а потоа угаснувањето на блесокот и исчезнувањето на меурчињата и појавата на нови светлинки, небаре овие предмети се огледала за замислени сонца, јасно ни откриваат дека одделните проблесоци не се ништо друго туку израз на рефлексијата на едно единствено високо сонце. Тие на различни јазици нè потсетуваат дека сонцето постои и со прстиња од светлината укажуваат на тоа.
Evet, madem bu kâinatın en mühim neticesi ve mâyesi ve hikmet-i hilkati hayattır. Elbette o hakikat-i âliye; bu fâni, kısacık, noksan, elemli hayat-ı dünyeviyeye münhasır değildir. Belki hayatın yirmi dokuz hâssasıyla mahiyetinin azameti anlaşılan şecere-i hayatın gayesi, neticesi ve o şecerenin azametine lâyık meyvesi; hayat-ı ebediyedir ve hayat-ı uhreviyedir ve taşıyla ve ağacıyla, toprağıyla hayattar olan dâr-ı saadetteki hayattır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Таква е состојбата и со блесокот на живите созданија на Земјината и на морската површина, настаната од Божјата моќ и од изразот на името Животодавецот (Мухји), кој му припаѓа на Вечноживиот, Сеприсутниот, преголема е Неговата големина. Слично е и исчезнувањето на оние созданија зад превезот на невидливото, за да направат место на оние што доаѓаат по нив, повторувајќи: „О, вечноживи!“ Тоа се само сведоштва и знаци за бесмртниот живот и за нужното постоење на Вечноживиот, Сеприсутниот, Сеславен е Тој и Севишен.
Yoksa bu hadsiz cihazat-ı mühimme ile teçhiz edilen hayat şeceresi, zîşuur hakkında, hususan insan hakkında meyvesiz, faydasız, hakikatsiz olmak lâzım gelecek ve sermayece ve cihazatça serçe kuşundan mesela yirmi derece ziyade ve bu kâinatın ve zîhayatın en mühim, yüksek ve ehemmiyetli mahluku olan insan; serçe kuşundan saadet-i hayat cihetinde, yirmi derece aşağı düşüp en bedbaht en zelil bir bîçare olacak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
И така, сите аргументи кои сведочат за Божјото знаење, трагите од кои се набљудуваат во организацијата на созданијата; сите докази кои ја потврдуваат моќта што е распространета во вселената; сите аргументи кои го поткрепуваат фактот за волјата и желбата што господаруваат над управувањето и организирањето на светот; сите знаци и чуда што ги потврдуваат пророчките посланија, кои се оска на Господовото слово и на Божјото откровение... Сите овие аргументи што сведочат и укажуваат на седумте големи Божји атрибути, едногласно сведочат и истовремено и го докажуваат животот на Вечноживиот, Сеприсутниот, сеславен е Тој,
Hem en kıymettar bir nimet olan akıl dahi geçmiş zamanın hüzünlerini ve gelecek zamanın korkularını düşünmek ile kalb-i insanı mütemadiyen incitip bir lezzete dokuz elemleri karıştırdığından en musibetli bir bela olur. Bu ise yüz derece bâtıldır. Demek bu hayat-ı dünyeviye, âhirete iman rüknünü kat’î ispat ediyor ve her baharda haşrin üç yüz binden ziyade numunelerini gözümüze gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
затоа што ако некој поседува вид, тој би требало да е жив – и ако слуша, тоа е знак за живот, како што ако е способен да зборува, ако може да направи избор и да има волја.
Acaba senin cisminde ve senin bahçende ve senin vatanında, senin hayatına lâzım ve münasip bütün levazımatı ve cihazatı, hikmet ve inayet ve rahmetle ihzar eden ve vaktinde yetiştiren, hattâ senin midenin beka ve yaşamak arzusuyla ettiği hususi ve cüz’î olan rızık duasını bilen ve işiten ve hadsiz leziz taamlarla o duanın kabulünü gösteren ve mideyi memnun eden bir Mutasarrıf-ı Kadîr, hiç mümkün müdür ki seni bilmesin ve görmesin ve nev-i insanın en büyük gayesi olan hayat-ı ebediyeye lâzım esbabı ihzar etmesin? Ve nev-i insanın en büyük ve en ehemmiyetli en lâyık ve umumî olan beka duasını, hayat-ı uhreviyenin inşasıyla ve cennetin icadıyla kabul etmesin? Ve kâinatın en mühim mahluku, belki zeminin sultanı ve neticesi olan nev-i insanın arş ve ferşi çınlatan umumî ve gayet kuvvetli duasını işitmeyip küçük bir mide kadar ehemmiyet vermesin, memnun etmesin? Kemal-i hikmetini ve nihayet rahmetini inkâr ettirsin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
И така, сите аргументи во полза на големите атрибути, кои имаат видливи траги и категорично се знае дека навистина постојат, на пример апсолутната моќ, сеопфатната волја, универзалното знаење – докажуваат дека Вечноживиот, Сеприсутниот е жив и сигурно постои, и сведочат дека Тој поседува бесмртен живот, единствен зрак од кој е доволен да се осветли целата вселена, и единствено негово пројавување – да даде живот на целиот Задгробен свет со сите негови атоми истовремено.
Hem hiç kabil midir ki: Hayatın en cüz’îsinin pek gizli sesini işitsin, derdini dinlesin, derman versin ve nazını çeksin ve kemal-i itina ve ihtimam ile beslesin ve ona dikkatle hizmet ettirsin ve büyük mahlukatını ona hizmetkâr yapsın ve sonra en büyük ve kıymettar ve bâki ve nazdar bir hayatın gök sadâsı gibi yüksek sesini işitmesin? Ve onun çok ehemmiyetli beka duasını ve nazını ve niyazını nazara almasın? Âdeta bir neferin kemal-i itina ile teçhiz ve idaresini yapsın ve mutî ve muhteşem orduya hiç bakmasın? Ve zerreyi görsün, güneşi görmesin? Sivrisineğin sesini işitsin, gök gürültüsünü işitmesin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Животот како Божествен атрибут гледа и кон друг столб на верата – вербата во постоењето на ангелите. Тој укажува на тоа, го докажува и индиректно го потврдува.
Hem hiçbir cihetle akıl kabul eder mi ki: Hadsiz rahmetli, muhabbetli ve nihayet derecede şefkatli ve kendi sanatını çok sever ve kendini sevdirip ve kendini sevenleri ziyade sever bir Zat-ı Kadîr-i Hakîm, en ziyade kendini seven ve sevimli ve sevilen ve Sâni’ini fıtraten perestiş eden hayatı ve hayatın zatı ve cevheri olan ruhu, mevt-i ebedî ile idam edip kendinden o sevgili muhibbini ve habibini ebedî bir surette küstürsün, darıltsın, dehşetli rencide ederek sırr-ı rahmetini ve nur-u muhabbetini inkâr etsin ve ettirsin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Додека животот продолжува да биде најважната цел на вселената, и живите созданија – поради нивната драгоценост, да бидат најшироко распространетиот и многуброен вид, кој вагон по вагон пристигнуваат во земјината гостилница и таа се населува и свети од радост; додека Земјината површина продолжува да биде станица за поток од живи созданија, постојано да се полни и празни во согласност со мудроста на обновувањето и размножувањето, па дури и во најсквернавените работи, и во гнилежот се создава изобилие од форми на живот, така што Земјината површина се претворила во општо воскресение на микробите;
Bu kâinatı cilvesiyle süslendiren bir cemal-i mutlak ve umum mahlukatı sevindiren bir rahmet-i mutlaka, böyle hadsiz bir çirkinlikten ve kubh-u mutlaktan ve böyle bir zulm-ü mutlaktan, bir merhametsizlikten, elbette nihayetsiz derece münezzehtir ve mukaddestir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
додека на земјата во огромна количина продолжува создавањето на најпрефинетите суштини на животот – чувствата, разумот и прекрасниот дух, носител на стабилно јадро, и небаре земјата оживува и се разубавува преку животот, разумот, чувствата и духот... Тогаш, не е можно небесните тела, кои се поубави и посветли и со поголемо значење од земјата, да бидат мртви, безживотни, бесчувствени.
'''Netice:''' Madem dünyada hayat var; elbette insanlardan hayatın sırrını anlayanlar ve hayatını sû-i istimal etmeyenler, dâr-ı bekada ve cennet-i bâkiyede hayat-ı bâkiyeye mazhar olacaklardır, âmennâ…
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
След- ствено, би требало да има живи и одухотворени созданија, кои ја населуваат небесата, ги радуваат сонцата и ѕвездите, им даруваат живот и претставуваат резултат и плод на создавањето на небесата, и да бидат удостоени со честа Сеславниот да им говори. Овие созданија – жители на небесата, и во хармонија со нив, населени таму преку тајната на животот, се ангелите.
Ve hem nasıl ki yeryüzünde bulunan parlak şeylerin güneşin akisleriyle parlamaları ve denizlerin yüzlerinde kabarcıklar, ziyanın lem’alarıyla parlayıp sönmeleri, arkalarından gelen kabarcıklar, gidenler gibi yine hayalî güneşçiklere âyinelik etmeleri; bilbedahe gösteriyor ki o lem’alar, yüksek bir tek güneşin cilve-i in’ikasıdırlar ve güneşin vücudunu muhtelif diller ile yâd ediyorlar ve ışık parmaklarıyla ona işaret ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Така и тајната на животот и неговата суштина се поврзани со „верата во пратениците“, се насочуваат кон неа и индиректно ја потврдуваат.
Aynen öyle de Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un Muhyî isminin cilve-i a’zamı ile berrin yüzünde ve bahrin içindeki zîhayatların kudret-i İlahiye ile parlayıp arkalarından gelenlere yer vermek için “Yâ Hay” deyip perde-i gaybda gizlenmeleri; bir hayat-ı sermediye sahibi olan Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadetler, işaretler ettikleri gibi umum mevcudatın tanziminde eseri görünen ilm-i İlahîye şehadet eden bütün deliller ve kâinata tasarruf eden kudreti ispat eden bütün bürhanlar ve tanzim ve idare-i kâinatta hüküm-ferma olan irade ve meşieti ispat eden bütün hüccetler ve kelâm-ı Rabbanî ve vahy-i İlahînin medarı olan risaletleri ispat eden bütün alâmetler, mu’cizeler ve hâkeza yedi sıfât-ı İlahiyeye şehadet eden bütün delail, bi’l-ittifak Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına delâlet, şehadet, işaret ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да, додека вселената продолжува да биде создадена за животот и тој да е најголемото пројавување, најсовршеното ремек-дело и најубавиот производ на Вечноживиот, Сеприсутниот, сеславна е Неговата слава; додека Неговиот вечен и бесмртен живот продолжува да се открива преку испраќањето на пратениците и објавувањето на Писанијата... затоа што, ако немаше ниту пратеници, ниту Писанија, оној вечен живот би останал непознат. Како што говорот на единката го прави видлив животот и неговата живост, така и пророците и пратениците, мир над нив, и нивните објавени Писанија го откриваат и покажуваат Вечноживиот Собеседник, Кој преку Своите Слова и Реч издава наредби и забрани од зад завесата на невидливото, од зад завесите на вселената.
Çünkü nasıl bir şeyde görmek varsa hayatı da vardır. İşitmek varsa hayatın alâmetidir. Söylemek varsa hayatın vücuduna işaret eder. İhtiyar, irade varsa hayatı gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Како што животот во вселената категорично го докажува постоењето на Вечноживиот и Неговото сигурно постоење, така и зраците на бесмртниот живот и неговите пројавувања гледаат и се насочуваат кон столбовите на верата, кои се поврзани со него – испраќањето на пратениците и објавувањето на Писанијата. Тие ги потврдуваат индиректно, особено Посланието на Мухаммед (Аллах да го благослови и со мир да го дари), и Откровението на Куранот. Правилно е да кажеме дека и двете се толку категорично веродостојни колку што е и самиот живот, затоа што личат на неговиот дух и разум.
Aynen öyle de bu kâinatta âsârıyla vücudları muhakkak ve bedihî olan kudret-i mutlaka ve irade-i şâmile ve ilm-i muhit gibi sıfatlar, bütün delailleri ile Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadet ederler ve bütün kâinatı bir gölgesiyle ışıklandıran ve bir cilvesiyle bütün dâr-ı âhireti zerratıyla beraber hayatlandıran hayat-ı sermediyesine şehadet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да, како што животот е дестилиран екстракт на вселената, и чувствата и разумот се дестилиран екстракт на животот, и разумот е дестилиран екстракт на чувствата и сетилата, а духот е чисто и најскриеното јадро на животот – неговата трајна и автономна суштина... Така и животот на Мухаммед (Аллах да го благослови и со мир да го дари), и материјалниот, и духовниот – е дестилирана квинтесенција на животот и на духот на вселената. Посланието на Мухаммед (Аллах да го благослови и со мир да го дари) е најчистиот дестилиран екстракт од сетилата, чувствата и разумот на вселената. Дури и, според сведоштвото на неговите резултати, животот на Мухаммед (Аллах да го благослови и со мир да го дари) – и материјалниот, и духовниот, е врховен живот на вселената, посланието му е нејзино врховно чувство и нејзина светлина, а откровението од Куранот – според сведоштвото на неговите животни вистини, е дух на животот на вселената и разум на нејзините чувства.
Hem hayat, '''melâikeye iman''' rüknüne dahi bakar, remzen ispat eder. Çünkü madem kâinatta en mühim netice hayattır ve en ziyade intişar eden ve kıymettarlığı için nüshaları teksir edilen ve zemin misafirhanesini, gelip geçen kafilelerle şenlendiren zîhayatlardır ve madem küre-i arz, bu kadar zîhayatın envaıyla dolmuş ve mütemadiyen zîhayat envalarını tecdid ve teksir etmek hikmetiyle her vakit dolar boşanır ve en hasis ve çürümüş maddelerinde dahi kesretle zîhayatlar halk edilerek bir mahşer-i huveynat oluyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да, да, да...
Ve madem hayatın süzülmüş en safi hülâsası olan şuur ve akıl ve latîf ve sabit cevheri olan ruh, küre-i arzda gayet kesretli bir surette halk olunuyorlar. Âdeta küre-i arz, hayat ve akıl ve şuur ve ervah ile ihya olup öyle şenlendirilmiş. Elbette küre-i arzdan daha latîf, daha nurani, daha büyük, daha ehemmiyetli olan ecram-ı semaviye ölü, camid, hayatsız, şuursuz kalması imkân haricindedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ако светлината на Мухаммедовото послание ја напушти и ја изостави вселената, таа ќе умре и времето за созданијата ќе исчезне. Ако Куранот недостига и се изгуби од вселената, таа ќе обезуми, Земјината површина ќе се дезориентира, неговиот разум ќе се оштети, ќе добие потрес и ќе стане бесчувствено и ќе се судри со некое космичко тело. Ќе настапи Судниот ден.
Demek gökleri, güneşleri, yıldızları şenlendirecek ve hayattar vaziyetini verecek ve netice-i hilkat-i semavatı gösterecek ve hitabat-ı Sübhaniyeye mazhar olacak olan zîşuur, zîhayat ve semavata münasip sekeneler, herhalde sırr-ı hayatla bulunuyorlar ki onlar da melâikelerdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Животот гледа и кон уште еден столб на верата – предодредувањето. Тој укажува на тоа и индиректно го докажува. Затоа што, додека животот продолжува да биде светлина за видливиот свет, да го владее и да го прегрнува, да е резултат и цел на постоењето, да е најширокото огледало за пројавувањата на Творецот на вселената, најцелосниот показател и образец на Господовата дејственост, и, ако е можно споредба – тој како да е разновидност на нејзиниот план и програма... Доколку е тоа така, би требало тајната на животот исто така да бара присуство на невидлив свет во смисла на минато и иднина, односно на минатите и идните созданија, во рамките на редот и организацијата, како и да биде познат, виден, набљудуван, готов да ги исполнува творечките команди, или, со други зборови, да функционира како да е состојба на духовниот живот.
Hem hayatın sırr-ı mahiyeti '''peygamberlere iman''' rüknüne bakıp remzen ispat eder. Evet, madem kâinat, hayat için yaratılmış ve hayat dahi Hayy-ı Kayyum-u Ezelî’nin bir cilve-i a’zamıdır, bir nakş-ı ekmelidir, bir sanat-ı ecmelidir. Madem hayat-ı sermediye, resullerin gönderilmesiyle ve kitapların indirilmesiyle kendini gösterir. Evet, eğer kitaplar ve peygamberler olmaz ise o hayat-ı ezeliye bilinmez. Nasıl ki bir adamın söylemesiyle diri ve hayattar olduğu anlaşılır. Öyle de bu kâinatın perdesi altında olan âlem-i gaybın arkasında söyleyen, konuşan, emir ve nehyedip hitap eden bir zatın kelimatını, hitabatını gösterecek peygamberler ve nâzil olan kitaplardır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Пример за тоа е зрното, кое лежи во основата на дрвото, и лушпата, срцевината или плодовите, кои се врвот и крајот, и сите тие носат посебни карактеристики на животот, слично на самото дрво. Па дури и зрната во себе ги содржат своите животни закони, попрецизни од законите на животот на дрвото.
Elbette kâinattaki hayat, kat’î bir surette Hayy-ı Ezelî’nin vücub-u vücuduna kat’î şehadet ettiği gibi o hayat-ı ezeliyenin şuâatı, celevatı, münasebatı olan “irsal-i Rusül ve inzal-i Kütüb” rükünlerine bakar, remzen ispat eder ve bilhassa risalet-i Muhammediye ve vahy-i Kur’anî, hayatın ruhu ve aklı hükmünde olduğundan bu hayatın vücudu gibi hakkaniyetleri kat’îdir denilebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Како што семињата и корените, оставени во наследство од минатата есен и наследени од оваа пролет, ја носат светлината на животот и се развиваат според неговите закони (и пролетта носи ваков живот),
Evet, nasıl ki hayat, bu kâinattan süzülmüş bir hülâsadır ve şuur ve his dahi hayattan süzülmüş, hayatın bir hülâsasıdır ve akıl dahi şuurdan ve histen süzülmüş, şuurun bir hülâsasıdır ve ruh dahi hayatın hâlis ve safi bir cevheri ve sabit ve müstakil zatıdır. Öyle de maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) dahi hayattan ve ruh-u kâinattan süzülmüş hülâsatü’l-hülâsadır ve risalet-i Muhammediye (asm) dahi kâinatın his ve şuur ve aklından süzülmüş en safi hülâsasıdır. Belki maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) âsârının şehadetiyle hayat-ı kâinatın hayatıdır ve risalet-i Muhammediye (asm) şuur-u kâinatın şuurudur ve nurudur. Ve vahy-i Kur’an dahi hayattar hakaikinin şehadetiyle hayat-ı kâinatın ruhudur ve şuur-u kâinatın aklıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
така и дрвото на вселената, секој негов клон, секоја дршка, има свое минато и иднина, своја верига составена од минати и идни етапи и услови, секој вид и секој негов дел имаат постоење, помножено со Божјото знаење во зависност од неговите различни периоди. На овој начин се формира верига на теоретско битие, слично на надворешното битие – аспект на духовен израз на универзалниот живот, така што потенцијалите на животот се земаат од овие живи судбоносни екрани, носители на големото значење.
'''Evet, evet, evet! Eğer kâinattan risalet-i Muhammediyenin (asm) nuru çıksa, gitse kâinat vefat edecek. Eğer Kur’an gitse kâinat divane olacak ve küre-i arz kafasını, aklını kaybedecek. Belki şuursuz kalmış olan başını, bir seyyareye çarpacak, bir kıyameti koparacak.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki></nowiki>
Hem hayat, '''iman-ı bi’l-kader''' rüknüne bakıyor, remzen ispat eder. Çünkü madem hayat, âlem-i şehadetin ziyasıdır ve istila ediyor ve vücudun neticesi ve gayesidir ve Hâlık-ı kâinat’ın en câmi’ âyinesidir ve faaliyet-i Rabbaniyenin en mükemmel enmuzeci ve fihristesidir. Temsilde hata olmasın, bir nevi programı hükmündedir. Elbette âlem-i gayb, yani mazi müstakbel, yani geçmiş ve gelecek mahlukatın hayat-ı maneviyeleri hükmünde olan intizam ve nizam ve malûmiyet ve meşhudiyet ve taayyün ve evamir-i tekviniyeyi imtisale müheyya bir vaziyette bulunmalarını, sırr-ı hayat iktiza ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да, ваквиот израз – изразот на животот, кој е светлина од сонцето на вечниот живот, нема да се ограничи само во овој видлив свет, ниту во ова време, ниту во ова надворешно битие, туку би требало секој од световите да има еден од аспектите на пројавувањето на оваа светлина во зависност од својата восприемливост. Следствено, вселената со сите свои светови е жива, осветлена и просветлена од светлината на тоа пројавување. Инаку, секој од овие светови би се претворил (како што го гледаат очите на заблудата) во огромен и ужасен труп под видливата привремена земја, во урнат и мрачен свет.
Nasıl ki bir ağacın çekirdek-i aslîsi ve kökü ve müntehasında ve meyvelerindeki çekirdekleri dahi aynen ağaç gibi bir nevi hayata mazhardırlar. Belki ağacın kavanin-i hayatiyesinden daha ince kavanin-i hayatı taşıyorlar. Hem nasıl ki bu hazır bahardan evvel geçmiş güzün bıraktığı tohumlar ve kökler, bu bahar gittikten sonra gelecek baharlarda bırakacağı çekirdekler, kökler; bu bahar gibi cilve-i hayatı taşıyorlar ve kavanin-i hayatiyeye tabidirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Така преку тајната на животот се сфаќа, докажува и разјаснува еден од аспектите на верата во предодредувањето и судбината. Односно, како што живоста на видливиот свет и на достапните реалности се открива во посредство со нивната организираност и резултати, така и минатите и идните созданија кои се сметаат за дел од невидливиот свет, имаат нематеријално постоење и водат нематеријален живот, и поседуваат теоретска духовна стабилност. Потенцијалите на овој духовен живот се откриваат преку Екранот на Предодредувањето и Судбината.
Aynen öyle de şecere-i kâinatın bütün dal ve budaklarıyla her birinin bir mazisi ve müstakbeli var. Geçmiş ve gelecek tavırlardan ve vaziyetlerinden müteşekkil bir silsilesi bulunur. Her nevi ve her cüzünün ilm-i İlahiyede muhtelif tavırlar ile müteaddid vücudları, bir silsile-i vücud-u ilmî teşkil eder ve vücud-u haricî gibi vücud-u ilmî dahi hayat-ı umumiyenin manevî bir cilvesine mazhardır ki mukadderat-ı hayatiye o manidar ve canlı elvah-ı kaderiyeden alınır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Zeylin_Üçüncü_Parçası"></span>
Evet, âlem-i gaybın bir nev’i olan âlem-i ervah, ayn-ı hayat ve madde-i hayat ve hayatın cevherleri ve zatları olan ervah ile dolu olması, elbette mazi ve müstakbel denilen âlem-i gaybın bir diğer nev’i de ve ikinci kısmı dahi cilve-i hayata mazhariyeti ister ve istilzam eder. Hem bir şeyin vücud-u ilmîsindeki intizam-ı ekmel ve manidar vaziyetleri ve canlı meyveleri, tavırları, bir nevi hayat-ı maneviyeye mazhariyetini gösterir.
== ТРЕТ ДЕЛ од прилогот ==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Прашање во врска со темата за Воскресе- нието:'''
Evet, hayat-ı ezeliye güneşinin ziyası olan bu cilve-i hayat, elbette yalnız bu âlem-i şehadete ve bu zaman-ı hazıra ve bu vücud-u haricîye münhasır olamaz. Belki her bir âlem, kabiliyetine göre o ziyanın cilvesine mazhardır ve kâinat bütün âlemleriyle o cilve ile hayattar ve ziyadardır. Yoksa nazar-ı dalaletin gördüğü gibi muvakkat ve zâhirî bir hayat altında her bir âlem, büyük ve müthiş birer cenaze ve karanlıklı birer virane âlem olacaktı.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Во Куранот многупати се споменува
İşte kadere ve kazaya iman rüknünün dahi geniş bir vechi de sırr-ı hayatla anlaşılıyor ve sabit oluyor. Yani nasıl ki âlem-i şehadet ve mevcud hazır eşya intizamlarıyla ve neticeleriyle hayattarlıkları görünüyor. Öyle de âlem-i gaybdan sayılan geçmiş ve gelecek mahlukatın dahi manen hayattar bir vücud-u manevîleri ve ruhlu birer sübut-u ilmîleri vardır ki Levh-i Kaza ve Kader vasıtasıyla o manevî hayatın eseri, mukadderat namıyla görünür, tezahür eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِنْ كَانَتْ اِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً, وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ
== '''Zeylin Üçüncü Parçası''' ==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Овие слова од Куранот ни откриваат дека Најголемото Воскресение ќе се случи неочекувано, во еден момент на мигот. Но ограничените умови бараат забележливи примери од реалноста за да го прифатат и да се потчинат на тој мошне необичен настан и на овој факт без преседан.
'''Haşir münasebetiyle bir sual:'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Одговор:''' Воскресението отвора три теми – за враќањето на духот во телото, за оживувањето на телата и за изградувањето и конструирањето на телата.
Kur’an’da mükerreren اِنْ كَانَتْ اِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً hem وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ fermanları gösteriyor ki haşr-i a’zam bir anda zamansız vücuda geliyor. Dar akıl ise bu hadsiz derece hârika ve emsalsiz olan meseleyi iz’an ile kabul etmesine medar olacak meşhud bir misal ister.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Прва тема:''' За доаѓањето на духот и за неговото враќање во телото. Еве пример за тоа:
'''Elcevap:''' Haşirde, ruhların cesetlere gelmesi var. Hem cesetlerin ihyası var. Hem cesetlerin inşası var. '''Üç mesele'''dir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Војниците раштркани за време на одмор и разместени во различни правци, се собираат штом го чујат повикувачкиот глас на Рогот.
'''Birinci mesele:''' Ruhların cesetlerine gelmesine misal ise, gayet muntazam bir ordunun efradı istirahat için her tarafa dağılmış iken yüksek sadâlı bir boru sesiyle toplanmalarıdır. Evet, İsrafil’in borusu olan Sûr’u, ordunun borazanından geri olmadığı gibi ebedler tarafında ve zerreler âleminde iken ezel canibinden gelen  اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ hitabını işiten ve قَالُوا بَلٰى ile cevap veren ervahlar, elbette ordunun neferatından binler derece daha musahhar ve muntazam ve mutîdirler. Hem değil yalnız ruhlar, belki bütün zerreler dahi bir ordu-yu Sübhanî ve emirber neferleri olduğunu kat’î bürhanlarla Otuzuncu Söz ispat etmiş.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да, Рогот, кој е Сурот на Исрафил, не е послаб од воената труба. Така и духовите кои се упатиле во правец на вечноста и во светот на атомите, штом го чујат повикот اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ , кој доаѓа од длабочините на бесмртноста, قَالُوا بَلٰى .
'''İkinci mesele:''' Cesetlerin ihyasına misal ise, çok büyük bir şehirde, şenlik bir gecede, bir tek merkezden, yüz bin elektrik lambaları, âdeta zamansız, bir anda canlanmaları ve ışıklanmaları gibi bütün küre-i arz yüzünde dahi bir tek merkezden yüz milyon lambalara nur vermek mümkündür. Madem Cenab-ı Hakk’ın elektrik gibi bir mahluku ve bir misafirhanesinde bir hizmetkârı ve bir mumdarı, Hâlık’ından aldığı terbiye ve intizam dersiyle bu keyfiyete mazhar oluyor. Elbette elektrik gibi binler nurani hizmetkârlarının temsil ettikleri, hikmet-i İlahiyenin muntazam kanunları dairesinde, haşr-i a’zam, tarfetü’l-aynda vücuda gelebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Нема сомнеж дека нивната дисциплина илјадници пати е посупериорна во однос на борците од организираната армија. Триесетто Слово со непобитни аргументи докажа дека не само што духовите се војници на Сеславниот, туку и атомите се Негови борци.
'''Üçüncü mesele''' ki ecsadın def’aten inşasının misali ise, bahar mevsiminde birkaç gün zarfında, nev-i beşerin umumundan bin derece ziyade olan umum ağaçların bütün yaprakları, evvelki baharın aynı gibi birden mükemmel bir surette inşaları; ve yine umum ağaçların umum çiçekleri ve meyveleri ve yaprakları, geçmiş baharın mahsulatı gibi berk gibi bir süratle icadları; hem o baharın mebdeleri olan hadsiz tohumcukların, çekirdeklerin, köklerin, birden beraber intibahları ve inkişafları ve ihyaları; hem kemiklerden ibaret olarak ayakta duran emvat gibi bütün ağaçların cenazeleri bir emir ile def’aten “ba’sü ba’de’l-mevt”e mazhariyetleri ve neşirleri; hem küçücük hayvan taifelerinin hadsiz efradlarının gayet derecede sanatlı bir surette ihyaları; hem bilhassa sinekler kabilelerinin haşirleri ve bilhassa daima yüzünü, gözünü, kanadını temizlemekle bize abdesti ve nezafeti ihtar eden ve yüzümüzü okşayan gözüm önündeki kabilenin bir senede neşrolan efradı, benî-Âdem’in Âdem zamanından beri gelen umum efradından fazla olduğu halde, her baharda sair kabileler ile beraber birkaç gün zarfında inşaları ve ihyaları, haşirleri; elbette kıyamette ecsad-ı insaniyenin inşasına bir misal değil, belki binler misaldirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Втора тема:''' Оживувањето на телата. Еве пример за тоа:
Evet, dünya dârü’l-hikmet ve âhiret dârü’l-kudret olduğundan dünyada Hakîm, Mürettib, Müdebbir, Mürebbi gibi çok isimlerin iktizasıyla dünyada icad-ı eşya bir derece tedricî ve zaman ile olması; hikmet-i Rabbaniyenin muktezası olmuş. Âhirette ise hikmetten ziyade kudret ve rahmetin tezahürleri için maddeye ve müddete ve zamana ve beklemeye ihtiyaç bırakmadan birden eşya inşa ediliyor. Burada bir günde ve bir senede yapılan işler, âhirette bir anda, bir lemhada inşasına işareten Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ أَقْرَبُ ferman eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Како што стотици илјади електрични ламби можат да ја осветлат празничната ноќ во некој голем град, запалени од еден центар, во еден момент како да е надвор од времето, така и стотиците милиони ламби на живите можат да бидат запалени и испратени на земјата од единствен центар. Штом електричната енергија е едно од созданијата на Сеславниот и Севишниот Господар, и ги исполнува функциите на служител за осветлување во Неговата гостилница, и ги поседува специфичните карактеристики и способноста да ја врши својата работа соодветно на укажувањата и инструкциите на својот Творец, и соодветно на востановениот ред од Него; тогаш би требало Најголемото воскресение да се случи како трепнувањето на очите, во рамките на организирани Божји закони, претставени од илјадници светла слични на електричната енергија.
Eğer haşrin gelmesini, gelecek baharın gelmesi gibi kat’î bir surette anlamak istersen haşre dair Onuncu Söz ile Yirmi Dokuzuncu Söz’e dikkat ile bak, gör. Eğer baharın gelmesi gibi inanmaz isen, gel parmağını gözüme sok.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Трета тема:''' Непосредно закрепнување на телата. Еве пример за тоа:
'''Dördüncü mesele''' olan mevt-i dünya ve kıyamet kopması ise, bir anda bir seyyare veya bir kuyruklu yıldızın emr-i Rabbanî ile küremize, misafirhanemize çarpması bu hanemizi harap edebilir. On senede yapılan bir sarayın, bir dakikada harap olması gibi…
 
</div>
Оживувањето на дрвјата и на лисјата, илјада пати побројни од севкупниот човечки род, наеднаш, во род од неколку дена во пролетта, во нивната целосна форма, во истиот вид во кои биле и претходната пролет... Така и оживувањето со миговна брзина на сите цветови, лисја и плодови на дрвјата, како што биле во текот на минатата пролет... Така и будењето, отворањето и оживувањето истовремено, во еден момент, на семињата, лушпите и зрната кои се безброј и бескрај и кои го бележат почетокот на пролетта... Така и воскреснувањето на дрвјата, на нивните обновени трупови и огромни скелети, и нивното непосредно потчинување на заповедта да оживеат по смртта... Така и оживувањето со исклучителна прецизност и умешност на индивидуалните примероци на видовите раскошно создадени животни и на нивните безбројни стада... Така и воскреснувањето на заедниците од инсекти, особено на мувите, кои се склони на ротација пред нашите очи и да нè потсетат на предмолитвеното миење абдест и за чистотата, постојано триејќи си ги нозете, очите и крилјата, ни ги галат лицата... За една година се раѓаат повеќе муви од генерациите луѓе што живееле од времето на Адам (мир над него) до денес. Воскреснувањето на овој инсект заедно со другите слични на него и нивното оживување во рамките на неколку дена, дава не само еден, туку илјада примери за миговното закрепнување на човечките тела во Судниот ден.
 
Да, земниот живот е дом на мудроста, а задгробниот – дом на моќта. Создавањето на нештата во земниот живот донекаде станува постепено и со текот на времето во согласност со барањата на Господаревата мудрост и врз основа на повеќето Најубави имиња како Семудриот (Хаким), Распоредувачот (Мураттиб), Управувачот (Мудаббир), Одгледувачот (Мурабби). А во Задгробниот свет Моќта (Ќубра) и Милосрдноста (Рахма), се пројавуваат повеќе од Мудроста (Хикма). Таму нема потреба ниту од материја, периоди и времиња ниту, пак, од очекување, и работите изникнуваат наеднаш. Во Светиот Куран се вели:
 
وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ أَقْرَبُ
 
Тоа значи дека ако тука нешто никнува за ден или година, во задгробниот живот тоа се случува за миг, слично на трепнувањето на очите.
 
Ако сакаш подобро да го разбереш фактот дека доаѓањето на Воскресението е несомнено и неизбежно како доаѓањето на идната пролет, внимателно прочитај го Десетто Слово и Дваесет и деветто Слово. Ако не поверуваш во оваа вистина, можеш да дојдеш и да си го пикнеш прстот во моето око.
 
'''Четврта тема:''' Смртта на земјата и настапувањето на назначениот час. Еве пример за тоа:
 
Ако по заповед на Господ се судрат планета или комета со Земјата, која е наша гостилница, ова наше пристаниште и живеалиште би се разрушило во еден миг, како палата што се руши за една минута, градена десет години.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki>   *   *
<nowiki>*</nowiki>   *   *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== ЧЕТВРТИ ДЕЛ од прилогот ==
== '''Zeylin Dördüncü Parçası''' ==
 
❀ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِىَ رَم۪يمٌ ❀ قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌ
❀ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِىَ رَم۪يمٌ ❀ قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌ  
</div>
 
Односно, човекот вели: „Кој ќе ти ги оживи распаднатите коски?“ Ти речи: „Ќе ги оживи Оној Кој ги создал и им дал живот.“
 
Во Третиот пример од Деветтата вистина на Десетто Слово стана збор за следново:
 
Во моментот кога голема личност формира голема армија пред нашите погледи за само еден ден, некој ти кажува дека истиот човек е способен со еден Рог целосно да ги собере распрснатите војници од една дивизија што се на одмор, да ги натера да се приклучат во подразделот и да се потчинат на дисциплината. А ти му одговараш на човекот: „Не верувам!“ Во овој случај твојот одговор не е ли пројава на лудост и негирање?
 
Така и Тој Кој ги создал од ништото телата на сите животни и на сите живи суштества, телата што наликуваат на воени дивизии од созданија како да се огромна армија, и преку заповедта كُنْ فَيَكُونُ им ги организирал атомите и деталите, ставајќи ги на соодветното место во 􏰀􏰁􏰂􏰃􏰄􏰅􏰆 ред и со семудра мерка. Тој е Оној Кој секој век создава, па дури и секоја пролет стотици илјади видови живи суштества и нивни стада и групи слични на армии. Можно ли е овој Семоќен и овој Сезнаен да биде прашан како со една единствена труба од Рогот на Исрафил ќе ги насобере основните атоми и телесните делови на војниците, кои се запознале со поделбата на телото и неговата дисциплина? Можно ли е да се исклучи ваква неверојатност? И нели би било тоа глупост и лудост?
 
Така и во Светиот Куран понекогаш се споменуваат неверојатните и неповторливи земни дела на Господарот, за да се подготви свеста во прифаќањето на овој факт и срцето да поверува во Неговите чудотворни дела во Задгробниот свет. Односно, Куранот ги претставува невообичаените Божји дела, кои ќе бидат извршени во иднината и во задгробието на начин што за нас станал уверлив и веродостоен преку нивните многубројни сличности на кои сме сведоци на земјата. На пример:
 
اَوَلَمْ يَرَ الْاِنْسَانُ اَنَّاخَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَاِذَا هُوَخَص۪يمٌ مُب۪ينٌ
 
...до крајот на сурата. Тука преку седум-осум различни слики Светиот Куран дава потврда и аргументи во врска со темата за Воскресението.
 
Тој во почетокот ни го дава фактот за првата замисла и ни го прикажува пред погледите, со зборовите: Гледате како сте се појавиле – сте се претвориле од сперма во тромбоцити, од тромбоцити во парче месо, и од парче месо па сè до создавањето на човекот. Како тогаш ја одрекувате другата концепција, која е слична со оваа, па дури и полесна од неа?
 
Потоа, во истата сура се вели:
 
اَلَّذ۪ي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْاَخْضَرِ نَارًا
 
Тука се посочуваат даровите, придобивките и добротворството со кои Вистината (Хак), сеславен е Тој, го удостоил човекот. „Оној Кој ви дарил вакви благодати, нема да ве остави да си отидете напразно, да влезете во гробот и повеќе да не станете.“
 
Потоа, посочувајќи вели: Гледате како мртвите дрвја оживуваат и се раззеленуваат. Како ја исклучувате веројатноста на коските, кои личат на клонови од дрво, да си ја вратат виталноста, и не правите никаква паралела?
 
Потоа, можно ли е Оној Кој ги создал небесата и земјата, да биде немоќен во дарувањето живот и смрт на човекот – плодот на небесата и на земјата? И можно ли е Оној Кој го управува развитокот на дрвото и го одгледува, да го игнорира неговиот плод и да го остави на другите? И сметате ли дека Тој ќе го остави на бесмислата Дрвото на созданието, чии делови се извајани со мудрост и ќе го занемари неговиот плод и резултат?
 
И така, Оној Кој ќе ве оживее во Воскресението, е истиот Тој во Чијашто дланка се наоѓаат клучевите на небесата и земјата, и вселената му се потчинува како дисциплиниран војник што Му ги извршува наредбите. Му кажуваат: كُنْ فَيَكُونُ
 
И тој станува целосно подвластен. Оној за кого создавањето на пролетта е лесно и незначително како создавањето на еден цвет, и создавањето на сите животни е лесно за Неговата моќ како создавањето на една мува. Носителот на таква моќ не може да биде прашан и нема да биде прашан: مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ . Тој не е бессилен.
 
Потоа, кажано е:
 
فَسُبْحَانَ الَّذ۪ي بِيَدِه۪ مَلَكُوتُ كُلِّ شَىْءٍ
 
Овој ајет од Куранот појаснува дека контролата на уздите е во Дланката на Сеславниот, каде што се наоѓаат и клучевите за сите работи. Тој ги менува дента и ноќта, зимата и летото со исклучителна леснотија, небаре разлистува страници на книга. И земскиот, и Задгробниот свет за Него се како живеалишта што ги отвора и ги затвора.
 
Штом е тоа така, резултатот од сите аргументи ќе биде:
 
وَ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
 
Односно, Тој ќе ве оживее од гробот, ќе ве одведе до Воскресението и во целост ќе ви ја бара сметката во Својот свет дом.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
И така, се гледа дека овие ајети од Куранот ја подготвуваат свеста и го мобилизираат срцето да го прифати прашањето за Воскресението преку слични дела на него, кои се откриваат во земниот живот.
Yani, insan der: “Çürümüş kemikleri kim diriltecek?” Sen, de: “Kim onları bidayeten inşa edip hayat vermiş ise o diriltecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Истовремено Куранот споменува и задгробни дела на начин што упатува да бидат забележани и почувствувани нивните земски сличности, со цел да се избегне негирањето и отфрлувањето. На пример:
Onuncu Söz’ün Dokuzuncu Hakikati’nin üçüncü temsilinde tasvir edildiği gibi bir zat, göz önünde bir günde yeniden büyük bir orduyu teşkil ettiği halde biri dese: “Şu zat, efradı istirahat için dağılmış olan bir taburu bir boru ile toplar, tabur nizamı altına getirebilir.” Sen ey insan, desen: “İnanmam.” Ne kadar divanece bir inkâr olduğunu bilirsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ , اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ и اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ
Aynen onun gibi hiçlikten, yeniden ordu-misal bütün hayvanat ve sair zîhayatın tabur-misal cesetlerini kemal-i intizamla ve mizan-ı hikmetle o bedenlerin zerratını ve letaifini  emr-i كُنْ فَيَكُونُ ile kaydedip yerleştiren ve her karnda, hattâ her baharda rûy-i zeminde yüz binler ordu-misal zevi’l-hayatın envalarını ve taifelerini icad eden bir Zat-ı Kadîr-i Alîm, tabur-misal bir cesedin nizamı altına girmekle birbiriyle tanışan zerrat-ı esasiye ve ecza-i asliyeyi bir sayha ile Sûr-u İsrafil’in borusuyla nasıl toplayabilir? İstib’ad suretinde denilir mi? Denilse, eblehçesine bir divaneliktir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Се гледа дека во овие сури се споменуваат големи пресврти и импресивни постапки на Господарот, на начин кој срцето го претвора во заробеник на големо воодушевување, а пред овој факт разумот онемува и паѓа во полусознание. Но, штом човек ќе види сличности на овие настани во есента и во пролетта, ги прифаќа со леснотија и подготвеност. Бидејќи толкувањето на трите сури е малку долго, како пример ќе земеме само еден израз.
Hem Kur’an kâh oluyor ki Cenab-ı Hakk’ın âhirette hârika ef’allerini kalbe kabul ettirmek için ihzariye hükmünde ve zihni tasdike müheyya etmek için bir i’dadiye suretinde, dünyadaki acayip ef’alini zikreder. Veyahut istikbalî ve uhrevî olan ef’al-i acibe-i İlahiyeyi öyle bir surette zikreder ki meşhudumuz olan çok nazireleriyle onlara kanaatimiz gelir. Mesela اَوَلَمْ يَرَ الْاِنْسَانُ اَنَّاخَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَاِذَا هُوَخَص۪يمٌ مُب۪ينٌ tâ surenin âhirine kadar… İşte şu bahiste haşir meselesinde Kur’an-ı Hakîm haşri ispat için yedi sekiz surette, muhtelif bir tarzda ispat ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ
Evvela, neş’e-i ûlâyı nazara verir. Der ki: Nutfeden alakaya, alakadan mudgaya, mudgadan tâ hilkat-i insaniyeye kadar olan neş’etinizi görüyorsunuz. Nasıl oluyor ki neş’e-i uhrayı inkâr ediyorsunuz? O, onun misli, belki daha ehvenidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Во овој ајет од Куранот се соопштува дека во денот на Воскресението сите дела на една индивидуа ќе бидат напишани во книга. Во својата суштина, ова прашање е воодушевувачки и недостапно за разумот, но како што сурата укажува на пролетното воскресение и како што другите состојби имаат свои сличности и соодветности, така и разлистувањето на книгата има еквивалент, кој дава јасност и очигледност на значењето.  
Hem Cenab-ı Hak, insana karşı ettiği ihsanat-ı azîmeyi اَلَّذ۪ي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْاَخْضَرِ نَارًا  kelimesiyle işaret edip der: “Size böyle nimet eden bir zat, sizi başıboş bırakmaz ki kabre girip kalkmamak üzere yatasınız.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Секој плод, секоја трева, секое дрво има дела, функции, богослужение во форма со која во него се откриваат Најубавите Божји Имиња. Сите овие дела, во склоп со историјата на животот на соодветното растение се вклучени во сите негови семиња и зрна, и сите тие ќе се појават во друга пролет и на друго место. Односно, како што раскажува исклучително красноречиво со јазикот на својот образ и надворешен вид за делата на своите претходници, така и ги развива свитоците на своите дела – ги шири гранките, ги разлистува своите лисја и ги истура своите плодови.
Hem remzen der: Ölmüş ağaçların dirilip yeşillenmesini görüyorsunuz. Odun gibi kemiklerin hayat bulmasını kıyas edemeyip istib’ad ediyorsunuz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Да, Оној Кој го прави сето ова пред нашите очи со исклучителна мудрост, скромност, грижа, внимание, великодушност и добрина, е истиот Оној Кој вели:
Hem semavat ve arzı halk eden, semavat ve arzın meyvesi olan insanın hayat ve mematından âciz kalır mı? Koca ağacı idare eden, o ağacın meyvesine ehemmiyet vermeyip başkasına mal eder mi? Bütün ağacın neticesini terk etmekle bütün eczasıyla hikmetle yoğrulmuş hilkat şeceresini abes ve beyhude yapar mı zannedersiniz?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ
Der: Haşirde sizi ihya edecek zat öyle bir zattır ki bütün kâinat ona emirber nefer hükmündedir. Emr-i كُنْ فَيَكُونُ e karşı kemal-i inkıyad ile serfürû eder. Bir baharı halk etmek, bir çiçek kadar ona ehven gelir. Bütün hayvanatı icad etmek, bir sinek icadı kadar kudretine kolay gelir bir zattır. Öyle bir zata karşı  مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ   deyip kudretine karşı taciz ile meydan okunmaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Така би можел да ги споредиш и другите аспекти на овој начин, и ако си способен да донесеш заклучоци, донеси ги.
Sonra   فَسُبْحَانَ الَّذ۪ي بِيَدِه۪ مَلَكُوتُ كُلِّ شَىْءٍ  tabiriyle her şeyin dizgini elinde, her şeyin anahtarı yanında, gece ve gündüzü, kış ve yazı bir kitap sahifeleri gibi kolayca çevirir; dünya ve âhireti iki menzil gibi bunu kapar, onu açar bir Kadîr-i Zülcelal’dir. Madem böyledir, bütün delailin neticesi olarak  وَ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ  yani, kabirden sizi ihya edip haşre getirip huzur-u kibriyasında hesabınızı görecektir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
За да ти потпомогнеме и поддржиме, ќе го споменеме и следниот ајет од Куранот:
İşte şu âyetler, haşrin kabulüne zihni müheyya etti, kalbi de hazır etti. Çünkü nazairini dünyevî ef’al ile de gösterdi.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ
Hem kâh oluyor ki ef’al-i uhreviyesini öyle bir tarzda zikreder ki dünyevî nazairlerini ihsas etsin. Tâ istib’ad ve inkâra meydan kalmasın. Mesela   اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ve   اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ ve   اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ова е прекрасен и светол пример, кој навестува за својата земска сличност и еквивалент:
İşte şu surelerde, kıyamet ve haşirdeki inkılabat-ı azîmeyi ve tasarrufat-ı rububiyeti öyle bir tarzda zikreder ki insan onların nazirelerini dünyada mesela, güzde, baharda gördüğü için kalbe dehşet verip akla sığmayan o inkılabatı kolayca kabul eder. Şu üç surenin meal-i icmalîsine işaret dahi pek uzun olur. Onun için bir tek kelimeyi numune olarak göstereceğiz. Mesela    اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ    kelimesiyle ifade eder ki haşirde herkesin bütün a’mali bir sahife içinde yazılı olarak neşrediliyor. Şu mesele kendi kendine çok acib olduğundan akıl ona yol bulamaz. Fakat surenin işaret ettiği gibi haşr-i baharîde başka noktaların naziresi olduğu gibi şu neşr-i suhuf naziresi pek zâhirdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Прво:''' Сеславниот и Севишниот Господар ги дигнал завесите на ништожноста, етерот и небото од сонцето – овој скапоцен камен што ја осветлува земјата како светилка, го извадил од ризницата на Своето Милосрдие и го покажал на долниот свет. Тој ќе го завие во неговите вени кога ќе дојде крајот на земниот живот и ќе се затворат неговите врати.
Çünkü her meyvedar ağaç ve çiçekli bir otun da amelleri var, fiilleri var, vazifeleri var. Esma-i İlahiyeyi ne şekilde göstererek tesbihat etmiş ise ubudiyetleri var. İşte onun bütün bu amelleri tarih-i hayatlarıyla beraber umum çekirdeklerinde, tohumcuklarında yazılıp başka bir baharda, başka bir zeminde çıkar. Gösterdiği şekil ve suret lisanıyla gayet fasih bir surette analarının ve asıllarının a’malini zikrettiği gibi dal, budak, yaprak, çiçek ve meyveleriyle sahife-i a’malini neşreder. İşte gözümüzün önünde bu hakîmane, hafîzane, müdebbirane, mürebbiyane, latîfane şu işi yapan odur ki der:   اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Второ:''' Сонцето е службеник, задолжен со задача да го шири материјалот на светлината во зори, и да ги премота назад во вечерните часови, и така денот и ноќта да се менуваат на Земјината површина. Понекогаш, овој трговец ја става својата стока на загуба, понекогаш се случува месечината донекаде да ги прикрива неговите земања и давања. Односно, како што овој службеник ја зема својата стока и води евиденција на делата во својата тетратка, извршени според споменатите причини, би требало да дојде ден кога тој ќе биде ослободен од својот пост и ќе замине, дури и да нема основа за разрешување. Можеби со проширувањето на површината на сонцето на двете мали точки забележани од астрономите, кои постепено се шират и прошируваат, со Божја волја сонцето ќе ја врати светлината со која, според Божјото одобрение, ја обвива главата на земјата, ќе ја обвие на својата сопствена глава. Тогаш Господарот на моќта ќе рече: „Тука завршува твојата задача на земјата. Оди сега во Пеколот за да ги изгориш оние што те обожуваа или презираа и занемаруваа покорен службеник како тебе, и те сомничеа за предавство и недостаток на преданост!“
Başka noktaları buna kıyas eyle, kuvvetin varsa istinbat et. Sana yardım için bunu da söyleyeceğiz. İşte: اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ Şu kelâm, tekvir lafzıyla yani sarmak ve toplamak manasıyla parlak bir temsile işaret ettiği gibi nazirini dahi îma eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Сонцето со затемнето и намуртено лице ќе ја прочита Господаревата заповед:
'''Birinci:''' Evet, Cenab-ı Hak tarafından adem ve esîr ve sema perdelerini açıp güneş gibi dünyayı ışıklandıran pırlanta-misal bir lambayı, hazine-i rahmetinden çıkarıp dünyaya gösterdi. Dünya kapandıktan sonra o pırlantayı perdelerine sarıp kaldıracak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ
'''İkinci:''' Veya ziya metaını neşretmek ve zeminin kafasına ziyayı zulmetle münavebeten sarmakla muvazzaf bir memur olduğunu ve her akşam o memura metaını dahi toplattırıp gizlettiği gibi, kâh olur bir bulut perdesiyle alışverişini az yapar, kâh olur ay onun yüzüne karşı perde olur, muamelesini bir derece çeker. Metaını ve muamelat defterlerini topladığı gibi elbette o memur bir vakit o memuriyetten infisal edecektir. Hattâ hiçbir sebeb-i azl bulunmazsa şimdilik küçük fakat büyümeye yüz tutmuş yüzündeki iki leke büyümekle güneş yerin başına izn-i İlahî ile sardığı ziyayı, emr-i Rabbanî ile geriye alıp güneşin başına sarıp “Haydi yerde işin kalmadı.” der, “Cehenneme git, sana ibadet edip senin gibi bir memur-u musahharı sadakatsizlikle tahkir edenleri yak.” der. اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ fermanını lekeli siyah yüzüyle yüzünde okur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki> *  *
<nowiki>*</nowiki> *  *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== ПЕТТИ ДЕЛ од прилогот ==
== '''Zeylin Beşinci Parçası''' ==
 
Evet, nass-ı hadîs ile nev-i beşerin en mümtaz şahsiyetleri olan yüz yirmi dört bin enbiyanın icma ve tevatür ile kısmen şuhuda ve kısmen hakkalyakîne istinaden, müttefikan âhiretin vücudundan ve insanların oraya sevk edileceğinden ve bu kâinat Hâlık’ının kat’î vaad ettiği âhireti getireceğinden haber verdikleri gibi; ve onların verdikleri haberi keşif ve şuhud ile ilmelyakîn suretinde tasdik eden yüz yirmi dört milyon evliyanın o âhiretin vücuduna şehadetleriyle ve bu kâinatın Sâni’-i Hakîm’inin bütün esması bu dünyada gösterdikleri cilveleriyle bir âlem-i bekayı bilbedahe iktiza ettiklerinden yine âhiretin vücuduna delâletiyle; ve her sene baharda rûy-i zeminde ayakta duran hadd ü hesaba gelmez ölmüş ağaçların cenazelerini “Emr-i kün feyekûn” ile ihya edip ba’sü ba’de’l-mevte mazhar eden ve haşir ve neşrin yüz binler numunesi olarak nebatat taifelerinden ve hayvanat milletlerinden üç yüz bin nevleri haşir ve neşreden hadsiz bir kudret-i ezeliye ve hesapsız ve israfsız bir hikmet-i ebediye ve rızka muhtaç bütün zîruhları kemal-i şefkatle gayet hârika bir tarzda iaşe ettiren ve her baharda az bir zamanda hadd ü hesaba gelmez enva-ı ziynet ve mehasini gösteren bir rahmet-i bâkiye ve bir inayet-i daime, bilbedahe âhiretin vücudunu istilzam ile ve şu kâinatın en mükemmel meyvesi ve Hâlık-ı kâinat’ın en sevdiği masnuu ve kâinatın mevcudatıyla en ziyade alâkadar olan insandaki şedit, sarsılmaz, daimî olan “aşk-ı beka” ve “şevk-i ebediyet” ve “âmâl-i sermediyet” bilbedahe işareti ve delâletiyle, bu âlem-i fâniden sonra bir âlem-i bâki ve bir dâr-ı âhiret ve bir dâr-ı saadet bulunduğunu o derece kat’î bir surette ispat ederler ki: Dünyanın vücudu kadar, bilbedahe âhiretin vücudunu kabul etmeyi istilzam ederler '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Evet, sübutî bir emri ihbar etmenin kolaylığı ve inkâr ve nefyetmenin gayet müşkül olduğu, bu temsilden görünür. Şöyle ki biri dese: Meyveleri süt konserveleri olan gayet hârika bir bahçe, küre-i arz üzerinde vardır. Diğeri dese: Yoktur. İspat eden, yalnız onun yerini veyahut bazı meyvelerini göstermekle kolayca davasını ispat eder. İnkâr eden adam, nefyini ispat etmek için küre-i arzı bütün görmek ve göstermekle davasını ispat edebilir.  
Да, сто дваесет и четири илјади избраници – пророците и пратениците, мир над нив, како што е споменато во хадисите, со целосна едногласност и во неспоредлива последователност, потпирајќи се на директната визија (кај некои од нив), или на веродостојната вистина (кај други), соопштиле дека задгробниот дом постои. Тие објавиле со целосна едногласност дека луѓето ќе бидат одведени таму и дека сеславниот и севишен Творец без сомнеж ќе дојде во задгробниот дом, како што категорично ветил.
<br>
 
Aynen öyle de cenneti ihbar edenler yüz binler tereşşuhatını, meyvelerini, âsârını gösterdiklerinden kat’-ı nazar, iki şahid-i sadıkın sübutuna şehadetleri kâfi gelirken onu inkâr eden hadsiz bir kâinatı ve hadsiz ebedî zamanı temaşa etmek ve görmek ve eledikten sonra inkârını ispat edebilir, ademini gösterebilir.  
Сто дваесет и четири милиони светци преку откритија и визии го потврдиле она што е соопштено од пророците, мир над нив, и со веродостојно знаење го засведочиле постоењето на задгробниот живот, кое е категоричен и неоспорен аргумент за вистинитоста на овој факт.
<br>
 
İşte ey ihtiyar kardeşler, iman-ı âhiretin ne kadar kuvvetli olduğunu anlayınız.
И така, пројавувањата на сите Најубави имиња на Создателот на вселената, кои се откриваат во сите делови на светот, очигледно го наложуваат заклучокот за постоењето на друг, вечен свет, и јасно го докажуваат постоењето на задгробниот живот.
<br>'''Said Nursî'''</ref>).'''
 
</div>
Тоа се бара и од Божјата моќ, и од Неговата апсолутна Мудрост, кои не допуштаат ни прекумерност, ни бесполезност, и ги оживуваат труповите на дрвјата и нивните исправени скелети, а тие се безбројни и небројни на Земјината површина секоја пролет, секоја година. Нивното оживување се реализира со заповедта: كُنْ فَيَكُونُ И тие се потчинуваат, се претвораат во знак за воскресението по смртта. بعث بعد الموت Триста илјади вида од
групата растенија и од животинските заедници се пробудуваат и повторно се раѓаат прикажувајќи стотици илјади примери за Воскресението и аргументи за постоење на Задгробниот свет.
 
Нема сомнеж дека овој факт очигледно се наложува и од сеопфатното милосрдие, кое го продолжува животот на сите созданија што имаат потреба од егзистенција, ги преродува со целосно сочувство кон нив и на исклучително неверојатен начин. Постоењето на задгробниот свет се бара и од постојаната грижа, кое прикажува разновидност од безброј убавини и прекраснотии во многу краток период од време, секоја пролет.
 
Без сомнеж, присуството на траен свет по оваа привремена земја и постоењето на задгробна реалност и на дом на вечното блаженство се јасно наведени и од „љубовта кон вечноста“, и од „копнежот кон бесмртноста“, и од „мечтите за останување до навек“, кое е вградено како неразделен инстинкт во природата на човекот – најсовршениот плод на вселената, најсаканото создание на Неговиот Создател, најтесно поврзаниот со сите созданија во неа.
 
Сите овие аргументи потврдуваат со целосна категоричност, до степен што нужно подразбира прифаќање на тоа дека Задгробниот свет постои, како што е очигледно и постоењето на земниот живот.(<ref>Да, следниот пример открива колку лесно е да се соопшти потврден факт, и колку е тешко тој да биде отфрлен и негиран.<br>
Ако некој каже дека некаде на земјата има исклучи- телно невообичаена градина со плодови како пакети со млеко, а друг му ги негира зборовите, велејќи: „Не, ваква градина не постои!“, првиот може со целосна леснотија да го докаже своето тврдење, едноставно посочувајќи го местото на градината или некои нејзини плодови. А вториот – оној што негира, треба да разгледува и да разгледува, да ги провери сите делови на земјата за да го докаже своето негирање дека тоа не постои. Така е и прашањето за оние што известуваат дека Рајот постои. Тие откриваат стотици илјади негови пројавувања, му ги објаснуваат плодовите и резултатите имајќи предвид дека се доволни само двајца праведни сведоци од нив за да го докажат нивното тврдење. А оние што негираат, можат да го докажат своето тврдење одвај ако ја видат безграничната вселена и ако погледнат во неограниченото време, и се задлабочат во нивното истражување и анализа, и дури тогаш ако откријат дека Рајот не постои, имаат право да стигнат до заклучокот дека ја кажале вистината.<br>
О, вие, кои сте преживеале длабока старост... о, браќа, знајте колку е голема силата на верата и колку се стабилни нејзините столбови.</ref>)
 
Штом една од најважните лекции, кои Светиот Куран ни ги дава, е верата во задгробието; оваа лекција е толку стабилна и одржлива, и во оваа вера се содржи толку сјајни вистини што, ако е можно во еден човек да се соберат сто илјади старости, оваа светлина, и оваа надеж, и оваа утеха која извира од верата, ќе му бидат доволни. Затоа ние, возрасните луѓе, треба да се радуваме на својата старост и да сме среќни, изрекувајќи:
 
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ عَلٰى كَمَالِ الْا۪يمَانِ


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Саид Нурси'''
Madem Kur’an-ı Hakîm’in bize verdiği en mühim bir ders, iman-ı bi’l-âhirettir ve o iman da bu derece kuvvetlidir ve o imanda öyle bir rica ve bir teselli var ki yüz bin ihtiyarlık bir tek şahsa gelse bu imandan gelen teselli mukabil gelebilir. Biz ihtiyarlar “Elhamdülillahi alâ kemali’l-iman” deyip ihtiyarlığımıza sevinmeliyiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">