Yirmi Beşinci Lem'a/mk: Revizyonlar arasındaki fark
("Да, болеста нè предупредува велејќи ни: „Твоето тело не е од камен и од железо. Тоа можеби е составено од разни видови материи кои се секогаш настроени кон разложување. Остави ја твојата гордост, разбери ја твојата немоќ, запознај го твојот Владетел (М..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu) Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
("اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ الَّذٖى هَدٰينَا لِهٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَه۟تَدِىَ لَو۟لَٓا اَن۟ هَدٰينَا اللّٰهُ لَقَد۟ جَٓاءَت۟ رُسُلُ رَبِّنَا بِال۟حَقِّ" içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu) |
||
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 75 değişikliği gösterilmiyor) | |||
103. satır: | 103. satır: | ||
== ОСМИ ЛЕК == | == ОСМИ ЛЕК == | ||
< | Еј, болен човеку, кој размислуваш за задгробниот живот! Болеста како сапун ја мие нечистотијата од гревовите и ги чисти. Во еден хадис(<ref>Слово или писмо што ја опишува наредбата, состојбата, движењето и зборот на нашиот Пророк Мухаммед</ref>) , поточно во хадисии сахих, се потврдува дека болестите се избавување од гревовите (кефарету’з зунуб). Воедно, во друг хадис, се вели: „Како што паѓаат зрелите плодови од дрвото кога ќе го затресеш, така и гревовите на верникот паѓаат со треперењето на еден болен.“ | ||
Гревовите во вечниот живот се трајни болести, а во овој земски живот тие се духовни болести на срцето и совеста. И ти, ако се стрпиш и ако не се жалиш, со оваа минлива болест можеш да се спасиш од многу неизлечливи болести. | |||
Ако, пак, не мислиш на гревовите и не сакаш да знаеш за задгробниот живот, или пак, не го спознаваш Аллах, тогаш си заболел од болест која е милион пати потешка од овие твои ситни болести. | |||
Барај помош за неа, бидејќи твоето срце, дух и душа се поврзани со сè што постои на овој свет. Со постојаните исчезнувања таа врска со тебе се кине и отвора бескрајни рани во тебе, особено затоа што не си запознаен со задгробниот живот, смртта ја замислуваш како да е вечна погибел, и како да имаш болно тело рането со толку лузни колку што има на овој свет. | |||
Значи, првин треба да се зацврсти вербата и да се бара сигурен и исцелувачки лек за тоа големо рането духовно тело кое боледува од безбројни болести; најкраток пат за пронаоѓање на тој лек е да се спознае моќта (кудретот) и милоста (рахметот) на Севишниот Создател (Кадир-и Зулџелал), кој низ прозорецот на слабоста и немоќта, ти ја прикажува физичката болест под завесата на безгрижноста (гафлетот) што кине. | |||
Да, оној што не го спознава Аллах, тој има безброј грижи и несреќи. Оној што го спознал Аллах, светот му е исполнет со Светлина (Нур). Духовните радости ги чувствува според степе- нот на моќта на својата верба. Под духовната радост на оздравувањето и сладоста коишто доаѓаат од вербата, тие ситни телесни болести се топат и се гмечат. | Да, оној што не го спознава Аллах, тој има безброј грижи и несреќи. Оној што го спознал Аллах, светот му е исполнет со Светлина (Нур). Духовните радости ги чувствува според степе- нот на моќта на својата верба. Под духовната радост на оздравувањето и сладоста коишто доаѓаат од вербата, тие ситни телесни болести се топат и се гмечат. | ||
< | <span id="Dokuzuncu_Deva"></span> | ||
== | == ДЕВЕТТИ ЛЕК == | ||
Еј, ти болен човеку, кој го имаш спознаено својот Создател (Халик)! Болката, стравот и вознемиреноста доаѓаат поради болеста затоа што понекогаш таа доведува до смрт. Штом смртта е застрашувачко нешто навидум и во очите на оние што се бездушни, болестите што можат да бидат причина за смрт, ги плаши и ги вознемирува. | |||
'''Прво''', знај и цврсто верувај дека назначениот час (еџелот) е предодреден и не може да се промени. Честопати се случува да умираат оние што се здрави и што плачат за тешко болните, а тешко болните да оздрават и да продолжат да живеат. | |||
'''Второ''', смртта не е толку страшна како што ни се чини. Со помош на Светлината (Нурот) дадена од Мудриот Куран (Кур’ан-и Хаким) во многу делови од Рисалеи Нур сосема сигурно, неоспорно и несомнено докажавме дека за верниците смртта всушност претставува | |||
ослободување од тешките животни задачи; | |||
притоа и ослободување од молитвата (ибадетот) што Божјиот раб ја врши на испитот низ просториите на овој свет, | |||
како и причина за средба со деведесет и девет отсто од пријателите и роднините што заминале на другиот свет; | |||
средство за влез во нивната вистинска татковина и вечниот дом на среќата; | |||
и повик од темнината на овој свет до Рајските градини; | |||
и време за подигање надомест од изобилствата на Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим) за испол- нувањето на должностите кон Него. | |||
Штом во реалноста ова претставува суштина на смртта, таа не треба да се смета за застрашувачка, туку напротив, како почеток на милоста и среќата. Дел од продуховените (ехлуллахот) се плашеле од смртта, но нивниот страв не бил поради тоа што ја гледале како застрашувачка, туку можеби поради нивната надеж за стекнување повеќе заслуги (севапи) преку спроведување на што повеќе добри дела со продолжување на животните обврски. | |||
Да, за следбениците на верата, смртта претставува порта кон Божјата милост, а за оние што се во заблуда – јама на вечна темнина. | |||
< | <span id="Onuncu_Deva"></span> | ||
== | == ДЕСЕТТИ ЛЕК == | ||
Еј, ти болен човеку, кој непотребно се грижиш! Неспокоен си поради тежината на твојата болест. Тоа неспокојство ја отежнува твојата болест. Доколку сакаш да си ја олесниш болеста, потруди се да не се плашиш. Размислувај за придобивките од болеста и наградата за тоа, и дека брзо ќе помине. Тоа ќе ти го намали стравот и ќе ти ја отстрани болеста од корен. | |||
Да, неспокојството придонесува двојно зголемување на болеста. Под физичката болест, неспокојството предизвикува духовна болест на срцето, која почива врз физичката и така продолжува. Ако твоето љубопитство и неспокојство исчезнат затоа што си ѝ се предал на судбината, си ја прифатил и со размислувањата за мудроста на болеста, тогаш еден многу важен дел од болеста се искоренува, станува полесна и делумно исчезнува. Понекогаш малата физичка болест преку неспокојството се зголемува за десеткратно повеќе. Со исчезнувањето на неспокојството, исчезнуваат и девет десеттини од болеста. | |||
Бидејќи неспокојството ја зголемува болеста, и затоа на извесен начин ја обвинува мудроста на Аллах, ја критикува Божествената милост и се жали на Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим), човекот како одговор на ова добива шлаканица и состојбата му се влошува. Да, како што со благодарноста се зголемува благодатот, така и со жалењето се зголемуваат болеста и несреќите. | |||
Притоа, и самото неспокојство е болест. Лекот за тоа е да се осознаат придобивките на болеста. А, бидејќи си ги сфатил целта и придобивките, примени го тој мевлем врз неспокојството и спаси се. Наместо „Ах!“, речи „Ох!“; наместо „Ах, што ме снајде!“, речи „Фала Му на Аллах за секоја ситуација اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى كُلِّ حَالٍ (Елхамдулиллахи ала | |||
кулли хал).“ | |||
< | <span id="On_Birinci_Deva"></span> | ||
== | == ЕДИНАЕСЕТТИ ЛЕК == | ||
Еј, ти нестрплив болен брату! Иако болеста ти причинува моментална болка, од почетокот на болеста до денес, престанокот на болеста и добрините заработени за време на болеста ти даваат душевна сладост. Од денес, а можеби и од овој миг болеста ќе исчезне и, секако, нема да има болка, кога нема ништо. А, кога нема болка, нема ни поплаки. | |||
Си станал нестрплив поради тоа што погрешно си ги замислувал нештата, бидејќи заедно со болеста исчезнува и болката од која остануваат само добрините и сладостите. Присетувајќи се на времето поминато во болест, да се биде тажен и нестрплив, наместо да се биде радосен и да се стекне придобивка, претставува вистинска будалаштина. | |||
Идните денови сè уште не се дојдени. Да се размислува за нив уште отсега и поради тоа да се биде нестрплив за нешто што не постои, а да се смета за постоечко, и ако денот што сè уште не е дојден ти предизвикува болка поради болеста која сè уште ја нема и за маките кои сè уште не настапиле – ако тоа не е будалаштина, тогаш што е? | |||
Штом времето пред овој час што изминало во болест дава радост и времето по овој час го нема, а ја нема ниту болеста, ниту пак, болките и маките, тогаш не расфрлувај ја налево-надесно сета сила за трпение дадена од Семоќниот Аллах, туку искористи ја за моменталните болки, речи „О, трпение“ (Ја сабур) и издржи. | |||
< | <span id="On_İkinci_Deva"></span> | ||
== ДВАНАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
< | Еј, ти болен човеку, кој поради твојата болест не си во состојба да си ги извршуваш должностите и обредните молитви (зикир) и поради оваа неможност чувствуваш жал! Знај дека во хадисот се наведува дека „побожниот верник (мумин), и за време на болеста се здобива со заслуги (севапи), и покрај тоа што поради неа не е во можност да ги извршува редовните обредни молитви (зикир).“ Болниот човек што за време на болеста тежнее да извршува што повеќе обврски (фарзови) и ги извршува стрпливо и верно, болеста ќе му ги надомести суннетите(<ref>Суннет: Збор на нашиот Пророк Мухаммед, неговото движење и однесување, кое со задоволство се прифаќа од другите луѓе.</ref>). | ||
</ | |||
Притоа болеста чини човекот да ја почувствува својата немоќ и слабост. Таа преку јазикот на својата немоќ и слабост го предизвикува човекот на усна молитва. Семоќниот Аллах на човекот му дал безгранична немоќ и слабост за тој постојано да бара засолниште под заштита на Божествената капија и сесрдно да се моли. | |||
قُل۟ مَا يَع۟بَؤُا بِكُم۟ رَبّٖى لَو۟لَا دُعَٓاؤُكُم۟ | |||
Според значењето на стихот (ајетот): „Кога не би постоела вашата молитва (дуа), каква би била вашата вредност?“ Со тајната на овој ајет, мудроста за создавањето на човекот и причината за неговата важност е искрената молитва (дуата) и молбата (нијазот), а бидејќи болеста е причина за молитви и молби, и од оваа гледна точка не треба да се жали, туку да Му благодари на Аллах, и со оздравувањето не треба да се затвори чешмата на молитвата што ја отвора болеста. | |||
< | <span id="On_Üçüncü_Deva"></span> | ||
== ТРИНАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, ти несреќен човеку, кој се жалиш за твојата болест! За некои луѓе болеста е многу важно богатство и скапоцен Божји дар. Секој болен човек својата болест може да ја замисли на тој начин. | |||
Времето на назначениот час (еџел) не се знае. Семожниот Бог во Неговата мудрост назначениот час го прикривал со цел да се спаси човекот од апсолутниот очај и апсолутната безгрижност и за да го држи во страв и надеж и да го сочува својот живот, како во овој свет, така и во Задгробниот. Штом назначениот час може да настапи во секое време, ако го заплени човекот во состојба на безгрижност, тоа може да биде многу штетно за неговиот вечен живот. Но, болеста ја руши безгрижноста, наведува на размислување за Задгробниот свет, потсетува на смртта, и според тоа човекот се подготвува себеси. Некои болести се толку корисни што добивката достигнува до степен кој не може да се стигне дури ни за дваесет години, а со болеста се стигнува за дваесет дена. | |||
Исто така, меѓу моите пријатели беа и две млади момчиња, Аллах да ги прости. Едниот од нив беше Сабри од селото Илама, а другиот Везирзаде Мустафа од Исламкој. Со задоволство ги набљудував овие двајца млади луѓе, кои иако беа неписмени, од сите мои ученици беа меѓу најистакнатите во искреноста и во верските служби. Не им ја разбирав филозофијата. По нивната смрт, дознав дека и двајцата боледувале од сериозна болест. Таа болест им била водич која ги упатила на прав пат, оти имаа голем Божји страв и се наоѓаа во состојба на вршење на највредните должности и остварување на придобивките за Задгробниот свет, за разлика од другите несовесни млади кои се откажале од задолжителните верски обреди и должности. Дај Боже, овие двегодишни маки од болеста да им бидат причина за милиони години вечна среќа. Сега сфаќам дека молитвите мои што понекогаш ги кажував за нивното здравје, во однос на овој свет се претвориле во клетви. Дај Боже моите молитви за нивното здравје да бидат услишени во Задгробниот свет. | |||
Така, според моите верувања, овие двајца се здобија со еквивалентни придобивки како што може да се добијат за десет години со извршување на своите обврски и должности. И овие двајца млади како и останатите, да тргнеа по патот на безгрижноста и порокот заведени од младоста, потпирајќи се на здравјето, смртта би ги затекнала право во средината на нивните гревови и нечистотии, и нивните гробови би ги претворила во дувла на скорпии и змии, наместо во ризница од Светлина (Нур). | |||
Штом болеста содржи вакви придобивки, не треба да се жалиме од неа, туку со верност и трпение треба да Му се заблагодариме на Аллах и да имаме доверба во Неговата милост. | |||
< | <span id="On_Dördüncü_Deva"></span> | ||
== ЧЕТИРИНАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, ти болен човеку, чиишто очи имаат раз- виено катаракта! Кога би знаел каква Светлина (Нур) поседува духовното око на верникот чиишто очи се прикриени со завеса, би изјавил: „Сто илјади пати фала Му (шуќур) на Семилостивиот Господар.“ За да го објаснам овој лек, ќе ви раскажам една случка. Таа почнува вака: | |||
Едно време, ослепе тетката на Сулејман од Барла, која лојално ми вршеше услуги во период од осум години и за тоа време ниту еднаш не ме налути. Таа честита жена, претпоставувајќи дека сум стопати поголем од тоа што сум, еден ден ме пресретна на капијата од џамијата и ми рече: „Моли се за мене за пак да прогледам.“ Јас, безгрешноста на таа блажена и по малку сенилна жена ја зедов како посредник во моите молитви и се молев: „О, Господе, поради почитта кон нејзината безгрешност, врати ѝ го видот.“ По два дена, дојде еден лекар од Бурдур и ѝ ја тргна очната завеса. По четириесет дена, таа повторно го изгуби видот. Се растажив многу и почнав пак да се молам. Дај Боже молитвата да биде прифатена во Задгробниот живот. Во спротивно, таа молитва би можела да биде многу лоша клетва за неа бидејќи ѝ беа останале уште четириесет дена до нејзината смрт, а по четириесет дена, таа почина, Бог да ја прости. | |||
На тој начин, таа почината верничка (мерхума) како противвредност на четириесетдневното гледање на богатите градини на Барла, со очите на староста заслужи во гробот (кабурот) да ги гледа Рајските градини четириесет илјади дена, бидејќи имаше силна верба и целосна искреност. | |||
Да, доколку ослепи еден верник и отиде во гроб во таа состојба, во согласност со неговиот степен, тој може да го гледа светот на Светлината (Нурот) многу повеќе во однос на другите што се отидени во гроб. Како што и ние на овој свет гледаме многу работи што слепите верници не можат да ги видат, така и тие во своите гробови, ако отидат со верба, во согласност со нивниот степен многу повеќе ќе видат од останатите што се во гроб. Исто како што се гледа со телескоп кој ги доближува и најголемите далечини, како на платно во кино ќе ги видат и Рајските градини во согласност со нивниот степен, и вчудовидено ќе ги набљудуваат. | |||
Така, со благодарност и трпение, под завесата на овие очи можеш да пронајдеш многу попросветлено око, кое додека е под земја, ќе го гледа и ќе го набљудува Рајот (Џеннетот) над небото. Значи, оној што ќе ја тргне завесата од твоите очи и ќе ти овозможи да прогледаш, е очниот лекар Семудриот Куран (Куран-и Хаким). | |||
< | <span id="On_Beşinci_Deva"></span> | ||
== ПЕТНАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, ти болен човеку, кој воздивнуваш со „ах“! Не воздивнувај со „ах“ гледајќи ја сликата на болеста, туку осврни се на нејзиното значење и извикај „ох“. Да не беше убаво значењето на болеста, Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим) не би им ги дал тие болести на Своите најмили. Меѓутоа, во хадиси-и сахих стои: | |||
اَشَدُّ النَّاسِ بَلَاءً اَل۟اَن۟بِيَاءُ ثُمَّ ال۟اَو۟لِيَاءُ اَل۟اَم۟ثَلُ فَال۟اَم۟ثَلُ – اَو۟ كَمَا قَالَ | |||
Односно, „Оние што се најпогодени со несреќи и маки се најдобрите и најбеспрекорните меѓу луѓето (пророците, светците и сличните на нив).“ На чело со светиот (хазрети) Ејјуб Алејхисселам, Божјите пратеници, потоа и личности што биле големи верници, на болестите кои ги снаоѓале, гледале како на некоја вистинска молитва (ибадет), односно како на некој подарок од Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим) и трпеливо му се заблагодарувале на Аллах. | |||
Еј, ти болен човеку, кој се оплакуваш со извикувањето „ах“! Ако сакаш да ѝ се придружиш на оваа прозрачна група, заблагодарувај се стрпливо, бидејќи ако се жалиш, тие нема да те примаат во своите редови. Ќе западнеш во јамата на невнимателните и ќе одиш по мрачни патишта. | |||
Да, има такви болести, кои ако доведат до смрт, се како еден вид мачеништво (духовен шехид) што резултира со одреден степен на светоста како мачеништво (еден вид умирачка на Божјиот пат). На пример, оние што умираат од болести при породувањето (<ref>Забелешка: Заработувањето на степенот на духовниот шехид со оваа болест е доколку се умре до четириесет дена по породувањето</ref>), од стомачни болки, со давење, горење и чума, стануваат духовни шехиди, а постојат и такви болести што по смртта на заболениот му обезбедуваат степен на продуховеност. | |||
</ | |||
Притоа болеста намалувајќи ја љубовта и приврзаноста кон овој свет, преку смртта ги олеснува маките и болките, а понекогаш дури и радува поради разделбата со животот. | |||
< | <span id="On_Altıncı_Deva"></span> | ||
== | == ШЕСНАЕСЕТТИ ЛЕК == | ||
Еј, ти болен човеку, кој се жалиш за твоите маки! Болеста поттикнува почит и сочувство и многу убави работи, кои се најважни во човековата цивилизација. Болеста го спасува човекот од надуеност и свирепост, кои го водат кон дивјаштво и немилосрдност. | |||
Бидејќи со тајната اِنَّ ال۟اِن۟سَانَ لَيَط۟غٰى اَن۟ رَاٰهُ اس۟تَغ۟نٰى душата е склона да прави зло кога се наоѓа во свирепост, а доаѓа како последица на здравјето и крепкоста. Нема почит кон пријателствата што се вредни за тоа. Не чувствува милост кон оние што се достојни за тоа и што заслужуваат милосрдие, и кон оние што се болни. | |||
Но, кога човекот ќе се разболи, ја разбира својата слабост и немоќ и им укажува чест на своите браќа што заслужуваат почит. Чувствува почит кон браќата верници што го посетуваат и што му помагаат. И чувствувајќи милост кон унесреќените, која доаѓа како резултат на поврзаноста со својот вид и е една од најзначајните карактеристики на Исламот, и споредувајќи ги со себе, во потполност сочувствува со нив и е милостив, а доколку е во можност, настојува да им помогне – ако не со друго, тогаш барем се моли или ги посетува и ги прашува за нивната здравствена состојба, што спрема шеријатот(<ref>Шеријат: вистински пат, прав пат кон религијата, Исламот, сите одредби на Исламот</ref>) е суннет, и заработува заслуги (севапи). | |||
</ | |||
< | <span id="On_Yedinci_Deva"></span> | ||
== СЕДУМНАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, ти болен човеку, кој се жалиш дека поради болеста не можеш да чиниш добри дела! Биди благодарен! Болеста ти ги отвора најискрените врати на добрините. Болните и оние што се грижат за нив за да го постигнат Аллаховото задоволство, непрекинато заработуваат заслуги (севапи) и таа нивна грижа е најважната причина за услишување на молитвата. | |||
Да, грижата за болните луѓе и за верниците донесува само севапи. Заинтересираноста за здравствената состојба на болните или посетата на болните, под услов да не ги оптоваруваме, претставува суннет и избавување од гревовите (кеффарету’з-зунуб). Хадисот вели: „Примете ги молитвите на болните, нивните молитви се прифатливи.“ Особено, ако болниот е ваш роднина, мајка или татко, грижата за нив претставува значајна молитва (ибадет) и голема заслуга (севап). Да се утеши и да се задоволи срцето на болен човек, се смета за давање милостина (садака) од голема значајност. | |||
Колку ли е среќно тоа чедо што за време на болеста на таткото и мајката останува покрај нив и задоволувајќи ги нивните лесноранливи срца, од нив добива молитви за добрите дела. Да, на сликата на верноста што ја прикажува човековата големина и состојбата на едно вистинско чедо, кое со совршена почит, својствено за чедото кон родителите, за време на болеста им возвраќа за нивната милост што тие му ја дале, и што претставува највозвишена вистина на општествениот живот, па дури и ангелите ракоплескаат со „Машаллах, Барекаллах.“ | |||
Да, за време на болеста постојат многу задоволства што произлегуваат од добрините, милоста и сочувството на оние околу нив, а се и многу пријатни и миротворни, и ги ублажуваат болките во целост. | |||
< | Услишувањето на молитвата на болниот е многу важно прашање. Во изминативе три-четириесет години заболев од лумбаго и почнав да се молам за да оздравам. Сфатив дека всушност болеста е дадена за да се молиме. Бидејќи молитвата не може да се отстрани со молитва, односно молитвата не може да се поништи самата, сфатив дека резултатите од молитвата се однесуваат на Задгробниот свет (<ref>Забелешка: Ако дел од болеста е причина за постоењето на молитвата и ако таа е причина за исчезнувањето на болеста, тогаш постоењето на молитвата би било причина за себепоништување, а тоа е невозможно.</ref>) и дека таа самата на некој начин е молитва, а болниот со својата болест согледувајќи ја сопствената немоќ, се засолнува под Божествениот закон. Затоа, иако триесет години кажував молитви за моето исцелување, кои изгледаа ко да не беа услишени, јас никогаш не престанав да се молам во срцето. | ||
</ | |||
Бидејќи болеста е време за молитва, оздравувањето не е резултат на молитвата. Ако Семудриот и Семилостивиот Создател (Џенаб-и Хаким-и Рахим) подарил лек, тоа сигурно е поради Неговата благородност. | |||
Ако молитвата не ни е прифатена онака како што сме сакале, не можеме да речеме дека молитвата не е услишена. Семудриот Создател (Халик-и Хаким) многу подобро знае од нас што е добро за нас, па ни го дава тоа што е во наш интерес. Понекогаш молитвите што ги кажуваме за материјални придобивки, за наше добро ги прифаќа претворајќи ги во молитви за Задгробниот свет. Како и да е... | |||
Во секој случај, молитвата која преку тајната на болеста постигнала искреност, особено онаа што доаѓа поради слабост, немоќ, пониженост и потреба, постои голема веројатност да се исполни. Болеста претставува извор на искрена и чиста молитва. Затоа и болните верници и оние верници што ги негуваат болните, би требало да извлечат поука од ова. | |||
< | <span id="On_Sekizinci_Deva"></span> | ||
== ОСУМНАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, ти болен човеку, кој се откажуваш од благодарноста и почнуваш да се жалиш! За да можеш да се жалиш, мора да постои причина. Тебе не ти е скратено ништо, а сепак се жалиш. Можеби има толку многу благодарности што требало да ги направиш, а ти не си им се оддолжил. Но, ако со неоддолжување Му се жалиш на Возвишениот Праведник, тоа е како да го бараш бесправно своето право. Не можеш да се жалиш гледајќи ги оние чие здравје е на повисоко ниво од твоето. Сигурно е дека си должен да бидеш благодарен гледајќи ги оние беспомошни болни лица, кои во поглед на здравјето се на пониско ниво од твоето. Ако раката ти е скршена, погледни ги оние чии раце се отсечени. Ако немаш едно око, погледни ги оние што се слепи и ги немаат и двете очи. Заблагодари Му се на Аллах. | |||
Да, никој нема право да се жали гледајќи ги оние чиишто благодати се над неговите. Треба да се гледаат оние што се над нас во поглед на несреќите што сите нè погодуваат, и затоа треба да се биде благодарен. Оваа тајна во некои пораки е објаснета со пример: | |||
Еден човек искачувал беспомошно лице на врвот на минарето. Врз секој степеник се наоѓал по еден ихсан (духовна убавина со која е даруван), по еден подарок што ќе му биде даден. На самиот врв се нудел најголемиот подарок. Како возврат за тие подароци, од него се очекувало благодарност, но кога тој пргав човек би заборавил на сите тие разновидни подароци врз степениците што ги поминувал сметајќи ги за безвредни, без да се заблагодари гледал нагоре и велел: „Камо среќа ова минаре да беше повисоко, да можев уште погоре да се искачам. Зошто не е високо како онаа планина, или пак, како она друго минаре?“ Колку неблагодарен би бил кон благодатите и каква неправда би чинел ако се жалиш... | |||
Исто така, и човекот, кој од ништо стигнал до постоење, тело (вуџуд), не станал ниту камен, ниту дрво, ниту пак животно, туку станал човек, муслиман и најважно – здрав, па со здравјето и телесната снага успеал да достигне до високи степени на благодати. Ако подоцна во таа состојба му излезат некои пречки поради кои нема да биде удостоен со нимети како што се здравјето, крепкоста или, пак, ги загуби поради лош избор, злоупотреба, или затоа што не успеал да дојде до нив, и ако почне поради сето ова да се жали покажувајќи нестрпливост, ќе воздивне: „Аман, што имам направено, па ова ми се случува!?“ Притоа, ако почне да го критикува Аллаховото господарење, тогаш таквата состојба е духовна болест, многу потешка и понесреќна од обична физичка болест, слично на тепачка со скршени раце, каде што тој со жалење уште повеќе ја зголемува својата болка. | |||
Паметна постапка би била преку тајната: | |||
لِكُلِّ مُصٖيبَةٍ اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّٓا اِلَي۟هِ رَاجِعُونَ | |||
Да се предаде и да се стрпи додека болеста си ја одигра својата улога и исчезне. | |||
< | <span id="On_Dokuzuncu_Deva"></span> | ||
== ДЕВЕТНАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Со самеданскиот израз на Есмау’л Хусна се истакнува дека сите имиња се со Севозвишена Убавина (Џемил’и Зулџелал). И во внатрешноста на сè што постои, животот претставува најубаво нешто, најцелосно Огледало на Самедијетот. Огледалото на убавото е убаво. Огледалото што ја покажува убавината на убавиот, и самото станува убаво. Како што таа убавина во огледалото ја одразува својата убавина, така и сè што се случува во животот, во поглед на вистината, е убаво, бидејќи ги прикажува убавите врски на Есмау’л Хусна. | |||
Кога животот постојано би течел во здравје и крепост, тогаш сè би било како огледало со недостатоци. Можеби тоа здравје и таа крепкост во внатрешноста на тој едноличен живот, во еден вид би оддавале чувство на непостоење, изумирање и исчезнување, и со самото тоа би предизвикале здодевност и неспокој, би ја намалиле вредноста на животот, така што сладоста на векот би се прикажала како здодевност. За да му помине времето побрзо, човекот се фрла самиот себеси во бесцелна забава. Слично на времето што го минува во затвор постапувајќи спрема тоа вредно време како непријател, го уништува, сакајќи што побрзо да помине. | |||
Меѓутоа, животот, кој е во постојана промена и движење и кој минува низ разни ситуации, ни укажува на значењето и на уживањата на времето и ни дава да ја чувствуваме неговата вредност. Дури и во немаштија и тешкотија, човекот не сака да му помине векот. Поради здодевност, тој не офка со „уф, уф“, зборувајќи во смисла „Аман, сонцето не изгреа или ноќта сè уште не помина!“ | |||
Да, прашај го богатиот господин неработник, кој времето го поминува во лежење и одморање и кому ништо не му недостасува: | |||
„Како си?“ | |||
Сигурно е дека од него ќе слушнеш поплаки од типот на: „Аман, времето никако да помине, ајде дојди да одиграме некоја партија табла или да побараме нешто интересно за да ни мине времето.“ Или, пак, ќе слушнеш поплаки што доаѓаат поради непресушни желби, како на пример: „Уште ова ми недостасува, камо среќа да можев уште оваа работа да ја завршам.“ | |||
Прашај го и оној што е во немаштија, или е обичен работник, или пак, е во постојана работа: | |||
„Како си?“ | |||
Ако има памет, ќе каже: | |||
„Сполај му на мојот Раб, добро сум, работам, камо среќа сонцето уште малку да не зајдеше и да можев да ја завршам оваа работа. Времето бргу минува, животот не стои, си одминува. Се мачам, но и тоа ќе помине. Сè вака брзо минува.“ Смислата на жалењето за минувањето на животот, всушност ја докажува неговата духовна вредност. | |||
Значи, со работа се разбира сласта на векот и вредноста на животот. Излежувањето и неработењето го загорчуваат векот и човекот посакува бргу да помине. | |||
'''Еј, ти, болен брату!''' Како што подетално и на недвосмислен начин е објаснето во другите пораки, основата и суштината на несреќите и шеровите, па дури и на гревовите, е нивното непостоење. Непостоењето претставува шер и темнина. Состојбите на монотоното одморање, тишина, неподвижност, поради својата блискост со непостоењето и ништожноста ја навестуваат темнината на непостоењето, па вознемируваат. Движењето и промените значат постоење, даваат чувство за постоење. Постоењето, пак, е потполна добрина и светлина. | |||
Штом вистината е ваква, тогаш таа болест за твоето тело е како гостин кој е пратен поради многу должности, какви што се: да очисти, да оснажи и да помогне во напредувањето на тој вреден живот, да ги насочи и другите органи на телото на помош кон околината на друг заболен орган и да ги прикаже врските помеѓу разновидните имиња на Мудриот Создател (Сани’и Хаким). Иншаллах својата должност ќе ја исполни бргу и ќе си замине, и на здравјето ќе му рече: „Дојди ти на моето место, остани постојано и исполни ја својата должност. Оваа куќа е твоја и имај пријатен помин.“ | |||
< | <span id="Yirminci_Deva"></span> | ||
== ДВАЕСЕТТИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, ти болен човеку, кој за својата мака бараш лек! Болеста има два дела. Првиот дел е вистински, а вториот вообразен (нереален). Што се однесува до вистинскиот дел, Шафи’и Хаким’и Зулџелал површината на оваа земја ја направил огромна аптека и во неа ги поредил лековите за сите болести. Тие лекови, пак, ги бараат своите болести. На секоја мака ѝ создал лек. Да се земаат лекови поради лечење и да се користат е исправно, но притоа треба да се знае дека дејството при оздравувањето е од Возвишениот Хак. Како што Тој ја дава болеста, така го дава и оздравувањето. | |||
Придржувањето кон препораките и советите на искусен, способен и побожен лекар претставува важен лек, бидејќи многу болести се јавуваат поради неумереност во јадењето, злоупотреба, расипништво, грешка, разврат и невнимание. Побожниот лекар во рамките на дозволеното ќе даде совети и поуки. Ќе ги забрани злоупотребата и расипништвото и ќе даде утешни зборови. Болниот има доверба во поуките и утешните зборови и му олеснува, и наместо неспокојство, му даваат спокој. | |||
Но, доколку се работи за вообразена болест, нејзин највлијателен лек е да не ѝ се даде важност. Колку повеќе ѝ се дава важност, таа толку повеќе се дуе и се зголемува. Доколку не ѝ се обрне внимание и важност, таа се смалува и се распаѓа. | |||
Како што пчелите уште повеќе му се собираат околу главата на човекот што ги вознемирува, така и ако не им обрне внимание, тие се растураат. Притоа, ако човекот во темнина на еден обичен конец што се ниша пред неговите очи му обрне внимание во неговата вообразба, тогаш тој се зголемува и може да го натера човекот во безглаво бегство. Но, ако не му обрне внимание и ако забележи дека се работи за обичен конец, а не за змија, си се смее на самиот себеси. | |||
Доколку оваа вообразена „замислена“ болест продолжи, може да се претвори во вистинска болест, особено за плашливци и емотивно лабилни личности таа е многу тешка болест – од зрно прави товар и се крши духовното чувство. Особено ако такви личности стигнат во рацете на некој полулекар што нема милост, или пак, несовесни лекари што немаат човечност, тие уште повеќе ќе ја предизвикаат болеста. Па, ако си богат, ќе ти отиде богатството и на крај ќе останеш или без памет, или без здравје. | |||
< | <span id="Yirmi_Birinci_Deva"></span> | ||
== ДВАЕСЕТ И ПРВИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, болен брату! Во твојата болест постои физичка болка, меѓутоа тебе те опсенила една битна духовна сладотија која ќе го тргне влијанието на таа физичка болка. Бидејќи, доколку имаш татко, мајка и роднини, секако дека твојата физичка болка станува незначителна кон будењето на околу тебе веќе одамна заборавената и многу пријатна нивна милост, и кон повторното доживување на нивните благи погледи како во времето кога си бил дете, исто така и кон благите погледи на пријателите привлечени од твојата болест, чиишто пријателства останале околу тебе скриени зад завеса. | |||
Притоа, стануваш и господин над господата бидејќи личностите на кои ти со задоволство си им правел услуги за да ја стекнеш нивната љубезност, под влијание на твојата болест, со милост ти излегуваат во пресрет. Притоа, привлекувајќи го кон себе човечкото сожалување кое човек го чувствува кон својот вид, од ниту еден наеднаш си нашол многу пријатели, другари и оние што ќе ти помогнат. И пак поради болеста прекинуваш, се одмораш од толку напорни работи. | |||
Секако дека твојата мала болка кон овие духовни уживања не смее да биде причина да се жалиш од неа, туку таа мора да те упати на благодарност. | |||
< | <span id="Yirmi_İkinci_Deva"></span> | ||
== ДВАЕСЕТ И ВТОРИ ЛЕК == | |||
</ | |||
Еј, ти брату, што си погоден од тешка болест, како што е парализата! Како прво, сакам да те израдувам. Парализата за верниците (мумините) се вбројува во благопријатни (мубарек) болести. Ова одамна го имам слушнато од оние што се на степен на евлија (продуховени), но тајната не ја знаев. Една од тајните на ваков начин ја чувствувам во срцето: | |||
За да дојдат до Возвишениот Хак, за да се спасат од овосветските огромни духовни опасности и за да си осигураат вечна среќа, Ехлуллах (продуховените) имаа одбрано и следеа два основни принципа, и тоа: | |||
'''Прв:''' Потсетување на смртта (Рабита’и мевтт). Како што е овој свет минлив, така и за себе размислувале дека се минливи гости со свои должности на овој свет, па и за следниот живот работеле со ентузијазам. | |||
'''Втор:''' За да се спасат од опасностите кон кои ги води нивниот нефс’и еммаре (душа наклонета да чини зло), и слепите чувства, со измачување и со подложување кон тешки режими настојувале да го уништат својот нефс’и еммаре. | |||
Ти, брату, што си го изгубил здравјето од половината од твоето тело! Не прашувајќи ја твојата желба, тебе ти се дадени две вистини, кратки и лесни, што ќе те усреќат. Состојбата на твоето тело постојано ќе те тера да внимаваш на минливоста на човекот и на овој свет. Овој свет нема да те гуши повеќе, занесот не може да ти ги затвори очите. Душата наклонета да чини зло (нефс’и еммаре) сигурно е дека не може да го излаже со ниски нагони и чезнеења човекот со половина тело, бргу ќе се спаси од последиците на тој нагон. | |||
< | Значи, муминот со тајната на иманот, со верноста и потпирањето на Аллах, за кратко време може да има полза од болеста каква што е парализата, полза во смисла на мачење и воздржување како евлија. И тогаш таа болест станува безначајна. | ||
<span id="Yirmi_Üçüncü_Deva"></span> | |||
== ДВАЕСЕТ И ТРЕТИ ЛЕК == | |||
Еј, ти, беспомошен болен човеку, што немаш никого! Ако твојата болест заедно со твојата самотија и туѓина можат да ги разнежнат и најладните срца и да ги привлечат нивните сожаливи погледи, секако дека твојата врска со иманот кон твојот Семилосен Создател (Халик’и Рахим) и твојата молитва, молитва на болен човек, со јазикот на слабоста, откако Го имаш спознаено Него, оваа твоја болест во самотија и во туѓина, повеќе од сè ќе ги привлече кон тебе погледите на Неговата милост, на Оној Кој на почетоците на сите Сури од Куранот ни се претставува во својство на Рахману’р Рахим (Милостив и Семилосен) и Оној Кој со искра на преубава милост преку сите мајки ги одгледува сите чеда и Кој секоја пролет со искрата на Својот рахмет ја пополнува површината на земјата со разнородни нимети (благодати), чија само една искра на милост е Џеннетот со своите убавини, којшто е место на вечен живот. Штом тој постои и внимава на тебе, за тебе сè постои. | |||
Оној што Нему не Му е приврзан со иман и верност, или не ѝ дава вредност на таа врска, се наоѓа во вистинска туѓина и без никого. | |||
<span id="Yirmi_Dördüncü_Deva"></span> | |||
== ДВАЕСЕТ И ЧЕТВРТИ ЛЕК == | |||
Еј, вие што негувате болни безгрешни деца и старци што се како деца! Пред вас се наоѓа една многу важна зделка за ахирет. Спечалете ја со желба и упорност. | |||
Постојат многу мудрости сврзани со животот на детето, како што е и мудроста дека болеста на недолжните деца претставува вежба на слабото тело, навикнување и вакцина што ќе создаде отпорност кон идните тешкотии на овој свет и воспитување од Аллах. Болеста за децата е како инјекција, која ќе биде причина за нивното духовно и идно напредување, или пак, напредување во ахиретот, како што за возрасните е причина за прочистување од гревовите (кеффарету’з зунуб). Севапите што доаѓаат поради болестите на децата се испишуваат во тетратките на делата на нивните родители, а особено се испишуваат на страниците на добрите дела на мајката, која со тајната на милоста, здравјето на детето го става пред своето здравје. Сето ова е потврдено од најискрените. | |||
Како преку вистински кажувања, така и со многубројни примери од порано, потврдено е дека негувањето на старците, покрај заработување на многу севапи, добивање на нивниот благослов, а особено ако тоа се таткото или мајката, да се задоволат нивните срца и верно да им се служи, претставува причина за среќа на овој свет и среќа за во ахирет. Уште со многу примери е потврдено дека среќно чедо, што е послушно кон своите родители, истото ќе го дочека и од своите деца. Исто така, и несреќно чедо што ќе покаже непослушност кон своите родители и кон нив се однесува со непочитување, покрај тоа што во ахиретот ќе поднесува тешки маки, и на овој свет ќе го стигне казна и ќе доживее многу несреќи. | |||
Да, негувањето на стари и невини не се однесува само на нивните роднини, зашто ако според тајната на иманот постои вистинско братство, тогаш несебичната помош на еден припадник на иманот, на тој беден старец зависен од нив претставува потреба на исламот. | |||
<span id="Yirmi_Beşinci_Deva"></span> | |||
== ДВАЕСЕТ И ПЕТТИ ЛЕК == | |||
Еј, вие болни браќа! Доколку сакате еден возвишен и полезен лек што ќе донесе спас за сите ваши маки и што навистина е сладок, усовршете го својот иман – односно со покајување и со молба кон Аллах за простување, со намазот и со ибадетите (молитвите) искористете го иманот, тој „свет“ тиријак (лек што се корис- ти за брзо оздравување од сите болести и разни труења) и лековите што произлегуваат од него. | |||
Да, оние што го сакаат овој свет и се врзани за него како ехл’и гафлет (оние што се невнимателни и во заблуда), поради таа љубов и поради поврзаноста со овој свет имаат болно духовно тело големо колку што е и овој свет. Што се однесува до иманот, а тоа во многу пораки недвосмислено го докажавме, одеднаш го лечи тоа духовно тело рането од ударите на исчезнувањето и разделбите и кое е полно со рани и лузни, отстранувајќи ги раните духовното тело вистински оздравува. Сега не би сакал да ве заморувам и кратко ќе речам: | |||
Што се однесува до иманот како лек, тој своето дејство го прикажува со исполнувањето на фарзовите што е можно повеќе. Гафлетот и сефахетот (распуштеноста и развратот) и хевесати нефсаније и левхијати гајри мешруа (нагонските копнеења и уживања што не се алал), го спречуваат влијанието на тој тиријак (лек). Со оглед на тоа дека болеста спасува од гафлет, го уништува чезнеењето и станува пречка за влегување во забранети уживања, тогаш искористете го. Со покајување и барање прошка, со молитва и со нијаз, искористете ги возвишените лекови и светлината на вистинскиот иман. | |||
Нека Возвишениот Праведник ви подари оздравување, а вашите болести ги направи причина за прочистување од гревовите (кеффарету’з зунуб). Амин, амин, амин! | |||
اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ الَّذٖى هَدٰينَا لِهٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَه۟تَدِىَ لَو۟لَٓا اَن۟ هَدٰينَا اللّٰهُ لَقَد۟ جَٓاءَت۟ رُسُلُ رَبِّنَا بِال۟حَقِّ | اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ الَّذٖى هَدٰينَا لِهٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَه۟تَدِىَ لَو۟لَٓا اَن۟ هَدٰينَا اللّٰهُ لَقَد۟ جَٓاءَت۟ رُسُلُ رَبِّنَا بِال۟حَقِّ | ||
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ | سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ | ||
اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ طِبِّ ال۟قُلُوبِ وَ دَوَائِهَا وَ عَافِيَةِ ال۟اَب۟دَانِ وَ شِفَائِهَا وَ نُورِ ال۟اَب۟صَارِ وَ ضِيَائِهَا وَ عَلٰى اٰلِهٖ وَ صَح۟بِهٖ وَ سَلِّم۟ | اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ طِبِّ ال۟قُلُوبِ وَ دَوَائِهَا وَ عَافِيَةِ ال۟اَب۟دَانِ وَ شِفَائِهَا وَ نُورِ ال۟اَب۟صَارِ وَ ضِيَائِهَا وَ عَلٰى اٰلِهٖ وَ صَح۟بِهٖ وَ سَلِّم۟ | ||
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> | <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> |
20.25, 21 Kasım 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli
Се состои од дваесет и пет лека.
Напишано е како еден вид лек, утеха и духовен рецепт за болните, како и посета на болните и желба за нивно брзо закрепнување.
Предупредување и Извинување
Овој духовен рецепт, за разлика од другите наши дела е напишан на најбрз можен начин ([1]), и во споредба со другите дела, ова дело е прегледано само еднаш затоа што немаше време ниту за исправки, ниту пак, за подетален преглед. А, тоа значи дека сè остана во несредена состојба, како што е напишано од прва рака. Не сметавме дека треба повторно да се прегледа со уредување и прецизност за да не дојде до разнебитување на значењата кои по природен тек се јавуваат во срцето. Читателите, а особено болните, не треба да се чувствуваат навредени и вознемирени поради некои непријатни изрази или тешки зборови и фрази, и нека се молат и за мене.
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ
اَلَّذٖينَ اِذَٓا اَصَابَت۟هُم۟ مُصٖيبَةٌ قَالُٓوا اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّٓا اِلَي۟هِ رَاجِعُونَ وَالَّذٖى هُوَ يُط۟عِمُنٖى وَيَس۟قٖينِ وَاِذَا مَرِض۟تُ فَهُوَ يَش۟فٖينِ
Во овој Одблесок накратко опишуваме Дваесет и пет лека што ќе бидат вистинска утеха и корисен мевлем за болните и несреќните, кои сочинуваат една десетина од човештвото.
ПРВ ЛЕК
Еј, ти беспомошен болен човеку! Не обеспокојувај се и биди трпелив. Твојата болест за тебе не е товар, туку можеби е и спас на одреден начин, затоа што животот е еден вид капитал што се троши. Доколку не дава плодови, тој се троши залудно. Доколку, пак, се проведе во задоволство и занес, уште побрзо одминува. Болеста, со големи придобивки го прави твојот капитал да биде плоден. Истовремено, болеста не му дозволува на животот да мине брзо, го задржува и го продолжува, така што таа ќе замине откако ќе ги даде своите плодови.
А, за тоа дека болеста трае подолго, зборува и следната поговорка: „Времето на несреќата е многу долго, додека времето на задоволството е многу кратко.“
ВТОР ЛЕК
Еј, ти нестрплив болен човеку! Биди трпелив, па и благодарен! Минутите од твојот болен живот може да се претворат во еден час молитва (ибадет).
Молитвата се состои од два дела: Едниот дел е потврдена молитва, како што се клањањето намаз и молењето, а другиот е непотврдена молитва, кога луѓето поради болести и несреќи чувствуваат немоќ и слабост, бараат засолниште кај Семилостивиот Создател (Халим-и Рахим) и Му се молат. Постигнуваат чиста и искрена духовна молитва.
Да, постојат и вистинити искази каде што се наведува дека болеста на еден верник (мумин) чијшто живот поминува во болест и притоа не Му се жали на Аллах, се смета за молитва. Па, дури и со вистинити искази и со помош на отворено и искрено искажување (кешфијат-и садика) е утврдено дека една минута болест кај оние болни што се целосно трпеливи и благодарни е како еден час молитва (ибадет), а кај некои идеали е еднакво и на цел ден молитва.
Затоа, наместо да се жалиш поради болеста, којашто го продолжува твојот животен век претворајќи една минута во илјада минути, треба да бидеш благодарен.
ТРЕТ ЛЕК
Еј, ти неиздржлив болен човеку! Фактот дека оние што доаѓаат на овој свет постојано си заминуваат, а младите стареат, и постојаното вртење на човекот кон погубноста и разделбата, сведочат за тоа дека тој не е дојден на овој свет за да ужива и да се забавува.
Меѓу другото, човекот како најсовршено и највозвишено битие е најбогат во поглед на живиот свет и природата, и е во позиција на султан над другите живи суштества, но поради размислувањата за изминатите задоволства и идните несреќи, тој во споредба со животните, можеби го живее најтегобниот и најтешкиот можен живот.
Тоа значи дека човекот не е дојден на овој свет само за убав живот и со цел да го проживее животот во уживање и задоволство. Можеби човекот, во чиишто раце се наоѓа огромен капитал, е дојден да тргува работејќи за среќата во вечниот живот. Капиталот кој му е даден, всушност е неговиот животен век. Ако не е болен, здравјето и задоволството го занесуваат човека, го прават овој свет поубав и придонесуваат да заборави на Задгробниот свет (ахирет). Таквиот човек не сака да размислува за гробот (кабурот) и смртта, и животниот капитал го троши бесцелно и на непотребни места. Додека, пак, болеста веднаш му ги отвора очите и му вели на неговото тело и леш: „Ти не си бесмртен, а не си и без стопан, туку имаш една должност. Не биди горделив, мисли на својот Создател и знај дека ќе одиш во гроб (кабур), па според тоа подготви се.“
Така, од оваа гледна точка, болеста е советник што никогаш не мами, и духовен водич (муршид) кој опоменува. Затоа, навистина не треба да се жалиш поради болеста, туку можеби да ѝ бидеш благодарен. А, ако е многу тешка, потребно е да се бара трпение (сабур) за да се издржи.
ЧЕТВРТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку што се жалиш! Твое право е да бидеш благодарен и трпелив, а не да се жалиш, бидејќи деловите од твоето тело и целото тело воопшто, не се твоја сопственост. Ниту ти си ги создал, ниту пак, си ги купил од тезга. Значи, тие се сопственост на некој друг и нивниот сопственик може да управува со нив како сака.
Како што е наведено во Дваесет и шесто Слово, на пример еден исклучително богат и вешт уметник вработува еден безработник и сиромашен човек како модел за да ги покаже убавината и раскошот на своите дела. Во замена за одреден паричен надомест, за пократко од еден час тој го облекува сиромашниот човек во кошула украсена со скапоцени камења и вредна рајска облека. Облеката ја работи на него и ѝ дава различни форми. За да ја покаже својата различна преубава уметност, вештиот уметник ја сече, ја скратува, ја продолжува и ја прекројува облеката. Се прашувам, дали овој платен безработник има право да му рече на вештиот уметник: „Ме мачиш со ова наведнување и исправување, а ме оптоваруваш и ми ја расипуваш и убавината со сечењето и скратувањето на оваа кошула што ме разубавува.“ Може ли да му каже дека постапил немилосрдно и бездушно со него?
Еј, болен човеку! И тебе, како во овој пример, Севишниот Создател (Сани-и Зулџелал) како кошула ти го облекува телото со светли (нурани) својства, како што се слухот, видот, разумот и срцето, за да ги покаже везовите на Неговите Најубави имиња (Есма-и Хусна), те става во многу различни ситуации и позиции и ти ги менува должностите. Како што со гладот го спознаваш Неговото име Давател на благосос тојба (Реззак), така и во болеста научи го Неговото име Исцелител (Шафи). Во нив се наоѓаат одблесоците на мудроста и зраците на милоста и многу убавини бидејќи болките и несреќите ги покажуваат законите на некои од Неговите имиња.
Ако се тргне завесата, зад тој параван на болеста од која многу се плашиш и која ја мразиш, ќе наидеш на многу убави и пријатни значења.
ПЕТТИ ЛЕК
Еј, ти што си засегнат од болест! Во последно време, преку искуството дојдов до сознание дека болеста е Божествена награда за некои луѓе, дар од Семилостивиот (Рахман). Во изминативе осум-девет години, иако не бев достоен за тоа, некои млади луѓе дојдоа кај мене и ми се обратија барајќи ја мојата молитва. Забележав дека секој од овие млади болни луѓе почнаа да размислуваат за Задгробниот свет во поголем степен од останатите млади луѓе. Ја немаше таа младешка опијанетост. Самите себе, на некој начин се имаа спасено од животинските страсти од аспект на непромисленоста. А, јас ги гледав и ги предупредував дека нивните болести се Божествена награда во границите на нивната издржливост, и им велев: „Брате, јас не сум против оваа твоја болест. Јас не сочувствувам со тебе, ниту пак, те сожалувам поради твојата болест, за да се молам за тебе. Обиди се да бидеш трпелив додека болеста потполно не те разбуди, и штом болеста ја исполни својата должност, со Божја дозвола Милосрдниот Создател (Халик-и Рахман) ќе ти помогне да оздравиш.“
Уште им велев: „Некои од вашите браќа по несреќа, преку несреќата на доброто здравје стануваат несовесни, се откажуваат од петте дневни задолжителни молитви (намаз), не размислуваат за гробот (кабурот) и забораваат на Аллах. Преку површното задоволство од краткиот час на земниот живот, тие се потресуваат и го оштетуваат бескрајниот вечен живот, па дури и го уништуваат. Со очите на болеста, сигурно ќе го видиш местото каде што замину ваш, односно гробот, а малку подоцна ќе ги видиш и задгробните престојувалишта, па според тоа и ќе се однесуваш. Тоа значи дека за тебе болеста всушност претставува здравје, а за некои слични на тебе здравјето претставува болест.“
ШЕСТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку што се жалиш за своите болки! Тебе ти се обраќам: Размисли за твојот минат живот и сети се на благодатите и среќните денови, но и на деновите на несреќа и болки во тие времиња. Веројатно ќе воздивнеш со „ах“ или „ох“. Односно, тогаш срцето и јазикот или ќе речат „Елхамдулиллах шуќур (слава и фала Му на Бога)“, или пак, „Ах, што ми се случи... ах, каква штета.“
Биди внимателен, она што те наведува да кажеш „Ох, елхамдулиллах шуќур“ е размислувањето за болките и несреќите што те снашле, и тоа предизвикува еден вид духовно задоволство и срцето ти станува благодарно, бидејќи прекинувањето на болките претставува задоволство. Со исчезнувањето на болките и несреќите, во душата се вселува таква сладост, што кога би се исекла, од неа би потекло духовно задоволство кое се претвора во благодарност.
Кога ќе помине состојбата на среќа, радост и задоволство во минатите времиња, те наведуваат со воздишка да кажеш „Ех, копнежу мој, таго моја“, во душата останува трага на вечна болка, и кога и да се присетиш на тие времиња, таа болка повторно оживува и од неа започнува да извира копнеж и тага.
Штом еднодневното недозволено задоволство што причинува и нанесува душевна болка која понекогаш може и да трае и една година, тогаш и една минлива болка, болест која трае само еден ден, поради сладостите на заслугата (севапот) има уште и духовна сладост како резултат на спасувањето и ослободувањето од таа состојба,
мисли на резултатите од оваа твоја минлива болест, односно на заслугите (севапите) како внатрешно лице на твојата моментална болест и кажи: „И ова ќе помине, о Аллах!“, и наместо да се жалиш, биди благодарен.
ШЕСТИ ЛЕК
([2])
Еј, брату мој, кој размислувајќи за земните задоволства, патиш поради болест! Кога овој свет би бил вечен, кога не би постоела смртта на овој наш пат, кога не би дувале ветриштата на разделбата и погубноста, и кога не би биле духовните зими во твојата иднина полна со бури и несреќи, и јас би сочувствувал со тебе во твојата болка. Но, бидејќи овој свет еден ден ќе ни рече „Ајде надвор“ и ќе ги затне ушите штом ќе бараме помош, пред тој да нè исфрли надвор, овие болести нè опоменуваат дека мораме да се откажеме од љубовта кон него. Пред да нè исфрли овој свет, мораме да се потрудиме ние да го отфрлиме од нашите срца.
Да, болеста нè предупредува велејќи ни: „Твоето тело не е од камен и од железо. Тоа можеби е составено од разни видови материи кои се секогаш настроени кон разложување. Остави ја твојата гордост, разбери ја твојата немоќ, запознај го твојот Владетел (Малик), запознај ги твоите должности и научи зошто си дошол на овој свет“, го опоменува тајно со совеста на срцето.
И штом земните задоволства и сладости не траат, особено ако се недозволиви, тие стануваат и минливи, болни и погрешни, немој да плачеш поради губењето на тие задоволства под изговор на болеста. Напротив, размислувај за духовната молитва на болеста и за задгробните заслуги (севапи) и обиди се да добиеш задоволство на тој начин.
СЕДМИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку што ја имаш загубено сладоста на здравјето! Твојата болест не ги губи сластите на Божествените награди (нимети), туку напротив, ги прави уште побогати и послатки, бидејќи, ако нешто е постојано, тоа го губи својот ефект. Следбениците на вистината се едногласни и дури велат: „Сè станува јасно со својата спротивност.“
اِنَّمَا ال۟اَش۟يَاءُ تُع۟رَفُ بِاَض۟دَادِهَا
На пример, да не постоеше темнината, немаше да знаеме и за светлината, и таа немаше да содржи задоволство. Да не беше студот, немаше да ја разбереме и топлината, и таа немаше да ни причинува задоволство. Да не постоеше гладот, храната ќе беше безвкусна. Да не беше жедта на желудникот, пиењето вода немаше да ни причинува задоволство. Да немаше непријатности, немаше да можеме да уживаме во пријатностите. Да немаше болест, здравјето ќе беше без сладост.
Штом Семудриот Создател (Фатир-и Хаким) го снабдува човекот со многу придобивки, до степен да може да разликува вкусови на бесконечно многу видови нимети и благодати кои постојат во целата вселена и да ужива во нив, и штом покажува желба дека сака да го направи човекот свесен за секој вид на Неговата благонаклоност, да го наслади со сите видови нимет и да го упати секогаш да му биде благодарен, секако дека ќе му даде и болест, несреќи и грижи како што му подарил здравје, благосостојба и други наслади.
Те прашувам: „Да не беше оваа болест на твојата глава, рака или желудник, дали би бил благодарен ако чувствуваше задоволство и сладост на Божјите благодати во нивното здравје?“ Не само што не би бил благодарен, туку непромислено, заслепен од здравјето, веројатно би му се предал на развратот.
ОСМИ ЛЕК
Еј, болен човеку, кој размислуваш за задгробниот живот! Болеста како сапун ја мие нечистотијата од гревовите и ги чисти. Во еден хадис([3]) , поточно во хадисии сахих, се потврдува дека болестите се избавување од гревовите (кефарету’з зунуб). Воедно, во друг хадис, се вели: „Како што паѓаат зрелите плодови од дрвото кога ќе го затресеш, така и гревовите на верникот паѓаат со треперењето на еден болен.“
Гревовите во вечниот живот се трајни болести, а во овој земски живот тие се духовни болести на срцето и совеста. И ти, ако се стрпиш и ако не се жалиш, со оваа минлива болест можеш да се спасиш од многу неизлечливи болести.
Ако, пак, не мислиш на гревовите и не сакаш да знаеш за задгробниот живот, или пак, не го спознаваш Аллах, тогаш си заболел од болест која е милион пати потешка од овие твои ситни болести.
Барај помош за неа, бидејќи твоето срце, дух и душа се поврзани со сè што постои на овој свет. Со постојаните исчезнувања таа врска со тебе се кине и отвора бескрајни рани во тебе, особено затоа што не си запознаен со задгробниот живот, смртта ја замислуваш како да е вечна погибел, и како да имаш болно тело рането со толку лузни колку што има на овој свет.
Значи, првин треба да се зацврсти вербата и да се бара сигурен и исцелувачки лек за тоа големо рането духовно тело кое боледува од безбројни болести; најкраток пат за пронаоѓање на тој лек е да се спознае моќта (кудретот) и милоста (рахметот) на Севишниот Создател (Кадир-и Зулџелал), кој низ прозорецот на слабоста и немоќта, ти ја прикажува физичката болест под завесата на безгрижноста (гафлетот) што кине.
Да, оној што не го спознава Аллах, тој има безброј грижи и несреќи. Оној што го спознал Аллах, светот му е исполнет со Светлина (Нур). Духовните радости ги чувствува според степе- нот на моќта на својата верба. Под духовната радост на оздравувањето и сладоста коишто доаѓаат од вербата, тие ситни телесни болести се топат и се гмечат.
ДЕВЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој го имаш спознаено својот Создател (Халик)! Болката, стравот и вознемиреноста доаѓаат поради болеста затоа што понекогаш таа доведува до смрт. Штом смртта е застрашувачко нешто навидум и во очите на оние што се бездушни, болестите што можат да бидат причина за смрт, ги плаши и ги вознемирува.
Прво, знај и цврсто верувај дека назначениот час (еџелот) е предодреден и не може да се промени. Честопати се случува да умираат оние што се здрави и што плачат за тешко болните, а тешко болните да оздрават и да продолжат да живеат.
Второ, смртта не е толку страшна како што ни се чини. Со помош на Светлината (Нурот) дадена од Мудриот Куран (Кур’ан-и Хаким) во многу делови од Рисалеи Нур сосема сигурно, неоспорно и несомнено докажавме дека за верниците смртта всушност претставува
ослободување од тешките животни задачи;
притоа и ослободување од молитвата (ибадетот) што Божјиот раб ја врши на испитот низ просториите на овој свет,
како и причина за средба со деведесет и девет отсто од пријателите и роднините што заминале на другиот свет;
средство за влез во нивната вистинска татковина и вечниот дом на среќата;
и повик од темнината на овој свет до Рајските градини;
и време за подигање надомест од изобилствата на Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим) за испол- нувањето на должностите кон Него.
Штом во реалноста ова претставува суштина на смртта, таа не треба да се смета за застрашувачка, туку напротив, како почеток на милоста и среќата. Дел од продуховените (ехлуллахот) се плашеле од смртта, но нивниот страв не бил поради тоа што ја гледале како застрашувачка, туку можеби поради нивната надеж за стекнување повеќе заслуги (севапи) преку спроведување на што повеќе добри дела со продолжување на животните обврски.
Да, за следбениците на верата, смртта претставува порта кон Божјата милост, а за оние што се во заблуда – јама на вечна темнина.
ДЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој непотребно се грижиш! Неспокоен си поради тежината на твојата болест. Тоа неспокојство ја отежнува твојата болест. Доколку сакаш да си ја олесниш болеста, потруди се да не се плашиш. Размислувај за придобивките од болеста и наградата за тоа, и дека брзо ќе помине. Тоа ќе ти го намали стравот и ќе ти ја отстрани болеста од корен.
Да, неспокојството придонесува двојно зголемување на болеста. Под физичката болест, неспокојството предизвикува духовна болест на срцето, која почива врз физичката и така продолжува. Ако твоето љубопитство и неспокојство исчезнат затоа што си ѝ се предал на судбината, си ја прифатил и со размислувањата за мудроста на болеста, тогаш еден многу важен дел од болеста се искоренува, станува полесна и делумно исчезнува. Понекогаш малата физичка болест преку неспокојството се зголемува за десеткратно повеќе. Со исчезнувањето на неспокојството, исчезнуваат и девет десеттини од болеста.
Бидејќи неспокојството ја зголемува болеста, и затоа на извесен начин ја обвинува мудроста на Аллах, ја критикува Божествената милост и се жали на Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим), човекот како одговор на ова добива шлаканица и состојбата му се влошува. Да, како што со благодарноста се зголемува благодатот, така и со жалењето се зголемуваат болеста и несреќите.
Притоа, и самото неспокојство е болест. Лекот за тоа е да се осознаат придобивките на болеста. А, бидејќи си ги сфатил целта и придобивките, примени го тој мевлем врз неспокојството и спаси се. Наместо „Ах!“, речи „Ох!“; наместо „Ах, што ме снајде!“, речи „Фала Му на Аллах за секоја ситуација اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى كُلِّ حَالٍ (Елхамдулиллахи ала кулли хал).“
ЕДИНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти нестрплив болен брату! Иако болеста ти причинува моментална болка, од почетокот на болеста до денес, престанокот на болеста и добрините заработени за време на болеста ти даваат душевна сладост. Од денес, а можеби и од овој миг болеста ќе исчезне и, секако, нема да има болка, кога нема ништо. А, кога нема болка, нема ни поплаки.
Си станал нестрплив поради тоа што погрешно си ги замислувал нештата, бидејќи заедно со болеста исчезнува и болката од која остануваат само добрините и сладостите. Присетувајќи се на времето поминато во болест, да се биде тажен и нестрплив, наместо да се биде радосен и да се стекне придобивка, претставува вистинска будалаштина.
Идните денови сè уште не се дојдени. Да се размислува за нив уште отсега и поради тоа да се биде нестрплив за нешто што не постои, а да се смета за постоечко, и ако денот што сè уште не е дојден ти предизвикува болка поради болеста која сè уште ја нема и за маките кои сè уште не настапиле – ако тоа не е будалаштина, тогаш што е?
Штом времето пред овој час што изминало во болест дава радост и времето по овој час го нема, а ја нема ниту болеста, ниту пак, болките и маките, тогаш не расфрлувај ја налево-надесно сета сила за трпение дадена од Семоќниот Аллах, туку искористи ја за моменталните болки, речи „О, трпение“ (Ја сабур) и издржи.
ДВАНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој поради твојата болест не си во состојба да си ги извршуваш должностите и обредните молитви (зикир) и поради оваа неможност чувствуваш жал! Знај дека во хадисот се наведува дека „побожниот верник (мумин), и за време на болеста се здобива со заслуги (севапи), и покрај тоа што поради неа не е во можност да ги извршува редовните обредни молитви (зикир).“ Болниот човек што за време на болеста тежнее да извршува што повеќе обврски (фарзови) и ги извршува стрпливо и верно, болеста ќе му ги надомести суннетите([4]).
Притоа болеста чини човекот да ја почувствува својата немоќ и слабост. Таа преку јазикот на својата немоќ и слабост го предизвикува човекот на усна молитва. Семоќниот Аллах на човекот му дал безгранична немоќ и слабост за тој постојано да бара засолниште под заштита на Божествената капија и сесрдно да се моли.
قُل۟ مَا يَع۟بَؤُا بِكُم۟ رَبّٖى لَو۟لَا دُعَٓاؤُكُم۟
Според значењето на стихот (ајетот): „Кога не би постоела вашата молитва (дуа), каква би била вашата вредност?“ Со тајната на овој ајет, мудроста за создавањето на човекот и причината за неговата важност е искрената молитва (дуата) и молбата (нијазот), а бидејќи болеста е причина за молитви и молби, и од оваа гледна точка не треба да се жали, туку да Му благодари на Аллах, и со оздравувањето не треба да се затвори чешмата на молитвата што ја отвора болеста.
ТРИНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти несреќен човеку, кој се жалиш за твојата болест! За некои луѓе болеста е многу важно богатство и скапоцен Божји дар. Секој болен човек својата болест може да ја замисли на тој начин.
Времето на назначениот час (еџел) не се знае. Семожниот Бог во Неговата мудрост назначениот час го прикривал со цел да се спаси човекот од апсолутниот очај и апсолутната безгрижност и за да го држи во страв и надеж и да го сочува својот живот, како во овој свет, така и во Задгробниот. Штом назначениот час може да настапи во секое време, ако го заплени човекот во состојба на безгрижност, тоа може да биде многу штетно за неговиот вечен живот. Но, болеста ја руши безгрижноста, наведува на размислување за Задгробниот свет, потсетува на смртта, и според тоа човекот се подготвува себеси. Некои болести се толку корисни што добивката достигнува до степен кој не може да се стигне дури ни за дваесет години, а со болеста се стигнува за дваесет дена.
Исто така, меѓу моите пријатели беа и две млади момчиња, Аллах да ги прости. Едниот од нив беше Сабри од селото Илама, а другиот Везирзаде Мустафа од Исламкој. Со задоволство ги набљудував овие двајца млади луѓе, кои иако беа неписмени, од сите мои ученици беа меѓу најистакнатите во искреноста и во верските служби. Не им ја разбирав филозофијата. По нивната смрт, дознав дека и двајцата боледувале од сериозна болест. Таа болест им била водич која ги упатила на прав пат, оти имаа голем Божји страв и се наоѓаа во состојба на вршење на највредните должности и остварување на придобивките за Задгробниот свет, за разлика од другите несовесни млади кои се откажале од задолжителните верски обреди и должности. Дај Боже, овие двегодишни маки од болеста да им бидат причина за милиони години вечна среќа. Сега сфаќам дека молитвите мои што понекогаш ги кажував за нивното здравје, во однос на овој свет се претвориле во клетви. Дај Боже моите молитви за нивното здравје да бидат услишени во Задгробниот свет.
Така, според моите верувања, овие двајца се здобија со еквивалентни придобивки како што може да се добијат за десет години со извршување на своите обврски и должности. И овие двајца млади како и останатите, да тргнеа по патот на безгрижноста и порокот заведени од младоста, потпирајќи се на здравјето, смртта би ги затекнала право во средината на нивните гревови и нечистотии, и нивните гробови би ги претворила во дувла на скорпии и змии, наместо во ризница од Светлина (Нур).
Штом болеста содржи вакви придобивки, не треба да се жалиме од неа, туку со верност и трпение треба да Му се заблагодариме на Аллах и да имаме доверба во Неговата милост.
ЧЕТИРИНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, чиишто очи имаат раз- виено катаракта! Кога би знаел каква Светлина (Нур) поседува духовното око на верникот чиишто очи се прикриени со завеса, би изјавил: „Сто илјади пати фала Му (шуќур) на Семилостивиот Господар.“ За да го објаснам овој лек, ќе ви раскажам една случка. Таа почнува вака:
Едно време, ослепе тетката на Сулејман од Барла, која лојално ми вршеше услуги во период од осум години и за тоа време ниту еднаш не ме налути. Таа честита жена, претпоставувајќи дека сум стопати поголем од тоа што сум, еден ден ме пресретна на капијата од џамијата и ми рече: „Моли се за мене за пак да прогледам.“ Јас, безгрешноста на таа блажена и по малку сенилна жена ја зедов како посредник во моите молитви и се молев: „О, Господе, поради почитта кон нејзината безгрешност, врати ѝ го видот.“ По два дена, дојде еден лекар од Бурдур и ѝ ја тргна очната завеса. По четириесет дена, таа повторно го изгуби видот. Се растажив многу и почнав пак да се молам. Дај Боже молитвата да биде прифатена во Задгробниот живот. Во спротивно, таа молитва би можела да биде многу лоша клетва за неа бидејќи ѝ беа останале уште четириесет дена до нејзината смрт, а по четириесет дена, таа почина, Бог да ја прости.
На тој начин, таа почината верничка (мерхума) како противвредност на четириесетдневното гледање на богатите градини на Барла, со очите на староста заслужи во гробот (кабурот) да ги гледа Рајските градини четириесет илјади дена, бидејќи имаше силна верба и целосна искреност.
Да, доколку ослепи еден верник и отиде во гроб во таа состојба, во согласност со неговиот степен, тој може да го гледа светот на Светлината (Нурот) многу повеќе во однос на другите што се отидени во гроб. Како што и ние на овој свет гледаме многу работи што слепите верници не можат да ги видат, така и тие во своите гробови, ако отидат со верба, во согласност со нивниот степен многу повеќе ќе видат од останатите што се во гроб. Исто како што се гледа со телескоп кој ги доближува и најголемите далечини, како на платно во кино ќе ги видат и Рајските градини во согласност со нивниот степен, и вчудовидено ќе ги набљудуваат.
Така, со благодарност и трпение, под завесата на овие очи можеш да пронајдеш многу попросветлено око, кое додека е под земја, ќе го гледа и ќе го набљудува Рајот (Џеннетот) над небото. Значи, оној што ќе ја тргне завесата од твоите очи и ќе ти овозможи да прогледаш, е очниот лекар Семудриот Куран (Куран-и Хаким).
ПЕТНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој воздивнуваш со „ах“! Не воздивнувај со „ах“ гледајќи ја сликата на болеста, туку осврни се на нејзиното значење и извикај „ох“. Да не беше убаво значењето на болеста, Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим) не би им ги дал тие болести на Своите најмили. Меѓутоа, во хадиси-и сахих стои:
اَشَدُّ النَّاسِ بَلَاءً اَل۟اَن۟بِيَاءُ ثُمَّ ال۟اَو۟لِيَاءُ اَل۟اَم۟ثَلُ فَال۟اَم۟ثَلُ – اَو۟ كَمَا قَالَ
Односно, „Оние што се најпогодени со несреќи и маки се најдобрите и најбеспрекорните меѓу луѓето (пророците, светците и сличните на нив).“ На чело со светиот (хазрети) Ејјуб Алејхисселам, Божјите пратеници, потоа и личности што биле големи верници, на болестите кои ги снаоѓале, гледале како на некоја вистинска молитва (ибадет), односно како на некој подарок од Семилостивиот Создател (Халик-и Рахим) и трпеливо му се заблагодарувале на Аллах.
Еј, ти болен човеку, кој се оплакуваш со извикувањето „ах“! Ако сакаш да ѝ се придружиш на оваа прозрачна група, заблагодарувај се стрпливо, бидејќи ако се жалиш, тие нема да те примаат во своите редови. Ќе западнеш во јамата на невнимателните и ќе одиш по мрачни патишта.
Да, има такви болести, кои ако доведат до смрт, се како еден вид мачеништво (духовен шехид) што резултира со одреден степен на светоста како мачеништво (еден вид умирачка на Божјиот пат). На пример, оние што умираат од болести при породувањето ([5]), од стомачни болки, со давење, горење и чума, стануваат духовни шехиди, а постојат и такви болести што по смртта на заболениот му обезбедуваат степен на продуховеност.
Притоа болеста намалувајќи ја љубовта и приврзаноста кон овој свет, преку смртта ги олеснува маките и болките, а понекогаш дури и радува поради разделбата со животот.
ШЕСНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој се жалиш за твоите маки! Болеста поттикнува почит и сочувство и многу убави работи, кои се најважни во човековата цивилизација. Болеста го спасува човекот од надуеност и свирепост, кои го водат кон дивјаштво и немилосрдност.
Бидејќи со тајната اِنَّ ال۟اِن۟سَانَ لَيَط۟غٰى اَن۟ رَاٰهُ اس۟تَغ۟نٰى душата е склона да прави зло кога се наоѓа во свирепост, а доаѓа како последица на здравјето и крепкоста. Нема почит кон пријателствата што се вредни за тоа. Не чувствува милост кон оние што се достојни за тоа и што заслужуваат милосрдие, и кон оние што се болни.
Но, кога човекот ќе се разболи, ја разбира својата слабост и немоќ и им укажува чест на своите браќа што заслужуваат почит. Чувствува почит кон браќата верници што го посетуваат и што му помагаат. И чувствувајќи милост кон унесреќените, која доаѓа како резултат на поврзаноста со својот вид и е една од најзначајните карактеристики на Исламот, и споредувајќи ги со себе, во потполност сочувствува со нив и е милостив, а доколку е во можност, настојува да им помогне – ако не со друго, тогаш барем се моли или ги посетува и ги прашува за нивната здравствена состојба, што спрема шеријатот([6]) е суннет, и заработува заслуги (севапи).
СЕДУМНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој се жалиш дека поради болеста не можеш да чиниш добри дела! Биди благодарен! Болеста ти ги отвора најискрените врати на добрините. Болните и оние што се грижат за нив за да го постигнат Аллаховото задоволство, непрекинато заработуваат заслуги (севапи) и таа нивна грижа е најважната причина за услишување на молитвата.
Да, грижата за болните луѓе и за верниците донесува само севапи. Заинтересираноста за здравствената состојба на болните или посетата на болните, под услов да не ги оптоваруваме, претставува суннет и избавување од гревовите (кеффарету’з-зунуб). Хадисот вели: „Примете ги молитвите на болните, нивните молитви се прифатливи.“ Особено, ако болниот е ваш роднина, мајка или татко, грижата за нив претставува значајна молитва (ибадет) и голема заслуга (севап). Да се утеши и да се задоволи срцето на болен човек, се смета за давање милостина (садака) од голема значајност.
Колку ли е среќно тоа чедо што за време на болеста на таткото и мајката останува покрај нив и задоволувајќи ги нивните лесноранливи срца, од нив добива молитви за добрите дела. Да, на сликата на верноста што ја прикажува човековата големина и состојбата на едно вистинско чедо, кое со совршена почит, својствено за чедото кон родителите, за време на болеста им возвраќа за нивната милост што тие му ја дале, и што претставува највозвишена вистина на општествениот живот, па дури и ангелите ракоплескаат со „Машаллах, Барекаллах.“
Да, за време на болеста постојат многу задоволства што произлегуваат од добрините, милоста и сочувството на оние околу нив, а се и многу пријатни и миротворни, и ги ублажуваат болките во целост.
Услишувањето на молитвата на болниот е многу важно прашање. Во изминативе три-четириесет години заболев од лумбаго и почнав да се молам за да оздравам. Сфатив дека всушност болеста е дадена за да се молиме. Бидејќи молитвата не може да се отстрани со молитва, односно молитвата не може да се поништи самата, сфатив дека резултатите од молитвата се однесуваат на Задгробниот свет ([7]) и дека таа самата на некој начин е молитва, а болниот со својата болест согледувајќи ја сопствената немоќ, се засолнува под Божествениот закон. Затоа, иако триесет години кажував молитви за моето исцелување, кои изгледаа ко да не беа услишени, јас никогаш не престанав да се молам во срцето.
Бидејќи болеста е време за молитва, оздравувањето не е резултат на молитвата. Ако Семудриот и Семилостивиот Создател (Џенаб-и Хаким-и Рахим) подарил лек, тоа сигурно е поради Неговата благородност.
Ако молитвата не ни е прифатена онака како што сме сакале, не можеме да речеме дека молитвата не е услишена. Семудриот Создател (Халик-и Хаким) многу подобро знае од нас што е добро за нас, па ни го дава тоа што е во наш интерес. Понекогаш молитвите што ги кажуваме за материјални придобивки, за наше добро ги прифаќа претворајќи ги во молитви за Задгробниот свет. Како и да е...
Во секој случај, молитвата која преку тајната на болеста постигнала искреност, особено онаа што доаѓа поради слабост, немоќ, пониженост и потреба, постои голема веројатност да се исполни. Болеста претставува извор на искрена и чиста молитва. Затоа и болните верници и оние верници што ги негуваат болните, би требало да извлечат поука од ова.
ОСУМНАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој се откажуваш од благодарноста и почнуваш да се жалиш! За да можеш да се жалиш, мора да постои причина. Тебе не ти е скратено ништо, а сепак се жалиш. Можеби има толку многу благодарности што требало да ги направиш, а ти не си им се оддолжил. Но, ако со неоддолжување Му се жалиш на Возвишениот Праведник, тоа е како да го бараш бесправно своето право. Не можеш да се жалиш гледајќи ги оние чие здравје е на повисоко ниво од твоето. Сигурно е дека си должен да бидеш благодарен гледајќи ги оние беспомошни болни лица, кои во поглед на здравјето се на пониско ниво од твоето. Ако раката ти е скршена, погледни ги оние чии раце се отсечени. Ако немаш едно око, погледни ги оние што се слепи и ги немаат и двете очи. Заблагодари Му се на Аллах.
Да, никој нема право да се жали гледајќи ги оние чиишто благодати се над неговите. Треба да се гледаат оние што се над нас во поглед на несреќите што сите нè погодуваат, и затоа треба да се биде благодарен. Оваа тајна во некои пораки е објаснета со пример:
Еден човек искачувал беспомошно лице на врвот на минарето. Врз секој степеник се наоѓал по еден ихсан (духовна убавина со која е даруван), по еден подарок што ќе му биде даден. На самиот врв се нудел најголемиот подарок. Како возврат за тие подароци, од него се очекувало благодарност, но кога тој пргав човек би заборавил на сите тие разновидни подароци врз степениците што ги поминувал сметајќи ги за безвредни, без да се заблагодари гледал нагоре и велел: „Камо среќа ова минаре да беше повисоко, да можев уште погоре да се искачам. Зошто не е високо како онаа планина, или пак, како она друго минаре?“ Колку неблагодарен би бил кон благодатите и каква неправда би чинел ако се жалиш...
Исто така, и човекот, кој од ништо стигнал до постоење, тело (вуџуд), не станал ниту камен, ниту дрво, ниту пак животно, туку станал човек, муслиман и најважно – здрав, па со здравјето и телесната снага успеал да достигне до високи степени на благодати. Ако подоцна во таа состојба му излезат некои пречки поради кои нема да биде удостоен со нимети како што се здравјето, крепкоста или, пак, ги загуби поради лош избор, злоупотреба, или затоа што не успеал да дојде до нив, и ако почне поради сето ова да се жали покажувајќи нестрпливост, ќе воздивне: „Аман, што имам направено, па ова ми се случува!?“ Притоа, ако почне да го критикува Аллаховото господарење, тогаш таквата состојба е духовна болест, многу потешка и понесреќна од обична физичка болест, слично на тепачка со скршени раце, каде што тој со жалење уште повеќе ја зголемува својата болка.
Паметна постапка би била преку тајната:
لِكُلِّ مُصٖيبَةٍ اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّٓا اِلَي۟هِ رَاجِعُونَ
Да се предаде и да се стрпи додека болеста си ја одигра својата улога и исчезне.
ДЕВЕТНАЕСЕТТИ ЛЕК
Со самеданскиот израз на Есмау’л Хусна се истакнува дека сите имиња се со Севозвишена Убавина (Џемил’и Зулџелал). И во внатрешноста на сè што постои, животот претставува најубаво нешто, најцелосно Огледало на Самедијетот. Огледалото на убавото е убаво. Огледалото што ја покажува убавината на убавиот, и самото станува убаво. Како што таа убавина во огледалото ја одразува својата убавина, така и сè што се случува во животот, во поглед на вистината, е убаво, бидејќи ги прикажува убавите врски на Есмау’л Хусна.
Кога животот постојано би течел во здравје и крепост, тогаш сè би било како огледало со недостатоци. Можеби тоа здравје и таа крепкост во внатрешноста на тој едноличен живот, во еден вид би оддавале чувство на непостоење, изумирање и исчезнување, и со самото тоа би предизвикале здодевност и неспокој, би ја намалиле вредноста на животот, така што сладоста на векот би се прикажала како здодевност. За да му помине времето побрзо, човекот се фрла самиот себеси во бесцелна забава. Слично на времето што го минува во затвор постапувајќи спрема тоа вредно време како непријател, го уништува, сакајќи што побрзо да помине.
Меѓутоа, животот, кој е во постојана промена и движење и кој минува низ разни ситуации, ни укажува на значењето и на уживањата на времето и ни дава да ја чувствуваме неговата вредност. Дури и во немаштија и тешкотија, човекот не сака да му помине векот. Поради здодевност, тој не офка со „уф, уф“, зборувајќи во смисла „Аман, сонцето не изгреа или ноќта сè уште не помина!“
Да, прашај го богатиот господин неработник, кој времето го поминува во лежење и одморање и кому ништо не му недостасува:
„Како си?“
Сигурно е дека од него ќе слушнеш поплаки од типот на: „Аман, времето никако да помине, ајде дојди да одиграме некоја партија табла или да побараме нешто интересно за да ни мине времето.“ Или, пак, ќе слушнеш поплаки што доаѓаат поради непресушни желби, како на пример: „Уште ова ми недостасува, камо среќа да можев уште оваа работа да ја завршам.“
Прашај го и оној што е во немаштија, или е обичен работник, или пак, е во постојана работа:
„Како си?“
Ако има памет, ќе каже:
„Сполај му на мојот Раб, добро сум, работам, камо среќа сонцето уште малку да не зајдеше и да можев да ја завршам оваа работа. Времето бргу минува, животот не стои, си одминува. Се мачам, но и тоа ќе помине. Сè вака брзо минува.“ Смислата на жалењето за минувањето на животот, всушност ја докажува неговата духовна вредност.
Значи, со работа се разбира сласта на векот и вредноста на животот. Излежувањето и неработењето го загорчуваат векот и човекот посакува бргу да помине.
Еј, ти, болен брату! Како што подетално и на недвосмислен начин е објаснето во другите пораки, основата и суштината на несреќите и шеровите, па дури и на гревовите, е нивното непостоење. Непостоењето претставува шер и темнина. Состојбите на монотоното одморање, тишина, неподвижност, поради својата блискост со непостоењето и ништожноста ја навестуваат темнината на непостоењето, па вознемируваат. Движењето и промените значат постоење, даваат чувство за постоење. Постоењето, пак, е потполна добрина и светлина.
Штом вистината е ваква, тогаш таа болест за твоето тело е како гостин кој е пратен поради многу должности, какви што се: да очисти, да оснажи и да помогне во напредувањето на тој вреден живот, да ги насочи и другите органи на телото на помош кон околината на друг заболен орган и да ги прикаже врските помеѓу разновидните имиња на Мудриот Создател (Сани’и Хаким). Иншаллах својата должност ќе ја исполни бргу и ќе си замине, и на здравјето ќе му рече: „Дојди ти на моето место, остани постојано и исполни ја својата должност. Оваа куќа е твоја и имај пријатен помин.“
ДВАЕСЕТТИ ЛЕК
Еј, ти болен човеку, кој за својата мака бараш лек! Болеста има два дела. Првиот дел е вистински, а вториот вообразен (нереален). Што се однесува до вистинскиот дел, Шафи’и Хаким’и Зулџелал површината на оваа земја ја направил огромна аптека и во неа ги поредил лековите за сите болести. Тие лекови, пак, ги бараат своите болести. На секоја мака ѝ создал лек. Да се земаат лекови поради лечење и да се користат е исправно, но притоа треба да се знае дека дејството при оздравувањето е од Возвишениот Хак. Како што Тој ја дава болеста, така го дава и оздравувањето.
Придржувањето кон препораките и советите на искусен, способен и побожен лекар претставува важен лек, бидејќи многу болести се јавуваат поради неумереност во јадењето, злоупотреба, расипништво, грешка, разврат и невнимание. Побожниот лекар во рамките на дозволеното ќе даде совети и поуки. Ќе ги забрани злоупотребата и расипништвото и ќе даде утешни зборови. Болниот има доверба во поуките и утешните зборови и му олеснува, и наместо неспокојство, му даваат спокој.
Но, доколку се работи за вообразена болест, нејзин највлијателен лек е да не ѝ се даде важност. Колку повеќе ѝ се дава важност, таа толку повеќе се дуе и се зголемува. Доколку не ѝ се обрне внимание и важност, таа се смалува и се распаѓа.
Како што пчелите уште повеќе му се собираат околу главата на човекот што ги вознемирува, така и ако не им обрне внимание, тие се растураат. Притоа, ако човекот во темнина на еден обичен конец што се ниша пред неговите очи му обрне внимание во неговата вообразба, тогаш тој се зголемува и може да го натера човекот во безглаво бегство. Но, ако не му обрне внимание и ако забележи дека се работи за обичен конец, а не за змија, си се смее на самиот себеси.
Доколку оваа вообразена „замислена“ болест продолжи, може да се претвори во вистинска болест, особено за плашливци и емотивно лабилни личности таа е многу тешка болест – од зрно прави товар и се крши духовното чувство. Особено ако такви личности стигнат во рацете на некој полулекар што нема милост, или пак, несовесни лекари што немаат човечност, тие уште повеќе ќе ја предизвикаат болеста. Па, ако си богат, ќе ти отиде богатството и на крај ќе останеш или без памет, или без здравје.
ДВАЕСЕТ И ПРВИ ЛЕК
Еј, болен брату! Во твојата болест постои физичка болка, меѓутоа тебе те опсенила една битна духовна сладотија која ќе го тргне влијанието на таа физичка болка. Бидејќи, доколку имаш татко, мајка и роднини, секако дека твојата физичка болка станува незначителна кон будењето на околу тебе веќе одамна заборавената и многу пријатна нивна милост, и кон повторното доживување на нивните благи погледи како во времето кога си бил дете, исто така и кон благите погледи на пријателите привлечени од твојата болест, чиишто пријателства останале околу тебе скриени зад завеса.
Притоа, стануваш и господин над господата бидејќи личностите на кои ти со задоволство си им правел услуги за да ја стекнеш нивната љубезност, под влијание на твојата болест, со милост ти излегуваат во пресрет. Притоа, привлекувајќи го кон себе човечкото сожалување кое човек го чувствува кон својот вид, од ниту еден наеднаш си нашол многу пријатели, другари и оние што ќе ти помогнат. И пак поради болеста прекинуваш, се одмораш од толку напорни работи.
Секако дека твојата мала болка кон овие духовни уживања не смее да биде причина да се жалиш од неа, туку таа мора да те упати на благодарност.
ДВАЕСЕТ И ВТОРИ ЛЕК
Еј, ти брату, што си погоден од тешка болест, како што е парализата! Како прво, сакам да те израдувам. Парализата за верниците (мумините) се вбројува во благопријатни (мубарек) болести. Ова одамна го имам слушнато од оние што се на степен на евлија (продуховени), но тајната не ја знаев. Една од тајните на ваков начин ја чувствувам во срцето:
За да дојдат до Возвишениот Хак, за да се спасат од овосветските огромни духовни опасности и за да си осигураат вечна среќа, Ехлуллах (продуховените) имаа одбрано и следеа два основни принципа, и тоа:
Прв: Потсетување на смртта (Рабита’и мевтт). Како што е овој свет минлив, така и за себе размислувале дека се минливи гости со свои должности на овој свет, па и за следниот живот работеле со ентузијазам.
Втор: За да се спасат од опасностите кон кои ги води нивниот нефс’и еммаре (душа наклонета да чини зло), и слепите чувства, со измачување и со подложување кон тешки режими настојувале да го уништат својот нефс’и еммаре.
Ти, брату, што си го изгубил здравјето од половината од твоето тело! Не прашувајќи ја твојата желба, тебе ти се дадени две вистини, кратки и лесни, што ќе те усреќат. Состојбата на твоето тело постојано ќе те тера да внимаваш на минливоста на човекот и на овој свет. Овој свет нема да те гуши повеќе, занесот не може да ти ги затвори очите. Душата наклонета да чини зло (нефс’и еммаре) сигурно е дека не може да го излаже со ниски нагони и чезнеења човекот со половина тело, бргу ќе се спаси од последиците на тој нагон.
Значи, муминот со тајната на иманот, со верноста и потпирањето на Аллах, за кратко време може да има полза од болеста каква што е парализата, полза во смисла на мачење и воздржување како евлија. И тогаш таа болест станува безначајна.
ДВАЕСЕТ И ТРЕТИ ЛЕК
Еј, ти, беспомошен болен човеку, што немаш никого! Ако твојата болест заедно со твојата самотија и туѓина можат да ги разнежнат и најладните срца и да ги привлечат нивните сожаливи погледи, секако дека твојата врска со иманот кон твојот Семилосен Создател (Халик’и Рахим) и твојата молитва, молитва на болен човек, со јазикот на слабоста, откако Го имаш спознаено Него, оваа твоја болест во самотија и во туѓина, повеќе од сè ќе ги привлече кон тебе погледите на Неговата милост, на Оној Кој на почетоците на сите Сури од Куранот ни се претставува во својство на Рахману’р Рахим (Милостив и Семилосен) и Оној Кој со искра на преубава милост преку сите мајки ги одгледува сите чеда и Кој секоја пролет со искрата на Својот рахмет ја пополнува површината на земјата со разнородни нимети (благодати), чија само една искра на милост е Џеннетот со своите убавини, којшто е место на вечен живот. Штом тој постои и внимава на тебе, за тебе сè постои.
Оној што Нему не Му е приврзан со иман и верност, или не ѝ дава вредност на таа врска, се наоѓа во вистинска туѓина и без никого.
ДВАЕСЕТ И ЧЕТВРТИ ЛЕК
Еј, вие што негувате болни безгрешни деца и старци што се како деца! Пред вас се наоѓа една многу важна зделка за ахирет. Спечалете ја со желба и упорност.
Постојат многу мудрости сврзани со животот на детето, како што е и мудроста дека болеста на недолжните деца претставува вежба на слабото тело, навикнување и вакцина што ќе создаде отпорност кон идните тешкотии на овој свет и воспитување од Аллах. Болеста за децата е како инјекција, која ќе биде причина за нивното духовно и идно напредување, или пак, напредување во ахиретот, како што за возрасните е причина за прочистување од гревовите (кеффарету’з зунуб). Севапите што доаѓаат поради болестите на децата се испишуваат во тетратките на делата на нивните родители, а особено се испишуваат на страниците на добрите дела на мајката, која со тајната на милоста, здравјето на детето го става пред своето здравје. Сето ова е потврдено од најискрените.
Како преку вистински кажувања, така и со многубројни примери од порано, потврдено е дека негувањето на старците, покрај заработување на многу севапи, добивање на нивниот благослов, а особено ако тоа се таткото или мајката, да се задоволат нивните срца и верно да им се служи, претставува причина за среќа на овој свет и среќа за во ахирет. Уште со многу примери е потврдено дека среќно чедо, што е послушно кон своите родители, истото ќе го дочека и од своите деца. Исто така, и несреќно чедо што ќе покаже непослушност кон своите родители и кон нив се однесува со непочитување, покрај тоа што во ахиретот ќе поднесува тешки маки, и на овој свет ќе го стигне казна и ќе доживее многу несреќи.
Да, негувањето на стари и невини не се однесува само на нивните роднини, зашто ако според тајната на иманот постои вистинско братство, тогаш несебичната помош на еден припадник на иманот, на тој беден старец зависен од нив претставува потреба на исламот.
ДВАЕСЕТ И ПЕТТИ ЛЕК
Еј, вие болни браќа! Доколку сакате еден возвишен и полезен лек што ќе донесе спас за сите ваши маки и што навистина е сладок, усовршете го својот иман – односно со покајување и со молба кон Аллах за простување, со намазот и со ибадетите (молитвите) искористете го иманот, тој „свет“ тиријак (лек што се корис- ти за брзо оздравување од сите болести и разни труења) и лековите што произлегуваат од него.
Да, оние што го сакаат овој свет и се врзани за него како ехл’и гафлет (оние што се невнимателни и во заблуда), поради таа љубов и поради поврзаноста со овој свет имаат болно духовно тело големо колку што е и овој свет. Што се однесува до иманот, а тоа во многу пораки недвосмислено го докажавме, одеднаш го лечи тоа духовно тело рането од ударите на исчезнувањето и разделбите и кое е полно со рани и лузни, отстранувајќи ги раните духовното тело вистински оздравува. Сега не би сакал да ве заморувам и кратко ќе речам:
Што се однесува до иманот како лек, тој своето дејство го прикажува со исполнувањето на фарзовите што е можно повеќе. Гафлетот и сефахетот (распуштеноста и развратот) и хевесати нефсаније и левхијати гајри мешруа (нагонските копнеења и уживања што не се алал), го спречуваат влијанието на тој тиријак (лек). Со оглед на тоа дека болеста спасува од гафлет, го уништува чезнеењето и станува пречка за влегување во забранети уживања, тогаш искористете го. Со покајување и барање прошка, со молитва и со нијаз, искористете ги возвишените лекови и светлината на вистинскиот иман.
Нека Возвишениот Праведник ви подари оздравување, а вашите болести ги направи причина за прочистување од гревовите (кеффарету’з зунуб). Амин, амин, амин!
اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ الَّذٖى هَدٰينَا لِهٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَه۟تَدِىَ لَو۟لَٓا اَن۟ هَدٰينَا اللّٰهُ لَقَد۟ جَٓاءَت۟ رُسُلُ رَبِّنَا بِال۟حَقِّ
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ طِبِّ ال۟قُلُوبِ وَ دَوَائِهَا وَ عَافِيَةِ ال۟اَب۟دَانِ وَ شِفَائِهَا وَ نُورِ ال۟اَب۟صَارِ وَ ضِيَائِهَا وَ عَلٰى اٰلِهٖ وَ صَح۟بِهٖ وَ سَلِّم۟
وَهُوَ لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ
Meali: “Bu kitap her derde dermandır.”
Tevafukat-ı latîfedendir ki Re’fet Bey’in birinci tesvidden gayet süratle yazdığı nüsha ile beraber, Hüsrev’in yazdığı diğer bir nüshada, ihtiyarsız hiç düşünmeden satır başlarında gelen elifleri saydık; aynen bu وَهُوَ لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ cümlesine tevafuk ediyor. (Hâşiye[8]) Hem bu risalenin müellifinin Said ismine, bir tek fark ile yine tevafuk ediyor. (Hâşiye[9]) Yalnız risalenin unvanına ait yazıdaki bir elif hesaba dâhil edilmemiştir.
Cây-ı hayrettir ki Süleyman Rüşdü’nün yazdığı nüsha, hiç elif hatıra gelmeden ve düşünmeden, yüz on dört elif, yüz on dört şifa-yı kudsiyeyi tazammun eden yüz on dört suver-i Kur’aniyenin adedine tevafukla beraber وَهُوَ لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ şeddeli lâm bir sayılmak cihetiyle yüz on dört harfine tam tamına tevafuk ediyor.
Yirmi Beşinci Lem’a’nın Zeyli
On Yedinci Mektup olup Mektubat mecmuasına idhal edildiğinden buraya dercedilmedi.
- ↑ Забелешка: Ова послание е напишано за четири и пол часа, а го потврдуваат:
Рушду Рефет Хусрев Саид
Да Да Да Да - ↑ Забелешка: Имајќи предвид дека овој Одблесок е инспириран во еден природен облик, во шестиот чин се напишани два лека. За да не ја нарушиме таа природност, ја оставивме онаква каква што е, бидејќи можеби се крие некаква тајна во неа.
- ↑ Слово или писмо што ја опишува наредбата, состојбата, движењето и зборот на нашиот Пророк Мухаммед
- ↑ Суннет: Збор на нашиот Пророк Мухаммед, неговото движење и однесување, кое со задоволство се прифаќа од другите луѓе.
- ↑ Забелешка: Заработувањето на степенот на духовниот шехид со оваа болест е доколку се умре до четириесет дена по породувањето
- ↑ Шеријат: вистински пат, прав пат кон религијата, Исламот, сите одредби на Исламот
- ↑ Забелешка: Ако дел од болеста е причина за постоењето на молитвата и ако таа е причина за исчезнувањето на болеста, тогаш постоењето на молитвата би било причина за себепоништување, а тоа е невозможно.
- ↑ Hâşiye: Sonradan yazılan ihtarın iki elifi bu hesaba dâhil olamayacağı için dâhil edilmemiştir.
- ↑ Hâşiye: Madem Keramet-i Aleviye’de ve Gavsiye’de, Said’in âhirinde nida için vaz’edilmiş bir elif var (Saidâ) olmuş belki fazla olan bu elif, o elife bakıyor.
Re’fet, Hüsrev