İçeriğe atla

Onuncu Söz/sq: Revizyonlar arasındaki fark

Onuncu Söz/sq (kaynağı gör)

11.59, 16 Aralık 2024 tarihindeki hâli

14.662 bayt eklendi ,  16 Aralık
"Tani këto vërsete e përgatisin mendjen dhe e bëjnë gati zemrën për të pranuar realitetin e ringjalljes, sepse ato kanë demonstruar krahasime të ringjalljes në veprimet e kësaj bote." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
GörselVikimetin
("“'''O All-llah i Gjithëmëshirshëm!''' Nëpërmjet udhëzimit të profetit më të nderuar dhe mësimit të Kur’anit, unë kam kuptuar se të gjithë librat e shenjtë dhe profetët, me në krye Kur’anin dhe profetin më të nderuar, tregojnë e dëshmojnë me unanimitet për shfaqjet e Emrave të Bukur Hyjnorë, plot Madhështi e Bukuri, që shenjat e të Cilëve shihen kudo në këtë dynja e në të gjitha botët, do të vazhdojnë në përjet..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("Tani këto vërsete e përgatisin mendjen dhe e bëjnë gati zemrën për të pranuar realitetin e ringjalljes, sepse ato kanë demonstruar krahasime të ringjalljes në veprimet e kësaj bote." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 47 değişikliği gösterilmiyor)
887. satır: 887. satır:
Sepse siç do të shpjegohet e demonstrohet më poshtë, ekzistenca e Qënies së Vetme të domosdoshme, të gjitha Atributet e Tij, shumica e Emrave të Tij, dhe Veçoritë e Tij të shenjta dhe Aspekte të tilla, si: “Hyjnia, Përkujdesja, Mëshira, Urtësia e Drejtësia”..., kërkojnë ekzistencën e botës tjetër si një çështje e domosdoshme; ato bëjnë të domosdoshme një botë të përjetshme në mënyrë të prerë, dhe ato e kërkojnë ringjalljen për qëllimin më të domosdoshëm të dënimit dhe shpërblimit.
Sepse siç do të shpjegohet e demonstrohet më poshtë, ekzistenca e Qënies së Vetme të domosdoshme, të gjitha Atributet e Tij, shumica e Emrave të Tij, dhe Veçoritë e Tij të shenjta dhe Aspekte të tilla, si: “Hyjnia, Përkujdesja, Mëshira, Urtësia e Drejtësia”..., kërkojnë ekzistencën e botës tjetër si një çështje e domosdoshme; ato bëjnë të domosdoshme një botë të përjetshme në mënyrë të prerë, dhe ato e kërkojnë ringjalljen për qëllimin më të domosdoshëm të dënimit dhe shpërblimit.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Po, meqenëse ka një All-llah, Ekzistues i para dhe i paspërjetësisë, duhet që medoemos të jetë gjithashtu një botë tjetër, që është boshti i përjetshëm i Sovranitetit të Tij Hyjnor.''' Dhe meqenëse, Një Hyjni absolute shfaqet në Kozmos dhe veçanërisht tek gjallesat, Një Hyjni madhështore, e Urtë dhe absolute, atëherë gjithashtu duhet të jetë një botë e përjetshme lumturie për të hyrë tek ajo, me qëllim që të ruajë urtësinë e Tij nga kotësia, dhe përkudesjen e Tij nga tradhtia.
Evet, madem ezelî, ebedî bir Allah var; elbette saltanat-ı uluhiyetinin sermedî bir medarı olan âhiret vardır. Ve madem bu kâinatta ve zîhayatta gayet haşmetli ve hikmetli ve şefkatli bir rububiyet-i mutlaka var ve görünüyor. Elbette o rububiyetin haşmetini sukuttan ve hikmetini abesiyetten ve şefkatini gadirden kurtaran ebedî bir dâr-ı saadet bulunacak ve girilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''', të gjitha këto mirëbërje të pafund, këto bekime, mirësi, bujari, përkujdesje e mëshira që ne i shikojmë me sytë tanë, i tregojnë çdo mendjeje që nuk është e shuar dhe çdo zemre që nuk ka vdekur, domosdoshmërinë e ekzistencës së Një Krijuesi të Gjithëmëshirshëm e Mëshirëplotë nga prapa perdes. Atëherë duhet patjetër të jetë, ashtu siç është e vërtetë, një jetë e amshuar e cila do të mbrojë mirësitë e Tij kundra talljes, bekimet e Tij kundra mashtrimit, mirëbërjen e Tij kundra armiqësisë, mëshirën e Tij kundra torturës dhe bujarinë e përkujdesjen e Tij kundra tradhtisë. Po, Ai i Cili e bën mirësinë mirësi të vërtetë dhe bekimet bekime të vërteta, pikërisht Ai është burimi i ekzistencës së një jete të përhershme në Botën e Qëndrueshmërisë e të Përjetsisë... Po, sigurisht ekziston dhe do të realizohet.
Hem madem göz ile görünen bu hadsiz in’amlar, ihsanlar, lütuflar, keremler, inayetler, rahmetler; perde-i gayb arkasında bir Zat-ı Rahman-ı Rahîm’in bulunduğunu sönmemiş akıllara, ölmemiş kalplere gösterir. Elbette in’amı istihzadan ve ihsanı aldatmaktan ve inayeti adâvetten ve rahmeti azaptan ve lütf u keremi ihanetten halâs eden ve ihsanı ihsan eden ve nimeti nimet eden bir âlem-i bâkide bir hayat-ı bâkiye var ve olacaktır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''', në fillimin e çdo pranvere, Pena e Fuqisë shkruan pa u lodhur në faqen e ngushtë të tokës njëqindmijë libra të ndërthurur, që të gjithë pa gabimin më të vogël, siç duket qartë përpara syve tanë, atëherë Pronari i asaj Pene ka premtuar dhe është betuar njëqindmijë herë se “Unë do të shkruaj dhe do t’ju bëj juve të lexoni një libër të bukur e të përjetshëm, në një vend shumë më të shtrirë se sa ky vend i ngushtë, i përzier e i ngatërruar dhe në një mënyrë shumë më të lehtë se sa ky libër i vogël e i shkurtër i pranverës”. Ai Krijues, e përmend atë libër me të gjitha urdhëresat e dekretet e Tij. Domethënë, projekti origjinial i librit padyshim është shkruar; ai do të regjistrohet në shkrim me të gjitha shënimet e tij në Ditën e Ringjalljes. Regjistri i veprave të të gjithëve atëherë do të jetë i shkruar.
Hem madem bahar faslında zeminin dar sahifesinde hatasız yüz bin kitabı birbiri içinde yazan bir kalem-i kudret gözümüz önünde yorulmadan işliyor. Ve o kalem sahibi yüz bin defa ahd ve vaad etmiş ki: “Bu dar yerde ve karışık ve birbiri içinde yazılan bahar kitabından daha kolay olarak geniş bir yerde güzel ve lâyemut bir kitabı yazacağım ve size okutturacağım.” diye bütün fermanlarda o kitaptan bahsediyor. Elbette ve herhalde o kitabın aslı yazılmış ve haşir ve neşir ile hâşiyeleri de yazılacak ve umumun defter-i a’malleri onda kaydedilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''' toka ka një rëndësi aq të madhe, sa që është bërë zemra e kozmosit; ajo është qendra e tij, pjesa e tij e zgjedhur, rezultati përfundimtar i tij, dhe pikërisht arsyeja për krijimin e tij. Kjo është për shkak të shumësisë së krijesave që gjenden në të, dhe për shkak se ajo është banesa, origjina, punishtja dhe vendi i shfaqjes dhe i ringjalljes së qindra e mijëra llojeve të ndryshme të gjallesave duke ndryshuar vazhdimisht. Pavarësisht vogëlsisë së përmasës së saj, ajo është bërë barazvlerësja e qiejve të gjërë. Kështu ne gjithmonë lexojmë në librat qiellorë: رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ “Mbështetësi (All-llahu) i qiejve dhe i Tokës.”
Hem madem bu arz, kesret-i mahlukat cihetiyle ve mütemadiyen değişen yüz binler çeşit çeşit enva-ı zevi’l-hayat ve zevi’l-ervahın meskeni, menşei, fabrikası, meşheri, mahşeri olması haysiyetiyle bu kâinatın kalbi, merkezi, hülâsası, neticesi, sebeb-i hilkati olarak gayet büyük öyle bir ehemmiyeti var ki küçüklüğüyle beraber koca semavata karşı denk tutulmuş. Semavî fermanlarda daima رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ deniliyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''' Ai sundon në çdo pjesë të tokës që ne sapo e përshkruam; Ai ushtron kontroll mbi shumicën e krijesave të saj duke nënshtruar  rreth  vetvetes  shumicën  e  gjallesave,  dhe  duke  i  bërë shumicën e objekteve të krijuara të notojnë rreth tij sipas skicës së dëshirave të tij, dhe sipas nevojave të tij të bashkëlindura, dhe i organizon, i ekspozon dhe i stolis. Ai koordinon lloje të çuditshme prej tyre në çdo vend, saqë nuk tërheq vetëm shikimet e njeriut e të xhindit, por tërheq gjithashtu edhe shikimet e banorëve të qiejve dhe ato të të gjithë universit, madje edhe shikimin admirues të Pronarit të universit. Kështu, nga ky këndvështrim, lloji njerëzor fiton një vlerë e rëndësi shumë të madhe, dhe ai për më tepër, demonstron nëpërmjet arteve të tij dhe shkencave, se ai është qëllimi i urtë për krijimin e universit, se është rezultati më i lartë i frutit të madh të krijimit, dhe se ai vepron në tokë si Kalif –zëvendës i All-llahut– (xhel-le sha’nuhu). Meqenëse në tokë ai shfaq e organizon veprat e mrekullueshme të Krijuesit, është shtyrë dënimi i kundërshtimit të tij dhe i mohimit të tij, dhe i është lejuar jetesa në dynja. Për shkak të veprimeve që kryen, llojit njerëzor i është dhënë shtyrje afati dhe ndihmohet nga All-llahu (xhel-le sha’nuhu).
Ve madem bu mahiyetteki arzın her tarafına hükmeden ve ekser mahlukatına tasarruf eden ve ekser zîhayat mevcudatını teshir edip kendi etrafına toplattıran ve ekser masnuatını kendi hevesatının hendesesiyle ve ihtiyacatının düsturlarıyla öyle güzelce tanzim ve teşhir ve tezyin ve çok antika nevilerini liste gibi birer yerlerde öyle toplayıp süslettirir ki değil yalnız ins ve cin nazarlarını, belki semavat ehlinin ve kâinatın nazar-ı dikkatlerini ve takdirlerini ve kâinat sahibinin nazar-ı istihsanını celbetmekle gayet büyük bir ehemmiyet ve kıymet alan ve bu haysiyetle bu kâinatın hikmet-i hilkati ve büyük neticesi ve kıymetli meyvesi ve arzın halifesi olduğunu, fenleriyle, sanatlarıyla gösteren ve dünya cihetinde Sâni’-i âlem’in mu’cizeli sanatlarını gayet güzelce teşhir ve tanzim ettiği için isyan ve küfrüyle beraber dünyada bırakılan ve azabı tehir edilen ve bu hizmeti için imhal edilip muvaffakiyet gören nev-i benî-Âdem var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''', biri i Ademit –njeriu–, duke poseduar natyrën që ne kemi përshkruar, është tej mase i dobët e i pafuqishëm për sa i përket natyrës së tij thelbësore dhe gjendjes së tij. Megjithatë, pavarësisht kësaj dobësie e varfërie dhe nevojave e dhimbjeve të pakufishme para të cilave ai zbulohet, ekziston një Sundues i Gjithëfuqishëm, i Gjithurtë e i Gjithëmëshirshëm, i Cili në një mënyrë krejtësisht përtej fuqisë dhe vullnetit të njeriut, e bën këtë glob të madh tokësor një magazinë që përmban çdo lloj minerali e ushqimi që atij i nevojitet, dhe e bën një dyqan të mbushur me të gjithë artikujt që ai dëshiron. Kështu Sundimtari i Vetëm kujdeset për njeriun dhe e ushqen duke i dhururar atij çfarë dëshiron.
Ve madem bu mahiyetteki nev-i benî-Âdem, mizaç ve hilkat itibarıyla gayet zayıf ve âciz ve gayet acz ve fakrıyla beraber hadsiz ihtiyacatı ve teellümatı olduğu halde, bütün bütün kuvvetinin ve ihtiyarının fevkinde olarak koca küre-i arzı, o nev-i insana lüzumu bulunan her nevi madenlere mahzen ve her nevi taamlara ambar ve nev-i insanın hoşuna gidecek her çeşit mallara bir dükkân suretine getiren gayet kuvvetli ve hikmetli ve şefkatli bir mutasarrıf var ki böyle nev-i insana bakıyor, besliyor, istediğini veriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''', All-llahu (xhel-le sha’nuhu) i zotëron këto veçori. Ai e do njeriun, dhe e bën vetveten të dashur tek njeriu. Ai është i përjetshëm, dhe ka botëra të përjetshme. Ai i realizon të gjitha gjërat me drejtësi, Ai bën gjithçka me urtësi. Por sovraniteti madhështor dhe Mbretëria e përjetshme e Sundimtarit të parapërjetësisë nuk mund të përfshihet plotësisht brenda jetës së shkurtër të njerëzimit, kësaj toke të përkohshme e kalimtare.
Ve madem bu hakikatteki bir Rab, hem insanı sever hem kendini insana sevdirir hem bâkidir hem bâki âlemleri var hem adaletle her işi görür ve hikmetle her şeyi yapıyor. Hem bu kısa hayat-ı dünyeviyede ve bu kısacık ömr-ü beşerde ve bu muvakkat ve fâni zeminde o Hâkim-i Ezelî’nin haşmet-i saltanatı ve sermediyet-i hâkimiyeti yerleşemiyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Për më tepër, aktet shumë të mëdha të padrejtësisë dhe të mosbindjes që ndodhin midis njerëzve në kundërshtim e në kontradiktë me drejtësinë, dhe në kudërshtim me ekuilibrin dhe bukurinë e kozmosit, tradhtia e tyre, mohimi dhe mosbesimi ndaj Mirëbërësit dhe Furnizuesit të tyre, dhe të gjitha këto mbeten të pandëshkuara në këtë botë, gjithashtu ata i kalojnë në rehati jetët e tyre mizore e tradhtare, ndërsa njerëzit e mjerë e të shtypur i kalojnë jetët e tyre në mjerim. Por, pikërisht esenca e Drejtësisë Absolute, që shenjat e të cilës shihen gjithandej universit, është krejtësisht e kundërt dhe e papajtueshme me idenë e mosringjalljes së mizorëve dhe të tradhtarëve, së bashku me të shtypurit e pashpresë, të cilët janë të barabartë në këtë botë përpara vdekjes!
Ve nev-i insanda vuku bulan ve kâinatın intizamına ve adalet ve muvazenelerine ve hüsn-ü cemaline münafî ve muhalif çok büyük zulümleri ve isyanları ve velinimetine ve onu şefkatle besleyene karşı ihanetleri, inkârları, küfürleri bu dünyada cezasız kalıp gaddar zalim, rahat ile hayatını ve bîçare mazlum, meşakkatler içinde ömürlerini geçirirler. Ve umum kâinatta eserleri görünen şu adalet-i mutlakanın mahiyeti ise dirilmemek suretiyle o gaddar zalimlerin ve meyus mazlumların vefat içindeki müsavatlarına bütün bütün zıttır, kaldırmaz, müsaade etmez!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''', Pronari i kozmosit ka zgjedhur e i ka dhënë një rang të lartë dhe rëndësi tokës midis krijesave të universit, dhe zgjodhi njeriun dhe i dhuroi atij një pozitë të lartë midis të gjithë krijesave të tokës. Gjithashtu, Ai ka zgjedhur midis njerëzimit, si miqtë e Tij dhe si objektet e adresimit të Tij profetët, evlijatë dhe dijetarët e pastër, sepse ata janë njerëz të vërtetë të cilët përshtaten plotësisht me qëllimet Hyjnore të krijimit, të cilët e bëjnë vetveten të dashur tek Krijuesi i tyre nëpërmjet besimit e nënshtrimit. Ai i nderon e i fisnikëron ata me mrekulli e me ndihmë Hyjnore, dhe i dënon armiqtë e tyre me goditje qiellore.
Ve madem nasıl ki kâinatın sahibi, kâinattan zemini ve zeminden nev-i insanı intihab edip gayet büyük bir makam, bir ehemmiyet vermiş. Öyle de nev-i insandan dahi makasıd-ı rububiyetine tevafuk eden ve kendilerini iman ve teslim ile ona sevdiren hakiki insanlar olan enbiya ve evliya ve asfiyayı intihab edip kendine dost ve muhatap ederek, onları mu’cizeler ve tevfikler ile ikram ve düşmanlarını semavî tokatlar ile tazip ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ai, zgjodhi midis miqve të Tij të dashur e të shquar imamin (udhëheqësin) e tyre dhe simbolin e krenarisë dhe lavdisë së tyre, Muhammedin Alejhis-salatu ves-selam. Ai ndriçoi me dritën e tij gjysmën e globit tokësor dhe një të pestën e njerëzimit të lartësuar për shumë shekuj. Është sikur kozmosi të ishte krijuar për hir të tij; të gjitha qëllimet e universit u bënë të qarta nëpërmjet tij, u bënë të dukshëm përmes fesë me të cilën ai u dërgua, dhe u shfaqën qartë me Kur’anin që iu shpall Atij.
Ve bu kıymetli, sevimli dostlarından dahi onların imamı ve mefhari olan Muhammed aleyhissalâtü vesselâmı intihab ederek, ehemmiyetli küre-i arzın yarısını ve ehemmiyetli nev-i insanın beşten birisini uzun asırlarda onun nuruyla tenvir ediyor. Âdeta bu kâinat onun için yaratılmış gibi bütün gayeleri onun ile ve onun dini ile ve Kur’an’ı ile tezahür ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Megjithëse ai meritoi dhe ishte i përshtatshëm të merrte shpërblimin për një periudhë të pafund kohe për shërbimet e tij të çmueshme të pafund, që ai kreu shërbime që zakonisht do të merrnin miliona vite për t’u kryer, pavarësisht të gjitha këtyre, atij iu dha një jetë shumë e shkurtër, jo më shumë se gjashtëdhejtë e tre vjeç, dhe ajo gjithashtu kaloi në luftë e mundim. A do të ishte e mundur, e përfytyru- eshme dhe e konceptueshme që të mos ringjallet ai personalitet, së bashku me të gjithë të tjerët si ai dhe më të dashurit e tij? Apo të mos jetë edhe tani i gjallë me shpirtin e tij? Apo të zhduket në një zbrazëtirë të përjetshme? Jo, njëqindmijë herë jo!.. Po, i gjithë universi dhe të gjitha realitetet kozmike kërkojnë ringjalljen e tij, kërkojnë jetën e tij nga Pronari i kozmosit...
Ve o pek çok kıymettar ve milyonlar sene yaşayacak kadar hadsiz hizmetlerinin ücretlerini hadsiz bir zamanda almaya müstahak ve lâyık iken, gayet meşakkatler ve mücahedeler içinde altmış üç sene gibi kısacık bir ömür verilmiş. Acaba hiçbir cihetle hiçbir imkânı, hiçbir ihtimali, hiçbir kabiliyeti var mı ki o zat, bütün emsali ve dostlarıyla beraber dirilmesin ve şimdi de ruhen diri ve hay olmasın? İdam-ı ebedî ile mahvolsunlar? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ! Evet, bütün kâinat ve hakikat-i âlem, dirilmesini dava eder ve hayatını Sahib-i kâinat’tan talep ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Dhe meqenëse''', Trajtesa '''“El Ajetul Kubra”''' (Shenja më e Madhe), e cila është Rrezja e Shtatë, ka vërtetuar me tridhjetë e tre mendime të pajtuara me unanimitet, secili aq i fuqishëm sa një mal, se universi është vepra e një Dore të Vetme, dhe se bota është pronë e vetëm Një të Vetmi. Kanë treguar në mënyrë të vetëkuptueshme se Njësia është boshti i plotësimit Hyjnor. Ato kanë shpjeguar se, me unitet e Njësi, i gjithë universi transformohet dhe fiton aspektin e shërbëtorit të bindur dhe të nëpunësit të nënshtruar të Atij Krijuesi të Vetëm. Gjithashtu, me ardhjen e botës së përtejme dhe me ekzistencën e saj, realizohen plotësimet e All-llahut (xhel-le sha’nuhu), mbrohen nga rrëzimi dhe mbrohet Drejtësia e Tij Absolute nga tallja e nga tradhtia e plotë, nga kotësia e idiotizmi; merr Mëshira e Tij Gjithëpërfshirëse sferën e saj dhe shpëton nga dhënia e torturimit diskretitues; duket krenaria dhe fuqia e Tij absolute dhe shpëtojnë nga pafuqia e mjerë, si dhe shenjtërohet secili nga Atributet Madhështore të All-llahut.
Ve madem Yedinci Şuâ olan Âyetü’l-Kübra’da her biri bir dağ kuvvetinde otuz üç adet icma-ı azîm ispat etmişler ki: Bu kâinat bir elden çıkmış ve bir tek zatın mülküdür. Ve kemalât-ı İlahiyenin medarı olan vahdetini ve ehadiyetini bedahetle göstermişler. Ve vahdet ve ehadiyet ile bütün kâinat, o Zat-ı Vâhid’in emirber neferleri ve musahhar memurları hükmüne geçiyor. Ve âhiretin gelmesiyle, kemalâtı sukuttan ve adalet-i mutlakası müstehziyane gadr-ı mutlaktan ve hikmet-i âmmesi sefahetkârane abesiyetten ve rahmet-i vâsiası lâhiyane tazibden ve izzet-i kudreti zelilane aczden kurtulurlar, takaddüs ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Kijameti do të ndodhë me një siguri absolute. Ringjallja do të ndodhë, dyert e banesës së shpërblimit dhe dënimit do të hapen për arsye të '''“Tetë meqenëseve”''' të shtjelluara më lartë, nga qindra pika që lidhen me besimin tek All-llahu (xhel-le sha’nuhu). Vetëm atëherë do të përmbushet domethënia e vërtetë e tokës dhe e pozicionimit të saj qëndror, si dhe kuptimi i vërtetë dhe vlera e njeriut. Atëherë drejtësia, urtësia, mëshira dhe Mbretërimi i Sundimtarit të Gjithurtë i Cili është Krijuesi dhe Mbështetësi i tokës dhe i njeriut, do të vendosen e shfaqen rishtas. Atëherë miqtë e vërtetë dhe dashuruesit e përmalluar të All- llahut të Përjetshëm do të shpëtojnë nga asgjësimi i përhershëm dhe më i madhi e më i vlefshmi i atyre miqve do të marrë shpërblimin për shërbimet e shenjta me të cilat ai kënaqi gjithë kozmosin. Atëherë plotësimet e Mbretit të përjetësisë do të shenjtërohen, do të pretendojnë lartësinë e tyre dhe qënien e tyre larg çdo mangësie e defekti; do të lartësohet e largohet Fuqia e Tij nga pafuqia, Urtësia e Tij nga marrëzia, dhe Drejtësia e Tij nga të gjitha llojet e padrejtësisë.
Elbette ve elbette ve herhalde iman-ı billahın yüzer nüktesinden bu sekiz mademlerdeki hakikatlerin muktezasıyla; kıyamet kopacak, haşir ve neşir olacak, dâr-ı mücazat ve mükâfat açılacak. Tâ ki arzın mezkûr ehemmiyeti ve merkeziyeti ve insanın ehemmiyeti ve kıymeti tahakkuk edebilsin. Ve arz ve insanın Hâlık’ı ve Rabb’i olan Mutasarrıf-ı Hakîm’in mezkûr adaleti, hikmeti, rahmeti, saltanatı takarrur edebilsin. Ve o Bâki Rabb’in mezkûr hakiki dostları ve müştakları idam-ı ebedîden kurtulsun. Ve o dostların en büyüğü ve en kıymettarı, bütün kâinatı memnun ve minnettar eden kudsî hizmetlerinin mükâfatını görsün. Ve Sultan-ı Sermedî’nin kemalâtı naks ve kusurdan ve kudreti aczden ve hikmeti sefahetten ve adaleti zulümden tenezzüh ve takaddüs ve teberri etsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Shkurtazi: Meqenëse All-llahu ekziston, sigurisht edhe Bota e përtejme ekziston.'''
'''Elhasıl, madem Allah var, elbette âhiret vardır…'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Atëherë, tre shtyllat e besimit, që u shtjelluan më lartë, e vërtetojnë dhe dëshmojnë ringjalljen me të gjitha dëshmitë e provat. Gjithashtu, dy shtyllat e mbetura të besimit të përfshira në këto Fjalë:
Hem nasıl ki mezkûr üç erkân-ı imaniye onları ispat eden bütün delilleriyle haşre şehadet ve delâlet ederler. Öyle de
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
وَبِمَلٰئِكَتِهِ وَبِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى  
وَبِمَلٰئِكَتِهِ وَبِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“Dhe (besoj) dhe në engjëjt e Tij, dhe në Paracaktimin Hyjnor (Kaderin), e mira e tij dhe e keqja janë nga All-llahu i Plotëfuqishëm”, bëjnë të domosdoshëm ringjalljen dhe dëshmojnë e tregojnë botën e përjetësisë në mënyrën më të fuqishme.
olan iki rükn-ü imanî dahi haşri istilzam edip kuvvetli bir surette âlem-i bekaya şehadet ve delâlet ederler. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Të gjitha provat, shikimet e dëshmitë e pafund dhe bisedat që provojnë ekzistencën e engjëjve dhe funksionin e tyre të robërisë ndaj All-llahut (xhel-le sha’nuhu), gjithashtu vërtetojnë në mënyrë të tërthortë ekzistencën e botës së shpirtërave, të botës së padukshme, të botës së përtejme, banesës së lumturisë dhe ekzistencën e Xhennetit dhe Xhehennemit që do të mbushen me xhinde e njerëz. Sepse engjëjt kanë mundësi me lejen e All-llahut që t’i shikojnë ato botëra e të hyjnë në to, dhe të gjithë engjëjt e afërm me Fronin e All-llahut (xhel-le sha’nuhu), të tillë si Hazreti Xhebraili, i cili komunikon me njerëz, njoftojnë ekzisten- cën e atyre botëve që u përmendën dhe përshkruajnë me unanimitet udhëtimin e tyre nëpër to. Ashtu siç pranojmë pa diskutim ekzistencën e kontinentit të Amerikës, të cilin ne vetë kurrë nuk e kemi parë, nga njoftimet e udhëtarëve që vijnë nga ai kontinent, po ashtu, ne duhet të besojmë me gjithë sigurinë, siç besojmë me të vërtetë, në ekzistencën e botës së përjetësisë së Ahiretit, ekzistencën e Xhennetit e të Xhehennemit, duke u mbështetur mbi njoftimet e dhëna nga engjëjt, njoftime që kanë autoritetin e njëqind rrëfenjave të pakundërshtueshme.
Melâikenin vücudunu ve vazife-i ubudiyetlerini ispat eden bütün deliller ve hadsiz müşahedeler, mükâlemeler, dolayısıyla âlem-i ervahın ve âlem-i gaybın ve âlem-i bekanın ve âlem-i âhiretin ve ileride cin ve ins ile şenlendirilecek olan dâr-ı saadetin, cennet ve cehennemin vücudlarına delâlet ederler. Çünkü melekler bu âlemleri izn-i İlahî ile görebilirler ve girerler. Ve Hazret-i Cebrail gibi, insanlar ile görüşen umum melâike-i mukarrebîn mezkûr âlemlerin vücudlarını ve onlar, onlarda gezdiklerini müttefikan haber veriyorlar. Görmediğimiz Amerika kıtasının vücudunu, ondan gelenlerin ihbarıyla bedihî bildiğimiz gibi yüz tevatür kuvvetinde bulunan melâike ihbaratıyla âlem-i bekanın ve dâr-ı âhiretin ve cennet ve cehennemin vücudlarına o kat’iyette iman etmek gerektir ve öyle de iman ederiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dhe, përsëri, të gjitha provat e përfshira në '''Trajtesën e Paracaktimit Hyjnor ose Kaderit''', e cila është Fjala e Njëzet e Gjashtë, duke vërtetuar shtyllën e Besimit në Paracaktimin Hyjnor në mënyrë të tërthortë vërteton ringjalljen, shpërndarjen e regjistrave të punëve dhe peshimin e veprave të njeriut që do të ndodhin tek peshorja e madhe. Sepse ngjarjet në ekzistencën e të gjitha gjërave regjistrohen para syve tanë nëpër Pllakat e rregullit e të balancës; biografia e çdo qënieje të gjallë është gdhendur në aftësinë e kujtesës së saj, në farishten e saj, dhe në Tablo të tjera të ngjashme; veprat e çdo qënieje të pajisur me shpirt, dhe veçanërisht ato të njeriut, janë regjistruar në Pllakat e Ruajtura. Kështu gjithë ky parapërcaktim nga Kaderi gjithëpërfshirës, ky caktim kaq i urtë, ky regjistrim kaq i përpiktë dhe kjo skalitje kaq e saktë, mund të jetë vetëm për hir të një shpërblimi të përhershëm dhe të një dënimi që do të jepen në Gjyqin e Madh si rezultat i një Gjykateje të Lartë. Përndryshe, ai regjistër gjithëpërfshirës e i përpiktë dhe ai regjistrim, do të ishin krejtësisht kot e pa kuptim. Kjo do të ishte në kundërshtim me Urtësinë dhe Realitetin.
Hem Yirmi Altıncı Söz olan Risale-i Kader’de “iman-ı bi’l-kader” rüknünü ispat eden bütün deliller, dolayısıyla haşre ve neşr-i suhufa ve mizan-ı ekberdeki muvazene-i a’male delâlet ederler. Çünkü her şeyin mukadderatını gözümüz önünde nizam ve mizan levhalarında kaydetmek ve her zîhayatın sergüzeşt-i hayatiyelerini kuvve-i hâfızalarında ve çekirdeklerinde ve sair elvah-ı misaliyede yazmak ve her zîruhun, hususan insanların defter-i a’mallerini elvah-ı mahfuzada tesbit etmek, geçirmek; elbette öyle muhit bir kader ve hakîmane bir takdir ve müdakkikane bir kayıt ve hafîzane bir kitabet, ancak mahkeme-i kübrada umumî bir muhakeme neticesinde daimî bir mükâfat ve mücazat için olabilir. Yoksa o ihatalı ve inceden ince olan kayıt ve muhafaza, bütün bütün manasız, faydasız kalır; hikmete ve hakikate münafî olur. Hem haşir gelmezse kader kalemiyle yazılan bu kitab-ı kâinatın bütün muhakkak manaları bozulur ki hiçbir cihet-i imkânı olamaz ve o ihtimal, bu kâinatın vücudunu inkâr gibi bir muhal belki bir hezeyan olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Për më tepër, në qoftë se nuk do të ndodhte ringjallja, të gjitha kuptimet e vërtetuara që janë skalitur në librin e universit nga Pena e Paracaktimit Hyjnor do të shkatërroheshin. Kjo do të ishte një gjë krejtësisht e pamundur, do të ishte aq absurde dhe madje një përçartje e tillë, si të mohoje ekzistencën e universit...
'''Elhasıl:''' İmanın beş rüknü bütün delilleriyle haşir ve neşrin vukuuna ve vücuduna ve dâr-ı âhiretin vücuduna ve açılmasına delâlet edip isterler ve şehadet edip talep ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Përmbledhje:''' Pesë shtyllat e besimit, së bashku me të gjitha provat e tyre, tregojnë e kërkojnë ndodhjen dhe ekzistencën e ringjalljes, ekzistencën e botës së Ahiretit, dhe hapjen e dyerve të saj. Ato e dëshmojnë atë dhe e bëjnë të domosdoshme.
İşte hakikat-i haşriyenin azametine tam muvafık böyle azametli ve sarsılmaz direkleri ve bürhanları bulunduğu içindir ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hemen hemen üçten birisi haşir ve âhireti teşkil ediyor ve onu bütün hakaikine temel taşı ve üssü’l-esas yapıyor ve her şeyi onun üstüne bina ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Është për shkak se ndodhen mbështetje e prova të tilla madhështore e të patundura për të vërtetën e ringjalljes, krejtësisht të denja për madhështinë e saj, që Kur’ani i shpjegimit të mrekullueshëm i kushton rreth një të tretën e përmbajtjeve të tij Ringjalljes dhe Ahiretit, dhe e bën atë gurin themeltar për të gjitha të vërtetat e tij dhe ndërton gjithçka mbi bazat e saj...
(Mukaddime nihayet buldu.)
 
</div>
'''(Parathënia përfundoi.)'''


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki>  *   *
<nowiki>*</nowiki>  *   *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== PJESA E DYTË E SHTOJCËS ==
== '''Zeylin İkinci Parçası''' ==
 
Baştaki âyetin mu’cizane işaret ettikleri dokuz tabaka berahin-i haşriyeye dair dokuz makamdan “Birinci Makam”:
[Është “e Para” nga “Nëntë Stacionet” që përmban nëntë nivelet e provave të Ringjalljes të cilat janë treguar në mënyrë të mrekullueshme në vërsetin e mëposhtëm]
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
❀ فَسُبْحَانَ اللّٰهِ ح۪ينَ تُمْسُونَ وَح۪ينَ تُصْبِحُونَ ❀ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَعَشِيًّا وَح۪ينَ تُظْهِرُونَ ❀ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَيُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ
❀ فَسُبْحَانَ اللّٰهِ ح۪ينَ تُمْسُونَ وَح۪ينَ تُصْبِحُونَ ❀ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَعَشِيًّا وَح۪ينَ تُظْهِرُونَ ❀ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَيُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“Lavdërojeni lart pra All-llahun kur jeni në mbrëmje dhe kur të ngriheni në mëngjes. Dhe të Atij janë të gjitha lavdërimet dhe falënderimet në qiej dhe në tokë; dhe në mbasditen e vonë dhe kur të hyni në kohën kur merr dielli (falja e drekës). Ai nxjerr të gjallën nga e vdekura dhe të vdekurën nga e gjalla. Dhe Ai e ringjall tokën pas vdekjes së saj. Dhe kësisoj ju do të nxirreni (prej tokës në Ditën e ringjalljes).”(<ref>Kur’an, 30: 17-19</ref>)
olan fıkradaki ferman-ı haşre dair buradaki gösterdiği bürhan-ı bâhiri ve hüccet-i kātıası beyan ve izah edilecek inşâallah. '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' O makam daha yazılmamış ve hayat meselesi haşre münasebeti için buraya girmiş. Fakat hayatın âhirinde kader rüknüne işareti pek ince ve derindir.</ref>)'''
 
</div>
Prova e qartë dhe dëshmia e shndëritshme e dekretit të All-llahut, që lidhet me ringjalljen e cila përfshihet në këtë vërset, tani do të shpjegohet e shtjellohet në dashtë All-llahu (xhel-le sha’nuhu).(<ref>Shënim: I gjithë ky stacion nuk është shkruajtur akoma.</ref>)
 
SIMBOLI I KATËRT I PIKËS SË PESTË I SHKREPTIMËS SË TRIDHJETË
 
(<ref>Shënim: Por, meqenëse çështja e jetës ka lidhje me ringjalljen, ajo është përfshirë këtu. Përveç kësaj, ajo përmban një aluzion të hollë e të thellë për shtyllën e besimit në Kaderin Hyjnor tek përfundimi i çështjes së jetës.</ref>)Në veçorinë e njëzet e tetë të jetës, është shpjeguar se: Jeta orientohet tek gjashtë shtyllat e besimit dhe i provon ato; ajo përmban një sërë treguesish për të vërtetat e tyre.
 
'''Po, tani rezultati më i rëndësishëm, thelbi dhe arsyeja për krijimin e universit nuk është gjë tjetër veçse jeta; dhe jeta, ajo vërtetësi e lartë, kurrësesi nuk mund të përkufizohet tek kjo jetë kalimtare, e shkurtër, e mangët dhe e mundimshme e kësaj bote.''' Përkundrazi, qëllimi dhe rezultati i pemës së jetës madhështore, shkëlqimi i së cilës mund të kapet e të nxirret si përfundim i deduktueshëm nga njëzet e nëntë veçoritë e saja; fruti i asaj peme të denjë për madhështinë e saj është jeta e përhershme e botës tjetër; është jeta në botën e amshuar ku madje edhe gurët, pemët dhe dheu do të pajisen me jetë.
 
Përndryshe, do të duhej që pema e jetës, e cila është pajisur me aftësi, me substanca dhe gjymtyrë të holla e të ndryshme tek gjallesat dhe veçanërisht tek njeriu, të mbetej pa frut, pa dobi e pa realitet; njeriu do të mbetej i mjerë, fatkeq e i poshtëruar dhe njëzet shkallë më i ulët se sa trumcaku për sa i përket lumturisë së jetës, megjithëse ai është krijesa më e lartësuar dhe më i nderuar midis gjallesave dhe njëzet shkallë më i lartë se trumcaku.
 
Gjithashtu, mendja e cila është dhurata më e çmueshme për njeriun do ta plagoste zemrën e tij duke menduar për dhimbjet e së shkuarës dhe për ankthet e frikësimet e së ardhmes; ajo do t’i përziente nëntë dhimbjet me çdo kënaqësi dhe kështu do të bëhej një fatkeqësi për njeriun. Kjo është njëqind përqind e padrejtë. Kështu jeta e kësaj bote provon në mënyrë vendimtare shtyllën e besimit që është besimi në botën e përtejme përmes së cilës shfaq për sytë tanë në çdo pranverë më shumë se treqind mijë shembuj nga shembujt e ringjalljes.
 
A do të ishte e mundur për një Krijues të Gjithëfuqishëm, i Cili furnizon e mbështet në kohën e duhur me urtësi, me përkujdesje të madhe e mëshirë, të gjitha instrumentet dhe mjetet e nevojshme për jetën tënde, në trupin tënd, në kopshtin tënd dhe në atdheun tënd; i Cili dëgjon dhe i përgjigjet lutjes private e të veçantë që bëhet për ushqim nga stomaku yt, për hir të jetës e të mbijetesës së tij, i Cili e shfaq pranimin e Tij të asaj lutjeje nëpërmjet shumë ushqimeve të shijshme, a do të ishte e mundur për një Administrues të Tillë të Gjithëfuqishëm që mos të të njohë ty apo mos të të dëgjojë, dhe që Ai të mos përgatisë mjetet e domosdoshme për qëllimin më të madh të llojit njerëzor, ai qëllim i cili është jeta e përhershme? A do të ishte e mundur që Ai të mos pranojë lutjen më të madhe, më të rëndësishme e më të përgjithshme e cila është lutja për qëndrueshmërinë dhe përjetshmërinë e llojit njerëzor duke ndërtuar jetën e amshuar dhe duke krijuar Xhennetin? A do të ishte e mundur që Ai të mos dëgjonte lutjen e fuqishme të këtij njeriu, i cili është krijesa më e lartë në univers, madje ai është monarku i tokës dhe rezultati i saj, atë lutje që bën jehonë gjithandej qiejve dhe tokës, që të mos i kushtojë asaj të njëjtën vëmendje, ose të mos i japë të njëjtën kënaqësi, si stomakut të vogël, a do të ishte e mundur që Ai t’i shkaktonte Urtësisë së Tij të plotë dhe Mëshirës së Tij absolute të mohoheshin? Jo, kurrë, njëqindmijë herë jo!..
 
'''Dhe përsëri a do të ishte e pranueshme''' për Atë që dëgjon zërin më të fshehur të më të voglës së krijesave, që shëron dhimbjen e saj dhe që i vë veshin e ndihmon ankesën e saj, që e ushqen dhe e zhvillon atë me kujdesin më të madh dhe me vlerësimin duke ia nënshtruar asaj krijesën më të madhe në Kozmos, a do të ishte e mundur për Atë që e bën të gjithë këtë të mos dëgjojë zërin gjëmimtar për jetën më të madhe, më të çmueshmen, më të hollën e më të vazhdueshmen? A do të ishte e arsyeshme që Ai të mos i kushtojë vëmendje lutjes së saj më të rëndësishme dhe duave për përjetësi!
 
Kjo do të ishte si pajisja e një ushtari të vetëm me përkujdesjen më të madhe dhe të injoronte plotësisht një ushtri të madhe të bindur, ose si të shikuarit i një pike dhe të mbyllte sytë para diellit! Ose si të dëgjuarit e zëzëllimës së një mize dhe mosdëgjimin e gjëmimit të rrufesë! Jo, njëqindmijë herë, jo!..
 
'''Dhe përsëri, a do ta pranonte arsyeja''' për Një të Gjithëfuqishëm të Gjithurtë, mëshira e të Cilit, dashuria dhe përkujdesja janë të pafundme, i Cili e do shumë veprën e Tij artistike, dhe e bën Vetveten të jetë i dashur tek krijesat me veprat e Tij artistike, i Cili i do shumë ata që e duan Atë; a do të ishte e arsyeshme që Ai të asgjësonte jetën e atij që Ai e do, atë që është i dashur për Të, që është i meritueshëm për dashuri, dhe që nga natyra e adhuron Krijuesin e Tij dhe të asgjësonte gjithashtu nëpërmjet vdekjes së përjetshme esencën e jetës dhe thelbin e saj, që është shpirti? Apo të ofendonte e të fyente të dashurin e Vet për të gjithë përjetësinë, apo të plagoste ndjenjat e Tij dhe të bënte që misteri i mëshirës së Tij dhe drita e dashurisë së Tij të mohoheshin? Jo, njëqindmijë herë jo!
 
Një Bukuri Absolute që ka stolisur krijimin me shfaqjet e saj dhe një Mëshire Absolute që i ka bërë krijesat të gëzohen, janë padyshim të përjashtuara e të pastruara nga shëmti të tilla të pafund, nga një neveri e plotë e nga një padrejtësi e tillë dhe nga një mungesë mëshire.
 
'''Përfundim: Përderisa ka jetë në dynja, medoemos ata njerëz të cilët e kuptojnë qëllimin e jetës dhe nuk i keqpërdorin jetët e tyre, do të jenë të meritueshëm për jetën e përhershme në botën e përjetshmërisë dhe në Xhennetin e përjetshëm. Ne në këtë besojmë...'''
 
Gjithashtu, shkëlqimi i objekteve të shndëritshme që gjenden në tokë nëpërmjet reflektimit të dritës së diellit, vezullimi i shkurtër i fluskave të vogëla në sipërfaqen e oqeanit përmes shkreptimave të dritës, pastaj shuajtja e atij shkëlqimi me zhdukjen e tyre dhe ardhja e fluskave të tjera në vend të tyre, që ashtu si të parat shkëlqejnë, sikur të ishin pasqyra për diej të imagjinuar, që na shfaqin neve në mënyrë të vetëkuptueshme se ato shkëlqime e vezullime nuk janë tjetër veçse një shfaqje reflektuese e një dielli të lartë. Me gjuhët e tyre të ndryshme ato përmendin ekzistencën e diellit dhe e tregojnë atë me gishtat e tyre të shndritshëm.
 
Po kështu ngjet me shkëlqimin e gjallesave në sipërfaqen e tokës dhe në det, me Fuqinë Hyjnore dhe shfaqjen e Emrit më të madh “El- Muhji”, “Jetëdhënësi”, i të Gjallit Vetekzistues (xhel-le sha’nuhu), dhe atëherë ato fshihen prapa perdes së të padukshmes duke thënë: '''“Ja Hajj!”''', O i Gjallë i Përjetshëm!, me qëllim që të bëjnë vend për ato që i ndjekin prapa. Kjo përfaqëson një sërë dëshmish për treguesit e jetës dhe për domosdoshmërinë e ekzistencës së të Gjallit të Përjetshëm Vetekzistues (xhel-le sha’nuhu). Gjithashtu, të gjitha provat që dëshmojnë Njohurinë Hyjnore, shenjat e të cilës janë të dukshme në organizimin e të gjitha qënieve; të gjitha dëshmitë që vërtetojnë ekzistencën e një Fuqie që vepron gjithandej universit; të gjitha argumentet që tregojnë vullnetin dhe qëllimin duke sunduar rregullin dhe administrimin e kozmosit; të gjitha shenjat, mrekullitë e kështu me radhë që vërtetojnë profetësinë e profetëve, mjetet e Fjalës Hyjnore dhe Shpalljes Hyjnore dhe treguesit që dëshmojnë e tregojnë shtatë Atributet e mëdha Hyjnore, të gjithë ato tregojnë dhe dëshmojnë me unanimitet jetën e të Gjallit të përjetshëm, Vetekzistuesit të vetëm,
 
sepse në qoftë se aftësia e të shikuarit është e pranishme në një gjë, padyshim duhet që ajo të ketë jetë gjithashtu, në qoftë se ajo ka dëgjim, kjo gjithashtu është shenjë jete, në qoftë se në të gjendet aftësia e të folurit, kjo gjithashtu tregon ekzistencën e jetës, dhe nëse do të ndodheshin vullneti e zgjedhja, natyrisht ato janë dukuritë e jetës...
 
E ngjashme me këtë, Atributet, ekzistenca e të cilave provohet dhe është e vetëkuptueshme në sajë të shenjave të tyre gjithandej kozmosit, të tilla si Fuqia Absolute, Vullneti i gjithanshëm, dhe Njohuria gjithëpërfshirëse, dëshmojnë me të gjitha provat e tyre jetën e të “Gjallit të Përjetshëm Vetekzistues” dhe domosdoshmërinë e ekzistencës së Tij, dëshmojnë për jetën e Tij të amshuar, që vetëm një hije e të cilës ka ndriçuar  të  gjithë  universin  dhe  një  shfaqje  e  të  cilës  është  e mjaftueshme për të dhënë jetën e botës së përtejme me të gjitha grimcat e saj.
 
Dhe Atributi Hyjnor i jetës lidhet gjithashtu me shtyllën e '''“Besimit në engjëjt”''' dhe e provon atë nëpërmjet treguesit, sepse përderisa jeta është rezultati më i rëndësishëm i Kozmosit, dhe gjallesat përbëjnë formën më gjerë të përhapur të krijimit, me modelet e saj që shumohen për shkak të vlerës së tyre; ato në mënyrë të vazhdueshme gjallërojnë bujtinën e kësaj bote me ardhjen dhe me largimin e karvaneve të tyre.
 
Dhe për më tepër, globi i cili mbushet me kaq shumë specie të qënieve të gjalla, vazhdimisht boshatiset e rimbushet me urtësinë e ripërtëritjes e të shumimit, dhe qëniet e gjalla krijohen në shumësi, madje edhe tek substancat më të ulëta e të prishura, saqë duket si të ishte një ringjallje e vazhdueshme e mikrobeve.
 
Së fundi, meqenëse vetëdija dhe mendja, të cilat janë esenca e distiluar e jetës, dhe shpirti i cili është substanca e saj e hollë dhe e qëndrueshme, meqenëse krijohen gjithashtu gjithandej globit në shumësinë më të madhe, sikur globi tokësor të gjallërohej, të zbukurohej e të bëhej i gëzuar nga jeta, mendja, vetëdija dhe shpirti... Në qoftë se do të merrnim në konsideratë të gjitha ato që u përmendën më parë, dalim me përfundimin se do të ishte krejtësisht e pamundur që trupat qiellorë, të cilët janë më të hollë, më të shndritshëm, më të mëdhenj e më të rëndësishëm se sa toka, të ishin të vdekura, të palëvizshme, të pajetë e të vetëdijshëm.
 
Atëherë duhet të ekzistojnë e të jenë pajisur me veçorinë e jetës gjallesat e vetëdijshme që mbushin e gjallërojnë qiejt, diejt dhe yjet, që u japin atyre gjallërinë, që shfaqin rezultatin e qëllimit për krijimin e qiejve, dhe marrin adresim nga Krijuesi i Gjithëlavdishëm. Këto krijesa, me një natyrë të përshtatshme për qiejt, me një esencë jete janë vetëm se engjëjt...


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dhe gjithashtu, sekreti i jetës dhe esenca e saj orientohet tek '''“Shtylla e besimit në profetët”''' dhe e provon atë në mënyrë simbolike. Po, meqenëse universi u krijua për hir të jetës, dhe meqenëse jeta është shfaqja më e madhe, skalitja më e plotë dhe arti më i bukur i të Gjallit të Përjetshëm Vetekzistues i parapërjetësisë dhe meqenëse jeta e përhershme e Krijuesit tregon Vetveten vetëm nëpërmjet dërgimit të profetëve dhe shpalljes së librave qiellorë; sepse po të mos ishin librat qiellorë dhe profetët, atëherë jeta e përhershme do të mbetej e panjohur.
Hayatın yirmi sekizinci hâssasında beyan edilmiştir ki: Hayat, imanın '''altı erkânına''' bakıp ispat ediyor, onların tahakkukuna işaretler ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Kur një njeri flet, kuptohet se ai është i gjallë... E ngjashme me këtë, janë profetët dhe librat e shpallur qiellorë që bëjnë të qartë e tregojnë për Atë Folës të Gjallë, i Cili urdhëron e ndalon me fjalët e Tij e me adresimet nga prapa botës së të padukshmes, pas perdes së kozmosit.
Evet, madem bu kâinatın en mühim neticesi ve mâyesi ve hikmet-i hilkati hayattır. Elbette o hakikat-i âliye; bu fâni, kısacık, noksan, elemli hayat-ı dünyeviyeye münhasır değildir. Belki hayatın yirmi dokuz hâssasıyla mahiyetinin azameti anlaşılan şecere-i hayatın gayesi, neticesi ve o şecerenin azametine lâyık meyvesi; hayat-ı ebediyedir ve hayat-ı uhreviyedir ve taşıyla ve ağacıyla, toprağıyla hayattar olan dâr-ı saadetteki hayattır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ashtu si jeta ekzistuese në kozmos që dëshmon në mënyrë vendimtare domosdoshmërinë e ekzistencës së të Gjallit të Përjetshëm të parapërjetësisë, po ashtu ajo në mënyrë të tërthortë tregon e vërteton '''“shtyllat e besimit në dërgimin e Profetëve dhe në shpalljen e librave qiellorë”''', sepse këto janë rrezet, manifestimet dhe lidhjet e asaj jete të përhershme. Dhe veçanërisht Profetësia e Muhammedit (Alejhis-salatu ves-selam) dhe shpallja Kuranore, meqenëse janë si pikërisht vetë shpirti dhe mendja e jetës, atëherë vërtetësia e tyre është aq e padiskutueshme sa ekzistenca e kësaj jete.
Yoksa bu hadsiz cihazat-ı mühimme ile teçhiz edilen hayat şeceresi, zîşuur hakkında, hususan insan hakkında meyvesiz, faydasız, hakikatsiz olmak lâzım gelecek ve sermayece ve cihazatça serçe kuşundan mesela yirmi derece ziyade ve bu kâinatın ve zîhayatın en mühim, yüksek ve ehemmiyetli mahluku olan insan; serçe kuşundan saadet-i hayat cihetinde, yirmi derece aşağı düşüp en bedbaht en zelil bir bîçare olacak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Po, ashtu siç është jeta esenca e distiluar e kozmosit, vetëdija dhe ndjeshmëria janë esenca e distiluar e jetës; mendja është esenca e distiluar e vetëdijes dhe e ndjeshmërisë; dhe shpirti, përfundimisht, është substanca e pastër dhe e panjollosur, esenca e qëndrueshme dhe e mëvetësishme, që qëndron pikërisht mu në zemrën e jetës...
Hem en kıymettar bir nimet olan akıl dahi geçmiş zamanın hüzünlerini ve gelecek zamanın korkularını düşünmek ile kalb-i insanı mütemadiyen incitip bir lezzete dokuz elemleri karıştırdığından en musibetli bir bela olur. Bu ise yüz derece bâtıldır. Demek bu hayat-ı dünyeviye, âhirete iman rüknünü kat’î ispat ediyor ve her baharda haşrin üç yüz binden ziyade numunelerini gözümüze gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Gjithashtu jeta e profetit Muhammed (A.S.M) në aspektet e saja materiale e shpirtërore është thelbi i distiluar prej jetës dhe shpirtit të kozmosit, dhe profetësia e Muhammedit (A.S.M) në aspektet e saja të jashtme e të brendshme është esenca e pastër dhe e distiluar e ndjeshmërisë, vetëdijes dhe e mendjes së kozmosit. Madje jeta e Profetit Muhammed (A.S.M) në aspektet e saja të jashtme e të brendshme, siç e kanë dëshmuar veprat e Tij, është pikërisht drita dhe esenca e vetëdijes së kozmosit. Shpallja Kur’anore është, gjithashtu, shpirti i jetës së kozmosit dhe mendja e vetëdijes së tij, nëpërmjet dëshmisë së të vërtetave jetike.
Acaba senin cisminde ve senin bahçende ve senin vatanında, senin hayatına lâzım ve münasip bütün levazımatı ve cihazatı, hikmet ve inayet ve rahmetle ihzar eden ve vaktinde yetiştiren, hattâ senin midenin beka ve yaşamak arzusuyla ettiği hususi ve cüz’î olan rızık duasını bilen ve işiten ve hadsiz leziz taamlarla o duanın kabulünü gösteren ve mideyi memnun eden bir Mutasarrıf-ı Kadîr, hiç mümkün müdür ki seni bilmesin ve görmesin ve nev-i insanın en büyük gayesi olan hayat-ı ebediyeye lâzım esbabı ihzar etmesin? Ve nev-i insanın en büyük ve en ehemmiyetli en lâyık ve umumî olan beka duasını, hayat-ı uhreviyenin inşasıyla ve cennetin icadıyla kabul etmesin? Ve kâinatın en mühim mahluku, belki zeminin sultanı ve neticesi olan nev-i insanın arş ve ferşi çınlatan umumî ve gayet kuvvetli duasını işitmeyip küçük bir mide kadar ehemmiyet vermesin, memnun etmesin? Kemal-i hikmetini ve nihayet rahmetini inkâr ettirsin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Po, po, po!.. Në qoftë se drita e Profetësisë së Muhammedit (A.S.M) do të largohej nga kozmosi e të shuhej, kozmosi do të vdiste. Në qoftë se do të largohej Kur’ani, kozmosi do të humbiste normalitetin, dhe globi tokësor do të humbiste vetëdijen e tij dhe koka e tij e trullosur dhe e pamend do të përplasej me ndonjë planet dhe do të ndodhte fundi i botës...'''
Hem hiç kabil midir ki: Hayatın en cüz’îsinin pek gizli sesini işitsin, derdini dinlesin, derman versin ve nazını çeksin ve kemal-i itina ve ihtimam ile beslesin ve ona dikkatle hizmet ettirsin ve büyük mahlukatını ona hizmetkâr yapsın ve sonra en büyük ve kıymettar ve bâki ve nazdar bir hayatın gök sadâsı gibi yüksek sesini işitmesin? Ve onun çok ehemmiyetli beka duasını ve nazını ve niyazını nazara almasın? Âdeta bir neferin kemal-i itina ile teçhiz ve idaresini yapsın ve mutî ve muhteşem orduya hiç bakmasın? Ve zerreyi görsün, güneşi görmesin? Sivrisineğin sesini işitsin, gök gürültüsünü işitmesin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dhe jeta gjithashtu shikon tek shtylla e '''“Besimit në Kaderin”''' dhe e provon atë në mënyrë të tërthortë, sepse, meqenëse jeta është drita e Botës së dukshme, dhe ajo e dominon atë, dhe është rezultati dhe qëllimi i ekzistencës, dhe meqenëse ajo është pasqyra më gjithëpërfshirëse e Krijuesit të universit, shembulli më i plotë, dhe indeksi i aktivitetit Hyjnor, -dhe të mos keqkuptohet krahasimi- meqenëse ajo është një lloj programi, atëherë sigurisht misteri i jetës kërkon medoemos që të jetë gjithashtu Bota e padukshme, domethënë, e kaluara dhe e ardhmja që do të thotë, krijesat e së shkuarës dhe ato të së ardhmes janë të prirura t’i përshtaten rregullit, organizimit, që të njihen e të vështrohen dhe të jenë të parapërcaktuara e të parapërgatitura për t’iu nënshtruar urdhërave krijuese, të cilat nga një këndvështrim janë jetët e tyre.
Hem hiçbir cihetle akıl kabul eder mi ki: Hadsiz rahmetli, muhabbetli ve nihayet derecede şefkatli ve kendi sanatını çok sever ve kendini sevdirip ve kendini sevenleri ziyade sever bir Zat-ı Kadîr-i Hakîm, en ziyade kendini seven ve sevimli ve sevilen ve Sâni’ini fıtraten perestiş eden hayatı ve hayatın zatı ve cevheri olan ruhu, mevt-i ebedî ile idam edip kendinden o sevgili muhibbini ve habibini ebedî bir surette küstürsün, darıltsın, dehşetli rencide ederek sırr-ı rahmetini ve nur-u muhabbetini inkâr etsin ve ettirsin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Bërthama origjinale e një peme dhe rrënja e saj gjithashtu farërat që përfshihen në frutat e saja dhe rezultati përfundimtar, të gjitha shfaqin një lloj jete, ashtu si vetë pema; madje ato mbajnë brenda vetvetes ligje jete më të holla se ato të pemës.
Bu kâinatı cilvesiyle süslendiren bir cemal-i mutlak ve umum mahlukatı sevindiren bir rahmet-i mutlaka, böyle hadsiz bir çirkinlikten ve kubh-u mutlaktan ve böyle bir zulm-ü mutlaktan, bir merhametsizlikten, elbette nihayetsiz derece münezzehtir ve mukaddestir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dhe gjithashtu, farërat dhe rrënjët e lëna nga vjeshta e kaluar, para pranverës së tanishme, si dhe farërat që do të lihen nga pranverat vijuese pas kësaj pranvere, ato të gjitha mbajnë ligjet jetike, ashtu si kjo pranverë.
'''Netice:''' Madem dünyada hayat var; elbette insanlardan hayatın sırrını anlayanlar ve hayatını sû-i istimal etmeyenler, dâr-ı bekada ve cennet-i bâkiyede hayat-ı bâkiyeye mazhar olacaklardır, âmennâ…
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dhe në të njëjtën mënyrë, të gjitha degët dhe shkarpat e pemës kozmike, secila ka një të shkuar e një të ardhme. Ato kanë një zinxhirë që përbëhet nga fazat e të shkuarës dhe të së ardhmes dhe nga rrethana. Ekzistencat e shumëfishta dhe fazat e çdo specieje dhe çdo anëtar i secilës specie, duke ekzistuar në Njohurinë Hyjnore, formon një zinxhir të qënies në Njohurinë e All-llahut (xhel-le sha’nuhu), dhe ekzistenca e saj e jashtme dhe ekzistenca e saj në Njohurinë e All-llahut (xhel-le sha’nuhu) është një tregues i jetës së përgjithshme që i tërheq të gjitha aspektet e jetës së saj nga këto Tabela të gjalla e plot kuptim të kaderit Hyjnor.
Ve hem nasıl ki yeryüzünde bulunan parlak şeylerin güneşin akisleriyle parlamaları ve denizlerin yüzlerinde kabarcıklar, ziyanın lem’alarıyla parlayıp sönmeleri, arkalarından gelen kabarcıklar, gidenler gibi yine hayalî güneşçiklere âyinelik etmeleri; bilbedahe gösteriyor ki o lem’alar, yüksek bir tek güneşin cilve-i in’ikasıdırlar ve güneşin vücudunu muhtelif diller ile yâd ediyorlar ve ışık parmaklarıyla ona işaret ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Po, fakti se Bota e shpirtërave -e cila është njëra formë e botës së padukshme- është mbushur nga esenca e jetës, lënda e jetës dhe nga shpirtërat, që janë substancat dhe esenca e jetës, kërkon e bën të domosdoshme të jetë e shkuara dhe e ardhmja të cilat janë një formë tjetër e Botës së padukshme dhe segmenti i saj i dytë duke u shfaqur, tek ato të dyja, jeta.
Aynen öyle de Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un Muhyî isminin cilve-i a’zamı ile berrin yüzünde ve bahrin içindeki zîhayatların kudret-i İlahiye ile parlayıp arkalarından gelenlere yer vermek için “Yâ Hay” deyip perde-i gaybda gizlenmeleri; bir hayat-ı sermediye sahibi olan Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadetler, işaretler ettikleri gibi umum mevcudatın tanziminde eseri görünen ilm-i İlahîye şehadet eden bütün deliller ve kâinata tasarruf eden kudreti ispat eden bütün bürhanlar ve tanzim ve idare-i kâinatta hüküm-ferma olan irade ve meşieti ispat eden bütün hüccetler ve kelâm-ı Rabbanî ve vahy-i İlahînin medarı olan risaletleri ispat eden bütün alâmetler, mu’cizeler ve hâkeza yedi sıfât-ı İlahiyeye şehadet eden bütün delail, bi’l-ittifak Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına delâlet, şehadet, işaret ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dhe, përveç kësaj, rregulli i plotë, rrethanat domethënëse, rezultatet dhe frutat e gjalla në ekzistencën e një gjëje brenda Njohurisë së All-llahut xh. sh. , gjithashtu demonstrojnë shfaqjen e një lloji jete jolëndore.
Çünkü nasıl bir şeyde görmek varsa hayatı da vardır. İşitmek varsa hayatın alâmetidir. Söylemek varsa hayatın vücuduna işaret eder. İhtiyar, irade varsa hayatı gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Po, një shfaqje e tillë e jetës, që është drita e lëshuar nga dielli i jetës së përhershme, nuk mund të përkufizohet tek kjo botë e dukshme, tek kjo kohë e tanishme dhe tek kjo ekzistencë e jashtme. Përkundrazi, secila botë e merr treguesin e asaj drite në përputhje me kapacitetin e saj, dhe kozmosi së bashku me të gjithë botët e tij është i gjallë e ndriçohet nga ai tregues drite. Përndryshe, - siç e shikon syri i çudhëzimit - nën këtë dynja të përkohshme e të dukshme, secila botë do të ishte një kufomë e madhe dhe e tmerrshme dhe një botë e rrënuar e errët.
Aynen öyle de bu kâinatta âsârıyla vücudları muhakkak ve bedihî olan kudret-i mutlaka ve irade-i şâmile ve ilm-i muhit gibi sıfatlar, bütün delailleri ile Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadet ederler ve bütün kâinatı bir gölgesiyle ışıklandıran ve bir cilvesiyle bütün dâr-ı âhireti zerratıyla beraber hayatlandıran hayat-ı sermediyesine şehadet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Kështu, një aspekt i gjërë i shtyllës së '''“Besimit në Kaderin Hyjnor”''' kuptohet përmes misterit të jetës dhe vërtetohet nga ajo. Domethënë, ashtu siç shfaqet jeta dhe gjallëria e botës së dukshme dhe e krijesave aktuale me rregullsinë dhe me rezultatet e tyre, po ashtu krijesat e së shkuarës dhe ato të së ardhmes, të cilat konsiderohen që i përkasin Botës së padukshme, kanë një ekzistencë shpirtërore dhe një lloj jete, dhe një prezencë shpirtërore në Njohurinë e All-llahut (xhel-le sha’nuhu). Shenja e kësaj jete dhe prania bëhen të dukshme e të njohura përmes '''Pllakës të Kaderit Hyjnor''' dhe përmes '''të gjitha etapave dhe rrethanave të jetëve të tyre''' të jashtme dhe ekzistencës...
Hem hayat, '''melâikeye iman''' rüknüne dahi bakar, remzen ispat eder. Çünkü madem kâinatta en mühim netice hayattır ve en ziyade intişar eden ve kıymettarlığı için nüshaları teksir edilen ve zemin misafirhanesini, gelip geçen kafilelerle şenlendiren zîhayatlardır ve madem küre-i arz, bu kadar zîhayatın envaıyla dolmuş ve mütemadiyen zîhayat envalarını tecdid ve teksir etmek hikmetiyle her vakit dolar boşanır ve en hasis ve çürümüş maddelerinde dahi kesretle zîhayatlar halk edilerek bir mahşer-i huveynat oluyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Zeylin_Üçüncü_Parçası"></span>
Ve madem hayatın süzülmüş en safi hülâsası olan şuur ve akıl ve latîf ve sabit cevheri olan ruh, küre-i arzda gayet kesretli bir surette halk olunuyorlar. Âdeta küre-i arz, hayat ve akıl ve şuur ve ervah ile ihya olup öyle şenlendirilmiş. Elbette küre-i arzdan daha latîf, daha nurani, daha büyük, daha ehemmiyetli olan ecram-ı semaviye ölü, camid, hayatsız, şuursuz kalması imkân haricindedir.
== PJESA E TRETË E SHTOJCËS ==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Një pyetje që lidhet me ringjalljen:
Demek gökleri, güneşleri, yıldızları şenlendirecek ve hayattar vaziyetini verecek ve netice-i hilkat-i semavatı gösterecek ve hitabat-ı Sübhaniyeye mazhar olacak olan zîşuur, zîhayat ve semavata münasip sekeneler, herhalde sırr-ı hayatla bulunuyorlar ki onlar da melâikelerdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Në Kur’anin Kerim, në mënyrë të përsëritur, vijnë dekrete të tilla si; اِنْ كَانَتْ اِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً “Ishte vetëm një klithmë...” (<ref>Kur’an, 36: 29</ref>), dhe, وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ “Çështja e Orës (së fundit) është sa një ‘hap e mbyll sytë”.(<ref>Kur’an, 16: 77</ref>), që tregojnë se Ringjallja më e Madhe do të ndodhë në mënyrë të befasishme, në një moment të vetëm, pa kalimin e ndonjë kohe. Por mendjet tona të ngushta kërkojnë ca shembuj konkretë me qëllim që ato të na mundësojnë ne ta pranojmë e dëshmojmë këtë ngjarje të mrekullueshme e të pashoqe.
Hem hayatın sırr-ı mahiyeti '''peygamberlere iman''' rüknüne bakıp remzen ispat eder. Evet, madem kâinat, hayat için yaratılmış ve hayat dahi Hayy-ı Kayyum-u Ezelî’nin bir cilve-i a’zamıdır, bir nakş-ı ekmelidir, bir sanat-ı ecmelidir. Madem hayat-ı sermediye, resullerin gönderilmesiyle ve kitapların indirilmesiyle kendini gösterir. Evet, eğer kitaplar ve peygamberler olmaz ise o hayat-ı ezeliye bilinmez. Nasıl ki bir adamın söylemesiyle diri ve hayattar olduğu anlaşılır. Öyle de bu kâinatın perdesi altında olan âlem-i gaybın arkasında söyleyen, konuşan, emir ve nehyedip hitap eden bir zatın kelimatını, hitabatını gösterecek peygamberler ve nâzil olan kitaplardır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Përgjigjja: “Tri çështje”''' lidhen me ringjalljen: Kthimi i shpirtërave tek trupat e tyre, ringjallja e trupave, dhe rimëkëmbja e trupave.
Elbette kâinattaki hayat, kat’î bir surette Hayy-ı Ezelî’nin vücub-u vücuduna kat’î şehadet ettiği gibi o hayat-ı ezeliyenin şuâatı, celevatı, münasebatı olan “irsal-i Rusül ve inzal-i Kütüb” rükünlerine bakar, remzen ispat eder ve bilhassa risalet-i Muhammediye ve vahy-i Kur’anî, hayatın ruhu ve aklı hükmünde olduğundan bu hayatın vücudu gibi hakkaniyetleri kat’îdir denilebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''ÇËSHTJA E PARË:'''
Evet, nasıl ki hayat, bu kâinattan süzülmüş bir hülâsadır ve şuur ve his dahi hayattan süzülmüş, hayatın bir hülâsasıdır ve akıl dahi şuurdan ve histen süzülmüş, şuurun bir hülâsasıdır ve ruh dahi hayatın hâlis ve safi bir cevheri ve sabit ve müstakil zatıdır. Öyle de maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) dahi hayattan ve ruh-u kâinattan süzülmüş hülâsatü’l-hülâsadır ve risalet-i Muhammediye (asm) dahi kâinatın his ve şuur ve aklından süzülmüş en safi hülâsasıdır. Belki maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) âsârının şehadetiyle hayat-ı kâinatın hayatıdır ve risalet-i Muhammediye (asm) şuur-u kâinatın şuurudur ve nurudur. Ve vahy-i Kur’an dahi hayattar hakaikinin şehadetiyle hayat-ı kâinatın ruhudur ve şuur-u kâinatın aklıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Një shembull për rikthimin e shpirtërave tek trupat e tyre është si vijon:''' Ushtarët e një ushtrie tepër të disiplinuar, ndërsa janë të shpërndarë në të gjitha anët për të pushuar, grumbullohen me oshëtimën e borisë ushtarake. Tani, '''Suri, Boria e Israfilit''', sigurisht nuk është më pak i fuqishëm se sa borizani i ushtrisë. Gjithashtu shpirtërat e njerëzve që janë në botën e paspërjetësisë dhe në botën e grimcave, të cilët e dëgjuan adresimin dhe thirrjen, اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ “A nuk jam Unë All-llahu i juaj”, duke ardhur nga parapërjetësia, dhe iu përgjigjën: قَالُوا بَلٰى “Ata thanë: Po, me të vërtetë Ti je.”(<ref>Kur’an, 7: 172</ref>) Janë më të bindur, më të disiplinuar e më të nënshtruar me mijëra herë më shumë se sa ushtarët në atë ushtri. Për më tepër, është provuar me provat më të fuqishme në '''“Fjalën e Tridhjetë”''', se jo vetëm shpirtërat, por, gjithashtu, të gjitha grimcat, formojnë anëtarët e bindur të një Ushtrie Hyjnore.
'''Evet, evet, evet! Eğer kâinattan risalet-i Muhammediyenin (asm) nuru çıksa, gitse kâinat vefat edecek. Eğer Kur’an gitse kâinat divane olacak ve küre-i arz kafasını, aklını kaybedecek. Belki şuursuz kalmış olan başını, bir seyyareye çarpacak, bir kıyameti koparacak.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''ÇËSHTJA E DYTË:'''
Hem hayat, '''iman-ı bi’l-kader''' rüknüne bakıyor, remzen ispat eder. Çünkü madem hayat, âlem-i şehadetin ziyasıdır ve istila ediyor ve vücudun neticesi ve gayesidir ve Hâlık-ı kâinat’ın en câmi’ âyinesidir ve faaliyet-i Rabbaniyenin en mükemmel enmuzeci ve fihristesidir. Temsilde hata olmasın, bir nevi programı hükmündedir. Elbette âlem-i gayb, yani mazi müstakbel, yani geçmiş ve gelecek mahlukatın hayat-ı maneviyeleri hükmünde olan intizam ve nizam ve malûmiyet ve meşhudiyet ve taayyün ve evamir-i tekviniyeyi imtisale müheyya bir vaziyette bulunmalarını, sırr-ı hayat iktiza ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Një shembull për ringjalljen e trupave.''' Ashtu si në një qytet të madh, në një natë feste, ku me qindra mijëra drita mund të rigjallërohen e të ndizen nga një stacion i vetëm për një çast, pa kalimin e dukshëm të kohës, po ashtu është e mundur ndezja e qindra miliona dritave prej gjithandej globit tokësor nga një qendër e vetme. Meqenëse një krijesë e All-llahut të Plotëfuqishëm, si elektriciteti, një shërbëtore ndriçimi e një qirimbajtëse në bujtinën e Tij mund t’i shfaqë këto veçori e fuqi në funksionet e saj, në përputhje me çfarë mësimesh, njoftimesh e disipline merr nga Krijuesi i saj, atëherë ringjallja, gjithashtu, do të ndodh si një ‘hap e mbyll sytë’ brenda strukturës së ligjeve të mirërregulluara të Urtësisë Hyjnore, të cilat përfaqësojnë mijëra shërbëtorë të ndritshëm, si elektriciteti.
Nasıl ki bir ağacın çekirdek-i aslîsi ve kökü ve müntehasında ve meyvelerindeki çekirdekleri dahi aynen ağaç gibi bir nevi hayata mazhardırlar. Belki ağacın kavanin-i hayatiyesinden daha ince kavanin-i hayatı taşıyorlar. Hem nasıl ki bu hazır bahardan evvel geçmiş güzün bıraktığı tohumlar ve kökler, bu bahar gittikten sonra gelecek baharlarda bırakacağı çekirdekler, kökler; bu bahar gibi cilve-i hayatı taşıyorlar ve kavanin-i hayatiyeye tabidirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''ÇËSHTJA E TRETË:'''
Aynen öyle de şecere-i kâinatın bütün dal ve budaklarıyla her birinin bir mazisi ve müstakbeli var. Geçmiş ve gelecek tavırlardan ve vaziyetlerinden müteşekkil bir silsilesi bulunur. Her nevi ve her cüzünün ilm-i İlahiyede muhtelif tavırlar ile müteaddid vücudları, bir silsile-i vücud-u ilmî teşkil eder ve vücud-u haricî gibi vücud-u ilmî dahi hayat-ı umumiyenin manevî bir cilvesine mazhardır ki mukadderat-ı hayatiye o manidar ve canlı elvah-ı kaderiyeden alınır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Një shembull për rimëkëmbjen e menjëhershme të trupave.'''
Evet, âlem-i gaybın bir nev’i olan âlem-i ervah, ayn-ı hayat ve madde-i hayat ve hayatın cevherleri ve zatları olan ervah ile dolu olması, elbette mazi ve müstakbel denilen âlem-i gaybın bir diğer nev’i de ve ikinci kısmı dahi cilve-i hayata mazhariyeti ister ve istilzam eder. Hem bir şeyin vücud-u ilmîsindeki intizam-ı ekmel ve manidar vaziyetleri ve canlı meyveleri, tavırları, bir nevi hayat-ı maneviyeye mazhariyetini gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Mënyra në të cilën rimëkëmben të gjitha gjethet e të gjitha pemëve në formën më të plotë dhe me të njëjtën formë me ato të pranverës së shkuar brenda pak ditëve në fillimin e çdo pranvere, ndonëse janë njëmijë herë më të shumtë se sa anëtarët e llojit njerëzor; mënyra në të cilën rikrijohen të gjitha lulet dhe frutat e të gjitha pemëve njëlloj si ato të pranverës së shkuar, me një shpejtësi të rrufeshme; gjithashtu zgjimi i befasishëm, hapja dhe ardhja në jetë e atyre farërave, bërthamave dhe e rrënjëve të panumërta të cilat janë origjina e asaj pranvere;
Evet, hayat-ı ezeliye güneşinin ziyası olan bu cilve-i hayat, elbette yalnız bu âlem-i şehadete ve bu zaman-ı hazıra ve bu vücud-u haricîye münhasır olamaz. Belki her bir âlem, kabiliyetine göre o ziyanın cilvesine mazhardır ve kâinat bütün âlemleriyle o cilve ile hayattar ve ziyadardır. Yoksa nazar-ı dalaletin gördüğü gibi muvakkat ve zâhirî bir hayat altında her bir âlem, büyük ve müthiş birer cenaze ve karanlıklı birer virane âlem olacaktı.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Gjithashtu rimëkëmbja e kufomave të pemëve të cilat u ngjasojnë skeleteve të ngritura të të vdekurve, janë një manifestim i urdhrit të menjëhershëm: '''“Ba’thu ba’del mevt - ringjalljes pas vdekjes”''';
İşte kadere ve kazaya iman rüknünün dahi geniş bir vechi de sırr-ı hayatla anlaşılıyor ve sabit oluyor. Yani nasıl ki âlem-i şehadet ve mevcud hazır eşya intizamlarıyla ve neticeleriyle hayattarlıkları görünüyor. Öyle de âlem-i gaybdan sayılan geçmiş ve gelecek mahlukatın dahi manen hayattar bir vücud-u manevîleri ve ruhlu birer sübut-u ilmîleri vardır ki Levh-i Kaza ve Kader vasıtasıyla o manevî hayatın eseri, mukadderat namıyla görünür, tezahür eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Gjithashtu ringjallja në formën më të mahnitshme e individëve të panumërt të të gjitha klasave e të kafshëve të vogëla;
== '''Zeylin Üçüncü Parçası''' ==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dhe veçanërisht ringjallja e mizave në speciet e tyre, dhe në mënyrë të veçantë, ngritja, rimëkëmbja dhe ringjallja brenda pak ditëve në çdo pranverë, bashkë me llojet e tjera nga anëtarët e kësaj specieje të cilat janë më të shumta në numër brenda një viti se sa të gjithë bijtë e racës njerëzore qysh nga koha e Ademit Alejhis-selam të cilat na kujtojnë neve avdesin dhe pastërtinë përmes pastrimit të vazhdueshëm të fytyrave të tyre, të syve dhe krahëve, dhe që na ledhatojnë gjithmonë fytyrat tona.
'''Haşir münasebetiyle bir sual:'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Atëherë sigurisht, për rimëkëmbjen e trupave njerëzor në ditën e ringjalljes nuk ndodhet një shembull, por me mijëra shembuj.
Kur’an’da mükerreren اِنْ كَانَتْ اِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً hem وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ fermanları gösteriyor ki haşr-i a’zam bir anda zamansız vücuda geliyor. Dar akıl ise bu hadsiz derece hârika ve emsalsiz olan meseleyi iz’an ile kabul etmesine medar olacak meşhud bir misal ister.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Po, meqenëse kjo dynja është banesa e “Urtësisë”, dhe Ahireti është banesa e “Fuqisë”, atëherë në këtë botë, në përputhje me kërkesat e Emrave të tillë si, '''El-Hakimu, El-Muret’tibu, El-Mudeb’biru, El- Mureb’bi''', i Gjithurti, Organizuesi, Rregulluesi dhe Ushqyesi”, krijimi i gjërave është në një shkallë graduale dhe shtrihet me kohën. Kjo kërkohet nga Urtësia Hyjnore.
'''Elcevap:''' Haşirde, ruhların cesetlere gelmesi var. Hem cesetlerin ihyası var. Hem cesetlerin inşası var. '''Üç mesele'''dir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Kurse, meqenëse në botën e përtejme “Fuqia dhe Mëshira” janë më të dukshme se sa ‘Urtësia’, gjërat krijohen në çast, pa pasur nevojë për lëndën, periudhën, kohën e as për pritjen. Kur’ani i shpjegimit të mrekullueshëm tregon me nënkuptime dhe aludon për faktin se punët që kryhen këtu në këtë botë për një ditë të plotë ose për një vit të tërë, do të plotësohen në botën tjetër në një çast, aty për aty, si shkreptimë ashtu siç dekretohet këtu:
'''Birinci mesele:''' Ruhların cesetlerine gelmesine misal ise, gayet muntazam bir ordunun efradı istirahat için her tarafa dağılmış iken yüksek sadâlı bir boru sesiyle toplanmalarıdır. Evet, İsrafil’in borusu olan Sûr’u, ordunun borazanından geri olmadığı gibi ebedler tarafında ve zerreler âleminde iken ezel canibinden gelen  اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ hitabını işiten ve قَالُوا بَلٰى ile cevap veren ervahlar, elbette ordunun neferatından binler derece daha musahhar ve muntazam ve mutîdirler. Hem değil yalnız ruhlar, belki bütün zerreler dahi bir ordu-yu Sübhanî ve emirber neferleri olduğunu kat’î bürhanlarla Otuzuncu Söz ispat etmiş.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ أَقْرَبُ
'''İkinci mesele:''' Cesetlerin ihyasına misal ise, çok büyük bir şehirde, şenlik bir gecede, bir tek merkezden, yüz bin elektrik lambaları, âdeta zamansız, bir anda canlanmaları ve ışıklanmaları gibi bütün küre-i arz yüzünde dahi bir tek merkezden yüz milyon lambalara nur vermek mümkündür. Madem Cenab-ı Hakk’ın elektrik gibi bir mahluku ve bir misafirhanesinde bir hizmetkârı ve bir mumdarı, Hâlık’ından aldığı terbiye ve intizam dersiyle bu keyfiyete mazhar oluyor. Elbette elektrik gibi binler nurani hizmetkârlarının temsil ettikleri, hikmet-i İlahiyenin muntazam kanunları dairesinde, haşr-i a’zam, tarfetü’l-aynda vücuda gelebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“Urdhëri i Orës (i çastit të fundit) është sa një ‘hap e mbyll sytë’, ose edhe më afër.”(<ref>Kur’an, 16: 77</ref>)
'''Üçüncü mesele''' ki ecsadın def’aten inşasının misali ise, bahar mevsiminde birkaç gün zarfında, nev-i beşerin umumundan bin derece ziyade olan umum ağaçların bütün yaprakları, evvelki baharın aynı gibi birden mükemmel bir surette inşaları; ve yine umum ağaçların umum çiçekleri ve meyveleri ve yaprakları, geçmiş baharın mahsulatı gibi berk gibi bir süratle icadları; hem o baharın mebdeleri olan hadsiz tohumcukların, çekirdeklerin, köklerin, birden beraber intibahları ve inkişafları ve ihyaları; hem kemiklerden ibaret olarak ayakta duran emvat gibi bütün ağaçların cenazeleri bir emir ile def’aten “ba’sü ba’de’l-mevt”e mazhariyetleri ve neşirleri; hem küçücük hayvan taifelerinin hadsiz efradlarının gayet derecede sanatlı bir surette ihyaları; hem bilhassa sinekler kabilelerinin haşirleri ve bilhassa daima yüzünü, gözünü, kanadını temizlemekle bize abdesti ve nezafeti ihtar eden ve yüzümüzü okşayan gözüm önündeki kabilenin bir senede neşrolan efradı, benî-Âdem’in Âdem zamanından beri gelen umum efradından fazla olduğu halde, her baharda sair kabileler ile beraber birkaç gün zarfında inşaları ve ihyaları, haşirleri; elbette kıyamette ecsad-ı insaniyenin inşasına bir misal değil, belki binler misaldirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Në qoftë se dëshiron të kuptosh me sigurinë më të plotë se ringjallja do të vijë, ashtu si pranvera e ardhshme, shqyrtoje dhe kushtoji vëmendje '''“Fjalës së Dhjetë”''' dhe '''“Fjalës së Njëzet e Nëntë”''', ku të dyja flasin për ringjalljen. Në qoftë se ti, akoma nuk do ta besoje atë si ardhjen e pranverës vijuese, atëherë më qorto rreptë!..
Evet, dünya dârü’l-hikmet ve âhiret dârü’l-kudret olduğundan dünyada Hakîm, Mürettib, Müdebbir, Mürebbi gibi çok isimlerin iktizasıyla dünyada icad-ı eşya bir derece tedricî ve zaman ile olması; hikmet-i Rabbaniyenin muktezası olmuş. Âhirette ise hikmetten ziyade kudret ve rahmetin tezahürleri için maddeye ve müddete ve zamana ve beklemeye ihtiyaç bırakmadan birden eşya inşa ediliyor. Burada bir günde ve bir senede yapılan işler, âhirette bir anda, bir lemhada inşasına işareten Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ أَقْرَبُ ferman eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''ÇËSHTJA E KATËRT:'''
Eğer haşrin gelmesini, gelecek baharın gelmesi gibi kat’î bir surette anlamak istersen haşre dair Onuncu Söz ile Yirmi Dokuzuncu Söz’e dikkat ile bak, gör. Eğer baharın gelmesi gibi inanmaz isen, gel parmağını gözüme sok.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Vdekja e dynjasë dhe ndodhja e Kijametit.''' Në qoftë se një yll ose një planet do të përplasej me një Urdhër Hyjnor me globin tokësor, i cili është si një bujtinë për ne, ai do ta shkatërronte shtëpinë tonë, domethënë tokën, ashtu siç shkatërohet për një minut një pallat që është ndërtuar për dhjetë vjet...
'''Dördüncü mesele''' olan mevt-i dünya ve kıyamet kopması ise, bir anda bir seyyare veya bir kuyruklu yıldızın emr-i Rabbanî ile küremize, misafirhanemize çarpması bu hanemizi harap edebilir. On senede yapılan bir sarayın, bir dakikada harap olması gibi…
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki>   *   *
<nowiki>*</nowiki>   *   *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== PJESA E KATËRT E SHTOJCËS ==
== '''Zeylin Dördüncü Parçası''' ==
 
❀ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِىَ رَم۪يمٌ ❀ قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌ
❀ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِىَ رَم۪يمٌ ❀ قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌ  
</div>  
 
“Njeriu thotë: ‘Kush do t’u japë jetë këtyre kockave kur të jenë kalbur e të jenë bërë pluhur?”
 
“Thuaj Ti:‘Ai do t’u japë jetë atyre, i Cili i krijoi ato për herë të parë! Dhe Ai është për çdo krijesë i Gjithëditur!”(<ref>Kur’an, 36: 78-79</ref>)


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Siç u ilustrua në krahasimin e Tretë tek e Vërteta e Nëntë e Fjalës së Dhjetë, se ndonjë personalitet i madh mund të grumbullojë së bashku përpara syve të tu një ushtri të madhe. Atëherë nëse dikush do të të thonte: “Ai personalitet është i aftë të grumbullojë trupat e ushtrisë së tij me një zë të borisë, të cilët janë shpërndarë për të pushuar, dhe i mbledh ata përsëri në batalion”, dhe ndërkohë ti do të thoje, “Unë nuk e besoj atë”, a nuk do të ishte përgjigjja dhe mohimi yt një çmenduri e idiotizëm?
Yani, insan der: “Çürümüş kemikleri kim diriltecek?” Sen, de: “Kim onları bidayeten inşa edip hayat vermiş ise o diriltecek.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Gjithashtu, Krijuesi i Plotëfuqishëm dhe i Gjithëditur, i Cili nga asgjëja i krijoi dhe i vendosi në vendet e tyre me urdhërin e كُنْ فَيَكُونُ “Bëhu dhe ajo është bërë” të gjitha grimcat dhe aspektet e holla të trupave të të gjitha kafshëve dhe të gjallesave të tjera, si të ishin ato një ushtri, me rregullin më të madh dhe me ekuilibrin më të urtë, dhe i Cili krijon në çdo shekull, madje në çdo pranverë, qindra e mijëra nga speciet dhe grupet e ndryshme të gjallesave që mbushin sipërfaqen e tokës, secili grup si një ushtri; a mund t’i bëhet pyetje Këtij të Plotëfuqishmi e Këtij të Gjithëdituri se si Ai do t’i grumbullojë së bashku, me një rënie të vetme të Borisë së Israfilit, të gjitha grimcat themelore dhe pjesët origjinale që gëzojnë njohje të ndërsjellë përmes nënshtrimit të përbashkët ndaj organizimit të trupit, që i korrespondon një batalioni. A do të mund të thoje ti, “Si mund të jetë kjo? A nuk do të ishte çmenduri nëse do ta konsideroje atë të pagjasë?
Onuncu Söz’ün Dokuzuncu Hakikati’nin üçüncü temsilinde tasvir edildiği gibi bir zat, göz önünde bir günde yeniden büyük bir orduyu teşkil ettiği halde biri dese: “Şu zat, efradı istirahat için dağılmış olan bir taburu bir boru ile toplar, tabur nizamı altına getirebilir.” Sen ey insan, desen: “İnanmam.” Ne kadar divanece bir inkâr olduğunu bilirsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ndonjëherë ndodh në Kur’an, me qëllim që t’i ngulisë në zemër veprat e mrekullueshme që Ai do t’i kryejë në Ahiret, dhe me qëllim që të përgatisë mendjen për t’i pranuar ato, All-llahu i Plotëfuqishëm përmend veprat e mrekullueshme që Ai i kryen në këtë botë, si një lloj përgatitjeje, ose Ai ndonjëherë përmend veprat e mrekullueshme që do t’i kyejë në të ardhmen dhe në Ahiret në një mënyrë të tillë që ne bindemi me ato përmes analogjisë me vepra të ngjashme të cilat ne i shikojmë në këtë botë. Një shembull jepet nga vërseti.
Aynen onun gibi hiçlikten, yeniden ordu-misal bütün hayvanat ve sair zîhayatın tabur-misal cesetlerini kemal-i intizamla ve mizan-ı hikmetle o bedenlerin zerratını ve letaifini  emr-i كُنْ فَيَكُونُ ile kaydedip yerleştiren ve her karnda, hattâ her baharda rûy-i zeminde yüz binler ordu-misal zevi’l-hayatın envalarını ve taifelerini icad eden bir Zat-ı Kadîr-i Alîm, tabur-misal bir cesedin nizamı altına girmekle birbiriyle tanışan zerrat-ı esasiye ve ecza-i asliyeyi bir sayha ile Sûr-u İsrafil’in borusuyla nasıl toplayabilir? İstib’ad suretinde denilir mi? Denilse, eblehçesine bir divaneliktir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اَوَلَمْ يَرَ الْاِنْسَانُ اَنَّاخَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَاِذَا هُوَخَص۪يمٌ مُب۪ينٌ
Hem Kur’an kâh oluyor ki Cenab-ı Hakk’ın âhirette hârika ef’allerini kalbe kabul ettirmek için ihzariye hükmünde ve zihni tasdike müheyya etmek için bir i’dadiye suretinde, dünyadaki acayip ef’alini zikreder. Veyahut istikbalî ve uhrevî olan ef’al-i acibe-i İlahiyeyi öyle bir surette zikreder ki meşhudumuz olan çok nazireleriyle onlara kanaatimiz gelir. Mesela اَوَلَمْ يَرَ الْاِنْسَانُ اَنَّاخَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَاِذَا هُوَخَص۪يمٌ مُب۪ينٌ tâ surenin âhirine kadar… İşte şu bahiste haşir meselesinde Kur’an-ı Hakîm haşri ispat için yedi sekiz surette, muhtelif bir tarzda ispat ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“A nuk e sheh njeriu se Ne e kemi krijuar atë nga një pikë spermë? Prapëseprapë, kur shih! Ai (paraqitet) kundërshtar i hapur”, - deri në fund të sures Jasin ... Kështu, Kur’ani Gjithurtësi e provon këtu çështjen e ringjalljes në shtatë ose tetë forma të ndryshme.
Evvela, neş’e-i ûlâyı nazara verir. Der ki: Nutfeden alakaya, alakadan mudgaya, mudgadan tâ hilkat-i insaniyeye kadar olan neş’etinizi görüyorsunuz. Nasıl oluyor ki neş’e-i uhrayı inkâr ediyorsunuz? O, onun misli, belki daha ehvenidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Kur’ani, së pari, e drejton vëmendjen e njeriut për tek origjina e tij. Ai thotë: '''“Ti shikon se si ke përparuar nga një pikë spermë në një pikë gjaku, nga një pikë gjaku, në një xhungë (copë) mishi, dhe nga një xhungë mishi, për tek krijimi i formës njerëzore... Atëherë, si mund ta mohosh krijimin tënd të dytë?.. Ai është njëlloj si i pari, ose më i lehtë për t’u realizuar nga Krijuesi.”'''
Hem Cenab-ı Hak, insana karşı ettiği ihsanat-ı azîmeyi اَلَّذ۪ي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْاَخْضَرِ نَارًا  kelimesiyle işaret edip der: “Size böyle nimet eden bir zat, sizi başıboş bırakmaz ki kabre girip kalkmamak üzere yatasınız.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
All-llahu i Plotëfuqishëm, gjithashtu, u referohet mirësive të mëdha që Ai i ka dhuruar njeriut me shprehje të tilla si:
Hem remzen der: Ölmüş ağaçların dirilip yeşillenmesini görüyorsunuz. Odun gibi kemiklerin hayat bulmasını kıyas edemeyip istib’ad ediyorsunuz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اَلَّذ۪ي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْاَخْضَرِ نَارًا
Hem semavat ve arzı halk eden, semavat ve arzın meyvesi olan insanın hayat ve mematından âciz kalır mı? Koca ağacı idare eden, o ağacın meyvesine ehemmiyet vermeyip başkasına mal eder mi? Bütün ağacın neticesini terk etmekle bütün eczasıyla hikmetle yoğrulmuş hilkat şeceresini abes ve beyhude yapar mı zannedersiniz?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“(Ai) i Cili nxjerr për ju zjarrin nga pema e gjelbër.”(<ref>Kur’an, 36: 83</ref>) dhe i thotë njeriut: “Ai i Cili ua dhuroi juve këto mirësi, nuk do t’ju lë në tekat tuaja, në një mënyrë që ju të hyni në varr për të jetuar pa ju ngritur përsëri.”
Der: Haşirde sizi ihya edecek zat öyle bir zattır ki bütün kâinat ona emirber nefer hükmündedir. Emr-i كُنْ فَيَكُونُ e karşı kemal-i inkıyad ile serfürû eder. Bir baharı halk etmek, bir çiçek kadar ona ehven gelir. Bütün hayvanatı icad etmek, bir sinek icadı kadar kudretine kolay gelir bir zattır. Öyle bir zata karşı  مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ   deyip kudretine karşı taciz ile meydan okunmaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Pastaj ai thotë me aluzion: “Ju i shihni se si pemët e vdekura vijnë në jetë dhe bëhen përsëri të gjelbëra. Si ju refuzoni për ta vlerësuar, si një krahasim, rimëkëmbjen e kockave tuaja, të cilat u ngjasojnë druve të thatë, dhe e konsideroni të pamundur që ato të njoftojnë jetën?
Sonra   فَسُبْحَانَ الَّذ۪ي بِيَدِه۪ مَلَكُوتُ كُلِّ شَىْءٍ  tabiriyle her şeyin dizgini elinde, her şeyin anahtarı yanında, gece ve gündüzü, kış ve yazı bir kitap sahifeleri gibi kolayca çevirir; dünya ve âhireti iki menzil gibi bunu kapar, onu açar bir Kadîr-i Zülcelal’dir. Madem böyledir, bütün delailin neticesi olarak  وَ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ  yani, kabirden sizi ihya edip haşre getirip huzur-u kibriyasında hesabınızı görecektir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Pastaj, a do të ishte e mundur që Ai, i Cili krijoi qiejt dhe tokën, të jetë i paaftë për t’i dhënë jetë njeriut e për t’i shkaktuar atij vdekjen, në një kohë që ai është fruti i qiejve dhe i tokës? A do të ishte e mundur për Atë që drejton çështjen e pemës së madhe dhe që kujdeset për të, ta neglizhonte frutin e saj dhe t’ua linte atë të tjerëve? A e imagjinoni ju se lihet kot pema e krijimit, e cila është formuar me urtësi në të gjitha pjesët e saj, dhe të lihej pas dore fruti dhe rezultati i saj i lartë?”
İşte şu âyetler, haşrin kabulüne zihni müheyya etti, kalbi de hazır etti. Çünkü nazairini dünyevî ef’al ile de gösterdi.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Për më tepër, Kur’ani thotë: Ai i Cili do t’ju japë përsëri jetë në ringjallje është i Tillë që i gjithë kozmosi është si një ushtar i bindur i Tij. Ai kozmos e përul kokën me nënshtrim të plotë, sa herë që dëgjon komandën كُنْ فَيَكُونُ “Bëhu dhe ajo është bërë.”(<ref>Kur’an, 2: 117</ref>)
Hem kâh oluyor ki ef’al-i uhreviyesini öyle bir tarzda zikreder ki dünyevî nazairlerini ihsas etsin. Tâ istib’ad ve inkâra meydan kalmasın. Mesela   اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ve   اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ ve   اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Krijimi i pranverës për Të është më i lehtë se sa krijimi i një luleje. Krijimi i tërësisë së botës së kafshëve është aq i kollajt për Fuqinë e Tij, si krijimi i një mize. Askush me përçmim nuk mund ta sfidojë Fuqinë e Tij, duke thënë për Të: مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ “Kush do t’u japë jetë këtyre kockave kur të jenë kalbur e të jenë bërë pluhur?”
İşte şu surelerde, kıyamet ve haşirdeki inkılabat-ı azîmeyi ve tasarrufat-ı rububiyeti öyle bir tarzda zikreder ki insan onların nazirelerini dünyada mesela, güzde, baharda gördüğü için kalbe dehşet verip akla sığmayan o inkılabatı kolayca kabul eder. Şu üç surenin meal-i icmalîsine işaret dahi pek uzun olur. Onun için bir tek kelimeyi numune olarak göstereceğiz. Mesela    اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ    kelimesiyle ifade eder ki haşirde herkesin bütün a’mali bir sahife içinde yazılı olarak neşrediliyor. Şu mesele kendi kendine çok acib olduğundan akıl ona yol bulamaz. Fakat surenin işaret ettiği gibi haşr-i baharîde başka noktaların naziresi olduğu gibi şu neşr-i suhuf naziresi pek zâhirdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Pastaj me shprehjen, فَسُبْحَانَ الَّذ۪ي بِيَدِه۪ مَلَكُوتُ كُلِّ شَىْءٍ “Kështu pra, i Lavdëruar është Ai që në Dorën e të Cilit është mbizotërimi i çdo gjëje.”(<ref>Kur’an, 36: 83</ref>) Ai shpjegon se frerët e të gjitha gjërave janë në Dorën e Tij, dhe çelësi për gjithçka është në zotërimin e Tij; Ai e kthen natën dhe ditën, dimrin e verën, me aq lehtësi sikur ato të ishin fletët e një libri. Ai është Krijuesi i Plotëfuqishëm dhe i Gjithëlavdishëm, i Cili mbyll derën e dynjasë dhe hap atë të Ahiretit, sikur ato të ishin dy shtëpi që mbyllet kjo e hapet ajo. Meqenëse çështja është kështu, atëherë rezultati i të gjitha dëshmive të përmendura është: وَ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ “Dhe tek Ai ju të gjithë do të ktheheni.”(<ref>Kur’an, 36: 83</ref>)
Çünkü her meyvedar ağaç ve çiçekli bir otun da amelleri var, fiilleri var, vazifeleri var. Esma-i İlahiyeyi ne şekilde göstererek tesbihat etmiş ise ubudiyetleri var. İşte onun bütün bu amelleri tarih-i hayatlarıyla beraber umum çekirdeklerinde, tohumcuklarında yazılıp başka bir baharda, başka bir zeminde çıkar. Gösterdiği şekil ve suret lisanıyla gayet fasih bir surette analarının ve asıllarının a’malini zikrettiği gibi dal, budak, yaprak, çiçek ve meyveleriyle sahife-i a’malini neşreder. İşte gözümüzün önünde bu hakîmane, hafîzane, müdebbirane, mürebbiyane, latîfane şu işi yapan odur ki der:   اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ
</div>  


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Domethënë, Ai do t’ju ringjall juve prej varreve, do t’ju çojë në fushën e ringjalljes, dhe do t’ju gjykojë ju në Praninë e Madhështisë së Tij.'''
Başka noktaları buna kıyas eyle, kuvvetin varsa istinbat et. Sana yardım için bunu da söyleyeceğiz. İşte: اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ Şu kelâm, tekvir lafzıyla yani sarmak ve toplamak manasıyla parlak bir temsile işaret ettiği gibi nazirini dahi îma eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Tani këto vërsete e përgatisin mendjen dhe e bëjnë gati zemrën për të pranuar realitetin e ringjalljes, sepse ato kanë demonstruar krahasime të ringjalljes në veprimet e kësaj bote.
'''Birinci:''' Evet, Cenab-ı Hak tarafından adem ve esîr ve sema perdelerini açıp güneş gibi dünyayı ışıklandıran pırlanta-misal bir lambayı, hazine-i rahmetinden çıkarıp dünyaya gösterdi. Dünya kapandıktan sonra o pırlantayı perdelerine sarıp kaldıracak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ndonjëherë Kur’ani përmend veprime që do të realizohen në Ahiret në një mënyrë që tregojnë e tërheqin shikimet për tek krahasimet e tyre në dynja, me qëllim që të mos mbetet vend për dyshim e mohim.
'''İkinci:''' Veya ziya metaını neşretmek ve zeminin kafasına ziyayı zulmetle münavebeten sarmakla muvazzaf bir memur olduğunu ve her akşam o memura metaını dahi toplattırıp gizlettiği gibi, kâh olur bir bulut perdesiyle alışverişini az yapar, kâh olur ay onun yüzüne karşı perde olur, muamelesini bir derece çeker. Metaını ve muamelat defterlerini topladığı gibi elbette o memur bir vakit o memuriyetten infisal edecektir. Hattâ hiçbir sebeb-i azl bulunmazsa şimdilik küçük fakat büyümeye yüz tutmuş yüzündeki iki leke büyümekle güneş yerin başına izn-i İlahî ile sardığı ziyayı, emr-i Rabbanî ile geriye alıp güneşin başına sarıp “Haydi yerde işin kalmadı.” der, “Cehenneme git, sana ibadet edip senin gibi bir memur-u musahharı sadakatsizlikle tahkir edenleri yak.” der. اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ fermanını lekeli siyah yüzüyle yüzünde okur.
 
</div>
Shembujt janë suret që fillojnë nga këto vërsete:
 
اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ “Kur Dielli të mbështjellet dhe të humb dritën dhe të përmbyset.” deri në fund... اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ “Kur qielli të
plasë.” deri në fund... dhe اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ “Kur qielli të çahet”.
 
Në këto sure, All-llahu i Plotëfuqishëm përmend ndryshimet e mëdha dhe Aktet Hyjnore që do të ndodhin në Kijametin dhe në ditën e ringjalljes, në një mënyrë që njeriu mendon për krahasimet e tyre në këtë botë, të cilat ai i ka parë në vjeshtë dhe në pranverë, dhe atëherë, këto ndryshime që frikësonin zemrën e tij dhe që nuk kapëshin me mendjen e tij, tani i pranon me lehtësi. Mirëpo, për të treguar kuptimin e përgjithshëm të tre sureve që sapo u përmendën do të merrte shumë kohë. Atëherë, le të marrim një fjalë të vetme si model për të tërën.
 
Për shembull me fjalët:  اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ “Dhe kur fletët e shkruara të veprave të çdo njeriu do të hapen.”
 
All-llahu i Plotëfuqishëm shpreh siç vijon: '''“Në ringjallje do të hapen të gjitha veprat e gjithësecilit, që janë të shkruara, në një fletë.”''' Kjo, në vetvete, është e çuditshme dhe krejtësisht përtej perceptimit me logjikë. Por, siç tregon sureja, ashtu si ringjallja e pranverës që është krahasim për çështjet e tjera, gjithashtu hapja e fletëve ka një krahasim vërtet të qartë, sepse çdo frut,
 
çdo kullotë e lulëzuar e çdo pemë, ka veprat e saj, aktet dhe funksionet. Ajo kryen një lloj të veçantë adhurimi, që varet nga mënyra me të cilën ajo lavdëron All-llahun (xhel-le sha’nuhu) përmes shfaqjeve të Emrave Hyjnore. Tani, të gjitha punët e saj dhe historia e jetës së saj janë skalitur në të gjitha farërat dhe bërthamat që do të shfaqen në pranverën e ardhshme, dhe në një vend tjetër. Domethënë, me gjuhën e trajtës dhe të formës, farërat bëjnë një përmendje elokuente të origjinave të atyre veprave dhe hapin fletët e punëve bashkë me degët, shkarpurinat, gjethet, lulet dhe frutat. Ai i Cili thotë: اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ “Dhe kur fletët e shkruara të veprave të çdo njeriu do të hapen”, është pikërisht Ai i Cili realizon përpara syve tanë këto akte Urtësie, Ruajtëse, Rregulluese, Ushqyese dhe Hollësie.
 
Krahasoji çështjet e tjera me këtë përmes analogjisë dhe nxirre të vërtetën si përfundim të deduktueshëm në qoftë se ke aftësi. Le të të japim një ndihmë me shembullin e mëposhtëm.
 
Vërseti: اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ “Kur dielli të mbështillet, të humbë dritën dhe të përmbyset”
 
Domethënë fjala “Kuvviret” që vjen në vërset, do të thotë ”të mbledhësh edhe të mbështjellësh”, i referohet shemëllesës brilante dhe bën aluzion tek krahasimi i tij në dynja.
 
'''Së pari:''' All-llahu (xhel-le sha’nuhu) i ka ngritur perdet e mosekzistencës, të eterit dhe të qiejve, e hapi diellin si një xhevahir i cili ndriçon dynjanë si një llambë, dhe e nxori atë nga thesari i Mëshirës së Tij dhe e shfaqi në dynja. Pas përfundimit të kësaj bote, Ai do ta mbështjellë përsëri atë xhevahir në perdet e Tij dhe do ta largojë.
 
'''Së dyti:''' Dielli mund të përshkruhet si një nëpunës i nënshtruar e i ngarkuar me detyrën e përhapjes së artikullit të dritës sipër globit, dhe t’i bëjë atë dhe errësirën të vijnë njëri pas tjetrit. Në çdo mbrëmje nëpunësi urdhërohet të mbledhë dritën. Ndonjëherë ndodh gjithashtu që tregtia e tij të ulë ritmin kur ai fshihet nga një perde e një reje. Në ndonjë rast tjetër mund të ndodhë që hëna gjithashtu të formojë perde para fytyrës së tij dhe pengon detyrën e tij, tamam sikur ky nëpunës të mblidhte artikujt e tij dhe librat e punëve të tij me këto shkaqe. Atëherë nuk ka dyshim se do të vijë një ditë që ai do të çlirohet nga detyrat e tij.
 
Madje edhe në qoftë se nuk do të ketë ndonjë shkak për shkarkimin e tij nga detyra, ndodhen dy njolla të zeza në diell, tani të vogëla, por të prirura për t’u zmadhuar, që një ditë do të zmadhohen deri në një pikë ku dielli do ta marrë prapa, me Urdhrin e All-llahut, dritën që ai tani e mbështjell rreth kokës së tokës, dhe e mbështjell atë rreth kokës së vet. Atëherë do t’i thuhet “Eja, detyra jote në tokë është plotësuar!”. Tani Shko në Xhehennem dhe digji atje ata që të kanë adhuruar ty, sepse kështu me pabesi ata fyen një nëpunës të nënshtruar si ti.” Me errësirën e  tij  dhe  fytrën  e  frikshme,  dielli  do  të  lexojë  dekretin, اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ “Kur dielli të mbështillet, të humbë dritën dhe të përmbyset.”(<ref>Kur’an, 81: 1</ref>)


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki> *  *
<nowiki>*</nowiki> *  *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== PJESA E PESTË E SHTOJCËS ==
== '''Zeylin Beşinci Parçası''' ==
 
Evet, nass-ı hadîs ile nev-i beşerin en mümtaz şahsiyetleri olan yüz yirmi dört bin enbiyanın icma ve tevatür ile kısmen şuhuda ve kısmen hakkalyakîne istinaden, müttefikan âhiretin vücudundan ve insanların oraya sevk edileceğinden ve bu kâinat Hâlık’ının kat’î vaad ettiği âhireti getireceğinden haber verdikleri gibi; ve onların verdikleri haberi keşif ve şuhud ile ilmelyakîn suretinde tasdik eden yüz yirmi dört milyon evliyanın o âhiretin vücuduna şehadetleriyle ve bu kâinatın Sâni’-i Hakîm’inin bütün esması bu dünyada gösterdikleri cilveleriyle bir âlem-i bekayı bilbedahe iktiza ettiklerinden yine âhiretin vücuduna delâletiyle; ve her sene baharda rûy-i zeminde ayakta duran hadd ü hesaba gelmez ölmüş ağaçların cenazelerini “Emr-i kün feyekûn” ile ihya edip ba’sü ba’de’l-mevte mazhar eden ve haşir ve neşrin yüz binler numunesi olarak nebatat taifelerinden ve hayvanat milletlerinden üç yüz bin nevleri haşir ve neşreden hadsiz bir kudret-i ezeliye ve hesapsız ve israfsız bir hikmet-i ebediye ve rızka muhtaç bütün zîruhları kemal-i şefkatle gayet hârika bir tarzda iaşe ettiren ve her baharda az bir zamanda hadd ü hesaba gelmez enva-ı ziynet ve mehasini gösteren bir rahmet-i bâkiye ve bir inayet-i daime, bilbedahe âhiretin vücudunu istilzam ile ve şu kâinatın en mükemmel meyvesi ve Hâlık-ı kâinat’ın en sevdiği masnuu ve kâinatın mevcudatıyla en ziyade alâkadar olan insandaki şedit, sarsılmaz, daimî olan “aşk-ı beka” ve “şevk-i ebediyet” ve “âmâl-i sermediyet” bilbedahe işareti ve delâletiyle, bu âlem-i fâniden sonra bir âlem-i bâki ve bir dâr-ı âhiret ve bir dâr-ı saadet bulunduğunu o derece kat’î bir surette ispat ederler ki: Dünyanın vücudu kadar, bilbedahe âhiretin vücudunu kabul etmeyi istilzam ederler '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Evet, sübutî bir emri ihbar etmenin kolaylığı ve inkâr ve nefyetmenin gayet müşkül olduğu, bu temsilden görünür. Şöyle ki biri dese: Meyveleri süt konserveleri olan gayet hârika bir bahçe, küre-i arz üzerinde vardır. Diğeri dese: Yoktur. İspat eden, yalnız onun yerini veyahut bazı meyvelerini göstermekle kolayca davasını ispat eder. İnkâr eden adam, nefyini ispat etmek için küre-i arzı bütün görmek ve göstermekle davasını ispat edebilir.  
Njëqind e njëzet e katër mijë profetë, të cilët, sipas hadithit të profetit, janë pjesa më e zgjedhur e humanizmit, kanë raportuar me unanimitet dhe kanë rënë dakord duke u bazuar në shikimet e drejtëpërdrejta të disave prej tyre, dhe duke u bazuar tek e vërteta absolute e disa të tjerëve, se Bota tjetër ekziston, dhe kanë njoftuar se të gjithë njerëzit do të dërgohen në Ahiret siç ka përmendur prerazi për të Krijuesi.
<br>
 
Aynen öyle de cenneti ihbar edenler yüz binler tereşşuhatını, meyvelerini, âsârını gösterdiklerinden kat’-ı nazar, iki şahid-i sadıkın sübutuna şehadetleri kâfi gelirken onu inkâr eden hadsiz bir kâinatı ve hadsiz ebedî zamanı temaşa etmek ve görmek ve eledikten sonra inkârını ispat edebilir, ademini gösterebilir.  
Gjithashtu, njëqind e njëzet e katër milionë evlija (shenjtorë) të cilët konfirmojnë njoftimet e profetëve nëpërmjet kerameteve dhe shikimeve, japin dëshmi për ekzistencën e Ahiretit në formën e Njohjes së sigurt, dhe gjithashtu japin për ekzistencën e botës së përtejme. Të gjithë Emrat e Krijuesit të Gjithurtë të kozmosit gjithashtu bëjnë të domosdoshme ekzistencën e botës së përtejme nëpërmjet treguesve që ato shfaqin në këtë botë.
<br>
 
İşte ey ihtiyar kardeşler, iman-ı âhiretin ne kadar kuvvetli olduğunu anlayınız.
Për më tepër, ekzistenca e Ahiretit bëhet e domosdoshme nga Fuqia e përjetshme e pafund, nga urtësia e pakufishme e saktë dhe e amshuar, që sjell në jetë në çdo pranverë kufomat e pemëve të ngritura, të vdekura e të panumërta të shpërdara gjithandej globit tokësor me urdhërin e كُنْ فَيَكُونُ “Bëhu dhe ajo është bërë”, duke i bërë ato si tregues e shenja për بَعْث بَعْدَ المَوْتِ “ringjalljen pas vdekjes”, dhe se Ai ringjall treqindmijë specie të ndryshme të grupeve të shumëllojshme të bimëve dhe llojeve të kafshëve, si qindra mijëra shembuj të ringjalljes së madhe.
<br>'''Said Nursî'''</ref>).'''
 
</div>
Ekzistenca e Ahiretit, gjithashtu bëhet e domosdoshme nga një Mëshirë e përhershme dhe nga një përkujdesje e qëndrueshme, që i mbështet në mënyrë të mrekullueshme e të kujdesshme të gjitha gjallesat që qëndrojnë në nevojë të ushqimit, dhe që shfaq në çdo pranverë, në një kohë shumë të shkurtër, shumëllojshmëri të ndryshme të pafund stolisjeje e bukurie. Së fundi, ndodhet një provë e vetëkuptueshme dhe një  tregues  i dhënë  nga  një  dashuri  e  fortë  e  palëkundur  dhe  e përhershme për përjetësi, ndodhet një dëshirë e zjarrtë për qëndrueshmëri dhe një shpresë për përjetësi, që janë ngulur e vendosur tek njeriu, i cili është fruti më i plotë i këtij kozmosi dhe krijesa më e dashur e Krijuesit të kozmosit, lidhja e të cilit me të gjitha krijesat në kozmos është më e madhja. Nuk ka dyshim se ajo tregon në mënyrë të vetëkuptueshme se ekziston një botë e përjetshme pas kësaj bote të përkohshme, do të jetë një Ahiret, një botë e amshuar lumturie. Atëherë të gjitha këto prova e dëshmi vërtetojnë prerazi deri në atë shkallë ku pranimi bëhet i domosdoshëm për ekzistencën e Ahiretit, ashtu siç pranojmë ekzistencën e dynjasë. (<ref>Po mund të kuptohet nga ky krahasim se sa e lehtë është të bësh një pohim pozitiv dhe sa e vështirë është të bësh një mohim e refuzim. Në qoftë se për shembull dikush do të thonte, “ekziston diku në sipërfaqen e tokës një kopsht i mrekullueshëm që frutet e të cilit janë si kutia qumështi, dhe dikush tjetër do të thonte, jo, nuk ekziston një kopsht i tillë. I pari, pohuesi, duhet vetëm të tregojë vendin e atij kopshti ose të tregojë disa nga frutat e tij, me qëllim që të provojë me lehtësi pretendimin e tij. Ndërsa i dyti, mohuesi, në kontrast, duhet të kontrollojë e të tregojë të gjitha anët e globit tokësor me qëllim që të justifikojë mohimin e tij. Gjithashtu, dëshmia e dy dëshmitarëve të vërtetë do të ishte e mjaftueshme për të vërtetuar ekzistencën e Xhennetit, përveç qindra e mijëra treguesve, frutave dhe shenjave të demonstruara nga ata që e vërtetojnë ekzistencën e tij. Ata që e mohojnë atë duhet të kontrollojnë, të eksplorojnë e shqyrtojnë gjithësinë e pafundme dhe kohën e pafund përpara se ata të mund të provojnë mohimin e tyre, dhe atëherë të demonstrojnë mosekzistencën e Xhennetit. Prandaj, o vëllezërit e mi të moshuar, kuptojeni se sa i lartë është besimi në Botën e Përtejme... <br>Said Nursi</ref>)
 
Po, atëherë, një nga mësimet më të rëndësishme që na mëson vetë Kur’ani Ploturtësi është “Besimi në Ahiretin.” Ky besim është aq i qëndrueshëm dhe përmban brenda vetvetes një shpresë aq të fortë e një ngushëllim aq të madh, saqë në qoftë se do të grumbulloheshin njëqind mijë pleqëri tek një person i vetëm, ngushëllimi e qetësia që burojnë nga ky besim do të ishin krejtësisht të mjaftueshme, duke thënë:


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ عَلٰى كَمَالِ اْلا۪يمَانِ “Lavdia i takon All-llahut, për plotësimin e besimit”, ne njerëzit e vjetër duhet të gëzohemi në pleqërinë tonë...
Madem Kur’an-ı Hakîm’in bize verdiği en mühim bir ders, iman-ı bi’l-âhirettir ve o iman da bu derece kuvvetlidir ve o imanda öyle bir rica ve bir teselli var ki yüz bin ihtiyarlık bir tek şahsa gelse bu imandan gelen teselli mukabil gelebilir. Biz ihtiyarlar “Elhamdülillahi alâ kemali’l-iman” deyip ihtiyarlığımıza sevinmeliyiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
------
------
<center> [[Dokuzuncu Söz]] ⇐ | [[Sözler]] | ⇒ [[On Birinci Söz]] </center>
<center> [[Dokuzuncu Söz/sq|Fjala e Nëntë]] ⇐ | [[Sözler/sq|Fjalët]] | ⇒ [[On Birinci Söz/sq|Fjala e Njëmbëdhjetë]] </center>
------
------
</div>
"https://risale.site/index.php/Özel:MobileDiff/193414...193675" sayfasından alınmıştır