İçeriğe atla

Otuz İkinci Söz/el: Revizyonlar arasındaki fark

"Παραπέμπουμε το πρώτο εδάφιο στον Ενδέκατο Λόγο, όπου έχει εξηγηθεί αναλυτικά η πραγματικότητα που με μια αμίμητη ευγλωττία και θαυματουργικότητα , δηλώνει αυτό το εδάφιο." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
("ثُمَّانْظُرْاِلٰىوَجْهِالسَّمَاۤءِكَيْفَتَرٰىسُكُوتًافِىسُكُونَةٍ Το παραπάνω κείμενο αποτελεί μια επέκταση της μετάφρασης του προαναφερόμενου εδαφίου. Και το ακόλουθο είναι μια ερμηνεία αυτής της επέκτασης. Δηλαδή, αυτό το αξιότιμο εδάφιο απ..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("Παραπέμπουμε το πρώτο εδάφιο στον Ενδέκατο Λόγο, όπου έχει εξηγηθεί αναλυτικά η πραγματικότητα που με μια αμίμητη ευγλωττία και θαυματουργικότητα , δηλώνει αυτό το εδάφιο." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 45 değişikliği gösterilmiyor)
194. satır: 194. satır:
Δηλαδή, αυτό το αξιότιμο εδάφιο αποστρέφει την προσοχή των βλεμμάτων στο  όμορφο και στολισμένο πρόσωπο του ουρανού. Έτσι ώστε, με μια προσεκτική παρατήρηση,  να δει τη σιγή μέσα στην απόλυτη ηρεμία που υφίσταται στο πρόσωπο του και να καταλάβει ότι ο ουρανός αυτός,  παίρνει αυτή τη στάση με την επιρροή του διατάγματος και υπόταξης ενός Απόλυτα Παντοδύναμου Αλλάχ (Kadîr-i Mutlak). Ειδάλλως, εάν αυτές οι χαώδεις, τεράστιες οντότητες ήταν αδέσποτες, με αυτές τις απίστευτες ταχύτητες που κινούνται είναι ενδεχόμενο να μετέδιδαν τέτοιο αχό, που θα κούφαινε το αυτί του σύμπαντος. Θα επικρατούσε μια τέτοια διαταραχή μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα, που θα διέλυε ολόκληρο το σύμπαν. Εάν είκοσι βουβάλια κινητοποιούνται ταυτοχρόνως, είναι ευνόητο πόση αναταραχή και φασαρία θα προκαλέσουν. Κι όμως η αστρολογία δηλώνει ότι, υπάρχουν κάποια από τα άστρα που είναι χίλιες φορές μεγαλύτερα από τη Γη, και κινούνται με ταχύτητα εβδομήντα φορές ταχύτερη από μια βολίδα.
Δηλαδή, αυτό το αξιότιμο εδάφιο αποστρέφει την προσοχή των βλεμμάτων στο  όμορφο και στολισμένο πρόσωπο του ουρανού. Έτσι ώστε, με μια προσεκτική παρατήρηση,  να δει τη σιγή μέσα στην απόλυτη ηρεμία που υφίσταται στο πρόσωπο του και να καταλάβει ότι ο ουρανός αυτός,  παίρνει αυτή τη στάση με την επιρροή του διατάγματος και υπόταξης ενός Απόλυτα Παντοδύναμου Αλλάχ (Kadîr-i Mutlak). Ειδάλλως, εάν αυτές οι χαώδεις, τεράστιες οντότητες ήταν αδέσποτες, με αυτές τις απίστευτες ταχύτητες που κινούνται είναι ενδεχόμενο να μετέδιδαν τέτοιο αχό, που θα κούφαινε το αυτί του σύμπαντος. Θα επικρατούσε μια τέτοια διαταραχή μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα, που θα διέλυε ολόκληρο το σύμπαν. Εάν είκοσι βουβάλια κινητοποιούνται ταυτοχρόνως, είναι ευνόητο πόση αναταραχή και φασαρία θα προκαλέσουν. Κι όμως η αστρολογία δηλώνει ότι, υπάρχουν κάποια από τα άστρα που είναι χίλιες φορές μεγαλύτερα από τη Γη, και κινούνται με ταχύτητα εβδομήντα φορές ταχύτερη από μια βολίδα.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Να λοιπόν, από τη σιγή της γαλήνης που επικρατεί ανάμεσα στα άστρα συλλογίσου την ακεραιότητα της υπακοής και υποταγής των άστρων, και το ύψος της ισχύς και επιρροής του Παντοδύναμου Πλάστη (Sâni-i Zülcelâl), και Πανίσχυρου Κατόχου Πλέριου Κάλλους(Kadîr-i Zülkemâl).
İşte sükûnet içindeki sükût-u ecramdan, Sâni’-i Zülcelal’in ve Kadîr-i Zülkemal’in derece-i kudret ve teshirini ve nücumun ona derece-i inkıyad ve itaatini anla.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki></nowiki>
حَرَكَةً فٖى حِك۟مَةٍ   
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Το ίδιο διατάζει η φράση  حَرَكَةًفٖى حِكْمَةٍ δηλαδή τη διάκριση της σοφίας στις κινήσεις που πραγματοποιούνται στο πρόσωπο του ουρανού. Όντως, αυτές οι απίθανες και γιγαντιαίες  κινήσεις διεξάγονται στα πλαίσια μιας άκρως επιμελημένης και ευρύτατης σοφίας. Όπως για παράδειγμα ένας βιοτέχνης που διορίζει τους τροχούς και μηχανισμούς του εργοστασίου βάση μιας σοφίας, και ανάλογα το επίπεδο της διάρθρωσης και της μεγαλοπρέπειας του εργοστασίου του, εκθέτει το βαθμό της τεχνουργίας και της επιδεξιότητας του, έτσι ακριβώς, και αναλόγως εκτίθεται στα μάτια που παρατηρούν, η αίγλη  της δύναμης και της σοφίας του Πανίσχυρου Κάτοχου Μεγαλείου Δύναμης Αλλάχ(Kadîr-i Zülcelâl) που διαμορφώνει σαν ένα εργοστάσιο τον πελώριο Ήλιο μαζί με τους πλανήτες, και περιστρέφει σαν τους μηχανικούς τροχούς του εργοστασίου αυτές τις τεράστιες σφαίρες λες και είναι σφεντόνες.
Hem semanın yüzünde, hikmet içinde bir hareketi görmeyi âyet emrediyor. Evet, gayet acib ve azîm o harekât, gayet dakik ve geniş hikmet içindedir. Nasıl ki bir fabrikanın çarklarını ve dolaplarını bir hikmet içinde çeviren bir sanatkâr, fabrikanın azamet ve intizamı derecesinde derece-i sanat ve maharetini gösterir. Öyle de koca güneşe, seyyarat ile beraber fabrika vaziyetini veren ve o müthiş azîm küreleri sapan taşları misillü ve fabrika çarkları gibi etrafında döndüren bir Kadîr-i Zülcelal’in derece-i kudret ve hikmeti, o nisbette nazara tezahür eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
تَلَئ۟لُأً فٖى حِش۟مَةٍ تَبَسُّمًا فٖى زٖينَةٍ
تَلَئ۟لُأً فٖى حِش۟مَةٍ تَبَسُّمًا فٖى زٖينَةٍ   
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Δηλαδή, υπάρχει μια τέτοια λαμπρότητα στην αίγλη και ένα τέτοιο χαμόγελο στο διάκοσμο του προσώπου των ουρανών, που νουθετεί το πόσο πλήρης είναι η ηγεμονία και το πόσο οικεία είναι η τέχνη Αυτού του Παντοδύναμου Πλάστη(Sâni-i Zülcelâl). Όπως σε μια εορταστική εκδήλωση, τα πληθώρα ηλεκτρικά φώτα ενός στόλου παρουσιάζουν το βαθμό του μεγαλείου και το επίπεδο της πολιτισμικής προόδου ενός Μονάρχη, έτσι ακριβώς και αναλόγως, οι αχανείς ουρανοί με τα υπέρλαμπρα  και πλουμισμένα αστέρια τους, παρουσιάζουν στα βλέμματα την άφθαστη τεχνουργία και την απαράμιλλη δόξα της ηγεμονίας του Παντοδύναμου Πλάστη(Sâni-i Zülcelâl).
Yani hem semavat yüzünde, öyle bir haşmet içinde bir parlamak ve bir ziynet içinde bir tebessüm var ki Sâni’-i Zülcelal’in ne kadar muazzam bir saltanatı, ne kadar güzel bir sanatı olduğunu gösterir. Donanma günlerinde kesretli elektrik lambaları, sultanın derece-i haşmetini ve terakkiyat-ı medeniyede derece-i kemalini gösterdiği gibi koca semavat o haşmetli, ziynetli yıldızlarıyla Sâni’-i Zülcelal’in kemal-i saltanatını ve cemal-i sanatını, öylece nazar-ı dikkate gösteriyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
مَعَاِنْتِظَامِالْخِلْقَةِمَعَاِتِّزَانِالصَّنْعَةِ
مَعَ اِن۟تِظَامِ ال۟خِل۟قَةِ مَعَ اِتِّزَانِ الصَّن۟عَةِ   
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ανακηρύσσει το εξής: Δες την ευταξία των οντοτήτων στο πρόσωπο του ουρανού, αυτήν την λεπτή οργάνωση που κυριαρχεί στη σύνθεση αυτών των έργων τέχνης, για να καταλάβεις το πόσο Ισχυρός(Kadîr), πόσο Σοφός (Hakîm) είναι ο Πλάστης (Sâni) τους. Μάλιστα, όπως Ένας ο οποίος περιστρέφει τα διάφορα μικρά πράγματα ή τα ζώα δραστηριοποιώντας τα σε συγκεκριμένες αποστολές με αποκλειστικές συστάσεις, και τα οδηγεί σε έναν καθορισμένο δρόμο, εκδηλώνει το βαθμό της επιρροής και της πρόνοιάς του και ταυτόχρονα το βαθμό της υποταγής των προκειμένων  δραστήριων μικρο-όντων, έτσι και αυτοί  οι τρανοί ουρανοί  με αυτό το εκθαμβωτικό μεγαλείο τους, με αυτά τα αμέτρητα και τεράστια αστέρια και με αυτές τις απίστευτες ταχύτητες τους, μολονότι δεν παραβιάζουν το όρια τους ούτε καν για ένα ολίγιστο δευτερόλεπτο, και ουδόλως παραμελούν τα καθήκοντα τους ούτε για ένα κλάσμα δευτερολέπτου, δείχνουν και εκθέτουν στα παρατηρητικά βλέμματα με πόσο λεπτό και προνοητικό μέτρο διενεργεί την επιμόρφωση και την κυριότητά Του ο Παντοδύναμος Πλάστης(Sâni-i Zülcelâl). Και όπως  αυτό το εδάφιο, και στη Σούρα Αλ-Άμμε (Νέμπε), και επίσης σε άλλα διάφορα εδάφια υπάρχουν παρόμοια σημεία που υποδεικνύουν την υποταγή του Ήλιου, της Σελήνης και των Άστρων.
Hem diyor ki semanın yüzündeki mahlukatın intizamını, dakik mizanlar içinde masnuatın mevzuniyetini gör ve anla ki onların Sâni’i ne kadar Kadîr ve ne kadar Hakîm olduğunu bil. Evet, muhtelif ve küçük cirimleri veyahut hayvanları döndüren ve bir vazife için çeviren ve bir mizan-ı mahsus ile her birini muayyen bir yolda sevk eden bir zatın derece-i iktidar ve hikmetini ve hareket eden cirimlerin ona derece-i itaat ve musahhariyetlerini gösterdikleri gibi koca semavat o dehşetli azametiyle hadsiz yıldızlarıyla ve o yıldızlar da dehşetli büyüklükleriyle ve gayet şiddetli hareketleriyle beraber, zerre miktar ve bir saniyecik kadar hudutlarından tecavüz etmemeleri, bir âşire-i dakika kadar vazifelerinden geri kalmamaları, Sâni’-i Zülcelallerinin ne kadar dakik bir mizan-ı mahsus ile rububiyetini icra ettiğini nazar-ı dikkate gösterirler. Hem de şu âyet gibi Sure-i Amme’de ve sair âyetlerde beyan olunan teshir-i şems ve kamer ve nücumla işaret ettiği gibi:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
تَشَعْشُعُسِرَاجِهَاتَهَلْهُلُمِصْبَاحِهَاتَلَئْلُؤُنُجُومِهَاتُعْلِنُ لِاَهْلِالنُّهٰى سَلْطَنَةًبِلَا اِنْتِهَاءٍ
تَشَع۟شُعُ سِرَاجِهَا تَهَل۟هُلُ مِص۟بَاحِهَا تَلَئ۟لُؤُ نُجُومِهَا تُع۟لِنُ لِاَه۟لِ النُّهٰى سَل۟طَنَةً بِلَا ان۟تِهَاءٍ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Δηλαδή, η εγκατάσταση στο στολισμένο ταβάνι του ουρανού ενός λαμπτήρα σαν του Ήλιου που να φωτίζει και να θερμάνει, και δραστηριοποίηση του που το καθιστά σαν ένα δοχείο φωτεινής μελάνης που με τις πένες της μέρας και της νύχτας συντάσσουν στις σελίδες του χειμώνα και του καλοκαιριού τις επιστολές ενός Αέναου Αυτοτελή και Επιζητούμενου(Samedâni)… και ο διορισμός της Σελήνης στον ουράνιο θόλο ως ένας φωτεινός ωροδείκτης του παμμέγιστου ρολογιού του χρόνου, σαν τους λαμπερούς ωροδείκτες των μεγάλων ρολογιών πάνω σε ψιλούς μιναρέδες ή πύργους, και η δραστηριοποίησή της που είναι σαν να περιοδεύει εκθέτοντας μια διαφορετική ημισέληνο ξεχωριστά για κάθε νύχτα και έπειτα τις ξαναμαζεύει· αυτή η τόσο τακτική και απολύτως επιμελημένη μετακίνηση τους μέσα στους τόπους τους, και το επιχρύσωμα της όμορφης όψης του ουρανού με τα λαμπερά άστρα που χαμογελούν στον θόλο του… ασφαλώς και είναι οι ενδείξεις  μιας ατέρμονης βασιλείας της επιμορφωτικής  Κυριότητας  του Αλλάχ… Και είναι οι ενδείξεις οι οποίες γνωστοποιούν στα έννοα την εξοχότητα της  Θεότητάς Του(Ulûhiyet). Έτσι ώστε προσκαλούν τους στοχαστικούς στην πίστη και στο ταβχίντ, στη θεία Ενάδα.
Yani semanın müzeyyen tavanına, güneş gibi ışık verici, ısındırıcı bir lambayı takmak; gece gündüz hatlarıyla, kış yaz sahifelerinde mektubat-ı Samedaniyeyi yazmasına bir nur hokkası hükmüne getirmek ve yüksek minare ve kulelerdeki büyük saatlerin parlayan akrebleri misillü kubbe-i semada kameri, zamanın saat-i kübrasına bir akreb yapmak; mütefavit çok hilâller suretinde her geceye güya ayrı bir hilâl bırakıp, sonra dönüp kendine toplamak, menzillerinde kemal-i mizanla, dakik hesapla hareket ettirmek ve kubbe-i semada parlayan, tebessüm eden yıldızlarla, göğün güzel yüzünü yaldızlamak, elbette nihayetsiz bir saltanat-ı rububiyetin şeairidir. Zîşuura, onu iş’ar eden muhteşem bir uluhiyetin işaratıdır. Ehl-i fikri, imana ve tevhide davet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Κοίτα, αυτήν την έγχρωμη και λαμπρή σελίδα της βίβλου του σύμπαντος!''
''Bak kitab-ı kâinatın safha-i rengînine''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Η χρυσή πένα της δύναμης, δες, τί έχει περιγράψει.''
''Hâme-i zerrîn-i kudret, gör ne tasvir eylemiş.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Δεν έχει μείνει  ούτε σημείο σκότους, για τους κατόχους αγαθών καρδιών,''
''Kalmamış bir nokta-i muzlim, çeşm-i dil erbabına''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''τα εδάφιά Του ο Καθοδηγητής με το ιερό φώς σαν να’χει γράψει.''
''Sanki âyâtın Hudâ, nur ile tahrir eylemiş.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Δες, τί σοφό θαύμα, τούτη του σύμπαντος η γλαφυρή όψη,'''
''Bak, ne mu’ciz-i hikmet, iz’anrubâ-yı kâinat''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''τί μεγαλειώδης αγνάντεμα, των ουρανών τα διαστήματα ετούτα,''
''Bak, ne âlî bir temaşadır feza-yı kâinat''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''και άκου των άστρων, αυτό το πανέμορφο κήρυγμα,''
''Dinle de yıldızları, şu hutbe-i şirinine''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''η φωτεινή θεία επιστολή, δες τι έχει ανακοινώσει.''
''Name-i nurîn-i hikmet, bak ne takrir eylemiş.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Όλα μαζί έχουν πάρει το λόγο, και με τη γλώσσα του Δικαίου κηρύττουν :''
''Hep beraber nutka gelmiş, hak lisanıyla derler:''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Στη δόξα ενός Παντοδύναμου Ισχυρού,''
''Bir Kadîr-i Zülcelal’in haşmet-i sultanına''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''από ένα φωτεινό τεκμήριο στην ύπαρξης του Πλάστη μας,''  
''Birer bürhan-ı nur-efşanız vücub-u Sâni’a''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''και μάρτυρες στην Ενάδα και στη Δύναμη Του είμαστε.''
''Hem vahdete hem kudrete şahitleriz biz.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Σαν τα λεπτά θαύματα που έχουν στολίσει την επιφάνεια της γης''  
''Şu zeminin yüzünü yaldızlayan''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''για  να το αγναντεύουν  οι άγγελοι,''
''Nâzenin mu’cizatı çün melek seyranına''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''έτσι και εμείς, χιλιάδες προσηλωμένα μάτια του ουρανού αυτού είμαστε,''
''Bu semanın arza bakan, cennete dikkat eden''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''που με προσοχή τη γη παρατηρούμε και τον Παράδεισο αγναντεύουμε.''
''Binler müdakkik gözleriz biz.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Από το δέντρο Τουμπά έως τα τμήματα των ουρανών, στα κλαδιά του γαλαξία,''
''Tûba-yı hilkatten semavat şıkkına, hep Kehkeşan ağsanına''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''χιλιάδες πανέμορφα φρούτα, διορισμένα με το χέρι της σοφίας είμαστε,  ενός Παντοδύναμου Περικαλλούς(Cemîl-i Zülcelâl).''
''Bir Cemil-i Zülcelal’in dest-i hikmetiyle takılmış, binler güzel meyveleriz biz.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Ένας κινούμενος ναός, μια περιστρεφόμενη οικία, μια ουράνια κατοικία,''
''Şu semavat ehline birer mescid-i seyyar, birer hane-i devvar, birer ulvi âşiyane''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''ένα λαμπερό φωτιστικό, ένα επιβλητικό σκάφος, και από ένα αεροπλάνο για τους κατοίκους των ουρανών εμείς είμαστε.''
''Birer misbah-ı nevvar, birer gemi-i cebbar, birer tayyareyiz biz.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Το κάθε ένα από εμάς, ένας κόσμος του φωτός,
''Bir Kadîr-i Zülkemal’in, bir Hakîm-i Zülcelal’in, birer mu’cize-i kudret, birer hârika-i sanat-ı Hâlıkane''
ένα θαύμα δημιουργίας, ένα αριστούργημα σοφίας,
</div>
ένα θαύμα δύναμης  είμαστε , Ενός Πανίσχυρου Κατόχου Κάλλους(Kadîr-i Zülkemâl), και Ενός Πάνσοφου Πλάστη(Hakîm-i Zülcelâl)''


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki></nowiki>
''Birer nadire-i hikmet, birer dâhiye-i hilkat, birer nur âlemiyiz biz.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Έτσι με εκατοντάδες χιλιάδες γλώσσες, με εκατοντάδες χιλιάδες στοιχεία, δείχνουμε και το δηλώνουμε στους ανθρώπους της ανθρωπότητας.''
''Böyle yüz bin dil ile yüz bin bürhan gösteririz, işittiririz insan olan insana''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Ανάθεμα το τυφλό μάτι του αθεϊσμού, δε βλέπει πια το πρόσωπο μας. Και δεν ακούει τον λόγο μας.''
''Kör olası dinsiz gözü, görmez oldu yüzümüzü hem işitmez sözümüzü, hak söyleyen âyetleriz biz.''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''τα στοιχεία του Δικαίου λόγου Εμείς είμαστε.
''Sikkemiz bir, turramız bir, Rabb’imize musahharız, müsebbihiz abîdane''
Κοινή είναι η σφραγίδα μας, κοινή και η υπογραφή μας,
</div>
υπάκουοι στον Κύριο(Rabb) μας είμαστε,''


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Δούλοι αφοσιωμένοι που Τον δοξάζουνε και Τον υμνούνε,
''Zikrederiz, Kehkeşan’ın halka-i kübrasına mensup birer meczuplarız biz.''
σε αυτόν τον περίτρανο κύκλο του γαλαξία…''
</div>




1.155. satır: 1.090. satır:
</div>
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="İkinci_Nokta’nın_İkinci_Mebhası"></span>
=== İkinci Nokta’nın İkinci Mebhası ===
=== ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ===
</div>
 
Όταν, ο εκπρόσωπος αυτών που βρίσκονται στην πλάνη δεν βρίσκει πλέον που να στηρίξει την πλάνη του και να την οικοδομήσει, και νιώθει ηττημένος, δηλώνει το εξής:
 
«Εγώ, βρίσκω, την εγκόσμια ευτυχία, τις απολαύσεις της ζωής, την πρόοδο του πολιτισμού, και την τελειοποίηση της τέχνης, στο να μη σκέφτομαι το υπερπέραν, στο να μην αποδέχομαι τον Αλλάχ, στον πόθο αυτής της ζωής, στην ελευθερία, και στην αυτοπεποίθηση. Έτσι λοιπόν, και με τη βοήθεια του σατανά, την πλειονότητα των ανθρώπων τους έχω οδηγήσει και τους οδηγώ σε αυτήν την κατεύθυνση.»
 
'''Απάντηση:''' Τότε και εμείς στο όνομα του Κουρ’άν, δηλώνουμε το εξής: Ω απελπισμένε άνθρωπε! Μην ακούς τον αντιπρόσωπο αυτών που βρίσκονται στην πλάνη! Εάν τον ακούσεις, το πλήγμα σου θα είναι τόσο τεράστιο που η ψυχή, ο νους, και η καρδιά τρομοκρατούνται και μόνο στη σκέψη αυτών. Υπάρχουν δύο δρόμοι μπροστά σου:
 
'''Ο Πρώτος:''' Είναι ο δυσχερής δρόμος που μας παρουσιάζει ο εκπρόσωπος αυτών που βρίσκονται στην πλάνη.
 
'''Ο Δεύτερος:''' Είναι ο ευτυχής δρόμος που μας περιγράφει το Θαυματουργό Κήρυγμα του Κουρ’άν.
 
Ναι, είδες και κατάλαβες πολλές από τις συγκρίσεις αυτών των δύο δρόμων, σε πολλούς Λόγους, και ιδιαιτέρα στους Σύντομους Λόγους. Τώρα, δες άλλη μια φορά μια από τις χίλιες αυτές συγκρίσεις, λόγω της κατάλληλης θέσης περί του θέματος μας, που έχει ως εξής:
 
Ο δρόμος του Shirk [οποιαδήποτε άλληεταιρική ή εναλλακτικής λατρεία εκτός του Ενός και Μοναδικού Αλλάχ], της αμαρτίας, της πλάνης και ασωτίας καταπτοεί τον άνθρωπο σε απέραντο βαθμό. Φορτώνει ένα ατέλειωτο βαρύ φορτίο μέσα σε ατέλειωτα βάσανα στην αδύνατη και αδύναμη πλάτη του. Διότι, εάν ο άνθρωπος δεν αναγνωρίσει τον Απόλυτο και Δίκαιο Αλλάχ (Cenâb-ı Hakk), και δεν εναποθέτει τις ελπίδες του σε Αυτόν, τότε ο άνθρωπος, περιέρχεται στη θέση ενός εντελώς αδύναμου και ανήμπορου, ατέλειωτα ενδεούς, πτωχού και αντιμέτωπου με αμέτρητα δεινά, παροδικού, κακόμοιρου και ταλαιπωρημένου ζώου· το οποίο βιώνοντας έναν ακατάπαυστο πόνο αποχωρισμού από όλα τα πράγματα που αγαπά και ενδιαφέρεται, εντέλει, αφήνοντας πίσω του όλους όσους αγαπά με έναν οδυνηρό χωρισμό, μπαίνει στο σκότος του μνήματος απολύτως μόνος.
 
Και κατά τη διάρκεια της ζωής του, με μια ασήμαντη μικρή προαίρεση και με  μια μηδαμινή δύναμη, με  μια σύντομη ζήση και έναν μικρό βίο και με μια ωχρή σκέψη παλεύει ανώφελα, με τις ατελείωτες επιθυμίες και τα αμέτρητα δεινά που έχει, και μοχθεί μάταια χωρίς αποτέλεσμα για την επίτευξη των απειράριθμων σκοπών και επιθυμιών του.
 
Και παρόλο που δεν είναι ικανός να φορτωθεί ακόμα και την ίδια του την υπόσταση, φορτώνει το βάρος όλου του μεγάλου αυτού κόσμου στην αδύναμη και αδύνατη πλάτη και το κεφάλι του. Πριν ακόμη πάει στην Κόλαση, βιώνει τα μαρτύρια της Κόλασης.
 
Ναι, για να μην συναισθάνονται αυτά τα οδυνηρά βάσανα και το τρομερό αυτό πνευματικό μαρτύριο, αυτοί που βρίσκονται στην παρέκκλιση και πλάνη, διαμέσου κάποιου είδους αναισθησίας που προέρχεται από τη μέθη της απερισκεψίας, δεν νιώθουν αυτόν τον πόνο, προσωρινά. Όμως, όταν είναι να το νιώσουν, πλησιάζοντας το μνήμα, θα συναισθάνονται όλους αυτούς τους πόνους μαζί, μονομιάς. Διότι, εάν δεν είναι ένας πραγματικός δούλος του Εξοχότατου Δίκαιου Αλλάχ (Cenâb-ı Hakk), τότε θα νομίζει ότι είναι ο ίδιος ιδιοκτήτης του εαυτού του. Ενώ, με αυτήν την μικρή προαίρεση και την μηδαμινή δύναμη που έχει, σε αυτήν την θυελλώδη ζωή, δεν μπορεί να διαχειριστεί ούτε την ίδια του την υπόσταση. Φαντάζεται τα πάντα, από το βλαβερό μικρόβιο μέχρι και τους σεισμούς και τις χιλιάδες ομάδες εχθρών σε  στάση απειλής και επίθεσης προς τη ζωή του. Και μέσα σε μία οδυνηρή και δεινή φοβία, κοιτάζει προς την πύλη του μνήματος, η οποία πάντα του παρουσιάζεται τρομακτική.
 
Επιπροσθέτως, επειδή βρίσκεται στην κατάσταση που είναι, και επειδή -από άποψη ανθρωπότητας- είναι συσχετισμένος με όλο το είδος της ανθρωπότητας και όλη τη γη,  για το λόγω όμως ότι δεν φαντάζεται αυτήν τη γη και την ανθρωπότητα να διαχειρίζονται και να διοικούνται από Έναν Πάνσοφο (Hakîm), Παντογνώστη (Alîm), Παντοδύναμο (Kadîr), Οικτίρμονα (Rahîm), και Γενναιόδωρο (Kerim) Αλλάχ, και αντιθέτως τα αποδίδει στις συγκυρίες και στη φύση, οι καταστάσεις της ανθρωπότητας και οι φοβίες της γης  πάντα τον βασανίζουν. Μαζί με τον δικό του πόνο, φορτώνεται και τον πόνο των ανθρώπων. Οι σεισμοί, οι επιδημίες, οι κατακλυσμοί, ο λιμός και η ανέχεια, η παροδικότητα και ο αποχωρισμός, τον ταλανίζουν το έκαστο από αυτά εμφανιζόμενα σε μια μορφή αρκετά ενοχλητικής  και σκοτεινής συμφοράς.
 
Επίσης, ένας άνθρωπος σε μια τέτοια κατάσταση, δεν αξίζει τον οίκτο και τη στοργή. Διότι, είναι ο ίδιος που ευθύνεται για την κατάσταση  που θέτει τον εαυτό του.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Καθώς έχει ειπωθεί και στη σύγκριση των καταστάσεων των δύο αδερφών που βρίσκονται μέσα στο πηγάδι, στον Όγδοο Λόγο, όπου για παράδειγμα, κάποιος ο οποίος βρίσκεται σε έναν όμορφο κήπο, σε ένα όμορφο τραπέζι, ανάμεσα σε καλούς φίλους, δεν αρκεστεί με αυτές τις καθαρές, γευστικές, ηθικές, χαρούμενες, επιτρεπόμενες, απολαύσεις και διασκεδάσεις, και πιεί ένα μη επιτρεπόμενο, βρόμικο και άσχημο ποτό για μια βρομερή απόλαυση, και μεθώντας φανταστεί τον εαυτό του ότι βρίσκεται στη μέση του χειμώνα, σε ένα βρόμικο μέρος, και ότι είναι ανάμεσα σε τέρατα, και αρχίσει να ουρλιάζει και να τρέμει από τον φόβο του, δεν είναι σε καμία περίπτωση άξιος καμίας στοργής και οίκτου, διότι, προσβάλει και υβρίζει αυτούς του ηθικούς και ενάρετους φίλους του φαντάζοντας τους ως τέρατα.
Ehl-i dalaletin vekili, tutunacak ve dalaletini ona bina edecek hiçbir şey bulamadığı ve mülzem kaldığı zaman şöyle '''diyor ki:'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, φαντάζεται ότι αυτά τα γευστικά φαγητά και καθαρά δοχεία είναι βρόμικες πέτρες, και αρχίζει να τα σπάει. Επίσης φαντάζεται αυτά τα σεβαστά βιβλία και τις αξιότιμες επιστολές που βρίσκονται σε αυτή τη συγκέντρωση, ως απλά και ανόητα στολίδια που τα σκίζει και τα καταπατά, και ούτω καθεξής… Ένα τέτοιο άτομο λοιπόν, δεν είναι καθόλου επάξιο οίκτου αλλά ίσως και αξίζει ένα χαστούκι. Έτσι ακριβώς λοιπόν:
“Ben, saadet-i dünyayı ve lezzet-i hayatı ve terakkiyat-ı medeniyeti ve kemal-i sanatı; kendimce, âhireti düşünmemekte ve Allah’ı tanımamakta ve hubb-u dünyada ve hürriyette ve kendine güvenmekte gördüğüm için insanın ekserisini bu yola şeytanın himmetiyle sevk ettim ve ediyorum.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Κάποιος ο οποίος με τη μέθη της απιστίας και την παραφροσύνη της παρέκκλισης που προέρχονται από την εσφαλμένη του επιλογή, φαντάζεται αυτόν τον ξενώνα της γης του Πάνσοφου Πλαστουργού (Sâni'-iHakîm), ως ένα παιχνίδι των συγκυριών και της φύσης… και φαντάζεται τη μεταβίβαση των έντεχνων όντων, που ανανεώνουν τους αντικατοπτρισμούς των Πανέμορφων Ονομάτων, στον αόρατο κόσμο αφού έχουν εκπληρώσει τα καθήκοντα τους, ως ανυπαρξία και εκμηδενισμό… και φαντάζεται τα εγκώμια που εκφωνούνται, ως σπαραγμούς που προέρχονται από τους αφανισμούς και αιώνιους αποχωρισμούς… και φαντάζεται αυτές τις σελίδες των υπάρξεων οι οποίες είναι επιστολές του Αιωνίως Επιζητούμενου (Samedâni) ως ακατάστατες σελίδες χωρίς νόημα… και φαντάζεται την πύλη του μνήματος η οποία ανοίγει το δρόμο προς τον κόσμο της ευσπλαχνίας, ως ένα στόμα του σκότους… και τον θάνατο ο οποίος παρόλο που είναι μια πρόσκληση για αντάμωση με τους πραγματικούς φίλους, ως μια σκοπιά αποχωρισμού από όλους τους φίλους… Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν επειδή υποβάλλει τον εαυτό του σε φοβερά, οδυνηρά βάσανα, και λόγω της άρνησης, απαξίωσης, και υβριστικής φαντασίωσής του προς τις υπάρξεις, τα Πανέμορφα Ονόματα και τις ιδιαιτερότητες του Εξοχότατου Δικαίου Αλλάχ (Cenâb-ı Hakk), και προς τις επιστολές Του, όχι μόνο δεν είναι άξιος οίκτου και στοργής, αλλά ίσως και αξίζει μια αυστηρή τιμωρία. Σε καμία περίπτωση δεν αξίζει τον παραμικρό οίκτο.
'''Elcevap:''' Biz dahi Kur’an namına diyoruz ki: Ey bîçare insan! Aklını başına al! Ehl-i dalaletin vekilini dinleme! Eğer onu dinlersen hasaretin o kadar büyük olur ki tasavvurundan ruh, akıl ve kalp ürperir. Senin önünde iki yol var:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ω! εσείς οι κακόμοιροι που βρίσκεστε στην παρέκκλιση, πλάνη και ασωτία! Ποια πρόοδο, ποια επιστήμη σας, ποια ωριμότητα σας, ποιος πολιτισμός σας, ποια εξέλιξη σας, είναι ικανή να αντιμετωπίσει αυτόν τον τρομερό εξευτελισμό και αυτήν την καταπιεστική απελπισία; Που μπορείτε να βρείτε την πραγματική παρηγοριά, την οποία η ψυχή της ανθρωπότητας τόσο πολύ ανάγκη και απαίτηση έχει;
'''Birisi:''' Ehl-i dalaletin vekilinin gösterdiği şakavetli yoldur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Και ποια φύση, ποια αιτία, ποιος συνέταιρος σας, ποια εφεύρεση σας, ποια εθνικότητα, ποια παράλογη θεότητα, στις οποίες βασίζεστε και έχετε αποδώσει τα θεία έργα και τις προσφορές του Κύριου, Επιμορφωτή και Συντηρητή Αλλάχ (Rab), δύναται να σας λυτρώσει από το σκότος του θανάτου -που πιστεύετε ότι είναι αιώνιος αφανισμός- και μπορεί με ισχύ και ασφάλεια να σας περάσει από τα σύνορα του μνήματος, τα σύνορα του κόσμου των αποθανόντων (Βerzah), τα σύνορα του τόπου της ανάστασης (Μahser), από τη γέφυρα του σιράτ (Sırat) και να σας εντάξει στην αιώνια ευτυχία;
'''Diğeri:''' Kur’an-ı Hakîm’in tarif ettiği saadetli yoldur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Και όμως, από τη στιγμή που δεν μπορείτε να κλείσετε την πύλη του μνήματος, είσαστε οπωσδήποτε επιβάτες αυτού του ταξιδιού. Ένας τέτοιος επιβάτης λοιπόν, βασίζεται μόνο σε κάποιον, ο οποίος είναι Αυτός που όλοι αυτοί οι εξαιρετικοί κύκλοι και τα ευρύτατα αυτά σύνορα βρίσκονται υπό το διάταγμα και τη διαχείρισή Του.
İşte o iki yolun pek çok muvazenelerini, çok Sözlerde, hususan Küçük Sözlerde gördün ve anladın. Şimdi makam münasebetiyle binde bir muvazenelerini yine gör, anla. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Και επίσης, Ω, εσείς, κακόμοιροι που βρίσκεστε στην παρέκκλιση, πλάνη και αφροσύνη! Σύμφωνα με το μυστήριο της διδαχής, «Το αποτέλεσμα μιας μη επιτρεπόμενης αγάπης, είναι η βίωση ενός πόνου, χωρίς οίκτο», εσείς, ξοδεύετε την έμφυτη ικανότητα αγάπης και γνώσης, και τους εξοπλισμούς  ευχαριστιών και λατρειών σας -τα οποία πρέπει νε απευθυνθούν προς το Πρόσωπο του Εξοχότατου Δίκαιου Αλλάχ (Cenâb-ı Hakk), τις ιδιότητες και  στα Ονόματα Του- για τον εαυτό (Nefs) σας και στα εγκόσμια με έναν μη επιτρεπόμενο τρόπο, και για αυτό το λόγο επαξίως υφίστασθε την τιμωρία αυτή. Διότι, την αγάπη που ανήκει στον Εξοχότατο Δίκαιο Αλλάχ (CenâbHakk), την προσφέρατε στον εαυτό (Nefs) σας. Βιώνετε τα αμέτρητα βάσανα αυτού του ατίθασου ατόμου (Nefs) σας, τον οποίο λατρεύετε. Διότι, δεν παρέχετε μια πραγματική άνεση σε εκείνον τον εαυτό σας που τόσο αγαπάτε. Επίσης, δεν το υποτάσσετε με εγκαρτέρηση και εμπιστοσύνη, στον πραγματικό αξιαγάπητο Απολύτως Παντοδύναμο Αλλάχ (Kadîr-i Mutlak), και έτσι, βιώνετε έναν συνεχόμενο πόνο.
'''Şirk ve dalaletin ve fısk ve sefahetin yolu,''' insanı nihayet derecede sukut ettiriyor. Hadsiz elemler içinde nihayetsiz ağır bir yükü zayıf ve âciz beline yükletir. Çünkü insan, CenabHakk’ı tanımazsa ve ona tevekkül etmezse o vakit insan; gayet derecede âciz ve zayıf, nihayet derecede muhtaç, fakir, hadsiz musibetlere maruz, elemli, kederli bir fâni hayvan hükmünde olup bütün sevdiği ve alâka peyda ettiği bütün eşyadan mütemadiyen firak elemini çeke çeke, nihayette, bâki kalan bütün ahbabını bir firak-ı elîm içinde bırakıp kabrin zulümatına yalnız olarak gider.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, την αγάπη, που ανήκει στα Ονόματα και στις ιδιαιτερότητες του Εξοχότατου Δίκαιου Αλλάχ (Cenâb-ı Hakk), την δώσατε στα εγκόσμια, και τα έργα της καλλιτεχνίας Του τα αποδώσατε και τα διαμοιράσατε στις αιτίες του κόσμου, και τώρα υποφέρετε από αυτό το πλήγμα. Καθόσον, κάποια από τα αμέτρητα σας αγαπημένα, χωρίς καν να σας αποχαιρετίσουν γυρίζουν την πλάτη τους και σας εγκαταλείπουν. Ενώ κάποια δεν σας αναγνωρίζουν καν, και να σας αναγνωρίσουν δεν σας αγαπούν, και να σας αγαπήσουν, δεν σας ωφελούν σε τίποτα. Βιώνετε έναν ακατάπαυστο πόνο, από τους άπειρους τελειωμούς, και τους απεγνωσμένους  χωρίς επιστροφή αποχωρισμούς.
Hem müddet-i hayatında gayet cüz’î bir ihtiyar ve küçük bir iktidar ve kısacık bir hayat ve az bir ömür ve sönük bir fikir ile nihayetsiz elemler ile ve emeller ile faydasız çarpışır ve hadsiz arzuların ve makasıdın tahsiline semeresiz, boşu boşuna çalışır. Hem kendi vücudunu yüklenemediği halde, koca dünya yükünü bîçare beline ve kafasına yüklenir. Daha cehenneme gitmeden cehennem azabını çeker.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Να λοιπόν, αυτή είναι η εσωτερική όψη και ουσία της εγκόσμιας ευτυχίας, της ανθρώπινης προόδου, της εξέλιξης του πολιτισμού, και της απόλαυσης της ελευθερίας, που αποκαλούν αυτοί που βρίσκονται στην παρέκκλιση και πλάνη. Η ασωτία και η μέθη είναι ένα πέπλο που εμποδίζει προσωρινά να το νιώσουν. «Φτου! Στα μυαλά τους!» πες…
Evet, şu elîm elemi ve dehşetli manevî azabı hissetmemek için ehl-i dalalet iptal-i his nevinden gaflet sarhoşluğuyla muvakkaten hissetmez. Fakat hissedeceği zaman yani kabre yakın olduğu vakit birden hisseder. Çünkü Cenab-ı Hakk’a hakiki abd olmazsa kendi kendine mâlik zannedecek. Halbuki o cüz’î ihtiyar, o küçük iktidarı ile şu fırtınalı dünyada vücudunu idare edemiyor. Hayatına muzır mikroptan tut tâ zelzeleye kadar binler taife düşmanları, hayatına karşı tehacüm vaziyetinde görür. Elîm bir korku dehşeti içinde her vakit kendine müthiş görünen kabir kapısına bakıyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Η φωταγωγημένη  λεωφόρος του Κουρ’άν όμως!·με τις πραγματικότητες της πίστης, γιατρεύει όλες τις πληγές που υποφέρουν οι άνθρωποι της παρέκκλισης. Διαλύει όλο το σκοτάδι της προηγούμενης οδού. Κλείνει όλες τις πόρτες παρέκκλισης και καταστροφής με τον εξής τρόπο:
Hem bu vaziyette iken insaniyet itibarıyla nev-i insanî ile ve dünya ile alâkadar olduğu halde, dünyayı ve insanı Hakîm, Alîm, Kadîr, Rahîm, Kerîm bir zatın tasarrufunda tasavvur etmediği ve onları tesadüf ve tabiata havale ettiği için dünyanın ehvali ve insanın ahvali onu daima iz’aç eder. Kendi elemiyle beraber insanların elemini de çeker. Dünyanın zelzelesi, taunu, tufanı, kaht u galâsı, fena ve zevali, ona gayet müz’iç ve karanlıklı birer musibet suretinde onu tazip eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Θεραπεύει, την αδυναμία, ανεπάρκεια, πτώχεια και ένδεια του ανθρώπου, εναποθέτοντάς τα με εγκαρτέρηση (Tevekkül) στον έναν Παντοδύναμο και Παν-οικτίρμων Αλλάχ (Kadîr-iRahîm). Παραχωρεί τα βάρη της ζωής και της ύπαρξης του ανθρώπου στην Δικιά Του δύναμη και ευσπλαχνία, χωρίς να φορτωθεί ο ίδιος, και ίσως ο άνθρωπος γίνεται αναβάτης εκείνης της ζωής του και του απείθαρχου εαυτού του (Nefs), όπου και βρίσκει ένα αξίωμα επανάπαυσης. Του γνωστοποιεί  ότι δεν είναι «Ένα ζώο που μιλάει», αλλά ότι είναι ένας πραγματικός άνθρωπος, και ένας καλοδεχούμενος φιλοξενούμενος του Πολυεύσπλαχνου (Rahman) Αλλάχ. Και δείχνοντας ότι η γη είναι ένας ξενώνας του Πολυεύσπλαχνου (Rahman) Αλλάχ, και γνωστοποιώντας ότι οι υπάρξεις είναι καθρέπτες των θείων Ονομάτων και ιδιαιτεροτήτων Του, και ότι τα καλλιτεχνικά πλάσματα Του είναι οι επιστολές του Αέναου Επιζητούμενου Αλλάχ (Samedâni) που ανανεώνονται κάθε στιγμή, θεραπεύει απαλά και αποτελεσματικά τις πληγές του ανθρώπου που προκαλούν η παροδικότητα της γης, ο αποχωρισμός των υπάρξεων και η αγάπη προς τα μάταια, και λυτρώνει τον άνθρωπο από τα σκοτάδια των αμφιβολιών και ψευδαισθήσεων.
Hem şu haldeki insan, merhamet ve şefkate lâyık değildir. Çünkü kendi kendine bu dehşetli vaziyeti veriyor. Sekizinci Söz’de kuyuya girmiş iki kardeşin muvazene-i halinde denildiği gibi nasıl bir adam; güzel bir bahçede, güzel bir ziyafette, güzel ahbaplar içinde, nezahetli, tatlı, namuslu, hoş, meşru bir lezzet ve eğlenceye kanaat etmeyip gayr-ı meşru ve mülevves bir lezzet için çirkin ve necis bir şarabı içse, sarhoş olup kendini kış ortasında, pis bir yerde ve hattâ canavarlar içinde tahayyül etse, titreyip bağırıp çağırsa nasıl merhamete lâyık değil. Çünkü ehl-i namus ve mübarek arkadaşlarını canavar tasavvur eder, onlara karşı hakaret eder. Hem ziyafetteki leziz taamları ve temiz kapları mülevves, pis taşlar tasavvur eder, kırmaya başlar. Hem mecliste muhterem kitapları ve manidar mektupları manasız ve âdi nakışlar tasavvur eder, yırtarak ayak altına atar ve hâkeza… Böyle bir şahıs, nasıl merhamete müstahak değil belki tokada müstahaktır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, παρουσιάζει το μνήμα και τον θάνατο, ως μια είσοδο στον ενδιάμεσο κόσμο των νεκρών (Berzah) και ως μια αφετηρία της συνάντησης και αντάμωσης των αγαπημένων μας προσώπων που βρίσκονται στον κόσμο της αιωνιότητας. Με αυτόν τον τρόπο, θεραπεύει όλες τις πληγές του θανάτου που κατά αυτούς που βρίσκονται στην παρέκκλιση και πλάνη είναι ένας αιώνιος αποχωρισμός από όλους τους αγαπημένους. Και αποδεικνύει σαφέστατα ότι εκείνος ο αποχωρισμός είναι η ίδια η αντάμωση.
Öyle de sû-i ihtiyarından neş’et eden küfür sarhoşluğuyla ve dalalet divaneliğiyle Sâni’-i Hakîm’in şu misafirhane-i dünyasını, tesadüf ve tabiat oyuncağı olduğunu tevehhüm edip ve cilve-i esma-i İlahiyeyi tazelendiren masnuatın, zamanın geçmesiyle vazifelerinin bittiğinden âlem-i gayba geçmelerini, adem ile idam tasavvur ederek ve tesbihat sadâlarını, zeval ve firak-ı ebedî vaveylâsı olduklarını tahayyül ettiğinden ve mektubat-ı Samedaniye olan şu mevcudat sahifelerini manasız, karmakarışık tasavvur ettiğinden ve âlem-i rahmete yol açan kabir kapısını zulümat-ı adem ağzı tasavvur ettiğinden ve eceli, hakiki ahbaplara visal daveti olduğu halde, bütün ahbaplardan firak nöbeti tasavvur ettiğinden hem kendini dehşetli bir azab-ı elîmde bırakıyor hem mevcudatı hem Cenab-ı Hakk’ın esmasını hem mektubatını inkâr ve tezyif ve tahkir ettiğinden, merhamete ve şefkate lâyık olmadığı gibi şiddetli bir azaba da müstahaktır. Hiçbir cihette merhamete lâyık değildir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, αποδεικνύοντας ότι το μνήμα είναι η πύλη η οποία ανοίγει προς τον κόσμο της ευσπλαχνίας, τον τόπο της ευτυχίας, τους κήπους του παραδείσου και στην φωτισμένη πολιτεία του Πολυεύσπλαχνου, εξαλείφει την πιο τρομερή φοβία της ανθρωπότητας, και δείχνει ότι το πιο οδυνηρό, θλιβερό και ανήσυχο ταξίδι του ενδιάμεσου κόσμου των νεκρών (Berzah), είναι στην ουσία το πιο απολαυστικό, το πιο οικείο, το πιο άνετο ταξίδι. Κλείνει με το μνήμα το στόμα του τέρατος, και ανοίγει την πύλη σε έναν όμορφο κήπο. Δηλαδή, δείχνει ότι, το μνήμα δεν είναι το στόμα ενός τέρατος, αλλά η πύλη που ανοίγει στους κήπους της ευσπλαχνίας.
İşte ey bedbaht ehl-i dalalet ve sefahet! Şu dehşetli sukuta karşı ve ezici meyusiyete mukabil; hangi tekemmülünüz, hangi fünununuz, hangi kemaliniz, hangi medeniyetiniz, hangi terakkiyatınız karşı gelebilir? Ruh-u beşerin eşedd-i ihtiyaç ile muhtaç olduğu hakiki teselliyi nerede bulabilirsiniz?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, το Κουρ’άν λέει στον πιστό: «Εάν η προαίρεση σου είναι μερική, ανέθεσε τις υποθέσεις σου στην καθολική βούληση του Ιδιοκτήτη σου. Εάν η ικανότητα σου είναι μικρή, στηρίξου στη δύναμη του Απόλυτου Παντοδύναμου (Kadîr-iMutlak). Εάν η ζωή σου είναι λίγη, σκέψου την αιώνια ζωή. Εάν ο βίος σου είναι βραχύς, μην ανησυχείς, έχεις έναν αιώνιο βίο. Εάν η αντίληψη σου είναι ανεπαρκής, μπες κάτω από το φως του Κουρ’άν και δες με το φως της πίστης ότι, στη θέση της σκέψης σου που σε φωτίζει όσο το φως μιας πυγολαμπίδας, το κάθε εδάφιο του Κουρ’άν θα σε φωτίσει σαν το φως ενός αστεριού.
Hem güvendiğiniz ve bel bağladığınız ve âsâr-ı İlahiyeyi ve ihsanat-ı Rabbaniyeyi onlara isnad ettiğiniz hangi tabiatınız, hangi esbabınız, hangi şerikiniz, hangi keşfiyatınız, hangi milletiniz, hangi bâtıl mabudunuz, sizi sizce idam-ı ebedî olan mevtin zulümatından kurtarıp kabir hududundan, berzah hududundan, mahşer hududundan, sırat köprüsünden hâkimane geçirebilir, saadet-i ebediyeye mazhar edebilir?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, εάν έχεις ατελείωτες φιλοδοξίες όμως και θλίψεις, μια ατέλειωτη ανταμοιβή (Σαβάμπ)  και απέραντη ευσπλαχνία σε προσμένει. Και αν έχεις ατελείωτες επιθυμίες και σκοπούς μην απελπίζεσαι όταν τα σκέφτεσαι. Αυτά δεν χωρούν σε αυτόν τον κόσμο. Ο τόπος αυτών είναι άλλες πολιτείες, και αυτός που θα σου τα δώσει είναι άλλος.
Halbuki kabir kapısını kapamadığınız için siz kat’î olarak bu yolun yolcususunuz. Böyle bir yolcu, öyle birisine dayanır ki bütün bu daire-i azîme ve bu geniş hudutlar, onun taht-ı emrinde ve tasarrufundadır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης το Κουρ’άν λέει: « Ω άνθρωπε! Δεν είσαι κάτοχος του εαυτού σου. Εσύ, είσαι δούλος ενός Παντοδύναμου (Kadîr) του οποίου η δύναμη είναι απεριόριστη, και ενός Πανίσχυρου Παν-Οικτίρμονος Αλλάχ (Rahîm-i ZâtZülcelâl) του οποίου η ευσπλαχνία είναι αέναη. Τότε εσύ μην ταλαιπωρείσαι φορτώνοντας τα βάρη της ζωής σου στην πλάτη σου, διότι, Αυτός είναι που παρέχει τη ζωή, και είναι Αυτός που τη διαχειρίζεται κιόλας. Επίσης, η γη δεν είναι αδέσποτη, γι’ αυτό, φορτώνοντας τα βάρη της γης στο κεφάλι σου και διαλογιζόμενος τους κινδύνους της μην ανησυχείς. Διότι, ο ιδιοκτήτης της γης είναι Πάνσοφος (Hakîm) και Παντογνώστης (Alîm). Και εσύ ένας φιλοξενούμενος είσαι, γι’ αυτό μην παρεμβαίνεις ανώφελα, και μην περιπλέκεις.
Hem dahi ey bedbaht ehl-i dalalet ve gaflet! “Gayrmeşru bir muhabbetin neticesi, merhametsiz azap çekmektir.” kaidesi sırrınca siz, fıtratınızdaki Cenab-ı Hakk’ın zat ve sıfât ve esmasına sarf edilecek muhabbet ve marifet istidadını ve şükür ve ibadat cihazatını, nefsinize ve dünyaya gayr-ı meşru bir surette sarf ettiğinizden bi’l-istihkak cezasını çekiyorsunuz. Çünkü Cenab-ı Hakk’a ait muhabbeti, nefsinize verdiniz. Mahbubunuz olan nefsinizin hadsiz belasını çekiyorsunuz. Çünkü hakiki bir rahatı o mahbubunuza vermiyorsunuz. Hem onu, hakiki mahbub olan Kadîr-i Mutlak’a tevekkül ile teslim etmiyorsunuz, daima elem çekiyorsunuz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, τα  πλάσματα όπως οι άνθρωποι και τα ζώα, δεν είναι αδέσποτα, αλλά είναι υπάλληλοι με καθήκοντα. Βρίσκονται υπό την παρακολούθηση του Πάνσοφου (Hakîm) και Παν-Οικτίρμονος Αλλάχ (Rahîm). Μην βασανίζεις την ψυχή σου σκεπτόμενος τις ταλαιπωρίες και τις δοκιμασίες τους. Και μην υπερβαίνεις τη στοργή σου πέραν από αυτήν του Παν-Οικτίρμονος Δημιουργού (HâlıkRahîm) τους και την ευσπλαχνία που τους παρέχει. Επίσης, τα νήματα όλων των πραγμάτων που έχουν πάρει μια στάση απειλής προς την ζωή σου, από το μικρόβιο, μέχρι και τις επιδημίες, τους κατακλυσμούς, τον λιμό, την ανέχεια, και τους σεισμούς, βρίσκονται στα χέρια του Πάνσοφου και Παν-Οικτίρμονος Αλλάχ (Rahîm-ι Hakîm). Αυτός είναι Πάνσοφος (Hakîm), δεν διενεργεί ανούσιες δουλειές. Είναι Παν-Οικτίρμων (Rahîm), η στοργή του είναι απεριόριστη. Υπάρχει πάντα κάποιο χάρισμα σε ότι κάνει.»
Hem CenabHakk’ın esma ve sıfâtına ait muhabbeti, dünyaya verdiniz ve âsâr-ı sanatını, âlemin esbabına taksim ettiniz; belasını çekiyorsunuz. Çünkü o hadsiz mahbublarınızın bir kısmı size Allah’a ısmarladık demeyip, size arkasını çevirip, bırakıp gidiyor. Bir kısmı sizi hiç tanımıyor, tanısa da sizi sevmiyor. Sevse de size bir fayda vermiyor. Daima hadsiz firaklardan ve ümitsiz dönmemek üzere zevallerden azap çekiyorsunuz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης λέει: «Αυτός ο κόσμος είναι παροδικός βέβαια, όμως παράγει τα εφόδια ενός αιώνιου κόσμου. Είναι βέβαια πρόσκαιρος και προσωρινός, όμως επιφέρει αιώνιους καρπούς, και παρουσιάζει τους αντικατοπτρισμούς των αέναων Ονομάτων ενός Αέναου Υπάρχων. Και όντως οι απολαύσεις του είναι λίγες και τα βάσανα του πολλά, όμως οι φιλοφρονήσεις του Πολυεύσπλαχνου Παν-Οικτίρμων Αλλάχ  (RahmanRahîm) είναι μόνο οι πραγματικές ατελείωτες απολαύσεις. Και τα βάσανα από την άλλη, από άποψη ανταμοιβής, παράγουν πνευματικές απολαύσεις.
İşte ehl-i dalaletin saadet-i hayatiye ve tekemmülatinsaniye ve mehasin-i medeniyet ve lezzet-i hürriyet dedikleri şeylerin içyüzleri ve mahiyetleri budur. Sefahet ve sarhoşluk bir perdedir, muvakkaten hissettirmez. “Tuh onların aklına!” de.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εφόσον λοιπόν, ο επιτρεπόμενος κύκλος είναι επαρκής για όλες τις απολαύσεις, ανέσεις, και για την ευχαρίστηση της ψυχής, της καρδιάς και του ατόμου  σου (Νefs), τότε μην μπαίνεις στον μη επιτρεπόμενο κύκλο. Διότι, μερικές φορές μέσα σε μία απόλαυση αυτού του κύκλου, υπάρχουν χίλια βάσανα. Επιπλέον είναι και αιτία στέρησης της φιλοφρόνησης του Πολυεύσπλαχνου (Rahman), η οποία είναι η πραγματική και αιώνια απόλαυση.»
'''Amma Kur’an’ın cadde-i nuraniyesi ise''' bütün ehl-i dalaletin çektiği yaraları, hakaik-i imaniye ile tedavi eder. Bütün evvelki yoldaki zulümatı dağıtır. Bütün dalalet ve helâket kapılarını kapatır. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, όπως έχει προαναφερθεί στο δρόμο της παρέκκλισης και της πλάνης, υποβαθμίζει τον άνθρωπο στα έσχατα των ταπεινών και εξαθλιώνεται τόσο που κανένας πολιτισμός, καμία φιλοσοφία δεν μπορεί να βρει λύση καθώς και καμία πρόοδος της ανθρωπότητας και καμία εξέλιξη της επιστήμης δεν δύναται να λυτρώσει τον άνθρωπο από αυτήν την άβυσσο του σκότους.
İnsanın zaaf ve aczini ve fakr u ihtiyacını, bir Kadîr-i Rahîm’e tevekkül ile tedavi eder. Hayat ve vücudun yükünü, onun kudretine, rahmetine teslim edip; kendine yüklemeyip belki kendisi o hayatına ve nefsine biner hükmünde bir rahat makam bulur. Kendisinin “nâtık bir hayvan” değil belki hakiki bir insan ve makbul bir misafir-i Rahman olduğunu bildirir. Dünyayı, bir misafirhane-i Rahman olduğunu göstermekle ve dünyadaki mevcudat ise esma-i İlahiyenin âyineleri olduklarını ve masnuatı ise her vakit tazelenen mektubat-ı Samedaniye olduklarını bildirmekle, insanın fena-i dünyadan ve zeval-i eşyadan ve hubb-u fâniyattan gelen yaralarını güzelce tedavi eder ve evhamın zulümatından kurtarır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ενώ το Πάνσοφο Κουρ’άν, ανυψώνει τον άνθρωπο, διαμέσου της πίστης και των ευεργετικών πράξεων, από την κατάπτωση στα έσχατα των ταπεινών στα υπέρτατα των υψηλών. Καθώς αποδεικνύει αυτήν την ανύψωση με αδιαμφισβήτητα τεκμήρια, γεμίζει αυτήν την άβυσσο με τα σκαλοπάτια της πνευματικής προόδου και τα εφόδια της ψυχικής εξέλιξης.
Hem mevt ve eceli, âlem-i berzaha giden ve âlem-i bekada olan ahbaplara visal ve mülakat mukaddimesi olarak gösterir. Ehl-i dalaletin nazarında bütün ahbabından bir firak-ı ebedî telakki ettiği ölüm yaralarını böylece tedavi eder. Ve o firak, ayn-ı lika olduğunu ispat eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, διευκολύνει και ελαφρύνει σε σημαντικό βαθμό το μακρύ, θυελλώδες, και δυσχερές ταξίδι της ανθρωπότητας στην πλευρά της αιωνιότητας. Δείχνει τα μέσα με τα οποία μπορεί να διανύσει την απόσταση χιλίων, ακόμα και πενήντα χιλιάδων ετών σε μία μέρα.
Hem kabrin âlem-i rahmete ve dâr-ı saadete ve bağistan-ı cinana ve nuristan-ı Rahman’a açılan bir kapı olduğunu ispat etmekle, beşerin en müthiş korkusunu izale edip en elîm ve kasavetli ve sıkıntılı olan berzah seyahatini, en leziz ve ünsiyetli ve ferahlı bir seyahat olduğunu gösterir. Kabir ile ejderha ağzını kapatır, güzel bir bahçeye kapı açar. Yani kabir ejderha ağzı olmadığını belki bağistan-ı rahmete açılan bir kapı olduğunu gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης, γνωστοποιώντας τον Αιώνιο και Προ-Αιώνιο Σουλτάνο, τον κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης και Εξουσίας Αλλάχ (ZâtZülcelâl), δίνει στον άνθρωπο την κατάσταση ενός υπηρέτη δούλου και ενός υπεύθυνου φιλοξενούμενου. Του εγγυάται την απόλυτη άνεση στο ταξίδι του, στον ξενώνα της γης, τους ενδιάμεσους και μεταθανάτιους σταθμούς.
Hem mü’mine der: İhtiyarın cüz’î ise kendi mâlikinin irade-i külliyesine işini bırak. İktidarın küçük ise Kadîr-i Mutlak’ın kudretine itimat et. Hayatın az ise hayatbâkiyeyi düşün. Ömrün kısa ise ebedî bir ömrün var, merak etme. Fikrin sönük ise Kur’an’ın güneşi altına gir, imanın nuruyla bak ki yıldız böceği olan fikrin yerine her bir âyet-i Kur’an, birer yıldız misillü sana ışık verir. Hem hadsiz emellerin, elemlerin varsa nihayetsiz bir sevap ve hadsiz bir rahmet seni bekliyor. Hem hadsiz arzuların, makasıdın varsa onları düşünüp muztarib olma. Onlar bu dünyaya sığışmaz. Onların yerleri başka diyardır ve onları veren de başkadır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Όπως για παράδειγμα ένας φερέγγυος υπάλληλος ενός βασιλιά, μπορεί και ταξιδεύει με άνεση και ευκολία στους τόπους της κυριαρχίας του, περνά εύκολα από τα σύνορα των πολιτειών του, και ταξιδεύει με τα ταχέα μέσα μεταφοράς του, όπως, αεροπλάνο, καράβι, και τρένο. Έτσι ακριβώς λοιπόν, ένας άνθρωπος ο οποίος συνδέεται διαμέσου της πίστης με τον Προ-Αιώνιο Σουλτάνο και Τον εισακούει διαμέσου των ευεργετικών του πράξεων, περνά από τους σταθμούς αυτού του ξενώνα της γης, τον ενδιάμεσο κόσμο, τον κόσμο της ανάστασης, και ούτω καθεξής, από τα ευρέα σύνορα όλων των μεταθανάτιων κόσμων με την ταχύτητα μιας αστραπής και ενός μπουράκ [μεταφορικό πλάσμα του Παραδείσου που αναφέρεται στο Κουρ’άν], ώσπου βρίσκει τον αιώνιο τόπο της ευτυχίας. Και αποδεικνύει κατηγορηματικά αυτήν την πραγματικότητα και τη δείχνει στους άγιους και όσιους.
Hem der: Ey insan! Sen kendine mâlik değilsin. Sen, kudreti nihayetsiz bir Kadîr, rahmeti hadsiz bir Rahîm-i Zat-ı Zülcelal’in memlûküsün. Öyle ise sen, kendi hayatını kendine yükleyip zahmet çekme; çünkü hayatı veren odur, idare eden de odur. Hem dünya sahipsiz değil ki sen kendi kafana dünya yükünü yüklettirerek ehvalini düşünüp merak etme; çünkü onun sahibi Hakîm’dir, Alîm’dir. Sen de misafirsin; fuzulî olarak karışma, karıştırma.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επιπροσθέτως, οι αλήθειες του Κουρ’άν λένε: «Ω πιστέ! Μην δίνεις την ικανότητα της ατέλειωτης αγάπης σου, στο άσχημο, ελλιπές, δαιμονικό, και στο επιζήμιο προς εσένα απείθαρχο πάθος σου (Nefs-iemmâre). Μην το λατρεύεις και μην βλέπεις αξιαγάπητα τις πρόσκαιρες επιθυμίες του. Αλλά δώσε αυτήν την ικανότητα της ατέλειωτης αγάπης σου, σε Αυτόν ο οποίος είναι άξιος αυτής της άπειρης αγάπης, σε Αυτόν που σου παρέχει ατελείωτες χάρες, σε Αυτόν που θα σε κάνει πανευτυχή στο μέλλον, σε Αυτόν που θα κάνει πανευτυχή με τις χάρες Του όλα τα πρόσωπα που αγαπάς -τα οποία είναι και αιτία για τη δικιά σου ευτυχία. Επίσης, να λατρεύεις και να αποδέχεσαι ως Αγαπητό (Mâbud) μόνο εκείνον, τον Κάτοχο απόλυτης τελειότητας, και τον Κάτοχο απειρόβαθμου αγαθού, υψηλού, υπερβατικού, άψογου, τέλειου, ατέρμονου κάλλους… όλα τα Ονόματα και οι ιδιότητες του Οποίου είναι σε απέραντο βαθμό όμορφα...το κάθε Όνομα του Οποίου εκδηλώνει αμέτρητα φώτα ομορφιάς και κάλλους… και τον Οποίο ο παράδεισος με όλες του τις ομορφιές και τα αγαθά παρουσιάζει αποκλειστικά το κάλλος της ευσπλαχνίας Του και την ευσπλαχνία του κάλλους Του… και Αυτόν τον οποίο όλες οι χαριτωμένες και αξιαγάπητες ομορφιές, καλαισθησίες, κάλλη και τελειότητες του σύμπαντος, δείχνουν, αποδεικνύουν, και στοιχειοθετούν το κάλλος και την τελειότητα Του.»
Hem insanlar, hayvanlar gibi mevcudat, başıboş değiller belki vazifedar memurdurlar. Bir Hakîm-i Rahîm’in nazarındadırlar. Onların âlâm ve meşakkatlerini düşünüp ruhuna elem çektirme. Ve onların Hâlık-ı Rahîm’inin rahmetinden daha ileri şefkatini sürme. Hem sana düşmanlık vaziyetini alan mikroptan tâ taun ve tufan ve kaht ve zelzeleye kadar bütün eşyanın dizginleri, o Rahîm-i Hakîm’in elindedirler. O Hakîm’dir, abes iş yapmaz. Rahîm’dir, rahîmiyeti çoktur. Yaptığı her işinde bir nevi lütuf var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης λέει: « Ω άνθρωπε! Μη δίνεις την ικανότητα της αγάπης σου, που ανήκει  στα Ονόματα και στις ιδιότητές Του, σε διάφορες πρόσκαιρες υπάρξεις, μην τη διασκορπίζεις  ανώφελα! Διότι, τα έργα και τα πλάσματα είναι παροδικά. Όμως, τα Πανέμορφα Ονόματα (Esma-ul Husna) των οποίων τα κεντήματα και οι αντανακλάσεις φανερώνονται πάνω σε αυτά τα έργα και πλάσματα, είναι αιώνια και αέναα. Και στο κάθε Όνομα και ιδιότητά Του υπάρχουν χιλιάδες επίπεδα καλοσύνης και ομορφιάς, καθώς και χιλιάδες βαθμίδες τελειότητας και αγάπης. Κοίτα μόνο το όνομα, ο Πολυεύσπλαχνος, (Rahman) και δες ότι: Ο παράδεισος είναι μία μόνο αντανάκλασή του, η αιώνια ευτυχία μία μόνο αναλαμπή του, και όλη η τροφή και τα αγαθά πάνω στη γη, είναι μία μόνο σταγόνα αυτού του ονόματος.»
Hem der: Şu âlem çendan fânidir fakat ebedî bir âlemin levazımatını yetiştiriyor. Çendan zâildir, geçicidir fakat bâki meyveler veriyor, bâki bir zatın bâki esmasının cilvelerini gösteriyor. Ve çendan lezzetleri az, elemleri çoktur fakat Rahman-ı Rahîm’in iltifatatı, zevalsiz hakiki lezzetlerdir. Elemler ise sevap cihetiyle manevî lezzet yetiştiriyor. Madem meşru daire; ruh ve kalp ve nefsin bütün lezzetlerine, safalarına, keyiflerine kâfidir. Gayr-ı meşru daireye girme. Çünkü o dairedeki bir lezzetin bazen bin elemi var. Hem hakiki ve daimî lezzet olan iltifatat-ı Rahmaniyeyi kaybetmeye sebeptir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Να λοιπόν, πρόσεξε αυτό το εδάφιο που περιγράφει τις διαφορετικές καταστάσεις των ανθρώπων της πίστης και της πλάνης και τις συγκρίνει σε σχέση με τη ζωή και τα καθήκοντα τους,
Hem dalaletin yolunda sâbıkan beyan edildiği gibi esfel-i safilîne insanı öyle bir sukut ettiriyor ki hiçbir medeniyet, hiçbir felsefe ona çare bulamadıkları ve o derin zulümat kuyusundan hiçbir terakkiyat-ı beşeriye, hiçbir kemalât-ı fenniye insanı çıkaramadığı halde, Kur’an-ı Hakîm iman ve amel-i salih ile o esfel-i safilîne sukuttan insanı a’lâ-yı illiyyîne çıkarır ve delail-i kat’iye ile çıkarmasını ispat ediyor. Ve o derin kuyuyu terakkiyat-ı maneviyenin basamaklarıyla ve tekemmülat-ı ruhiyenin cihazatıyla dolduruyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
لَقَدْ خَلَقْنَا اْلاِنْسَانَ فِى اَحْسَنِ تَقْوِيمٍ ثُمَّ رَدَدْنَاهُ اَسْفَلَ سَافِلِينَ اِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ
Hem beşerin uzun ve fırtınalı ve dağdağalı olan ebed tarafındaki yolculuğunu gayet derecede teshil eder ve kolaylaştırır. Bin, belki elli bin senelik mesafeyi bir günde kestirecek vesaiti gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Και επίσης το εδάφιο το οποίο περιγράφει το μέλλον και το τέλος τους
Hem Sultan-ı ezel ve ebed olan Zat-ı Zülcelal’i tanıttırmakla, insanı ona bir memur abd ve bir vazifedar misafir vaziyetini verir. Hem dünya misafirhanesinde hem berzahî ve uhrevî menzillerde kemal-i rahatla seyahatini temin eder. Nasıl ki bir padişahın müstakim bir memuru, onun daire-i memleketinde hem her vilayetin hudutlarından suhuletle ve tayyare, gemi, şimendifer gibi süratli vasıta-i seyahatle gezer, geçer. Öyle de Sultan-ı Ezelî’ye iman ile intisap eden ve amel-i salih ile itaat eden bir insan, şu misafirhane-i dünya menzillerinden ve âlem-i berzah ve âlem-i mahşer dairelerinden ve hâkeza kabirden sonraki bütün âlemlerin geniş hudutlarından berk ve burak süratinde geçer. Tâ saadet-i ebediyeyi bulur. Ve şu hakikati kat’î ispat eder ve asfiya ve evliyaya gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَ اْلاَرْضُ
Hem de Kur’an’ın hakikati der ki: Ey mü’min! Sendeki nihayetsiz muhabbet kabiliyetini, çirkin ve noksan ve şerûr ve sana muzır olan nefs-i emmarene verme. Onu mahbub ve onun hevasını kendine mabud ittihaz etme. Belki sendeki o nihayetsiz muhabbet kabiliyetini, nihayetsiz bir muhabbete lâyık hem nihayetsiz sana ihsan edebilen hem istikbalde seni nihayetsiz mesud eden hem bütün alâkadar olduğun ve onların saadetleriyle mesud olduğun bütün zatları, ihsanatıyla mesud eden hem nihayetsiz kemalâtı bulunan ve nihayetsiz derecede kudsî, ulvi, münezzeh, kusursuz, noksansız, zevalsiz cemal sahibi olan ve bütün esması, nihayet derecede güzel olan ve her isminde pek çok envar-ı hüsün ve cemal bulunan ve cennet bütün güzellikleriyle ve nimetleriyle, onun cemal-i rahmetini ve rahmet-i cemalini gösteren ve sevimli ve sevilen bütün kâinattaki bütün hüsün ve cemal ve mehasin ve kemalât, onun cemaline ve kemaline işaret eden ve delâlet eden ve emare olan bir zatı, mahbub ve mabud ittihaz et.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Δες πόσο έξοχα και με πόσο θαυματουργό τρόπο περιγράφουν την προαναφερόμενη σύγκριση που εξηγήσαμε.
Hem der: Ey insan! Onun esma ve sıfâtına ait istidad-ı muhabbetini, sair bekasız mevcudata verme; faydasız mahlukata dağıtma. Çünkü âsâr ve mahlukat fânidirler. Fakat o âsârda ve o masnuatta nakışları, cilveleri görünen esma-i hüsna bâkidirler, daimîdirler. Ve esma ve sıfâtın her birisinde binler meratib-i ihsan ve cemal ve binler tabakat-ı kemal ve muhabbet var. Sen yalnız Rahman ismine bak ki cennet bir cilvesi ve saadet-i ebediye bir lem’ası ve dünyadaki bütün rızık ve nimet, bir katresidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Παραπέμπουμε το πρώτο εδάφιο στον Ενδέκατο Λόγο, όπου έχει εξηγηθεί αναλυτικά η πραγματικότητα που με μια αμίμητη ευγλωττία και θαυματουργικότητα , δηλώνει αυτό το εδάφιο.
İşte şu muvazene, ehl-i dalaletle ehl-i imanın hayat ve vazife cihetindeki mahiyetlerine işaret eden لَقَد۟ خَلَق۟نَا ال۟اِن۟سَانَ فٖٓى اَح۟سَنِ تَق۟وٖيمٍ  ثُمَّ رَدَد۟نَاهُ اَس۟فَلَ سَافِلٖينَ  اِلَّا الَّذٖينَ اٰمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ hem netice ve âkıbetlerine işaret eden فَمَا بَكَت۟ عَلَي۟هِمُ السَّمَٓا٦ُ وَ ال۟اَر۟ضُ olan âyete dikkat et. Ne kadar ulvi, mu’cizane, beyan ettiğimiz muvazeneyi ifade ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Θα δείξουμε όμως, με μια σύντομη αναφορά, την υψηλή πραγματικότητα που δηλώνει το δεύτερο εδάφιο, και έχει ως εξής:
'''Birinci âyet,''' On Birinci Söz’de tafsilen o âyetin i’cazkârane ve îcazkârane ifade ettiği hakikati, o Söz’de beyan edildiğinden onu oraya havale ederiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Το άμεσο νόημα αυτού του εδαφίου διακηρύσσει πως: «Ο ουρανός και η γη δεν κλαίνε με τον θάνατο των άπιστων.» Και αντίστροφα με το έμμεσο νόημα επισημαίνει πως: «Ο ουρανός και η γη κλαίνε με τον θάνατο των πιστών.»
'''İkinci âyet ise''' yalnız bir küçük işaretle göstereceğiz ki ne kadar ulvi bir hakikati ifade ediyor. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Δηλαδή εφόσον οι άπιστοι, αρνούνται τα καθήκοντα των ουρανών και της γης, δεν γνωρίζουν το νόημα τους, εξευτελίζουν  την αξία τους, δεν αναγνωρίζουν τον Πλαστουργό (Sâni) τους, και έχουν μια υβριστική και εχθρική στάση απέναντι τους, τότε και βέβαια οι ουρανοί και η γη όχι να κλάψουν, αλλά αντιθέτως, τους μισούν και χαίρονται με τον ξεψυχισμό τους.
Şu âyet, mefhum-u muvafık ile şöyle ferman ediyor: “Ehl-i dalaletin ölmesiyle semavat ve zemin, onların üstünde ağlamıyorlar.” Ve mefhum-u muhalif ile delâlet ediyor ki: “Ehl-i imanın dünyadan gitmesiyle semavat ve zemin, onların üstünde ağlıyor.” Yani ehl-i dalalet, madem semavat ve arzın vazifelerini inkâr ediyor. Manalarını bilmiyor. Onların kıymetlerini ıskat ediyor. Sâni’lerini tanımıyor. Onlara karşı bir hakaret, bir adâvet ettiğinden elbette semavat ve zemin, onlara ağlamak değil belki onlara nefrin eder, onların gebermesiyle memnun olurlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Και με την αντίστροφη ερμηνεία δηλώνει ότι: «Ο ουρανός και η γη κλαίνε με τον θάνατο των πιστών». Διότι, οι πιστοί αναγνωρίζουν τα καθήκοντα των ουρανών και της γης. Εγκρίνουν την αληθινή τους πραγματικότητα. Κατανοούν τα νοήματα που εκφράζουν, διαμέσου της πίστης. Καθίστανται μάρτυρες και λένε «Τι όμορφα που έχουν δημιουργηθεί, πόσο τέλεια τελούν τα καθήκοντα τους» απονέμοντάς τους την τιμή και τον σεβασμό που τους αξίζει. Τα αγαπούν στο όνομα του Εξοχότατου Δίκαιου Αλλάχ (CenâbHakk), και για τον λόγο ότι αντικατοπτρίζουν τα Ονόματα Του. Για αυτό το μυστήριο λοιπόν είναι, που οι ουρανοί και η γη θρηνούν και λυπούνται  για την αποχώρηση των πιστών.
Ve mefhum-u muhalif ile der: “Semavat ve arz, ehl-i imanın ölmesiyle ağlarlar.” Zira ehl-i iman ise (çünkü) semavat ve arzın vazifelerini bilir. Hakiki hakikatlerini tasdik ediyor. Ve onların ifade ettikleri manaları iman ile anlıyor. “Ne kadar güzel yapılmışlar, ne kadar güzel hizmet ediyorlar.” diyor. Ve onlara lâyık kıymeti veriyor ve ihtiram ediyor. CenabHak hesabına onlara ve onlar âyine oldukları esmaya muhabbet ediyor. İşte bu sır içindir ki semavat ve zemin, ağlar gibi ehl-i imanın zevaline mahzun oluyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">