Yirmi Üçüncü Lem'a/el: Revizyonlar arasındaki fark

    Risale-i Nur Tercümeleri sitesinden
    GörselVikimetin
    ("'''Η Δεύτερη Παράνοια:''' Εάν τα πάντα δεν αποδοθούν στον Έναν και Μοναδικό(Vahid-i Ehad) ο οποίος είναι Πανίσχυρος, Παντοδύναμος, και Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Zülcelal), αλλά θεωρηθούν ως αποτελέσματα των τυφλών αιτιών, τότε αυτό προϋποθέτει την παρέμβαση..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
    ("Το πρόσωπο που παράτησε πλέον τη φυσιολατρία και προσχώρησε στη μόνη πραγματικότητα, ομολογεί το εξής: «Ευγνωμονώ, ευχαριστώ και προσφέρω άπειρους δοξασμούς -όσο και τα απειράριθμα σωματίδια- και επαίνους στον Ύψιστο, Αληθή, και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
     
    (Aynı kullanıcının aradaki diğer 69 değişikliği gösterilmiyor)
    64. satır: 64. satır:
    Ναι, το μικροσκοπικό σώμα μιας μύγας συσχετίζεται με τα περισσότερα στοιχεία και τις αιτίες του σύμπαντος και είναι ένα απόσταγμα αυτών. Αν αυτό δεν αποδοθεί στον Προαιώνιο και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Ezeli), τότε, όλες οι υλικές αυτές αιτίες αναγκαστικά θα έπρεπε να παραβρίσκονται δίπλα στο σώμα αυτό σε πλήρη ετοιμότητα, ακόμα και να εισχωρήσουν στο μικροσκοπικό του σώμα! Και ίσως θα έπρεπε να εισχωρήσουν σε ένα κύτταρο του ματιού εκείνης της μύγας, το οποίο είναι ένα λεπτεπίλεπτο δείγμα αυτού του σώματος. Διότι, εάν η αιτία είναι ένυλη, τότε είναι αναγκαίο να παραβρίσκεται δίπλα και μέσα στο αποτέλεσμα. Επομένως, επιβάλλεται να δεχτούμε ότι, τα κύρια υλικά στοιχεία του σύμπαντος, όλες οι ουσίες και η φύση βρίσκονται υλικά μέσα σε ένα τέτοιο μικροσκοπικό κύτταρο και εργάζονται σαν μάστορες μέσα σε αυτό, όπου ούτε τα μικροσκοπικά δαχτυλάκια δύο μυγών δεν μπορούν να χωρέσουν.
    Ναι, το μικροσκοπικό σώμα μιας μύγας συσχετίζεται με τα περισσότερα στοιχεία και τις αιτίες του σύμπαντος και είναι ένα απόσταγμα αυτών. Αν αυτό δεν αποδοθεί στον Προαιώνιο και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Ezeli), τότε, όλες οι υλικές αυτές αιτίες αναγκαστικά θα έπρεπε να παραβρίσκονται δίπλα στο σώμα αυτό σε πλήρη ετοιμότητα, ακόμα και να εισχωρήσουν στο μικροσκοπικό του σώμα! Και ίσως θα έπρεπε να εισχωρήσουν σε ένα κύτταρο του ματιού εκείνης της μύγας, το οποίο είναι ένα λεπτεπίλεπτο δείγμα αυτού του σώματος. Διότι, εάν η αιτία είναι ένυλη, τότε είναι αναγκαίο να παραβρίσκεται δίπλα και μέσα στο αποτέλεσμα. Επομένως, επιβάλλεται να δεχτούμε ότι, τα κύρια υλικά στοιχεία του σύμπαντος, όλες οι ουσίες και η φύση βρίσκονται υλικά μέσα σε ένα τέτοιο μικροσκοπικό κύτταρο και εργάζονται σαν μάστορες μέσα σε αυτό, όπου ούτε τα μικροσκοπικά δαχτυλάκια δύο μυγών δεν μπορούν να χωρέσουν.


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Να λοιπόν, ο δρόμος ενός τέτοιου ισχυρισμού ντροπιάζει ακόμα και τον πιο ηλίθιο των σοφιστών.
    İşte, sofestaînin en eblehleri dahi böyle bir meslekten utanıyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Η Τρίτη Παράνοια:''' Βάσει του οριστικού κανόνα اَلْوَاحِدُلَا يَصْدُرُاِلَّا عَنِالْوَاحِدِ δηλαδή, «Εάν μια ύπαρξη κατέχει ενότητα, τότε βεβαίως προέρχεται από έναν, από ένα χέρι». Ιδιαίτερα, εάν αυτή η ύπαρξη κατέχει μια τέλεια ευταξία μέσα σε μια ιδιαίτερη και ευαίσθητη ισορροπία και μία περιεκτική μορφή ζωής, τότε αυτό καταδεικνύει ξεκάθαρα, ότι αυτή η ύπαρξη είναι αδύνατον να προέρχεται από διάφορα χέρια τα οποία φανερώνουν αιτίες ασύμβατες και περίπλοκες  αλλά ίσως καταδεικνύει ότι προέρχεται αποκλειστικά από Ένα χέρι το οποίο είναι Πανίσχυρο και Πάνσοφο. Ως εκ τούτου, το να αποδοθεί αυτή η τελειοποιημένη, ισορροπημένη και ενιαία ύπαρξη στις αμέτρητες, άψυχες, ανίδεες, επιθετικές, ασυνείδητες, πολύπλοκες φυσικές αιτίες και στα τυφλά, κωφά, αναίσθητα «χέρια» της φύσης, -και επιπρόσθετα ότι η τύφλωση και η κώφωση  αυτών των αιτιών αυξάνεται μέσω αμέτρητων πιθανοτήτων, συνδυασμών και περιπλοκών- είναι τόσο μακριά από τη λογική που είναι σαν να αποδέχεσαι μονομιάς εκατό παράνοιες μαζί.
    '''Üçüncü Muhal:''' اَل۟وَاحِدُ لَا يَص۟دُرُ اِلَّا عَنِ ال۟وَاحِدِ kaide-i mukarreresiyle: “Bir mevcudun vahdeti varsa elbette bir vâhidden, bir elden sudûr edebilir.” Hususan o mevcud, gayet mükemmel bir intizam ve hassas bir mizan içinde ve câmi’ bir hayata mazhar ise bilbedahe sebeb-i ihtilaf ve keşmekeş olan müteaddid ellerden çıkmadığını; belki gayet Kadîr, Hakîm olan bir tek elden çıktığını gösterdiği halde; hadsiz ve camid ve cahil, mütecaviz, şuursuz, karmakarışıklık içinde, kör, sağır esbab-ı tabiiyenin karmakarışık ellerine, hadsiz imkânat yolları içinde ve içtima ve ihtilat ile o esbabın körlüğü, sağırlığı ziyadeleştiği halde; o muntazam ve mevzun ve vâhid bir mevcudu onlara isnad etmek, yüz muhali birden kabul etmek gibi akıldan uzaktır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έστω και αν παραβλέπαμε για μια στιγμή αυτήν την παράνοια, είναι σαφές ότι η επιρροή των υλικών αιτιών μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μέσω της άμεσης επαφής και της αφής. Ωστόσο, η επαφή των υλικών αιτιών της φύσης με τα έμβια όντα μπορεί να είναι μόνο εξωτερική. Εντούτοις, παρατηρούμε ξεκάθαρα ότι, ο εσωτερικός και άυλος κόσμος αυτού του έμβιου, όπου τα χέρια των υλικών αιτιών δεν μπορούν ούτε να φθάσουν ούτε να έχουν κάποια επαφή, είναι δέκα φορές πιο οργανωμένος, πιο ευαίσθητος και αισθητικά τέλειος στο έπακρο.
    Haydi bu muhalden kat’-ı nazar, esbab-ı maddiyenin elbette tesirleri, mübaşeretle ve temasla olur. Halbuki o esbab-ı tabiiyenin temasları, zîhayat mevcudların zâhirleriyledir. Halbuki görüyoruz ki o esbab-ı maddiyenin elleri yetişmediği ve temas edemedikleri o zîhayatın bâtını, on defa zâhirinden daha muntazam, daha latîf, sanatça daha mükemmeldir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Το να αποδώσουμε σε τυφλές και κωφές, άψυχες, ανίδεες, άτεχνες, μακρινές, τεράστιες και συγκρουόμενες υλικές αιτίες, -οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν καν να εγκατασταθούν με τα εργαλεία τους, μα ούτε και να αγγίξουν επιφανειακά τα μικρά εκείνα έμβια όντα και ζωάκια που από άποψη καλλιτεχνικής και δημιουργίας είναι πιο παράξενα και πιο θαυμάσια ακόμα και από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος πλάσματα-, μπορεί να γίνει δεκτό μόνο με εκατό φορές μεγαλύτερη τύφλωση και χίλιες φορές μεγαλύτερη κώφωση.
    Esbab-ı maddiyenin elleri ve âletleriyle hiçbir cihetle yerleşemedikleri, belki tam zâhirine de temas edemedikleri küçücük zîhayat, küçücük hayvancıklar, en büyük mahluklardan daha ziyade sanatça acib, hilkatçe bedî’ bir surette oldukları halde; o camid, cahil, kaba, uzak, büyük ve birbirine zıt olan sağır, kör esbaba isnad etmek, yüz derece kör, bin derece sağır olmakla olur!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="Amma_İkinci_Mesele:"></span>
    == Amma İkinci Mesele: ==
    == Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ: ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Είναι  تَشَكَّلَبِنَفْسِهٖ  ότι η ύπαρξη  «Αυτοσχηματίζεται» και υποδηλώνει πως κάτι αυτοδημιουργείται ή γίνεται από μόνο του.
    تَشَكَّلَ بِنَف۟سِهٖ dir. Yani kendi kendine teşekkül ediyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Και αυτή η φράση υποκρύπτει ένα σωρό από παράνοιες, είναι παράγωγο μιας ιδιόμορφης δεισιδαιμονίας και είναι εντελώς παράλογη από πολλές απόψεις. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο τρεις από τις πολλές παράνοιες που ενέχει.
    İşte bu cümlenin dahi çok muhalatı var. Çok cihetle bâtıldır, muhaldir. Numune için muhalatından üç tanesini beyan ederiz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Η Πρώτη Παράνοια:''' Ω πείσμωνε άπιστε! Ο εγωισμός σου σε έχει αποβλακώσει τόσο πολύ, που κατά κάποιο τρόπο εγκρίνεις και αποδέχεσαι εκατό παράλογες αντιλήψεις μονομιάς. Διότι, καταρχήν εσύ είσαι υπαρκτός και δεν είσαι μια απλή ύλη, κάτι το άψυχο, ή κάτι το  αμετάβλητο. Είσαι μια τέλεια οργανωμένη μηχανή που ανανεώνεται συνεχώς ή κατά μια άλλη εκδοχή μοιάζεις με ένα υπέροχο παλάτι που μεταβάλλεται συνεχώς. Τα σωματίδια του σώματος σου δουλεύουν συνεχώς. Το σώμα σου συσχετίζεται με όλο το σύμπαν και βρίσκεται σε συνεχή επαφή μαζί του, ιδίως όσον αφορά τη διατροφή και τη διαιώνιση του είδους σου. Τα σωματίδια που εργάζονται στο σώμα σου, κινούνται τόσο προσεκτικά έτσι ώστε να μη βλάψουν αυτή τη σχέση και να μη διαταράξουν αυτόν τον συσχετισμό. Λες και παρακολουθούν όλο το σύμπαν, και κατανοώντας τις σχέσεις σου με αυτό, παίρνουν την ανάλογη θέση. Και εσύ με τις εσωτερικές και εξωτερικές σου αισθήσεις επωφελείσαι ανάλογα, βάσει αυτής της θαυμάσιας θέσης που παίρνουν τα σωματίδια αυτά.
    '''Birincisi:''' Ey muannid münkir! Senin enaniyetin seni o kadar ahmaklaştırmış ki yüz muhali birden kabul etmeyi, bir derece hükmediyorsun. Çünkü sen mevcudsun. Ve basit bir madde ve camid ve tagayyürsüz değilsin. Belki daima teceddüdde olarak, gayet muntazam bir makine ve hârika ve daima tahavvülde bir saray gibisin. Senin vücudunda her vakit zerreler çalışıyorlar. Senin vücudun kâinatla, hususan rızık münasebetiyle, hususan beka-i nev’i itibarıyla alâkadar ve alışverişi vardır. Senin vücudunda çalışan zerreler, o münasebatı bozmamak ve o alâkadarlığı kırmamak için dikkat ediyorlar. Öylece ihtiyatla ayaklarını atıyorlar. Güya bütün kâinata bakıyorlar. Senin münasebatını kâinatta görüp öyle vaziyet alıyorlar. Sen zâhirî ve bâtınî duygularınla, o zerrelerin o hârika vaziyetine göre istifade edersin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν εσύ δεν αποδέχεσαι ότι τα σωματίδια που συνθέτουν το σώμα σου είναι μικροσκοπικοί υπάλληλοι ή στρατιώτες, που κινούνται σύμφωνα με τους νόμους του  Προαιώνιου-Παντοδύναμου(Kadir-i Ezeli), ή ότι είναι οι μύτες της πένας του πεπρωμένου (κάθε σωματίδιο είναι και μία μύτη αυτής της πένας), ή ότι είναι οι τελείες της πένας της δύναμης Του (κάθε σωματίδιο και μία τελεία), τότε, το κάθε μόριο που εργάζεται στο μάτι σου, χρήζει να έχει ένα τέτοιο μάτι, ώστε όχι μόνο να μπορεί να παρατηρεί το κάθε σημείο του σώματος σου αλλά να  παρακολουθεί όλο το σύμπαν με το οποίο είσαι αλληλένδετος. Εκτός από αυτό, σε κάθε σωματίδιο θα πρέπει να αποδοθεί μια νοημοσύνη ισοδύναμη με εκατό ιδιοφυών ανθρώπων, έτσι ώστε να μπορεί να γνωρίζει και να ξέρει όλο σου το παρελθόν και το μέλλον, τους απογόνους και την καταγωγή σου, την πηγή όλων των στοιχείων και την προέλευση της τροφής σου. Το να αποδοθεί σε ένα σωματίδιο κάποιου σαν και εσένα -που σε τέτοιου είδους θέματα δεν διαθέτεις τη σύνεση ούτε όσο ένα σωματίδιο- μια τέτοια γνώση και συναίσθηση που ξεπερνά χίλιες φορές τη γνώση και συνείδηση ενός Πλάτωνα (Eflatun), είναι μια παράνοια χίλιες φορές πιο δεισιδαιμονική.
    Eğer sen vücudundaki zerreleri, Kadîr-i Ezelî’nin kanunuyla hareket eden küçücük memurları veya bir ordusu veya kalem-i kaderin uçları, her bir zerre bir kalem ucu veya kalem-i kudretin noktaları, her bir zerre bir nokta olduğunu kabul etmezsen; o vakit senin gözünde çalışan her bir zerreye öyle bir göz lâzım ki senin mecmu-u cesedinin her tarafını görmekle beraber, münasebettar olduğun bütün kâinatı dahi görecek bir gözü ve bütün senin mazi ve müstakbel ve nesil ve aslın ve anâsırının menbalarını ve rızkının madenlerini bilecek, tanıyacak yüz dâhî kadar bir akıl vermek lâzım geliyor. Senin gibi bu meselelerde zerre kadar aklı olmayanın bir zerresine bin Eflatun kadar bir ilim ve şuur vermek, bin derece divanece bir hurafeciliktir!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Η Δεύτερη Παράνοια:''' Το σώμα σου μοιάζει με ένα υπέροχο παλάτι με χίλιους θόλους, όπου στον κάθε θόλο οι πέτρες στηρίζοντας η μία την άλλη έχουν σταθεροποιηθεί και συγκρατούνται στο κενό χωρίς καμία στήριξη. Το δικό σου σώμα είναι χίλιες φορές πιο ενδιαφέρον από αυτό το παλάτι. Διότι, το παλάτι του σώματος σου ανανεώνεται συνεχώς, με μια ασύλληπτη ευταξία. Εκτός από την ψυχή, από την καρδιά και τις πνευματικές σου αισθήσεις, οι οποίες είναι υπέροχες, ακόμα και το κάθε μέλος του σώματος σου είναι σαν ένας θολωτός χώρος αυτού του παλατιού. Τα σωματίδια συνεργάζονται όπως και οι πέτρες στο θόλο εκείνο, και βρίσκονται σε μια απόλυτη ισορροπία και τάξη, φανερώνοντας ένα θαυμάσιο κτίριο, ένα εξαίρετο έργο τέχνης με απίστευτα θαύματα δύναμης όπως το μάτι και η γλώσσα.
    '''İkinci Muhal:''' Senin vücudun bin kubbeli hârika bir saraya benzer ki her kubbesinde taşlar, direksiz birbirine baş başa verip muallakta durdurulmuş. Belki senin vücudun, bin defa bu saraydan daha acibdir. Çünkü o saray-ı vücudun, daima kemal-i intizamla tazelenmektedir. Gayet hârika olan ruh, kalp ve manevî letaiften kat’-ı nazar, yalnız cesedindeki her bir aza, bir kubbeli menzil hükmündedir. Zerreler, o kubbedeki taşlar gibi birbirleriyle kemal-i muvazene ve intizam ile baş başa verip hârika bir bina, fevkalâde bir sanat, göz ve dil gibi acib birer mu’cize-i kudret gösteriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν τα σωματίδια αυτά δεν είναι υπάλληλοι που υπακούνε στην εντολή του αρχιτέκτονα αυτού του σύμπαντος, τότε το κάθε σωματίδιο θα πρέπει να είναι απόλυτος κυρίαρχος όλων των υπόλοιπων σωματιδίων του σώματος, συγχρόνως όμως να είναι και απόλυτα εξαρτώμενο από το κάθε σωματίδιο του σώματος. Να είναι και ίσα μεταξύ τους αλλά συγχρόνως και σε αντίθεση από άποψη κυριαρχίας. Να ενεργούν σαν πηγές των περισσοτέρων γνωρισμάτων που ανήκουν αποκλειστικά σε Αυτόν, που η οντότητα Του είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική(Vacib’ül Vücud). Να είναι και απόλυτα περιορισμένα αλλά συγχρόνως και απόλυτα απεριόριστα. Μαζί με όλα αυτά, το να αποδίδεται σε εκείνα τα αμέτρητα σωματίδια ένα αρκετά οργανωμένο μοναδικό έργο τέχνης, που μπορεί να προέρχεται μόνο και μόνο από ένα χέρι και σύμφωνα με το μυστήριο της ενότητας και μοναδικότητας, μπορεί να είναι έργο μόνο του Ενός και Μοναδικού(Vahid-ι Ehad), δηλώνει μια τέτοια προφανή παράνοια, που ακόμα και αυτός που έχει μια επίγνωση όσο ένα σωματίδιο, κατανοεί ότι είναι όχι μία αλλά εκατό φορές πιο παρανοϊκή.
    Eğer bu zerreler, şu âlemin ustasının emrine tabi birer memur olmasalar; o vakit her bir zerre, umum o cesetteki zerrelere hem hâkim-i mutlak hem her birisine mahkûm-u mutlak hem her birisine misil hem hâkimiyet noktasında zıt hem yalnız Vâcibü’l-vücud’a mahsus olan ekser sıfâtın masdarı, menbaı hem gayet mukayyed hem gayet mutlak bir surette olmakla beraber, sırr-ı vahdetle yalnız bir Vâhid-i Ehad’in eseri olabilen gayet muntazam bir masnû-u vâhidi o hadsiz zerrata isnad etmek; zerre kadar şuuru olan, bunun pek zâhir bir muhal belki yüz muhal olduğunu derk eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Η Τρίτη Παράνοια:''' Εάν το σώμα σου δεν είναι μια επιστολή γραμμένη με την πένα του Προαιώνιου Παντοδύναμου(Kadir-i Ezeli), ο οποίος είναι Ένας και Μοναδικός(Vahid-ι Ehad), αλλά ένα έντυπο προσαρτημένο στην αιτιοκρατία και στη φύση, τότε ξεκινώντας από ένα κύτταρο του σώματος σου, είναι αναγκαίο να υπάρξουν χιλιάδες καλούπια της φύσης που μοιάζουν με ομόκεντρους κύκλους που βρίσκονται ο ένας μέσα στον άλλον, όσο και τα χιλιάδες μέλη.
    '''Üçüncü Muhal:''' Eğer senin vücudun, Vâhid-i Ehad olan Kadîr-i Ezelî’nin kalemiyle mektup olmazsa ve tabiata, esbaba mensup matbu ise o vakit senin vücudundaki bir hüceyre-i bedenden tut, birbiri içinde daireler misillü, binler mürekkebler adedince tabiat kalıplarının bulunması lâzım gelir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Διότι, εάν για παράδειγμα αυτό το βιβλίο που κρατάμε στο χέρι μας είναι μια γραμμένη επιστολή, μία πένα μπορεί να γράψει όλα αυτά, επικαλούμενη τη γνώση του συγγραφέα της. Διαφορετικά, εάν δεν έχει συνταχθεί και δεν αποδοθεί στην πένα του συγγραφέα, και ισχυριστεί  ότι «έχει αυτοσχηματιστεί», ή αποδοθεί στη φύση, τότε σαν ένα τυπωμένο βιβλίο, θα ήταν απαραίτητο να υπάρξει μια διαφορετική μεταλλική πένα για το κάθε γράμμα, ώστε να μπορεί να εκτυπωθεί.
    Çünkü mesela, bu elimizdeki kitap eğer mektup olsa bir tek kalem, kâtibinin ilmine istinad edip bütün onları yazar. Eğer o, mektup olmazsa ve onun kalemine verilmezse, kendi kendine olmuş denilse veya tabiata verilse o vakit, matbu kitap gibi her bir harfi için ayrı bir demir kalem lâzımdır ki tabedilsin. Nasıl ki matbaada hurufat adedince demir harfler bulunur, sonra o harfler vücud bulur; o vakit bir tek kaleme bedel, o hurufat adedince kalemler bulunması lâzım gelir. Belki o hurufat içinde bazen olduğu gibi küçük kalem ile bir büyük harfte bir sahife –ince hatla– yazılmış ise binler kalem bir tek harf için lâzım geliyor. Belki birbirinin içine girip muntazam bir vaziyetle, senin cesedin gibi bir şekil alıyorsa o vakit, her bir dairede, her bir cüz için o mürekkebat adedince kalıplar lâzım geliyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Όπως και στο τυπογραφείο, όπου υπάρχουν τόσα μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία (γράμματα) όσα είναι και ο αριθμός των γραμμάτων, και έπειτα με την κατάλληλη σύνθεση αυτών των στοιχείων, τα γράμματα αποκτούν την ύπαρξή τους ως λέξεις. Σε αυτήν την περίπτωση αντί για μία πένα, χρειάζεται να υπάρχουν τόσες πένες όσο και ο αριθμός  των γραμμάτων. Και αν δούμε ότι μέσα σε ένα μεγάλο γράμμα έχει συνταχθεί μια ολόκληρη σελίδα με μικροσκοπικές πένες, όπως συμβαίνει μερικές φορές, τότε ακόμα και για ένα γράμμα μπορεί να χρειαστούν χιλιάδες πένες. Ιδίως εάν με έναν εκπληκτικό τρόπο εξαιρετικής τάξης, εισέρχονται το ένα μέσα στο άλλο παίρνουν και αποκτούν μια μορφή όπως αυτή του σώματός σου,  τότε για το κάθε τμήμα του κάθε κύκλου απαιτούνται τόσα καλούπια όσα είναι και τα μέλη που το αποτελούν.
    Haydi, yüz muhal içinde bulunan bu tarzı, mümkün desen dahi bu muntazam sanatlı demir harfleri ve mükemmel kalıpları ve kalemleri yapmak için yine bir tek kaleme verilmezse o kalemler, o kalıplar, o demir harflerin yapılması için onların adetlerince yine kalemler, kalıplar ve harfler lâzım. Çünkü onlar da yapılmışlar ve onlar da muntazam sanatlıdırlar. Ve hâkeza müteselsilen gittikçe gidecek…
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έστω και αν υποθέσεις ότι αυτός ο τρόπος ο  οποίος περιέχει εκατό παράνοιες είναι εφικτός, τότε και για την κατασκευή αυτών των οργανωμένων καλαίσθητων μεταλλικών τυπογραφικών στοιχείων, των τέλειων καλουπιών, και των πενών απαιτείται μία και μόνο πένα, ειδάλλως θα χρειαστούν άλλα τόσα μεταλλικά στοιχεία γραμμάτων, πένες και καλούπια για να κατασκευαστούν όλα αυτά τα τυπογραφικά στοιχεία, οι πένες και τα καλούπια. Διότι και αυτά είναι κατασκευασμένα και κατέχουν μια τέλεια ευταξία και τέχνη. Και ούτω καθεξής, θα συνεχίσει επ’ αόριστον.
    İşte sen de anla! Bu öyle bir fikirdir ki senin zerratın adedince muhalat ve hurafeler, içinde bulunuyor. Ey muannid muattıl! Sen de utan, bu dalaletten vazgeç!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Κατάλαβε και εσύ λοιπόν ότι, αυτή είναι μια τέτοια αντίληψη που φωλιάζει τόσες δεισιδαιμονίες και παράνοιες όσα και τα σωματίδια που αποτελούν το σώμα σου. Ω πείσμωνε αρνησίθεε! Ντροπή σου! Παράτα και εσύ αυτήν την πλάνη!
    == Üçüncü Kelime: ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="Üçüncü_Kelime:"></span>
    اِق۟تَضَت۟هُ الطَّبٖيعَةُ Yani tabiat iktiza ediyor, tabiat yapıyor.
    == Ο ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ: ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اِقْتَضَتْهُالطَّبٖيعَةُ «Είναι φυσικό. Δηλαδή, οι ανάγκες της φύσης το δημιουργούν.»
    İşte bu hükmün çok muhalatı var. Numune için üçünü zikrediyoruz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Αυτή η αντίληψη λοιπόν, περιέχει πολλές παράνοιες. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο τρεις από αυτές.
    '''Birincisi:''' Eğer mevcudatta, hususan zîhayatta görünen basîrane, hakîmane olan sanat ve icad, Şems-i Ezelî’nin kalem-i kader ve kudretine verilmezse belki kör, sağır, düşüncesiz olan tabiata ve kuvvete isnad edilse lâzım gelir ki tabiat; icad için her şeyde hadsiz manevî makine ve matbaaları bulundursun veyahut her şeyde, kâinatı halk ve idare edecek bir kudret ve hikmet dercetsin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Η Πρώτη Παράνοια:''' Εάν η τέχνη και η δημιουργία που εμφανίζεται με προνοητικότητα και με σοφία στις υπάρξεις, ιδιαίτερα στα έμβια πλάσματα, δεν αποδοθεί στην πένα του πεπρωμένου (kader) και στη δύναμη του Προαιώνιου Ηλίου(Şems-i Ezeli) αλλά αποδοθεί στην τυφλή, κωφή και απερίσκεπτη φύση και δύναμη, τότε καθίσταται αναγκαίο για τη φύση να διαθέτει αμέτρητους άυλους μηχανισμούς και τυπογραφεία  μέσα σε κάθε πράγμα, έτσι ώστε να τα κατασκευάσει· ή να εγκαταστήσει μέσα σε κάθε πράγμα μια τέτοια δύναμη και σοφία με την οποία να δύναται να δημιουργήσει και να διαχειριστεί ολόκληρο το σύμπαν.
    Çünkü nasıl şemsin cilveleri ve akisleri, zemin yüzündeki zerrecik cam parçalarında ve katrelerde görünüyor. Eğer o misalî ve aksî güneşçikler, semadaki tek güneşe isnad edilmese, lâzım gelir ki bir kibrit başı yerleşmeyen bir zerrecik cam parçasında tabiî, fıtrî ve güneşin hâsiyetlerine mâlik, zâhiren küçük, manen çok derin bir güneşin haricî vücudunu kabul ederek, zerrat-ı zücaciye adedince tabiî güneşleri kabul etmek lâzım geldiği gibi...
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Διότι, όπως οι εικόνα και αντανακλάσεις του ηλίου είναι φανερές στο παραμικρό θραύσμα γυαλιού και στο ελάχιστο σταγονίδιο που βρίσκεται πάνω στη γη,. αν αυτοί οι εικονικοί μικροί ήλιοι δεν αποδοθούν στο μοναδικό ήλιο του ουρανού, τότε αναγκαστικά πρέπει να δεχτούμε την ύπαρξη τόσων αληθινών ήλιων όσο και ο αριθμός των σωματιδίων που αποτελούν το κάθε θραύσμα γυαλιού. Να δεχτούμε δηλαδή, ότι στο κάθε θραύσμα γυαλιού, όπου ούτε η μύτη ενός σπίρτου δεν μπορεί να χωρέσει,  βρίσκεται ένας φυσικός, αληθινός, φαινομενικά πολύ μικρός, εσωτερικά πολύ βαθύς ήλιος που κατέχει τις ιδιότητες του ηλίου και χωράει σε ένα τέτοιο θραύσμα γυαλιού.
    Aynen bu misal gibi mevcudat ve zîhayat doğrudan doğruya Şems-i Ezelî’nin cilve-i esmasına verilmezse her bir mevcudda, hususan her bir zîhayatta hadsiz bir kudret ve irade ve nihayetsiz bir ilim ve hikmet taşıyacak bir tabiatı, bir kuvveti, âdeta bir ilahı içinde kabul etmek lâzım gelir. Bu tarz-ı fikir ise kâinattaki muhalatın en bâtılı en hurafesidir. Hâlık-ı kâinat’ın sanatını mevhum, ehemmiyetsiz, şuursuz bir tabiata veren insan; elbette yüz defa hayvandan daha hayvan, daha şuursuz olduğunu gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως σε αυτό το παράδειγμα, εάν όλες οι υπάρξεις και όλα τα ζωντανά δεν αποδοθούν απευθείας στον Προαιώνιο Ήλιο( Şems-i Ezeli) -δηλαδή στις αντανακλάσεις των αποκλειστικών ιδιοτήτων Του-, τότε καθίσταται απαραίτητο να δεχθούμε ότι κάθε ύπαρξη, και ιδίως κάθε ζωντανό ενέχει μέσα του μια τέτοια φύση, δύναμη, ακόμη και έναν θεό, τα οποία κατέχουν μια απέραντη δύναμη και βούληση, μια απέραντη σοφία και γνώση. Μια τέτοια αντίληψη όμως, είναι η πιο δεισιδαιμονική η πιο παράλογη παράνοια του σύμπαντος. Ο άνθρωπος λοιπόν, που αποδίδει τα έργα τέχνης του Δημιουργού(Halık) σε μια υποθετική, ασήμαντη, και ασυνείδητη φύση, βεβαίως και δείχνει ότι είναι εκατό φορές πιο υποδεέστερος  και πιο ασυνείδητος και από ένα ζώο.
    '''İkinci Muhal:''' Eğer gayet intizamlı, mizanlı, sanatlı, hikmetli şu mevcudat; nihayetsiz kadîr, hakîm bir zata verilmezse, belki tabiata isnad edilse lâzım gelir ki tabiat; her bir parça toprakta, Avrupa’nın umum matbaaları ve fabrikaları adedince makineleri, matbaaları bulundursun. Tâ o parça toprak, menşe ve tezgâh olduğu hadsiz çiçekler ve meyvelerin yetişmelerine ve teşkillerine medar olabilsin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Η Δεύτερη Παράνοια:''' Αν όλες αυτές οι τέλεια τακτοποιημένες και τέλεια υπολογισμένες και συντονισμένες υπάρξεις οι οποίες εκφράζουν μια τέλεια τέχνη και σοφία, δεν αποδοθούν σε έναν μοναδικό κάτοχο άπειρης δύναμης και σοφίας, αλλά αντιθέτως αποδοθούν στη φύση, τότε καθίσταται απαραίτητο η φύση να διαθέτει τόσους μηχανισμούς και «τυπογραφεία» μέσα σε κάθε σπιθαμή εδάφους, όσα τα τυπογραφεία και τα εργοστάσια που βρίσκονται σε όλη την Ευρώπη έτσι ώστε εκείνο το κομμάτι του εδάφους απ’ όπου βλαστάνουν και είναι ο πάγκος των αμέτρητων λουλουδιών και καρπών, να μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη και στο σχηματισμό τους.
    Çünkü çiçekler için saksılık vazifesini gören bir kâse toprak içine tohumları nöbetle atılan umum çiçeklerin birbirinden çok ayrı olan şekil ve heyetlerini teşkil ve tasvir edebilir bir kabiliyeti, bilfiil görülüyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Διότι, όπως φαίνεται στην πράξη, μια  ποσότητα χώματος που επιτελεί το καθήκον της μέσα σε μια γλάστρα για τα λουλούδια, κατέχει την ικανότητα κατασκευής και σχηματισμού όλων των διαφορετικών σχημάτων και δομών που περιέχουν οι σπόροι όλων των λουλουδιών που σπέρνονται με τη σειρά τους σε αυτό το χώμα.
    Eğer Kadîr-i Zülcelal’e verilmezse o vakit, o kâsedeki toprakta, her bir çiçek için manevî, ayrı, tabiî bir makinesi bulunmazsa, bu hal vücuda gelemez. Çünkü tohumlar ise nutfeler ve yumurtalar gibi maddeleri birdir. Yani müvellidü’l-mâ, müvellidü’l-humuza, karbon, azotun intizamsız, şekilsiz, hamur gibi halitasından ibaret olmakla beraber hava, su, hararet, ziya dahi her biri basit ve şuursuz ve her şeye karşı sel gibi bir tarzda gittiğinden, o hadsiz çiçeklerin teşkilleri ayrı ayrı ve gayet muntazam ve sanatlı olarak o topraktan çıkması, bilbedahe ve bizzarure iktiza ediyor ki o kâsede bulunan toprakta, manen Avrupa kadar, manevî ve küçük mikyasta matbaaları ve fabrikaları bulunsun. Tâ ki bu kadar hayattar kumaşları ve binler ayrı ayrı nakışlı mensucatları dokuyabilsin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν όμως αυτή η διαδικασία δεν αποδοθεί στον Πανίσχυρο, Παντοδύναμο και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης Αλλάχ(Kadir-i Zülcelal), τότε το αποτέλεσμα αυτό δεν είναι δυνατό να προκύψει, εκτός και αν μέσα στο χώμα αυτό της γλάστρας  δεν υφίσταται ένας άυλος, φυσικός και αποκλειστικός μηχανισμός για το κάθε ένα λουλούδι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, οι υλικές ουσίες που αποτελούν τους σπόρους, τα σπερματοζωάρια και τα αυγά είναι ίδιες. Δηλαδή αποτελούνται από τη σύμμειξη του υδρογόνου, του οξυγόνου, του άνθρακα και του αζώτου τα οποία είναι σαν μια ανώμαλη και άμορφη ζύμη. Και  ταυτόχρονα με αυτά, ο αέρας, το ύδωρ, η θέρμη και το φως τα οποία επίσης είναι απλές και  ασυνείδητες μορφές, ρέουν με έναν χειμαρρώδη τρόπο προς κάθε πράγμα και κατεύθυνση. Η ανάπτυξη λοιπόν των αμέτρητων αυτών λουλουδιών μέσα από το χώμα κατέχοντας  μια διαφορετική κατασκευή το καθένα, και μια υπέροχη ευταξία και τέχνη, προφανώς και κατ’ανάγκη προϋποθέτει την ύπαρξη μέσα στο χώμα εκείνο, τόσων άυλων και μικροσκοπικών «τυπογραφείων» και «εργοστασίων», όσο η άυλη υπόσταση όλης της Ευρώπης. Έτσι ώστε να μπορεί να υφαίνει τα αμέτρητα αυτά ζωντανά υφάσματα και τα χιλιάδες διαφορετικά κεντημένα υφαντά.
    İşte tabiiyyunların fikr-i küfrîleri, ne derece daire-i akıldan hariç saptığını kıyas et. Ve tabiatı mûcid zanneden insan suretindeki ahmak sarhoşlar “Mütefennin ve akıllıyız.” diye dava ettikleri halde, akıl ve fenden ne kadar uzak düştüklerini ve mümteni ve hiçbir cihetle mümkün olmayan bir hurafeyi kendilerine meslek ittihaz ettiklerini gör, gül ve tükür!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Να! Δες λοιπόν και σύγκρινε σε τι βαθμό έχει ξεφύγει η άπιστη αντίληψη των νατουραλιστών από τα πλαίσια της λογικής. Και δες αυτούς τους ανθρωπόμορφους ανόητους μεθυσμένους που φαντάζονται τη φύση ως δημιουργό, και παρόλο που ισχυρίζονται ότι είναι επιστήμονες και ευφυείς, δες πόσο μακριά από την επιστήμη και τη λογική έχουν καταντήσει και έχουν δεχτεί μια τέτοια παράλογη δεισιδαιμονία, που σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατή, ως δρόμος και επάγγελμα για τους εαυτούς τους. Δες τους! Γέλα! Και φτύσε τους!
    '''Eğer desen:''' Mevcudat, tabiata isnad edilse böyle acib muhaller olur, imtina derecesinde müşkülat olur; acaba Zat-ı Ehad ve Samed’e verildiği vakit, o müşkülat nasıl kalkıyor? Ve o suubetli imtina, o suhuletli vücuba nasıl inkılab eder?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Εάν πεις:''' «Όταν η ύπαρξη αποδίδεται στη φύση, προκύπτουν τέτοιες ανυπέρβλητες δυσκολίες και παράλογες δυνατότητες. Άραγε πώς αναιρούνται αυτές οι ανυπέρβλητες δυσκολίες όταν αυτή αποδίδεται στον Μοναδικό Κύριο, o οποίος δεν έχει ανάγκη τίποτα ενώ τα πάντα Τον έχουν ανάγκη (Zat-ı Ehad Samed); Και πώς εκείνες οι παράλογες δυνατότητες μετατρέπονται σε  εύκολα και απαραίτητα συμβάντα;»
    '''Elcevap:''' Birinci Muhal’de nasıl ki güneşin cilve-i in’ikası, kemal-i suhuletle, külfetsiz en küçük zerrecik camdan tut tâ en büyük bir denizin yüzüne kadar feyzini ve tesirini misalî güneşçiklerle gayet kolaylıkla gösterdikleri halde, eğer güneşten nisbeti kesilse o vakit her bir zerrecikte, tabiî ve bizzat bir güneşin haricî vücudu imtina derecesinde bir suubetle olabilmesi, kabul edilmek lâzım gelir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Απάντηση:''' Στην Πρώτη Παράνοια είχαμε αναφέρει ότι, όπως οι αντανακλάσεις της εικόνας του ηλίου φαίνονται στο παραμικρό θραύσμα γυαλιού μέχρι και στην επιφάνεια της μεγαλύτερης θάλασσας, και εκδηλώνουν με πλήρη άνεση και ευκολία την αφθονία και την επιρροή του ήλιου με αυτούς τους μικρούς ήλιους, και εάν διακοπεί αυτός ο συσχετισμός τους με τον πραγματικό ήλιο, τότε καθίσταται αναγκαίο να αποδεχθούμε με μία ανυπέρβλητη δυσκολία και αδυνατότητα την ύπαρξη ενός φυσικού ηλίου ή τον ίδιο τον ήλιο μέσα σε κάθε σωματίδιο.
    Öyle de her bir mevcud, doğrudan doğruya Zat-ı Ehad ve Samed’e verilse vücub derecesinde bir suhulet, bir kolaylık ile ve bir intisap ve cilve ile her bir mevcuda lâzım her bir şey, ona yetiştirilebilir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έτσι  ακριβώς, εάν η κάθε ύπαρξη αποδοθεί απευθείας στον  Μοναδικό Κύριο -ο οποίος δεν έχει ανάγκη τίποτα αλλά τα πάντα Τον έχουν ανάγκη(Zat-ı Ehad Samed)-, τότε κάθε ανάγκη της κάθε ύπαρξης είναι δυνατόν να προμηθευθεί  με μια πλήρη και απαραίτητη πλέον άνεση και ευκολία, με έναν απλό συσχετισμό και μια αντανάκλαση.
    Eğer o intisap kesilse ve o memuriyet başıbozukluğa dönse ve her bir mevcud kendi başına ve tabiata bırakılsa, o vakit imtina derecesinde yüz bin müşkülat ve suubetle sinek gibi bir zîhayatın, kâinatın küçük bir fihristesi olan gayet hârika makine-i vücudunu icad eden, içindeki kör tabiatın, kâinatı halk ve idare edecek bir kudret ve hikmet sahibi olduğunu farz etmek lâzım gelir. Bu ise bir muhal değil belki binler muhaldir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν αυτός ο συσχετισμός διακοπεί και η υπηρεσία του υπαλλήλου μεταβληθεί σε μια ασυδοσία και η κάθε ύπαρξη αποδοθεί στον εαυτό της ή στη φύση, τότε σε αδύνατο βαθμό και μαζί με χιλιάδες δυσκολίες και δυσχέρειες, πρέπει να υποθέσουμε ότι αυτή η τυφλή φύση που βρίσκεται μέσα σε ένα έμβιο πλάσμα σαν τη μύγα και έχει κατασκευάσει τον απίστευτο μηχανισμό του σώματος της -η οποία είναι ένας μικρός κατάλογος του σύμπαντος- διαθέτει και κατέχει μια τέτοια δύναμη και σοφία που μπορεί να δημιουργεί και να διαχειρίζεται ολόκληρο το σύμπαν. Αυτό όμως δεν είναι  μια, αλλά χιλιάδες παράνοιες.
    '''Elhasıl,''' nasıl ki Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un şerik ve naziri mümteni ve muhaldir. Öyle de rububiyetinde ve icad-ı eşyada başkalarının müdahalesi, şerik-i zatî gibi mümteni ve muhaldir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εν συντομία λοιπόν, ακριβώς όπως η ύπαρξη εταίρου ή ομοίου στην κυριαρχία Του Κυρίου -η οντότητα του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας(Zat-ı Vacib’ül Vücud),- είναι αδύνατη, αδιανόητη και παράλογη, έτσι και η παρέμβαση άλλων παραγόντων στην διαχείριση και δημιουργία των υπάρξεων είναι το ίδιο αδύνατο, αδιανόητο, και παράλογο.
    '''Amma ikinci muhaldeki müşkülat ise''' müteaddid risalelerde ispat edildiği gibi eğer bütün eşya Vâhid-i Ehad’e verilse bütün eşya, bir tek şey gibi suhuletli ve kolay olur. Eğer esbaba ve tabiata verilse bir tek şey, umum eşya kadar müşkülatlı olduğu, müteaddid ve kat’î bürhanlarla ispat edilmiş. Bir bürhanın hülâsası şudur ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Όσον αφορά τις ανυπέρβλητες δυσκολίες της Δεύτερης Παράνοιας, όπως ήδη έχει αποδειχθεί σε πολλά σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, εάν η δημιουργία όλων των υπάρξεων αποδοθεί στον Έναν και Μοναδικό Αλλάχ(Vahid-i Ehad) τότε όλα τα πράγματα γίνονται τόσο άνετα και εύκολα όσο άνετη και εύκολη είναι η δημιουργία ενός πράγματος. Εάν αυτή η δημιουργία αποδοθεί στις αιτίες και στη φύση, τότε η δημιουργία μίας ύπαρξης γίνεται τόσο δύσκολη και αδύνατη, όσο η δημιουργία όλων των πραγμάτων. Αυτό έχει αποδειχθεί με πολλά αναμφισβήτητα και ισχυρά τεκμήρια. Μία περίληψη ενός από αυτά έχει ως εξής:
    Nasıl ki bir adam, bir padişaha askerlik veya memuriyet cihetiyle intisap etse o memur ve o asker o intisap kuvvetiyle, yüz bin defa kuvvet-i şahsiyesinden fazla işlere medar olabilir. Ve padişahı namına bazen bir şahı esir eder. Çünkü gördüğü işlerin ve yaptığı eserlerin cihazatını ve kuvvetini kendi taşımıyor ve taşımaya mecbur olmuyor. O intisap münasebetiyle, padişahın hazineleri ve arkasındaki nokta-i istinadı olan ordu; o kuvveti, o cihazatı taşıyor. Demek gördüğü işler, şahane olarak bir padişahın işi gibi ve gösterdiği eserler, bir ordu eseri misillü hârika olabilir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Όπως για παράδειγμα κάποιος ο οποίος είναι δεσμευμένος με τον βασιλιά, ως στρατιώτης ή υπάλληλος, βασιζόμενος στη δύναμη αυτής της σχέσης, αυτός ο στρατιώτης ή υπάλληλος μπορεί να εκτελεί καθήκοντα που να ξεπερνούν χίλιες φορές την προσωπική του δύναμη. Και μερικές φορές, μπορεί να κάνει όμηρο ακόμα και κάποιον βασιλιά στο όνομα του βασιλιά του. Διότι δε φορτώνεται ο ίδιος, ούτε είναι υποχρεωμένος να φορτώνεται, τη δύναμη και τον απαραίτητο εξοπλισμό για να εκτελέσει τα καθήκοντα και έργα του. Λόγω αυτής της σχέσης, οι θησαυροί του βασιλιά και ο στρατός που βρίσκεται πίσω του, στο οποίο και βασίζεται, κουβαλούν εκείνη τη δύναμη και τον εξοπλισμό του. Δηλαδή, τα καθήκοντα που επιτελεί είναι υπέροχα σαν τα καθήκοντα του βασιλιά, και τα έργα που επιδεικνύει είναι τόσο θαυμάσια  όσα και τα έργα ενός στρατού.
    Nasıl ki karınca, o memuriyet cihetiyle Firavun’un sarayını harap ediyor. Sinek o intisap ile Nemrut’u gebertiyor. Ve o intisap ile buğday tanesi gibi bir çam çekirdeği, koca çam ağacının bütün cihazatını yetiştiriyor. '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Evet, eğer intisap olsa o çekirdek, kader-i İlahîden bir emir alır, o hârika işlere mazhar olur. Eğer o intisap kesilse o çekirdeğin hilkati, koca çam ağacının hilkatinden daha ziyade cihazat ve iktidar ve sanatı iktiza eder. Çünkü dağdaki, kudret eseri olan mücessem çam ağacının bütün azaları ve cihazatıyla o çekirdekteki, kader eseri olan manevî ağaçta mevcud bulunması lâzım gelir. Çünkü o koca ağacın fabrikası, o çekirdektir. İçindeki kaderî ağaç, kudretle hariçte tezahür eder, cismanî çam ağacı olur.</ref>)'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Όπως και το μυρμήγκι μέσω αυτής της σχέσης υπηρεσίας  καταστρέφει το παλάτι του Φαραώ (Firavun). Η μύγα μέσω αυτού του συσχετισμού σκοτώνει τον Νεμρώδ (Nemrud). Και μέσω αυτού του συσχετισμού, ο σπόρος ενός πεύκου που είναι όσο ο κόκκος ενός σίτου, παράγει όλο τον εξοπλισμό εκείνου του τεράστιου πεύκου. Υποσημείωση (<ref> Υποσημείωση: Ναι, μέσω αυτής της σχέσης, αυτός ο σπόρος λαμβάνει την εντολή από το θείο πεπρωμένο (καντέρ), και έτσι καταφέρνει να εκτελέσει αυτά τα θαυμαστά έργα. Εάν διακοπεί αυτή η σχέση, τότε η δημιουργία αυτού του σπόρου απαιτεί πολύ περισσότερο εξοπλισμό, ισχύ και τέχνη από τη δημιουργία όλου του πεύκου. Διότι, η υλική μορφή αυτού του πεύκου -που είναι ένα έργο της θείας δύναμης (κουντρέτ)-, πρέπει να παραβρίσκεται μαζί με όλα τα μέλη και τους μηχανισμούς του,  μέσα στο άυλο πεύκο -που είναι ένα έργο του θείου πεπρωμένου (καντέρ)- που περιέχει αυτός ο σπόρος. Διότι, το εργοστάσιο όλου αυτού του τεράστιου δέντρου είναι αυτός ο σπόρος. Το προκαθορισμένο δέντρο του πεπρωμένου στο εσωτερικό του, μέσω της δύναμης γίνεται φανερό  εξωτερικά και αποκτά μια υλική μορφή πεύκου.</ref>)
    Eğer o intisap kesilse, o memuriyetten terhis edilse yapacağı işlerin cihazatını ve kuvvetini, belinde ve bileğinde taşımaya mecburdur. O vakit, o küçücük bileğindeki kuvvet miktarınca ve belindeki cephane adedince iş görebilir. Evvelki vaziyette gayet kolaylıkla gördüğü işleri bu vaziyette ondan istenilse, elbette bileğinde bir ordu kuvvetini ve belinde bir padişahın cihazat-ı harbiye fabrikasını yüklemek lâzım gelir ki güldürmek için acib hurafeleri ve masalları hikâye eden maskaralar dahi bu hayalden utanıyorlar!..
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν αυτή η σχέση τερματιστεί και απολυθεί από αυτήν την  υπηρεσία, τότε είναι υποχρεωμένος να φορτωθεί στην πλάτη και στα χέρια του, όλο τον εξοπλισμό και τη δύναμη που έχει ανάγκη για την εκτέλεση αυτών των εργασιών. Σε αυτήν την περίπτωση, οι εργασίες που θα μπορεί να εκτελεί θα είναι ανάλογες με τη δύναμη που κατέχουν τα μικρά του χέρια και με τα εφόδια που δύναται να κουβαλήσει στην πλάτη του. Εάν σε αυτήν την περίπτωση του ζητηθεί να ασκήσει τα καθήκοντα που επιτελούσε προηγουμένως με μεγάλη ευκολία, τότε σαφώς και θα έπρεπε να επιβαρυνθεί τη δύναμη ενός στρατού στα χέρια του, και τον εξοπλισμό ενός ολόκληρου βασιλικού οπλοστασίου στην πλάτη του, που ακόμα και οι μασκαράδες που διηγούνται ανόητα παραμύθια για να κάνουν τους ανθρώπους να γελούν, ντρέπονται με μια τέτοια φαντασίωση.
    '''Elhasıl:''' Vâcibü’l-vücud’a her mevcudu vermek, vücub derecesinde bir suhuleti var. Ve tabiata icad cihetinde vermek, imtina derecesinde müşkül ve haric-i daire-i akliyedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ως εκ τούτου λοιπόν, υπάρχει μια άνεση και μια απόλυτη ευκολία στην απόδοση της δημιουργίας κάθε ύπαρξης σε Έναν και Μοναδικό Κύριο -η οντότητα του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας(Vacib’ül Vücud). Ενώ αντιθέτως, η απόδοση της δημιουργίας στη φύση είναι τόσο δύσκολη έως και αδύνατη και είναι έξω από τα πλαίσια κάθε λογικής.
    '''Üçüncü Muhal:''' Bu muhali izah edecek bazı risalelerde beyan edilen iki misal:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Η Τρίτη Παράνοια:''' Θα αναφέρουμε δύο παραδείγματα τα οποία αναφέρονται σε μερικά σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, και εξηγούν αυτήν την παράνοια:
    '''Birinci Misal:''' Bütün âsâr-ı medeniyetle tekmil ve tezyin edilmiş, hâlî bir sahrada kurulmuş, yapılmış bir saraya; gayet vahşi bir adam girmiş, içine bakmış. Binlerle muntazam sanatlı eşyayı görmüş. Vahşetinden, ahmaklığından, hariçten kimse müdahale etmeyip o saray içinde o eşyadan birisi, o sarayı müştemilatıyla beraber yapmıştır diye taharriye başlıyor. Hangi şeye bakıyor, o vahşetli aklı dahi kabil görmüyor ki o şey bunları yapsın.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Πρώτο Παράδειγμα:'''
    Sonra o sarayın teşkilat programını ve mevcudat fihristesini ve idare kanunları içinde yazılı olan bir defteri görür. Çendan elsiz ve gözsüz ve çekiçsiz olan o defter dahi sair içindeki şeyler gibi hiçbir kabiliyeti yoktur ki o sarayı teşkil ve tezyin etsin. Fakat muztar kalarak bilmecburiye, eşya-yı âhere nisbeten, kavanin-i ilmiyenin bir unvanı olmak cihetiyle, o sarayın mecmuuna bu defteri münasebettar gördüğünden “İşte bu defterdir ki o sarayı teşkil, tanzim ve tezyin edip bu eşyayı yapmış, takmış, yerleştirmiş.” diyerek vahşetini; ahmakların, sarhoşların hezeyanına çevirmiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Σε  ένα παλάτι που είναι χτισμένο στην έρημο, κατασκευασμένο και διακοσμημένο υπέροχα, εξοπλισμένο με όλα τα υπέροχα πράγματα που προσφέρει ο πολιτισμός μας, μπαίνει ένας αγροίκος και παρατηρεί τριγύρω του κατάπληκτος. Του κάνουν εντύπωση τα έργα τέχνης κάθε είδους, που είναι τέλεια ευθετημένα. Εξαιτίας του πρωτογονισμού που τον διακρίνει και της σκέψης του, που είναι εντελώς απλοϊκή και ακαλλιέργητη, πιστεύει ότι, «κάποιο από αυτά τα αντικείμενα έχει φτιάξει όλο το παλάτι, μαζί με το περιεχόμενο του, χωρίς κανένας εξωτερικός παράγοντας να επέμβει». Ωστόσο, όποιο αντικείμενο και αν προσελκύει την προσοχή του το ανόργωτο μυαλό του δεν μπορεί να δεχτεί, πως είναι δυνατόν τούτο το πράγμα να έχει φτιάξει όλα τα υπόλοιπα.
    İşte aynen bu misal gibi; hadsiz derecede misaldeki saraydan daha muntazam, daha mükemmel ve bütün etrafı mu’cizane hikmetle dolu şu saray-ı âlemin içine, inkâr-ı uluhiyete giden tabiiyyun fikrini taşıyan vahşi bir insan girer. Daire-i mümkinat haricinde olan Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un eser-i sanatı olduğunu düşünmeyerek ve ondan i’raz ederek, daire-i mümkinat içinde kader-i İlahînin yazar bozar bir levhası hükmünde ve kudret-i İlahiyenin kavanin-i icraatına tebeddül ve tagayyür eden bir defteri olabilen ve pek yanlış ve hata olarak “tabiat” namı verilen bir mecmua-i kavanin-i âdât-ı İlahiye ve bir fihriste-i sanat-ı Rabbaniyeyi görür. Ve der ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Αργότερα, προσέχει ένα τετράδιο, όπου είναι καταγεγραμμένα το σχέδιο και περιγράφεται ο τρόπος κατασκευής του παλατιού, ο κατάλογος των περιεχομένων αυτού και οι κανόνες  διοίκησής του. Ενώ,  πράγματι ένα τετράδιο που δεν διαθέτει χέρια, ούτε μάτια, ούτε κρατά ένα σκεπάρνι όπως και όλα τα άλλα αντικείμενα μέσα στο παλάτι, δεν έχει την ικανότητα, έστω και σαν τρελή σύλληψη της στιγμής, να μπορεί να κατασκευάσει και να διακοσμήσει αυτό το παλάτι, εντούτοις ο απολίτιστος άνθρωπός μας, μέσα στην απελπιστική ταραχή που του έχουν προκαλέσει όσα βλέπει για πρώτη φορά, συγκρίνοντας το τετράδιο και το περιεχόμενό του με όλα τα άλλα πράγματα, φτάνει στο συμπέρασμα ότι «το τετράδιο αυτό  είναι ο σχεδιαστής, ο κατασκευαστής, ο διακοσμητής όλου αυτού του παλατιού, και έχει φτιάξει όλα τα αντικείμενα μέσα σε αυτό και τα έχει τοποθετήσει στην κατάλληλη θέση τους». Έτσι λοιπόν ο άνθρωπός μας μετέτρεψε τον πρωτογονισμό του σε βλακεία και ηλιθιότητα, που συναντούμε σε μικρόνοες  και μεθυσμένους.
    “Madem bu eşya bir sebep ister, hiçbir şeyin bu defter gibi münasebeti görünmüyor. Çendan hiçbir cihetle akıl kabul etmez ki gözsüz, şuursuz, kudretsiz bu defter, rububiyet-i mutlakanın işi olan ve hadsiz bir kudreti iktiza eden icadı yapamaz. Fakat madem Sâni’-i Kadîm’i kabul etmiyorum; öyle ise en münasibi, bu defter bunu yapmış ve yapar diyeceğim.” der. Biz de deriz:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ακριβώς, όπως στο παραπάνω παράδειγμα, ένας αγροίκος άνθρωπος, ο οποίος με πλήρη άγνοια του πολιτισμού και των επιτευγμάτων του, κατέχει μια απλοϊκή αντίληψη για τα πράγματα, απόλυτα εξαρτημένη από τη φύση και τις δυνάμεις της που οδηγούν σε έναν ιδιόμορφο αθεϊσμό, μπαίνει σε τούτο το παλάτι του κόσμου, που κάθε όψη του αποκαλύπτει μια θαυμαστή σοφία, μαρτυρεί μια ασύγκριτη τελειότητα και οργάνωση, ασύγκριτα πιο τέλειο και οργανωμένο από το παλάτι του παραδείγματος. Ο άνθρωπός μας όμως, χωρίς να σκεφτεί, ότι όλα όσα έχει δει είναι έργα τέχνης του Μοναδικού Κυρίου, -η Ύπαρξη του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υπεράνω κάθε ανάγκης και αιτίας(Zat-ı Vacib’ül Vücud)-, γυρίζει την πλάτη του σε αυτήν την πραγματικότητα, κάτι που είναι έξω από τα πλαίσια της δυνατότητάς του αντικρίζει  έναν κατάλογο με όλους τους θείους νόμους και κανόνες, όντας συγχρόνως,  ένα ευρετήριο των έργων τέχνης του απόλυτου Συντηρητή και Επιμορφωτή(Rabbaniyet), ο οποίος  είναι, -και βρίσκεται μέσα στα πλαίσια της δυνατότητας να είναι-, σαν ένας πίνακας της θείας βούλησης πάνω στον οποίο γράφεται και σβήνεται συνεχώς, και λειτουργεί σαν ένα τετράδιο που μεταβάλλεται και μετατρέπεται σε κανόνες και νόμους δραστηριοποίησης της θείας δύναμης, που όμως λανθασμένα και εσφαλμένα του έχει δοθεί ο τίτλος «φύση», και ως εκ τούτου  δηλώνει: «Εφόσον αυτές οι  υπάρξεις απαιτούν κάποια αιτία, τίποτα δεν φαίνεται να είναι πιο συσχετιζόμενο με όλα τα πράγματα όσο αυτό το τετράδιο, αυτόν τον κατάλογο.
    Ey ahmaku’l-humakadan tahammuk etmiş sarhoş ahmak! Başını tabiat bataklığından çıkar, arkana bak; zerrattan, seyyarata kadar bütün mevcudat, ayrı ayrı lisanlarla şehadet ettikleri ve parmaklarıyla işaret ettikleri bir Sâni’-i Zülcelal’i gör ve o sarayı yapan ve o defterde sarayın programını yazan Nakkaş-ı Ezelî’nin cilvesini gör, fermanına bak, Kur’an’ını dinle, o hezeyanlardan kurtul!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Πράγματι, σε καμιά περίπτωση ο νους δεν μπορεί να δεχτεί, ότι ένα τετράδιο χωρίς μάτια, χωρίς συνείδηση και επιρροή, μπορεί να έχει την παραμικρή ικανότητα να κατασκευάσει αυτή την ύπαρξη η οποία αποτελεί έργο απόλυτης κυριαρχίας και επιμόρφωσης(Rububiyet), και προϋποθέτει μια άπειρη δύναμη. Αλλά εφόσον δεν αποδέχομαι τον Προ-Αιώνιο Τεχνουργό και Δημιουργό(Sani-i Kadim), τότε θα καταλήξω να πω ότι, “τούτο το τετράδιο έχει κατασκευάσει και μπορεί να τα κατασκευάσει αυτά». Ιδού και εμείς λέμε:
    '''İkinci Misal:''' Gayet vahşi bir adam muhteşem bir kışla dairesine girer. Gayet muntazam bir ordunun umumî beraber talimlerini, muntazam hareketlerini görür. Bir neferin hareketiyle; bir tabur, bir alay, bir fırka kalkar, oturur, gider; bir ateş emriyle ateş ettiklerini müşahede eder. Onun kaba, vahşi aklı, bir kumandanın, devletin nizamatıyla ve kanun-u padişahî ile kumandasını anlamayıp inkâr ettiğinden, o askerlerin iplerle birbiriyle bağlı olduklarını tahayyül eder. O hayalî ip, ne kadar hârikalı bir ip olduğunu düşünür; hayrette kalır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ω ζαλισμένε ηλίθιε, που έχεις διδαχτεί από τους πιο ηλίθιους των ηλιθίων! Βγάλε το κεφάλι σου από το βάλτο της φύσης και κοίτα πίσω σου! Και δες τον Πλαστουργό και Τεχνουργό και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Sani-i Zülcelal), Τον Οποίο όλη η ύπαρξη, από τα σωματίδια μέχρι τους πλανήτες, το καθένα με διαφορετικές γλώσσες, Τον μαρτυρούν και Τον δείχνουν με τα δάχτυλα τους! Και δες την αντανάκλαση του Προ-Αιώνιου Διακοσμητή ο Οποίος έχει κατασκευάσει εκείνο το παλάτι και έχει γράψει το πρόγραμμα του στο σημειωματάριο εκείνο, κοίτα το διάταγμα Του, άκου το Κουράν, και λυτρώσου από τις ανοησίες!
    Sonra gider Ayasofya gibi gayet muazzam bir camiye, cuma gününde dâhil olur. O cemaat-i müslimînin, bir adamın sesiyle kalkar, eğilir, secde ederek oturduklarını müşahede eder. Manevî ve semavî kanunların mecmuundan ibaret olan şeriatı ve şeriat sahibinin emirlerinden gelen manevî düsturlarını anlamadığından, o cemaatin maddî iplerle bağlandığını ve o acib ipler onları esir edip oynattığını tahayyül ederek en vahşi insan suretindeki canavar hayvanları dahi güldürecek derecede maskaralı bir fikirle çıkar, gider.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Δεύτερο Παράδειγμα:'''
    İşte aynı bu misal gibi Sultan-ı ezel ve ebed’in hadsiz cünudunun muhteşem bir kışlası olan şu âleme ve o Mabud-u Ezelî’nin muntazam bir mescidi olan şu kâinata; mahz-ı vahşet olan, inkârlı fikr-i tabiatı taşıyan bir münkir giriyor. O Sultan-ı Ezelî’nin hikmetinden gelen nizamat-ı kâinatın manevî kanunlarını, birer maddî madde tasavvur ederek ve saltanat-ı rububiyetin kavanin-i itibariyesi ve o Mabud-u Ezelî’nin şeriat-ı fıtriye-i kübrasının manevî ve yalnız vücud-u ilmîsi bulunan ahkâmlarını ve düsturlarını birer mevcud-u haricî ve maddî birer madde tahayyül ederek, kudret-i İlahiyenin yerine, o ilim ve kelâmdan gelen ve yalnız vücud-u ilmîsi bulunan o kanunları ikame etmek ve ellerine icad vermek, sonra da onlara “tabiat” namını takmak ve yalnız bir cilve-i kudret-i Rabbaniye olan kuvveti, bir zîkudret ve müstakil bir kadîr telakki etmek; misaldeki vahşiden bin defa aşağı bir vahşettir!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εισέρχεται ένας πρωτόγονος άνθρωπος σε ένα υπέροχο στρατόπεδο. Παρατηρεί τις συγχρονισμένες ασκήσεις και την ακριβή εκπαίδευση στην οποία υποβάλλεται με μεγάλη πειθαρχία το σύνολο των στρατιωτών μιας μονάδας. Ακόμα βλέπει, πώς με τη διαταγή ενός αξιωματικού, ένας λόχος, ένα τάγμα, μια στρατιά σηκώνεται, κάθεται, κινείται και πυροβολεί. Εξαιτίας του ακαλλιέργητου και απλοϊκού μυαλού του δεν μπορεί να κατανοήσει πώς λειτουργεί η διοίκηση και οι διαταγές ενός στρατηγού. Δεν είναι σε θέση να συλλάβει την ύπαρξη του διοικητή του στρατεύματος, ο οποίος διατάζει βασιζόμενος στο σύνταγμα ενός κράτους ή στους νόμους ενός βασιλιά, με συνέπεια να φαντάζεται τους στρατιώτες δεμένους μεταξύ τους με ένα σχοινί. Και μένει έκπληκτος, σκεπτόμενος το πόσο θαυμάσιο είναι αυτό το αόρατο σχοινί.
    '''Elhasıl, t'''abiiyyunların, mevhum ve hakikatsiz tabiat dedikleri şey, olsa olsa ve hakikat-i hariciye sahibi ise ancak bir sanat olabilir, Sâni’ olamaz. Bir nakıştır, nakkaş olamaz. Ahkâmdır, hâkim olamaz. Bir şeriat-ı fıtriyedir, şâri’ olamaz. Mahluk bir perde-i izzettir, hâlık olamaz. Münfail bir fıtrattır, fâtır bir fâil olamaz. Kanundur, kudret değildir; kādir olamaz. Mistardır, masdar olamaz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έπειτα, μπαίνει σε έναν αξιοθαύμαστο ναό όπως η Αγιά Σοφία την ημέρα της Παρασκευής. Παρατηρεί την κοινότητα των Μουσουλμάνων που με την εκφώνηση ενός άνδρα, σηκώνονται, υποκλίνονται, προσκυνούν και κάθονται προσευχόμενοι. Για τον λόγο ότι, δεν αντιλαμβάνεται τον θρησκευτικό θεσμό και τις πνευματικές αρχές οι οποίες πηγάζουν από την εντολή Του Νομοθέτη και περιέχουν όλους τους πνευματικούς και επουράνιους νόμους, φαντάζεται την ύπαρξη πολλών σχοινιών τα  οποία έχουν δέσει όλη την κοινότητα, την έχουν αιχμαλωτίσει και τα παράξενα αυτά σχοινιά τους κάνουν να κινούνται. Και έτσι βγαίνει και φεύγει με μια ιδέα τόσο εξευτελιστική, που προκαλεί γέλιο ακόμα και στα πιο άγρια ανθρωπόμορφα θηρία.
    '''Elhasıl:''' Madem mevcudat var. Madem On Altıncı Nota’nın başında denildiği gibi mevcudun vücuduna, taksim-i aklî ile dört yoldan başka yol tahayyül edilmez. O dört cihetten üçünün her birinin üç zâhir muhaller ile butlanı, kat’î bir surette ispat edildi. Elbette bizzarure ve bilbedahe dördüncü yol olan vahdet yolu, kat’î bir surette ispat olunuyor. O dördüncü yol ise baştaki اَفِى اللّٰهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ âyeti, şeksiz ve şüphesiz bedahet derecesinde Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un uluhiyetini ve her şey doğrudan doğruya dest-i kudretinden çıktığını ve semavat ve arz kabza-i tasarrufunda bulunduğunu gösteriyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έτσι ακριβώς λοιπόν, όπως σε αυτό το παράδειγμα, εισέρχεται σε τούτο τον κόσμο, -ο οποίος είναι ένα υπέροχο στρατόπεδο των απειράριθμων στρατιωτών του Προ-Αιώνιου και Αιώνιου Μονάρχη(Sultan-ı Ezel ve Ebed), και στο σύμπαν το οποίο είναι ένα θαυμάσιο τέμενος του Προ-Αιώνιου Αξιολάτρευτου Αλλάχ(Mabud-u Ezeli),- ένας αρνησίθεος, ο οποίος ασπάζεται μια καθεαυτού  εντελώς πρωτόγονη απαρνητική φυσιοκρατική αντίληψη.
    Ey esbab-perest ve tabiata tapan bîçare adam! Madem her şeyin tabiatı, her şey gibi mahluktur çünkü sanatlıdır ve yeni oluyor. Hem her müsebbeb gibi zâhirî sebebi dahi masnûdur. Ve madem her şeyin vücudu, pek çok cihazat ve âletlere muhtaçtır. O halde, o tabiatı icad eden ve o sebebi halk eden bir Kadîr-i Mutlak var. Ve o Kadîr-i Mutlak’ın ne ihtiyacı var ki âciz vesaiti, rububiyetine ve icadına teşrik etsin. Hâşâ! Belki doğrudan doğruya müsebbebi, sebep ile beraber halk ederek, cilve-i esmasını ve hikmetini göstermek için bir tertip ve tanzim ile zâhirî bir sebebiyet, bir mukarenet vermekle, eşyadaki zâhirî kusurlara, merhametsizliklere ve noksaniyetlere merci olmak için esbab ve tabiatı dest-i kudretine perde etmiş; izzetini o suretle muhafaza etmiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Το να φρονεί λοιπόν κανείς ως υλικά στοιχεία, τους άυλους νόμους των διατάξεων του σύμπαντος, που απορρέουν από την πανσοφία Εκείνου του Προ-Αιώνιου Μονάρχη, και να φαντάζεται ως εξωτερικές και υλικές μόνο υποστάσεις, τους αόρατους πνευματικούς κανόνες της οικουμενικής Του κυριαρχίας, και τις αρχές και τους θεσμούς -οι οποίοι κατέχουν μόνο μια άυλη και εσωτερική γνωστική υπόσταση- της μεγαλειώδους έμφυτης οικουμενικής νομοθεσίας του Προ-Αιώνιου Αξιολάτρευτου Αλλάχ(Mabud-u Ezeli), και να καταθέτει στη θέση της θείας δύναμης, εκείνους τους κανόνες -που βγαίνουν από τη γνώση και το λόγο και οι οποίοι κατέχουν μόνο γνωστική υπόσταση- και να παραδίδει στα χέρια αυτών των κανόνων τη δύναμη της κατασκευής, και ύστερα να τα αποκαλεί «φύση» και να αντιλαμβάνεται ως μία αυτοδύναμη ανεξάρτητη εξουσία την επιρροή η οποία είναι μόνο μια αντανάκλαση της βούλησης και ισχύς του Κυρίαρχου Παντοδύναμου Συντηρητή(Rabbani), είναι μια τέτοια αγριότητα χίλιες φορές πιο εξευτελιστική από την αγριότητα του αγριάνθρωπου στο παραπάνω παράδειγμα.
    Acaba bir saatçi, saatin çarklarını yapsın; sonra saati çarklarla tertip edip tanzim etsin, daha mı kolaydır? Yoksa hârika bir makineyi, o çarklar içinde yapsın; sonra saatin yapılmasını o makinenin camid ellerine versin, tâ saati yapsın, daha mı kolaydır? Acaba imkân haricinde değil midir? Haydi o insafsız aklınla sen söyle, sen hâkim ol!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εν συντομία, αυτό το φαντασιώδες και αβάσιμο πράγμα που οι νατουραλιστές αποκαλούν φύση, αφού κατέχει μια ορατή πραγματικότητα, μπορεί να είναι παρά μόνο ένα έργο τέχνης αλλά όχι ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Είναι ένα κέντημα αλλά δε μπορεί να είναι ο κεντητής. Είναι ένα διάταγμα αλλά όχι ο δικαστής. Είναι μια έμφυτη νομοθεσία αλλά όχι ο νομοθέτης. Είναι ένα πλασμένο πέπλο της δόξας του Δημιουργού, αλλά όχι ο πλαστουργός. Είναι μια παθητική δημιουργία και όχι ένας ενεργός αμίμητος δημιουργός. Είναι ένας κανόνας και όχι η δύναμη, δεν μπορεί να έχει εξουσία. Είναι προμηθευτής και όχι η ίδια η πηγή.
    Veyahut bir kâtip; mürekkep, kalem, kâğıdı getirdi. Onunla kendi bizzat o kitabı yazsa daha mı kolaydır? Yoksa o kâğıt, mürekkep, kalem içinde o kitaptan daha sanatlı, daha zahmetli, yalnız o tek kitaba mahsus olarak bir yazı makinesi icad etsin; sonra o şuursuz makineye “Haydi sen yaz!” desin de kendi karışmasın, daha mı kolaydır? Acaba yüz defa yazıdan daha müşkül değil midir?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Ως Αποτέλεσμα:'''
    '''Eğer desen:''' Evet, bir kitabı yazan makinenin icadı, o kitaptan yüz defa daha müşküldür. Fakat o makine, aynı kitabın birçok nüshalarını yazmasına vasıta olmak cihetiyle, belki bir kolaylık var?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εφόσον λοιπόν, η ύπαρξη υφίσταται, και εφόσον όπως αναφέρθηκε στην αρχή του Δέκατου Έκτου Σημειώματος, κατά την ταξινόμηση της λογικής, είναι αδύνατο να συλλογιστούμε άλλη εξήγηση σχετικά με την υπόσταση της ύπαρξης αυτής, εκτός από τις παραπάνω τέσσερις εκδοχές. Και έχει αποδειχθεί κατηγορηματικά, -με τρεις προφανείς παράνοιες ο καθένας- η αβασιμότητα και η αδυνατότητα των τριών από τους τέσσερεις αυτούς δρόμους. Τότε αναγκαστικά και σαφέστατα ο τέταρτος δρόμος της αποδοχής του Ενός Μοναδικού Δημιουργού, καθίσταται αναμφίβολα ο αποδεδειγμένος και ο μοναδικός. Και ο τέταρτος αυτός δρόμος, σύμφωνα με το εδάφιο, اَفِىاللّٰهِ شَكٌّفَاطِرِالسَّمٰوَاتِوَالْاَرْضِ (Κουράν, Ιμπραχήμ, 14:10) το οποίο έχει αναφερθεί και στην αρχή, καθιστά αναμφισβήτητη και αναμφίβολη έως και αυταπόδεικτη  τη θεία οντότητα του Αλλάχ που είναι ο (Vacib’ül Vücud) -δηλαδή η οντότητά Του είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας- επίσης ότι τα πάντα εξέρχονται απευθείας από το χέρι της θείας εξουσίας και δύναμης Του και ότι ο ουρανός και η γη βρίσκονται υπό την διαχείριση Του.
    '''Elcevap:''' Nakkaş-ı Ezelî, hadsiz kudretiyle nihayetsiz cilve-i esmasını her vakit tazelendirmekle, ayrı ayrı şekilde göstermek için eşyadaki teşahhusları ve hususi simaları öyle bir surette halk etmiştir ki hiçbir mektub-u Samedanî ve hiçbir kitab-ı Rabbanî, diğer kitapların aynı aynına olamıyor. Alâküllihal, ayrı manaları ifade etmek için ayrı bir siması bulunacak.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ω απεγνωσμένε άνθρωπε που προσκυνάς τις αιτίες και τη φύση! Εφόσον η φύση όλων των όντων είναι πλασμένη όπως τα πάντα, με σοφία και σε κατάσταση αέναης ανανέωσης και επίσης όπως το αποτέλεσμα κάθε αιτίας, έτσι και η ίδια η φαινομενική αιτία είναι ένα έργο τέχνης. Και εφόσον η υπόσταση κάθε οντότητας έχει ανάγκη από πάρα πολλούς εξοπλισμούς και μηχανισμούς επομένως υπάρχει ένας Κάτοχος Απόλυτης  Δύναμης(Kadir-i Mutlak) ο οποίος πλάθει εκείνη τη φύση και δημιουργεί εκείνες τις αιτίες. Και τι ανάγκη έχει ο Κάτοχος Αυτός Απόλυτης  Δύναμης(Kadir-i Mutlak) να κάνει συμμέτοχο αυτά τα ανίκανα μέσα στην κυριαρχία και τη διαχείριση Του; Επ’ ουδενί! Αλλά, δημιουργώντας το αποτέλεσμα ταυτόχρονα με την αιτία, και για να εκδηλώσει τις εικόνες των πανέμορφων τίτλων Του και την σοφία Του, και δίνοντας μια φαινομενική αιτιολογία και συσχετισμό μεταξύ τους με μια ανάλογη οργάνωση και ρύθμιση, κάλυψε τα ισχυρά Του χέρια με την κουρτίνα των αιτιών και της φύσης, στις οποίες να αποδίδονται οι φαινομενικές αδυναμίες, ελλείψεις και ασπλαχνίες. Και  με τον  τρόπο αυτόν περιφρούρησε τη δόξα Του.
    Eğer gözün varsa insanın simasına bak, gör ki zaman-ı Âdem’den şimdiye kadar, belki ebede kadar, bu küçük simada, aza-yı esasîde ittifak ile beraber her bir sima, umum simalara nisbeten, her birisine karşı birer alâmet-i farikası var olduğu kat’iyen sabittir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Άραγε ποιο είναι ευκολότερο, το να φτιάξει ένας κατασκευαστής ρολογιού τους  τροχίσκους ενός ρολογιού και έπειτα να οργανώσει και να ρυθμίσει το ρολόι με τους τροχίσκους αυτούς; ή μήπως να κατασκευάσει μια απίθανη μηχανή μέσα στους τροχίσκους και έπειτα να παραχωρήσει την κατασκευή του ρολογιού στα άψυχα χέρια εκείνης της μηχανής; Άραγε δεν είναι πέραν των δυνατοτήτων; Εμπρός δώσε εσύ την απάντηση με το ανελέητο μυαλό σου! Κρίνε το εσύ!
    Bunun için her bir sima, ayrı bir kitaptır. Yalnız sanatın tanzimi için ayrı bir yazı takımı ve ayrı bir tertip ve telif ister. Ve maddelerini hem getirmek hem yerleştirmek ve hem de vücuda lâzım olan her şeyi dercetmek için bütün bütün başka bir tezgâh ister.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ή ας  υποθέσουμε ότι ένας συγγραφέας φέρνει το μελάνι, την πένα και το χαρτί. Τώρα, μήπως είναι πιο εύκολο να γράψει με αυτά ο ίδιος το βιβλίο; ή μήπως είναι πιο εύκολο να φτιάξει μέσα στο χαρτί στη πένα και στο μελάνι μια μηχανή γραφής αποκλειστικά για το συγκεκριμένο βιβλίο, που θα είναι πιο έντεχνη και κοπιαστική  από εκείνο το βιβλίο και έπειτα να πει στη μηχανή εκείνη «Εμπρός! Γράψε το εσύ!» και να μην επέμβει ο ίδιος καθόλου; Άραγε δεν είναι μήπως εκατό φορές πιο δύσκολο από το να γράψει ο ίδιος το βιβλίο;
    Haydi, farz-ı muhal olarak tabiata bir matbaa nazarıyla baktık. Fakat bir matbaaya ait olan tanzim ve basmak, yani muayyen intizamını kalıba sokmaktan başka, o tanzimin icadından, icadları yüz derece daha müşkül bir zîhayatın cismindeki maddeleri, aktar-ı âlemden mizan-ı mahsusla ve has bir intizamla icad etmek ve getirmek ve matbaa eline vermek için yine o matbaayı icad eden Kadîr-i Mutlak’ın kudret ve iradesine muhtaçtır. Demek, bu matbaalık ihtimali ve farzı, bütün bütün manasız bir hurafedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Εάν πεις:'''
    İşte bu saat ve kitap misalleri gibi Sâni’-i Zülcelal, Kādir-i külli şey’, esbabı halk etmiş; müsebbebatı da halk ediyor. Hikmetiyle, müsebbebatı esbaba bağlıyor. Kâinatın harekâtının tanzimine dair kavanin-i âdetullahtan ibaret olan şeriat-ı fıtriye-i kübra-yı İlahiyenin bir cilvesini ve eşyadaki o cilvesine yalnız bir âyine ve bir ma’kes olan tabiat-ı eşyayı, iradesiyle tayin etmiştir. Ve o tabiatın vücud-u haricîye mazhar olan vechini, kudretiyle icad etmiş ve eşyayı o tabiat üzerinde halk etmiş, birbirine mezcetmiş. Acaba gayet derecede makul ve hadsiz bürhanların neticesi olan bu hakikatin kabulü mü daha kolaydır? –Acaba vücub derecesinde lâzım değil midir?– Yoksa camid, şuursuz, mahluk, masnû, basit olan o sebep ve tabiat dediğiniz maddelere, her bir şeyin vücuduna lâzım hadsiz cihazat ve âlâtı verip hakîmane, basîrane olan işleri kendi kendilerine yaptırmak mı daha kolaydır? –Acaba imtina derecesinde, imkân haricinde değil midir?– Senin, o insafsız aklının insafına havale ediyoruz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    «Ναι, η κατασκευή μιας μηχανής που να γράφει ένα βιβλίο είναι εκατό φορές πιο δύσκολη από το ίδιο το βιβλίο. Ωστόσο η κατασκευή μιας μηχανής από την άποψη ότι θα γίνει μέσο για τη συγγραφή πολλών αντιγράφων του ίδιου βιβλίου, ίσως και να παρέχει κάποια ευκολία.»
    '''Münkir ve tabiat-perest diyor ki:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Απάντηση:'''
    Madem beni insafa davet ediyorsun. Ben de diyorum ki şimdiye kadar yanlış gittiğimiz yol hem yüz derece muhal hem gayet zararlı ve nihayet derecede çirkin bir meslek olduğunu itiraf ediyorum. Sâbık tahkikatınızdan zerre miktar şuuru bulunan anlayacak ki esbaba, tabiata icad vermek mümtenidir, muhaldir. Ve her şeyi doğrudan doğruya Vâcibü’l-vücud’a vermek vâcibdir, zarurîdir. Elhamdülillahi ale’l-iman deyip iman ediyorum.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ο Προ-Αιώνιος Διακοσμητής, με την απέραντη Δύναμη Του, ανανεώνοντας κάθε στιγμή τις απέραντες απεικονίσεις των τίτλων Του για να τους εκδηλώσει με διαφορετικούς τρόπους, έχει δημιουργήσει τις μορφές των πραγμάτων και το αποκλειστικό πρόσωπο των υπάρξεων με έναν τέτοιο τρόπο, που καμία άλλη επιστολή του Αέναου(Samed) και κανένα άλλο βιβλίο του Κυρίου(Rab) δεν μπορεί να είναι ίδιο επακριβώς. Οπωσδήποτε, θα έχει μια διαφορετική εμφάνιση ώστε να εκφράζει τις διαφορετικές έννοιες.
    '''Yalnız bir şüphem var:''' Cenab-ı Hakk’ın Hâlık olduğunu kabul ediyorum fakat bazı cüz’î esbabın ehemmiyetsiz şeylerde icada müdahaleleri ve bir parça medh ü sena kazanmaları, saltanat-ı rububiyetine ne zarar verir? Saltanatına noksaniyet gelir mi?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν έχεις μάτια, κοίτα το ανθρώπινο πρόσωπο και δες: Από την εποχή του Αντέμ (Αδάμ) μέχρι και σήμερα, -ενδεχομένως μέχρι και την αιωνιότητα- είναι αναμφίβολα γνωστό ότι πάνω σε αυτό το μικρό πρόσωπο, μαζί με το γεγονός ότι τα κύρια χαρακτηριστικά είναι ίδια, το κάθε  πρόσωπο όμως  κατέχει ένα διαφορετικό χαρακτηριστικό σε σύγκριση με όλα τα υπόλοιπα, που το διακρίνει.
    '''Elcevap:''' Bazı risalelerde gayet kat’î ispat ettiğimiz gibi; hâkimiyetin şe’ni, müdahaleyi reddetmektir. Hattâ en edna bir hâkim, bir memur; daire-i hâkimiyetinde oğlunun müdahalesini kabul etmiyor. Hattâ hâkimiyetine müdahale tevehhümüyle, bazı dindar padişahlar –halife oldukları halde– masum evlatlarını katletmeleri, bu “redd-i müdahale kanunu”nun hâkimiyette ne kadar esaslı hükmettiğini gösteriyor. Bir nahiyede iki müdürden tut tâ bir memlekette iki padişaha kadar, hâkimiyetteki istiklaliyetin iktiza ettiği “men’-i iştirak kanunu” tarih-i beşerde çok acib herc ü merc ile kuvvetini göstermiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Για αυτό το λόγο, το κάθε πρόσωπο είναι και ένα ξεχωριστό βιβλίο. Και μόνο για την ταξινόμηση της τέχνης απαιτείται ένα ξεχωριστό σύνολο γραφής, ξεχωριστή διάταξη και σύνθεση. Και για κάθε ύπαρξη απαιτείται ένας εντελώς διαφορετικός πάγκος εργασίας, προκειμένου να χορηγηθούν, να τοποθετηθούν και να εγκατασταθούν όλα τα απαραίτητα υλικά.
    Acaba âciz ve muavenete muhtaç insanlardaki âmiriyet ve hâkimiyetin bir gölgesi, bu derece müdahaleyi reddetmeyi ve başkasının müdahalesini men’etmeyi ve hâkimiyetinde iştirak kabul etmemeyi ve makamında istiklaliyetini nihayet taassupla muhafazaya çalışmayı gör, sonra hâkimiyet-i mutlaka rububiyet derecesinde ve âmiriyet-i mutlaka uluhiyet derecesinde ve istiklaliyet-i mutlaka ehadiyet derecesinde ve istiğna-yı mutlak kādiriyet-i mutlaka derecesinde bir Zat-ı Zülcelal’de, bu redd-i müdahale ve men’-i iştirak ve tard-ı şerik, ne derece o hâkimiyetin zarurî bir lâzımı ve vâcib bir muktezası olduğunu kıyas edebilirsen et.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έστω αν υποθέσουμε ότι η φύση είναι ένα τυπογραφείο. Εκτός από τις δουλειές του τυπογραφείου που είναι η ταξινόμηση και τύπωση -δηλαδή η τοποθέτηση των συγκεκριμένων διατάξεων σε καλούπια-, και πάλι όμως για να δημιουργήσει και να συλλέξει με μια εξαιρετικά λεπτή μέτρηση από όλες τις πλευρές του κόσμου τις απαραίτητες ουσίες του σώματος ενός έμβιου πλάσματος -κάτι το οποίο είναι εκατό φορές πιο δύσκολο από την  ταξινόμηση του τυπογραφείου-, και για να το οργανώσει με μια αυθεντική διάταξη και έπειτα να το παραχωρήσει στα χέρια του τυπογραφείου, δεν παύει να έχει ανάγκη τη δύναμη και βούληση του Απόλυτα Παντοδύναμου(Kadir-i Mutlak) που έχει δημιουργήσει επίσης αυτό το τυπογραφείο. Δηλαδή η πιθανότητα και η εικασία του τυπογραφείου είναι εξ’ ολοκλήρου μια ανοησία και παράνοια.
    '''Amma ikinci şık şüphen ki:''' Bazı esbab, bazı cüz’iyatın bazı ubudiyetlerine merci olsa, o Mabud-u Mutlak olan Zat-ı Vâcibü’l-vücud’a müteveccih zerrattan seyyarata kadar mahlukatın ubudiyetlerinden ne noksan gelir?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν, όπως στα παραδείγματα με το ρολόι και το βιβλίο, ο Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης Πλαστουργός(Sani-i Zülcelal), και ο Παντοδύναμος υπέρ πάντων(Kadir-i Külli Şey) καθώς δημιουργεί τις αιτίες δημιουργεί και τις συνέπειες αυτών. Με τη σοφία Του δεσμεύει τα αποτελέσματα με τις αιτίες. Με τη βούληση Του έχει προσδιορίσει τη φύση των πραγμάτων η οποία είναι απλώς ένα κάτοπτρο και ένας καθρέπτης των αντανακλάσεων Του, και την απεικόνιση των θείων οικουμενικών έμφυτων νόμων και θεσμών οι οποίοι αποτελούνται από τους σχετικούς κανόνες της θεϊκής εφαρμογής των τέλεια οργανωμένων κινήσεων του σύμπαντος. Με τη δύναμη Του, έχει δημιουργήσει την εξωτερική, υλική όψη αυτής της φύσης και έχει πλάσει τα πράγματα πάνω σε αυτήν τη φύση και τα έχει συμμείξει. Άραγε δεν είναι  πιο εύκολη η αποδοχή μιας τόσο ορθολογικής πραγματικότητας η οποία είναι το συμπέρασμα αμέτρητων αποδείξεων και στοιχείων; Δεν είναι μήπως τόσο απαραίτητη έως και αναπόφευκτη; Ή άραγε είναι πιο εύκολο να δώσεις τα αναρίθμητα εργαλεία και τον εξοπλισμό που χρειάζεται κάθε ύπαρξη, στις άψυχες, ασυνείδητες, δημιουργημένες, απλές αιτίες και στις ύλες που αποκαλείται «φύση», ώστε να φτιάξουνε μόνες τους όλες αυτές τις δουλειές που έχουν πραγματοποιηθεί με σοφία και προνοητικότητα; Δεν είναι μήπως αδιανόητο έως και αδύνατον; Αφήνουμε την απάντηση στο έλεος του ανελέητου νου σου.
    '''Elcevap:''' Şu kâinatın Hâlık-ı Hakîm’i, kâinatı bir ağaç hükmünde halk edip en mükemmel meyvesini zîşuur ve zîşuurun içinde en câmi’ meyvesini insan yapmıştır. Ve insanın en ehemmiyetli, belki insanın netice-i hilkati ve gaye-i fıtratı ve semere-i hayatı olan şükür ve ibadeti; o Hâkim-i Mutlak ve Âmir-i Müstakil, kendini sevdirmek ve tanıttırmak için kâinatı halk eden o Vâhid-i Ehad, bütün kâinatın meyvesi olan insanı ve insanın en yüksek meyvesi olan şükür ve ibadetini başka ellere verir mi? Bütün bütün hikmetine zıt olarak, netice-i hilkati ve semere-i kâinatı abes eder mi? Hâşâ ve kellâ… Hem hikmetini ve rububiyetini inkâr ettirecek bir tarzda mahlukatın ibadetlerini başkalara vermeye rıza gösterir mi, hiç müsaade eder mi? Ve hem hadsiz bir derecede kendini sevdirmeyi ve tanıttırmayı ef’aliyle gösterdiği halde, en mükemmel mahlukatının şükür ve minnettarlıklarını, tahabbüb ve ubudiyetlerini başka esbaba vermekle kendini unutturup kâinattaki makasıd-ı âliyesini inkâr ettirir mi? Ey tabiat-perestlikten vazgeçen arkadaş! Haydi sen söyle!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Και ο άπιστος και φυσιολάτρης λέει:'''
    O diyor: Elhamdülillah, bu iki şüphem hallolmakla beraber, vahdaniyet-i İlahiyeye dair ve Mabud-u Bi’l-hak o olduğuna ve ondan başkaları ibadete lâyık olmadığına o kadar parlak ve kuvvetli iki delil gösterdin ki onları inkâr etmek, güneşi ve gündüzü inkâr etmek gibi bir mükâberedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    «Εφόσον με καλείς σε έλεος τότε και εγώ σου λέω: Οφείλω να ομολογήσω ότι ο λάθος δρόμος στον οποίο βαδίζαμε μέχρι σήμερα είναι εκατό φορές παράλογος και ταυτόχρονα εξαιρετικά επιβλαβής και εμπεριέχει μια άκρως άσχημη αντίληψη. Από τις προαναφερόμενες διαπιστώσεις σας ο καθένας που έχει την παραμικρή επίγνωση θα συνειδητοποιήσει ότι το να αποδίδεται η δημιουργία στις αιτίες και στη φύση είναι κάτι το αδύνατο και παρανοϊκό.  Και το να αποδίδονται τα πάντα απευθείας στον(Vacib’ül Vücud) Αλλάχ, (η οντότητα του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας) είναι απαραίτητη και αναγκαία. Λέγοντας, Ελχάμντουλιλλάχι αλέλ ιμάν (Δόξα Τον Αλλάχ για την πίστη που μας χάρισε!) δηλώνω και εγώ την πίστη μου!»
    == Hâtime ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    «Ωστόσο έχω μία αμφιβολία: Δέχομαι ότι ο Ύψιστος Αληθής και Δίκαιος  Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) είναι ο Δημιουργός(Halık). Ωστόσο, πόσο μπορεί να βλάψει την Κυριαρχία της Θείας Διαπαιδαγώγησής Του, η επέμβαση κάποιων μικρών αιτιών στη δημιουργία των ασήμαντων πραγμάτων και η παροχή κάποιων επαίνων σε αυτές; Είναι δυνατόν να σημειωθεί ελάττωση στην Κυριαρχία Του;»
    Tabiat fikr-i küfrîsini terk eden ve imana gelen zat diyor ki: Elhamdülillah, benim şüphelerim kalmadı; yalnız merakımı mûcib olan birkaç sualim var.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Απάντηση: Όπως έχουμε αποδείξει με βεβαιότητα σε μερικές επιστολές, η ουσία της κυριαρχίας είναι η απόρριψη  άλλων παρεμβάσεων. Ακόμα και ο παραμικρός αρχηγός, ή  προϊστάμενος δεν δέχεται στη ζώνη της κυριαρχίας του ούτε καν την επέμβαση του γιου του. Ακόμη, με την ανησυχία ότι οι αθώοι γιοι τους θα παρεμβάλουν στην κυριαρχία τους, κάποιοι θρήσκοι βασιλιάδες παρόλο που ήταν και χαλίφηδες, εκτέλεσαν τους γιους τους. Αυτό μας αποδεικνύει ξεκάθαρα το πόσο σημαντικός και ουσιώδης είναι ο κανόνας της απόρριψης άλλων παρεμβάσεων σε μία κυριαρχία. Από τους δυο δημάρχους μιας κοινότητας μέχρι και τους δύο βασιλιάδες μιας χώρας, ο κανόνας αυτός είναι  απαραίτητος για την ανεξαρτησία της κυριαρχίας, και έχει δείξει την επιρροή του με πολλές σημαντικές αναταραχές στην ιστορία της ανθρωπότητας.
    '''Birinci Sual:''' Çok tembellerden ve târikü’s-salâtlardan işitiyoruz, diyorlar ki: Cenab-ı Hakk’ın bizim ibadetimize ne ihtiyacı var ki Kur’an’da çok şiddet ve ısrar ile ibadeti terk edeni zecredip cehennem gibi dehşetli bir ceza ile tehdit ediyor. İtidalli ve istikametli ve adaletli olan ifade-i Kur’aniyeye nasıl yakışıyor ki ehemmiyetsiz bir cüz’î hataya karşı, nihayet şiddeti gösteriyor?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έτσι λοιπόν, δες πώς μια σκιά, αυτής της κυριαρχίας και της διοίκησης που υφίσταται στους ανίκανους και ενδεείς σε βοήθεια ανθρώπους, με τρόπο επίμονο απορρίπτει την παρέμβαση, αποκλείει την επέμβαση κάποιου άλλου προσώπου και δε δέχεται την παραμικρή συμμετοχή στην κυριαρχία του, προσπαθώντας φανατικά με αφοσίωση και κόπο να προστατέψει την ανεξαρτησία του. Έπειτα, σύγκρινε εάν μπορείς, πόσο αναγκαστική, υποχρεωτική, απαραίτητη και αυτονόητη είναι για την κυριαρχία του Κατόχου Μεγαλείου Δύναμης,(Zat-ι Zülcelal) να απορρίψει την παρέμβαση, να αποκλείσει κάθε επέμβαση και να μη καταδεχτεί καμία μεσολάβηση· η απόλυτη κυριαρχία Του οποίου είναι σε ισχύ του απόλυτου συντηρητή και επιμορφωτή, η απόλυτη εξουσία Του οποίου έχει την ισχύ της θεϊκής πειθαρχίας, η απόλυτη ανεξαρτησία Του έχει την ισχύ της μοναδικότητας, και η απόλυτη ακαταδεξία Του βρίσκεται σε ισχύ απόλυτης δύναμης.
    '''Elcevap:''' Evet, Cenab-ı Hak senin ibadetine, belki hiçbir şeye muhtaç değil. Fakat sen ibadete muhtaçsın, manen hastasın. İbadet ise manevî yaralarına tiryaklar hükmünde olduğunu çok risalelerde ispat etmişiz. Acaba bir hasta, o hastalık hakkında, şefkatli bir hekimin ona nâfi’ ilaçları içirmek hususunda ettiği ısrara mukabil, hekime dese: “Senin ne ihtiyacın var, bana böyle ısrar ediyorsun?” Ne kadar manasız olduğunu anlarsın.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της αμφιβολίας σου:''' Στο εάν κάποιες αιτίες γίνονταν αντικείμενα λατρείας κάποιων μικρών πραγμάτων, ποια έλλειψη θα μπορούσε να προκύψει στη λατρεία και υποταγή των άπειρων όντων -από τα σωματίδια μέχρι τους πλανήτες- που είναι αφοσιωμένα στον Απόλυτο Λατρευτό(Mabud), και σε Εκείνων(Vacib’ül Vücud) η οντότητα Του Οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας.
    Amma Kur’an’ın terk-i ibadet hakkında şiddetli tehdidatı ve dehşetli cezaları ise nasıl ki bir padişah, raiyetinin hukukunu muhafaza etmek için âdi bir adamın, raiyetinin hukukuna zarar veren bir hatasına göre, şiddetli cezaya çarpar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Απάντηση:'''
    Öyle de ibadeti ve namazı terk eden adam, Sultan-ı ezel ve ebed’in raiyeti hükmünde olan mevcudatın hukukuna ehemmiyetli bir tecavüz ve manevî bir zulmeder. Çünkü mevcudatın kemalleri, Sâni’e müteveccih yüzlerinde tesbih ve ibadet ile tezahür eder. İbadeti terk eden, mevcudatın ibadetini görmez ve göremez, belki de inkâr eder. O vakit ibadet ve tesbih noktasında yüksek makamda bulunan ve her biri birer mektub-u Samedanî ve birer âyine-i esma-i Rabbaniye olan mevcudatı; âlî makamlarından tenzil ettiğinden ve ehemmiyetsiz, vazifesiz, camid, perişan bir vaziyette telakki ettiğinden mevcudatı tahkir eder; kemalâtını inkâr ve tecavüz eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ο Πάνσοφος Δημιουργός(Halık-ı Hakim) αυτού του σύμπαντος έχει πλάσει το σύμπαν σαν ένα δέντρο, και τα έννοα όντα ως τα πιο υπέροχα φρούτα, και μέσα από τα έννοα έχει πλάσει τον άνθρωπο ως ο πιο πλήρης καρπός. Ενώ η σημαντικότερη σημασία του ανθρώπου, ο προορισμός της δημιουργίας του, ο λόγος της δημιουργίας του, και η σοδιά της ζωής του, είναι η ευχαριστία και η λατρεία· ο απόλυτος Πάνσοφος(Hakim-i Mutlak) και μοναδικός Πανεξούσιος(Amir-i Mustakil) ο Ένας και Μοναδικός(Vahid-i Ehad) Ο οποίος έχει δημιουργήσει όλο το σύμπαν για να γνωστοποιήσει τον Εαυτό Tου και να αγαπηθεί,  θα επέτρεπε ποτέ να δοθεί σε άλλα χέρια ο καρπός αυτού του σύμπαντος δηλαδή ο άνθρωπος, και ο υπέρτατος καρπός αυτού του ανθρώπου που είναι η ευχαριστία και η λατρεία; Εντελώς αντίθετα στη Σοφία Του, θα επέτρεπε ποτέ να μετατραπεί ο προορισμός της δημιουργίας, η σοδιά του σύμπαντος σε μια άχρηστη ύπαρξη; Επ’ ουδενί! Θα δεχόταν ποτέ να στραφούν σε άλλους οι λατρείες των πλασμάτων και με τρόπο απαρνητικό προς τη σοφία και την επιμόρφωση Του; Θα επέτρεπε ποτέ κάτι τέτοιο; Και παρόλο που εκδηλώνει με τις ενέργειές Του, ότι επιθυμεί να καταστήσει τον Eαυτό Tου γνωστό και αγαπητό σε απεριόριστο βαθμό, θα επέτρεπε ποτέ να απαρνηθούν οι υπέρτατοι σκοποί του σύμπαντος, επιτρέποντας τα τέλεια δημιουργήματα Του να προσφέρουν ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη, αγάπη και λατρεία σε διάφορες αιτίες και να ξεχάσουν τον Ίδιο;  Ω φίλε που έχεις παραιτηθεί από τη λατρεία της φύσης! Πες μου εσύ!
    Evet herkes, kâinatı kendi âyinesiyle görür. Cenab-ı Hak insanı kâinat için bir mikyas, bir mizan suretinde yaratmıştır. Her insan için bu âlemden hususi bir âlem vermiş. O âlemin rengini, o insanın itikad-ı kalbîsine göre gösteriyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Και αυτός λέει: «Ελχάμντουλιλλάχ! (Δόξα τον Αλλάχ)  πέραν του ότι μου έλυσες αυτές τις δυο απορίες, μου έδωσες και δυο τόσο δυνατά και λαμπρά τεκμήρια σχετικά με τη Θεία Ενότητα και Μοναδικότητα(Vahdaniyet-i İlahiye) , επίσης για το ότι Ο Μόνος Άξιος Λατρείας είναι Αυτός και ότι τίποτα άλλο δεν είναι άξιο λατρείας, έτσι ώστε έγινε αυτονόητο πως η απάρνηση αυτών των τεκμηρίων θα ήταν μια τέτοια  αλαζονεία σαν την άρνηση της ύπαρξης της ημέρας και του ηλίου.
    Mesela, gayet meyus ve matemli olarak ağlayan bir insan, mevcudatı ağlar ve meyus suretinde görür; gayet sürurlu ve neşeli, müjdeli ve kemal-i neşesinden gülen bir adam, kâinatı neşeli, güler gördüğü gibi; mütefekkirane ve ciddi bir surette ibadet ve tesbih eden adam, mevcudatın hakikaten mevcud ve muhakkak olan ibadet ve tesbihatlarını bir derece keşfeder ve görür. Gafletle veya inkârla ibadeti terk eden adam; mevcudatı, hakikat-i kemalâtına tamamıyla zıt ve muhalif ve hata bir surette tevehhüm eder ve manen onların hukukuna tecavüz eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="Hâtime"></span>
    Hem o târikü’s-salât, kendi kendine mâlik olmadığı için kendi mâlikinin bir abdi olan kendi nefsine zulmeder. Onun mâliki, o abdinin hakkını, onun nefs-i emmaresinden almak için dehşetli tehdit eder. Hem netice-i hilkati ve gaye-i fıtratı olan ibadeti terk ettiğinden, hikmet-i İlahiye ve meşiet-i Rabbaniyeye karşı bir tecavüz hükmüne geçer. Onun için cezaya çarpılır.
    == ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΟΝΤΑΣ ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Το άτομο που παραιτήθηκε από την αθεϊστική φυσιολατρική αντίληψη, και είναι πλέον πιστός, δηλώνει το εξής:
    '''Elhasıl:''' İbadeti terk eden hem kendi nefsine zulmeder –nefsi ise Cenab-ı Hakk’ın abdi ve memlûküdür– hem kâinatın hukuk-u kemalâtına karşı bir tecavüz, bir zulümdür. Evet nasıl ki küfür, mevcudata karşı bir tahkirdir; terk-i ibadet dahi kâinatın kemalâtını bir inkârdır. Hem hikmet-i İlahiyeye karşı bir tecavüz olduğundan, dehşetli tehdide, şiddetli cezaya müstahak olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ελχάμντουλιλλάχ! (Δόξα τον Αλλάχ) δεν έχω πλέον καμία αμφιβολία, αλλά έχω μερικές ερωτήσεις για τις οποίες είμαι περίεργος.
    İşte bu istihkakı ve mezkûr hakikati ifade etmek için Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan, mu’cizane bir surette o şiddetli tarz-ı ifadeyi ihtiyar ederek, tam tamına hakikat-i belâgat olan mutabık-ı mukteza-yı hale mutabakat ediyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Πρώτη Ερώτηση:''' Ακούμε από πολλούς τεμπέληδες και από αυτούς που παραμελούν τις καθημερινές πέντε προσευχές- σαλά να λένε το εξής: «Τι ανάγκη έχει ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίως  Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) τις προσευχές και τις λατρείες μας που στο Κουράν με επιμονή και σφοδρότητα προειδοποιεί και απειλεί με τη φρικτή ποινή της κόλασης, αυτούς που εγκαταλείπουν τα προσκυνήματα; Πως αρμόζει με τη μετριοπαθή, ορθόδοξη, δίκαιη δήλωση του Κουράν αυτή η ακραία σφοδρότητα προς ένα μικρό, ασήμαντο προσωπικό λάθος;»
    '''İkinci Sual:''' Tabiattan vazgeçen ve imana gelen zat diyor ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Απάντηση:''' Μάλιστα, ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίων  Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) όχι μόνο δεν έχει ανάγκη το προσκύνημα σου, αλλά δεν έχει ανάγκη απολύτως τίποτα. Αντιθέτως,  εσύ είσαι αυτός που έχει ανάγκη το προσκύνημα και τις προσευχές διότι είσαι πνευματικά άρρωστος. Οι προσευχές, όπως έχουμε αποδείξει σε πολλά σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, είναι το βάλσαμο  αυτών των πνευματικών πληγών. Εάν κάποιος άρρωστος απευθυνόμενος σε έναν φιλόστοργο γιατρό -ο οποίος επιμένει να του χορηγεί κάποια ευεργετικά φάρμακα για την αρρώστια του- του πει: «Εσύ τι ανάγκη έχεις και επιμένεις τόσο πολύ να χρησιμοποιήσω αυτά τα φάρμακα;» καταλαβαίνεις το πόσο ανόητο θα ήταν.
    Her mevcud, her cihette, her işinde ve her şeyinde ve her şe’ninde meşiet-i İlahiyeye ve kudret-i Rabbaniyeye tabi olması, çok azîm bir hakikattir. Azameti cihetinde dar zihinlerimize sıkışmıyor. Halbuki gözümüzle gördüğümüz bu nihayet derecede mebzuliyet hem hilkat ve icad-ı eşyadaki hadsiz suhulet hem sâbık bürhanlarınızla tahakkuk eden vahdet yolundaki icad-ı eşyada nihayet derecede kolaylık ve suhulet hem nass-ı Kur’an ile beyan edilen مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ ۝ وَمَٓا اَم۟رُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَم۟حِ ال۟بَصَرِ اَو۟ هُوَ اَق۟رَبُ gibi âyetlerin sarahaten gösterdikleri nihayet derecede kolaylık, o hakikat-i azîmeyi, en makbul ve en makul bir mesele olduğunu gösteriyorlar. Bu kolaylığın sırrı ve hikmeti nedir?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Όσον αφορά τις σοβαρές απειλές και τις φοβερές ποινές που αναφέρονται στο Κουράν προς αυτούς που παραμελούν τα προσκυνήματα: Όπως για παράδειγμα ένας βασιλιάς για να προστατέψει τα δικαιώματα των πολιτών του τιμωρεί αυστηρά, κάποιον απλό του πολίτη αναλόγως με το αδίκημα που έχει προσβάλλει τα δικαιώματα των υπόλοιπων πολιτών.
    '''Elcevap:''' Yirminci Mektup’un Onuncu Kelimesi olan وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ beyanında, o sır gayet vâzıh ve kat’î ve mukni bir tarzda beyan edilmiş. Hususan o mektubun zeylinde daha ziyade vuzuh ile ispat edilmiş ki bütün mevcudat, Sâni’-i Vâhid’e isnad edildiği vakit, bir tek mevcud hükmünde kolaylaşır. Eğer Vâhid-i Ehad’e verilmezse bir tek mahlukun icadı, bütün mevcudat kadar müşkülleşir ve bir çekirdek, bir ağaç kadar suubetli olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έτσι ακριβώς, κάποιος που εγκαταλείπει τις προσευχές- σαλά, διενεργεί μια σοβαρή παραβίαση και μια πνευματική αδικία προς το δίκιο όλων των υπάρξεων, οι οποίες είναι οι πολίτες του Προ-Αιώνιου και Αιώνιου Σουλτάνου(Sultan-ı Ezel ve Ebed). Διότι, η τελειότητα των υπάρξεων εμφανίζεται στο στραμμένο προς Τον Πλάστη(Sani) πρόσωπό τους με δοξασμούς και προσκυνήματα. Κάποιος που έχει εγκαταλείψει το προσκύνημα, δε βλέπει και δεν μπορεί να δει το προσκύνημα των υπάρξεων. Ίσως τα απαρνιέται κιόλας. Επομένως για το λόγο ότι υποτιμά τα υπέροχα αξιώματα των δημιουργημάτων -από τα οποία το κάθε ένα βρίσκεται από άποψη λατρείας και εξύμνησης στα υπέρτερα αξιώματα, και το κάθε ένα αποτελεί μια επιστολή του Αέναου(Samedani) και έναν καθρέφτη των χαρακτηριστικών τίτλων του Συντηρητή και Επιμορφωτή(Rab)- και ότι θεωρεί ότι βρίσκονται σε μια ασήμαντη, άσχετη, άψυχη και άθλια θέση, προσβάλλει αυτά τα όντα, τα απαξιώνει και τα καταπατεί.
    Eğer Sâni’-i Hakiki’sine verilse kâinat bir ağaç gibi ve ağaç bir çekirdek gibi ve cennet bir bahar gibi ve bahar bir çiçek gibi kolaylaşır, suhulet peyda eder. Ve bilmüşahede görünen hadsiz mebzuliyet ve ucuzluğun ve her nev’in suhuletle kesret-i efradı bulunmasının ve kesret-i suhulet ve süratle muntazam, sanatlı, kıymetli mevcudatın kolayca vücuda gelmesinin sırlarına medar olan ve hikmetlerini gösteren yüzer delillerinden ve başka risalelerde tafsilen beyan edilen bir ikisine muhtasar bir işaret ederiz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ναι, ο καθένας παρατηρεί το σύμπαν από το δικό του καθρέφτη. Ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίως Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) έχει δημιουργήσει τον άνθρωπο σαν ένα μέτρο, μια μορφή ζυγαριάς σε σχέση με το σύμπαν. Έχει δώσει έναν προσωπικό κόσμο στον κάθε άνθρωπο μέσα σε αυτόν τον κόσμο, και παρουσιάζει τα χρώματα του κόσμου του με βάση αυτά που πιστεύει στην καρδιά του.
    Mesela, nasıl ki yüz nefer, bir zabitin idaresine verilse; bir neferin, yüz zabitin idarelerine verilmesinden yüz derece daha kolay olduğu gibi; bir ordunun teçhizat-ı askeriyesi bir merkez, bir kanun, bir fabrika ve bir padişahın emrine verildiği vakit, âdeta kemiyeten bir neferin teçhizatı kadar kolaylaştığı gibi; bir neferin teçhizat-ı askeriyesi müteaddid merkezlere, müteaddid fabrikalara, müteaddid kumandanlara havalesi de âdeta bir ordunun teçhizatı kadar kemiyeten müşkülatlı oluyor. Çünkü bir tek neferin teçhizatı için bütün orduya lâzım olan fabrikaların bulunması gerektir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Για παράδειγμα ο άνθρωπος που κλαίει και θρηνεί απεγνωσμένα, βλέπει όλη την πλάση σαν μια θρηνώδης και απεγνωσμένη μορφή. Όπως και, όταν κάποιος που γελά από την χαρμοσύνη, αισιοδοξία, χαρά και ευτυχία του, παρατηρεί ένα χαρμόσυνο και εύθυμο σύμπαν έτσι ακριβώς, κάποιος που εκπληρώνει τις προσευχές και δοξολογίες του με σοβαρότητα και στοχασμό, ανακαλύπτει σε κάποιο βαθμό και διακρίνει τα υπαρκτά, πραγματικά προσκυνήματα και τους εκθειασμούς (tesbih) των όντων. Ενώ αυτός ο οποίος εγκαταλείπει τις προσευχές του από απερισκεψία ή απάρνηση, αποκτά μια εντελώς αντίθετη, αντίπαλη, λανθασμένη αντίληψη προς την πραγματικότητα της εντέλειας των υπάρξεων, με αποτέλεσμα να προσβάλλει πνευματικά το δίκιο τους.
    Hem bir ağacın sırr-ı vahdet cihetiyle, bir kökte, bir merkezde, bir kanun ile mevadd-ı hayatiyesi verildiğinden binler meyve veren o ağaç, bir meyve kadar suhuletli olduğu bilmüşahede görünür. Eğer vahdetten kesrete gidilse, her bir meyveye lâzım mevadd-ı hayatiye başka yerden verilse her bir meyve, bir ağaç kadar müşkülat peyda eder. Belki ağacın bir enmuzeci ve fihristesi olan bir tek çekirdek dahi o ağaç kadar suubetli olur. Çünkü bir ağacın hayatına lâzım olan bütün mevadd-ı hayatiye, bir tek çekirdek için de lâzım oluyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Επιπλέον εκείνος που έχει εγκαταλείψει τα προσκυνήματα, για το λόγο ότι δεν είναι κτήτορας του εαυτού του, βασανίζει το ίδιο το άτομο του-nefs το οποίο είναι επίσης δούλος του Κτήτορα του. Και ο Κτήτορας εκείνου απειλεί τρομερά ότι θα περιφρουρήσει το δίκιο του (δούλου) και θα το εισπράξει από το ατιθάσευτο εγώ του (νεφσ-ι εμμαρέ). Επίσης το γεγονός ότι έχει εγκαταλείψει το προσκύνημα που είναι το αποτέλεσμα της δημιουργίας του και ο σκοπός της φύσης του, παίρνει την ισχύ της ύβρις απέναντι στη θεία σοφία και την παραβίαση της βούλησης του Κυρίου(Rab). Και για αυτό το λόγο θα τιμωρηθεί.
    İşte bu misaller gibi yüzler misaller var gösteriyorlar ki vahdette, nihayet derecede suhuletle vücuda gelen binler mevcud, şirkte ve kesrette, bir tek mevcuddan daha ziyade kolay olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ως αποτέλεσμα, αυτός που εγκαταλείπει το προσκύνημα βασανίζει και αδικεί τον ίδιο του τον εαυτό (nefs) -ενώ το nefs το άτομο του είναι δούλος και ιδιοκτησία του Ύψιστου,  Αληθή και Δικαίων  Αλλάχ(Cenab-ı Hakk)- και επιτελεί μια αδικία και μια παραβίαση προς το δίκιο των τέλεια εφαρμοσμένων οικουμενικών νόμων του σύμπαντος. Ναι, όπως η απιστία είναι μια προσβολή προς τις υπάρξεις, έτσι και η εγκατάλειψη της λατρείας είναι μια άρνηση της υπεράξιας εντέλειας του σύμπαντος. Και επειδή είναι μια υβριστική πράξη προς τη θεία σοφία είναι άξιο σφοδρής απειλής και φοβερής ποινής.
    Sair risalelerde bu hakikat iki kere iki dört eder derecede ispat edildiğinden, onlara havale edip, burada yalnız bu suhulet ve kolaylığın ilim ve kader-i İlahî ve kudret-i Rabbaniye nokta-i nazarında gayet mühim bir sırrını beyan edeceğiz. Şöyle ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έτσι λοιπόν, Το Θαυματουργό Κήρυγμα του Κουράν για να εκφράσει την προαναφερόμενη πραγματικότητα και δικαίωση, επιλέγοντας εκείνο το σφοδρό εκφραστικό ύφος με ένα θαυματουργό τρόπο, παρουσιάζει μια πλήρη συμφωνία η οποία είναι η καθαυτή ουσία της ρητορικής, που αρμόζει τέλεια με την συγκεκριμένη κατάσταση.
    Sen bir mevcudsun. Eğer Kadîr-i Ezelî’ye kendini versen; bir kibrit çakar gibi hiçten, yoktan, bir emirle, hadsiz kudretiyle, seni bir anda halk eder. Eğer sen kendini ona vermezsen, belki esbab-ı maddiyeye ve tabiata isnad etsen o vakit sen, kâinatın muntazam bir hülâsası, meyvesi ve küçük bir fihristesi ve listesi olduğundan; seni yapmak için kâinatı ve anâsırı ince elek ile eleyip hassas ölçülerle aktar-ı âlemden senin vücudundaki maddeleri toplamak lâzım gelir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Δεύτερη Ερώτηση:''' Ο άνθρωπος που παραιτήθηκε πλέον από τη φυσιολατρική αντίληψη  και απόκτησε πίστη, λέει το εξής:
    Çünkü esbab-ı maddiye yalnız terkip eder, toplar. Kendilerinde bulunmayanı; hiçten, yoktan yapamadıkları, bütün ehl-i akıl yanında musaddaktır. Öyle ise küçük bir zîhayatın cismini aktar-ı âlemden toplamaya mecbur olurlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    «Το ότι κάθε μια ύπαρξη, από κάθε άποψη, σε κάθε της λειτουργία, κάθε της ιδιότητα και σε κάθε της δράση, εξαρτάται αποκλειστικά από τη θεία βούληση, και το ότι υπόκειται αποκλειστικά στην επιβολή και δύναμη του Κυρίου(Rab), είναι μια πολύ μεγάλη πραγματικότητα. Και αυτήν την μεγαλοπρέπεια το στενό μας μυαλό δε μπορεί να την κατανοήσει. Ωστόσο, αυτή η άπειρη αφθονία που βλέπουμε γύρω μας, η απέραντη ευκολία στη δημιουργία και διαμόρφωση των πραγμάτων, και η απόλυτη ευχέρεια και άνεση που βρίσκεται στον δρόμο της Μοναδικότητας η οποία και εξακριβώθηκε με τα προαναφερόμενά σας τεκμήρια, και επίσης οι πανίσχυρες δηλώσεις του Κουράν με εδάφια όπως, مَا خَلْقُكُمْ وَلاَ بَعْثُكُمْ اِلاَّ كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ ( Η πλάση και η ανάσταση όλων σας, είναι το ίδιο εύκολο για Αυτόν όσο και η πλάση και ανάσταση του ενός από εσάς. Κουράν, Ελ-Λοκμάν, 31:28.) وَمَا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ (Και η ώρα της συντέλειας είναι τόσο κοντά, όσο μια ριπή οφθαλμού, και ακόμα πιο σύντομη. Κουράν, Εν-Ναχλ, 16:77) που προκηρύσσουν ξεκάθαρα την απέραντη αυτή ευκολία και άνεση, όλα αυτά μας παρουσιάζουν αυτήν την μεγάλη και υπερένδοξη  πραγματικότητα ως το πιο λογικό και το πιο ευπρόσδεκτο ζήτημα. Ποια είναι η σοφία και το μυστήριο αυτής της ευκολίας και της άνεσης;»
    İşte vahdette ve tevhidde ne kadar kolaylık ve şirkte ve dalalette ne kadar müşkülat var olduğunu anla!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Απάντηση:''' Στην ερμηνεία της Δέκατης Φράσης η οποία είναι وَهُوَعَلَىكُلِّشَيْءٍقَدِيرٌ (Αυτός είναι ο Παντοδύναμος. Κουράν, Ερ-Ρουμ, 30:50) στην Εικοστή Επιστολή, αυτό το μυστήριο έχει επιλυθεί με έναν ξεκάθαρο, οριστικό, και πειστικό τρόπο. Ειδικότερα, έχει αποδειχτεί με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια στην προσθήκη της εν λόγω επιστολής ότι, όταν η δημιουργία όλης της πλάσης αποδίδεται αποκλειστικά στον Έναν και Μοναδικό Πλάστη(Sani-i Vahid), τότε η δημιουργία όλης της πλάσης διευκολύνεται όσο η δημιουργία μίας και μόνο ύπαρξης. Αν όμως δεν αποδοθεί στον Έναν και Μοναδικό(Vahid-i Ehad), τότε η δημιουργία μίας και μόνο ύπαρξης, γίνεται τόσο δύσκολη όσο και η δημιουργία όλης της πλάσης. Και η δημιουργία ενός σπόρου καταντά τόσο δύσκολη όσο ολόκληρο το δέντρο.
    İkincisi, ilim noktasında hadsiz bir suhulet vardır. Şöyle ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν αποδίδεται στον Πραγματικό του Πλάστη(Sani-i Hakiki), τότε η δημιουργία του σύμπαντος αποκτά μια ευκολία και άνεση όσο η δημιουργία ενός δέντρου, το δέντρο ενός σπόρου και ο παράδεισος αποκτούν μια ευκολία και άνεση όσο η δημιουργία μιας άνοιξης. Θα κάνουμε μια συνοπτική αναφορά των μερικών από τα εκατοντάδες τεκμήρια τα οποία έχουν εκτεθεί αναλυτικά σε άλλα σημεία του  Ρισαλέ-ι Νουρ, και τα οποία εκδηλώνουν τις εμβρίθειες και την πηγή των μυστηρίων, που μαρτυρούμε άλλωστε, της απεριόριστης αφθονίας και φτήνιας, της ευκολίας της πληθώρας του κάθε είδους, και της απόλυτης άνεσης και ταχύτητας που οι τέλειες, έντεχνες, πολύτιμες  υπάρξεις διαμορφώνονται και δημιουργούνται .
    Kader, ilmin bir nev’idir ki her şeyin manevî ve mahsus kalıbı hükmünde bir miktar tayin eder. Ve o miktar-ı kaderî, o şeyin vücuduna bir plan, bir model hükmüne geçer. Kudret icad ettiği vakit, gayet suhuletle o kaderî miktar üstünde icad eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Για παράδειγμα, όπως η διοίκηση εκατό στρατιωτών από έναν αξιωματικό είναι εκατό φορές πιο εύκολη από ότι η διοίκηση ενός στρατιώτη από εκατό αξιωματικούς. Και όπως όταν η συγκρότηση του εξοπλισμού ενός ολόκληρου στρατού ανατεθεί σε μια έδρα, ένα σύνταγμα, ένα εργοστάσιο, και η διοίκηση τους σε έναν βασιλιά, τότε η συγκρότηση αυτού του εξοπλισμού ενός στρατού αποκτά μια τέτοια ευκολία και άνεση όσο η συγκρότηση του εξοπλισμού ενός και μόνου στρατιώτη. Και αντιθέτως, εάν ο εξοπλισμός του κάθε στρατιώτη ανατεθεί σε διαφορετικές υπηρεσίες, διαφορετικά εργοστάσια, διαφορετικούς αξιωματικούς, τότε ο εξοπλισμός ενός και μόνου στρατιώτη αποκτά τη δυσκολία όσο ο εξοπλισμός ενός ολόκληρου στρατού. Διότι, για τον εξοπλισμό ενός μόνο στρατιώτη είναι απαραίτητο να υπάρχουν  όλα τα εργοστάσια που θα χρειάζονταν για τον εξοπλισμό όλου του στρατού.
    Eğer o şey muhit ve hadsiz ve ezelî bir ilmin sahibi olan Kadîr-i Zülcelal’e verilmezse –sâbıkan geçtiği gibi– binler müşkülat değil belki yüz muhalat ortaya düşer. Çünkü o miktar-ı kaderî ve miktar-ı ilmî olmazsa binler haricî ve maddî kalıplar, küçücük bir hayvanın cesedinde istimal edilmek lâzım gelir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Επίσης βλέπουμε και μαρτυρούμε ότι ένα δέντρο με χίλιους καρπούς, που σύμφωνα με το μυστήριο της ενότητας, μέσα σε μια ρίζα, σε ένα σημείο, με έναν νόμο του παρέχονται όλα τα ζωτικά στοιχεία, αποκτά μια ευκολία και άνεση όσο και ένας μόνο καρπός. Εάν περάσουμε από την ενότητα στην πολλαπλότητα και τα ζωτικά στοιχεία που χρειάζεται κάθε καρπός δοθούν από διαφορετικά σημεία, τότε η κατασκευή κάθε καρπού αποκτά μια τέτοια δυσκολία όσο και η κατασκευή ολόκληρου του δέντρου. Ακόμα και η κατασκευή ενός σπόρου του δέντρου αυτού, ο οποίος είναι το υπόδειγμα και ο κατάλογος του δέντρου, θα είναι τόσο δύσκολη όσο και η κατασκευή του δέντρου. Διότι, όλα τα ζωτικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη ζωή του δέντρου είναι απαραίτητα ακόμη και για έναν μόνο σπόρο.
    İşte vahdette nihayetsiz kolaylık ve dalalette ve şirkte hadsiz müşkülatın bir sırrını anla وَمَٓا اَم۟رُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَم۟حِ ال۟بَصَرِ اَو۟ هُوَ اَق۟رَبُ âyeti, ne kadar hakikatli ve doğru ve yüksek bir hakikati ifade ettiğini bil!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Έτσι λοιπόν, υπάρχουν εκατοντάδες τέτοιου είδους παραδείγματα τα οποία μας αποδεικνύουν ότι, η δημιουργία των χιλιάδων υπάρξεων που αναδύονται με απόλυτη ευκολία και άνεση μέσω της ενότητας, είναι πολύ πιο εύκολη απ’ ότι η κατασκευή μίας ύπαρξης μέσω του πολυθεϊσμού και της πολλαπλότητας.
    '''Üçüncü Sual:''' Eskiden düşman, şimdi dost olan mühtedi diyor ki: Şu zamanda çok ileri giden feylesoflar diyorlar ki: “Hiçten hiçbir şey icad edilmiyor ve hiçbir şey idam edilmiyor yalnız bir terkip bir tahlildir ki kâinat fabrikasını işlettiriyor.”
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Δεδομένου ότι αυτή η πραγματικότητα έχει αποδειχθεί ρητά και αναμφίβολα σε άλλα σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, την παραπέμπουμε σε αυτά. Εδώ θα εξηγήσουμε μόνο ένα αρκετά σημαντικό μυστήριο αυτής της ευκολίας και άνεσης, πρώτον από άποψη της Δύναμης του Συντηρητή και Επιμορφωτή(Kudret-i Rabbaniye) και δεύτερον από την άποψη της θείας γνώσης και του θείου  πεπρωμένου που έχουν ως εξής:
    '''Elcevap:''' Nur-u Kur’an ile mevcudata bakmayan feylesofların en ileri gidenleri bakmışlar ki tabiat ve esbab vasıtasıyla bu mevcudatın teşekkülat ve vücudlarını –sâbıkan ispat ettiğimiz tarzda– imtina derecesinde müşkülatlı gördüklerinden, iki kısma ayrıldılar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εσύ είσαι μια ύπαρξη, ένα υπαρκτό όν. Εάν αποδόσεις τον εαυτό σου στον Προαιώνιο Παντοδύναμο(Kadir-i Ezeli), με την απεριόριστη ισχύ Του μπορεί να σε δημιουργήσει σε μια στιγμή από το τίποτα από την ανυπαρξία, με μια εντολή σαν το άναμμα ενός σπίρτου. Εάν δεν αποδόσεις τον εαυτό σου σε Αυτόν, αλλά στις υλικές αιτίες και στη φύση, τότε -καθόσον εσύ είσαι ένα τέλειο απόσταγμα, καρπός, ένας μικρός κατάλογος περιεχομένων αυτού του σύμπαντος- για την κατασκευή σου χρειάζεται να ψιλοκοσκινιστεί όλο το σύμπαν και τα στοιχεία του και να συγκεντρωθούν με υπερευαίσθητες μετρήσεις όλα τα υλικά που αποτελούν την ύπαρξη σου και βρίσκονται παντού στο σύμπαν.
    Bir kısmı sofestaî olup, insanın hâssası olan akıldan istifa ederek, ahmak hayvanlardan daha aşağı düşerek, kâinatın vücudunu inkâr etmeyi; hattâ kendilerinin vücudlarını dahi inkâr etmesini; dalalet mesleğinde esbab ve tabiatın icad sahibi olmalarından daha ziyade kolay gördüklerinden hem kendilerini hem kâinatı inkâr edip, cehl-i mutlaka düşmüşler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Διότι, οι υλικές αιτίες μπορούν μόνο να συνθέσουν, να μαζέψουν. Το γεγονός ότι δεν μπορούν να κατασκευάσουν κάτι το οποίο δεν κατέχουν και δεν μπορούν να φέρουν σε ύπαρξη κάτι το ανύπαρκτο, είναι ομόφωνα δεκτό και επιβεβαιωμένο από όλο τον κόσμο της λογικής. Κατά συνέπεια λοιπόν, καθίσταται  υποχρεωτική για αυτές τις αιτίες να συγκεντρώσουν το σώμα ενός μικρού έμβιου όντος από όλες τις πλευρές του κόσμου.
    İkinci güruh bakmışlar ki dalalette, esbab ve tabiat mûcid olmak noktasında, bir sinek ve bir çekirdeğin icadı, hadsiz müşkülatı var ve tavr-ı aklın haricinde bir iktidar iktiza ediyor. Onun için bilmecburiye icadı inkâr ediyorlar “Yoktan var olmaz.” diyorlar ve idamı da muhal görüyorlar “Var yok olmaz.” hükmediyorlar. Yalnız harekât-ı zerrat ile tesadüf rüzgârlarıyla bir terkip ve tahlil ve dağılmak ve toplanmak suretinde bir vaziyet-i itibariye tahayyül ediyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εμπρός, κατάλαβε λοιπόν πόση ευκολία και άνεση υφίσταται στην Ενότητα και στην Μοναδικότητα(Vahdet, Tevhid), και πόση δυσκολία και δυσχέρεια βρίσκεται στον πολυθεϊσμό και στην παρέκκλιση από την πίστη.
    İşte sen gel, ahmaklığın ve cehaletin en aşağı derecesinde, en yüksek akıllı kendini zanneden adamları gör ve dalalet, insanı ne kadar maskara ve süflî ve echel yaptığını bil, ibret al!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Δεύτερον, από άποψη της θείας γνώσης (ιλμ) υπάρχει μια απέραντη ευκολία και άνεση η οποία είναι ως εξής:
    Acaba her senede, dört yüz bin envaı birden zemin yüzünde icad eden ve semavat ve arzı altı günde halk eden ve altı haftada, her baharda, kâinattan daha sanatlı, hikmetli zîhayat bir kâinatı inşa eden bir kudret-i ezeliye, bir ilm-i ezelînin dairesinde, planları ve miktarları taayyün eden mevcudat-ı ilmiyeyi göze göstermeyen bir ecza ile yazılan ve görünmeyen bir yazıyı göstermek için sürülen bir ecza misillü, gayet kolay o ma’dumat-ı hariciye olan mevcudat-ı ilmiyeye vücud-u haricî vermeyi o kudret-i ezeliyeden uzak görmek ve icadı inkâr etmek; evvelki güruh olan sofestaîlerden daha ziyade ahmakane ve cahilanedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Το πεπρωμένο (καντέρ) είναι ένα είδος της γνώσης που προσδιορίζει και καθορίζει ένα μέτρο και μια ποσότητα η οποία ισχύει ως το αποκλειστικό και άυλο καλούπι του κάθε πράγματος. Και αυτό το μέτρο του πεπρωμένου διατελεί σαν ένα προσχέδιο, ένα μοντέλο αυτού του πράγματος. Και όταν η θεία δύναμη (κουντρέτ) το δημιουργεί, το κατασκευάζει με μια απόλυτη άνεση σύμφωνα με το συγκεκριμένο μέτρο του πεπρωμένου.
    Bu bedbahtlar, âciz-i mutlak ve yalnız bir cüz-i ihtiyarîden başka ellerinde olmayan firavunlaşmış kendi nefisleri, hiçbir şeyi idam ve yok edemediklerinden ve hiçbir zerreyi, bir maddeyi, hiçten, yoktan icad edemediklerinden ve güvendikleri esbab ve tabiatın ellerinde hiçten icad gelmediği cihetle, ahmaklıklarından diyorlar: “Yoktan var olmaz, var da yok olmaz.” deyip bu bâtıl ve hata düsturu, Kadîr-i Mutlak’a teşmil etmek istiyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Εάν αυτή η δημιουργία δεν αποδοθεί στον Πανίσχυρο και Παντοδύναμο(Kadir-i Zülcelal) Κάτοχο προαιώνιας, απέραντης γνώσης που περιτυλίγει τα πάντα, τότε όπως έχει προαναφερθεί, δε φέρει μόνο χιλιάδες δυσκολίες αλλά και εκατοντάδες παράνοιες. Διότι, εάν δεν υφίσταται αυτό το προκαθορισμένο μέτρο του πεπρωμένου και της γνώσης, τότε θα χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν χιλιάδες εξωτερικά και υλικά καλούπια για το σώμα ενός μικροκαμωμένου ζώου.
    '''Evet, Kadîr-i Zülcelal’in iki tarzda icadı var. Biri, ihtira ve ibda iledir.''' Yani hiçten, yoktan vücud veriyor ve ona lâzım her şeyi de hiçten icad edip eline veriyor. '''Diğeri, inşa ile sanat iledir.''' Yani kemal-i hikmetini ve çok esmasının cilvelerini göstermek gibi çok dakik hikmetler için kâinatın anâsırından bir kısım mevcudatı inşa ediyor. Her emrine tabi olan zerratları ve maddeleri, rezzakıyet kanunuyla onlara gönderir ve onlarda çalıştırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Να λοιπόν, ανακάλυψε και συνειδητοποίησε ένα μυστήριο σχετικά με την απέραντη ευκολία και άνεση που συμβαίνει στο δρόμο της Ενότητας (Vahdet) και την απεριόριστη δυσκολία που εμφανίζεται στον πολυθεϊσμό και στην παρέκκλιση από την πίστη. Και διαπίστωσε ως ακολούθως πόσο δίκαιη, σωστή και μια ανώτερη πραγματικότητα εκφράζει το εδάφιο, وَمَااَمْرُالسَّاعَةِاِلاَّكَلَمْحِالْبَصَرِاَوْهُوَاَقْرَبُ (Κουράν, Εν-Ναχλ, 16:77)
    Evet, Kādir-i Mutlak’ın iki tarzda hem ibda hem inşa suretinde icadı var. Varı yok etmek ve yoğu var etmek; en kolay en suhuletli, belki daimî, umumî bir kanunudur. Bir baharda, üç yüz bin enva-ı zîhayat mahlukatın şekillerini, sıfatlarını, belki zerratlarından başka bütün keyfiyat ve ahvallerini hiçten var eden bir kudrete karşı “Yoğu var edemez!” diyen adam, yok olmalı!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Τρίτη Ερώτηση:''' Ο πρώην εχθρός, τώρα φίλος, νεοφώτιστος πιστός λέει ότι: «Στην εποχή μας κάποιοι υπερβολικοί φιλόσοφοι ισχυρίζονται το εξής: Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος, και τίποτα δεν αφανίζεται εξολοκλήρου είναι παρά μόνο μια σύνθεση και  αποσύνθεση που παρακινεί το εργοστάσιο του σύμπαντος.»
    Tabiatı bırakan ve hakikate geçen zat diyor ki: Cenab-ı Hakk’a zerrat adedince şükür ve hamd ü sena ediyorum ki kemal-i imanı kazandım, evham ve dalaletlerden kurtuldum ve hiçbir şüphem de kalmadı.
     
    </div>
    '''Απάντηση:''' Οι φιλόσοφοι και συγκεκριμένα οι πιο προχωρημένοι από αυτούς, που δεν προσεγγίζουν την πλάση με το Φως του Κουράν, διαπίστωσαν ότι είναι πολύ δύσκολη έως και αδύνατη η σύνθεση και δημιουργία των υπάρξεων μέσω της φύσης και των αιτιών -όπως ήδη  έχουμε αποδείξει μέχρι τώρα- εν συνεπεία έχουν χωριστεί σε δύο ομάδες.
     
    Μερικοί έχουν γίνει Σοφιστές. Παραιτούμενοι από την ανθρώπινη ιδιαιτερότητα του μυαλού, και έχοντας ξεπέσει πιο κάτω και από τα πιο ανόητα ζώα, θεώρησαν πιο εύκολο να αρνηθούν την ύπαρξη του σύμπαντος μα και την ύπαρξη των ίδιων των εαυτών τους, παρά να δεχτούν το δρόμο της πλανερής εικασίας πως η αιτιοκρατία και η φύση κατέχουν την ικανότητα δημιουργίας. Απαρνούμενοι λοιπόν το σύμπαν και τον εαυτό τους έχουν καταπέσει σε ένα απόλυτο σκοτάδι αγνωσίας.
     
    Η δεύτερη ομάδα διαπιστώνοντας τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που εμφανίζονται στην κατασκευή μιας μύγας ή ενός σπόρου μέσω του δρόμου της πλανερής εικασίας πως η αιτιοκρατία και η φύση κατέχουν την ικανότητα δημιουργίας, έχουν αντιληφθεί ότι μια επιρροή πέραν της κατανόησης του μυαλού καθίσταται αναγκαία. Και αναγκαστικά έχουν καταλήξει να αρνούνται τη δημιουργία λέγοντας  «Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος» και έχουν συμπεράνει ότι ο αφανισμός είναι αδύνατος με αποτέλεσμα να ισχυρίζονται πως «Κάτι που είναι υπαρκτό δεν μεταβάλλεται σε ανυπαρξία.» Φαντάζονται μόνο μία αναφορική κατάσταση που μέσω της κίνησης των σωματιδίων και μέσω των τυχαίων ανέμων προκύπτει μια σύνθεση και αποσύνθεση, και μια διάλυση και συγκέντρωση.
     
    Εμπρός λοιπόν, έλα, και δες στα έσχατα της ηλιθιότητας και στα σκοτάδια της αγνωσίας τα άτομα που θεωρούν τους εαυτούς τους ως οι πιο έξυπνοι! Και κατανόησε το πόσο γελοίο, ευτελή και υπέρ-αμόρφωτο  καταντά τον άνθρωπο, η πλάνη και η παρέκκλιση από την πίστη, και λάβε γνώση!
     
    Άραγε, μια Προ-αιώνια Δύναμη, η οποία κάθε χρόνο δημιουργεί τετρακόσιες χιλιάδες όντα  σε μια στιγμή πάνω στη γη, και έχει δημιουργήσει τους ουρανούς και τη γη σε έξι μέρες, και η οποία μέσα σε έξι εβδομάδες κάθε άνοιξη ενιδρύει ένα έμβιο κόσμο πιο έντεχνο πιο εμβριθή και από το σύμπαν· το να αρνείται κανείς τη δημιουργία θεωρώντας την πέραν των δυνατοτήτων αυτής της Προ-αιώνιας Δύναμης, για την οποία είναι τόσο εύκολο να δώσει ένα υλικό σώμα στις θεωρητικές άυλες υπάρξεις (των οποίων τα προσχέδια και τα όρια έχουν καθοριστεί εκ της προ-αιώνιας άπειρης γνώσης) που δεν κατέχουν μια ορατή υπόσταση, σαν απλά να επιχρίει ένα κείμενο το οποίο έχει γραφτεί με μια αόρατη μελάνη και το καθιστά έτσι ορατό, είναι μια στάση ακόμα πιο εξευτελιστική και αμόρφωτη από την πρώτη ομάδα των σοφιστών.
     
    Αυτοί οι κακόμοιροι επειδή τα φαραωνικά τους εγωιστικά άτομα-nefs που δεν κατέχουν τίποτα παρά μόνο μια απόλυτη αδυναμία και μια μηδαμινή βούληση, και δεν δύνανται να αφανίσουν και να εξοντώσουν τίποτα, και δεν μπορούν να φέρουν σε ύπαρξη κανένα σωματίδιο καμία ύλη από το τίποτα, και για το λόγο ότι ούτε η αιτιοκρατία και η φύση στην οποία βασίζονται έχουν την ικανότητα να δημιουργήσουν από το τίποτα, υποχρεωτικά από την ηλιθιότητα τους δηλώνουν πως «Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος, και τίποτα δεν αφανίζεται εξολοκλήρου.» και επιχειρούν με αυτόν τον τρόπο διευρύνοντας αυτήν την δεισιδαιμονική και λανθασμένη αρχή να επισκιάσουν τον Απόλυτο Παντοδύναμο (Αλλάχ) (Kadir-i Mutlak).
     
    Ναι, ο Παντοδύναμος Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Zülcelal) κατέχει δύο τρόπους δημιουργίας:
     
    Ο πρώτος είναι, δημιουργία κάποιου πρωτότυπου ως εφεύρημα (ihtira, ibda). Δηλαδή, φέρνει κάτι στην ύπαρξη από την ανυπαρξία από το τίποτα, και του παρέχει όλα τα αναγκαία, δημιουργώντας  τα και αυτά από το τίποτα.
     
    Ο δεύτερος είναι, δημιουργία μέσω κατασκευής, σύνθεσης και τέχνης (inşa, sanat). Δηλαδή, για κάποιες πολύ λεπτές εμβρίθειες όπως για να παρουσιάσει την τέλεια σοφία Του, και τις αντανακλάσεις των ονομάτων Του, κατασκευάζει κάποιες υπάρξεις από τις διάφορες ουσίες του σύμπαντος. Και σύμφωνα με το νόμο σίτισης και συντήρησης αποστέλλει όλα τα υπάκουα σωματίδια και τις ύλες σε αυτές, και τα θέτει σε υπηρεσία μέσα τους.
     
    Ναι, ο Απόλυτος Παντοδύναμος (Αλλάχ)(Kadir-i Mutlak) έχει δύο τρόπους δημιουργίας μέσω εφεύρεσης και μέσω κατασκευής. Το να αφανίζει μια ύπαρξη, και να δημιουργεί κάτι το ανύπαρκτο είναι ο πιο εύκολος, άνετος, αέναος, οικουμενικός Του νόμος. Ως εκ τούτου, αυτός που τάσσεται κατά της δύναμης αυτής -η οποία σε μία μόνο άνοιξη δημιουργεί εκ του μη όντος τα σχήματα, τις ιδιότητες, τα σωματίδια, και εκτός από αυτά όλες τις μορφές και καταστάσεις των τριακοσίων χιλιάδων έμβιων όντων- ισχυριζόμενος πως «Δεν μπορεί να δημιουργεί κάτι το ανύπαρκτο» είναι ο ίδιος άξιος αφανισμού και ανυπαρξίας.
     
    Το πρόσωπο που παράτησε πλέον τη φυσιολατρία και προσχώρησε στη μόνη πραγματικότητα, ομολογεί το εξής: «Ευγνωμονώ, ευχαριστώ και προσφέρω άπειρους δοξασμούς -όσο και τα απειράριθμα σωματίδια- και επαίνους στον Ύψιστο, Αληθή, και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk), διότι απέκτησα μια τέλεια και πλήρη πίστη, έχω λυτρωθεί από την αυταπάτη και την πλάνη της παρέκκλισης, και δεν μου έχει απομείνει καμία αμφιβολία.


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى دٖينِ ال۟اِس۟لَامِ وَ كَمَالِ ال۟اٖيمَانِ
    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى دٖينِ ال۟اِس۟لَامِ وَ كَمَالِ ال۟اٖيمَانِ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ελχάμντουλιλλάχι αλά ντίνιλ Ισλάμ ουε κεμάλιλ ιμάν. Δηλαδή, Δόξα τον Αλλάχ για το λόγο ότι μας έχει προσφέρει το αγαθό του Ισλάμ και της απόλυτης πίστης.»
     
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    </div>
     
    (Κουράν, Μπακάρα, 2:32.)




    14.08, 27 Temmuz 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

    Diğer diller:

    Δοκίμιο Περί Της Φύσης

    Καθώς αυτό το δοκίμιο ήταν το Δέκατο Έκτο Σημείωμα της Δέκατης Έβδομης Αναλαμπής, λόγω της ιδιαίτερης και πολυσήμαντης αξίας του, έχει λάβει τον τίτλο Η Εικοστή Τρίτη Αναλαμπή. Αυτή η αναλαμπή εξοβελίζει το ιδεολόγημα του αθεϊσμού που προέρχεται από την ειδωλολατρία της φύσης, με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μπορεί να ανορθωθεί ποτέ ξανά αυτή η μορφή κακοδαιμονίας. Συγχρόνως θρυμματίζει πλήρως τους θεμέλιους λίθους της απιστίας.

    ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ

    Στο σημείωμα αυτό, εξηγούνται μέσα από την παράθεση εννέα παρανοιών, που συνίστανται από τουλάχιστον ενενήντα παραλογισμούς, το πόσο παράλογη, άσχημη και δεισιδαίμων είναι η πραγματικότητα του δρόμου που βαδίζουν οι αρνησίθεοι νατουραλιστές. Δεδομένου ότι οι εν λόγω παράλογοι δρόμοι έχουν εξηγηθεί εν μέρει σε άλλα τμήματα του Ρισαλέ-ι Νούρ, και ιδίως για να γίνουμε πιο συνοπτικοί εδώ, έχουν παραληφθεί κάποια βήματα των επιχειρημάτων. Γι’ αυτό ξαφνικά έρχεται στο μυαλό μας ότι «πώς είναι δυνατόν όλοι αυτοί οι διάσημοι και δήθεν λαμπροί φιλόσοφοι να έχουν δεχτεί και να ακολουθούν μια τόσο παράλογη και προφανή δεισιδαιμονία;».

    Ναι, η αλήθεια είναι ότι δεν μπόρεσαν να δουν την ουσία του δρόμου που ακολουθούν. Και εγώ είμαι έτοιμος να εξηγήσω λεπτομερώς και να αποδείξω με ξεκάθαρα και πειστικά επιχειρήματα σε οποιονδήποτε αμφιβάλλει, ότι αυτές οι ακατέργαστες, απεχθείς και παράλογες παράνοιες που διατυπώνονται ως αποτέλεσμα στο τέλος κάθε «Παράνοιας» είναι η αναγκαία και αναπόφευκτη συνέπεια του τρόπου και δρόμου που έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν, και η ίδια η ουσία της αντίληψης που έχουν. ([1])

    بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

    (Μπισμιλλάχιρραχμάνιρραχίμ- Στο όνομα του Αλλάχ, του Πολυεύσπλαχνου (Ραχμάν), του Οικτίρμωνου(Ραχίμ) )

    قَالَت۟ رُسُلُهُم۟ اَفِى اللّٰهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ

    (Τους είπαν οι Απόστολοι, «Είναι δυνατόν να υπάρχει αμφιβολία ως προς την ύπαρξη του Αλλάχ Ο Οποίος δημιούργησε τους ουρανούς και τη γη;» Κουράν, Ιμπραχήμ, 14:10)

    Şu âyet-i kerîme, istifham-ı inkârî ile “Cenab-ı Hak hakkında şek olmaz ve olmamalı.” demekle; vücud ve vahdaniyet-i İlahiye, bedahet derecesinde olduğunu gösteriyor.

    Μια υπενθύμιση πριν τη διασαφήνιση αυτού του μυστηρίου:

    Το 1922 πήγα στην Άγκυρα. Είδα ότι με τη νίκη των Ισλαμικών στρατευμάτων μέσα στο εξαιρετικά υψηλό ηθικό τους, μια τρομερή ιδέα απιστίας προσπαθεί επιτήδεια να εισχωρήσει μέσα τους, να διαφθείρει και να τους δηλητηριάσει. «Αλίμονο!» είπα. «Αυτό το τέρας πρόκειται να βλάψει τα θεμέλια της πίστης!». Τότε, εφόσον το παραπάνω εδάφιο δηλώνει σαφέστατα την ύπαρξη και το αδιαίρετο του Αλλάχ, προσέφυγα στη βοήθεια του. Έτσι κατέγραψα μια δυνατή και ακράδαντη απόδειξη που έρχεται από το Πάνσοφο Κουράν και είναι αρκετά ισχυρή για να διαλύσει και να καταστρέψει αυτήν τη διαβολεμένη ιδέα του αθεϊσμού, στο δοκίμιο του Νουρ στην Αραβική γλώσσα. Την είχα τυπώσει στην Άγκυρα στο τυπογραφείο Yeni Gün. Αλλά, δυστυχώς, αυτοί που γνώριζαν Αραβικά ήταν λίγοι, και εκείνοι που το είδαν ως σημαντικό ήταν σπάνιοι. Μαζί με το γεγονός ότι η διατριβή ήταν διατυπωμένη σε μια εξαιρετικά περιληπτική και συντετμημένη μορφή εκείνη η δυνατή απόδειξη δε φανέρωσε την επιρροή της. Δυστυχώς, εκείνη η ιδέα του αθεϊσμού εξαπλώθηκε και κέρδισε δυνάμεις. Τώρα είμαι υποχρεωμένος να διευκρινίσω σε κάποιο βαθμό αυτή τη δυνατή και ακράδαντη απόδειξη, στην τουρκική γλώσσα. Επειδή κάποια τμήματα αυτής της απόδειξης έχουν εξηγηθεί πλήρως σε ορισμένα μέρη του Ρισαλέ-ι Νουρ, θα διατυπωθούνε περιληπτικά εδώ. Οι διάφορες αποδείξεις οι οποίες έχουν καταμερισθεί στα υπόλοιπα δοκίμια, ενώνονται εν μέρει στην συγκεκριμένη απόδειξη, ως εκ τούτου η καθεμία από αυτές λειτουργεί σαν ένα μέρος ένα στοιχείο της εν λόγω αποδείξεως.

    Εισαγωγή

    Ω Άνθρωπε! Να ξέρεις! Υπάρχουν τρομερές φράσεις που βγαίνουν από το στόμα των ανθρώπων και εκπέμπουν απιστία, και οι πιστοί τις χρησιμοποιούν ασυνείδητα. Θα εξηγήσουμε τις τρεις σημαντικότερες.

    Η Πρώτη: اَوْجَدَتْهُالْاَسْبَابُ Δηλαδή, «Οι αιτίες εφεύρουν αυτό το πράγμα.»

    Η Δεύτερη: تَشَكَّلَبِنَفْسِهٖ Δηλαδή, «Αυτό-σχηματίζεται, από μόνο του γίνεται και τελειώνει.»

    Η Τρίτη: اِقْتَضَتْهُالطَّبٖيعَةُ Δηλαδή, «Είναι φυσικό. Η φύση το υπαγορεύει και το φτιάχνει.»

    Πράγματι, εφόσον οι υπάρξεις υφίστανται και δεν διαμφισβητούνται, και η κάθε ύπαρξη δημιουργείται με τέχνη και σοφία, και εφόσον επαναδημιουργείται συνεχώς και δεν είναι σταθερή ∙ τότε Ω! Άθεε! ή θα πεις ότι αυτή η ύπαρξη, αυτό το ζώο για παράδειγμα, είναι το αποτέλεσμά μιας εφεύρεσης του κόσμου των αιτιών, δηλαδή με τη συγκέντρωση των αιτιών αυτό το ον αποκτά μια ύπαρξη, ή θα πεις ότι αυτό-σχηματίζεται, ή θα πεις δεόντως της φύσης όπου με την επιρροή της φύσης αποκτά μια ύπαρξη, ή θα πεις ότι δημιουργείται με τη δύναμη ενός Πανίσχυρου, Παντοδύναμου Κατόχου Μεγαλείου Δύναμης(Καντίρ-ι Ζουλτζελάλ).

    Εφόσον λοιπόν από άποψη λογικής δεν υπάρχει άλλος δρόμος εκτός από αυτούς τους τέσσερις, κατά συνέπεια εάν αποδειχτεί και επιβεβαιωθεί απόλυτα το πόσο παράλογοι, ανυπόστατοι, αδύνατοι, αδιανόητοι και δεισιδαιμονικοί είναι οι πρώτοι τρεις δρόμοι, τότε αναγκαστικά και σαφέστατα ο τέταρτος δρόμος ο οποίος είναι η αποδοχή του Ενός και Μοναδικού Δημιουργού όλων των υπάρξεων, καθίσταται αναμφισβήτητα και αναμφίβολα ως ο μοναδικός.

    Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ:

    Είναι ο σχηματισμός των πραγμάτων και η ύπαρξη των πλασμάτων μέσω της συγκέντρωσης των αιτιών του κόσμου.

    Θα αναφέρουμε μόνο τρεις από τις πολλές παράνοιες αυτού του δρόμου.

    Η Πρώτη Παράνοια: Μέσα σε ένα φαρμακείο βρίσκονται εκατοντάδες δοχεία, φιάλες, μπουκάλια, γεμάτα με διάφορες ουσίες. Ζητήθηκε ένα έμβιο μείγμα αλοιφής από εκείνα τα φάρμακα. Επίσης χρειάστηκε να φτιαχτεί ένα ζωτικό και θαυμάσιο ελιξίριο μέσω αυτών των ουσιών. Ήρθαμε, και στο φαρμακείο εκείνο είδαμε πολλά από τα στοιχεία αυτής της έμβιας αλοιφής και του ζωτικού αυτού ελιξιρίου. Ερευνήσαμε και εξετάσαμε την κάθε αλοιφή.

    Παρατηρούμε ότι, οι διαφορετικές φαρμακευτικές ουσίες έχουν ληφθεί από κάθε συσκευασία με έναν αποκλειστικά ειδικό υπολογισμό, με ακριβείς ποσότητες, όπως λ.χ. ένα ποσοστό από το ένα, δύο τρία ποσοστά από το άλλο, έξι εφτά ποσοστά από το άλλο, και ούτω καθεξής. Εάν για παράδειγμα, ληφθεί ένα ποσοστό παραπάνω ή ένα λιγότερο τότε το μείγμα της αλοιφής δεν μπορεί να γίνει έμβιο και δεν μπορεί να δείξει την ιδιαιτερότητα του. Εξετάσαμε επίσης και το ζωτικό ελιξίριο και παρατηρήσαμε ότι έχουν ληφθεί ουσίες από κάθε επί μέρους σκεύασμα με έναν αποκλειστικά ειδικό υπολογισμό, με ακριβή ποσά, όπου με την παραμικρή αύξηση ή μείωση τους, το ελιξίριο χάνει την ιδιότητα του. Παρόλο που υπάρχουν περισσότερα από πενήντα σκευάσματα σε συσκευασίες, οι ουσίες και τα συστατικά που έχουν ληφθεί από το καθένα είναι σε διαφορετικά ποσοστά, σαν να έχουν γίνει με διαφορετικό υπολογισμό.

    Υπάρχει άραγε έστω και η παραμικρή δυνατότητα ή πιθανότητα ώστε οι διαφορετικές ποσότητες που έχουν ληφθεί από εκείνες τις συσκευασίες, με μια παράξενη σύμπτωση ή με το φύσημα ενός δυνατού ανέμου να έχουν πέσει κάτω, να έχει χυθεί μόνο το απαραίτητο ποσοστό από το κάθε επί μέρους σκεύασμα, -να σπεύσουν μαζί, να συγκεντρωθούν και να φτιάξουν αυτό το μείγμα της αλοιφής; Υπάρχει άραγε κάτι πιο παράλογο, πιο αδύνατο και πιο δεισιδαιμονικό ενδεχόμενο από αυτό; Ακόμα και ένας γάιδαρος χίλιες φορές πιο γάιδαρος και αν ήταν, και μεταμορφωνόταν σε άνθρωπο θα απομακρυνόταν λέγοντας «Δε δέχομαι αυτή την αντίληψη!».

    Έτσι ακριβώς όπως αυτό το παράδειγμα, κάθε ζωντανή ύπαρξη και βέβαια είναι ένα έμβιο μείγμα. Και το κάθε φυτό είναι σαν ένα ζωντανό ελιξίριο το οποίο έχει συσταθεί από διάφορες φαρμακευτικές ουσίες και υλικά που έχουν ληφθεί με έναν ιδιαίτερα επιμελή υπολογισμό, και σε απόλυτα ακριβή ποσοστά ως προς κάθε επί μέρους ουσία. Εάν όλα αυτά αποδοθούν σε τυφλό συνδυασμό από αιτίες και στα στοιχεία και ισχυριστεί ότι «Οι αιτίες το έφτιαξαν.» τότε -όπως και το μείγμα της αλοιφής στο φαρμακείο που είχε φτιαχτεί και βγήκε στην ύπαρξη μέσω των σκορπισμένων συσκευασιών- τούτο είναι εκατό φορές πιο παράλογο, αδύνατο, και πιο δεισιδαιμονικό.

    Ως αποτέλεσμα λοιπόν, σε τούτο το μέγα φαρμακείο του σύμπαντος, οι απαραίτητες ζωτικές ουσίες που υπολογίζονται και λαμβάνονται με ακρίβεια με το μέτρο του θείου καθορισμού (kaza) και πεπρωμένου (kader) του Προαιώνιου και Κατ’εξοχήν Σοφού Αλλάχ,(Hakim-i Ezeli), μπορούν να βρουν υπόσταση αποκλειστικά και μόνο μέσω μιας απέραντης σοφίας, μιας άπειρης γνώσης, και μιας καθολικής βούλησης. Ο κακόμοιρος που ισχυρίζεται ότι «είναι δουλειά της φύσης, των αιτιών και των αναίσθητων, τυφλών, κωφών και άπειρων σε αριθμό, ουσιών και στοιχειών που ρέουν σαν ένας χείμαρρος» καταντάει να είναι πιο ηλίθιος και από τον τρελό που λέει ανοησίες, και τον άφρονα μεθυσμένο που ισχυρίζεται ότι «αυτή η θαυμάσια έμβια αλοιφή είναι αποτέλεσμα αυτών των σκόρπιων σκευασμάτων, που τυχαία συγκεντρώθηκαν και ενώθηκαν και την παρασκεύασαν.» Να λοιπόν, η απιστία είναι μια τέτοια ηλιθιώδης και τρελή ανοησία.

    Η Δεύτερη Παράνοια: Εάν τα πάντα δεν αποδοθούν στον Έναν και Μοναδικό(Vahid-i Ehad) ο οποίος είναι Πανίσχυρος, Παντοδύναμος, και Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Zülcelal), αλλά θεωρηθούν ως αποτελέσματα των τυφλών αιτιών, τότε αυτό προϋποθέτει την παρέμβαση ποικίλων ουσιών, στοιχειών και αιτιών που βρίσκονται στο σύμπαν, στη κατασκευή του σώματος του κάθε έμβιου όντος. Και όμως η συγκέντρωση αυτών των διαφόρων και ασυμβίβαστων μεταξύ τους αιτιών στο σώμα ενός μικρού ζωντανού οργανισμού, όπως η μύγα και το ότι συνυπάρχουν αυτές οι διαφορετικές και αντίθετες και αλληλοσυγκρουόμενες αιτίες μέσα σε μια τέλεια τάξη, με άκρως λεπτομερείς υπολογισμούς και με απόλυτη συμφωνία, είναι τόσο ξεκάθαρα αδιανόητο, που ακόμα και κάποιος που κατέχει τη διάνοια τουλάχιστον μιας μύγας, θα έλεγε ότι «Αυτό είναι παράλογο, είναι αδύνατο!».

    Ναι, το μικροσκοπικό σώμα μιας μύγας συσχετίζεται με τα περισσότερα στοιχεία και τις αιτίες του σύμπαντος και είναι ένα απόσταγμα αυτών. Αν αυτό δεν αποδοθεί στον Προαιώνιο και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Ezeli), τότε, όλες οι υλικές αυτές αιτίες αναγκαστικά θα έπρεπε να παραβρίσκονται δίπλα στο σώμα αυτό σε πλήρη ετοιμότητα, ακόμα και να εισχωρήσουν στο μικροσκοπικό του σώμα! Και ίσως θα έπρεπε να εισχωρήσουν σε ένα κύτταρο του ματιού εκείνης της μύγας, το οποίο είναι ένα λεπτεπίλεπτο δείγμα αυτού του σώματος. Διότι, εάν η αιτία είναι ένυλη, τότε είναι αναγκαίο να παραβρίσκεται δίπλα και μέσα στο αποτέλεσμα. Επομένως, επιβάλλεται να δεχτούμε ότι, τα κύρια υλικά στοιχεία του σύμπαντος, όλες οι ουσίες και η φύση βρίσκονται υλικά μέσα σε ένα τέτοιο μικροσκοπικό κύτταρο και εργάζονται σαν μάστορες μέσα σε αυτό, όπου ούτε τα μικροσκοπικά δαχτυλάκια δύο μυγών δεν μπορούν να χωρέσουν.

    Να λοιπόν, ο δρόμος ενός τέτοιου ισχυρισμού ντροπιάζει ακόμα και τον πιο ηλίθιο των σοφιστών.

    Η Τρίτη Παράνοια: Βάσει του οριστικού κανόνα اَلْوَاحِدُلَا يَصْدُرُاِلَّا عَنِالْوَاحِدِ δηλαδή, «Εάν μια ύπαρξη κατέχει ενότητα, τότε βεβαίως προέρχεται από έναν, από ένα χέρι». Ιδιαίτερα, εάν αυτή η ύπαρξη κατέχει μια τέλεια ευταξία μέσα σε μια ιδιαίτερη και ευαίσθητη ισορροπία και μία περιεκτική μορφή ζωής, τότε αυτό καταδεικνύει ξεκάθαρα, ότι αυτή η ύπαρξη είναι αδύνατον να προέρχεται από διάφορα χέρια τα οποία φανερώνουν αιτίες ασύμβατες και περίπλοκες αλλά ίσως καταδεικνύει ότι προέρχεται αποκλειστικά από Ένα χέρι το οποίο είναι Πανίσχυρο και Πάνσοφο. Ως εκ τούτου, το να αποδοθεί αυτή η τελειοποιημένη, ισορροπημένη και ενιαία ύπαρξη στις αμέτρητες, άψυχες, ανίδεες, επιθετικές, ασυνείδητες, πολύπλοκες φυσικές αιτίες και στα τυφλά, κωφά, αναίσθητα «χέρια» της φύσης, -και επιπρόσθετα ότι η τύφλωση και η κώφωση αυτών των αιτιών αυξάνεται μέσω αμέτρητων πιθανοτήτων, συνδυασμών και περιπλοκών- είναι τόσο μακριά από τη λογική που είναι σαν να αποδέχεσαι μονομιάς εκατό παράνοιες μαζί.

    Έστω και αν παραβλέπαμε για μια στιγμή αυτήν την παράνοια, είναι σαφές ότι η επιρροή των υλικών αιτιών μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μέσω της άμεσης επαφής και της αφής. Ωστόσο, η επαφή των υλικών αιτιών της φύσης με τα έμβια όντα μπορεί να είναι μόνο εξωτερική. Εντούτοις, παρατηρούμε ξεκάθαρα ότι, ο εσωτερικός και άυλος κόσμος αυτού του έμβιου, όπου τα χέρια των υλικών αιτιών δεν μπορούν ούτε να φθάσουν ούτε να έχουν κάποια επαφή, είναι δέκα φορές πιο οργανωμένος, πιο ευαίσθητος και αισθητικά τέλειος στο έπακρο.

    Το να αποδώσουμε σε τυφλές και κωφές, άψυχες, ανίδεες, άτεχνες, μακρινές, τεράστιες και συγκρουόμενες υλικές αιτίες, -οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν καν να εγκατασταθούν με τα εργαλεία τους, μα ούτε και να αγγίξουν επιφανειακά τα μικρά εκείνα έμβια όντα και ζωάκια που από άποψη καλλιτεχνικής και δημιουργίας είναι πιο παράξενα και πιο θαυμάσια ακόμα και από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος πλάσματα-, μπορεί να γίνει δεκτό μόνο με εκατό φορές μεγαλύτερη τύφλωση και χίλιες φορές μεγαλύτερη κώφωση.

    Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ:

    Είναι تَشَكَّلَبِنَفْسِهٖ ότι η ύπαρξη «Αυτοσχηματίζεται» και υποδηλώνει πως κάτι αυτοδημιουργείται ή γίνεται από μόνο του.

    Και αυτή η φράση υποκρύπτει ένα σωρό από παράνοιες, είναι παράγωγο μιας ιδιόμορφης δεισιδαιμονίας και είναι εντελώς παράλογη από πολλές απόψεις. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο τρεις από τις πολλές παράνοιες που ενέχει.

    Η Πρώτη Παράνοια: Ω πείσμωνε άπιστε! Ο εγωισμός σου σε έχει αποβλακώσει τόσο πολύ, που κατά κάποιο τρόπο εγκρίνεις και αποδέχεσαι εκατό παράλογες αντιλήψεις μονομιάς. Διότι, καταρχήν εσύ είσαι υπαρκτός και δεν είσαι μια απλή ύλη, κάτι το άψυχο, ή κάτι το αμετάβλητο. Είσαι μια τέλεια οργανωμένη μηχανή που ανανεώνεται συνεχώς ή κατά μια άλλη εκδοχή μοιάζεις με ένα υπέροχο παλάτι που μεταβάλλεται συνεχώς. Τα σωματίδια του σώματος σου δουλεύουν συνεχώς. Το σώμα σου συσχετίζεται με όλο το σύμπαν και βρίσκεται σε συνεχή επαφή μαζί του, ιδίως όσον αφορά τη διατροφή και τη διαιώνιση του είδους σου. Τα σωματίδια που εργάζονται στο σώμα σου, κινούνται τόσο προσεκτικά έτσι ώστε να μη βλάψουν αυτή τη σχέση και να μη διαταράξουν αυτόν τον συσχετισμό. Λες και παρακολουθούν όλο το σύμπαν, και κατανοώντας τις σχέσεις σου με αυτό, παίρνουν την ανάλογη θέση. Και εσύ με τις εσωτερικές και εξωτερικές σου αισθήσεις επωφελείσαι ανάλογα, βάσει αυτής της θαυμάσιας θέσης που παίρνουν τα σωματίδια αυτά.

    Εάν εσύ δεν αποδέχεσαι ότι τα σωματίδια που συνθέτουν το σώμα σου είναι μικροσκοπικοί υπάλληλοι ή στρατιώτες, που κινούνται σύμφωνα με τους νόμους του Προαιώνιου-Παντοδύναμου(Kadir-i Ezeli), ή ότι είναι οι μύτες της πένας του πεπρωμένου (κάθε σωματίδιο είναι και μία μύτη αυτής της πένας), ή ότι είναι οι τελείες της πένας της δύναμης Του (κάθε σωματίδιο και μία τελεία), τότε, το κάθε μόριο που εργάζεται στο μάτι σου, χρήζει να έχει ένα τέτοιο μάτι, ώστε όχι μόνο να μπορεί να παρατηρεί το κάθε σημείο του σώματος σου αλλά να παρακολουθεί όλο το σύμπαν με το οποίο είσαι αλληλένδετος. Εκτός από αυτό, σε κάθε σωματίδιο θα πρέπει να αποδοθεί μια νοημοσύνη ισοδύναμη με εκατό ιδιοφυών ανθρώπων, έτσι ώστε να μπορεί να γνωρίζει και να ξέρει όλο σου το παρελθόν και το μέλλον, τους απογόνους και την καταγωγή σου, την πηγή όλων των στοιχείων και την προέλευση της τροφής σου. Το να αποδοθεί σε ένα σωματίδιο κάποιου σαν και εσένα -που σε τέτοιου είδους θέματα δεν διαθέτεις τη σύνεση ούτε όσο ένα σωματίδιο- μια τέτοια γνώση και συναίσθηση που ξεπερνά χίλιες φορές τη γνώση και συνείδηση ενός Πλάτωνα (Eflatun), είναι μια παράνοια χίλιες φορές πιο δεισιδαιμονική.

    Η Δεύτερη Παράνοια: Το σώμα σου μοιάζει με ένα υπέροχο παλάτι με χίλιους θόλους, όπου στον κάθε θόλο οι πέτρες στηρίζοντας η μία την άλλη έχουν σταθεροποιηθεί και συγκρατούνται στο κενό χωρίς καμία στήριξη. Το δικό σου σώμα είναι χίλιες φορές πιο ενδιαφέρον από αυτό το παλάτι. Διότι, το παλάτι του σώματος σου ανανεώνεται συνεχώς, με μια ασύλληπτη ευταξία. Εκτός από την ψυχή, από την καρδιά και τις πνευματικές σου αισθήσεις, οι οποίες είναι υπέροχες, ακόμα και το κάθε μέλος του σώματος σου είναι σαν ένας θολωτός χώρος αυτού του παλατιού. Τα σωματίδια συνεργάζονται όπως και οι πέτρες στο θόλο εκείνο, και βρίσκονται σε μια απόλυτη ισορροπία και τάξη, φανερώνοντας ένα θαυμάσιο κτίριο, ένα εξαίρετο έργο τέχνης με απίστευτα θαύματα δύναμης όπως το μάτι και η γλώσσα.

    Εάν τα σωματίδια αυτά δεν είναι υπάλληλοι που υπακούνε στην εντολή του αρχιτέκτονα αυτού του σύμπαντος, τότε το κάθε σωματίδιο θα πρέπει να είναι απόλυτος κυρίαρχος όλων των υπόλοιπων σωματιδίων του σώματος, συγχρόνως όμως να είναι και απόλυτα εξαρτώμενο από το κάθε σωματίδιο του σώματος. Να είναι και ίσα μεταξύ τους αλλά συγχρόνως και σε αντίθεση από άποψη κυριαρχίας. Να ενεργούν σαν πηγές των περισσοτέρων γνωρισμάτων που ανήκουν αποκλειστικά σε Αυτόν, που η οντότητα Του είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική(Vacib’ül Vücud). Να είναι και απόλυτα περιορισμένα αλλά συγχρόνως και απόλυτα απεριόριστα. Μαζί με όλα αυτά, το να αποδίδεται σε εκείνα τα αμέτρητα σωματίδια ένα αρκετά οργανωμένο μοναδικό έργο τέχνης, που μπορεί να προέρχεται μόνο και μόνο από ένα χέρι και σύμφωνα με το μυστήριο της ενότητας και μοναδικότητας, μπορεί να είναι έργο μόνο του Ενός και Μοναδικού(Vahid-ι Ehad), δηλώνει μια τέτοια προφανή παράνοια, που ακόμα και αυτός που έχει μια επίγνωση όσο ένα σωματίδιο, κατανοεί ότι είναι όχι μία αλλά εκατό φορές πιο παρανοϊκή.

    Η Τρίτη Παράνοια: Εάν το σώμα σου δεν είναι μια επιστολή γραμμένη με την πένα του Προαιώνιου Παντοδύναμου(Kadir-i Ezeli), ο οποίος είναι Ένας και Μοναδικός(Vahid-ι Ehad), αλλά ένα έντυπο προσαρτημένο στην αιτιοκρατία και στη φύση, τότε ξεκινώντας από ένα κύτταρο του σώματος σου, είναι αναγκαίο να υπάρξουν χιλιάδες καλούπια της φύσης που μοιάζουν με ομόκεντρους κύκλους που βρίσκονται ο ένας μέσα στον άλλον, όσο και τα χιλιάδες μέλη.

    Διότι, εάν για παράδειγμα αυτό το βιβλίο που κρατάμε στο χέρι μας είναι μια γραμμένη επιστολή, μία πένα μπορεί να γράψει όλα αυτά, επικαλούμενη τη γνώση του συγγραφέα της. Διαφορετικά, εάν δεν έχει συνταχθεί και δεν αποδοθεί στην πένα του συγγραφέα, και ισχυριστεί ότι «έχει αυτοσχηματιστεί», ή αποδοθεί στη φύση, τότε σαν ένα τυπωμένο βιβλίο, θα ήταν απαραίτητο να υπάρξει μια διαφορετική μεταλλική πένα για το κάθε γράμμα, ώστε να μπορεί να εκτυπωθεί.

    Όπως και στο τυπογραφείο, όπου υπάρχουν τόσα μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία (γράμματα) όσα είναι και ο αριθμός των γραμμάτων, και έπειτα με την κατάλληλη σύνθεση αυτών των στοιχείων, τα γράμματα αποκτούν την ύπαρξή τους ως λέξεις. Σε αυτήν την περίπτωση αντί για μία πένα, χρειάζεται να υπάρχουν τόσες πένες όσο και ο αριθμός των γραμμάτων. Και αν δούμε ότι μέσα σε ένα μεγάλο γράμμα έχει συνταχθεί μια ολόκληρη σελίδα με μικροσκοπικές πένες, όπως συμβαίνει μερικές φορές, τότε ακόμα και για ένα γράμμα μπορεί να χρειαστούν χιλιάδες πένες. Ιδίως εάν με έναν εκπληκτικό τρόπο εξαιρετικής τάξης, εισέρχονται το ένα μέσα στο άλλο παίρνουν και αποκτούν μια μορφή όπως αυτή του σώματός σου, τότε για το κάθε τμήμα του κάθε κύκλου απαιτούνται τόσα καλούπια όσα είναι και τα μέλη που το αποτελούν.

    Έστω και αν υποθέσεις ότι αυτός ο τρόπος ο οποίος περιέχει εκατό παράνοιες είναι εφικτός, τότε και για την κατασκευή αυτών των οργανωμένων καλαίσθητων μεταλλικών τυπογραφικών στοιχείων, των τέλειων καλουπιών, και των πενών απαιτείται μία και μόνο πένα, ειδάλλως θα χρειαστούν άλλα τόσα μεταλλικά στοιχεία γραμμάτων, πένες και καλούπια για να κατασκευαστούν όλα αυτά τα τυπογραφικά στοιχεία, οι πένες και τα καλούπια. Διότι και αυτά είναι κατασκευασμένα και κατέχουν μια τέλεια ευταξία και τέχνη. Και ούτω καθεξής, θα συνεχίσει επ’ αόριστον.

    Κατάλαβε και εσύ λοιπόν ότι, αυτή είναι μια τέτοια αντίληψη που φωλιάζει τόσες δεισιδαιμονίες και παράνοιες όσα και τα σωματίδια που αποτελούν το σώμα σου. Ω πείσμωνε αρνησίθεε! Ντροπή σου! Παράτα και εσύ αυτήν την πλάνη!

    Ο ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ:

    اِقْتَضَتْهُالطَّبٖيعَةُ «Είναι φυσικό. Δηλαδή, οι ανάγκες της φύσης το δημιουργούν.»

    Αυτή η αντίληψη λοιπόν, περιέχει πολλές παράνοιες. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο τρεις από αυτές.

    Η Πρώτη Παράνοια: Εάν η τέχνη και η δημιουργία που εμφανίζεται με προνοητικότητα και με σοφία στις υπάρξεις, ιδιαίτερα στα έμβια πλάσματα, δεν αποδοθεί στην πένα του πεπρωμένου (kader) και στη δύναμη του Προαιώνιου Ηλίου(Şems-i Ezeli) αλλά αποδοθεί στην τυφλή, κωφή και απερίσκεπτη φύση και δύναμη, τότε καθίσταται αναγκαίο για τη φύση να διαθέτει αμέτρητους άυλους μηχανισμούς και τυπογραφεία μέσα σε κάθε πράγμα, έτσι ώστε να τα κατασκευάσει· ή να εγκαταστήσει μέσα σε κάθε πράγμα μια τέτοια δύναμη και σοφία με την οποία να δύναται να δημιουργήσει και να διαχειριστεί ολόκληρο το σύμπαν.

    Διότι, όπως οι εικόνα και αντανακλάσεις του ηλίου είναι φανερές στο παραμικρό θραύσμα γυαλιού και στο ελάχιστο σταγονίδιο που βρίσκεται πάνω στη γη,. αν αυτοί οι εικονικοί μικροί ήλιοι δεν αποδοθούν στο μοναδικό ήλιο του ουρανού, τότε αναγκαστικά πρέπει να δεχτούμε την ύπαρξη τόσων αληθινών ήλιων όσο και ο αριθμός των σωματιδίων που αποτελούν το κάθε θραύσμα γυαλιού. Να δεχτούμε δηλαδή, ότι στο κάθε θραύσμα γυαλιού, όπου ούτε η μύτη ενός σπίρτου δεν μπορεί να χωρέσει, βρίσκεται ένας φυσικός, αληθινός, φαινομενικά πολύ μικρός, εσωτερικά πολύ βαθύς ήλιος που κατέχει τις ιδιότητες του ηλίου και χωράει σε ένα τέτοιο θραύσμα γυαλιού.

    Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως σε αυτό το παράδειγμα, εάν όλες οι υπάρξεις και όλα τα ζωντανά δεν αποδοθούν απευθείας στον Προαιώνιο Ήλιο( Şems-i Ezeli) -δηλαδή στις αντανακλάσεις των αποκλειστικών ιδιοτήτων Του-, τότε καθίσταται απαραίτητο να δεχθούμε ότι κάθε ύπαρξη, και ιδίως κάθε ζωντανό ενέχει μέσα του μια τέτοια φύση, δύναμη, ακόμη και έναν θεό, τα οποία κατέχουν μια απέραντη δύναμη και βούληση, μια απέραντη σοφία και γνώση. Μια τέτοια αντίληψη όμως, είναι η πιο δεισιδαιμονική η πιο παράλογη παράνοια του σύμπαντος. Ο άνθρωπος λοιπόν, που αποδίδει τα έργα τέχνης του Δημιουργού(Halık) σε μια υποθετική, ασήμαντη, και ασυνείδητη φύση, βεβαίως και δείχνει ότι είναι εκατό φορές πιο υποδεέστερος και πιο ασυνείδητος και από ένα ζώο.

    Η Δεύτερη Παράνοια: Αν όλες αυτές οι τέλεια τακτοποιημένες και τέλεια υπολογισμένες και συντονισμένες υπάρξεις οι οποίες εκφράζουν μια τέλεια τέχνη και σοφία, δεν αποδοθούν σε έναν μοναδικό κάτοχο άπειρης δύναμης και σοφίας, αλλά αντιθέτως αποδοθούν στη φύση, τότε καθίσταται απαραίτητο η φύση να διαθέτει τόσους μηχανισμούς και «τυπογραφεία» μέσα σε κάθε σπιθαμή εδάφους, όσα τα τυπογραφεία και τα εργοστάσια που βρίσκονται σε όλη την Ευρώπη έτσι ώστε εκείνο το κομμάτι του εδάφους απ’ όπου βλαστάνουν και είναι ο πάγκος των αμέτρητων λουλουδιών και καρπών, να μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη και στο σχηματισμό τους.

    Διότι, όπως φαίνεται στην πράξη, μια ποσότητα χώματος που επιτελεί το καθήκον της μέσα σε μια γλάστρα για τα λουλούδια, κατέχει την ικανότητα κατασκευής και σχηματισμού όλων των διαφορετικών σχημάτων και δομών που περιέχουν οι σπόροι όλων των λουλουδιών που σπέρνονται με τη σειρά τους σε αυτό το χώμα.

    Εάν όμως αυτή η διαδικασία δεν αποδοθεί στον Πανίσχυρο, Παντοδύναμο και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης Αλλάχ(Kadir-i Zülcelal), τότε το αποτέλεσμα αυτό δεν είναι δυνατό να προκύψει, εκτός και αν μέσα στο χώμα αυτό της γλάστρας δεν υφίσταται ένας άυλος, φυσικός και αποκλειστικός μηχανισμός για το κάθε ένα λουλούδι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, οι υλικές ουσίες που αποτελούν τους σπόρους, τα σπερματοζωάρια και τα αυγά είναι ίδιες. Δηλαδή αποτελούνται από τη σύμμειξη του υδρογόνου, του οξυγόνου, του άνθρακα και του αζώτου τα οποία είναι σαν μια ανώμαλη και άμορφη ζύμη. Και ταυτόχρονα με αυτά, ο αέρας, το ύδωρ, η θέρμη και το φως τα οποία επίσης είναι απλές και ασυνείδητες μορφές, ρέουν με έναν χειμαρρώδη τρόπο προς κάθε πράγμα και κατεύθυνση. Η ανάπτυξη λοιπόν των αμέτρητων αυτών λουλουδιών μέσα από το χώμα κατέχοντας μια διαφορετική κατασκευή το καθένα, και μια υπέροχη ευταξία και τέχνη, προφανώς και κατ’ανάγκη προϋποθέτει την ύπαρξη μέσα στο χώμα εκείνο, τόσων άυλων και μικροσκοπικών «τυπογραφείων» και «εργοστασίων», όσο η άυλη υπόσταση όλης της Ευρώπης. Έτσι ώστε να μπορεί να υφαίνει τα αμέτρητα αυτά ζωντανά υφάσματα και τα χιλιάδες διαφορετικά κεντημένα υφαντά.

    Να! Δες λοιπόν και σύγκρινε σε τι βαθμό έχει ξεφύγει η άπιστη αντίληψη των νατουραλιστών από τα πλαίσια της λογικής. Και δες αυτούς τους ανθρωπόμορφους ανόητους μεθυσμένους που φαντάζονται τη φύση ως δημιουργό, και παρόλο που ισχυρίζονται ότι είναι επιστήμονες και ευφυείς, δες πόσο μακριά από την επιστήμη και τη λογική έχουν καταντήσει και έχουν δεχτεί μια τέτοια παράλογη δεισιδαιμονία, που σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατή, ως δρόμος και επάγγελμα για τους εαυτούς τους. Δες τους! Γέλα! Και φτύσε τους!

    Εάν πεις: «Όταν η ύπαρξη αποδίδεται στη φύση, προκύπτουν τέτοιες ανυπέρβλητες δυσκολίες και παράλογες δυνατότητες. Άραγε πώς αναιρούνται αυτές οι ανυπέρβλητες δυσκολίες όταν αυτή αποδίδεται στον Μοναδικό Κύριο, o οποίος δεν έχει ανάγκη τίποτα ενώ τα πάντα Τον έχουν ανάγκη (Zat-ı Ehad Samed); Και πώς εκείνες οι παράλογες δυνατότητες μετατρέπονται σε εύκολα και απαραίτητα συμβάντα;»

    Απάντηση: Στην Πρώτη Παράνοια είχαμε αναφέρει ότι, όπως οι αντανακλάσεις της εικόνας του ηλίου φαίνονται στο παραμικρό θραύσμα γυαλιού μέχρι και στην επιφάνεια της μεγαλύτερης θάλασσας, και εκδηλώνουν με πλήρη άνεση και ευκολία την αφθονία και την επιρροή του ήλιου με αυτούς τους μικρούς ήλιους, και εάν διακοπεί αυτός ο συσχετισμός τους με τον πραγματικό ήλιο, τότε καθίσταται αναγκαίο να αποδεχθούμε με μία ανυπέρβλητη δυσκολία και αδυνατότητα την ύπαρξη ενός φυσικού ηλίου ή τον ίδιο τον ήλιο μέσα σε κάθε σωματίδιο.

    Έτσι ακριβώς, εάν η κάθε ύπαρξη αποδοθεί απευθείας στον Μοναδικό Κύριο -ο οποίος δεν έχει ανάγκη τίποτα αλλά τα πάντα Τον έχουν ανάγκη(Zat-ı Ehad Samed)-, τότε κάθε ανάγκη της κάθε ύπαρξης είναι δυνατόν να προμηθευθεί με μια πλήρη και απαραίτητη πλέον άνεση και ευκολία, με έναν απλό συσχετισμό και μια αντανάκλαση.

    Εάν αυτός ο συσχετισμός διακοπεί και η υπηρεσία του υπαλλήλου μεταβληθεί σε μια ασυδοσία και η κάθε ύπαρξη αποδοθεί στον εαυτό της ή στη φύση, τότε σε αδύνατο βαθμό και μαζί με χιλιάδες δυσκολίες και δυσχέρειες, πρέπει να υποθέσουμε ότι αυτή η τυφλή φύση που βρίσκεται μέσα σε ένα έμβιο πλάσμα σαν τη μύγα και έχει κατασκευάσει τον απίστευτο μηχανισμό του σώματος της -η οποία είναι ένας μικρός κατάλογος του σύμπαντος- διαθέτει και κατέχει μια τέτοια δύναμη και σοφία που μπορεί να δημιουργεί και να διαχειρίζεται ολόκληρο το σύμπαν. Αυτό όμως δεν είναι μια, αλλά χιλιάδες παράνοιες.

    Εν συντομία λοιπόν, ακριβώς όπως η ύπαρξη εταίρου ή ομοίου στην κυριαρχία Του Κυρίου -η οντότητα του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας(Zat-ı Vacib’ül Vücud),- είναι αδύνατη, αδιανόητη και παράλογη, έτσι και η παρέμβαση άλλων παραγόντων στην διαχείριση και δημιουργία των υπάρξεων είναι το ίδιο αδύνατο, αδιανόητο, και παράλογο.

    Όσον αφορά τις ανυπέρβλητες δυσκολίες της Δεύτερης Παράνοιας, όπως ήδη έχει αποδειχθεί σε πολλά σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, εάν η δημιουργία όλων των υπάρξεων αποδοθεί στον Έναν και Μοναδικό Αλλάχ(Vahid-i Ehad) τότε όλα τα πράγματα γίνονται τόσο άνετα και εύκολα όσο άνετη και εύκολη είναι η δημιουργία ενός πράγματος. Εάν αυτή η δημιουργία αποδοθεί στις αιτίες και στη φύση, τότε η δημιουργία μίας ύπαρξης γίνεται τόσο δύσκολη και αδύνατη, όσο η δημιουργία όλων των πραγμάτων. Αυτό έχει αποδειχθεί με πολλά αναμφισβήτητα και ισχυρά τεκμήρια. Μία περίληψη ενός από αυτά έχει ως εξής:

    Όπως για παράδειγμα κάποιος ο οποίος είναι δεσμευμένος με τον βασιλιά, ως στρατιώτης ή υπάλληλος, βασιζόμενος στη δύναμη αυτής της σχέσης, αυτός ο στρατιώτης ή υπάλληλος μπορεί να εκτελεί καθήκοντα που να ξεπερνούν χίλιες φορές την προσωπική του δύναμη. Και μερικές φορές, μπορεί να κάνει όμηρο ακόμα και κάποιον βασιλιά στο όνομα του βασιλιά του. Διότι δε φορτώνεται ο ίδιος, ούτε είναι υποχρεωμένος να φορτώνεται, τη δύναμη και τον απαραίτητο εξοπλισμό για να εκτελέσει τα καθήκοντα και έργα του. Λόγω αυτής της σχέσης, οι θησαυροί του βασιλιά και ο στρατός που βρίσκεται πίσω του, στο οποίο και βασίζεται, κουβαλούν εκείνη τη δύναμη και τον εξοπλισμό του. Δηλαδή, τα καθήκοντα που επιτελεί είναι υπέροχα σαν τα καθήκοντα του βασιλιά, και τα έργα που επιδεικνύει είναι τόσο θαυμάσια όσα και τα έργα ενός στρατού.

    Όπως και το μυρμήγκι μέσω αυτής της σχέσης υπηρεσίας καταστρέφει το παλάτι του Φαραώ (Firavun). Η μύγα μέσω αυτού του συσχετισμού σκοτώνει τον Νεμρώδ (Nemrud). Και μέσω αυτού του συσχετισμού, ο σπόρος ενός πεύκου που είναι όσο ο κόκκος ενός σίτου, παράγει όλο τον εξοπλισμό εκείνου του τεράστιου πεύκου. Υποσημείωση ([2])

    Εάν αυτή η σχέση τερματιστεί και απολυθεί από αυτήν την υπηρεσία, τότε είναι υποχρεωμένος να φορτωθεί στην πλάτη και στα χέρια του, όλο τον εξοπλισμό και τη δύναμη που έχει ανάγκη για την εκτέλεση αυτών των εργασιών. Σε αυτήν την περίπτωση, οι εργασίες που θα μπορεί να εκτελεί θα είναι ανάλογες με τη δύναμη που κατέχουν τα μικρά του χέρια και με τα εφόδια που δύναται να κουβαλήσει στην πλάτη του. Εάν σε αυτήν την περίπτωση του ζητηθεί να ασκήσει τα καθήκοντα που επιτελούσε προηγουμένως με μεγάλη ευκολία, τότε σαφώς και θα έπρεπε να επιβαρυνθεί τη δύναμη ενός στρατού στα χέρια του, και τον εξοπλισμό ενός ολόκληρου βασιλικού οπλοστασίου στην πλάτη του, που ακόμα και οι μασκαράδες που διηγούνται ανόητα παραμύθια για να κάνουν τους ανθρώπους να γελούν, ντρέπονται με μια τέτοια φαντασίωση.

    Ως εκ τούτου λοιπόν, υπάρχει μια άνεση και μια απόλυτη ευκολία στην απόδοση της δημιουργίας κάθε ύπαρξης σε Έναν και Μοναδικό Κύριο -η οντότητα του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας(Vacib’ül Vücud). Ενώ αντιθέτως, η απόδοση της δημιουργίας στη φύση είναι τόσο δύσκολη έως και αδύνατη και είναι έξω από τα πλαίσια κάθε λογικής.

    Η Τρίτη Παράνοια: Θα αναφέρουμε δύο παραδείγματα τα οποία αναφέρονται σε μερικά σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, και εξηγούν αυτήν την παράνοια:

    Πρώτο Παράδειγμα:

    Σε ένα παλάτι που είναι χτισμένο στην έρημο, κατασκευασμένο και διακοσμημένο υπέροχα, εξοπλισμένο με όλα τα υπέροχα πράγματα που προσφέρει ο πολιτισμός μας, μπαίνει ένας αγροίκος και παρατηρεί τριγύρω του κατάπληκτος. Του κάνουν εντύπωση τα έργα τέχνης κάθε είδους, που είναι τέλεια ευθετημένα. Εξαιτίας του πρωτογονισμού που τον διακρίνει και της σκέψης του, που είναι εντελώς απλοϊκή και ακαλλιέργητη, πιστεύει ότι, «κάποιο από αυτά τα αντικείμενα έχει φτιάξει όλο το παλάτι, μαζί με το περιεχόμενο του, χωρίς κανένας εξωτερικός παράγοντας να επέμβει». Ωστόσο, όποιο αντικείμενο και αν προσελκύει την προσοχή του το ανόργωτο μυαλό του δεν μπορεί να δεχτεί, πως είναι δυνατόν τούτο το πράγμα να έχει φτιάξει όλα τα υπόλοιπα.

    Αργότερα, προσέχει ένα τετράδιο, όπου είναι καταγεγραμμένα το σχέδιο και περιγράφεται ο τρόπος κατασκευής του παλατιού, ο κατάλογος των περιεχομένων αυτού και οι κανόνες διοίκησής του. Ενώ, πράγματι ένα τετράδιο που δεν διαθέτει χέρια, ούτε μάτια, ούτε κρατά ένα σκεπάρνι όπως και όλα τα άλλα αντικείμενα μέσα στο παλάτι, δεν έχει την ικανότητα, έστω και σαν τρελή σύλληψη της στιγμής, να μπορεί να κατασκευάσει και να διακοσμήσει αυτό το παλάτι, εντούτοις ο απολίτιστος άνθρωπός μας, μέσα στην απελπιστική ταραχή που του έχουν προκαλέσει όσα βλέπει για πρώτη φορά, συγκρίνοντας το τετράδιο και το περιεχόμενό του με όλα τα άλλα πράγματα, φτάνει στο συμπέρασμα ότι «το τετράδιο αυτό είναι ο σχεδιαστής, ο κατασκευαστής, ο διακοσμητής όλου αυτού του παλατιού, και έχει φτιάξει όλα τα αντικείμενα μέσα σε αυτό και τα έχει τοποθετήσει στην κατάλληλη θέση τους». Έτσι λοιπόν ο άνθρωπός μας μετέτρεψε τον πρωτογονισμό του σε βλακεία και ηλιθιότητα, που συναντούμε σε μικρόνοες και μεθυσμένους.

    Ακριβώς, όπως στο παραπάνω παράδειγμα, ένας αγροίκος άνθρωπος, ο οποίος με πλήρη άγνοια του πολιτισμού και των επιτευγμάτων του, κατέχει μια απλοϊκή αντίληψη για τα πράγματα, απόλυτα εξαρτημένη από τη φύση και τις δυνάμεις της που οδηγούν σε έναν ιδιόμορφο αθεϊσμό, μπαίνει σε τούτο το παλάτι του κόσμου, που κάθε όψη του αποκαλύπτει μια θαυμαστή σοφία, μαρτυρεί μια ασύγκριτη τελειότητα και οργάνωση, ασύγκριτα πιο τέλειο και οργανωμένο από το παλάτι του παραδείγματος. Ο άνθρωπός μας όμως, χωρίς να σκεφτεί, ότι όλα όσα έχει δει είναι έργα τέχνης του Μοναδικού Κυρίου, -η Ύπαρξη του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υπεράνω κάθε ανάγκης και αιτίας(Zat-ı Vacib’ül Vücud)-, γυρίζει την πλάτη του σε αυτήν την πραγματικότητα, κάτι που είναι έξω από τα πλαίσια της δυνατότητάς του αντικρίζει έναν κατάλογο με όλους τους θείους νόμους και κανόνες, όντας συγχρόνως, ένα ευρετήριο των έργων τέχνης του απόλυτου Συντηρητή και Επιμορφωτή(Rabbaniyet), ο οποίος είναι, -και βρίσκεται μέσα στα πλαίσια της δυνατότητας να είναι-, σαν ένας πίνακας της θείας βούλησης πάνω στον οποίο γράφεται και σβήνεται συνεχώς, και λειτουργεί σαν ένα τετράδιο που μεταβάλλεται και μετατρέπεται σε κανόνες και νόμους δραστηριοποίησης της θείας δύναμης, που όμως λανθασμένα και εσφαλμένα του έχει δοθεί ο τίτλος «φύση», και ως εκ τούτου δηλώνει: «Εφόσον αυτές οι υπάρξεις απαιτούν κάποια αιτία, τίποτα δεν φαίνεται να είναι πιο συσχετιζόμενο με όλα τα πράγματα όσο αυτό το τετράδιο, αυτόν τον κατάλογο.

    Πράγματι, σε καμιά περίπτωση ο νους δεν μπορεί να δεχτεί, ότι ένα τετράδιο χωρίς μάτια, χωρίς συνείδηση και επιρροή, μπορεί να έχει την παραμικρή ικανότητα να κατασκευάσει αυτή την ύπαρξη η οποία αποτελεί έργο απόλυτης κυριαρχίας και επιμόρφωσης(Rububiyet), και προϋποθέτει μια άπειρη δύναμη. Αλλά εφόσον δεν αποδέχομαι τον Προ-Αιώνιο Τεχνουργό και Δημιουργό(Sani-i Kadim), τότε θα καταλήξω να πω ότι, “τούτο το τετράδιο έχει κατασκευάσει και μπορεί να τα κατασκευάσει αυτά». Ιδού και εμείς λέμε:

    Ω ζαλισμένε ηλίθιε, που έχεις διδαχτεί από τους πιο ηλίθιους των ηλιθίων! Βγάλε το κεφάλι σου από το βάλτο της φύσης και κοίτα πίσω σου! Και δες τον Πλαστουργό και Τεχνουργό και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Sani-i Zülcelal), Τον Οποίο όλη η ύπαρξη, από τα σωματίδια μέχρι τους πλανήτες, το καθένα με διαφορετικές γλώσσες, Τον μαρτυρούν και Τον δείχνουν με τα δάχτυλα τους! Και δες την αντανάκλαση του Προ-Αιώνιου Διακοσμητή ο Οποίος έχει κατασκευάσει εκείνο το παλάτι και έχει γράψει το πρόγραμμα του στο σημειωματάριο εκείνο, κοίτα το διάταγμα Του, άκου το Κουράν, και λυτρώσου από τις ανοησίες!

    Δεύτερο Παράδειγμα:

    Εισέρχεται ένας πρωτόγονος άνθρωπος σε ένα υπέροχο στρατόπεδο. Παρατηρεί τις συγχρονισμένες ασκήσεις και την ακριβή εκπαίδευση στην οποία υποβάλλεται με μεγάλη πειθαρχία το σύνολο των στρατιωτών μιας μονάδας. Ακόμα βλέπει, πώς με τη διαταγή ενός αξιωματικού, ένας λόχος, ένα τάγμα, μια στρατιά σηκώνεται, κάθεται, κινείται και πυροβολεί. Εξαιτίας του ακαλλιέργητου και απλοϊκού μυαλού του δεν μπορεί να κατανοήσει πώς λειτουργεί η διοίκηση και οι διαταγές ενός στρατηγού. Δεν είναι σε θέση να συλλάβει την ύπαρξη του διοικητή του στρατεύματος, ο οποίος διατάζει βασιζόμενος στο σύνταγμα ενός κράτους ή στους νόμους ενός βασιλιά, με συνέπεια να φαντάζεται τους στρατιώτες δεμένους μεταξύ τους με ένα σχοινί. Και μένει έκπληκτος, σκεπτόμενος το πόσο θαυμάσιο είναι αυτό το αόρατο σχοινί.

    Έπειτα, μπαίνει σε έναν αξιοθαύμαστο ναό όπως η Αγιά Σοφία την ημέρα της Παρασκευής. Παρατηρεί την κοινότητα των Μουσουλμάνων που με την εκφώνηση ενός άνδρα, σηκώνονται, υποκλίνονται, προσκυνούν και κάθονται προσευχόμενοι. Για τον λόγο ότι, δεν αντιλαμβάνεται τον θρησκευτικό θεσμό και τις πνευματικές αρχές οι οποίες πηγάζουν από την εντολή Του Νομοθέτη και περιέχουν όλους τους πνευματικούς και επουράνιους νόμους, φαντάζεται την ύπαρξη πολλών σχοινιών τα οποία έχουν δέσει όλη την κοινότητα, την έχουν αιχμαλωτίσει και τα παράξενα αυτά σχοινιά τους κάνουν να κινούνται. Και έτσι βγαίνει και φεύγει με μια ιδέα τόσο εξευτελιστική, που προκαλεί γέλιο ακόμα και στα πιο άγρια ανθρωπόμορφα θηρία.

    Έτσι ακριβώς λοιπόν, όπως σε αυτό το παράδειγμα, εισέρχεται σε τούτο τον κόσμο, -ο οποίος είναι ένα υπέροχο στρατόπεδο των απειράριθμων στρατιωτών του Προ-Αιώνιου και Αιώνιου Μονάρχη(Sultan-ı Ezel ve Ebed), και στο σύμπαν το οποίο είναι ένα θαυμάσιο τέμενος του Προ-Αιώνιου Αξιολάτρευτου Αλλάχ(Mabud-u Ezeli),- ένας αρνησίθεος, ο οποίος ασπάζεται μια καθεαυτού εντελώς πρωτόγονη απαρνητική φυσιοκρατική αντίληψη.

    Το να φρονεί λοιπόν κανείς ως υλικά στοιχεία, τους άυλους νόμους των διατάξεων του σύμπαντος, που απορρέουν από την πανσοφία Εκείνου του Προ-Αιώνιου Μονάρχη, και να φαντάζεται ως εξωτερικές και υλικές μόνο υποστάσεις, τους αόρατους πνευματικούς κανόνες της οικουμενικής Του κυριαρχίας, και τις αρχές και τους θεσμούς -οι οποίοι κατέχουν μόνο μια άυλη και εσωτερική γνωστική υπόσταση- της μεγαλειώδους έμφυτης οικουμενικής νομοθεσίας του Προ-Αιώνιου Αξιολάτρευτου Αλλάχ(Mabud-u Ezeli), και να καταθέτει στη θέση της θείας δύναμης, εκείνους τους κανόνες -που βγαίνουν από τη γνώση και το λόγο και οι οποίοι κατέχουν μόνο γνωστική υπόσταση- και να παραδίδει στα χέρια αυτών των κανόνων τη δύναμη της κατασκευής, και ύστερα να τα αποκαλεί «φύση» και να αντιλαμβάνεται ως μία αυτοδύναμη ανεξάρτητη εξουσία την επιρροή η οποία είναι μόνο μια αντανάκλαση της βούλησης και ισχύς του Κυρίαρχου Παντοδύναμου Συντηρητή(Rabbani), είναι μια τέτοια αγριότητα χίλιες φορές πιο εξευτελιστική από την αγριότητα του αγριάνθρωπου στο παραπάνω παράδειγμα.

    Εν συντομία, αυτό το φαντασιώδες και αβάσιμο πράγμα που οι νατουραλιστές αποκαλούν φύση, αφού κατέχει μια ορατή πραγματικότητα, μπορεί να είναι παρά μόνο ένα έργο τέχνης αλλά όχι ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Είναι ένα κέντημα αλλά δε μπορεί να είναι ο κεντητής. Είναι ένα διάταγμα αλλά όχι ο δικαστής. Είναι μια έμφυτη νομοθεσία αλλά όχι ο νομοθέτης. Είναι ένα πλασμένο πέπλο της δόξας του Δημιουργού, αλλά όχι ο πλαστουργός. Είναι μια παθητική δημιουργία και όχι ένας ενεργός αμίμητος δημιουργός. Είναι ένας κανόνας και όχι η δύναμη, δεν μπορεί να έχει εξουσία. Είναι προμηθευτής και όχι η ίδια η πηγή.

    Ως Αποτέλεσμα:

    Εφόσον λοιπόν, η ύπαρξη υφίσταται, και εφόσον όπως αναφέρθηκε στην αρχή του Δέκατου Έκτου Σημειώματος, κατά την ταξινόμηση της λογικής, είναι αδύνατο να συλλογιστούμε άλλη εξήγηση σχετικά με την υπόσταση της ύπαρξης αυτής, εκτός από τις παραπάνω τέσσερις εκδοχές. Και έχει αποδειχθεί κατηγορηματικά, -με τρεις προφανείς παράνοιες ο καθένας- η αβασιμότητα και η αδυνατότητα των τριών από τους τέσσερεις αυτούς δρόμους. Τότε αναγκαστικά και σαφέστατα ο τέταρτος δρόμος της αποδοχής του Ενός Μοναδικού Δημιουργού, καθίσταται αναμφίβολα ο αποδεδειγμένος και ο μοναδικός. Και ο τέταρτος αυτός δρόμος, σύμφωνα με το εδάφιο, اَفِىاللّٰهِ شَكٌّفَاطِرِالسَّمٰوَاتِوَالْاَرْضِ (Κουράν, Ιμπραχήμ, 14:10) το οποίο έχει αναφερθεί και στην αρχή, καθιστά αναμφισβήτητη και αναμφίβολη έως και αυταπόδεικτη τη θεία οντότητα του Αλλάχ που είναι ο (Vacib’ül Vücud) -δηλαδή η οντότητά Του είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας- επίσης ότι τα πάντα εξέρχονται απευθείας από το χέρι της θείας εξουσίας και δύναμης Του και ότι ο ουρανός και η γη βρίσκονται υπό την διαχείριση Του.

    Ω απεγνωσμένε άνθρωπε που προσκυνάς τις αιτίες και τη φύση! Εφόσον η φύση όλων των όντων είναι πλασμένη όπως τα πάντα, με σοφία και σε κατάσταση αέναης ανανέωσης και επίσης όπως το αποτέλεσμα κάθε αιτίας, έτσι και η ίδια η φαινομενική αιτία είναι ένα έργο τέχνης. Και εφόσον η υπόσταση κάθε οντότητας έχει ανάγκη από πάρα πολλούς εξοπλισμούς και μηχανισμούς επομένως υπάρχει ένας Κάτοχος Απόλυτης Δύναμης(Kadir-i Mutlak) ο οποίος πλάθει εκείνη τη φύση και δημιουργεί εκείνες τις αιτίες. Και τι ανάγκη έχει ο Κάτοχος Αυτός Απόλυτης Δύναμης(Kadir-i Mutlak) να κάνει συμμέτοχο αυτά τα ανίκανα μέσα στην κυριαρχία και τη διαχείριση Του; Επ’ ουδενί! Αλλά, δημιουργώντας το αποτέλεσμα ταυτόχρονα με την αιτία, και για να εκδηλώσει τις εικόνες των πανέμορφων τίτλων Του και την σοφία Του, και δίνοντας μια φαινομενική αιτιολογία και συσχετισμό μεταξύ τους με μια ανάλογη οργάνωση και ρύθμιση, κάλυψε τα ισχυρά Του χέρια με την κουρτίνα των αιτιών και της φύσης, στις οποίες να αποδίδονται οι φαινομενικές αδυναμίες, ελλείψεις και ασπλαχνίες. Και με τον τρόπο αυτόν περιφρούρησε τη δόξα Του.

    Άραγε ποιο είναι ευκολότερο, το να φτιάξει ένας κατασκευαστής ρολογιού τους τροχίσκους ενός ρολογιού και έπειτα να οργανώσει και να ρυθμίσει το ρολόι με τους τροχίσκους αυτούς; ή μήπως να κατασκευάσει μια απίθανη μηχανή μέσα στους τροχίσκους και έπειτα να παραχωρήσει την κατασκευή του ρολογιού στα άψυχα χέρια εκείνης της μηχανής; Άραγε δεν είναι πέραν των δυνατοτήτων; Εμπρός δώσε εσύ την απάντηση με το ανελέητο μυαλό σου! Κρίνε το εσύ!

    Ή ας υποθέσουμε ότι ένας συγγραφέας φέρνει το μελάνι, την πένα και το χαρτί. Τώρα, μήπως είναι πιο εύκολο να γράψει με αυτά ο ίδιος το βιβλίο; ή μήπως είναι πιο εύκολο να φτιάξει μέσα στο χαρτί στη πένα και στο μελάνι μια μηχανή γραφής αποκλειστικά για το συγκεκριμένο βιβλίο, που θα είναι πιο έντεχνη και κοπιαστική από εκείνο το βιβλίο και έπειτα να πει στη μηχανή εκείνη «Εμπρός! Γράψε το εσύ!» και να μην επέμβει ο ίδιος καθόλου; Άραγε δεν είναι μήπως εκατό φορές πιο δύσκολο από το να γράψει ο ίδιος το βιβλίο;

    Εάν πεις:

    «Ναι, η κατασκευή μιας μηχανής που να γράφει ένα βιβλίο είναι εκατό φορές πιο δύσκολη από το ίδιο το βιβλίο. Ωστόσο η κατασκευή μιας μηχανής από την άποψη ότι θα γίνει μέσο για τη συγγραφή πολλών αντιγράφων του ίδιου βιβλίου, ίσως και να παρέχει κάποια ευκολία.»

    Απάντηση:

    Ο Προ-Αιώνιος Διακοσμητής, με την απέραντη Δύναμη Του, ανανεώνοντας κάθε στιγμή τις απέραντες απεικονίσεις των τίτλων Του για να τους εκδηλώσει με διαφορετικούς τρόπους, έχει δημιουργήσει τις μορφές των πραγμάτων και το αποκλειστικό πρόσωπο των υπάρξεων με έναν τέτοιο τρόπο, που καμία άλλη επιστολή του Αέναου(Samed) και κανένα άλλο βιβλίο του Κυρίου(Rab) δεν μπορεί να είναι ίδιο επακριβώς. Οπωσδήποτε, θα έχει μια διαφορετική εμφάνιση ώστε να εκφράζει τις διαφορετικές έννοιες.

    Εάν έχεις μάτια, κοίτα το ανθρώπινο πρόσωπο και δες: Από την εποχή του Αντέμ (Αδάμ) μέχρι και σήμερα, -ενδεχομένως μέχρι και την αιωνιότητα- είναι αναμφίβολα γνωστό ότι πάνω σε αυτό το μικρό πρόσωπο, μαζί με το γεγονός ότι τα κύρια χαρακτηριστικά είναι ίδια, το κάθε πρόσωπο όμως κατέχει ένα διαφορετικό χαρακτηριστικό σε σύγκριση με όλα τα υπόλοιπα, που το διακρίνει.

    Για αυτό το λόγο, το κάθε πρόσωπο είναι και ένα ξεχωριστό βιβλίο. Και μόνο για την ταξινόμηση της τέχνης απαιτείται ένα ξεχωριστό σύνολο γραφής, ξεχωριστή διάταξη και σύνθεση. Και για κάθε ύπαρξη απαιτείται ένας εντελώς διαφορετικός πάγκος εργασίας, προκειμένου να χορηγηθούν, να τοποθετηθούν και να εγκατασταθούν όλα τα απαραίτητα υλικά.

    Έστω αν υποθέσουμε ότι η φύση είναι ένα τυπογραφείο. Εκτός από τις δουλειές του τυπογραφείου που είναι η ταξινόμηση και τύπωση -δηλαδή η τοποθέτηση των συγκεκριμένων διατάξεων σε καλούπια-, και πάλι όμως για να δημιουργήσει και να συλλέξει με μια εξαιρετικά λεπτή μέτρηση από όλες τις πλευρές του κόσμου τις απαραίτητες ουσίες του σώματος ενός έμβιου πλάσματος -κάτι το οποίο είναι εκατό φορές πιο δύσκολο από την ταξινόμηση του τυπογραφείου-, και για να το οργανώσει με μια αυθεντική διάταξη και έπειτα να το παραχωρήσει στα χέρια του τυπογραφείου, δεν παύει να έχει ανάγκη τη δύναμη και βούληση του Απόλυτα Παντοδύναμου(Kadir-i Mutlak) που έχει δημιουργήσει επίσης αυτό το τυπογραφείο. Δηλαδή η πιθανότητα και η εικασία του τυπογραφείου είναι εξ’ ολοκλήρου μια ανοησία και παράνοια.

    Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν, όπως στα παραδείγματα με το ρολόι και το βιβλίο, ο Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης Πλαστουργός(Sani-i Zülcelal), και ο Παντοδύναμος υπέρ πάντων(Kadir-i Külli Şey) καθώς δημιουργεί τις αιτίες δημιουργεί και τις συνέπειες αυτών. Με τη σοφία Του δεσμεύει τα αποτελέσματα με τις αιτίες. Με τη βούληση Του έχει προσδιορίσει τη φύση των πραγμάτων η οποία είναι απλώς ένα κάτοπτρο και ένας καθρέπτης των αντανακλάσεων Του, και την απεικόνιση των θείων οικουμενικών έμφυτων νόμων και θεσμών οι οποίοι αποτελούνται από τους σχετικούς κανόνες της θεϊκής εφαρμογής των τέλεια οργανωμένων κινήσεων του σύμπαντος. Με τη δύναμη Του, έχει δημιουργήσει την εξωτερική, υλική όψη αυτής της φύσης και έχει πλάσει τα πράγματα πάνω σε αυτήν τη φύση και τα έχει συμμείξει. Άραγε δεν είναι πιο εύκολη η αποδοχή μιας τόσο ορθολογικής πραγματικότητας η οποία είναι το συμπέρασμα αμέτρητων αποδείξεων και στοιχείων; Δεν είναι μήπως τόσο απαραίτητη έως και αναπόφευκτη; Ή άραγε είναι πιο εύκολο να δώσεις τα αναρίθμητα εργαλεία και τον εξοπλισμό που χρειάζεται κάθε ύπαρξη, στις άψυχες, ασυνείδητες, δημιουργημένες, απλές αιτίες και στις ύλες που αποκαλείται «φύση», ώστε να φτιάξουνε μόνες τους όλες αυτές τις δουλειές που έχουν πραγματοποιηθεί με σοφία και προνοητικότητα; Δεν είναι μήπως αδιανόητο έως και αδύνατον; Αφήνουμε την απάντηση στο έλεος του ανελέητου νου σου.

    Και ο άπιστος και φυσιολάτρης λέει:

    «Εφόσον με καλείς σε έλεος τότε και εγώ σου λέω: Οφείλω να ομολογήσω ότι ο λάθος δρόμος στον οποίο βαδίζαμε μέχρι σήμερα είναι εκατό φορές παράλογος και ταυτόχρονα εξαιρετικά επιβλαβής και εμπεριέχει μια άκρως άσχημη αντίληψη. Από τις προαναφερόμενες διαπιστώσεις σας ο καθένας που έχει την παραμικρή επίγνωση θα συνειδητοποιήσει ότι το να αποδίδεται η δημιουργία στις αιτίες και στη φύση είναι κάτι το αδύνατο και παρανοϊκό. Και το να αποδίδονται τα πάντα απευθείας στον(Vacib’ül Vücud) Αλλάχ, (η οντότητα του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας) είναι απαραίτητη και αναγκαία. Λέγοντας, Ελχάμντουλιλλάχι αλέλ ιμάν (Δόξα Τον Αλλάχ για την πίστη που μας χάρισε!) δηλώνω και εγώ την πίστη μου!»

    «Ωστόσο έχω μία αμφιβολία: Δέχομαι ότι ο Ύψιστος Αληθής και Δίκαιος Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) είναι ο Δημιουργός(Halık). Ωστόσο, πόσο μπορεί να βλάψει την Κυριαρχία της Θείας Διαπαιδαγώγησής Του, η επέμβαση κάποιων μικρών αιτιών στη δημιουργία των ασήμαντων πραγμάτων και η παροχή κάποιων επαίνων σε αυτές; Είναι δυνατόν να σημειωθεί ελάττωση στην Κυριαρχία Του;»

    Απάντηση: Όπως έχουμε αποδείξει με βεβαιότητα σε μερικές επιστολές, η ουσία της κυριαρχίας είναι η απόρριψη άλλων παρεμβάσεων. Ακόμα και ο παραμικρός αρχηγός, ή προϊστάμενος δεν δέχεται στη ζώνη της κυριαρχίας του ούτε καν την επέμβαση του γιου του. Ακόμη, με την ανησυχία ότι οι αθώοι γιοι τους θα παρεμβάλουν στην κυριαρχία τους, κάποιοι θρήσκοι βασιλιάδες παρόλο που ήταν και χαλίφηδες, εκτέλεσαν τους γιους τους. Αυτό μας αποδεικνύει ξεκάθαρα το πόσο σημαντικός και ουσιώδης είναι ο κανόνας της απόρριψης άλλων παρεμβάσεων σε μία κυριαρχία. Από τους δυο δημάρχους μιας κοινότητας μέχρι και τους δύο βασιλιάδες μιας χώρας, ο κανόνας αυτός είναι απαραίτητος για την ανεξαρτησία της κυριαρχίας, και έχει δείξει την επιρροή του με πολλές σημαντικές αναταραχές στην ιστορία της ανθρωπότητας.

    Έτσι λοιπόν, δες πώς μια σκιά, αυτής της κυριαρχίας και της διοίκησης που υφίσταται στους ανίκανους και ενδεείς σε βοήθεια ανθρώπους, με τρόπο επίμονο απορρίπτει την παρέμβαση, αποκλείει την επέμβαση κάποιου άλλου προσώπου και δε δέχεται την παραμικρή συμμετοχή στην κυριαρχία του, προσπαθώντας φανατικά με αφοσίωση και κόπο να προστατέψει την ανεξαρτησία του. Έπειτα, σύγκρινε εάν μπορείς, πόσο αναγκαστική, υποχρεωτική, απαραίτητη και αυτονόητη είναι για την κυριαρχία του Κατόχου Μεγαλείου Δύναμης,(Zat-ι Zülcelal) να απορρίψει την παρέμβαση, να αποκλείσει κάθε επέμβαση και να μη καταδεχτεί καμία μεσολάβηση· η απόλυτη κυριαρχία Του οποίου είναι σε ισχύ του απόλυτου συντηρητή και επιμορφωτή, η απόλυτη εξουσία Του οποίου έχει την ισχύ της θεϊκής πειθαρχίας, η απόλυτη ανεξαρτησία Του έχει την ισχύ της μοναδικότητας, και η απόλυτη ακαταδεξία Του βρίσκεται σε ισχύ απόλυτης δύναμης.

    Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της αμφιβολίας σου: Στο εάν κάποιες αιτίες γίνονταν αντικείμενα λατρείας κάποιων μικρών πραγμάτων, ποια έλλειψη θα μπορούσε να προκύψει στη λατρεία και υποταγή των άπειρων όντων -από τα σωματίδια μέχρι τους πλανήτες- που είναι αφοσιωμένα στον Απόλυτο Λατρευτό(Mabud), και σε Εκείνων(Vacib’ül Vücud) η οντότητα Του Οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας.

    Απάντηση:

    Ο Πάνσοφος Δημιουργός(Halık-ı Hakim) αυτού του σύμπαντος έχει πλάσει το σύμπαν σαν ένα δέντρο, και τα έννοα όντα ως τα πιο υπέροχα φρούτα, και μέσα από τα έννοα έχει πλάσει τον άνθρωπο ως ο πιο πλήρης καρπός. Ενώ η σημαντικότερη σημασία του ανθρώπου, ο προορισμός της δημιουργίας του, ο λόγος της δημιουργίας του, και η σοδιά της ζωής του, είναι η ευχαριστία και η λατρεία· ο απόλυτος Πάνσοφος(Hakim-i Mutlak) και μοναδικός Πανεξούσιος(Amir-i Mustakil) ο Ένας και Μοναδικός(Vahid-i Ehad) Ο οποίος έχει δημιουργήσει όλο το σύμπαν για να γνωστοποιήσει τον Εαυτό Tου και να αγαπηθεί, θα επέτρεπε ποτέ να δοθεί σε άλλα χέρια ο καρπός αυτού του σύμπαντος δηλαδή ο άνθρωπος, και ο υπέρτατος καρπός αυτού του ανθρώπου που είναι η ευχαριστία και η λατρεία; Εντελώς αντίθετα στη Σοφία Του, θα επέτρεπε ποτέ να μετατραπεί ο προορισμός της δημιουργίας, η σοδιά του σύμπαντος σε μια άχρηστη ύπαρξη; Επ’ ουδενί! Θα δεχόταν ποτέ να στραφούν σε άλλους οι λατρείες των πλασμάτων και με τρόπο απαρνητικό προς τη σοφία και την επιμόρφωση Του; Θα επέτρεπε ποτέ κάτι τέτοιο; Και παρόλο που εκδηλώνει με τις ενέργειές Του, ότι επιθυμεί να καταστήσει τον Eαυτό Tου γνωστό και αγαπητό σε απεριόριστο βαθμό, θα επέτρεπε ποτέ να απαρνηθούν οι υπέρτατοι σκοποί του σύμπαντος, επιτρέποντας τα τέλεια δημιουργήματα Του να προσφέρουν ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη, αγάπη και λατρεία σε διάφορες αιτίες και να ξεχάσουν τον Ίδιο; Ω φίλε που έχεις παραιτηθεί από τη λατρεία της φύσης! Πες μου εσύ!

    Και αυτός λέει: «Ελχάμντουλιλλάχ! (Δόξα τον Αλλάχ) πέραν του ότι μου έλυσες αυτές τις δυο απορίες, μου έδωσες και δυο τόσο δυνατά και λαμπρά τεκμήρια σχετικά με τη Θεία Ενότητα και Μοναδικότητα(Vahdaniyet-i İlahiye) , επίσης για το ότι Ο Μόνος Άξιος Λατρείας είναι Αυτός και ότι τίποτα άλλο δεν είναι άξιο λατρείας, έτσι ώστε έγινε αυτονόητο πως η απάρνηση αυτών των τεκμηρίων θα ήταν μια τέτοια αλαζονεία σαν την άρνηση της ύπαρξης της ημέρας και του ηλίου.

    ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΟΝΤΑΣ

    Το άτομο που παραιτήθηκε από την αθεϊστική φυσιολατρική αντίληψη, και είναι πλέον πιστός, δηλώνει το εξής:

    Ελχάμντουλιλλάχ! (Δόξα τον Αλλάχ) δεν έχω πλέον καμία αμφιβολία, αλλά έχω μερικές ερωτήσεις για τις οποίες είμαι περίεργος.

    Πρώτη Ερώτηση: Ακούμε από πολλούς τεμπέληδες και από αυτούς που παραμελούν τις καθημερινές πέντε προσευχές- σαλά να λένε το εξής: «Τι ανάγκη έχει ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίως Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) τις προσευχές και τις λατρείες μας που στο Κουράν με επιμονή και σφοδρότητα προειδοποιεί και απειλεί με τη φρικτή ποινή της κόλασης, αυτούς που εγκαταλείπουν τα προσκυνήματα; Πως αρμόζει με τη μετριοπαθή, ορθόδοξη, δίκαιη δήλωση του Κουράν αυτή η ακραία σφοδρότητα προς ένα μικρό, ασήμαντο προσωπικό λάθος;»

    Απάντηση: Μάλιστα, ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) όχι μόνο δεν έχει ανάγκη το προσκύνημα σου, αλλά δεν έχει ανάγκη απολύτως τίποτα. Αντιθέτως, εσύ είσαι αυτός που έχει ανάγκη το προσκύνημα και τις προσευχές διότι είσαι πνευματικά άρρωστος. Οι προσευχές, όπως έχουμε αποδείξει σε πολλά σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, είναι το βάλσαμο αυτών των πνευματικών πληγών. Εάν κάποιος άρρωστος απευθυνόμενος σε έναν φιλόστοργο γιατρό -ο οποίος επιμένει να του χορηγεί κάποια ευεργετικά φάρμακα για την αρρώστια του- του πει: «Εσύ τι ανάγκη έχεις και επιμένεις τόσο πολύ να χρησιμοποιήσω αυτά τα φάρμακα;» καταλαβαίνεις το πόσο ανόητο θα ήταν.

    Όσον αφορά τις σοβαρές απειλές και τις φοβερές ποινές που αναφέρονται στο Κουράν προς αυτούς που παραμελούν τα προσκυνήματα: Όπως για παράδειγμα ένας βασιλιάς για να προστατέψει τα δικαιώματα των πολιτών του τιμωρεί αυστηρά, κάποιον απλό του πολίτη αναλόγως με το αδίκημα που έχει προσβάλλει τα δικαιώματα των υπόλοιπων πολιτών.

    Έτσι ακριβώς, κάποιος που εγκαταλείπει τις προσευχές- σαλά, διενεργεί μια σοβαρή παραβίαση και μια πνευματική αδικία προς το δίκιο όλων των υπάρξεων, οι οποίες είναι οι πολίτες του Προ-Αιώνιου και Αιώνιου Σουλτάνου(Sultan-ı Ezel ve Ebed). Διότι, η τελειότητα των υπάρξεων εμφανίζεται στο στραμμένο προς Τον Πλάστη(Sani) πρόσωπό τους με δοξασμούς και προσκυνήματα. Κάποιος που έχει εγκαταλείψει το προσκύνημα, δε βλέπει και δεν μπορεί να δει το προσκύνημα των υπάρξεων. Ίσως τα απαρνιέται κιόλας. Επομένως για το λόγο ότι υποτιμά τα υπέροχα αξιώματα των δημιουργημάτων -από τα οποία το κάθε ένα βρίσκεται από άποψη λατρείας και εξύμνησης στα υπέρτερα αξιώματα, και το κάθε ένα αποτελεί μια επιστολή του Αέναου(Samedani) και έναν καθρέφτη των χαρακτηριστικών τίτλων του Συντηρητή και Επιμορφωτή(Rab)- και ότι θεωρεί ότι βρίσκονται σε μια ασήμαντη, άσχετη, άψυχη και άθλια θέση, προσβάλλει αυτά τα όντα, τα απαξιώνει και τα καταπατεί.

    Ναι, ο καθένας παρατηρεί το σύμπαν από το δικό του καθρέφτη. Ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίως Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) έχει δημιουργήσει τον άνθρωπο σαν ένα μέτρο, μια μορφή ζυγαριάς σε σχέση με το σύμπαν. Έχει δώσει έναν προσωπικό κόσμο στον κάθε άνθρωπο μέσα σε αυτόν τον κόσμο, και παρουσιάζει τα χρώματα του κόσμου του με βάση αυτά που πιστεύει στην καρδιά του.

    Για παράδειγμα ο άνθρωπος που κλαίει και θρηνεί απεγνωσμένα, βλέπει όλη την πλάση σαν μια θρηνώδης και απεγνωσμένη μορφή. Όπως και, όταν κάποιος που γελά από την χαρμοσύνη, αισιοδοξία, χαρά και ευτυχία του, παρατηρεί ένα χαρμόσυνο και εύθυμο σύμπαν έτσι ακριβώς, κάποιος που εκπληρώνει τις προσευχές και δοξολογίες του με σοβαρότητα και στοχασμό, ανακαλύπτει σε κάποιο βαθμό και διακρίνει τα υπαρκτά, πραγματικά προσκυνήματα και τους εκθειασμούς (tesbih) των όντων. Ενώ αυτός ο οποίος εγκαταλείπει τις προσευχές του από απερισκεψία ή απάρνηση, αποκτά μια εντελώς αντίθετη, αντίπαλη, λανθασμένη αντίληψη προς την πραγματικότητα της εντέλειας των υπάρξεων, με αποτέλεσμα να προσβάλλει πνευματικά το δίκιο τους.

    Επιπλέον εκείνος που έχει εγκαταλείψει τα προσκυνήματα, για το λόγο ότι δεν είναι κτήτορας του εαυτού του, βασανίζει το ίδιο το άτομο του-nefs το οποίο είναι επίσης δούλος του Κτήτορα του. Και ο Κτήτορας εκείνου απειλεί τρομερά ότι θα περιφρουρήσει το δίκιο του (δούλου) και θα το εισπράξει από το ατιθάσευτο εγώ του (νεφσ-ι εμμαρέ). Επίσης το γεγονός ότι έχει εγκαταλείψει το προσκύνημα που είναι το αποτέλεσμα της δημιουργίας του και ο σκοπός της φύσης του, παίρνει την ισχύ της ύβρις απέναντι στη θεία σοφία και την παραβίαση της βούλησης του Κυρίου(Rab). Και για αυτό το λόγο θα τιμωρηθεί.

    Ως αποτέλεσμα, αυτός που εγκαταλείπει το προσκύνημα βασανίζει και αδικεί τον ίδιο του τον εαυτό (nefs) -ενώ το nefs το άτομο του είναι δούλος και ιδιοκτησία του Ύψιστου, Αληθή και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk)- και επιτελεί μια αδικία και μια παραβίαση προς το δίκιο των τέλεια εφαρμοσμένων οικουμενικών νόμων του σύμπαντος. Ναι, όπως η απιστία είναι μια προσβολή προς τις υπάρξεις, έτσι και η εγκατάλειψη της λατρείας είναι μια άρνηση της υπεράξιας εντέλειας του σύμπαντος. Και επειδή είναι μια υβριστική πράξη προς τη θεία σοφία είναι άξιο σφοδρής απειλής και φοβερής ποινής.

    Έτσι λοιπόν, Το Θαυματουργό Κήρυγμα του Κουράν για να εκφράσει την προαναφερόμενη πραγματικότητα και δικαίωση, επιλέγοντας εκείνο το σφοδρό εκφραστικό ύφος με ένα θαυματουργό τρόπο, παρουσιάζει μια πλήρη συμφωνία η οποία είναι η καθαυτή ουσία της ρητορικής, που αρμόζει τέλεια με την συγκεκριμένη κατάσταση.

    Δεύτερη Ερώτηση: Ο άνθρωπος που παραιτήθηκε πλέον από τη φυσιολατρική αντίληψη και απόκτησε πίστη, λέει το εξής:

    «Το ότι κάθε μια ύπαρξη, από κάθε άποψη, σε κάθε της λειτουργία, κάθε της ιδιότητα και σε κάθε της δράση, εξαρτάται αποκλειστικά από τη θεία βούληση, και το ότι υπόκειται αποκλειστικά στην επιβολή και δύναμη του Κυρίου(Rab), είναι μια πολύ μεγάλη πραγματικότητα. Και αυτήν την μεγαλοπρέπεια το στενό μας μυαλό δε μπορεί να την κατανοήσει. Ωστόσο, αυτή η άπειρη αφθονία που βλέπουμε γύρω μας, η απέραντη ευκολία στη δημιουργία και διαμόρφωση των πραγμάτων, και η απόλυτη ευχέρεια και άνεση που βρίσκεται στον δρόμο της Μοναδικότητας η οποία και εξακριβώθηκε με τα προαναφερόμενά σας τεκμήρια, και επίσης οι πανίσχυρες δηλώσεις του Κουράν με εδάφια όπως, مَا خَلْقُكُمْ وَلاَ بَعْثُكُمْ اِلاَّ كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ ( Η πλάση και η ανάσταση όλων σας, είναι το ίδιο εύκολο για Αυτόν όσο και η πλάση και ανάσταση του ενός από εσάς. Κουράν, Ελ-Λοκμάν, 31:28.) وَمَا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ (Και η ώρα της συντέλειας είναι τόσο κοντά, όσο μια ριπή οφθαλμού, και ακόμα πιο σύντομη. Κουράν, Εν-Ναχλ, 16:77) που προκηρύσσουν ξεκάθαρα την απέραντη αυτή ευκολία και άνεση, όλα αυτά μας παρουσιάζουν αυτήν την μεγάλη και υπερένδοξη πραγματικότητα ως το πιο λογικό και το πιο ευπρόσδεκτο ζήτημα. Ποια είναι η σοφία και το μυστήριο αυτής της ευκολίας και της άνεσης;»

    Απάντηση: Στην ερμηνεία της Δέκατης Φράσης η οποία είναι وَهُوَعَلَىكُلِّشَيْءٍقَدِيرٌ (Αυτός είναι ο Παντοδύναμος. Κουράν, Ερ-Ρουμ, 30:50) στην Εικοστή Επιστολή, αυτό το μυστήριο έχει επιλυθεί με έναν ξεκάθαρο, οριστικό, και πειστικό τρόπο. Ειδικότερα, έχει αποδειχτεί με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια στην προσθήκη της εν λόγω επιστολής ότι, όταν η δημιουργία όλης της πλάσης αποδίδεται αποκλειστικά στον Έναν και Μοναδικό Πλάστη(Sani-i Vahid), τότε η δημιουργία όλης της πλάσης διευκολύνεται όσο η δημιουργία μίας και μόνο ύπαρξης. Αν όμως δεν αποδοθεί στον Έναν και Μοναδικό(Vahid-i Ehad), τότε η δημιουργία μίας και μόνο ύπαρξης, γίνεται τόσο δύσκολη όσο και η δημιουργία όλης της πλάσης. Και η δημιουργία ενός σπόρου καταντά τόσο δύσκολη όσο ολόκληρο το δέντρο.

    Εάν αποδίδεται στον Πραγματικό του Πλάστη(Sani-i Hakiki), τότε η δημιουργία του σύμπαντος αποκτά μια ευκολία και άνεση όσο η δημιουργία ενός δέντρου, το δέντρο ενός σπόρου και ο παράδεισος αποκτούν μια ευκολία και άνεση όσο η δημιουργία μιας άνοιξης. Θα κάνουμε μια συνοπτική αναφορά των μερικών από τα εκατοντάδες τεκμήρια τα οποία έχουν εκτεθεί αναλυτικά σε άλλα σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, και τα οποία εκδηλώνουν τις εμβρίθειες και την πηγή των μυστηρίων, που μαρτυρούμε άλλωστε, της απεριόριστης αφθονίας και φτήνιας, της ευκολίας της πληθώρας του κάθε είδους, και της απόλυτης άνεσης και ταχύτητας που οι τέλειες, έντεχνες, πολύτιμες υπάρξεις διαμορφώνονται και δημιουργούνται .

    Για παράδειγμα, όπως η διοίκηση εκατό στρατιωτών από έναν αξιωματικό είναι εκατό φορές πιο εύκολη από ότι η διοίκηση ενός στρατιώτη από εκατό αξιωματικούς. Και όπως όταν η συγκρότηση του εξοπλισμού ενός ολόκληρου στρατού ανατεθεί σε μια έδρα, ένα σύνταγμα, ένα εργοστάσιο, και η διοίκηση τους σε έναν βασιλιά, τότε η συγκρότηση αυτού του εξοπλισμού ενός στρατού αποκτά μια τέτοια ευκολία και άνεση όσο η συγκρότηση του εξοπλισμού ενός και μόνου στρατιώτη. Και αντιθέτως, εάν ο εξοπλισμός του κάθε στρατιώτη ανατεθεί σε διαφορετικές υπηρεσίες, διαφορετικά εργοστάσια, διαφορετικούς αξιωματικούς, τότε ο εξοπλισμός ενός και μόνου στρατιώτη αποκτά τη δυσκολία όσο ο εξοπλισμός ενός ολόκληρου στρατού. Διότι, για τον εξοπλισμό ενός μόνο στρατιώτη είναι απαραίτητο να υπάρχουν όλα τα εργοστάσια που θα χρειάζονταν για τον εξοπλισμό όλου του στρατού.

    Επίσης βλέπουμε και μαρτυρούμε ότι ένα δέντρο με χίλιους καρπούς, που σύμφωνα με το μυστήριο της ενότητας, μέσα σε μια ρίζα, σε ένα σημείο, με έναν νόμο του παρέχονται όλα τα ζωτικά στοιχεία, αποκτά μια ευκολία και άνεση όσο και ένας μόνο καρπός. Εάν περάσουμε από την ενότητα στην πολλαπλότητα και τα ζωτικά στοιχεία που χρειάζεται κάθε καρπός δοθούν από διαφορετικά σημεία, τότε η κατασκευή κάθε καρπού αποκτά μια τέτοια δυσκολία όσο και η κατασκευή ολόκληρου του δέντρου. Ακόμα και η κατασκευή ενός σπόρου του δέντρου αυτού, ο οποίος είναι το υπόδειγμα και ο κατάλογος του δέντρου, θα είναι τόσο δύσκολη όσο και η κατασκευή του δέντρου. Διότι, όλα τα ζωτικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη ζωή του δέντρου είναι απαραίτητα ακόμη και για έναν μόνο σπόρο.

    Έτσι λοιπόν, υπάρχουν εκατοντάδες τέτοιου είδους παραδείγματα τα οποία μας αποδεικνύουν ότι, η δημιουργία των χιλιάδων υπάρξεων που αναδύονται με απόλυτη ευκολία και άνεση μέσω της ενότητας, είναι πολύ πιο εύκολη απ’ ότι η κατασκευή μίας ύπαρξης μέσω του πολυθεϊσμού και της πολλαπλότητας.

    Δεδομένου ότι αυτή η πραγματικότητα έχει αποδειχθεί ρητά και αναμφίβολα σε άλλα σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, την παραπέμπουμε σε αυτά. Εδώ θα εξηγήσουμε μόνο ένα αρκετά σημαντικό μυστήριο αυτής της ευκολίας και άνεσης, πρώτον από άποψη της Δύναμης του Συντηρητή και Επιμορφωτή(Kudret-i Rabbaniye) και δεύτερον από την άποψη της θείας γνώσης και του θείου πεπρωμένου που έχουν ως εξής:

    Εσύ είσαι μια ύπαρξη, ένα υπαρκτό όν. Εάν αποδόσεις τον εαυτό σου στον Προαιώνιο Παντοδύναμο(Kadir-i Ezeli), με την απεριόριστη ισχύ Του μπορεί να σε δημιουργήσει σε μια στιγμή από το τίποτα από την ανυπαρξία, με μια εντολή σαν το άναμμα ενός σπίρτου. Εάν δεν αποδόσεις τον εαυτό σου σε Αυτόν, αλλά στις υλικές αιτίες και στη φύση, τότε -καθόσον εσύ είσαι ένα τέλειο απόσταγμα, καρπός, ένας μικρός κατάλογος περιεχομένων αυτού του σύμπαντος- για την κατασκευή σου χρειάζεται να ψιλοκοσκινιστεί όλο το σύμπαν και τα στοιχεία του και να συγκεντρωθούν με υπερευαίσθητες μετρήσεις όλα τα υλικά που αποτελούν την ύπαρξη σου και βρίσκονται παντού στο σύμπαν.

    Διότι, οι υλικές αιτίες μπορούν μόνο να συνθέσουν, να μαζέψουν. Το γεγονός ότι δεν μπορούν να κατασκευάσουν κάτι το οποίο δεν κατέχουν και δεν μπορούν να φέρουν σε ύπαρξη κάτι το ανύπαρκτο, είναι ομόφωνα δεκτό και επιβεβαιωμένο από όλο τον κόσμο της λογικής. Κατά συνέπεια λοιπόν, καθίσταται υποχρεωτική για αυτές τις αιτίες να συγκεντρώσουν το σώμα ενός μικρού έμβιου όντος από όλες τις πλευρές του κόσμου.

    Εμπρός, κατάλαβε λοιπόν πόση ευκολία και άνεση υφίσταται στην Ενότητα και στην Μοναδικότητα(Vahdet, Tevhid), και πόση δυσκολία και δυσχέρεια βρίσκεται στον πολυθεϊσμό και στην παρέκκλιση από την πίστη.

    Δεύτερον, από άποψη της θείας γνώσης (ιλμ) υπάρχει μια απέραντη ευκολία και άνεση η οποία είναι ως εξής:

    Το πεπρωμένο (καντέρ) είναι ένα είδος της γνώσης που προσδιορίζει και καθορίζει ένα μέτρο και μια ποσότητα η οποία ισχύει ως το αποκλειστικό και άυλο καλούπι του κάθε πράγματος. Και αυτό το μέτρο του πεπρωμένου διατελεί σαν ένα προσχέδιο, ένα μοντέλο αυτού του πράγματος. Και όταν η θεία δύναμη (κουντρέτ) το δημιουργεί, το κατασκευάζει με μια απόλυτη άνεση σύμφωνα με το συγκεκριμένο μέτρο του πεπρωμένου.

    Εάν αυτή η δημιουργία δεν αποδοθεί στον Πανίσχυρο και Παντοδύναμο(Kadir-i Zülcelal) Κάτοχο προαιώνιας, απέραντης γνώσης που περιτυλίγει τα πάντα, τότε όπως έχει προαναφερθεί, δε φέρει μόνο χιλιάδες δυσκολίες αλλά και εκατοντάδες παράνοιες. Διότι, εάν δεν υφίσταται αυτό το προκαθορισμένο μέτρο του πεπρωμένου και της γνώσης, τότε θα χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν χιλιάδες εξωτερικά και υλικά καλούπια για το σώμα ενός μικροκαμωμένου ζώου.

    Να λοιπόν, ανακάλυψε και συνειδητοποίησε ένα μυστήριο σχετικά με την απέραντη ευκολία και άνεση που συμβαίνει στο δρόμο της Ενότητας (Vahdet) και την απεριόριστη δυσκολία που εμφανίζεται στον πολυθεϊσμό και στην παρέκκλιση από την πίστη. Και διαπίστωσε ως ακολούθως πόσο δίκαιη, σωστή και μια ανώτερη πραγματικότητα εκφράζει το εδάφιο, وَمَااَمْرُالسَّاعَةِاِلاَّكَلَمْحِالْبَصَرِاَوْهُوَاَقْرَبُ (Κουράν, Εν-Ναχλ, 16:77)

    Τρίτη Ερώτηση: Ο πρώην εχθρός, τώρα φίλος, νεοφώτιστος πιστός λέει ότι: «Στην εποχή μας κάποιοι υπερβολικοί φιλόσοφοι ισχυρίζονται το εξής: Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος, και τίποτα δεν αφανίζεται εξολοκλήρου είναι παρά μόνο μια σύνθεση και αποσύνθεση που παρακινεί το εργοστάσιο του σύμπαντος.»

    Απάντηση: Οι φιλόσοφοι και συγκεκριμένα οι πιο προχωρημένοι από αυτούς, που δεν προσεγγίζουν την πλάση με το Φως του Κουράν, διαπίστωσαν ότι είναι πολύ δύσκολη έως και αδύνατη η σύνθεση και δημιουργία των υπάρξεων μέσω της φύσης και των αιτιών -όπως ήδη έχουμε αποδείξει μέχρι τώρα- εν συνεπεία έχουν χωριστεί σε δύο ομάδες.

    Μερικοί έχουν γίνει Σοφιστές. Παραιτούμενοι από την ανθρώπινη ιδιαιτερότητα του μυαλού, και έχοντας ξεπέσει πιο κάτω και από τα πιο ανόητα ζώα, θεώρησαν πιο εύκολο να αρνηθούν την ύπαρξη του σύμπαντος μα και την ύπαρξη των ίδιων των εαυτών τους, παρά να δεχτούν το δρόμο της πλανερής εικασίας πως η αιτιοκρατία και η φύση κατέχουν την ικανότητα δημιουργίας. Απαρνούμενοι λοιπόν το σύμπαν και τον εαυτό τους έχουν καταπέσει σε ένα απόλυτο σκοτάδι αγνωσίας.

    Η δεύτερη ομάδα διαπιστώνοντας τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που εμφανίζονται στην κατασκευή μιας μύγας ή ενός σπόρου μέσω του δρόμου της πλανερής εικασίας πως η αιτιοκρατία και η φύση κατέχουν την ικανότητα δημιουργίας, έχουν αντιληφθεί ότι μια επιρροή πέραν της κατανόησης του μυαλού καθίσταται αναγκαία. Και αναγκαστικά έχουν καταλήξει να αρνούνται τη δημιουργία λέγοντας «Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος» και έχουν συμπεράνει ότι ο αφανισμός είναι αδύνατος με αποτέλεσμα να ισχυρίζονται πως «Κάτι που είναι υπαρκτό δεν μεταβάλλεται σε ανυπαρξία.» Φαντάζονται μόνο μία αναφορική κατάσταση που μέσω της κίνησης των σωματιδίων και μέσω των τυχαίων ανέμων προκύπτει μια σύνθεση και αποσύνθεση, και μια διάλυση και συγκέντρωση.

    Εμπρός λοιπόν, έλα, και δες στα έσχατα της ηλιθιότητας και στα σκοτάδια της αγνωσίας τα άτομα που θεωρούν τους εαυτούς τους ως οι πιο έξυπνοι! Και κατανόησε το πόσο γελοίο, ευτελή και υπέρ-αμόρφωτο καταντά τον άνθρωπο, η πλάνη και η παρέκκλιση από την πίστη, και λάβε γνώση!

    Άραγε, μια Προ-αιώνια Δύναμη, η οποία κάθε χρόνο δημιουργεί τετρακόσιες χιλιάδες όντα σε μια στιγμή πάνω στη γη, και έχει δημιουργήσει τους ουρανούς και τη γη σε έξι μέρες, και η οποία μέσα σε έξι εβδομάδες κάθε άνοιξη ενιδρύει ένα έμβιο κόσμο πιο έντεχνο πιο εμβριθή και από το σύμπαν· το να αρνείται κανείς τη δημιουργία θεωρώντας την πέραν των δυνατοτήτων αυτής της Προ-αιώνιας Δύναμης, για την οποία είναι τόσο εύκολο να δώσει ένα υλικό σώμα στις θεωρητικές άυλες υπάρξεις (των οποίων τα προσχέδια και τα όρια έχουν καθοριστεί εκ της προ-αιώνιας άπειρης γνώσης) που δεν κατέχουν μια ορατή υπόσταση, σαν απλά να επιχρίει ένα κείμενο το οποίο έχει γραφτεί με μια αόρατη μελάνη και το καθιστά έτσι ορατό, είναι μια στάση ακόμα πιο εξευτελιστική και αμόρφωτη από την πρώτη ομάδα των σοφιστών.

    Αυτοί οι κακόμοιροι επειδή τα φαραωνικά τους εγωιστικά άτομα-nefs που δεν κατέχουν τίποτα παρά μόνο μια απόλυτη αδυναμία και μια μηδαμινή βούληση, και δεν δύνανται να αφανίσουν και να εξοντώσουν τίποτα, και δεν μπορούν να φέρουν σε ύπαρξη κανένα σωματίδιο καμία ύλη από το τίποτα, και για το λόγο ότι ούτε η αιτιοκρατία και η φύση στην οποία βασίζονται έχουν την ικανότητα να δημιουργήσουν από το τίποτα, υποχρεωτικά από την ηλιθιότητα τους δηλώνουν πως «Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος, και τίποτα δεν αφανίζεται εξολοκλήρου.» και επιχειρούν με αυτόν τον τρόπο διευρύνοντας αυτήν την δεισιδαιμονική και λανθασμένη αρχή να επισκιάσουν τον Απόλυτο Παντοδύναμο (Αλλάχ) (Kadir-i Mutlak).

    Ναι, ο Παντοδύναμος Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Zülcelal) κατέχει δύο τρόπους δημιουργίας:

    Ο πρώτος είναι, δημιουργία κάποιου πρωτότυπου ως εφεύρημα (ihtira, ibda). Δηλαδή, φέρνει κάτι στην ύπαρξη από την ανυπαρξία από το τίποτα, και του παρέχει όλα τα αναγκαία, δημιουργώντας τα και αυτά από το τίποτα.

    Ο δεύτερος είναι, δημιουργία μέσω κατασκευής, σύνθεσης και τέχνης (inşa, sanat). Δηλαδή, για κάποιες πολύ λεπτές εμβρίθειες όπως για να παρουσιάσει την τέλεια σοφία Του, και τις αντανακλάσεις των ονομάτων Του, κατασκευάζει κάποιες υπάρξεις από τις διάφορες ουσίες του σύμπαντος. Και σύμφωνα με το νόμο σίτισης και συντήρησης αποστέλλει όλα τα υπάκουα σωματίδια και τις ύλες σε αυτές, και τα θέτει σε υπηρεσία μέσα τους.

    Ναι, ο Απόλυτος Παντοδύναμος (Αλλάχ)(Kadir-i Mutlak) έχει δύο τρόπους δημιουργίας μέσω εφεύρεσης και μέσω κατασκευής. Το να αφανίζει μια ύπαρξη, και να δημιουργεί κάτι το ανύπαρκτο είναι ο πιο εύκολος, άνετος, αέναος, οικουμενικός Του νόμος. Ως εκ τούτου, αυτός που τάσσεται κατά της δύναμης αυτής -η οποία σε μία μόνο άνοιξη δημιουργεί εκ του μη όντος τα σχήματα, τις ιδιότητες, τα σωματίδια, και εκτός από αυτά όλες τις μορφές και καταστάσεις των τριακοσίων χιλιάδων έμβιων όντων- ισχυριζόμενος πως «Δεν μπορεί να δημιουργεί κάτι το ανύπαρκτο» είναι ο ίδιος άξιος αφανισμού και ανυπαρξίας.

    Το πρόσωπο που παράτησε πλέον τη φυσιολατρία και προσχώρησε στη μόνη πραγματικότητα, ομολογεί το εξής: «Ευγνωμονώ, ευχαριστώ και προσφέρω άπειρους δοξασμούς -όσο και τα απειράριθμα σωματίδια- και επαίνους στον Ύψιστο, Αληθή, και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk), διότι απέκτησα μια τέλεια και πλήρη πίστη, έχω λυτρωθεί από την αυταπάτη και την πλάνη της παρέκκλισης, και δεν μου έχει απομείνει καμία αμφιβολία.

    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى دٖينِ ال۟اِس۟لَامِ وَ كَمَالِ ال۟اٖيمَانِ

    Ελχάμντουλιλλάχι αλά ντίνιλ Ισλάμ ουε κεμάλιλ ιμάν. Δηλαδή, Δόξα τον Αλλάχ για το λόγο ότι μας έχει προσφέρει το αγαθό του Ισλάμ και της απόλυτης πίστης.»

    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

    (Κουράν, Μπακάρα, 2:32.)


    Yirmi İkinci Lem'a ⇐ Lem'alar | ⇒ Yirmi Dördüncü Lem'a
    1. ↑ Ο λόγος της έκδοσης αυτού του δοκιμίου είναι, η επίθεση που διεξάγεται εναντίον του Κουράν, συνδέοντας τον αθεϊσμό με τη φύση, και αποκαλώντας ως δεισιδαιμονίες, αυτά που το σκοτισμένο μυαλό τους δεν μπορεί να φτάσει. Γελοιοποιούν τις αλήθειες της πίστης με έναν επιθετικό και κακόβουλο τρόπο. Αυτή η επιθετικότητα έδωσε έναν τόσο έντονο θυμό στην καρδιά, που είχε ως αποτέλεσμα να δώσει σ’ αυτούς τους άθεους και σ’ αυτούς που έχουν γυρίσει την πλάτη στην αλήθεια με παράλογα και ψευδή δόγματα, τα σφοδρά και χυδαία αυτά χαστούκια. Διαφορετικά ο τρόπος του Ρισαλέ-ι Νουρ είναι ο ειρηνικός λόγος, με ευγενικές και κατανοητές εξηγήσεις.
    2. ↑ Υποσημείωση: Ναι, μέσω αυτής της σχέσης, αυτός ο σπόρος λαμβάνει την εντολή από το θείο πεπρωμένο (καντέρ), και έτσι καταφέρνει να εκτελέσει αυτά τα θαυμαστά έργα. Εάν διακοπεί αυτή η σχέση, τότε η δημιουργία αυτού του σπόρου απαιτεί πολύ περισσότερο εξοπλισμό, ισχύ και τέχνη από τη δημιουργία όλου του πεύκου. Διότι, η υλική μορφή αυτού του πεύκου -που είναι ένα έργο της θείας δύναμης (κουντρέτ)-, πρέπει να παραβρίσκεται μαζί με όλα τα μέλη και τους μηχανισμούς του, μέσα στο άυλο πεύκο -που είναι ένα έργο του θείου πεπρωμένου (καντέρ)- που περιέχει αυτός ο σπόρος. Διότι, το εργοστάσιο όλου αυτού του τεράστιου δέντρου είναι αυτός ο σπόρος. Το προκαθορισμένο δέντρο του πεπρωμένου στο εσωτερικό του, μέσω της δύναμης γίνεται φανερό εξωτερικά και αποκτά μια υλική μορφή πεύκου.
    "https://risale.site/index.php?title=Yirmi_Üçüncü_Lem%27a/el&oldid=139682" sayfasından alınmıştır