On Birinci Şuâ/mk: Revizyonlar arasındaki fark

    Risale-i Nur Tercümeleri sitesinden
    ("За ова повторно има објаснување во Младински Водич. Едно време ми беше поставено прашањево од браќата што ми помагаа:" içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
    ("Ангелите не се спротивставуваат на она што Аллах им го заповедува. Тие не се способни на нешто друго, освен на искрено богослужение, не создаваат ништо, не се мешаат без дозвола, не се залагаат без дозвола од Пречистиот, затоа им е овозможена честа عِب..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
     
    (Aynı kullanıcının aradaki diğer 227 değişikliği gösterilmiyor)
    110. satır: 110. satır:
    Поминаа веќе педесет дена (сега веќе и седум години(<ref>Забелешката во заградата датира од 1946 г.</ref>)), а ти ништо не си прашал, ниту пак, си бил љубопитен во врска со оваа страшна Светска војна, којшто го доведе целиот свет во хаос и е тесно поврзана со судбината на исламскиот свет. Истовремено гледаме дека некои религиозни и учени луѓе ги изоставуваат џамијата и групата брзајќи да слушаат радио. Дали можеби има некој проблем поголем од војната? Или ангажирањето со тоа ни носи штета на некој начин?
    Поминаа веќе педесет дена (сега веќе и седум години(<ref>Забелешката во заградата датира од 1946 г.</ref>)), а ти ништо не си прашал, ниту пак, си бил љубопитен во врска со оваа страшна Светска војна, којшто го доведе целиот свет во хаос и е тесно поврзана со судбината на исламскиот свет. Истовремено гледаме дека некои религиозни и учени луѓе ги изоставуваат џамијата и групата брзајќи да слушаат радио. Дали можеби има некој проблем поголем од војната? Или ангажирањето со тоа ни носи штета на некој начин?


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Јас одговорив:
    '''Cevaben dedim ki:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Капиталот на животниот век е многу мал. Работата што треба да се направи е многу голема. Кога ќе започнеме од кругот на срцето, стомакот, телото, домот, собата, градот, државата и татковината, земјината топка и човештвото, и стигнеме до кругот на живите созданија во севкупност и светот во целост, сите тие кругови се во меѓусебен сооднос. Секој човек може да има задачи во секоја од овие области, но најважните и трајните во овие кругови се оние што се во најмалите кругови, додека најмалку важните и привремени задачи се во најголемите кругови. Според оваа аналогија, најмалите и најголемите се обратнопропорционални.
    Ömür sermayesi pek azdır. Lüzumlu işler pek çoktur. Birbiri içinde mütedâhil daireler gibi her insanın kalp ve mide dairesinden ve ceset ve hane dairesinden, mahalle ve şehir dairesinden ve vatan ve memleket dairesinden ve küre-i arz ve nev-i beşer dairesinden tut tâ zîhayat ve dünya dairesine kadar, birbiri içinde daireler var. Her bir dairede her bir insanın bir nevi vazifesi bulunabilir. Fakat en küçük dairede, en büyük ve ehemmiyetli ve daimî vazife var. Ve en büyük dairede en küçük ve muvakkat, ara sıra vazife bulunabilir. Bu kıyas ile küçüklük ve büyüklük makûsen mütenasip vazifeler bulunabilir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Но, привлечноста на поголемите кругови го предизвикуваат човекот да ги занемари неговите важни и неопходни задачи во помалите кругови преокупирајќи го со непотребни, тривијални и споредни нешта. Го уништува својот животен капитал за ништо. Го уништува својот скапоцен живот за безвредни работи. И понекогаш, оној што со љубопитност ги следи борбите од војната, станува симпатизер на едната страна, ја фаворизира тиранијата и ѝ станува ортак.
    Fakat büyük dairenin cazibedarlığı cihetiyle küçük dairedeki lüzumlu ve ehemmiyetli hizmeti bıraktırıp lüzumsuz, malayani ve âfakî işlerle meşgul eder. Sermaye-i hayatını boş yerde imha eder. O kıymettar ömrünü kıymetsiz şeylerde öldürür. Ve bazen bu harp boğuşmalarını merak ile takip eden, bir tarafa kalben taraftar olur. Onun zulümlerini hoş görür, zulmüne şerik olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Одговорот на првата точка: Да, пред секој човек, а особено пред секој муслиман стои важна кауза и значаен настан поголем од конфликтот меѓу големите сили за владеење со светот. Тоа е толку големо и значајно што, ако еден човек ги поседуваше разумот, силата и богатството истовремено и на Германците и на Англичаните, не би се поколебал да пожртвува сѐ за да стигне до единствената посакувана цел.
    '''Birinci noktaya cevap ise:''' Evet, bu Cihan Harbi’nden daha büyük bir hâdise ve bu zemin yüzündeki hâkimiyet-i âmme davasından daha ehemmiyetli bir dava, herkesin ve bilhassa Müslümanların başına öyle bir hâdise ve öyle bir dava açılmış ki her adam, eğer Alman ve İngiliz kadar kuvveti ve serveti olsa ve aklı da varsa o tek davayı kazanmak için bilâ-tereddüt sarf edecek.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Споменатата кауза е објавена од сто илјади врвни избраници и знамето ѝ е издигнато од безброј ѕвезди и раководители на човештвото, коишто се засноваат на договори, завети и ветувања од Господарот на световите, а дел од нив го виделе тоа и со сопствените очи. Каузата е судбинска за луѓето и таа е: Или човекот да ја придобие верата, или да изгуби без неа огромно вечно богатство и преубави живеалишта во големите градини, просторни колку небото и земјата. Ако тој не го обезбеди документот на верата, ќе изгуби. Во ова време, многумина го губат случајот поради чумата на материјализмот. Дури еден од јасновидците на реалноста и истражувачите на вистината забележал и открил дека само малкумина од секои четириесет луѓе со верата ја победуваат агонијата на смртта, а останатите губат. Се прашувам, ако на овој човек му се даде да владее со целиот свет, дали може да го пополни местото на изгубената борба?
    İşte o dava ise yüz bin meşahir-i insaniyenin ve hadsiz nev-i beşerin yıldızları ve mürşidlerinin müttefikan, kâinat sahibinin ve mutasarrıfının binler vaad ve ahidlerine istinaden haber verdikleri ve bir kısmı gözleriyle gördükleri şu ki herkesin iman mukabilinde bu zemin yüzü kadar bağlar ve kasırlar ile müzeyyen ve bâki ve daimî bir tarla ve mülkü kazanmak veya kaybetmek davası başına açılmış. Eğer iman vesikasını sağlam elde etmezse kaybedecek. Ve bu asırda, maddiyyunluk taunuyla çoklar o davasını kaybediyor. Hattâ bir ehl-i keşif ve tahkik, bir yerde kırk vefiyattan yalnız birkaç tanesi kazandığını sekeratta müşahede etmiş, ötekiler kaybetmişler. Acaba bu kaybettiği davanın yerini, bütün dünya saltanatı o adama verilse doldurabilir mi?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Бидејќи ние, учениците на Рисале-и Нур, знаеме дека ќе биде чиста лудост ако се откажеме од задачите со кои би го добиле случајот и се откажеме од чудесниот бранител, кој деведесет отсто гарантира дека нема да го загуби случајот и задачите во коишто бранителот нѐ вклучува и нас, и се вклучиме со безначајни ситници, небаре ќе останеме во светот засекогаш, сигурни сме дека, ако секој од нас би имал интелигенција стопати поголема од онаа што ја имаме, ние, сепак, би ја користеле само за оваа задача.
    İşte o davayı kazandıracak olan hizmetleri ve yüzde doksanına o davayı kaybettirmeyen hârika bir dava vekilini, o işte çalıştıran vazifeleri bırakıp ebedî dünyada kalacak gibi âfakî malayaniyat ile iştigal etmek, tam bir akılsızlık bildiğimizden biz Risale-i Nur şakirdleri, her birimizin yüz derece aklımız ziyade olsa da ancak bu vazifeye sarf etmek lâzımdır, diye kanaatimiz var.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Еј, мои нови браќа во оваа беда од затвор! Вие не сте се запознале со Рисале-и Нур како моите претходни браќа, кои дошле тука заедно со мене. Слушнете ги зборовите што сум ги кажал многукратно и сум ги потврдувал безброј пати, и нека ми бидат сведоци сите овие браќа и илјадниците како нив – Рисале-и Нур добиле деведесет отсто за овој голем случај и во изминатите дваесет години го предале документот за спасение и неговото вистинско сведоштво, осознаената вера, на дваесет илјади луѓе. Не е неверојатно, затоа што Рисале-и Нур извираат од духовното чудо на Светиот Куран и стојат на чело на оние што се бранители на големиот случај во нашето време.
    Ey hapis musibetinde benim yeni kardeşlerim! Sizler, benim ile beraber gelen eski kardeşlerim gibi Risale-i Nur’u görmemişsiniz. Ben onları ve onlar gibi binler şakirdleri şahit göstererek derim ve ispat ederim ve ispat etmişim ki o büyük davayı yüzde doksanına kazandıran ve yirmi senede yirmi bin adama o davanın kazancının vesikası ve senedi ve beratı olan iman-ı tahkikîyi eline veren ve Kur’an-ı Hakîm’in mu’cize-i maneviyesinden neş’et edip çıkan ve bu zamanın birinci bir dava vekili bulunan Risale-i Nur’dur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Иако веќе осумнаесет години непријателите, еретиците и материјалистите плетат различни интриги и не престануваат да ги подбуцнуваат управниците против мене, користејќи ги во името на моето ликвидирање, додека не ме фрлат во самица, како што се случи овој пат, тие не направија ништо значајно и, со дозвола на Аллах, нема ни да направат затоа што не успеаја да ја нарушат челичната кула на Рисале-и Нур, ниту пак, да влијаат на нејзината опрема – посланијата кои го достигнуваат бројот сто и триесет, освен на две или три од нив. Значи, доволно е да се ангажира адвокат за оние што сакаат да добијат.
    Bu on sekiz senedir benim düşmanlarım ve zındıklar ve maddiyyunlar, aleyhimde gayet gaddarane desiselerle hükûmetin bazı erkânlarını iğfal ederek bizi imha için bu defa gibi eskide dahi hapislere, zindanlara soktukları halde, Risale-i Nur’un çelik kalesinde yüz otuz parça cihazatından ancak iki üç parçasına ilişebilmişler. Demek, avukat tutmak isteyen onu elde etse yeter.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Истовремено, не плашете се, Рисале-и Нур не може да се забрани! Неговите посланија, со исклучок на две-три, циркулираат слободно во рацете на пратениците во служба на Владата на Републиката и нејзините лидери. Со Божја волја, ќе дојде време кога среќните управници и службеници, на затворениците ќе им ги раздаваат Рисале-и Нур како што се раздава лек и топол леб, и тогаш затворите ќе се претворат во вистински ефективни преуредувачки места.
    Hem korkmayınız, Risale-i Nur yasak olmaz; hükûmet-i cumhuriyenin mebusları ve erkânlarının ellerinde mühim risaleleri, iki üçü müstesna olarak serbest geziyorlardı. İnşâallah, bir zaman hapishaneleri tam bir ıslahhane yapmak için bahtiyar müdürler ve memurlar, o Nurları mahpuslara ekmek ve ilaç gibi tevzi edecekler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="BEŞİNCİ_MESELE"></span>
    == BEŞİNCİ MESELE ==
    == ПЕТТА ТЕМА ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Како што е опишано во Младински Водич, нема сомнеж дека младоста е минлива. Таа ќе се промени во старост и смрт, како што летото си го менува своето место со есента и зимата, а денот се претвора во вечер и ноќ. Ако минливата и краткотрајна младост се потроши достоинствено на добри дела и во границите на доброто однесување, сите свети книги носат радосна вест дека тој младич ќе се стекне со вечна младост.
    Gençlik Rehberi’nde izah edildiği gibi gençlik hiç şüphe yok ki gidecek. Yaz güze ve kışa yer vermesi ve gündüz akşama ve geceye değişmesi kat’iyetinde, gençlik dahi ihtiyarlığa ve ölüme değişecek. Eğer o fâni ve geçici gençliğini iffetle hayrata –istikamet dairesinde– sarf etse onunla ebedî, bâki bir gençliği kazanacağını bütün semavî fermanlar müjde veriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако младоста е потрошена на пороци, исто како што убиството произлезено од едноминутен гнев води до милиони минути затвор. Така и младинските недозволиви задоволства и уживања му причинуваат подлабоки и поголеми болки отколку задоволства, а да не ја споменуваме и страшната казна во задгробниот живот и тешкото мачење во гробот, освен тоа предизвикуваат и тешки страдања што произлегуваат од исчезнувањето на задоволствата и казната во земниот живот како последица на гревовите. Секој млад човек со здрав разум би го потврдил тоа од лично искуство.
    Eğer sefahete sarf etse nasıl ki bir dakika hiddet yüzünden bir katl, milyonlar dakika hapis cezasını çektirir. Öyle de gayr-ı meşru dairedeki gençlik keyifleri ve lezzetleri, âhiret mes’uliyetinden ve kabir azabından ve zevalinden gelen teessüflerden ve günahlardan ve dünyevî mücazatlarından başka, aynı lezzet içinde o lezzetten ziyade elemler olduğunu aklı başında her genç tecrübe ile tasdik eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример, болната љубомора, разделбата и платонската љубов, делумното задоволство во забранетата љубов го претвораат во отровен мед. Ако сакаш да знаеш како завршуваат во болници поради болести што се резултат на нивната залудно потрошена младост, во затвори поради нивните претерувања, во барови и дувла на пороците, и на гробишта поради вознемиреност што произлегува од нивните неухранети срца и души и невршењето на нивните вистински функции, оди прашај ги болниците, затворите, баровите и гробиштата. Секако, најмногу од сѐ, ќе слушнеш плач и воздишки од каење за животните шлаканици што младите ги добиле како казна за злоупотреба на својата младост, за нивните испади и забранети задоволства.
    Mesela, haram sevmekte bir kıskançlık elemi ve firak elemi ve mukabele görmemek elemi gibi çok arızalar ile o cüz’î lezzet, zehirli bir bal hükmüne geçer. Ve o gençliğin sû-i istimali ile gelen hastalıkla hastahanelere ve taşkınlıklarıyla hapishanelere ve kalp ve ruhun gıdasızlık ve vazifesizliğinden neş’et eden sıkıntılarla meyhanelere, sefahethanelere veya mezaristana düşeceklerini bilmek istersen, git hastahanelerden ve hapishanelerden ve meyhanelerden ve kabristandan sor. Elbette ekseriyetle, gençlerin gençliğinin sû-i istimalinden ve taşkınlıklarından ve gayr-ı meşru keyiflerin cezası olarak gelen tokatlardan eyvahlar ve ağlamalar ve esefler işiteceksin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На прво место Куранот, со голем број негови ајети (стихови), а потоа и сите свети писма и книги, ја носат радосната вест дека ако младоста поминала во рамките на умереноста, таа е во согласност со слаткиот Божји благодат и моќно средство за добри дела што резултираат со блескава и бесмртна младост на оној свет.
    Eğer istikamet dairesinde gitse gençlik, gayet şirin ve güzel bir nimet-i İlahiye ve tatlı ve kuvvetli bir vasıta-i hayrat olarak âhirette gayet parlak ve bâki bir gençlik netice vereceğini, başta Kur’an olarak çok kat’î âyâtıyla bütün semavî kitaplar ve fermanlar haber verip müjde ediyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Штом е ова реалноста, а сферата на дозволеното е доволна за уживање, и штом еден час забрането задоволство понекогаш води до казна од една или десет години, секако дека апсолутно е неопходно и потребно да се потроши слатката сфера на младинската чистота и достоинство, на вистинскиот пат, како благодарност за овој дар.
    Madem hakikat budur. Ve madem helâl dairesi keyfe kâfidir. Ve madem haram dairesindeki bir saat lezzet, bazen bir sene ve on sene hapis cezasını çektirir. Elbette gençlik nimetine bir şükür olarak o tatlı nimeti iffette, istikamette sarf etmek lâzım ve elzemdir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="ALTINCI_MESELE"></span>
    == ALTINCI MESELE ==
    == ШЕСТА ТЕМА ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ова прашање е кратко резиме само на еден од илјадниците аргументи на столбот на верата, верувањето во Аллах, за што постојат многубројни одлучувачки докази и објаснувања на многу места во Рисале-и Нур.
    Risale-i Nur’un çok yerlerinde izahı ve kat’î hadsiz hüccetleri bulunan iman-ı billah rüknünün binler küllî bürhanlarından bir tek bürhana kısaca bir işarettir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во град Кастамону група од средношколци дојдоа до мене и ми рекоа: „Запознај нѐ со нашиот Творец. Нашите наставници не зборуваат за Аллах.
    Kastamonu’da lise talebelerinden bir kısmı yanıma geldiler. “Bize Hâlık’ımızı tanıttır, muallimlerimiz Allah’tan bahsetmiyorlar.” dediler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Јас реков: Секоја наука што ја усвојувате, постојано зборува за Аллах и секоја со свој посебен јазик нѐ запознава со Творецот. Не слушајте ги вашите наставници, слушајте ја науката.
    Ben dedim: Sizin okuduğunuz fenlerden her fen, kendi lisan-ı mahsusuyla mütemadiyen Allah’tan bahsedip Hâlık’ı tanıttırıyorlar. Muallimleri değil, onları dinleyiniz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример, добро опремената аптека со животворни напивки и лекови во шишенца измерени со неверојатна прецизност и сооднос, несомнено ни покажува дека зад сето ова се крие исклучително вешт, добро обучен и мудар фармацевт.
    Mesela, nasıl ki mükemmel bir eczahane ki her kavanozunda hârika ve hassas mizanlarla alınmış hayattar macunlar ve tiryaklar var. Şüphesiz gayet maharetli ve kimyager ve hakîm bir eczacıyı gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На ист начин и аптеката на Земјината топка содржи повеќе од четиристотини илјади растенија и животни, од кои секое од нив во реалноста е слично на стаклен сад со прецизни хемиски препарати и на шишенце со неверојатни витални мешавини, и во неа дури и за слепите е видливо присуството на семудриот и голем Аптекар, и таа дава идеја за својот великодушен и сеславен Творец според степенот на своето совршенство, ред и големина во споредба со споменатата аптека на пазарот во согласност со критериумите на медицината што ја учите.
    Öyle de küre-i arz eczahanesinde bulunan dört yüz bin çeşit nebatat ve hayvanat kavanozlarındaki zîhayat macunlar ve tiryaklar cihetiyle, bu çarşıdaki eczahaneden ne derece ziyade mükemmel ve büyük olması nisbetinde, okuduğunuz '''fenn-i tıp''' mikyasıyla küre-i arz eczahane-i kübrasının eczacısı olan Hakîm-i Zülcelal’i hattâ kör gözlere de gösterir, tanıttırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример и чудесната фабрика што произведува илјадници видови ткаенина од едноставен материјал, несомнено ни покажува дека зад сето ова се крие вешт механичар и фабрикант.
    Hem mesela, nasıl bir hârika fabrika ki binler çeşit çeşit kumaşları basit bir maddeden dokuyor. Şeksiz, bir fabrikatörü ve maharetli bir makinisti tanıttırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На ист начин и Господаровата движечка машина наречена Земјина топка, и Божјата фабрика во којашто има стотици илјади главни фабрики, и во секоја од нив стотици илјади раководители, несомнено ни го покажуваат својот Создател и Сопственик во согласност со критериумите на механиката што ја учите и во зависност од степенот на совршенството и големината на Божјата фабрика наспроти човековата.
    Öyle de küre-i arz denilen yüz binler başlı, her başında yüz binler mükemmel fabrika bulunan bu seyyar makine-i Rabbaniye, ne derece bu insan fabrikasından büyükse, mükemmelse o derecede okuduğunuz '''fenn-i makine''' mikyasıyla küre-i arzın ustasını ve sahibini bildirir ve tanıttırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример и магацинот, просторијата за чување прехранбени производи или продавницата во која се насобрани и се чуваат илјадници видови продукти наместени на уреден и правилен начин, ни покажуваат дека тука има неверојатен сопственик, поседник и чувар на прехранбените производи и резерви.
    Hem mesela, nasıl ki gayet mükemmel bin bir çeşit erzak etrafından celbedip içinde muntazaman istif ve ihzar edilmiş depo ve iaşe ambarı ve dükkân; şeksiz, bir fevkalâde iaşe ve erzak mâlikini ve sahibini ve memurunu bildirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На ист начин и Господаровото складиште за производи секоја година странствува и минува растојание од дваесет и четири илјади години во беспрекорен и прецизен ред. Тоа содржи стотици илјади творби, од кои секое од нив има потреба од посебен вид храна, минува низ четирите сезони и за време на пролетта доаѓа како камион натоварен со илјадници видови храна за да ги однесе до бедните созданија чиишто сили се исцрпени за време на зимата. Тоа е Земјината топка – бродот на Сеславниот, којшто содржи илјадници видови стока, алатки и конзервирана храна. Во согласност со критериумите на науката за угостителство и трговија што вие ја изучувате, Сопственикот, Владетелот и Распоредувачот на Господаровата продавница и склад е видлив според величината на тоа складиште во споредба со складиштето создадено од човекот. Тој нѐ запознава со Себеси и нѐ насочува да го засакаме.
    Öyle de bir senede yirmi dört bin senelik bir dairede muntazaman seyahat eden ve yüz binler ve ayrı ayrı erzak isteyen taifeleri içine alan ve seyahatiyle mevsimlere uğrayıp baharı bir büyük vagon gibi binler ayrı ayrı taamlarla doldurarak kışta erzakı tükenen bîçare zîhayatlara getiren ve küre-i arz denilen bu Rahmanî iaşe ambarı ve bu sefine-i Sübhaniye ve bin bir çeşit cihazatı ve malları ve konserve paketleri taşıyan bu depo ve dükkân-ı Rabbanî, ne derece o fabrikadan büyük ve mükemmel ise okuduğunuz veya okuyacağınız '''fenn-i iaşe''' mikyasıyla o kat’iyette ve o derecede küre-i arz deposunun sahibini, mutasarrıfını, müdebbirini bildirir, tanıttırır, sevdirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Исто како и една армија што се состои од четиристотини илјади народи, и секој народ бара различни одредби, користи различни оружја, носи различни униформи, се подложува на различни вежби и има различен рок на активност и време на демобилизација. Ако оваа армија и кампот имаат чудотворен командант, кој по своја волја ги обезбедува сите оние различни нации со сите нивни различни одредби, оружје, униформи и опрема без да заборави или збуни кој било од нив, тогаш сигурно армијата и кампот укажуваат на овој чудотворен командант и нѐ насочуваат да го засакаме со целосна почит и восхит.
    Hem nasıl ki dört yüz bin millet içinde bulunan ve her milletin istediği erzakı ayrı ve istimal ettiği silahı ayrı ve giydiği elbisesi ayrı ve talimatı ayrı ve terhisatı ayrı olan bir ordunun mu’cizekâr bir kumandanı, tek başıyla bütün o ayrı ayrı milletlerin ayrı ayrı erzaklarını ve çeşit çeşit eslihalarını ve elbiselerini ve cihazatlarını, hiçbirini unutmayarak ve şaşırmayarak verdiği o acib ordu ve ordugâh, şüphesiz bedahetle o hârika kumandanı gösterir, takdirkârane sevdirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Исто така и со секоја пролет тука одново се мобилизира армијата на Сеславниот составена од четиристотини илјади народи – видовите животни и растенија, на секој од нив, едниот и единствен голем Командант – сеславен и севишен е Тој, им осигурува различна униформа, оброци, оружје, обука и демобилизација, без да заборави некого, без да се дозволи некоја забуна или грешка, со исклучително совршенство и одреден редослед. Безграничниот камп на пролетта што се простира по целата Земјина топка, им го сугерира на паметните и остроумни луѓе присуството на Владетелот на Земјата – според законите на воените науки и на нејзиниот Господар и Распоредувач, на најсветиот и најголемиот Командант и ни даваат спознание за Него според степенот на совршенството на овој импресивен камп и границите на неговото величество во споредба со гореспоменатиот, луѓето добиваат знаење за неговиот Владетел, сеславен е Тој, и Го засакуваат величејќи Го, Му ја негуваат светоста и Го слават.
    Aynen öyle de zemin yüzünün ordugâhında ve her baharda yeniden silah altına alınmış bir yeni ordu-yu Sübhanîde, nebatat ve hayvanat milletlerinden dört yüz bin nev’in çeşit çeşit elbise, erzak, esliha, talim, terhisleri gayet mükemmel ve muntazam ve hiçbirini unutmayarak ve şaşırmayarak bir tek kumandan-ı a’zam tarafından verilen küre-i arzın bahar ordugâhı, ne derece mezkûr insan ordu ve ordugâhından büyük ve mükemmel ise sizin okuyacağınız '''fenn-i askerî''' mikyasıyla, dikkatli ve aklı başında olanlara o derece küre-i arzın hâkimini ve Rabb’ini ve müdebbirini ve Kumandan-ı Akdes’ini hayretler ve takdislerle bildirir ve tahmid ve tesbihle sevdirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Исто како и милиони електрични светилки што се движат и што патуваат низ чудесен град, нивното гориво и изворот на енергија никогаш не се исцрпуваат, што очигледно само по себе ни го покажува чудотворниот занаетчија и извонредно талентираниот електричар, создавач на фабриката што раководи со електрична енергија, прави подвижни светилки, поставува извор на енергија и носи гориво; тие ги предизвикуваат другите да му честитаат, да му аплаудираат и да го сакаат.
    Hem nasıl ki bir hârika şehirde milyonlar elektrik lambaları hareket ederek her yeri gezerler, yanmak maddeleri tükenmiyor bir tarzdaki elektrik lambaları ve fabrikası; şeksiz, bedahetle elektriği idare eden ve seyyar lambaları yapan ve fabrikayı kuran ve iştial maddelerini getiren bir mu’cizekâr ustayı ve fevkalâde kudretli bir elektrikçiyi hayretler ve tebriklerle tanıttırır, yaşasınlar ile sevdirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Исто така и светилките на ѕвездите висат од таванот на дворецот Земја, илјадапати поголеми од Земјината топка според науката астрономија, и се движат седумдесет пати побрзо од истрелан проектил без да си го нарушат редоследот или да се судрат, без да изгаснат и без да им се потроши горивото.
    Aynen öyle de bu âlem şehrinde dünya sarayının damındaki yıldız lambaları, bir kısmı –kozmoğrafyanın dediğine bakılsa– küre-i arzdan bin defa büyük ve top güllesinden yetmiş defa süratli hareket ettikleri halde, intizamını bozmuyor, birbirine çarpmıyor, sönmüyor, yanmak maddeleri tükenmiyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Според астрономијата што ја изучувате, за да не угасне нашето сонце, што е милион пати поголемо и постаро од Земјата, а воедно е и светилка и печка во гостилницата на Семилостивиот, секој ден е потребно онолку течен гас колку што се морињата на Земјата, и онолку јаглен колку што има планини на Земјината топка или илјада пати повеќе дрва од големината на Земјата.
    Okuduğunuz kozmoğrafyanın dediğine göre, küre-i arzdan bir milyon defadan ziyade büyük ve bir milyon seneden ziyade yaşayan ve bir misafirhane-i Rahmaniyede bir lamba ve soba olan güneşimizin yanmasının devamı için her gün, küre-i arzın denizleri kadar gaz yağı ve dağları kadar kömür veya bin arz kadar odun yığınları lâzımdır ki sönmesin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И она што го пали и без дрва, јаглен и гас, го одржува горењето на сонцето и на сите други слични ѕвезди, не дозволува да изгаснат и ги движи истовремено со огромна брзина, е само врвна моќ и голема безгранична власт. Огромната вселена со нејзините сјајни светилки и висечки фенери го открива јасно, според критериумите на она што сте го прочитале или ќе го прочитате од електротехниката, Владетелот на оваа грандиозна изложба и на овој огромен празник, ни дава информации за нивниот Осветлувач, за мудриот им Организатор и великиот Создател, преку сведоштвото на сјајните ѕвезди. Вселената ги насочува сите да Го сакаат со празнување, и величењето на својата љубов и своето обожување да го искажат со поклонение пред Него.
    Ve onu ve onun gibi ulvi yıldızları gaz yağsız, odunsuz, kömürsüz yandıran ve söndürmeyen ve beraber ve çabuk gezdiren ve birbirine çarptırmayan bir nihayetsiz kudreti ve saltanatı, ışık parmaklarıyla gösteren bu kâinat şehr-i muhteşemindeki dünya sarayının elektrik lambaları ve idareleri ne derece o misalden daha büyük, daha mükemmeldir, o derecede sizin okuduğunuz veya okuyacağınız '''fenn-i elektrik''' mikyasıyla bu meşher-i a’zam-ı kâinatın sultanını, münevvirini, müdebbirini, sâni’ini, o nurani yıldızları şahit göstererek tanıttırır. Tesbihatla, takdisatla sevdirir, perestiş ettirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример и, кога би имало книга, во која, во секој ред со префинет ракопис е напишана друга книга, и во секое од нејзините зборови е напишана сура од Куранот, и поставените прашања во неа носат длабока содржина и смисла, и секое од нив го поддржува другото – таква неверојатна книга без сомнеж би го открило врвното мајсторство на писателот и неговата генијалност. Слична книга би дала знаење јасно како ден за авторот, би го покажала неговото совршенство и талент и би предизвикала таков восхит и признание меѓу читателите, што не би биле способни за нешто друго, освен да ги повторуваат зборовите на одобрување и воодушевување: „Божјата волја е исполнета! Бог да е благословен!“
    Hem mesela, nasıl ki bir kitap bulunsa ki bir satırında bir kitap ince yazılmış ve her bir kelimesinde ince kalemle bir sure-i Kur’aniye yazılmış, gayet manidar ve bütün meseleleri birbirini teyid eder ve kâtibini ve müellifini fevkalâde maharetli ve iktidarlı gösteren bir acib mecmua; şeksiz, gündüz gibi kâtip ve musannifini kemalâtıyla, hünerleriyle bildirir, tanıttırır. “Mâşâallah, bârekellah” cümleleriyle takdir ettirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Исто така и огромната книга на универзумот: Само на една нејзина страница – Земјината површина, и само во еден пасус – пролетта, се напишани триста илјади вида различни книги – видовите животни и растенија. Сето тоа е напишано истовремено и неговите елементи меѓусебно се мешаат без да се допушти грешка или збрка, без да се заборави нешто, со максимален ред и совршенство, и понекогаш во секој збор – како дрвото, на пример, е напишана ода, и во секоја точка – како семето, се состои содржината на целата книга. Тоа е видливо и догледно пред нас и со сигурност ни покажува дека зад него се крие перо што работело и го напишало. Проценете сами колку е голема книгата на универзумот, од секој нејзин збор извира богата смисла и различни мудрости, и колку овој голем отелотворен Куран – светот, укажуваат на својот Создател – сеславен е Тој, и на својот Автор – Семожен и врховен е Тој, во споредба со споменатата книга во примерот и според усвоеното од вас во областа на природните науки, науката за мудроста на нештата, и на искуството да се чита и да се пишува. Горепосоченото прифатете го во поширока смисла и со широк поглед кон огромниот универзум. Така ќе разберете како преку изразот „Аллах е Велик!“ се дефинира великиот Творец , како преку изразот „Слава Му на Бога!“ се дава до знаење за Неговата светост и како преку величењето „Фала Му на Бога!“ во нас се раѓа љубов кон Него.
    Aynen öyle de bu kâinat kitab-ı kebiri ki bir tek sahifesi olan zemin yüzünde ve bir tek forması olan baharda, üç yüz bin ayrı ayrı kitaplar hükmündeki üç yüz bin nebatî ve hayvanî taifeleri beraber, birbiri içinde, yanlışsız, hatasız, karıştırmayarak, şaşırmayarak; mükemmel, muntazam ve bazen ağaç gibi bir kelimede bir kasideyi; ve çekirdek gibi bir noktada bir kitabın tamam bir fihristesini yazan bir kalem işlediğini gözümüzle gördüğümüz bu nihayetsiz manidar ve her kelimesinde çok hikmetler bulunan şu mecmua-i kâinat ve bu mücessem Kur’an-ı Ekber-i Âlem, mezkûr misaldeki kitaptan ne derece büyük ve mükemmel ve manidar ise o derecede sizin okuduğunuz '''fenn-i hikmetü’l-eşya''' ve mektepte bilfiil mübaşeret ettiğiniz '''fenn-i kıraat''' ve '''fenn-i kitabet''', geniş mikyaslarıyla ve dürbün gözleriyle bu kitab-ı kâinatın nakkaşını, kâtibini hadsiz kemalâtıyla tanıttırır. “Allahu ekber” cümlesiyle bildirir, “Sübhanallah” takdisiyle tarif eder, “Elhamdülillah” senalarıyla sevdirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така по аналогија со кажаното дотука, секоја од многуте науки, користејќи ги своите широки и својствени критериуми, специфични огледала, остроумни очи и длабоки погледи, го посочува Творецот на универзумот, Великиот Владетел, ни го посочува Сеславниот заедно со Неговите Најубави имиња и нѐ информира за Него заедно со Неговите велики атрибути и совршенства.
    İşte bu fenlere kıyasen, yüzer fünundan her bir fen, geniş mikyasıyla ve hususi âyinesiyle ve dürbünlü gözüyle ve ibretli nazarıyla bu kâinatın Hâlık-ı Zülcelal’ini esmasıyla bildirir; sıfâtını, kemalâtını tanıttırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така тоа е со цел да се дадат инструкции за ова прашање, што е брилијантен и прекрасен доказ за Божественото единство дека Куранот на Чудесното Толкување нѐ учи за нашиот Создател најчесто со ајетите (стиховите) رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضِ и خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضَ Ова им го кажав на младите ученици, а тие го прифатија тоа целосно потврдувајќи го со зборовите: „Бескрајна благодарност на нашиот Господар што ни одржа час, што е апсолутна и врвна вистина. Аллах нека биде задоволен од тебе!“ И јас реков:
    İşte bu muhteşem ve parlak bir bürhan-ı vahdaniyet olan mezkûr hücceti ders vermek içindir ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan çok tekrar ile en ziyade رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضِ ve خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضَ âyetleriyle Hâlık’ımızı bize tanıttırıyor, diye o mektepli gençlere dedim. Onlar dahi tamamıyla kabul edip tasdik ederek: “Hadsiz şükür olsun Rabb’imize ki tam kudsî ve ayn-ı hakikat bir ders aldık. Allah senden razı olsun.” dediler. Ben de dedim:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Човекот е жива машина која може да страда од илјадници разновидни болки и да се насладува со илјадници разновидни задоволства, и иако е исклучително бессилен, има безброј непријатели – и материјални и духовни, и иако е крајно сиромашен, има безброј надворешни и внатрешни желби. Тој е бедно создание што постојано ги вкусува болките од ударите на загубата и разделбата. И покрај сето тоа, преку својата припадност кон Семожниот Владетел, преку верата и богослужението човекот наоѓа силна и голема потпора, до којашто прибегнува при оддалечувањето на сите непријатели и во неа, исто така, открива извор на поддршка со којашто се моли за задоволување на своите потреби и на сите свои желби и надежи. Секој се гордее со учтивоста и ситуацијата на својот господар, а преку верата човек се присоединува кон Семоќниот, Чија моќ е безгранична, и кон Милосрдниот Владетел, Чија милост е сеопфатна. Тој во потчинување стапува со покорност и благодарност пред Него и тогаш животниот век и смртта засекогаш се претвораат од погубување во виза и дозвола за преминување во вечниот свет. Проценете сами колку човек се насладува од поклонувањето пред својот Господар и се чувствува задолжен за верата во своето срце и е среќен за просветеноста на исламот, и е горд со својот Семожен и Милостив Господар, и е благодарен за дарот на верата и својата религија.
    İnsan, binler çeşit elemler ile müteellim ve binler nevi lezzetler ile mütelezziz olacak bir zîhayat makine ve gayet derece acziyle beraber hadsiz maddî, manevî düşmanları ve nihayetsiz fakrıyla beraber hadsiz zâhirî ve bâtınî ihtiyaçları bulunan ve mütemadiyen zeval ve firak tokatlarını yiyen bir bîçare mahluk iken, birden iman ve ubudiyetle böyle bir Padişah-ı Zülcelal’e intisap edip bütün düşmanlarına karşı bir nokta-i istinad ve bütün hâcatına medar bir nokta-i istimdad bularak herkes mensup olduğu efendisinin şerefiyle, makamıyla iftihar ettiği gibi o da böyle nihayetsiz Kadîr ve Rahîm bir Padişah’a iman ile intisap etse ve ubudiyetle hizmetine girse ve ecelin idam ilanını kendi hakkında terhis tezkeresine çevirse ne kadar memnun ve minnettar ve ne kadar müteşekkirane iftihar edebilir, kıyas ediniz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Како што им кажав на младите ученици, така им повторив и на несреќните затвореници: Оној што Го признава и Му се покорува, е среќен дури и да е во затвор. А, оној што Го заборавил, е несреќник и затвореник, дури и да живее во палата.
    O mektepli gençlere dediğim gibi musibetzede mahpuslara da tekrar ile derim: '''Onu tanıyan ve itaat eden zindanda dahi olsa bahtiyardır. Onu unutan saraylarda da olsa zindandadır, bedbahttır.'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Дури еден угнетен кога одел на погубување, со радост им рекол на своите очајни угнетувачи: „Јас нема да бидам погубен, туку можеби ќе бидам демобилизиран и ќе заминам онаму каде што ќе најдам среќа. Но, гледам дека вие сте осудени на вечна погуба и јас совршено ви се одмаздувам.“ Велејќи لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , тој среќно го предаде својот дух.
    Hattâ bir bahtiyar mazlum, idam olunurken bedbaht zalimlere demiş: “Ben idam olmuyorum. Belki terhis ile saadete gidiyorum. Fakat ben de sizi idam-ı ebedî ile mahkûm gördüğümden sizden tam intikamımı alıyorum.لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ diyerek sürur ile teslim-i ruh eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="YEDİNCİ_MESELE"></span>
    == YEDİNCİ MESELE ==
    == СЕДМА ТЕМА ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    (Плод на еден петочен ден во затворот Денизли)
    '''Denizli hapsinde bir cuma gününün meyvesidir.'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    وَمَٓا اَم۟رُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَم۟حِ ال۟بَصَرِ اَو۟ هُوَ اَق۟رَبُ ۝ مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ ۝ فَان۟ظُر۟ اِلٰٓى اٰثَارِ رَح۟مَتِ اللّٰهِ كَي۟فَ يُح۟يِى ال۟اَر۟ضَ بَع۟دَ مَو۟تِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُح۟يِى ال۟مَو۟تٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ
    وَمَٓا اَم۟رُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَم۟حِ ال۟بَصَرِ اَو۟ هُوَ اَق۟رَبُ ۝ مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ ۝ فَان۟ظُر۟ اِلٰٓى اٰثَارِ رَح۟مَتِ اللّٰهِ كَي۟فَ يُح۟يِى ال۟اَر۟ضَ بَع۟دَ مَو۟تِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُح۟يِى ال۟مَو۟تٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во затворот Денизли затворениците што имаа можност да контактираат со мене, ја прочитаа лекцијата што беше спомената во Шеста тема, лекцијата што едно време јас, со јазикот на научната дисциплина, им ја држев на средношколците во Кастамону, коишто ми велеа „Запознај нѐ со нашиот Творец.“ Во нив се роди цврста верба што ги насочи да почувствуваат копнеж и за задгробниот живот, па ми рекоа: „Запознај нѐ во целост исто така и со задгробниот живот, така што да не бидеме заблудени од нашите души и сатаните на оваа епоха и да не влеземе повторно во вакви зандани.“ Во затворот Денизли, со волјата на учениците на Рисале-и Нур и оние што ја имаат читано Шеста тема, се јави потреба за објаснување на резимето на столбот на верата во задгробниот живот. Ќе одговорам со краток исказ од Рисале-и Нур.
    Bir zaman Kastamonu’da “Hâlık’ımızı bize tanıttır.” diyen lise talebelerine sâbık Altıncı Mesele’de mektep fünununun dilleriyle verdiğim dersi, Denizli Hapishanesinde benimle temas edebilen mahpuslar okudular. Tam bir kanaat-i imaniye aldıklarından âhirete bir iştiyak hissedip “Bize âhiretimizi de tam bildir. Tâ ki nefsimiz ve zamanın şeytanları bizi yoldan çıkarmasın, daha böyle hapislere sokmasın.” dediler. Ve Denizli hapsindeki Risale-i Nur şakirdlerinin ve sâbıkan Altıncı Mesele’yi okuyanların arzuları ile âhiret rüknünün dahi bir hülâsasının beyanı lâzım geldi. Ben de Risale-i Nur’dan bir kısacık hülâsa ile derim:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во Шеста тема ги прашавме земјата и небото за нашиот Творец, и тие јасно како сонце ни Го опишаа со јазикот на научната дисциплина. На ист начин и, како прво, ќе го прашаме нашиот Господар за задгробниот живот, кој веќе сме Го запознале, потоа ќе го прашаме нашиот пророк, па Куранот, па другите пророци и свети книги, ангелите и универзумот.
    Nasıl ki Altıncı Mesele’de biz Hâlık’ımızı arzdan, semavattan sorduk; onlar fenlerin dilleri ile güneş gibi Hâlık’ımızı bize tanıttırdılar. Aynen biz de âhiretimizi başta o bildiğimiz Rabb’imizden, sonra Peygamberimizden, sonra Kur’an’ımızdan, sonra sair peygamberler ve mukaddes kitaplardan, sonra melâikelerden, sonra kâinattan soracağız.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така, во првата фаза ќе Го прашаме Аллах за задгробниот живот: „Да, задгробниот живот постои и ќе ве испратам таму“ – одговара Тој преку сите Негови гласници што ги има испратено, преку заповедите и сите Негови имиња и атрибути. Десеттото Слово ја докажува вистинитоста на задгробниот живот преку дванаесет неспорни и светли вистини и го разјаснува преку значењето на дел од Најубавите имиња. Овде ќе се задоволиме со ова разјаснување и накратко ќе ги посочиме споменатите аргументи.
    İşte birinci mertebede âhireti Allah’tan soruyoruz. O da bütün gönderdiği elçileriyle ve fermanlarıyla ve bütün isimleriyle ve sıfatlarıyla “Evet, âhiret vardır ve sizi oraya sevk ediyorum.” ferman ediyor. Onuncu Söz, on iki parlak ve kat’î hakikatler ile bir kısım isimlerin âhirete dair cevaplarını ispat ve izah eylemiş. Burada, o izaha iktifaen gayet kısa bir işaret ederiz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, штом нема таква власт, а да нема награда за оние што му се лојални и казна за оние што му се непокорни и престапници, следува дека Бесмртниот Владетел, кој е врв на апсолутното господарување, треба да ги награди оние што Му припаѓаат преку верата и оние што покорно Му се потчинети на Неговите заповеди, и да ги казни оние што ја отфрлуваат Неговата големина и моќ преку невербата и непотчинувањето.
    Evet, madem hiçbir saltanat yoktur ki o saltanata itaat edenlere mükâfatı ve isyan edenlere mücazatı bulunmasın. Elbette rububiyet-i mutlaka mertebesinde bir saltanat-ı sermediyenin, o saltanata iman ile intisap ve taat ile fermanlarına teslim olanlara mükâfatı ve o izzetli saltanatı küfür ve isyanla inkâr edenlere de mücazatı; o rahmet ve cemale, o izzet ve celale lâyık bir tarzda olacak diye '''Rabbü’l-âlemîn''' ve '''Sultanü’d-Deyyan''' isimleri cevap veriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Исто така, би требало наградата да соодветствува на Неговата милосрдност и убавина, а казната да одговара на Неговата големина и моќ. Со тоа, божествените Имиња Господар на световите (Раббул-алемин) и Справедливиот владетел (Султануд-дејјан) ни одговараат на прашањето за задгробниот живот.
    Hem madem güneş gibi gündüz gibi zemin yüzünde bir umumî rahmet ve ihatalı bir şefkat ve kerem gözümüzle görüyoruz. Mesela, o rahmet her baharda umum ağaçları ve meyveli nebatları cennet hurileri gibi giydirip, süslendirip, ellerine her çeşit meyveleri verip, bizlere uzatıp “Haydi alınız, yeyiniz.” dediği gibi; bir zehirli sineğin eliyle bizlere şifalı, tatlı balı yedirdiği ve elsiz bir böceğin eliyle en yumuşak ipeği bizlere giydirdiği gibi bir avuç kadar küçücük çekirdeklerde, tohumcuklarda binler batman taamları bizim için saklayan ve ihtiyat zahîresi olarak o küçücük depolarda yerleştiren bir rahmet, bir şefkat, elbette hiç şüphe olamaz ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом со сопствените очи гледаме јасно како сонце, како бел ден дека општото милосрдие, општото сочувство и великодушноста го прегрнуваат лицето на земјата, на пример, ќе дојде цветната пролет, согледуваш како милосрдието ги раскрасува дрвјата и плодоносните растенија, ги облекува во зелени алишта, небаре се рајски девици, им става во рацете различни плодови и ни ги послужува: „Ајде, берете, јадете!“ И забележуваш дека таа нѐ храни со чист лековит сладок мед од отровен инсект, нѐ облекува во најнежна свила исплетена од гасеница без рака, собира грст семе и зрнца од илјадници тонови храна и ги претвора во богатство од резерви за нас.
    Bu derece nâzeninane beslediği bu sevimli ve minnettarları ve perestişkârları olan mü’min insanları idam etmez. Belki onları daha parlak rahmetlere mazhar etmek için hayat-ı dünyeviye vazifesinden terhis eder, diye '''Rahîm''' ve '''Kerîm''' isimleri sualimize cevap veriyorlar اَل۟جَنَّةُ حَقٌّ diyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Секако нема сомнеж дека Оној на кој Му припаѓа целото пространствено милосрдие, општото сочувство и целосна великодушност, нема да ги уништи и нема да ги ликвидира Своите сакани Божји верници – оние што ги одгледал и им вршел добродетелства, и до тој степен ги почестил со доброта, сочувство и грижа, но ќе им стави крај на нивната услуга во земниот живот за да ги удостои со поопфатни и големи милости. Со тоа, едни од Најубавите Божји имиња – Семилостивиот (Рахим) и Највеликодушниот (Керим) ни одговараат на прашањето за задгробниот живот, велејќи ни: اَل۟جَنَّةُ حَقٌّ
    Hem madem biz gözümüzle görüyoruz ki: Umum mahluklarda ve zemin yüzünde öyle bir hikmet eli işliyor ve öyle bir adalet ölçüleriyle işler dönüyor ki akl-ı beşer onun fevkinde düşünemiyor. Mesela, insanın bin cihazatına takılan hikmetlerinden yalnız bir küçük çekirdek kadar kuvve-i hâfızasında bütün tarihçe-i hayatını ve ona temas eden hadsiz hâdisatı o kuvvecikte yazıp, onu bir kütüphane hükmüne getirip ve insanın haşirde muhakemesi için neşir olacak olan defter-i a’malinin bir küçük senedi olarak her vakit hatırlatmak sırrı ile her insanın eline vererek dimağının cebine koyan bir ezelî hikmet ve bütün masnuatta gayet hassas mizanlar ile azalarını yerleştiren, mikroptan gergedana, sinekten simurga kuşuna, bir çiçekli nebattan milyarlar, trilyonlarla çiçekler açan bahar çiçeğine kadar, israfsız ölçülerle bir tenasüp, bir muvazene, bir intizam ve bir cemal içinde masnuatı bir hüsn-ü sanat yapan ve her zîhayatın hukuk-u hayatını kemal-i mizanla veren; iyiliklere güzel neticeler ve fenalıklara fena neticeler verdiren ve Âdem zamanından beri tâğî ve zalim kavimlere vurduğu tokatlarla kendini pek kuvvetli ihsas ettiren bir adalet-i sermediye, elbette ve hiç şüphe getirmez ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом пред нашите очи гледаме дека раката на мудроста работи во сите суштества на Земјината топка и правдата стапува во сила со своите прецизни мерки – толку супериорно нешто во однос на човечкиот ум, што човек не може ни да го замисли. На пример, вечната мудрост го дарила човекот со силата на сеќавањето, што е еден пример на мудрост од илјадниците човекови капацитети и физички системи, и е мала како синапово зрно, целата негова животна приказна и многубројните настани сместени во неа, небаре е мала библиотека. Тој потоа тие настани ги сместува во џебот на својот ум како белешки од биографијата на неговите постапки што ќе бидат објавени за неговата пресуда на Големиот собир, со цел постојано да го потсетува на тоа. И согледуваш дека вечната правда секој орган во живиот организам го сместува на неговото соодветно место и го координира со прецизни мерки, почнувајќи од најситниот микроб и стигнувајќи до огромниот носорог, од мувата до птицата грабливка (Симург), од едно цветно растение до пролетта, од кое се расцветуваат илјадници милиони цветови со убавината на уметноста, со хармонија без претераност, со одмереност без недостаток, со неповторлив ред, и сето тоа во рамките на сјајната убавина од која творбите се претвораат во отелотворени примероци на оригиналната уметност, мајсторство и убавина. Таа секое живо суштество го дарува со правото на живот со совршена рамнотежа, и придонесува добрите работи да даваат добри резултати, а лошите работи – лоши резултати. Истовремено, таа дозволува нејзината сила и вечност да биде почувствувана преку ударите на бунтовните луѓе и тираните уште од времето на Адам.
    Güneş gündüzsüz olmadığı gibi o hikmet-i ezeliye, o adalet-i sermediye âhiretsiz olmazlar ve ölümde en zalimlerin ve en mazlumların bir tarzda gitmelerindeki âkıbetsiz bir dehşetli haksızlığa, adaletsizliğe ve hikmetsizliğe hiçbir vechile müsaade etmezler, diye '''Hakîm''' ve '''Hakem''' ve '''Adl''' ve '''Âdil''' isimleri bizim sualimize kat’î cevap veriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Несомнено, како што нема сонце без ден, така и оваа вечна мудрост и бесмртна правда не можат да се реализираат без задгробниот живот. Едни од Најубавите имиња – Семудриот (Хаким) и Судијата (Хакем), Справедливоста (Адл) и Справедливиот (Адил), никогаш нема да дозволат да има ужасна неправда, нееднаквост и лишење од мудроста каде што и угнетениот и угнетувачот се во еднаква смрт, а со тоа ни даваат категоричен одговор на нашето прашање во однос на задгробниот живот.
    Hem madem bütün zîhayat mahlukların elleri yetişmediği ve iktidarları dairesinde olmayan bütün hâcatlarını, bütün fıtrî matlablarını bir nevi dua bulunan istidad-ı fıtrî ve ihtiyac-ı zarurî dilleriyle istedikleri vakitte, gayet rahîm ve işitici ve şefkatli bir dest-i gaybî tarafından verildiğinden ve ihtiyarî olan daavat-ı insaniyenin, hususan havasların ve nebilerin dualarının on adetten altı yedisi hilaf-ı âdet makbul olmasından kat’î anlaşılıyor ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом живите суштества отсекогаш си ги задоволуваат нивните природни желби, коишто се надвор од нивната моќ, преку јазикот на своите вродени способности и основни потреби, што е еден вид молитва, сите нивни потреби им се дадени од најмилосрдната, еден вид невидлива рака што има апсолутен слух за сѐ; и шест-седум од десетте човекови молитви, кои се доброволни, особено оние на пророците и избраниците, се прифатени на начин спротивен на нормалниот тек на нештата:
    Her dertlinin âhını, her muhtacın duasını işiten ve dinleyen bir '''Semî’-i Mücîb''' perde arkasında var, bakar ki en küçük bir zîhayatın en küçük bir ihtiyacını görür ve en gizli bir âhını işitir, şefkat eder, fiilen cevap verir, memnun eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Сечујниот и Одговарачот на молитвите подразбира дека зад превезот на Невидливиот стои оној што ги слуша воздишките на сите страдалници и молитвите на сиромашните, и им одговара; ги гледа најмалите потреби на најситните суштества и милосрдно одговара задоволувајќи ги со дејствување.
    Elbette ve herhalde hiçbir şüphe ihtimali kalmaz ki mahlukların en ehemmiyetlisi olan nev-i insanın en ehemmiyetli ve umumî ve umum kâinatı ve umum esma ve sıfât-ı İlahiyeyi alâkadar eden beka-i uhreviyeye ait dualarını içine alan ve nev-i insanın güneşleri ve yıldızları ve kumandanları olan bütün peygamberleri arkasına alıp onlara duasına “Âmin, âmin!” dedirten ve ümmetinden her gün, her ferd-i mütedeyyin hiç olmazsa kaç defa ona salavat getirmekle onun duasına “Âmin, âmin!” diyen ve belki bütün mahlukat o duasına iştirak ederek “Evet, yâ Rabbenâ! İstediğini ver, biz de onun istediğini istiyoruz.” diyorlar. Bütün bu reddedilmez şerait altında beka-i uhrevî ve saadet-i ebediye için Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın –haşrin hadsiz esbab-ı mûcibesinden– yalnız tek duası, cennetin vücuduna ve baharın icadı kadar kudretine kolay olan âhiretin icadına kâfi bir sebeptir, diye '''Mücîb''' ve '''Semî’''' ve '''Rahîm''' isimleri bizim sualimize cevap veriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Секако и веројатно не постои можност за сомневање дека оној што во својата молитва ги вклучува најважните општи молитви за човекот, најважниот од сите суштества, коишто се поврзани со сите божествени имиња и атрибути, а служат за бесмртност, и зад него стојат сите други пророци, коишто се сонца, ѕвезди и лидери на човештвото, и ги насочува по молитвата да кажуваат „Амин, амин!“, всушност во чија молитва учествуваат сите живи суштества, велејќи: „О, да, Господару! Дај им го она што го сакаат, и ние го сакаме истото!“ На сите причини наложува воскресение под овие неодоливи услови, само една молитва на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, за бесмртноста во задгробниот живот и вечната среќа ќе беше доволна причина за постоење на Рајот и создавање на задгробниот живот, коишто се лесни за Божествената сила толку колку што е создавањето на пролетта. Што се однесува до одговорот на нашето прашање за задгробниот живот, така ни наведуваат и другите Најубави имиња – Одговарачот на молитвите (Муџиб), Сечујниот (Семи) и Семилостивиот (Рахим).
    Hem madem gündüz bedahetle güneşi gösterdiği gibi; zemin yüzünde, mevsimlerin tebeddülünde küllî ölmek ve dirilmekte, perde arkasında bir mutasarrıf, gayet intizamla koca küre-i arzı bir bahçe, belki bir ağaç kolaylığında ve intizamında ve azametli baharı bir çiçek suhuletinde ve mizanlı ziynetinde ve zemin sahifesinde üç yüz bin haşir ve neşrin numune ve misallerini gösteren üç yüz bin kitap hükmündeki nebatat ve hayvanat taifelerini onda yazar, beraber ve birbiri içinde şaşırmayarak, karışık iken karıştırmayarak, birbirine benzemekle beraber iltibassız, sehivsiz, hatasız, mükemmel, muntazam, manidar yazan bir kalem-i kudret, bu azameti içinde hadsiz bir rahmet, nihayetsiz bir hikmet ile işlediği gibi; koca kâinatı bir hanesi misillü insana musahhar ve müzeyyen ve tefriş etmek ve o insanı halife-i zemin ederek ve dağ ve gök ve yer tahammülünden çekindikleri emanet-i kübrayı ona vermesi ve sair zîhayatlara bir derece zabitlik mertebesiyle mükerrem etmesi ve hitabat-ı Sübhaniyesine ve sohbetine müşerref eylemesi ile fevkalâde bir makam verdiği ve bütün semavî fermanlarda ona saadet-i ebediyeyi ve beka-i uhreviyeyi kat’î vaad ve ahdettiği halde, elbette ve hiçbir şüphe olmaz ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом сите манифестации на смртта и слики на воскресението при промената на сезоните покажуваат јасно, како што денот зборува за постоењето на сонцето, дека зад завесата има еден Господар, Којшто ја управува огромната земја со одреден редослед и исклучителна леснотија, небаре таа е само мала градина и дури единствено дрво, и исто така, ја управува пространата пролет и ѝ дарува убавина толку лесно и со таква одмерена убавина, небаре е единствено цветче, и по свитокот на земјата испишува триста илјади вида книги – видовите растенија и животни, покажувачки обрасци на Воскресението и примери за Судниот ден. Семожниот Господар ги пишува овие меѓусебно широкораспространети примери без никакви забуни и превирања, без грешка и пропуст, со мајсторство и организираност, и со елоквентна смисла и покрај нивното заплеткување, адекватност и сличност, и во рамките на сеславното величество манифестира активна, милосрдна и мудра моќ. Тој го вклучил битието во Своето милосрдие и мудрост и го дарил човекот со висока положба, му ја потчинил огромната вселена и ја претворил во негово живеалиште и лулка, го назначил за намесник на земјата, го натоварил со најголемата одговорност што небесата, земјата и планините одбиле да ја прифатат, го претпочитал пред сите други созданија и му покажал почит преку Своето Господарово Слово, сеславното обраќање и Својата поддршка. Исто така, Тој му дал чесен збор на човекот и му ветил во сите Свои обелоденувачки писанија дека ќе го овековечи со бескрајна среќа и спиритуална вечност.
    Bahar kadar kudretine kolay gelen dâr-ı saadeti o mükerrem ve müşerref insanlar için açacak ve yapacak ve haşir ve kıyameti getirecek, diye '''Muhyî''' ve '''Mümît''' ve '''Hay''' ve '''Kayyum''' ve '''Kadîr''' ve '''Alîm''' isimleri, Hâlık’ımızdan sormamıza cevap veriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Нема сомнеж дека Тој ќе ги отвори пред него вратите на вечното блаженство и безусловно ќе го создаде Воскресението и Судниот ден, коешто за него е полесно и од раѓањето на пролетта. Со ова ни одговараат на прашањето за задгробниот живот и другите Најубави имиња на Аллах – Воскреснувачот (Мухји), Умртвувачот (Мумит), Вечноживиот (Хај), Сеприсутниот (Кајјум), Сесилниот (Кадир) и Сезнајниот (Алим).
    Evet, her baharda bütün ağaçları ve otların köklerini aynen ihya ve nebatî ve hayvanî üç yüz bin nevi haşrin ve neşrin numunelerini icad eden bir kudret, Muhammed ve Musa aleyhimessalâtü vesselâmların her birinin ümmetinin geçirdiği bin senelik zaman, karşı karşıya hayalen getirilip bakılsa haşrin ve neşrin bin misalini ve bin delilini iki bin baharda '''(*<ref>*Sâbık her bir bahar; kıyameti kopmuş, ölmüş ve karşısındaki bahar, onun haşri hükmündedir.</ref>)''' gösterdiği görülecek. Ve böyle bir kudretten haşr-i cismanîyi uzak görmek, bin derece körlük ve akılsızlıktır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, секоја пролет Божјата моќ ги оживува корените на сите дрвја и треви и создава триста илјади животински и растителни обрасци на Воскресението и Судниот ден и дури ако се проследат мисловно и се спореди илјадагодишното постоење на секоја од заедниците на Мухаммед и Муса (Мојсеј), мир над нив, ќе се види дека за илјада пролети(<ref>Секоја помината пролет е како воскресение на претходната, којашто небаре го претставува крајот на животот и на светот</ref>) се покажани илјадници примери и аргументи за Воскресението и Судниот ден. Како тогаш може да се смета за неостварливо слична апсолутна моќ да го оствари оживувањето на телата и материјалното воскреснување? Не е ли тоа слепило и безумие?
    Hem madem nev-i beşerin en meşhurları olan yüz yirmi dört bin peygamberler ittifak ile saadet-i ebediyeyi ve beka-yı uhrevîyi Cenab-ı Hakk’ın binler vaad ve ahidlerine istinaden ilan edip, mu’cizeleriyle doğru olduklarını ispat ettikleri gibi hadsiz ehl-i velayet, keşif ile ve zevk ile aynı hakikate imza basıyorlar. Elbette, o hakikat güneş gibi zâhir olur, şüphe eden divane olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом сто дваесет и четирите илјади меѓу најдобрите претставници од човечкиот род – пророците, едногласно ја објавиле бесмртната среќа и вечноста на задгробниот живот потпирајќи се на илјада ветувања недвосмислено дадени од Сеславниот и Севишниот Аллах, и со своите сјајни чуда потврдиле дека ја зборуваат правдата и безброј пречисти светци ја потврдиле истата вистина со своите откритија и набљудувања. Секако таа би требало да биде очигледна како сонцето попладне, а оној што се сомнева во неа е лишен од разум.
    Evet, bir fende ve bir sanatta mütehassıs bir iki zatın o fen ve o sanata ait hükümleri ve fikirleri, onda ihtisası olmayan bin adamın –hattâ başka fenlerde âlim ve ehl-i ihtisas da olsalar– muhalif fikirlerini hükümden ıskat ettikleri gibi bir meselede, mesela, ramazan hilâlini yevm-i şekte ispat etmek ve “Süt konservelerine benzeyen ceviz-i Hindî bahçesi rûy-i zeminde var.” diye dava etmekte iki ispat edici, bin inkâr edici ve nefyedicilere galebe edip davayı kazanıyorlar. Çünkü ispat eden yalnız bir ceviz-i Hindîyi veyahut yerini gösterse kolayca davayı kazanır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, мислењето на еден или двајца специјалисти во дадена наука или професија за проблем во нивната сфера ја поништува вредноста на ставовите и расудувањата на илјада нивни противници неспецијалисти, дури и ако се надлежни во други науки, потврдата од двајца сведоци за одредено прашање е подобро од мислењата на илјада негирачи, на пример, сведочењето во ден на сомнение дека е видена новата полумесечина, којашто го означува почетокот на месец Рамазан, или тврдењето дека „на земјата постојат кокосови палми со индиски ореви слични на конзерви со млеко“. А тоа е така затоа што оној што го тврди тоа, едноставно убедува посочувајќи го соодветниот плод, или, пак, објаснувајќи каде виреат слични насади.
    Onu nefiy ve inkâr eden, bütün rûy-i zemini aramak, taramakla hiçbir yerde bulunmadığını göstermekle davasını ispat edebildiği gibi; cenneti ve dâr-ı saadeti ihbar ve ispat eden yalnız bir izini, sinemada gibi keşfen bir gölgesini, bir tereşşuhunu göstermekle davayı kazandığı halde; onu nefiy ve inkâr eden, bütün kâinatı ve ezelden ebede kadar zamanları görmek ve göstermekle ancak inkârını ve nefyini ispat ile davayı kazanabilir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    А оној што го одрекува нивното постоење, може да го докаже своето тврдење само ако ги обиколи сите нишки на земјата, и е во потрага и истражува насекаде. Така и оној што известува за Рајот, за Домот на среќата и вечноста, убедува и ја стекнува својата кауза, едноставно пројавувајќи и откривајќи некоја негова трага, признак или сенка. А оној што го одрекува и го отфрлува неговото постоење, не би можел, колку и да се труди, да го докаже своето тврдење поинаку, освен ако сам ја види и ја покаже на другите целата вселена и сите времиња од почетокот до крајот на вечноста, го открие отсуството на Рајот и го оправда своето негирање.
    Ve bu ehemmiyetli sırdandır ki hususi bir yere bakmayan ve imanî hakikatler gibi umum kâinata bakan nefiyler, inkârlar –zatında muhal olmamak şartıyla– ispat edilmez, diye ehl-i tahkik ittifak edip bir düstur-u esasî kabul etmişler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И поради оваа мудрост, научниците истражувачи го прифатиле основното правило дека невозможно е докажувањето на неодредено негирање, како на пример, вистината на верата, којашто го опфаќа сето она што постои, доволно е само тоа да не е апсурдно по самото себе.
    İşte bu kat’î hakikate binaen binler feylesofların muhalif fikirleri, böyle imanî meselelerde bir tek muhbir-i sadıka karşı hiçbir şüphe hattâ vesvese vermemek lâzım iken, yüz yirmi bin ispat edici ehl-i ihtisas ve muhbir-i sadıkın ve hadsiz ve nihayetsiz müsbit ve mütehassıs ehl-i hakikat ve ashab-ı tahkikin ittifak ettikleri erkân-ı imaniyede; aklı gözüne inmiş, kalpsiz, maneviyattan uzaklaşmış, körleşmiş birkaç feylesofun inkârlarıyla şüpheye düşmenin ne kadar ahmaklık ve divanelik olduğunu kıyas ediniz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така врз основа на оваа категорична вистина би требало негирањето и борбата на илјадниците филозофи да не предизвика никаков сомнеж, ниту пак, колебање кон ниеден праведен гласник за слични прашања за верата. Каква глупост би било некој да се оскверни со сомнеж, каков и да е, во врска со столбовите на верата само затоа што се вслушал во негирањето на грст филозофи материјалисти, чијшто разум се сведува на виденото со очите, кои не гледаат друго освен материја, а притоа срцата им се мртви и не ги чувствуваат духовните работи.
    Hem madem gözümüzle, gündüz gibi hem nefsimizde hem etrafımızda bir rahmet-i âmme ve bir hikmet-i şâmile ve bir inayet-i daime müşahede ediyoruz ve dehşetli bir saltanat-ı rububiyet ve dikkatli bir adalet-i âliye ve izzetli icraat-ı celaliyenin âsârını ve cilvelerini görüyoruz. Hattâ bir ağacın meyveleri ve çiçekleri sayısınca o ağaca hikmetler takan bir hikmet ve her bir insanın cihazatı ve hissiyatı ve kuvveleri adedince ihsanları, in’amları ona bağlamış bir rahmet ve kavm-i Nuh ve Hud ve Salih aleyhimüsselâm ve kavm-i Âd ve Semud ve Firavun gibi âsi milletlere tokat vuran ve en küçük bir zîhayatın hakkını muhafaza eden izzetli ve inayetli bir adalet ve وَمِن۟ اٰيَاتِهٖٓ اَن۟ تَقُومَ السَّمَٓاءُ وَال۟اَر۟ضُ بِاَم۟رِهٖ ثُمَّ اِذَا دَعَاكُم۟ دَع۟وَةً مِنَ ال۟اَر۟ضِ اِذَٓا اَن۟تُم۟ تَخ۟رُجُونَ âyeti, azametli bir îcaz ile der:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом овие столбови на верата едногласно се потврдени од сто дваесет и четири илјади праведни познавачи пророци и од безброј специјалисти – светци, заштитници на вистината и научници истражувачи. Освен тоа, ние забележуваме и во себеси и околу нас сеопшто милосрдие, сеопфатна мудрост и постојана грижа што зрачи светлина како ден, а истовремено гледаме и импресивни траги на Господарење, сјај на прониклива правда, пројавувања на големи и моќни дејства. Гледаме и Мудрост што го облекува секое дрво со толку многу мудрости, колку што се и неговите цветови и плодови. Гледаме и Милосрдност што го удостојува секој човек со онолку добротворства и дарови, колку што се и неговите сетила, сили и органи. Гледаме и моќна Правда што со мечот на својата казна погубува бурни народи, како што се оние на Нух, Худ и Салих, а исто така и народите на Ад, Семуд и Фараонот. Но, таа е и грижлива и ги чува правата дури и на најмалото и најслабо создание. Следниот ајет (стих) од Куранот со неверојатна прецизност и красноречивост ја разјаснува оваа голема Господарова природа (Рубубија) и нејзината апсолутна моќ:
    Nasıl ki iki kışlada yatan ve duran mutî askerler, bir kumandanın çağırmasıyla silah başına ve vazife başına boru sesiyle gelmeleri gibi aynen öyle de bu iki kışlanın misalinde ve emre itaatinde koca semavat ve küre-i arz, Sultan-ı Ezelî’nin askerlerine iki mutî kışla gibi ne vakit Hazret-i İsrafil aleyhisselâmın borusuyla o kışlalarda ölüm ile yatanlar çağrılsa, derhal ceset libaslarını giyip dışarı fırlamalarını ispat edip gösteren her baharda arz kışlası içindekiler, melek-i ra’dın borusuyla aynı vaziyeti göstermesiyle nihayetsiz azameti anlaşılan bir saltanat-ı rububiyet; elbette ve elbette ve herhalde ve hiç şüphe getirmez ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    وَمِن۟ اٰيَاتِهٖٓ اَن۟ تَقُومَ السَّمَٓاءُ وَال۟اَر۟ضُ بِاَم۟رِهٖ ثُمَّ اِذَا دَعَاكُم۟ دَع۟وَةً مِنَ ال۟اَر۟ضِ اِذَٓا اَن۟تُم۟ تَخ۟رُجُونَ
    Onuncu Söz’de ispatına binaen, o rahmet ve hikmet ve inayet ve adalet ve saltanat-ı sermediyenin gayet kat’î istedikleri dâr-ı âhiret ve daire-i haşir ve neşrin açılmamasıyla; o nihayetsiz cemal-i rahmet nihayetsiz bir çirkin merhametsizliğe inkılab etmesi ve o hadsiz kemal-i hikmet, hadsiz kusurlu abesiyete ve faydasız israfata dönmesi ve o gayet şirin inayet, gayet acı ihanetlere değişmesi ve o gayet mizanlı ve hakkaniyetli adalet, gayet şiddetli zulümlere kalbolması ve o gayet derecede haşmetli ve kuvvetli saltanat-ı sermediye sukut etmesi ve haşrin gelmemesiyle bütün haşmeti kaybolması ve kemalât-ı rububiyeti acz ve kusur ile lekedar olması, hiçbir cihet-i imkânı yok; hiçbir akıl ihtimal vermez, yüz muhal içinde birden bulunur, daire-i imkân haricinde bâtıl ve mümtenidir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Станува јасно дека земјата и небото ја исполнуваат Божјата заповед како војници што отседнале и спијат во логор и веднаш штом командирот ги повика и штом го слушнат гласот на трубата, тие го грабнуваат оружјето и брзаат да си ги заземат своите позиции. Исто така, земјата и небото се како два логора во коишто спијат мртвите и штом тие бидат повикани со трубата на свети Исрафил, мир нему, веднаш излегуваат од гробовите и си ја облекуваат телесната облека. Оваа големина и оваа послушност се видливи секоја пролет кога во логорот на земјата се собираат војниците што се наоѓаат таму и штом затруби ангелот на громот, бројот почнува да им се зголемува.
    Çünkü nâzenin ve nazdar beslediği ve akıl ve kalp gibi cihazatla saadet-i ebediyeye ve âhirette beka-i daimîye iştiyak hissini verdiği halde onu ebedî idam etmek, ne kadar gadirli bir merhametsizlik ve onun yalnız dimağına yüzer hikmetler ve faydalar taktığı halde onu dirilmemek üzere bütün cihazatını ve binler faydaları bulunan istidadatını âkıbetsiz bir ölümle faydasız, neticesiz, hikmetsiz bütün bütün israf etmek ne derece hilaf-ı hikmet ve binler vaad ve ahidlerini yerine getirmemek ile –hâşâ– aczini ve cehlini göstermek, ne kadar o haşmet-i saltanata ve o kemal-i rububiyete zıttır, her zîşuur anlar. Bunlara kıyasen, inayet ve adaleti tatbik eyle.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Врз основа на претходните истражувања и како што беше докажано во Десетто Слово, би требало милосрдието, мудроста, грижата, справедливоста и вековечната власт да ги реализираат своите перспективи и цели во еден Задгробен дом, односно тие задолжително изискуваат да се случи Воскресението, затоа што Часот на задгробниот живот несомнено ќе настапи и обратното е сосема невозможно. А, ако сепак тој не настапи, тоа би значело дека исклучителното убаво Милосрдие се претвора во најгрозната жестокост, совршената Мудрост во маѓепсана ограничена игра и во ограничена крајност, исклучително добрата и милосрдна Грижа во тотално непријатно и горчливо понижување, целосно точната и беспристрасна Справедливост во најсвирепо угнетување и посегнување. Но, ако не настапи Часот на задгробниот живот, тоа, исто така, би значело пад на моќната вековечна власт и рушење на нејзината сила и моќ, односно сомневање дека Господаровото совршенство е бессилно и неспособно. Сето тоа е лага и бесмислица и ниеден човечки разум не би го прифатил, а тоа е и целосно исклучено и неверојатно.
    İşte Hâlık’ımızdan sorduğumuz âhirete dair sualimize '''Rahman''' ve '''Hakîm''' ve '''Adl''' ve '''Kerîm''' ve '''Hâkim''' isimleri mezkûr hakikatle cevap veriyorlar, şeksiz şüphesiz, güneş gibi âhireti ispat ediyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Затоа што секое воодушевено создание знае дека Сеславниот Аллах го создал човекот во најубавиот лик, го одгледал на најубавиот начин, го снабдил со систем и органи, како што се разумот и срцето, преку кои ќе може да се издига кон вечното блаженство и да биде воден кон него, а потоа сфаќа колкава неправда би било кога судбината на овој почитуван човек би била засекогаш да го снема и да осознава каков недостаток на мудрост е отсуството на воскресение – така сите органи и природни способности, коишто носат илјадници придобивки и добротворства, се осудени да се растурат без корист и без вредност. А, истовремено Сеславниот само во човечкиот мозок вложил илјадници мудрости и функции. Човекот сфаќа колку очигледна е неспособноста и потполното незнаење на оние што во целост ја негираат Божјата власт и Господаровото совршенство, со тоа што не веруваат во илјадниците ветувања и дадени зборови. Аллах е превисоко над тоа. По аналогија би можел да размислиш исто и за Грижата и Справедливоста.
    Hem madem biz gözümüzle görüyoruz, öyle ihatalı ve azametli bir hafîziyet hükmeder ki zîhayat her şeyin ve her hâdisenin çok suretlerini ve gördüğü fıtrî vazifesinin defterini ve esma-i İlahiyeye karşı lisan-ı hal ile tesbihatına dair sahife-i a’malini misalî levhalarda ve çekirdeklerinde ve tohumcuklarında ve levh-i mahfuzun numunecikleri olan kuva-yı hâfızalarında ve bilhassa insanın dimağındaki pek büyük ve pek küçük kütüphanesi olan kuvve-i hâfızasında ve sair maddî ve manevî in’ikas âyinelerinde kaydeder, yazdırır; zapt ederek muhafaza altına alır. Sonra mevsimi geldikçe bütün o manevî yazıları maddî bir tarzda da gözümüze gösterip milyonlarla misaller ve deliller ve numuneler kuvvetiyle وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟ âyetindeki en acib bir hakikat-i haşriyeyi, kudretin bir çiçeği olan her bahar, kendi çiçek-i ekberinde milyarlar dil ile kâinata ilan eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така, преку споменатата вистина, едни од Најубавите имиња на Аллах - Семилостивиот (Рахман), Семудриот (Хаким), Справедливиот (Адил), Највеликодушниот (Керим), Семоќниот (Хàким) – ни одговараат на прашањето за задгробниот живот и без никаков сомнеж, со јаснотата и сјајноста на сонцето, ни докажуваат дека тоа е вистина.
    Ve başta insan olarak eşya, fenaya düşmek ve ademe sukut etmek ve hiçlikte mahvolmak ve başta nev-i beşer olarak zîhayatlar idam edilmek için yaratılmamışlar. Belki bekaya terakki ile ve devama tasaffi ile ve sermedî vazifeye istidadıyla girmek için halk olunduklarını gayet kuvvetli ispat eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом забележуваме дека над секој жив организам, над секоја случка владее една импресивна меморија, сеопфатно и очигледно складиште што им ги чува многубројните форми, ги регистрира делата поврзани со нивната природна функција, им ги запишува молитвите, секоја на својот јазик, пред Најубавите имиња – ги запишува на идеални плочи, во нивните семиња и зрна, во нивниот ум – мини-верзија на Лехви-Махфуз, Зачуваната плоча, особено во човековата памет, којашто е голема библиотека во минијатурна верзија внесена во мозокот, ги запишува во сите материјални и духовни огледала. Потоа штом стигне пролетта – овој цвет што ја отелотворува Божјата моќ – складиштето, ги манифестира нематеријалните писма и ги прави видливи, достапни и реални. Преку овој голем цвет се образложува вистината за Воскресението, којашто се содржи во следниот ајет (стих) од Куранот: وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟
    Evet, her baharda müşahede ediyoruz ki güz mevsimi kıyametinde vefat eden hadsiz nebatat, bahar haşrinde her bir ağaç her bir kök her bir çekirdek her bir tohum وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟ âyetini okuyup bir manasını, bir ferdini kendi diliyle geçmiş senelerde gördüğü vazifenin misalleriyle tefsir ederek o azametli hafîziyete şehadet eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Таа се објавува на милијарда јазици со примери и аргументи, пред нас се потврдува стонастотно дека сите работи, живите битија, а особено човекот, не се создадени за да се стопат во празнотијата, да паднат во небитието, да се избришат и да се претворат во ништо, особено човекот, туку се создадени за да продолжат да се издигнат кон бесмртноста, преку прочистување на својата душа да влезат во светот на вечниот живот, преку своите природни способности да стапат во своите вечни функции, коишто ги очекуваат во Домот на вечноста.
    هُوَ ال۟اَوَّلُ وَال۟اٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَال۟بَاطِنُ âyetindeki dört muazzam hakikatleri her şeyde gösterip hafîziyeti a’zamî derecede ve haşri bahar kolaylığında ve kat’iyetinde bizlere ders verir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, штом настапи воскресението на пролетта – секое дрво, секој корен, секое зрно и семе од безбројните растенија што умираат наесен, небаре дошол крајот на светот, на својот специфичен јазик искажуваат и толкуваат некои мисли на ајетот (стихот) од Куранот: وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟
    Evet, bu dört ismin cilveleri, en cüz’îden en küllîye kadar cereyan ederler. Mesela, nasıl ki bu ağacın menşei olan bir çekirdek اَل۟اَوَّلُ ismine mazhariyetle o ağacın gayet mükemmel programını ve icadının noksansız cihazatını ve teşekkülünün bütün şeraitini câmi’ bir kutucuktur ki hafîziyetin azametini ispat eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Тоа се случува кога секој елемент на растението се враќа на природните функции што ги вршело во претходните години и истовремено ја разјаснува големината на складиштето во најширока смисла.
    وَال۟اٰخِرُ ismine mazhar olan meyvesi ise çekirdekleriyle o ağacın işlediği bütün fıtrî vazifelerinin fihristesini ve amellerinin listesini ve hayat-ı sâniyesinin düsturlarını ihtiva eden bir sandukçuktur ki a’zamî derecede hafîziyete şehadet eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    هُوَ ال۟اَوَّلُ وَال۟اٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَال۟بَاطِنُ
    وَالظَّاهِرُ ismine mazhar olan o ağacın suret-i cismaniyesi ise öyle tenasüplü ve sanatlı ve süslü bir hulle, bir libas ve ayrı ayrı nakışlar ve ziynetler ve yaldızlı nişanlar ile tezyin edilmiş, güya yetmiş renkli bir huri elbisesidir ki hafîziyet içinde azamet-i kudret ve kemal-i hikmet ve cemal-i rahmeti gözlere gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во ајетов од Куранот ни се посочени четири големи вистини, валидни за секоја работа, и се дава неоспорен доказ за неизбежноста на Воскресението што задолжително претстои да се случи, која е иста со неизбежноста и леснотијата на доаѓањето на пролетта.
    وَال۟بَاطِنُ ismine âyine olan o ağacın içindeki makinesi ise öyle muntazam ve mükemmel ve mu’cizatlı bir fabrika, bir tezgâh, bir kimyahane ve hiçbir dalı ve meyveyi ve yaprağı gıdasız bırakmayan mizanlı bir kazan-ı erzaktır ki hafîziyet içinde kemal-i kudret ve adalet ve cemal-i rahmet ve hikmeti güneş gibi ispat eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, сјајноста и пројавувањата на горните четири Најубави имиња – дејствуваат и продираат насекаде, од најмалото и делумното, до најголемото и целосното. Да го разјасниме тоа со пример:
    Aynen öyle de küre-i arz, senevî mevsimler cihetinde bir ağaçtır. İsm-i Evvel cilvesiyle güz mevsiminde hafîziyete emanet edilen bütün tohumlar ve çekirdekler, bahar çarşafını giyen zemin yüzünün milyarlar dal, budak, meyve veren ve çiçek açan ağacının teşkilatına dair İlahî emirlerin mecmuacıkları ve kaderden gelen düsturların listeleri ve geçen yazın işlediği vazifelerin küçücük sahife-i amelleri ve defter-i hidematıdır ki bilbedahe bir Hafîz-i Zülcelali ve’l-ikram’ın hadsiz kudret, adalet, hikmet, rahmet ile iş gördüğünü gösteriyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Иако семето, што е зачеток на дрвото, е многу минијатурно по обем, под светлоста на Божјото име اَل۟اَوَّلُ , тоа ја открива големината на складиштето преку точната и совршена програма на дрвото што се содржи во него и присуството на беспрекорни материјали и на сите неопходни услови за формирање и ‘ртење на стебло.
    Ve senevî zemin ağacının âhiri ise ikinci güzde o ağacın gördüğü bütün vazifelerini ve esma-i İlahiyeye karşı ettiği bütün fıtrî tesbihatlarını ve gelecek bahar haşrinde neşir olabilen bütün sahaif-i a’mallerini, zerrecik ve küçücük kutucukların içine koyup Hafîz-i Zülcelal’in dest-i hikmetine teslim eder. هُوَ ال۟اٰخِرُ ismini hadsiz dillerle kâinat yüzünde okur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И плодот, иако е многу мало сместувалиште, под светлоста на Божјото име وَال۟اٰخِرُ , дава праведно сведоштво за складиштето преку покажувачот на сите природни функции на дрвото кои се содржани во него и присуството на непишани свитоци на неговите дејствувања и закони на вториот живот.
    Ve bu ağacın zâhiri ise haşrin üç yüz bin misallerini ve emarelerini gösteren üç yüz bin küllî ve çeşit çeşit çiçekler açıp hadsiz rahmaniyet ve rezzakıyet ve rahîmiyet ve kerîmiyet sofralarını sererek zîhayatlara ziyafetler vermekle هُوَ الظَّاهِرُ ismini meyveleri, çiçekleri, taamları sayısınca lisanlarıyla zikredip medh ü sena eder, gündüz gibi وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟ hakikatini gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И надворешната форма на дрвото под светлоста на Божјото име وَال۟بَاطِنُ , ја открива и ја прави видлива за очите неизмерната моќ, совршенството на мудроста и убавината на милосрдието во рамките на апсолутното складиште. Дрвото се кити со блескави украси, разновидни преубави накити и инкрустирани медалјони, небаре ја облекува облеката на рајските деви, обоена во седумдесет бои.
    Bu haşmetli ağacın bâtını ise hadsiz ve hesaba gelmez muntazam makineleri ve mizanlı fabrikaları kemal-i dikkat ve intizamla işlettiren öyle bir kazan ve tezgâhtır ki bir dirhemden bin batman taamları pişirir, açlara yetiştirir. Ve öyle bir mizan ve dikkatle işler ki zerre kadar tesadüfün karışmasına bir yer bırakmıyor. هُوَ ال۟بَاطِنُ ismini zeminin içyüzüyle yüz bin dil ile tesbih eden bazı melâike gibi yüz bin tarzlarda ilan edip ispat eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И внатрешната структура на дрвото, којашто е чиниш огледало што ја одразува светлината на Божјото име وَال۟بَاطِنُ , исто така го потврдува со аргументи светли како сонцето, совршенството на моќта и справедливоста и убавината на милосрдието и мудроста. Оваа структура е како чудотворна и совршено организирана фабрика, голема хемиска лабораторија и складиште на благосостојбата во коешто ниту една гранка, плод или лист не останува без потребната исхрана.
    Hem arz, senevî hayatı haysiyetiyle bir ağaç olduğu ve o dört isim içinde hafîziyeti ve onunla haşir kapısına bir anahtar yaptığı gibi aynen öyle de dehrî ve dünya hayatı cihetiyle yine meyveleri âhiret pazarına gönderilen bir muntazam ağaçtır. Ve o dört isme öyle bir mazhar, bir âyine ve âhirete giden bir yol açar ki genişliğini ihataya ve tabire aklımız kâfi gelmiyor. Yalnız bu kadar deriz:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Како што секое семе, секој плод, секоја надворешна форма и внатрешна структура на дрвото ги открива пројавувањата на споменатите четири Најубави имиња, така и Земјината топка открива и красноречиво изјаснува дека моќниот и највеликодушниот Пазител (Хафиз) дејствува со апсолутна моќ, справедливост, мудрост и милосрдност. И Земјината топка, гледано од аспект на смената на годишните времиња, е како дрвото, и преку пројавувањето на Божјото име Првиот сите семиња и зрна, проверени на складиштето преку есента, формираат безброј преубави цветови и развиваат слатки плодови. Земјата ја облекува прекрасната облека на пролетта. Секое од овие работи содржи минизаписи на Господаровите заповеди и во себе крие минијатурни белешки што ги регистрираат делата извршени преку изминатата година. И понатаму, секое од нив ги носи сеопфатните кодови на формирањето на големото дрво Земја.
    Nasıl ki bir saatin saniyeleri ve dakikaları ve saatleri ve günleri sayan haftalık saatin milleri birbirine benzer, birbirini ispat eder. Saniyelerin hareketini gören, sair çarkların hareketlerini tasdik etmeye mecbur olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Последен во годишниот циклус на тоа дрво е периодот кога во бескрајно мали кутии се сместуваат сите функции извршени од него за време на есента, сите природни прослави и молитви отслужени пред Најубавите имиња, сите свитоци на дејствувања што можат да бидат воскресени за време на следната пролет. Сето тоа ѝ се поверува на семудрата Рака на моќниот Пазител (Хафиз), и така на безброј јазици пред целата вселена се најавува Божјото име هُوَ ال۟اٰخِرُ
    Aynen öyle de semavat ve arzın Hâlık-ı Zülcelal’inin bir saat-i ekberi olan bu dünyanın saniyelerini sayan günler ve dakikalarını hesap eden seneler ve saatlerini gösteren asırlar ve günlerini bildiren devirler birbirine benzer, birbirini ispat eder. Ve bu gecenin sabahı ve bu kışın baharı kat’iyetinde fâni dünyanın karanlıklı kışının bâki bir baharı ve sermedî bir sabahı geleceğini hadsiz emarelerle haber verir diye Hafîz ismi ile هُوَ ال۟اَوَّلُ وَال۟اٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَال۟بَاطِنُ isimleri, biz Hâlık’ımızdan sorduğumuz haşir meselesine, mezkûr hakikatle cevap veriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Надворешноста на дрвото Земја се разновидните цветови, коишто преку триста илјади вида откриваат примери и знаци на Воскресението. Тоа се трпезите на Семилостивиот, Милосрдниот и на Највеликодушниот дарител на благосостојба. Тоа се гозби достапни за сите живи суштества. Секое нешто по површината на дрвото го споменува и го изговара Божјото име هُوَ الظَّاهِرُ со јазиците на своите плодови, цветови и хранливи продукти откривајќи ја вистината со блесокот на сонцето во неговиот зенит: وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟
    Hem madem gözümüzle görüyoruz ve aklımızla anlıyoruz ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Внатрешноста на тоа величествено дрво е фабрика и комбинат во коишто се управуваат безброј складни механизми и прецизни работилници, и од суровина за еден грош зреат и се произведуваат тонови хранливи продукти доставувани на гладните. Процесите се одвиваат со ограничена точност, којашто не остава никаква можност за игра на случајноста. Внатрешната природа на Земјата го споменува, утврдува и објавува со сто илјади видови и форми Божјото име هُوَ ال۟بَاطِنُ , како што го објавуваат ангели прославувани на сто илјади јазици. Од гледна точка на нејзиниот годишен циклус, слично на дрвото, земјата јасно го открива складиштето сместено во овие четири Најубави имиња и го претвора во клуч за вратата на Воскресението.
    '''İnsan'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На истиот начин, таа е слична на многу хармонично дрво и од гледна точка на животот преку вековите и епохите, во чијшто тек ги испраќа своите плодови на пазарот на Задгробниот свет.
    Şu kâinat ağacının en son ve en cem’iyetli meyvesi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така целата земја се претвора во толку опширно огледало на пројавувањата на четирите Имиња и открива толку просторен пат кон Задгробниот свет, што покажува дека нашите умови и јазици се неспособни и бессилни да го опфатат сето тоа. Поради оваа причина ќе се задоволиме само со следните белешки.
    Ve hakikat-i Muhammediye aleyhissalâtü vesselâm cihetiyle çekirdek-i aslîsi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Стрелките на часовникот што ги одбројуваат секундите, минутите, часовите и деновите, си личат меѓу себе. Едната укажува на другата и потсетува на неа. Оној што го гледа движењето на стрелката за секундите, принуден е да поверува во движењето и на останатите стрелки.
    Ve kâinat Kur’an’ının âyet-i kübrası.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така и земниот живот е како голем часовник на Творецот на небесата и на земјата: си личат деновите што ги одмеруваат секундите на овој свет, годините – минутите, епохите – часовите, ерите – деновите. Освен тоа што си личат, секое од нив укажува на другото и го потврдува. Од овој агол согледуваме дека Земјата известува со безброј знаци за доаѓањето на вечната пролет и на бескрајното утро по зимата на смртниот и мрачен земски живот. Таа известува дека нејзиното доаѓање е неизбежно и сосема сигурно, како што е и настапувањето на утрото по ноќта и на пролетта по зимата. Со оваа вистина името Пазителот заедно со другите четири Најубави имиња هُوَ ال۟اَوَّلُ وَال۟اٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَال۟بَاطِنُ ни одговараат на нашето поставено прашање за Воскресението.
    Ve ism-i a’zamı taşıyan âyetü’l-kürsisi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом гледаме со сопствените очи и разбираме со својот ум дека
    Ve kâinat sarayının en mükerrem misafiri.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    човекот
    Ve o saraydaki sair sekenelerde tasarrufa mezun en faal memuru.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    е последниот и најзначаен плод од дрвото на вселената,
    Ve kâinat şehrinin zemin mahallesinin bahçesinde ve tarlasında, vâridat ve sarfiyatına ve zer’ ve ekilmesine nezarete memur ve yüzer fenler ve binler sanatlarla teçhiz edilmiş en gürültülü ve mes’uliyetli nâzırı.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и од гледна точка на вистината на Мухаммед, мир нему, тој е семето зародок на тоа дрво;
    Ve kâinat ülkesinin arz memleketinde, Padişah-ı ezel ve ebed’in gayet dikkat altında bir müfettişi, bir nevi halife-i arzı.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е најголемиот ајет (стих) од Куранот на вселената;
    Ve cüz’î ve küllî harekâtı kaydedilen bir mutasarrıfı.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е знакот што ги носи пројавувањата на Најголемото име во овој вселенски Куран, како што е ајетот (стихот) за Престолот (Ал-Курси) во Светиот Куран;
    Ve sema ve arz ve cibalin kaldırmasından çekindikleri emanet-i kübrayı omuzuna alan ve önüne iki acib yol açılan, bir yolda zîhayatın en bedbahtı ve diğerinde en bahtiyarı, çok geniş bir ubudiyetle mükellef bir abd-i küllî.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е најпочитуваниот гостин во дворецот на вселената;
    Ve kâinat Sultanı’nın ism-i a’zamına mazhar ve bütün esmasına en câmi’ bir âyinesi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е најактивниот служител на кој му е дозволено да управува со жителите на овој дворец;
    Ve hitabat-ı Sübhaniyesine ve konuşmalarına en anlayışlı bir muhatab-ı hâssı.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и вооружен со стотици науки и илјадници способности, тој е задолжен да се грижи за обработката на земјата и надзорник кој е одговорен за приходите и расходите;
    Ve kâinatın zîhayatları içinde en ziyade ihtiyaçlısı ve hadsiz fakrıyla ve aczi ile beraber hadsiz maksatları ve arzuları ve nihayetsiz düşmanları ve onu inciten zararlı şeyleri bulunan bir bîçare zîhayatı.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е намесникот на Земјата, инспекторот во нејзиното царство, испратениот од Владетелот на бесмртноста и вечноста, работникот под Негов надзор;
    Ve istidatça en zengini.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој располага со земните дела откако во целост и во детали му се запишуваат постапките;
    Ve lezzet-i hayat cihetinde en müteellimi ve lezzetleri dehşetli elemlerle âlûde.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е исклучиво Божји слуга натоварен со опширно и сеопфатно богослужение;
    Ve bekaya en ziyade müştak ve muhtaç ve en çok lâyık ve müstahak.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој ја понел големата одговорност којашто небесата, земјата и планините се откажале да ја носат;
    Ve devamı ve saadet-i ebediyeyi hadsiz dualarla isteyen ve yalvaran.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и пред него се отвориле два пата: едниот е на несреќните, а другиот е на блажените;
    Ve bütün dünya lezzetleri ona verilse onun bekaya karşı arzusunu tatmin etmeyen.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој ги одразува како огледало сите пројавувања на Најубавите имиња и кај него се открива најголемото Божјо име;
    Ve ona ihsanlar eden zatı perestiş derecesinde seven ve sevdiren ve sevilen çok hârika bir mu’cize-i kudret-i Samedaniye ve bir acube-i hilkat.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е собеседникот кон кого е упатена речта на Сеславниот и тој најдобро го разбира Господаровото Слово;
    Ve kâinatı içine alan ve ebede gitmek için yaratıldığına bütün cihazat-ı insaniyesi şehadet eden…
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е оној што има потреба и најбессилниот меѓу живите суштества во вселената;
    Böyle yirmi küllî hakikatler ile Cenab-ı Hakk’ın Hak ismine bağlanan ve en küçük zîhayatın en cüz’î ihtiyacını gören ve niyazını işiten ve fiilen cevap veren Hafîz-i Zülcelal’in Hafîz ismiyle mütemadiyen amelleri kaydedilen ve kâinatı alâkadar edecek ef’alleri o ismin kâtibîn-i kiramlarıyla yazılan ve her şeyden ziyade o ismin nazar-ı dikkatine mazhar bulunan bu insanlar, elbette ve elbette ve herhalde ve hiçbir şüphe getirmez ki bu yirmi hakikatin hükmüyle, insanlar için bir haşir ve neşir olacak. Ve Hak ismiyle evvelki hizmetlerinin mükâfatını ve kusuratının mücazatını çekecek. Ve Hafîz ismiyle cüz’î küllî kayıt altına alınan her amelinden muhasebe ve sorguya çekilecek. Ve dâr-ı bekada saadet-i ebediye ziyafetgâhının ve şakavet-i daime hapishanesinin kapıları açılacak. Ve bu âlemde çok taifelere kumandanlık yapan ve karışan ve bazen karıştıran bir zabit, toprağa girip her amelinden sual olunmamak ve uyandırılmamak üzere yatıp saklanmayacaktır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е безгранично слабо и бедно создание иако има безброј непријатели и мачители, безброј цели и надежи,
    Yoksa sineğin sesini işitip hakk-ı hayatını vermekle fiilen cevap verdiği halde, gök gürültüsü kuvvetinde bekaya ait hadsiz hukuk-u insaniyenin, mezkûr yirmi hakikatler lisanları ile edilen ve arşı ve ferşi çınlatan dualarını işitmemek ve o hadsiz hukuku zayi etmek ve sinek kanadının intizamı şehadetiyle sinek kanadı kadar israf etmeyen bir hikmet, bütün o hakikatlerin bağlandıkları insanî istidadatı ve ebede uzanan emelleri ve arzuları ve o istidat ve arzuları besleyen kâinatın pek çok rabıtalarını ve hakikatlerini bütün bütün israf etmek öyle bir haksızlıktır ve imkân haricinde ve zalimane bir çirkinliktir ki Hak ve Hafîz ve Hakîm ve Cemil ve Rahîm isimlerine şehadet eden bütün mevcudat onu reddeder. Yüz derece muhal ve bin vecihle mümtenidir derler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е најбогатиот во однос на способности меѓу живите суштества;
    İşte biz Hâlık’ımızdan haşre dair sorduğumuz suale '''Hak, Hafîz, Hakîm, Cemil, Rahîm''' isimleri cevap verip derler: “Biz, hak ve hakikat olduğumuz gibi ve hem bize şehadet eden mevcudatın tahakkuku misillü, haşir haktır ve muhakkaktır.”
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и во врска со сладоста на животот, тој е најчувствителниот кон болката и неговите блаженства се мешаат со горки страдања;
    Hem madem…
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е оној што најмногу копнее за вечност и има најголема потреба од бесмртност, но и најдостојниот за тоа;
    Daha yazacaktım fakat güneş gibi malûm olmasından kısa kestim.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е оној што се стреми со безброј молитви
    İşte geçmiş misallerde ve mademlerdeki maddelere kıyasen, Ce­nab-ı Hakk’ın yüz, belki bin esmasının kâinata bakan isimlerinin her birisi, nasıl ki mevcudattaki âyine ve cilveleriyle müsemmasını bedahetle ispat eder. Aynen öyle de haşri ve dâr-ı âhireti de gösterirler ve kat’iyetle ispat ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    да придобие вечност и бесмртност, и дури да ги добие сите наслади на земјата, тие не би му ја изгасиле жедта за вечноста;
    Hem nasıl Hâlık’ımızdan sorduğumuz sualimize, o Rabb’imiz bütün fermanlarıyla ve nâzil ettiği bütün kitaplarıyla ve müsemma olduğu ekser isimleriyle bize kudsî ve kat’î cevap veriyor. Aynen öyle de melâikeleriyle ve onların diliyle daha başka bir tarzda dedirir:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е оној што го обожава својот Дарител до степен на богослужение, ги насочува и другите да го обожаваат и тој сам да биде сакан;
    “Sizin zaman-ı Âdem’den beri hem ruhanîlerle hem bizimle görüşmenizin yüzer tevatür kuvvetinde hâdiseleri var. Ve bizim ve ruhanîlerin vücudlarına ve ubudiyetlerine delâlet eden hadsiz emare ve deliller var. Ve biz âhiret salonlarında ve bazı dairelerinde gezdiğimizi, birbirimize mutabık olarak sizin kumandanlarınız ile görüştüğümüz zaman söylemişiz ve daima da söylüyoruz. Elbette bu gezdiğimiz bâki ve mükemmel salonlar ve bu salonların arkalarında tefriş ve tezyin edilmiş olan saraylar ve menziller, hiç şüphemiz yoktur ki gayet ehemmiyetli misafirleri o yerlerde iskân etmek üzere bekliyorlar. Size kat’î beyan ediyoruz.” diye sualimize cevap veriyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    и тој е најголемото чудо на Божјата моќ и највосхитувачкото создание доколку го содржи во себе огромниот свет и доколку сите негови помагала сведочат дека е создаден за да чекори кон вечноста и бесмртноста.
    Hem madem Hâlık’ımız, bize en büyük muallim ve en mükemmel üstad ve şaşırmaz ve şaşırtmaz en doğru rehber olarak Muhammed-i Arabî aleyhissalâtü vesselâmı tayin etmiş. Ve en son elçi olarak göndermiş. Biz dahi ilmelyakîn mertebesinden aynelyakîn ve hakkalyakîn mertebelerine terakki ve tekemmül etmek üzere her şeyden evvel bu üstadımızdan, Hâlık’ımızdan sorduğumuz suali sormaklığımız lâzım geliyor. Çünkü o zat, Hâlık’ımız tarafından her biri birer nişane-i tasdik olan bin mu’cizatıyla, Kur’an’ın bir mu’cizesi olarak Kur’an’ın hak ve kelâmullah olduğunu ispat ettiği gibi; Kur’an dahi kırk nevi i’caz ile o zatın bir mu’cizesi olup onun doğru ve resulullah olduğunu ispat ederek ikisi beraber, biri âlem-i şehadet lisanı –bütün hayatında bütün enbiya ve evliyanın tasdikleri altında– diğeri âlem-i gayb lisanı –bütün semavî fermanların ve kâinat hakikatlerinin tasdikleri içinde– binler âyâtıyla iddia ve ispat ettikleri hakikat-i haşriye, elbette güneş ve gündüz gibi bir kat’iyettedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Со такви дваесет целокупни вистини, човекот се поврзува со Божјото име Вистината (Хак) и е во тесна врска со Божјото име Пазителот (Хафиз), од Којшто не се измолкнува ништо на небесата и на земјата. Тој ја гледа и најситната потреба на најмалото суштество, ја ислушува неговата молитва, му потпомага и Неговите благородни писари ги регистрираат сите дела и постапки на луѓето кон другите созданија. Според споменатите дваесет вистини за човекот, би требало да има Воскресение и Суден ден, и во името на Аллах Вистината, несомнено ќе му се додели награда за извршените заслуги и дела, и казна за обвиненијата. Без колебање, тој ќе биде поведен за израмнување на сметката, и во името на Пазителот ќе одговара за своите запишани дела: и за ситните, и за значајните, и пред него ќе се отворат вратите на вечната среќа и бескрајното гостопримство, или, пак, вратите на ужасните зандани и вечната несреќа. Невозможно е да не се побара израмнување на сметката и да се скрие од погледите раководителот што стои на чело на поголемиот дел од созданијата во овој свет и да не се меша во нивните дела, невозможно е тој да не биде пробуден од својот сон.
    Evet, haşir gibi en acib ve en dehşetli ve tavr-ı aklın haricinde bir mesele ancak ve ancak böyle hârika iki üstadın dersleriyle halledilir, anlaşılır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Нелогично е да се забележи најтивкиот повик во зуењето на мувата и да се покаже вистинска помош со потребните средства за суштествување, а да не бидат слушнати силни молитви од коишто се тресе земјата и коишто доаѓаат од дваесетте вистини и просат вечност и бесмртност. Нелогично и дури невозможно е овие многубројни права целосно да потонат во заборав и да пропаднат. Недопустливо е за мудроста, што ништо не троши напразно, дури тоа да е со размер на крило од мува, според сведочењето на неговата хармонија и совршенство, целосно да ги потроши човековите способности поврзани со споменатите вистини, да ги потроши сите надежи и желби што се простираат до вечноста, да ги потроши сите овие многубројни врски и реалности на вселената што ги развиваат способностите и ги засилуваат желбите на луѓето. Слична можност би била ужасна неправедност и непријатен срам отфрлен од сите суштества со зборовите: Тоа е сто пати невозможно и илјада пати апсурдно.
    Eski zaman peygamberleri ümmetlerine Kur’an gibi izahat vermediklerinin sebebi, o devirler beşerin bedeviyet ve tufuliyet devri olmasıdır. İptidaî derslerde izah az olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Тие го негираат сведочејќи за Најубавите имиња: Вистината (Хак), Пазителот (Хафиз), Семудриот (Хаким), Прекрасниот (Џемил), Милосрдниот (Рахим). Овие имиња на прашањето за задгробниот живот ни одговараат на следниот начин: „Воскресението е несомнена вистина и неоспорна и непоколеблива реалност, како што и самите ние сме вистина и како што сведочи за нас реалноста на сето она што постои.
    '''Elhasıl:''' Madem Cenab-ı Hakk’ın ekser isimleri âhireti iktiza edip isterler. Elbette o isimlere delâlet eden bütün hüccetler, bir cihette âhiretin tahakkukuna dahi delâlet ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом...
    Ve madem melâikeler âhiretin ve âlem-i bekanın dairelerini gördüklerini haber veriyorlar. Elbette melâike ve ruhların ve ruhaniyatın vücud ve ubudiyetlerine şehadet eden deliller, dolayısıyla âhiretin vücuduna dahi delâlet ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако прашањето не беше појасно од сонцето, би додал повеќе појаснувања, но ќе се ограничам и ќе се задоволам со споменатите примери.
    Ve madem Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın bütün hayatında vahdaniyetten sonra en daimî davası ve müddeası ve esası âhirettir. Elbette o zatın nübüvvetine ve sıdkına delâlet eden bütün mu’cizeleri ve hüccetleri, bir cihette, dolayısıyla âhiretin tahakkukuna ve geleceğine şehadet ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    По аналогија со кажаното од претходните параграфи, секое од стоте и дури илјадите Најубави имиња што се насочени кон свеста на созданијата, красноречиво го докажува присуството на својот сеславен Носител преку Неговите пројавувања и огледала – созданијата, а исто така го открива и категорично го аргументира и доаѓањето на Воскресението и на задгробниот живот.
    Ve madem Kur’an’ın dörtten birisi haşir ve âhirettir ve bin âyâtıyla onun ispatına çalışır ve onu haber verir. Elbette Kur’an’ın hakkaniyetine şehadet ve delâlet eden bütün hüccetleri ve delilleri ve bürhanları, dolayısıyla âhiretin vücuduna ve tahakkukuna ve açılmasına dahi delâlet ve şehadet ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Преку сите Свои заповеди во сите Свои објавени писанија и преку сите Свои Имиња со кои се именувал, сеславниот и севишниот ни Господар одговара на нашето прашање за задгробниот живот, како што ни дава одговор и дефиниција под друга форма со јазикот на Своите ангели, коишто велат:
    İşte bak, bu rükn-ü imanî ne kadar kuvvetli ve kat’î olduğunu gör.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    „Постојат безброј знаци и докази за нашето постоење и за духовниот свет. Уште од времето на Адам, мир нему, имало средби, беседи и запознавања меѓу нас и со духовните созданија. Тоа се сосема точни и доследни случаи што не подлежат на сомнение. Веќе споменавме за време на нашите средби со вашите пророци и секогаш ќе споменуваме што сме виделе при скитањето низ куќите и салите на Задгробниот свет. Ве благословуваме со неоспорна вест дека нерушливите портали и вековечните дворци и куќи што се наоѓаат зад нив се подготвени за пречек на почесните гости и го очекуваат вашето доаѓање.“ На овој начин благородните ангели одговараат на нашето прашање за Задгробниот свет.
    == SEKİZİNCİ MESELE’NİN BİR HÜLÂSASI ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом нашиот највеликодушен Творец ни го испратил најголемиот учител, најсовршениот наставник, најправедниот образец, најзначајниот предводник – Мухаммед, од родот на Бени Хашим, Аллах да му дари најдобар благослов и мир, Тој го испратил да биде последниот од благородните пратеници на Аллах. Затоа, пред сѐ, би требало да го прашаме својот Учител за она што го прашавме и семоќниот и најголем Творец во однос на Задгробниот свет, за да го усовршиме своето знаење и да се издигнеме од степенот на научната веродостојност до степенот на очигледната и апсолутна категоричност. А тоа е така, затоа што омилениот праведен Пророк, чијашто вистинитост е потврдена од сезнајниот Творец со илјадници чуда, и самиот тој е едно од чудата на Светиот Куран, кој на целиот свет му докажал дека тоа е Книга од Господарот на световите и од која и да било страна не може да ѝ пријде лага. На ист начин и Светиот Куран е едно од чудата на оваа личност и е доказ дека тој ја зборува вистината и справедливоста му е потврдена, како и тоа дека е Пратеник на Господарот на световите. Овие две чуда, едното – јазик на видливиот свет со потврда од сите пророци и од сите светци, а другото – јазик на тајниот свет што ги содржи сите небесни писанија и сите вселенски вистини, даваат аргументи за вистината на Воскресението и Судниот ден, непоколеблива и јасна како сонце и ден. Тоа се прави преку целиот животен пат на првото чудо и преку илјадниците ајети на второто чудо.
    Yedinci’de haşri çok makamattan soracaktık. Fakat Hâlık’ımızın isimleriyle verdiği cevap o derece kuvvetli yakîn ve kanaat verdi ki daha başka sorgulara ihtiyaç bırakmadığından orada kısa kestik.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, прашањето за Воскресението и за Задгробниот свет е од оние проблеми што ги надминуваат можностите и границите на човечкиот разум. Тој не може да биде разбран поинаку, освен преку упатствата и насоките на двајцата необични учители – Светиот Куран и омилениот Пратеник, Аллах да го благослови и со мир да го дари.
    Şimdi bu meselede, âhiret imanının hem âhiretin saadetine hem dünya saadetine dair temin ettiği faydalar ve neticelerinden yüzden biri hülâsa edilecek. Saadet-i uhreviyeye ait kısmı, Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın izahatı daha hiçbir beyana ihtiyaç bırakmamış, onu ona havale ederek ve saadet-i dünyeviyeye ait kısmı izah cihetini Risale-i Nur’a bırakıp yalnız kısa bir hülâsa ile insanın hayat-ı şahsiye ve hayat-ı içtimaiyesine ait yüzer neticelerinden üç dört tanesini beyan ederiz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Зошто претходните пророци, мир над нив, не им го разјасниле на своите народи прашањето за Воскресението со јаснотата со којашто тој е изложен во Светиот Куран? Затоа што нивните епохи ја претставуваат детската и чергарска фаза од животот на човештвото, а како што е познато, при почетната обука објаснувањата се кратки.
    '''Birincisi:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Заклучок:''' Доколку поголемиот дел од Најубавите имиња го изискуваат присуството на Задгробниот свет и укажуваат на него, за возврат би требало аргументите и доказите што ги потврдуваат да се однесуваат и за неговото настапување и непоколебливост.
    İnsan, sair hayvanata muhalif olarak, hanesiyle alâkadar olduğu misillü dünya ile alâkadardır ve akaribiyle münasebettar olduğu gibi nev-i beşer ile de ciddi ve fıtrî münasebettardır. Ve dünyada muvakkat bekasını arzuladığı gibi bir dâr-ı ebedîde bekasını, aşk derecesinde arzuluyor. Ve midesinin gıda ihtiyacını temin etmeye çalıştığı gibi dünya kadar geniş, belki ebede kadar uzanan sofraları ve gıdaları, akıl ve kalp ve ruh ve insaniyet mideleri için tedarik etmeye fıtraten mecburdur, çabalıyor. Ve öyle arzuları ve matlabları var ki ebedî saadetten başka hiçbir şey onları tatmin etmiyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом ангелите известуваат за видените од нив задгробни куќи и за долговечниот свет, за возврат би требало аргументите што сведочат за присуството и богослужението на ангелите и на духовите да го докажат постоењето и на Задгробниот свет.
    Hattâ Onuncu Söz’de işaret edildiği gibi bir zaman, küçüklüğümde hayalimden sordum: “Sana bir milyon sene ömür ve dünya saltanatı verilmesini fakat sonra ademe ve hiçliğe düşmesini mi istersin? Yoksa bâki fakat âdi ve meşakkatli bir vücudu mu istersin?” dedim. Baktım, ikincisini arzulayıp birincisinden “Âh!” çekti. “Cehennem de olsa beka isterim.” dedi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом во текот на пречистиот благословен живот на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, најважното известие и неговиот основен повик по оној за еднобожието се поврзани со Задгробниот свет, за возврат би требало сите чуда и аргументи што го докажуваат неговото пророштво и справедливост да сведочат за настапувањето и реалноста на Задгробниот свет.
    İşte madem mahiyet-i insaniyenin bir hizmetkârı olan kuvve-i hayaliyeyi bu dünya lezzetleri tatmin etmiyor. Elbette gayet câmi’ mahiyet-i insaniye, ebediyetle fıtraten alâkadardır. İşte bu hadsiz arzu ve emellere bağlı olduğu halde, sermayesi bir cüz’î cüz-ü ihtiyarî ve fakr-ı mutlak bir insana, âhirete iman ne derece kuvvetli ve kâfi ve vâfi bir hazine, bir medar-ı saadet ve lezzet, bir medar-ı istimdad, bir merci ve dünyanın hadsiz gamlarına karşı bir medar-ı teselli olduğu öyle bir meyve ve faydadır ki onu kazanmak yolunda dünya hayatını feda etse yine ucuzdur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И штом една четвртина од Светиот Куран е посветена на Воскресението и на Задгробниот живот и илјадници негови ајети го докажуваат и известуваат за тоа, би требало сите сведоштва, аргументи и докази за овластувањата на Светиот Куран да се однесуваат и за исполнување на веста за Задгробниот свет и да го потврдуваат.
    '''İkinci meyvesi ve hayat-ı şahsiyeye bakan bir faydası:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И така, размислете за овој голем столб на верата за да процените колку убеденоста е категорична, цврста и непоколеблива во задгробниот живот.
    Üçüncü Mesele’de izah edilen ve Gençlik Rehberi’nde bir hâşiye bulunan çok ehemmiyetli bir neticedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="SEKİZİNCİ_MESELE’NİN_BİR_HÜLÂSASI"></span>
    Evet, her insanın her zaman düşündüğü en ehemmiyetli endişesi, mezaristana giren kendi dostları ve akrabaları gibi o idamhaneye girmek keyfiyetidir. Bir tek dostu için ruhunu feda eden o bîçare insanın; binler, belki milyonlar, milyarlar dostları ebedî bir müfarakat içinde idam olmalarını tevehhüm edip cehennem azabından beter bir elem –o düşünmek ucundan– göründüğü vakit, âhirete iman geldi, gözünü açtırdı ve perdeyi kaldırdı. Bak, dedi. O imanla baktı. Cennet lezzetinden haber veren bir lezzet-i ruhaniyeyi o dostları ebedî ölümlerden ve çürümelerden kurtulup mesrurane bir nurani âlemde onu da bekliyorlar vaziyetinde müşahedesiyle aldı. Risale-i Nur’da bu netice hüccetlerle izahına iktifaen kısa kesiyoruz.
    == РЕЗИМЕ НА ОСМА ТЕМА ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во Седма тема преку многу примери побаравме објаснување на прашањето за Воскресението, но одговорот на нашиот Творец преку Неговите Најубави имиња целосно нѐ задоволи. Тој беше толку убедлив и исцрпен и во нас остави толкава стонастотна сигурност, што понатамошните прашања се непотребни. Затоа тука се задоволуваме само со тоа да го потврдиме кажаното.
    '''Hayat-ı şahsiyeye ait üçüncü bir faydası:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На овој проблем накратко ќе резимираме една стотинка од плодовите, придобивките и резултатите што се реализираат од верата во задгробниот живот – некои од нив произлегуваат од среќата на човекот во Задгробниот свет, а други – од неговата среќа на земјата. Што се однесува до задгробното блаженство, објаснувањето на Светиот Куран е сосема доволно и нема потреба од дополнително толкување, а она што е поврзано со земската среќа го објаснуваат Рисале-и Нур и тука накратко ќе разгледаме само неколку меѓу стотиците резултати што се реализираат од верата во задгробниот живот, усреќување на човекот во неговиот личен и општествен живот.
    İnsanın sair zîhayatlar üstündeki tefevvuku ve rütbesi ise yüksek seciyeleri ve cem’iyetli istidatları ve küllî ubudiyetleri ve geniş vücudî daireleri itibarıyladır. Halbuki o insan hem ma’dum hem ölü hem karanlık olan geçmiş ve gelecek zamanların ortasında sıkışmış bir kısa zaman olan hazır vaktin mikyasıyla, ölçüsüyle; hamiyeti, muhabbeti, kardeşliği, insaniyeti gibi seciyeler alır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Првиот плод:'''
    Mesela, eskiden tanımadığı ve ayrıldıktan sonra da hiç göremeyeceği babasını, kardeşini, karısını, milletini ve vatanını sever, hizmet eder. Ve tam sadakate ve ihlasa pek nadir muvaffak olabilir, o nisbette kemalâtı ve seciyeleri küçülür. Değil hayvanların en ulvisi belki baş aşağı, akıl cihetiyle en bîçaresi ve aşağısı olmak vaziyetine düşeceği sırada, âhirete iman imdada yetişir. Mezar gibi dar zamanını, geçmiş ve gelecek zamanları içine alan pek geniş bir zamana çevirir. Ve dünya kadar, belki ezelden ebede kadar bir daire-i vücud gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Како што човекот е поврзан со својот дом, за разлика од животните, така тој е поврзан и со земниот свет; како што се наоѓа во тесна врска со неговите блиски, така по природа е поврзан и со целиот човечки род; како што сака да го живее земниот живот, така и копнее да остане засекогаш во Вечниот дом; како што постојано се труди да си ја обезбеди потребната благосостојба за својот стомак, така по природа е принуден и се стреми да обезбеди храна за умот, срцето, духот и својата човечност, и неа ја добива на трпези што се простираат по целата земја, всушност распространети до вечноста, затоа што тој има надежи и желби што можат да бидат задоволени само со постоење на вечното блаженство.
    Babasını, dâr-ı saadette ve âlem-i ervahta dahi pederlik münasebetiyle ve kardeşini, tâ ebede kadar uhuvvetini düşünmesiyle ve karısını cennette dahi en güzel bir refika-i hayatı olduğunu bilmesi haysiyetiyle sever, hürmet eder, merhamet eder, yardım eder. Ve o büyük ve geniş daire-i hayatta ve vücuddaki münasebetler için olan ehemmiyetli hizmetleri, dünyanın kıymetsiz işlerine ve cüz’î garazlarına ve menfaatlerine âlet etmez. Ciddi sadakate ve samimi ihlasa muvaffak olarak kemalâtı ve hasletleri, o nisbette derecesine göre yükselmeye başlar. İnsaniyeti teali eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Како што беше посочено во посланието за Воскресението, еднаш во моето детство ѝ се обратив на мојата имагинација со зборовите: „Што претпочиташ: да живееш илјада години во среќа како владетел на светот и на неговата убавина, но потоа да завршиш во небитие, или вечен живот на обичен човек исполнет со тешкотии?“ Видов дека мојата имагинација го посакува второто и доживува навреденост од првото. Таа ми одговори: „Не го сакам небитието, туку вечноста, па дури и да е во Пеколот!“
    Hayat lezzetinde serçe kuşuna yetişmeyen o insan; bütün hayvanat üstünde, kâinatın en müntehab ve bahtiyar bir misafiri ve Sahib-i kâinat’ın en mahbub ve makbul bir abdi olmasıdır. Bu netice dahi Risale-i Nur’da hüccetlerle izahına iktifaen kısa kesildi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Доколку сите земни сладости не ја задоволуваат имагинацијата, која е една од слугите на човековата природа, тогаш вистината за неа при нејзината сеопфатност и комплексност по природа би требало да е поврзана со вечноста и бесмртноста. Тогаш, какво големо, обилно и доволно богатство е верата во задгробниот живот за човекот кој е тесно поврзан со бескрајни надежи и желби, а воедно поседува незначителна слобода на волјата и страда од апсолутна бедност! И колку оваа вера е оска на сонуваната среќа и одржаната наслада! И колку таа е извор на поддршка и средство за утеха пред безбројните земни грижи! Дури и ако човек си го жртвува целиот земски живот за да ги добие овие плодови и придобивки, тоа пак би било незначително.
    '''Dördüncü bir faydası ki insanın hayat-ı içtimaiyesine bakıyor:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Вториот плод на верата во задгробниот живот, којшто го засегнува личниот живот:'''
    Risale-i Nur’dan Dokuzuncu Şuâ’da beyan edilen o neticenin bir hülâsası şudur:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ова е многу важен резултат што се состои во Посланието за младите објаснето во Третата тема.
    '''Nev-i insanın dörtten birini teşkil eden çocuklar,''' âhiret imanıyla insanca yaşayabilirler ve insaniyetin istidatlarını taşıyabilirler. Yoksa elîm endişeler içinde, kendini uyutturmak ve unutturmak için çocukça oyuncaklarıyla, haylaz bir hayatla yaşayacak. Çünkü her vakit etrafında onun gibi çocukların ölmesiyle onun nazik dimağında ve ileride uzun arzuları taşıyan zayıf kalbinde ve mukavemetsiz ruhunda öyle bir tesir yapar ki hayatı ve aklı o bîçareye âlet-i azap ve işkence edeceği zamanda, âhiret imanının dersiyle, görmemek için oyuncaklar altında onlardan saklandığı o endişeler yerinde, bir sevinç ve genişlik hissederek der:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, она што постојано го тревожи секој човек и му го огорчува животот е постојаната мисла за неговата судбина и за неговото одење во гроб, како завршил животниот пат на неговите најсакани и неговите роднини. Беспомошниот човек си го жртвувал духот само поради еден драг пријател откако си замислувал дека илјадници, дури и милиони, милијарди негови собраќа умираат и нивниот живот по смртта потонува во небитието – оваа разделба е засекогаш без надеж за идна средба. Слична претстава и самозаблуда го тераат човека да почувствува силна болка, којашто навестува за маките во Пеколот. Кога тој се свиткувал од болни страдања што произлегуваат од неговото мислење, дошла верата во задгробниот живот, ја кренала завесата, му ги отворила очите и рекла: „Погледни!“ Погледнал со светлината на верата и видел дека сите што тој ги сака, се спасиле и се избавиле од конечната смрт, од распаѓањето и исчезнувањето, стануваат бесмртни во сјајниот вечен свет и го очекуваат неговото доаѓање. Од ова добил длабока духовна наслада што навестува за блаженството во Рајот. Ќе се ограничиме на сегашниот исказ бидејќи Рисале-и Нур го објаснија споменатиот резултат со соодветните аргументи.
    “Bu kardeşim veya arkadaşım öldü, cennetin bir kuşu oldu. Bizden daha iyi keyfeder, gezer. Ve validem öldü fakat rahmet-i İlahiyeye gitti, yine beni cennette kucağına alıp sevecek ve ben de o şefkatli anneciğimi göreceğim.” diye insaniyete lâyık bir tarzda yaşayabilir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Третата придобивка поврзана со однесувањето на човекот:'''
    '''Hem insanın bir rub’unu teşkil eden ihtiyarlar;''' yakında hayatlarının sönmesine ve toprağa girmelerine ve güzel ve sevimli dünyalarının kapanmasına karşı teselliyi ancak ve ancak âhiret imanında bulabilirler. Yoksa o merhametli, muhterem babalar ve fedakâr, şefkatli analar; öyle bir vaveylâ-yı ruhî ve bir dağdağa-i kalbî çekeceklerdi ki dünya onlara meyusane bir zindan ve hayat işkenceli bir azap olurdu.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Издигнатата положба на човекот, неговата супериорност и привилегија над сите живи суштества произлегува од неговите високи природни квалитети, од севкупните природни способности, целосното богослужение и широките сфери на неговото битие. Затоа човекот, ограничен единствено во сегашноста, одделен од минатото и лишен од врската со иднината (две непостоечки, и за него мртви и темни отсечоци од времето), ги придобива моралните квалитети на човечноста, љубовта, братството и хуманизмот врз основа на ограничената сегашност.
    Fakat âhiret imanı onlara der: “Merak etmeyiniz. Sizin ebedî bir gençliğiniz var, gelecek. Ve parlak bir hayat ve nihayetsiz bir ömür sizi bekliyor. Ve zayi ettiğiniz evlat ve akrabalarınızla sevinçlerle görüşeceksiniz. Ve ettiğiniz bütün iyilikleriniz muhafaza edilmiş, mükâfatlarını göreceksiniz.” diye iman-ı âhiret onlara öyle bir teselli ve inşirah verir ki her birinin yüz ihtiyarlık birden başlarına toplansa onları meyus etmez.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример, тие се определуваат во зависност од нивните тесни мерки и критериуми, и во согласност со нив таквиот човек ги сака и им служи на своите татко, браќа, сопруга или роднина, како да не ги познавал од претходно и нема да ги види во иднината, па затоа никогаш не се издига до степен на искрена преданост, верно пријателство, чиста љубов и несебична почит во служењето. Овие квалитети и совршенства се намалуваат и тогаш човекот паѓа до рамниште на животно лишено од разум. Но штом се појави верата во задгробниот живот за да спаси и да му даде поддршка на овој човек, ограниченото време, слично на гроб, се претвора во многу опширна долготрајна ера што ги опфаќа и минатото и иднината, и му покажува просторна широчина како целата земја, односно таква широчина која се протега од беспочетокот до бесконечноста.
    '''Nev-i insanın üçten birisini teşkil eden gençler;''' hevesatları galeyanda, hissiyata mağlup, cüretkâr, akıllarını her vakit başına almayan o gençler, âhiret imanını kaybetseler ve cehennem azabını tahattur etmezlerse; hayat-ı içtimaiyede ehl-i namusun malı ve ırzı ve zayıf ve ihtiyarların rahatı ve haysiyeti tehlikede kalır. Bazı bir dakika lezzeti için bir mesud hanenin saadetini mahveder ve bu gibi hapiste dört beş sene azap çeker, canavar bir hayvan hükmüne geçer.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Тогаш човек го почитува татка си со врвно синовско чувство што се простира до Блажениот дом и Духовниот свет, со истата мисла го поддржува и му потпомага на својот брат со чувство што се простира до вечноста, ја љуби својата сопруга, доживува сочувство кон неа, ѝ помага бидејќи таа е неговата најубава сопатничка во животот, па дури и во Рајот. Оваа обемна и пространа животна сфера со важните меѓусебни односи и функции што се содржат во неа, не се претвора во средство за реализирање на ситни земски дела, на нивните ништожни цели и незначителни придобивки. Човекот го постигнува совршеното пријателство, чистата преданост и целосната искреност во своите односи и функции, неговото достоинство и моралните квалитети почнуваат да се развиваат и извишуваат, неговата човечност расте и се издигнува во зависност од индивидуалното ниво.
    Eğer iman-ı âhiret onun imdadına gelse çabuk aklını başına alır. “Gerçi hükûmet hafiyeleri beni görmüyorlar ve ben onlardan saklanabilirim fakat cehennem gibi bir zindanı bulunan bir Padişah-ı Zülcelal’in melâikeleri beni görüyorlar ve fenalıklarımı kaydediyorlar. Ben başıboş değilim ve vazifedar bir yolcuyum. Ben de onlar gibi ihtiyar ve zayıf olacağım.” diye birden, zulmen tecavüz etmek istediği adamlara karşı bir şefkat, bir hürmet hissetmeye başlar. Bu mananın dahi Risale-i Nur’da bürhanlarıyla izahına iktifaen kısa kesiyoruz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Овој човек, кој порано низ своето животно искуство не успеал да стигне дури ни до степенот на едно врапче, благодарение на својата вера во задгробниот живот веќе станува почесен гостин во земниот живот и среќно суштество, и супериорно создание, се издигнува над сите животни и дури се претвора во најомиленото создание, во најпочитуваниот раб пред Господарот и Владетелот на вселената.
    '''Hem nev-i beşerin ehemmiyetli bir kısmı, hastalar ve mazlumlar ve bizim gibi musibetzedeler ve fakirler ve ağır ceza alan mahpuslar;''' eğer iman-ı âhiret onların imdadına yetişmezse, her vakit hastalığın ihtarıyla gözü önüne gelen ölüm ve intikamını alamadığı ve namusunu elinden kurtaramadığı zalimin mağrurane ihaneti ve büyük musibetlerde boşu boşuna malını, evladını kaybetmekle gelen elîm meyusiyeti ve bir iki dakika veya bir iki saat keyif yüzünden beş on sene böyle bir hapis azabını çekmekten gelen kederli sıkıntı, elbette o bîçarelere dünyayı zindan ve hayatı bir işkenceli azaba çevirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ќе се задоволиме со ова објаснување на споменатиот резултат од верата во задгробниот живот, бидејќи Рисале-и Нур веќе го коментирале со соодветните аргументи и докази.
    Eğer âhirete iman imdatlarına yetişse birden onlar nefes alırlar; sıkıntıları, meyusiyetleri ve endişeleri ve intikam hiddetleri derece-i imanına göre kısmen ve bazen tamamen zâil olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Четвртата придобивка го опфаќа социјалниот живот на човекот:'''
    Hattâ diyebilirim ki benim ve bir kısım kardeşlerimin bu sebepsiz hapsimizde ve dehşetli musibetimizde, eğer iman-ı âhiret yardım etmese idi, bir gün dayanmak ölüm kadar tesir edip bizi hayattan istifa etmeye sevk edecekti. Fakat hadsiz şükür olsun, benim canım kadar sevdiğim pek çok kardeşlerimin bu musibetten gelen elemlerini de çektiğim ve gözüm kadar sevdiğim binler Risale-i Nur risaleleri ve benim yaldızlı ve süslü ve çok kıymettar kitaplarımın ziya’ları ve ağlamalarından teessüflerini çektiğim ve eskiden beri az bir ihaneti ve tahakkümü kaldıramadığım halde, sizi kasemle temin ederim ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Таа е изложена во Деветтата мудрост од Рисале-и Нур и нејзината суштина накратко се сведува на следното:
    İman-ı bi’l-âhiret nuru ve kuvveti bana öyle bir sabır ve tahammül ve teselli ve metanet, belki mücahidane, kârlı bir imtihan dersinde daha büyük mükâfatı kazanmak için bir şevk verdi ki ben bu risalenin başında dediğim gibi kendimi Medrese-i Yusufiye unvanına lâyık bir güzel ve hayırlı medresede biliyorum. Ara sıra gelen hastalıklar ve ihtiyarlıktan neş’et eden titizlikler olmasa idi, mükemmel ve rahat-ı kalp ile derslerime daha ziyade çalışacaktım. Her ne ise… Bu makam münasebetiyle saded harici girdi, kusura bakılmasın.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Без верата во задгробниот живот не е возможно децата, кои сочинуваат една четвртина од човештвото, да живеат како вистински луѓе со човечки стремежи. Без оваа вера, тие би биле принудени да водат бескорисен живот, со болки и грижи, прибегнувајќи кон детските играчки. Смртта на некое дете, околу него би предизвикала исклучително влијание врз секое мало создание, врз неговата изострена и нежна чувствителност, врз неговото срце што во иднина ќе таи многу надежи и желби, врз неговиот дух неспособен да издржи и затоа го снаоѓа беспокојство и измачување. Тогаш животот и разумот на такво дете би се претвориле во средство за мачење и не би имало полза од игрите и забавите зад коишто се крие тој додека не се најде одговор на неговите прашања и дилеми. А поучувањето на верата во задгробниот живот го упатува да вели:
    '''Hem her insanın küçük bir dünyası, belki küçük bir cenneti dahi kendi hanesidir.''' Eğer iman-ı âhiret o hanenin saadetinde hükmetmezse o aile efradı, her biri şefkat ve muhabbet ve alâkadarlığı derecesinde elîm endişeler ve azaplar çeker. O cenneti, cehenneme döner. Veyahut muvakkat eğlenceler ve sefahetlerle aklını tenvim edip uyutur. Deve kuşu gibi avcıyı görür, kaçamıyor, uçamıyor. Başını kuma sokar, tâ görünmesin. Başını gaflete sokar, tâ ölüm ve zeval ve firak onu görmesin. Divanece, muvakkat, iptal-i his nevinden bir çare bulur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    „Мојот пријател или брат што почина, стана птица во Рајот. Тој сега лета и повеќе се забавува од нас. И мама почина, но таа се упатила кон сеопфатното Божјо милосрдие и во Рајот повторно ќе ме земе во прегратка и ќе ме милува, и јас пак ќе ја видам мојата сочувствителна мајка.“ Тоа му дозволува да живее на начин што му доликува на човештвото.
    Çünkü mesela, valide ruhunu feda ettiği evladını daima tehlikelere maruz gördükçe titrer. Ve pederini ve kardeşini eksik olmayan belalardan kurtaramayan evlatlar, daim bir keder, bir korkaklık hisseder. Buna kıyasen bu dağdağalı, kararsız hayat-ı dünyeviyede o mesud zannedilen aile hayatı çok cihetlerle saadetini kaybeder ve kısacık bir hayattaki münasebet ve karabet dahi hakiki sadakati ve samimi ihlası ve garazsız bir hizmeti ve muhabbeti vermez. Ahlâk o nisbette küçülür, belki sukut eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Единствено преку верата во задгробниот живот, старите луѓе – другата четвртина од човештвото, би нашле утеха пред нивното неодамнешно угаснување на земниот живот и заминување во гроб кога прекрасниот и сладок живот ќе им ја тресне вратата на овој свет. Да не беше верата, овие почитувани милосрдни татковци и жртвени сочувствителни мајки би вкусиле горчина по горчина и би останале во многу несреќна душевна состојба, со жестоко тревожење во срцето, и земниот живот за нив би бил тесен како темница и самото суштествување би се претворило во трајна и неподнослива тортура.
    Eğer âhirete iman o haneye girse birden ışıklandıracak, ortalarındaki münasebet ve şefkat ve karabet ve muhabbet kısacık bir zaman ölçüsüyle değil belki dâr-ı âhirette, saadet-i ebediyede dahi o münasebetlerin devamı ölçüsüyle samimi hürmet eder, sever, şefkat eder, sadakat eder, kusurlarına bakmaz gibi ahlâk yükseklenir. Hakiki insaniyet saadeti o hanede başlar inkişafa. Bu mana dahi hüccetlerle Risale-i Nur’da beyanına binaen kısa kesildi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Но верата во задгробниот живот им говори и им кажува: „Не тагувајте, возрасни луѓе, не обраќајте големо внимание, ве очекува вечна младост која е пред вас и таа неизбежно ќе дојде! Ве очекува прекрасен сјаен живот и долги години бесмртност. Вие ќе ги сретнете своите изгубени деца и блиски, ќе ги видите зачувани вашите добри дела и ќе бидете наградени за тоа.“ На овој начин, верата во задгробниот живот им дарува толку утеха и радост, што дури ако некој биде натоварен со сто старости, би истрпил сѐ во очекување на среќниот задгробен живот што го следува.
    '''Hem her bir şehir kendi ahalisine geniş bir hanedir.''' Eğer iman-ı âhiret o büyük aile efradında hükmetmezse güzel ahlâkın esasları olan ihlas, samimiyet, fazilet, hamiyet, fedakârlık, rıza-yı İlahî, sevab-ı uhrevî yerine garaz, menfaat, sahtekârlık, hodgâmlık, tasannu, riya, rüşvet, aldatmak gibi haller meydan alır. Zâhirî asayiş ve insaniyet altında, anarşistlik ve vahşet manaları hükmeder; o hayat-ı şehriye zehirlenir. Çocuklar haylazlığa, gençler sarhoşluğa, kavîler zulme, ihtiyarlar ağlamaya başlarlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Можно е и младите – една третина од човештвото, да не го слушаат гласот на своите смели умови кога желбите и страстите им беснеат и горат, и се подложни на своите чувства и склоности. Ако овие млади ја изгубат верата во задгробниот живот и не се потсетуваат на мачењата во Пеколот, имотите и репутацијата на луѓето, спокојството на слабите и достоинството на старите би биле подложени на опасност. Можно е некој да ја уништи среќата на спокоен и безгрижен живот поради краткотрајно задоволство и по долги години затвор како што е овој, да ја испитува погубноста на своето дело и да се претвори во привид на ненаситен ѕвер.
    '''Buna kıyasen, memleket dahi bir hanedir ve vatan dahi bir millî ailenin hanesidir.''' Eğer iman-ı âhiret bu geniş hanelerde hükmetse birden samimi hürmet ve ciddi merhamet ve rüşvetsiz muhabbet ve muavenet ve hilesiz hizmet ve muaşeret ve riyasız ihsan ve fazilet ve enaniyetsiz büyüklük ve meziyet o hayatta inkişafa başlarlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако верата во задгробниот живот му потпомогне и го поддржи, за кратко време тој ќе ја поврати својата благоразумност и ќе каже: „Дури ако полицијата и тајните служби не можат да ме видат затоа што сум се сокрил од нив, ангелите на великиот Владетел, на Моќниот Господар, Кому Му припаѓа најголемата и вечна темница – Пеколната зандана, ми ги запишуваат сите лоши дела. Следствено, не сум оставен на волја и не сум со распуштени узди, туку сум гостин и патник со мисија. Еден ден несомнено и јас ќе бидам слаб и стар како овие луѓе.“ Тогаш од длабочините на неговото срце ќе се одронат капки милосрдие, сочувство и жалост, и ќе чувствува почит кон оние чиишто права сакал да ги наруши со гнет. Бидејќи оваа идеја веќе беше разјаснета во Рисале-и Нур, ќе се ограничиме во рамките на сегашното толкување.
    Çocuklara der: “Cennet var, haylazlığı bırak.” Kur’an dersiyle temkin verir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Друг важен дел од човештвото се болните, угнетените, и таквите како нас – паднати во неволја, сиромашни, затворениците со тешки казни... Ако на сите нив не им помагаше и не ги утешуваше верата во задгробниот живот, несомнено нивниот живот би се претворило во огромна темница и во ужасна тортура на смртта што постојано ги демне поради нивните болести, при понижувањето на кое ги подложуваат угнетувачите без да можат ниту да се одмаздат, ниту да го спасат од нивните канџи своето достоинство и чест, при мачниот очај поради загубите и катастрофите што ги снашле нивните имоти и деца, при тешката положба како резултат на болките и страдањата во затворот што се истрпуваат за пет или десет години поради краткотрајна наслада со времетраење од една до две минути или еден до два часа.
    Gençlere der: “Cehennem var, sarhoşluğu bırak.” Aklı başlarına getirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако верата во задгробниот живот им даде утеха и трпение, тие веднаш се опуштаат и длабоко воздивнуваат бидејќи нивните грижи, очај, тревожења, беспокојства и изливи на гнев исчезнуваат целосно или делумно во зависност од степенот на верата во секој од нив поединечно.
    Zalime der: “Şiddetli azap var, tokat yiyeceksin.” Adalete başını eğdirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Дури можам да кажам дека ако не беше верата во задгробниот живот, којашто ми помогна мене и на моите другари во нашата страшна неволја и при влегувањето во затвор без вина, издржувањето на казната во еден ваков ден би била и како самата смрт и оваа несреќа би нè навела дури и до збогување со животот. Но бескрајно сум Му благодарен на Аллах што ми одредил да ги издржам страдањата на многумина мои браќа што си ги сакам како себеси, да ја претрпам загубата на илјадници Рисале-и Нур, загубата на многу од блескавите и скапоцени томови коишто ми се подраги и од сопствените очи.
    İhtiyarlara der: “Senin elinden çıkmış bütün saadetlerinden çok yüksek ve daimî bir uhrevî saadet ve taze, bâki bir gençlik seni bekliyorlar. Onları kazanmaya çalış.” Ağlamasını gülmeye çevirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ја издржувам целата оваа тага и јад благодарение на верата во задгробниот живот, и иако никогаш не сум можел да го поднесам и најмалото понижување и диктат врз мене, ви се колнам за убедливост дека светлината и силата на верата во задгробниот живот ми дадоа трпение, цврстина, утеха, успокојување, упорност и копнеж да добијам восхит за голем ентузијазам во овој испит, и почнав да се подготвувам во Јусуфовата школа (Медресе-и Јусуфије), како што споменав на почетокот од посланиево. Да не беше болеста, којашто понекогаш ме снаоѓа, и старечката нервоза, при своето душевно спокојство би вложил уште посериозни напори на часовите во ова училиште. Како и да е... се оддалечив од темата и молам да бидам извинет.
    Bunlara kıyasen cüz’î ve küllî her bir taifede hüsn-ü tesirini gösterir, ışıklandırır. Nev-i beşerin hayat-ı içtimaiyesiyle alâkadar olan içtimaiyyun ve ahlâkiyyunların kulakları çınlasın!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И домот на секој човек е негов мал свет, па дури и минијатурен рај. Ако во неговиот среќен живот не царува и не владее верата во задгробниот живот, секој член на семејството би страдал од болка, страв и силни страдања во односите со другите во зависност од степенот на своето сочувство, приврзаност и љубов кон нив. Тогаш Рајот ќе се претвори во Пекол. Возможно е разумот на таков човек да се замати од моментална забава и дрскост и да заличи на оној кој е неспособен да избега и да полета и при опасност си ја сокрива главата во песокот за да не го видат ловците. Така и тој си ја сокрива главата во немарноста за да не го видат смртта, исчезнувањето и разделбата, и на очајнички начин привремено си ги ништи чувствата и небаре го открил лекот за своите страдања.
    İşte iman-ı âhiretin binler faydalarından işaret ettiğimiz beş altı numunelerine sairleri kıyas edilse kat’î anlaşılır ki '''iki cihanın ve iki hayatın medar-ı saadeti yalnız imandır.'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример, мајката што се жртвува за своето дете, трепери од ужас и страв штом го види изложено на опасност. Исто така и децата, кога не можат да ги избават своите татковци и браќа од бескрајните беди, доживуваат континуирана загриженост и чувствуваат постојан страв. По аналогија со тоа, животот на семејството, коешто изгледа среќно, ја губи својата среќа во загрижувачкиот променлив живот, затоа што во рамките на еден многу краток живот ниту врската меѓу членовите на семејството, ниту сродството меѓу нив даваат вистинско пријателство, чиста преданост, целосна искреност, несебично служење и љубов, а манирите се омаловажуваат и дури се свиваат во согласност со краткотрајноста на самиот живот за да можат да се спуштат и сосема да исчезнат.
    '''Risale-i Nur’da Yirmi Sekizinci Söz’de ve başka risalelerinde, haşrin cismaniyeti cihetinde gelen zayıf şüphelere kuvvetli cevaplarına iktifaen burada yalnız bir kısa işaretle deriz ki:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако во овој дом се смести верата во задгробниот живот, таа го разведрува и му дава светлина бидејќи тогаш односите за блискост, сочувство и љубов, коишто ги поврзуваат членовите на семејството, не се мерат во рамките на краткиот животен век, туку се доживуваат како да се протегаат до бесмртноста во Задгробниот дом и вечното блаженство. Тогаш секој од нив ќе ги почитува останатите членови на семејството, ќе се однесува кон нив со чиста љубов, искрено сочувство и предано пријателство без да се обрне внимание на недостатоците. Манирите ќе се издигнат и ќе се извишат и во овој дом ќе започне да процутува вистинска човечка среќа. Споменатите идеи веќе се разјаснети во Рисале-и Нур, па затоа тука ќе се задоволиме само со горното објаснување.
    Esma-i İlahiyenin en cem’iyetli âyinesi cismaniyettedir. Ve hilkat-i kâinattaki makasıd-ı İlahiyenin en zengini ve faal merkezi cismaniyettedir. Ve ihsanat-ı Rabbaniyenin en çok çeşitleri ve rengârenkleri cismaniyettedir. Ve beşerin ihtiyacat dilleriyle Hâlık’ına karşı dualarının ve teşekküratının en kesretli tohumları yine cismaniyettedir. Maneviyat ve ruhaniyat âlemlerinin en mütenevvi çekirdekleri yine cismaniyettedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И секој град сам по себе си е просторен дом за своите жители. Ако верата во задгробниот живот не владееше врз членовите на тоа големо семејство, наместо основните пофалбени манири – искреноста, човечноста, доблеста, љубовта, барањето задоволство од Аллах и на задгробната награда, меѓу нив би царувале омразата, личните награди, нечесноста, себичноста, криењето на чувствата, лицемерието, митото, измамата. Под привидниот ред, сигурност и човечност би владееле теророт, анархијата и варварството, и тоа би го отруло општествениот живот во градот. Децата би се одликувале со безделништво, младите со пијанство, силните со насилство, а возрасните со плач.
    Bunlara kıyasen, yüzer küllî hakikatler cismaniyette temerküz ettiğinden Hâlık-ı Hakîm, zemin yüzünde cismaniyeti çoğaltmak ve mezkûr hakikatlere mazhar eylemek için öyle süratli ve dehşetli bir faaliyetle kafile kafile arkasına mevcudata vücud giydirir, o meşhere gönderir. Sonra onları terhis eder, başkalarını gönderir. Mütemadiyen kâinat fabrikasını işlettirir. Cismanî mahsulatı dokuyup zemini âhirete ve cennete bir fidanlık bahçesi hükmüne getirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    По аналогија на ова, и целата држава не е ништо друго освен голем просторен дом, и татковината е дом за семејството и нацијата. Ако во овие домови владееше верата во задгробниот живот, во нив доблесните би се појавиле и би станале видливи – ќе се види заемната почит и сериозното милосрдие, искрената несебична љубов, вистинската помош со реално служење, сожителството и добротворството без лицемерие, добрите дела и почитта без надменост, придржувањето кон сите останати позитивни квалитети.
    Hattâ insanın cismanî midesini memnun etmek için o midenin hal diliyle bekasına dair duasını kemal-i ehemmiyetle dinleyip kabul ederek fiilen cevap vermek için hadsiz ve hesapsız ve yüz binler tarzlarda ve binler çeşit çeşit lezzetlerde gayet sanatlı taamları ve gayet kıymetli nimetleri cismaniyete ihzar etmek, bedahetle ve şeksiz gösterir ki dâr-ı âhirette cennetin en çok ve en mütenevvi lezzetleri cismanîdir. Ve saadet-i ebediyenin en ehemmiyetli ve herkesin istediği ve ünsiyet ettiği nimetleri cismanîdir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Верата во задгробниот живот им вели на децата: „Оставете го безделништвото, Рајот постои.“ И ги упатува преку лекции од Куранот.
    Acaba hiçbir cihet-i ihtimali ve imkânı var mı ki bu âdi midenin hal diliyle beka duasını kabul edip nihayetsiz mu’cizatlı maddî taamlar ile onu minnettar ederek her vakit tesadüfsüz, kasdî olarak fiilen cevap veren bir Kadîr-i Rahîm, bir Alîm-i Kerîm, kâinatın en ehemmiyetli neticesi ve arzın halifesi ve o Hâlık’ın güzidesi ve perestişkârı olan nev-i insanın insaniyet mide-i kübrası ile küllî ve yüksek ve daima arzu ettiği ve ünsiyet ettiği ve fıtraten istediği cismanî lezzetleri, dâr-ı bekada verilmesine dair hadsiz umumî duaları kabul olmasın ve haşr-i cismanî ile fiilen cevap verilmesin; onu ebedî minnettar etmesin; âdeta sineğin sesini işitsin, gök gürültüsünü işitmesin ve âdi bir neferin kemal-i ehemmiyetle teçhizatına baksın; orduya hiç bakmasın, ehemmiyet vermesin? Bu yüz derece muhal ve bâtıldır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На младите им кажува: „Откажете се од пијанството, Пеколот постои.“ И ги упатува да се вразумат.
    Evet وَ فٖيهَا مَا تَش۟تَهٖيهِ ال۟اَن۟فُسُ وَ تَلَذُّ ال۟اَع۟يُنُ âyetinin sarahat-i kat’iyesiyle insan, en ziyade ünsiyet ettiği ve dünyada numunesini tatmış olduğu cismanî lezzetleri cennete lâyık bir tarzda görecek, tadacak. Ve lisan, göz ve kulak gibi azaların ettikleri hâlis şükürler ve hususi ibadetlerin mükâfatları, o uzuvlara mahsus cismanî lezzetler ile verilecektir. Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan o derece cismanî lezzetleri sarîh bir surette beyan eder ki başka teviller ile mana-yı zâhirîyi kabul etmemek, imkân haricindedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На угнетувачот му вели: „Постои тешка казна, ќе бидеш исшлакан.“ И го упатува да ѝ се потчини на справедливоста.
    İşte iman-ı âhiretin meyveleri ve neticeleri gösteriyorlar ki nasıl ki aza-yı insanîden midenin hakikati ve ihtiyacatı, taamların vücuduna kat’î delâlet eder. Öyle de insanın hakikati ve kemalâtı ve fıtrî ihtiyacatı ve ebedî arzuları ve iman-ı âhiretin mezkûr netice ve faydalarını isteyen hakikatleri ve istidatları daha kat’î olarak âhirete ve cennete ve cismanî bâki lezzetlere delâlet ve tahakkuklarına şehadet ettiği gibi bu kâinatın hakikat-i kemalâtı ve manidar tekvinî âyâtı ve insaniyetin mezkûr hakikatler ile alâkadar bütün hakikatleri, dâr-ı âhiretin vücuduna ve tahakkukuna ve haşrin gelmesine ve cennet ve cehennemin açılmasına delâlet ve şehadet ettiklerini, Risale-i Nur eczaları ve bilhassa Onuncu ve Yirmi Sekizinci (İki Makamı), Yirmi Dokuzuncu Sözler ve Dokuzuncu Şuâ ve Münâcat Risaleleri hüccetlerle, parlak ve şüphe bırakmaz bir tarzda ispat etmişler. Onlara havale ederek bu uzun kıssayı kısa kesiyoruz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На возрасните им кажува: „Пред вас е вечна младост што цути. За добрината произлезена од вашите раце, ве очекува уште поголема среќа и добрина во трајното и бескрајно задгробно блаженство. Обидете се да ги спечалите.“ И солзите им ги претвора во насмевка.
    '''Cehenneme dair beyanat-ı Kur’aniye o kadar vâzıh ve zâhirdir ki başka izahata ihtiyaç bırakmamış. Yalnız bir iki zayıf şüpheyi izale edecek iki üç nükteyi, tafsilini Risale-i Nur’a havale edip gayet kısa bir hülâsasını beyan edeceğiz.'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    По аналогија на тоа, верата во задгробниот живот го пројавува своето благотворно влијание и ги испраќа зраците на твојата светлина до секоја социјална група – значајна и ништожна, општа и специфична, масовна и малобројна.
    '''Birinci Nükte:''' Cehennem fikri, geçmiş iman meyvelerinin lezzetlerini korkusuyla kaçırmıyor. Çünkü hadsiz rahmet-i Rabbaniye o korkan adama der: Bana gel, tövbe kapısıyla gir. Tâ cehennemin vücudu değil korkutmak, belki sana cennetin lezzetlerini tam bildirsin ve senin ve hukuklarına tecavüz edilen hadsiz mahlukatın intikamlarını alsın, sizi keyiflendirsin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Нека овој факт одекнува во ушите на социолозите и специјалистите по етика што се интересираат од човековите дела.
    Eğer sen dalalette boğulup çıkamıyorsan yine cehennemin vücudu, bin derece idam-ı ebedîden hayırlıdır ve kâfirlere de bir nevi merhamettir. Çünkü insan hattâ yavrulu hayvanat dahi akrabasının ve evladının ve ahbabının lezzetleriyle ve saadetleriyle lezzetlenir, bir cihette mesud olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако ги споредиме гореспоменатите пет-шест и останатите илјадници придобивки од верата во задгробниот живот, многу јасно ќе се разбере дека оската на среќата во двата света и во двата живота е единствено верата (иман).
    Şu halde sen ey mülhid, dalaletin itibarıyla ya idam-ı ebedî ile ademe düşeceksin veya cehenneme gireceksin! Şerr-i mahz olan adem ise senin bütün sevdiklerin ve saadetleriyle memnun ve bir derece mesud olduğun umum akraba ve asıl ve neslin seninle beraber idam olmasından, binler derece cehennemden ziyade senin ruhunu ve kalbini ve mahiyet-i insaniyeni yandırır. Çünkü cehennem olmazsa cennet de olmaz. Her şey senin küfrün ile ademe düşer.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во Дваесет и осмо Слово од Рисале-и Нур и во други посланија беа дадени многу силни одговори на некои незначителни сомнежи што се однесува на материјалното воскресение (хашр). Со нив ќе бидеме задоволни и тука сосема кратко и лаконски само ќе ги повториме и ќе речеме:
    Eğer sen cehenneme girsen, vücud dairesinde kalsan senin sevdiklerin ve akrabaların ya cennette mesud veya vücud dairelerinde bir cihette merhametlere mazhar olurlar. Demek, herhalde cehennemin vücuduna taraftar olmak sana lâzımdır. Cehennem aleyhinde bulunmak, ademe taraftar olmaktır ki hadsiz dostlarının saadetlerinin hiç olmasına taraftarlıktır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Поголемиот дел од Најубавите Божји имиња се пројавуваат во материјалноста, којашто им е најверно огледало. Во неа се откриваат маргиналните Божји цели при создавањето на вселената и таа им е најбогатиот и најделотворниот центар. Во неа стануваат видливи поголемиот дел разновидни Господарови добротворства и универзални дарови. Од неа произлегуваат мнозинството зачетоци на молитвите што човекот ги упатува со јазикот на своите потребности, како и повеќето корени на благодарноста и прославата што ги изразува тој пред својот милостив Творец. Во неа се содржат многубројните семиња на духовните светови.
    Evet, cehennem ise hayr-ı mahz olan daire-i vücudun Hâkim-i Zülcelal’inin hakîmane ve âdilane bir hapishane vazifesini gören dehşetli ve celalli bir mevcud ülkesidir. Hapishane vazifesini de görmekle beraber, başka pek çok vazifeleri var. Ve pek çok hikmetleri ve âlem-i bekaya ait hizmetleri var. Ve zebani gibi pek çok zîhayatın celaldarane meskenleridir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во согласност со тоа, во материјалниот свет се фокусираат стотици целокупни вистини. Поради ова, Највеликодушниот Создател ги умножува и увеличува материјалните творби на земјата за да се разгласат преку нив споменатите вистини. Со ограничена брзина и со неверојатно дејство Тој им дарува суштествување и постојано ги испраќа на овој свет караван по караван, небаре на изложба, потоа ги ослободува од нивните функции и ги заменува со други. Така Тој ја разработува машината на вселената континуирано да работи и на тој начин на земјата создава материјални продукти и ја претвора во ниви за Задгробниот живот и во расадник за Рајската градина.
    '''İkinci Nükte:''' Cehennemin vücudu ve şiddetli azabı, hadsiz rahmete ve hakiki adalete ve israfsız, mizanlı hikmete zıddiyeti yoktur. Belki rahmet ve adalet ve hikmet, onun vücudunu isterler. Çünkü nasıl bin masumların hukukunu çiğneyen bir zalimi cezalandırmak ve yüz mazlum hayvanları parçalayan bir canavarı öldürmek, adalet içinde mazlumlara bin rahmettir. Ve o zalimi affetmek ve canavarı serbest bırakmak, bir tek yolsuz merhamete mukabil yüzer bîçarelere yüzer merhametsizliktir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    За да го скроти и задоволи материјалниот стомак на човекот, Сеславниот ја слуша неговата молитва за продолжување на неговото суштествување, изречен со јазикот на неговата состојба, и всушност Тој му одговара со создавање безброј слатки и вкусна приготвена храна и стотици илјади видови скапоцени богатства. Тоа красноречиво и несомнено открива дека поголемиот дел од видовите опипливи сладости во Рајот се материјални, а исто така и најважните добротворства на вечното блаженство што сите ги посакуваат и им се допаѓаат.
    Aynen öyle de cehennem hapsine girenlerden olan kâfir-i mutlak, küfrüyle hem esma-i İlahiyenin hukukuna inkâr ile tecavüz hem o esmaya şehadet eden mevcudatın şehadetlerini tekzip ile hukuklarına tecavüz ve mahlukatın o esmaya karşı tesbihkârane yüksek vazifelerini inkâr etmekle hukuklarına tecavüz ve kâinatın gaye-i hilkati ve bir sebeb-i vücudu ve bekası olan tezahür-ü rububiyet-i İlahiyeye karşı ubudiyetlerle mukabelelerini ve âyinedarlıklarını tekzip ile hukukuna bir nevi tecavüz ettiği haysiyetiyle öyle azîm bir cinayet, bir zulümdür ki affa kabiliyeti kalmaz. اِنَّ اللّٰهَ لَا يَغ۟فِرُ اَن۟ يُش۟رَكَ بِهٖ âyetinin tehdidine müstahak olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, Семожниот (Кадир), Милосрдниот (Рахим), Сезнајниот (Алим) и Највеликодушниот Творец (Керим) прифаќа искази на конкретниот јазик – повик за опстој на овој примитивен стомак, и му одговара намерно и на дело без никакво мешање на случајноста, преку опиплива материјална храна создадена за него со исклучителна вештина и чудотворство, и стомакот се задоволува со нив. Да, дали е возможно тогаш и дали е логично и веројатно Сеславниот да не ги прифаќа безбројните заеднички молитви на големиот човечки стомак и неговата примарна природа, и да не го опсипува со телесни наслади во Задгробниот свет, коишто му се допаѓаат, и се надева да ги добие и ги посакува во Вечниот дом? И дали е возможно Тој на дело да не одговори на овие апели и да не го оствари телесното воскресение, и да не биде довека задоволен човекот – оној што е плод на вселената и намесник на земјата и е поддржан и почитуван раб? Никако! И пак никако! Тоа е стопати невозможно и дури целосно е лага. Како може Тој да го слушне зуењето на мувите, а да не го слушне небесниот гром? И зарем ќе се грижи за воената опрема на обичниот војник, а да не обрне внимание на големата армија? Аллах е превисоко над сето тоа!
    Onu cehenneme atmamak, bir yersiz merhamete mukabil, hukuklarına taarruz edilen hadsiz davacılara hadsiz merhametsizlikler olur. İşte o davacılar, cehennemin vücudunu istedikleri gibi izzet-i celal ve azamet-i kemal dahi kat’î isterler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, во следниот ајет (стих) од Куранот е кажано со стопроцентна јасност:
    Evet, nasıl bir serseri, âsi ve raiyete tecavüz eden bir adam, oranın izzetli hâkimine dese: “Beni hapse atamazsın ve yapamazsın.” diye izzetine dokunsa elbette o şehirde hapis olmasa da o edepsiz için bir hapis yapacak, onu içine atacak.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    وَ فٖيهَا مَا تَش۟تَهٖيهِ ال۟اَن۟فُسُ وَ تَلَذُّ ال۟اَع۟يُنُ
    Aynen öyle de kâfir-i mutlak, küfrüyle izzet-i celaline şiddetle dokunuyor. Ve azamet-i kudretine inkâr ile dokunduruyor. Ve kemal-i rububiyetine tecavüzüyle ilişiyor. Elbette cehennemin pek çok vazifeler için pek çok esbab-ı mûcibesi ve vücudunun hikmetleri olmasa da öyle kâfirler için bir cehennemi halk etmek ve onları içine atmak, o izzet ve celalin şe’nidir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Овој ајет (стих) открива дека човекот ќе го види Рајот и ќе ги вкуси таму опипливите материјални наслади во нивната достојна форма, вкусени од него во нивните примероци на земјата. Искрената благодарност и специфичното богослужение од страна на јазикот, очите, ушите, и останатите телесни органи ќе бидат наградени со материјални задоволства достојни за нив. Изложувањето во Светиот Куран за телесните наслади е толку исклучително јасно, што е невозможно да се даде какво било толкување што отстапува од директната смисла и дури се исклучува секаква друга постапка.
    Hem mahiyet-i küfür dahi cehennemi bildirir. Evet, nasıl ki imanın mahiyeti eğer tecessüm etse lezzetleriyle bir cennet-i hususiye şekline girebilir ve cennetten bu noktadan gizli haber verir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На овој начин, плодовите и резултатите на верата во задгробниот живот откриваат дека, како што вистината за човечкиот стомак и неговите потребности категорично го докажува суштествувањето на храната, така и вистината за човекот и неговите совршенства, природни потреби, вечни соништа, реалности и способности ги изискуваат споменатите резултати и придобивки од верата во задгробниот живот, категорично го докажуваат присуството на Задгробниот свет, Рајот и вечните опипливи материјални наслади и сведочат за нивното остварување. Така и совршенствата на оваа вселена и мудрите натписи на нејзиното создавање и сите нејзини вистини поврзани со оние на човекот, стонастотно го докажуваат постоењето и реализирањето на Задгробниот свет, и даваат праведно сведоштво за доаѓањето на Воскресението и за распаѓањето на влезните врати на Рајот и Пеколот. Ќе се задоволиме со сегашното објаснување бидејќи Рисале-и Нур веќе го објаснија ова прашање на прекрасен начин и со многу силни аргументи, без да остават и капка сомнеж, особено во Десеттото, Дваесет и осмото (во две теми) и Дваесет и деветтото Слово, како и во Деветтиот Одблесок и во посланието Молитва (Мунаџат).
    Aynen öyle de Risale-i Nur’da delilleriyle ispat ve baştaki meselelerde dahi işaret edilmiş ki küfrün ve bilhassa küfr-ü mutlakın ve nifakın ve irtidadın öyle karanlıklı ve dehşetli elemleri ve manevî azapları var. Eğer tecessüm etse o mürted adama bir hususi cehennem olur. Ve büyük cehennemden bu cihette gizli haber verir. Ve bu fidanlık dünya mezraasındaki hakikatçikler âhirette sümbüller vermesi noktasından bu zehirli çekirdek, o zakkum ağacına işaret eder. “Ben onun bir mâyesiyim.” der. “Ve beni kalbinde taşıyan bedbaht için o zakkum ağacının bir hususi numunesi, benim meyvem olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Изложувањето на Светиот Куран за Пеколот е јасно и очигледно и не допушта никакво поле за друго толкување, но ние сосема кратко ќе откриеме две мудрости што расекуваат некои ситни сомнежи, а деталите ќе ги оставиме на Рисале-и Нур.
    Madem küfür hadsiz hukuka bir tecavüzdür, elbette hadsiz bir cinayettir. Öyle ise hadsiz bir azaba müstahak eder. Madem bir dakika katl, on beş sene cezada (sekiz milyona yakın dakikada) hapis azabını çekmesini adalet-i beşeriye kabul edip maslahata ve hukuk-u âmmeye muvafık görür. Elbette bir küfür, bin katl kadar olması cihetiyle bir dakika küfr-ü mutlak, sekiz milyara yakın dakikalarda azap çekmesi, o kanun-u adalete muvafık geliyor. Bir sene ömrünü o küfürde geçiren, iki trilyon sekiz yüz seksen milyara yakın dakikada azaba müstahak ve خَالِدٖينَ فٖيهَٓا اَبَدًا sırrına mazhar olur. Her ne ise…
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Прва мудрост:''' Мислата за Пеколот и стравот од него не ги отстрануваат споменатите сладости на верата, затоа што сеопфатното Господарово милосрдие му кажува на исплашениот: „Дојди кај мене, влези преку вратата на покајанието.“ Пеколот постои не за да сее страв, туку за да ти даде наполно знаење за сладостите на Рајот и да ти дозволи да ги вкусиш поцелосно, како и да се одмазди во твое име и во име на безбројните созданија чиишто права се нарушени и кон оние коишто се извршени престапи, и за да бидат сите тие задоволни.
    Kur’an-ı Hakîm’in cennet ve cehennem hakkındaki mu’cizane izahatı ve Kur’an’ın tefsiri ve ondan gelen Risale-i Nur’un cennet ve cehennemin vücudlarına dair hüccetleri, daha başka beyana ihtiyaç bırakmamışlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако ти си потонал во заблуда и си неспособен да се извлечеш од неа, постоењето на Пеколот е подобро за тебе од вечното небитие бидејќи во неговото постоење се содржи извесно милосрдие дури и за самите неверници – и човекот, дел од животните уживаат во насладата на своите блиски, деца и своите сакани, и донекаде ги усреќува нивната среќа.
    وَيَتَفَكَّرُونَ فٖى خَل۟قِ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ رَبَّنَا مَا خَلَق۟تَ هٰذَا بَاطِلًا سُب۟حَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ۝ رَبَّنَا اص۟رِف۟ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ اِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا ۝ اِنَّهَا سَٓاءَت۟ مُس۟تَقَرًّا وَمُقَامًا gibi pek çok âyetlerin ve başta Resul-i Ekrem (asm) ve umum peygamberler ve ehl-i hakikatin her vakit dualarında, en ziyade اَجِر۟نَا مِنَ النَّارِ ۝ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ ۝ خَلِّص۟نَا مِنَ النَّارِ ve vahiy ve şuhuda binaen onlarca kat’iyet kesbeden cehennemden bizi hıfzeyle, demeleri gösteriyor ki '''nev-i beşerin en büyük meselesi, cehennemden kurtulmaktır.''' Ve kâinatın pek çok ehemmiyetli ve muazzam ve dehşetli bir hakikati cehennemdir ki bir kısım o ehl-i şuhud ve keşif ve tahkik onu müşahede eder. Ve bir kısmı tereşşuhatını ve gölgelerini görür, dehşetinden feryat ederler. “Bizi ondan kurtar!” derler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Затоа, безбожнику, ти или ќе пропаднеш во бездната на ништото, според твојата заблуда – или ќе влезеш во огнот на Пеколот. Бидејќи ништото е апсолутно зло, дефинитивното исчезнување на сите твои обични луѓе и на твоите роднини, деца и потомци, чијашто среќа те усреќува, ќе ти го изгоре духот, ќе ти го скрши срцето и ќе ти го мачи човечкото битие илјадапати повеќе во споредба со маките во Пеколот. Да не постоеше Пеколот, не би имало ни Рај. Според твоето неверие, сѐ би пропаднало во ништото.
    Evet, bu kâinatta hayır şer, lezzet elem, ziya zulmet, hararet bürudet, güzellik çirkinlik, hidayet dalalet birbirine karşı gelmesi ve içine girmesi, pek büyük bir hikmet içindir. Çünkü şer olmazsa hayır bilinmez. Elem olmazsa lezzet anlaşılmaz. Zulmetsiz ziya, ehemmiyeti olmaz. Soğukla, hararetin dereceleri tahakkuk eder. Çirkinlik ile, hüsnün tek bir hakikati bin hakikat ve binler çeşit hüsün mertebeleri vücud bulur. Cehennemsiz cennetin pek çok lezzetleri gizli kalır. Bunlara kıyasen her şey bir cihette zıddıyla bilinebilir. Ve bir tek hakikati, sümbül verip çok hakikatler olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако влезеш во Пеколот и сепак останеш во кругот на битието, твоите сакани и блиски луѓе или ќе бидат среќни во Рајот, или ќе останат во сферите на постоењето под милосрдието на Сеславниот Аллах. Тогаш за тебе нема друг излез освен да го прифатиш постоењето на Пеколот бидејќи непријателството кон него или неговото негирање означува присоединување кон апсолутното небитие, што е уништување и бришење на среќата на сите сакани и пријатели.
    Madem bu karışık mevcudat dâr-ı fâniden dâr-ı bekaya akıp gidiyor; elbette nasıl ki hayır, lezzet, ışık, güzellik, iman gibi şeyler cennete akar. Öyle de şer, elem, karanlık, çirkinlik, küfür gibi zararlı maddeler cehenneme yağar. Ve bu mütemadiyen çalkanan kâinatın selleri o iki havuza girer, durur. Kerametli Yirmi Dokuzuncu Söz’ün âhirindeki remizli nüktelerine havale ederek kısa kesiyoruz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, Пеколот е место што ги исполнува функциите на затвор под мудрото и справедливо управување на Семудриот, Сеславниот. Тоа е страшно и ужасно место во кругот на битието, што е апсолутно добро. Освен тоа, Пеколот врши и други функции и важни задачи и во него се содржат различни мудрости што го засегаат Вечниот свет. Тоа е величествено и страшно живеалиште на живите суштества, како на пример чуварите на Пеколот.
    Ey bu Medrese-i Yusufiyede benim ders arkadaşlarım! Bu dehşetli haps-i ebedîden kurtulmanın kolayı, çaresi; bu dünyevî hapsimizden istifade ederek elimiz mecburiyetle yetişmeyen çok günahlardan kurtulduğumuzla beraber, eski günahlardan tövbe edip farzlarımızı eda ederek her bir saat bu hapisteki ömrümüzü bir gün ibadet hükmüne getirmekle o ebedî hapisten necatımız ve o nurani cennete girmemiz için en iyi bir fırsattır. Bu fırsatı kaçırırsak dünyamız ağladığı gibi âhiretimiz dahi ağlayacak. خَسِرَ الدُّن۟يَا وَ ال۟اٰخِرَةَ tokadını yiyeceğiz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Втора мудрост:''' Постоењето на Пеколот и неговите сурови маки категорично не противречат ниту на неограниченото милосрдие, ниту на вистинската справедливост, ниту на одмерената мудрост лишена од секаква прекумерност. Напротив – милосрдието, справедливоста и мудроста го изискуваат и го наложуваат постоењето на Пеколот. Убивањето на свиреп ѕвер што уништил стотици незаштитени животни и ликвидирањето на угнетувач што погубил илјадници невини луѓе, е илјадакратно милосрдие кон угнетените преку справедливоста. Да се ослободи од казна или да му се опрости на овој тиранин и да се пушти на волја на дивиот ѕвер би било срамно угнетување и стократен недостаток на милосрдие кон стотиците несреќници пред само едно несоодветно сочувство.
    '''Bu makam yazıldığı zaman Kurban Bayramı geldi.'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Токму така и апсолутниот неверник, којшто влегува во затворот на Пеколот, со своето безбожие ги негира правата на Најубавите Божји имиња, односно ги нарушува сметајќи го за лага сведоштвото на созданијата во однос на овие Имиња, тој ги нарушува и нивните права; негирајќи ги високите функции на созданијата – правото на прослава на Имињата, тој ги прекршува и нивните права; отфрлувајќи ги видовите богослуженија извршувани од созданијата пред видливото Господарство и Божественост, а тоа е целта на нивното создавање и една од причините за нивното суштествување и вечност, тој нагло ги нарушува правата на сите созданија. Затоа неверието е толку голем прекршок и срамен чин, што ги надминува границите на секое извинување и прошка и следствено ја заслужува заканата од следниов ајет (стих) од Куранот:
    اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ler ile nev-i beşerin beşten birisine, üç yüz milyon insanlara birden اَللّٰهُ اَك۟بَرُ dedirmesi; koca küre-i arz, büyüklüğü nisbetinde o اَللّٰهُ اَك۟بَرُ kelime-i kudsiyesini semavattaki seyyarat arkadaşlarına işittiriyor gibi yirmi binden ziyade hacıların Arafat’ta ve iyd’de beraber, birden اَللّٰهُ اَك۟بَرُ demeleri, Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmın bin üç yüz sene evvel âl ve sahabeleriyle söylediği ve emrettiği اَللّٰهُ اَك۟بَرُ kelâmının bir nevi aks-i sadâsı olarak rububiyet-i İlahiyenin رَبُّ ال۟اَر۟ضِ وَ رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ azamet-i unvanıyla küllî tecellisine karşı geniş ve küllî bir ubudiyetle bir mukabeledir, diye tahayyül ve his ve kanaat ettim.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اِنَّ اللّٰهَ لَا يَغ۟فِرُ اَن۟ يُش۟رَكَ بِهٖ
    Sonra, acaba bu kelâm-ı kudsînin bizim meselemizle dahi münasebeti var mı, diye tahattur ettim. Birden hatıra geldi ki başta bu kelâm olarak sair bâkiyat-ı salihat unvanını taşıyan سُب۟حَانَ اللّٰهِ ve اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ve لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ gibi şeairden çok kelâmlar, cüz’î ve küllî meselemizi ihtar ve tahakkukuna işaret ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако таквиот човек не се испрати во Пеколот од сочувство кон него, тоа целосно би противречело на милосрдието, коешто го заслужуваат огромните мноштва од созданија со оштетени права. Како што овие тужители изискуваат да постои Пеколот, така и моќната слава на Аллах и Неговото големо совршенство стонастотно го изискуваат истото.
    Mesela اَللّٰهُ اَك۟بَرُ in bir vech-i manası, Cenab-ı Hakk’ın kudreti ve ilmi her şeyin fevkinde büyüktür, hiçbir şey daire-i ilminden çıkamaz, tasarruf-u kudretinden kaçamaz ve kurtulamaz. Ve korktuğumuz en büyük şeylerden daha büyüktür. Demek haşri getirmekten ve bizi ademden kurtarmaktan ve saadet-i ebediyeyi vermekten daha büyüktür. Her acib ve tavr-ı aklın haricindeki her şeyden daha büyüktür ki مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ âyetinin sarahat-i kat’iyesi ile nev-i beşerin haşri ve neşri, bir tek nefsin icadı kadar o kudrete kolay gelir. Bu mana itibarıyladır ki darb-ı mesel hükmünde, büyük musibetlere ve büyük maksatlara karşı herkes “Allah büyüktür, Allah büyüktür.” der, kendine teselli ve kuvvet ve nokta-i istinad yapar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, ако некој неразумен или несреќен бунтовник ги надмине сопствените возможности против моќен управник на државата и ја нападне неговата моќ и големина велејќи му: „Не можеш да ме затвориш, не си способен за тоа“, дури и да нема затвор, владетелот би го изградил за поука на бунтовникот.
    Evet, nasıl ki Dokuzuncu Söz’de, bu kelime iki arkadaşıyla bütün ibadatın fihristesi olan namazın çekirdekleri ve hülâsaları ve içinde ve tesbihatında tekrar ile namazın manasını takviye için سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ üç muazzam hakikatlere ve insanın kâinatta gördüğü medar-ı hayret, medar-ı şükran ve medar-ı azamet ve kibriya, acib ve güzel ve büyük, pek çok fevkalâde şeylerden aldığı hayret ve lezzet ve heybetten neş’et eden suallerine pek kuvvetli cevap verdiği gibi On Altıncı Söz’ün âhirinde izah edilen şu:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Токму така е и со апсолутниот неверник. Со своето безбожие тој силно ја напаѓа моќта на Неговата големина, со своето негирање ја предизвикува грандиозноста на Неговата моќност и со претерувањето влијае на совршенството на Неговото господарување. Дури и ако за Пеколот и неговото постоење немаше такви важни причини и повеќе основи, и ако во него не беа вклучени толку мудрости и функции, неговото создавање за овие неверници и за нивното фрлање таму би било својство на Божјата моќ и големина.
    Nasıl bir nefer, bayramda bir müşir ile beraber huzur-u padişaha girer; sair vakitte zabitinin makamı ile onu tanır. Aynen öyle de her adam hacda bir derece veliler gibi Cenab-ı Hakk’ı رَبُّ ال۟اَرَضِ وَ رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ unvanı ile tanımaya başlar. Ve o kibriya mertebeleri kalbine açıldıkça ruhunu istila eden mükerrer ve hararetli hayret suallerine yine اَللّٰهُ اَك۟بَرُ tekrarıyla umumuna cevap verdiği misillü; On Üçüncü Lem’a’nın âhirinde izahı bulunan ki şeytanların en ehemmiyetli desiselerini köküyle kesip cevab-ı kat’î veren yine اَللّٰهُ اَك۟بَرُ olduğu gibi bizim âhiret hakkındaki sualimize de kısa fakat kuvvetli cevap verdiği misillü اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ cümlesi dahi haşri ihtar edip ister.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И самата суштина на неверието дава сугестии за Пеколот. Ако суштината на верата се материјализира, со своите наслади и со блаженството на својата убавина таа е способна да изгради индивидуален Рај во човековата душа и срце, всушност тоа е минијатурен Рај, којшто навестува и известува за Вечната градина што ги очекува луѓето во Задгробниот свет.
    Bize der: “Manam âhiretsiz olmaz. Çünkü ezelden ebede kadar her kimden ve her kime karşı bütün hamd ve şükür ona mahsustur, ifade ettiğimden bütün nimetlerin başı ve nimetleri hakiki nimet yapan ve bütün zîşuuru ademin hadsiz musibetlerinden kurtaran, yalnız saadet-i ebediye olabilir. Ve benim o küllî manama mukabele eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Токму така и неверието, особено апсолутното, лицемерието и одметнувањето од верата содржат ужасни болки, маки и угнетување, кои ако се материјализираат и вкоренат во душата на соодветниот човек, создаваат за него индивидуален Пекол, покажувајќи му какви страшни и болни страдања го очекуваат таму. Тоа веќе беше докажано со непобитни аргументи во Рисале-и Нур и исто така беше посочено во почетокот на сегашниот проблем. Бидејќи земниот живот е нива за задгробниот, и малите вистини што се содржат во него, ќе изникнат и ќе ги дадат своите плодови во другиот свет, отровното зрно на неверието го покажува од овој агол дрвото Закум и вели: „Јас сум коренот и срцевината на тоа дрво. Кој ме носи во своето срце меѓу оние што негираат, мојот плод за него ќе биде личен примерок од тоа проколнато дрво.
    Evet, her mü’min namazlardan sonra, her gün hiç olmazsa yüz elliden ziyade اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ şer’an demesi ve manası da ezelden ebede kadar bir hadsiz geniş hamd ve şükrü ifade etmesi ancak ve ancak saadet-i ebediyenin ve cennetin peşin bir fiyatı ve muaccel bir pahasıdır. Ve dünyanın kısa ve fâni elemlerle âlûde olan nimetlerine münhasır olmaz ve mahsus değil ve onlara da ebedî nimetlere vesile olmaları cihetiyle bakar, şükreder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Штом неверието е нарушување на безброј права и срамна прекумерност, тоа е безгранично злосторство и затоа го осудува оној што му се поддава на заслужена безгранична казна. Ако убиството, извршено за една минута, го тера убиецот да издржи петнаесетгодишно мачење (околу осум милиони минути) и човечката справедливост смета дека тоа е целисходно и соодветствува на општиот интерес и на правосудството, тогаш неспорно според човековите закони на една минута апсолутно неверие (сметано за илјада убиства) соодветствуваат околу осум милијарди минути. Ако некој поминал една година од својот живот во неверие, тој заслужил казна за два трилиона осумстотини и осумдесет милијарди минути, или, како што е кажано во ајетов (стихов) од Куранот: Како и да е... خَالِدٖينَ فٖيهَٓا اَبَدًا
    سُب۟حَانَ اللّٰهِ kelime-i kudsiyesi ise Cenab-ı Hakk’ı şerikten, kusurdan, noksaniyetten, zulümden, aczden, merhametsizlikten, ihtiyaçtan ve aldatmaktan ve kemal ve cemal ve celaline muhalif olan bütün kusurattan takdis ve tenzih etmek manasıyla, saadet-i ebediyeyi ve celal ve cemal ve kemal-i saltanatının haşmetine medar olan dâr-ı âhireti ve ondaki cenneti ihtar edip delâlet ve işaret eder. Yoksa sâbıkan ispat edildiği gibi saadet-i ebediye olmazsa hem saltanatı hem kemali hem celal hem cemal hem rahmeti, kusur ve noksan lekeleriyle lekedar olurlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Чудотворниот стил на Светиот Куран при објаснувањето на Рајот и Пеколот и аргументите за нивното постоење, кои се содржат во Рисале-и Нур, што произлегуваат од обилието на Куранот и се негово толкување, не оставаат никакво поле за понатамошни објаснувања. Многу ајети од Куранот покажуваат:
    İşte bu üç kudsî kelimeler gibi بِس۟مِ اللّٰهِ ve لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ve sair kelimat-ı mübareke, her biri erkân-ı imaniyenin birer çekirdeği ve bu zamanda keşfedilen et hülâsası ve şeker hülâsası gibi hem erkân-ı imaniyenin hem Kur’an hakikatlerinin hülâsaları ve bu üçü namazın çekirdekleri oldukları gibi Kur’an’ın dahi çekirdekleri ve parlak bir kısım surelerin başlarında pırlanta gibi görünmeleri ve çok sünuhatı tesbihatta başlayan Risale-i Nur’un dahi hakiki madenleri ve esasları ve hakikatlerinin çekirdekleridirler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    وَيَتَفَكَّرُونَ فٖى خَل۟قِ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ رَبَّنَا مَا خَلَق۟تَ هٰذَا بَاطِلًا سُب۟حَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ۝ رَبَّنَا اص۟رِف۟ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ اِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا ۝ اِنَّهَا سَٓاءَت۟ مُس۟تَقَرًّا وَمُقَامًا
    Ve velayet-i Ahmediye ve ubudiyet-i Muhammediye aleyhissalâtü vesselâm cihetinde, öyle bir daire-i zikirde, namazdan sonraki tesbihatta bir tarîkat-ı Muhammediyenin (asm) virdidirler ki her namaz vaktinde yüz milyondan ziyade mü’minler beraber, o halka-i kübra-yı zikirde, ellerinde tesbihler سُب۟حَانَ اللّٰهِ otuz üç, اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ otuz üç, اَللّٰهُ اَك۟بَرُ otuz üç defa tekrar ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во своите молитви во секое време и најдостојниот Пратеник на Аллах, Аллах да го благослови и со мир да го дари, и пророците, мир над нив, и оние што ја знаат вистината, најмногу повторувале:
    İşte böyle gayet muhteşem bir halka-i zikirde, sâbıkan beyan ettiğimiz gibi hem Kur’an’ın hem imanın hem namazın hülâsaları ve çekirdekleri olan o üç kelime-i mübarekeyi namazdan sonra otuz üçer defa okumak ne kadar kıymettar ve sevaplı olduğunu elbette anladınız.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اَجِر۟نَا مِنَ النَّارِ ۝ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ ۝ خَلِّص۟نَا مِنَ النَّارِ , што на основата на историското откритие стекнало за нив целосна сигурност. Сето тоа ни објаснува дека на земјата најголемиотпроблем е избавувањето од Огнот и дека најголемата, најчудесната и дури најзначајната вистина е Пеколот, виден од некои истражувачи (мухаккикун), мислители (ехил аш-шухуд) и откривачи (ехил аш-кешф). Другите му ги виделе огнените јазици и црниот мрак, а некои му ја чуле грмотевицата на согорување и вриење и викале: „Спаси нѐ од него!“
    Bu risalenin başında Birinci Meselesi namaza dair güzel bir ders olduğu gibi hiç düşünmediğim halde, âdeta ihtiyarsız olarak onun âhiri de namaz tesbihatına dair ehemmiyetli bir ders oldu.
     
    </div>
    Да, длабока мудрост се содржи во спротивставувањето и заемното проникнување на доброто и злото во светот, на насладата и болката, на светлината и мракот, на топлината и студот, на убавината и грдоста, на упатот и заблудата, затоа што ако немаше зло, немаше да може да се разбере и доброто, и ако немаше болка, немаше да може да се сознае насладата, и убавината на светлината немаше да може да се открие без спротивноста на темнината. Со присуството на студот се остваруваат степените на топлината. Со присуството на деформираноста една вистина на убавината се претвора во илјада вистини и дури придобива илјада видови и степени убавина. Без присуството на Пеколот, многу рајски задоволства би останале скриени. По аналогија на тоа, во некаков однос секое нешто би можело да се сознае преку неговата спротивност и една вистина би можела да создаде многу вистини.
     
    Штом овие разновидни созданија течат од Смртниот кон Вечниот дом, би требало доброто, насладата, светлината, убавината, верата и сличните на нив да течат кон Рајот, а злото, болката, мракот, деформираноста, неверието и сличните на нив штетни нешта, да се излеваат во Пеколот. Овие потоци на вселената, кои секогаш се судираат, се собираат во два резервоара и на крајот стигнуваат таму смирени. Ќе се задоволиме со овој обем на изложување и ќе го насочиме читателот кон крајот на Дваесет и деветтото Слово, каде што се содржат симболични подробности.
     
    О, собраќа мои по учење во Јусуфовата (Јосифовата) школа, лесниот пат за спасение од ужасната вечна зандана на Пеколот се состои во тоа што треба да си го искористиме времето за престој во земната зандана, која не ни дозволува да правиме многу гревови и нѐ избавува од нив. Тогаш не ни останува ништо друго освен да молиме за прошка и покајување за своите претходни гревови преку исполнување на религиозните задолженија за да ги претвориме сите часови на оваа зандана во ден на богослужение. Следствено, тоа е најдобрата можност за нас за да се избавиме од Вечниот затвор и да влеземе во Светлиот Рај. Ако ја испуштиме оваа можност, ќе го расплачеме нашиот задгробен живот, како што ни е и судбината на земјата, и ќе се остварат за нас Словата на Севишниот: خَسِرَ الدُّن۟يَا وَ ال۟اٰخِرَةَ
     
    '''Кога се пишуваше овој труд, пристигна Курбан Бајрам, се извишуваа гласовите за величење на Аллах.'''
     
    اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ Си претставив дека една петтина од човештвото повторува اَللّٰهُ اَك۟بَرُ и дека повеќе од триста милиони муслимани го повторуваат тоа со нас, и овој вик како да се извишува со големината и ширината на Земјината површина, и земјата ги тера своите посестрими – движечките планети, да ги слушаат светите слова اَللّٰهُ اَك۟بَرُ по патиштата на небесата. Повеќе од дваесет илјади поклоници на планината Арафат заедно како ехо за време на празникот ги повторуваат зборовите и поуките اَللّٰهُ اَك۟بَرُ изречени пред повеќе од илјада триста години од Најдостојниот гласник, Аллах да го благослови и со мир да го дари, заедно со неговите роднини и придружници. Почувствував исклучително силно и целосно се убедив дека овие одеци и повторувања на اَللّٰهُ اَك۟بَرُ се опширно и целокупно богослужение, што соодветствува на целокупното Божјо господарство (Рубубија) преку величењето на رَبُّ ال۟اَر۟ضِ وَ رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ
     
    Потоа се запрашав: „интересно... Каква е врската меѓу задгробниот живот и светите слова Аллаху Екбер?“ Веднаш се сетив дека овие, како и останатите добри и долготрајни праведни слова, како што се  سُب۟حَانَ اللّٰهِ и اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ и لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ други слични слова од исламските обреди несомнено потсетуваат на Задгробниот свет и ја покажуваат неговата реалност, независно дали делумно или целосно.
     
    На пример, една од мислите на изразот اَللّٰهُ اَك۟بَرُ е тоа што моќта и знаењето на Аллах надминува сè и е поголемо и повелико од сè на светот. Ништо, што и да било тоа, никогаш не би можело да излезе од кругот на Неговото знаење, да избега и да се лизне од Неговата диспозиција и моќ. Сеславниот е повелик од сè што е велико, и од она што се плашиме и го величиме. Тој е повелик од создавањето на Воскресението што нè ужаснува, повелик од тоа да бидеме избавени од ништото, повелик од тоа да ни се даде вечната среќа. Тој е повелик од сè што нè восхитува и од сè што е надвор од опсегот на нашиот разум, како што кажал Сеславниот: „Вашето создавање и вашето воскреснување е само како на една душа.“  مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ Овој ајет (стих) од Куранот јасно открива дека воскресението на целото човештво е толку едноставно и лесно за Божјата моќ, колку што е и создавањето на само еден човек. Тогаш, не е изненадувачки дека изразот Аллах е Велик, Аллах е Велик станува пословичен секогаш кога човек ќе види нешто големо, голема беда или голема цел со кое се утешува и во овие зборови наоѓа голема потпора и поддршка.
     
    Да, овие слова, заедно со сличните на нив سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ се потсетник на сите богослуженија, тие се никулци и суштина на молитвата, како што беше споменато во Деветто Слово. Овие изрази, овие три големи вистини се повторуваат во молитвата и во наредните величења на Аллах, коишто се прават за да се засили неговата смисла, да му се придаде задлабоченост и да се зајакне. Тие се категоричен одговор на прашањата што произлегуваат од восхитот, насладата и длабоката почит, коишто ја потиснуваат човековата душа при набљудување на вселената и видување форми и феномени што се способни да возбудат, да воодушеват, и да доведат до благодарност, а кои се невообичаени при набљудување на восхитувачки, прекрасни, грандиозни, колосални и необични феномени во рамките на Големината и Значењето.
     
    Да, за време на празник, обичниот војник влегува во кабинетот на владетелот на ист начин како и главниот командант, додека во останатите денови тој го запознава својот господар преку чинот и позицијата на офицерот, како што беше споменато кон крајот на Дваесет и шестото Слово. Исто така, за време на извршувањето на аџилакот (Хаџ), секој човек почнува да го запознава својот вистински Господар, Сеславниот и Севишниот, преку името رَبُّ ال۟اَرَضِ وَ رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ , и тоа наликува на еден степен на спознанието на светците и на праведниците. Секогаш штом во срцето на човекот се открие степен на Божјата големина и значајност, тој одговара со اَللّٰهُ اَك۟بَرُ на повторливите, упорни и изненадувачки прашања што му го обземаат духот.
     
    اَللّٰهُ اَك۟بَرُ е категоричниот одговор на оној што му врти грб на интригите на сатаната, како што беше споменато во Тринаесетти Одблесок. Да, како што овие зборови даваат краток, но истовремено и силен одговор на нашето прашање во однос на Задгробниот свет, така и зборовите اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ се другото што потсетуваат на Воскресението и го молат да дојде велејќи ни:
     
    „Мојата смисла е нецелосна без Задгробниот свет, затоа што моето значење ме известува дека секоја пофалба и благодарност, упатена од секое создание до секое создание, од беспочетокот до бесконечноста, Му припаѓа исклучиво Нему, на Сеславниот; и затоа што вечната среќа е основата и врвот на сите блаженства, и имено таа ги претвора во вистински, нераспадливи и неминливи, и ги избавува сите свесни суштества од бедите на небитието. Затоа, единствено таа може да соодветствува на мојата целосна смисла.“
     
    Да, по препорака на исламскиот закон, секојдневно секој верник по молитвите изрекува барем повеќе од сто и педесет пати اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ . Овој израз означува преголема прослава и благодарност, којашто се простира од беспочетокот до бескрајноста и таа е однапред платената цена за стекнување на вечната среќа во Рајот, затоа што не е возможно значењето на прославата да се ограничи во кратките минливи и горчливи страданија од земни блаженства, а ако расудуваш за самите нив, ќе проѕреш дека тие се само средства за вечен благодат што заслужуваат благодарност.
     
    Што се однесува до изразот سُب۟حَانَ اللّٰهِ , тој означува дека Аллах е пресвет, нема придружник и е без порок и недостаток, и не Му се својствени гнетот, немоќта, суровоста, потребата, итрината и сè што Му противречи на Неговото совршенство, убавина и големина. Оваа содржина потсетува на вечната среќа и го аргументира задгробниот живот во кој се сосредоточени големината, грандиозноста и совршенството на Сеславниот. Тоа истовремено укажува и покажува каков блажен Рај се наоѓа во другиот Дом. Во спротивно, прстите на сомнежот ќе се насочат кон големината, совршенството, грандиозноста, убавината и милосрдието на Сеславниот, и тие ќе бидат оштетени од ограниченост и недостаток. Аллах е превисоко над сето тоа! Со други зборови, присуството на Задгробниот свет не подлежи на сомнеж, затоа што во него е скриена смислата на владеењето на Аллах, на Неговото совршенство, големина, убавина и милосрдие.
     
    И така, секој од трите свети изрази заедно со зборовите  بِس۟مِ اللّٰهِ и لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , како и со сите благословени зборови, е семе на столбовите на верата, нивна суштина и на вистините на Куранот. Овие три израза се зрното и семето на молитвата, но истовремено и на Светиот Куран, небаре се блескав скапоцен камен, како што може да се види во почетокот на некои од светлите сури, коишто започнуваат со нив. Тие се вистински богатства и здрави потпори на делови од Рисале-и Нур, кои започнуваат со спонтани прослави на Аллах.
     
    Тие се и извор на Мухаммедовиот пристап каде што се повторувани по молитвата во рамките на многу широк опсег на Мухаммедовата заштита (Велајет) и Мухаммедовото служење (Убудија). При секоја молитва за време на овој огромен круг за споменување на Аллах, повеќе од сто милиони верници повторуваат заедно триесет и три пати سُب۟حَانَ اللّٰهِ , триесет и три пати  اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ  اَللّٰهُ اَك۟بَرُ – и триесет и три пати.
     
    Би требало да сфатиш колку е важно изрекувањето на овие три благословени израза, кои се семето и суштината на Куранот, верата и молитвата, и колку е голем вознесот за нивното повторување триесет и три пати по молитвата во рамките на споменатиот широк круг.
     
    И како што првата тема од ова послание е важна лекција за молитвата, така и неговиот крај ненамерно стана лекција за споменувањето на Аллах во молитвата за Неговите дарови!


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى اِن۟عَامِهٖ
    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى اِن۟عَامِهٖ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="DOKUZUNCU_MESELE"></span>
    == DOKUZUNCU MESELE ==
    == ДЕВЕТТА ТЕМА ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ
    بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اٰمَنَ الرَّسُولُ بِمَٓا اُن۟زِلَ اِلَي۟هِ مِن۟ رَبِّهٖ وَال۟مُؤ۟مِنُونَ كُلٌّ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَمَلٰٓئِكَتِهٖ وَكُتُبِهٖ وَرُسُلِهٖ لَا نُفَرِّقُ بَي۟نَ اَحَدٍ مِن۟ رُسُلِهٖ ... اِلٰى اٰخِرِ ال۟اٰيَة
    اٰمَنَ الرَّسُولُ بِمَٓا اُن۟زِلَ اِلَي۟هِ مِن۟ رَبِّهٖ وَال۟مُؤ۟مِنُونَ كُلٌّ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَمَلٰٓئِكَتِهٖ وَكُتُبِهٖ وَرُسُلِهٖ لَا نُفَرِّقُ بَي۟نَ اَحَدٍ مِن۟ رُسُلِهٖ ... اِلٰى اٰخِرِ ال۟اٰيَة
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Причината што доведе до објаснување на овој голем, возвишен и сеопфатен знак, т.е. ајет од Куранот и стана повод за неговото толкување, дефинитивно е лична состојба како резултат на возбудливо духовно прашање и откривање на големо Божјо добродетелство, како што следува.
    Bu âyet-i ecma ve a’lâ ve ekber’in bir küllî ve uzun nüktesini beyan etmeye, bir dehşetli manevî sual ve bir azametli ve İlahî bir nimetin inkişafından neş’et eden bir hal sebebiyet verdiler. Şöyle ki manen ruha geldi:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Кај мене се јави прашањето:
    Neden bir cüz’î hakikat-i imaniyeyi inkâr eden kâfir olur ve kabul etmeyen Müslüman olmaz? Halbuki Allah ve âhirete iman, birer güneş gibi o karanlığı izale etmek lâzım geliyor. Hem neden bir rükün ve hakikat-i imaniyeyi inkâr eden mürted olur, küfr-ü mutlaka düşer ve kabul etmeyen İslâmiyet’ten çıkar? Halbuki sair erkân-ı imaniyeye imanı varsa onu küfr-ü mutlaktan kurtarmak lâzım geliyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    зошто го сметаат за неверник оној кој отфрла еден дел од вистината на верата исто како оној што не ја прифаќа верата и не го сметаат за муслиман, иако светлината на верата во Аллах и Последниот ден се како сонце што го оттргнуваат секој мрак? И зошто се претвора во вероотстапник и се урива до апсолутното неверие оној кој ја одбива вистината или столбот на верата, и оној што не ја прифаќа, излегува од кругот на исламот? А, би требало неговата вера во останатите столбови да го избави од апсолутното неверие.
    '''Elcevap:''' İman, altı rüknünden çıkan öyle bir vahdanî hakikattir ki tefrik kabul etmez. Ve öyle bir küllîdir ki tecezzi kaldırmaz. Ve öyle bir külldür ki kabil-i inkısam olmazlar. Çünkü her bir rükn-ü imanî, kendini ispat eden hüccetleriyle sair erkân-ı imaniyeyi ispat eder. Her biri, her birisine gayet kuvvetli bir hüccet-i a’zam olur. Öyle ise bütün erkânı, bütün delilleriyle sarsmayan bir fikr-i bâtıl, hakikat nazarında bir tek rüknü, belki bir hakikati iptal edip inkâr edemez. Belki adem-i kabul perdesi altında gözünü kapamakla bir küfr-ü inadî yapabilir. Gitgide küfr-ü mutlaka düşer, insaniyeti mahvolur. Hem maddî hem manevî cehenneme gider.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Одговор: Верата е единствена вистина што произлегува од шест столба меѓусебно слеани во едно коишто не подлежат на одделување. Таа е целосна и не трпи расчленување и претставува ограничен збир од столбови што не подлежат на изолирање. А, тоа е така затоа што секој од овие столбови на верата со нивните аргументи што го утврдуваат, ги докажува останатите столбови. Затоа и оној што не успева да ги погоди сите столбови со сите нивни аргументи, целосно е бессилен од гледна точка на правдата да отфрли еден од нив и да побие една од нивните вистини. Оној што негира, си ги затвора очите и упорствува во своето неприфаќање и одбивање. Тогаш влегува спротивното упорно неверие, кое со текот на времето го води овој човек кон апсолутното неверие. Тој ја губи човековата суштина и освен тоа што се наоѓа во духовен Пекол, фрлен е и во материјален Пекол.
    İşte biz bu makamda, gayet muhtasar işaretlerle ve Meyve Risalesi’nde haşrin ispatında sair erkân-ı imaniye, haşri de ispat ettiklerini kısacık hülâsalarla beyanı gibi bu makamda dahi mücmel fezleke ve muhtasar hülâsalarla Cenab-ı Hakk’ın inayetiyle bu nükte-i a’zam altı noktada beyan edilecek.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Како што во темите на Послание на Плодот објаснивме накратко дека столбовите на верата го докажуваат Воскресението (хашр), така и тука, потпирајќи се на грижливоста на Сеславниот, со многу лаконски и кратки упатства ќе ја разјасниме во шест точки длабоката и огромна смисла на споменатиот ајет од Куранот.
    '''BİRİNCİ NOKTA'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Прва точка'''
    İman-ı Billah, kendi hüccetleriyle hem sair rükünlerini hem iman-ı bi’l-âhireti ispat eder ki Meyve Risalesi’nin Yedinci Mesele’sinde güzelce göstermiş. Evet, bu hadsiz kâinatı bir saray, bir şehir, bir memleket gibi bütün levazımı ile idare eden ve mizan ve intizam dairesinde çeviren ve hikmetlerle değiştiren ve zerratı ve seyyaratı ve sinekleri ve yıldızları birer muntazam ordu gibi beraber teçhiz ve idare eden ve emir ve iradesi dairesinde mütemadiyen bir ulvi manevra içinde talim ve tavzifatla faaliyete ve seyr ü cevelana ve ubudiyetkârane bir resm-i küşada ve seyahate getiren ezelî ve bâki bir saltanat-ı rububiyet ve ebedî ve daimî bir hâkimiyet-i uluhiyet, hiç mümkün müdür ve hiç akıl kabul eder mi ve hiçbir ihtimal var mı ki o ebedî ve sermedî ve bâki ve daimî saltanatın bâki bir makarrı ve daimî bir medarı ve sermedî bir mazharı olan dâr-ı âhiret olmasın? Bin defa hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Со своите категорични аргументи верата во Аллах ја докажува верата во задгробниот живот заедно со утврдувањето на останатите столбови на верата, како што беше објаснето во Седма тема.
    Demek, Cenab-ı Hakk’ın saltanat-ı rububiyeti ve –Yedinci Mesele’de beyan edildiği gibi– ekser isimleri ve vücub-u vücudunun hüccetleri, âhirete şehadet ederler ve isterler. Ve bu kutb-u imanî ne kadar kuvvetli bir nokta-i istinadı var; gör, bil, görür gibi inan.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, владеењето на Божјото господарство, неговта вековечна моќ, постојана сила и апсолутно богатство, како и управувањето од страна на постојаната и непрекината Божественост којашто ја раководи бескрајната вселена со сите нејзини неопходни и задолжителни елементи, се како управувањето на дворец, град или татковина. Ова владеење се распоредува со сите вселенски дела во рамките на редот и мерката и прави промени во согласност со бројни мудрости. Таа е тоа што ги управува атомите и планетите и истовремено ги вооружува и мувите, и ѕвездите како потчинети војници од организирана армија. Таа е тоа што во рамките на својата волја и наредба ги води сите кон грандиозна сеопшта парада на вистинското богослужение (Убудија) преку врховните маневри, тестови, проверки, обука и вежбање на функциите, со дејствителност и постојана активност, со маршеви и незапирливи движења. Можно ли е тогаш, логично ли е и впрочем, постои ли каква и да е веројатност да нема вечно седиште, вечно царство, трајно пројавување во вечен Дом слично на ова вечно владеење и на ова бескрајно управување засекогаш? Во никој случај... Не, и илјада пати не!
    Hem nasıl iman-ı billah âhiretsiz olmaz, öyle de Onuncu Söz’de kısa işaretlerle beyan edildiği gibi hiçbir cihette mümkün müdür ve hiç akıl kabul eder mi ki uluhiyet ve mabudiyetin tezahürü için bu kâinatı öyle bir mücessem kitab-ı Samedanî ki her sahifesi bir kitap kadar ve her satırı bir sahife kadar manaları ifade eder. Ve öyle cismanî bir Kur’an-ı Sübhanî ki her bir âyet-i tekviniyesi ve her bir kelimesi, hattâ her bir noktası, her bir harfi birer mu’cize hükmündedir. Ve öyle muhteşem ve içi hadsiz âyâtla ve manidar nakışlarla tezyin edilmiş bir mescid-i Rahmanîdir ki her bir köşesinde bir taife, bir nevi ibadet-i fıtriye ile iştigal eder bir şekilde halk eden bir Allah, bir Mabud-u Bi’l-hak, o kitab-ı kebirin manalarını ders verecek üstadları ve o Kur’an-ı Samedanî’nin âyetlerini tefsir edecek müfessirleri elçi olarak göndermesin ve o mescid-i ekberde hadsiz tarzlarda ibadet edenlere imamları tayin etmesin ve o üstadlara ve müfessirlere ve imamlara fermanları vermesin? Hâşâ, yüz bin hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Значи, владеењето и големината на Господарството на Аллах – сеславен е Тој, како што беше споменато во Седма тема, а истовремено и повеќето од Најубавите имиња на Аллах, и сите аргументи за нужното битие на Пречистиот и Севишниот, сведочат за Задгробниот свет, укажуваат на него и ја наметнуваат неговата реалност. Колку голема е основата на овој голем столб на верата и колку е здрава неговата потпора! Увиди го ова и ќе поверуваш во него како да го гледаш!
    Hem cemal-i rahmetini ve hüsn-ü şefkatini ve kemal-i rububiyetini zîşuurlara göstermek ve onları şükre ve hamde sevk etmek için bu kâinatı öyle bir ziyafetgâh ve bir teşhirgâh ve öyle bir seyrangâh ki hadsiz çeşit çeşit, leziz nimetler ve gayet antika, hadsiz hârika sanatlar içinde dizilmiş bir tarzda halk eden bir Sâni’-i Rahîm ve Kerîm hiç mümkün müdür ve hiç akıl kabul eder mi ki o ziyafetgâhtaki zîşuur mahluklar ile konuşmasın ve onlara o nimetlere mukabil elçileri vasıtasıyla vazife-i teşekküriyeyi ve tezahür-ü rahmetine ve sevdirmesine karşı vazife-i ubudiyeti bildirmesin? Hâşâ, binler hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И како што не е можно верата во Аллах да се оддели од верата во Задгробниот свет, исто така и невозможно и нелогично е верата во Аллах да се оддели од верата во пророците. Ова накратко беше споменато во Послание за Воскресението.
    Hem hiç mümkün müdür bir sâni’ sanatını sever, beğendirmek ister; hattâ ağızların bin çeşit zevklerini nazara alması delâletiyle, takdir ve tahsinlerle karşılanmak arzu eder ve her bir sanatıyla kendini hem tanıttırmak hem sevdirmek hem bir çeşit manevî cemalini göstermek ister bir tarzda bu kâinatı antika sanatlarla süslendirdiği halde, kâinattaki zîhayatın kumandanları olan insanlara onların büyüklerinden bir kısmı ile konuşup elçi olarak göndermesin; güzel sanatları takdirsiz ve fevkalâde hüsn-ü esması tahsinsiz ve tanıttırması ve sevdirmesi mukabelesiz kalsın? Hâşâ, yüz bin hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Севишниот Аллах ја создал оваа вселена како доказ на Својата божественост и во форма на огромна божествена Книга на Вечниот. Секоја од нејзините страници ја изразува содржината на целата книга. Секој од нејзините редови ја открива смислата на целата страница. Тој ја создал вселената во налик на опредметен совршен Куран. Секој од неговите ајети, секој од неговите зборови, па дури и секоја буква и секоја точка се слични на чудо што ја боготвори светоста на Аллах и Го прославува. Тој ја создал вселената во налик на импресивен храм на Семилостивиот и го украсил со безброј мудри натписи и орнаменти. Во секој од неговите агли има група која потонала во вид на вродено богослужение пред нејзиниот семилостив Творец.
    Hem bütün zîhayatın ihtiyacat-ı fıtriyeleri için dualarına ve hal dili ile edilen bütün ilticalara ve arzulara, vakti vaktine, kasd ve ihtiyar ve iradeyi gösterir bir tarzda hadsiz in’amlarıyla ve nihayetsiz ihsanatıyla fiilen ve halen sarîh bir surette konuşan bir Mütekellim-i Alîm; hiç mümkün müdür, hiç akıl kabul eder mi, en cüz’î bir zîhayat ile fiilen ve halen konuşsun ve tam derdine derman yetiştiren ihsanıyla derdini dinlesin ve ihtiyacını görsün ve bilsin ve bütün kâinatın en müntehab neticesi ve arzın halifesi ve ekser mahlukat-ı arziyenin kumandanları olan insanların manevî reisleri ile görüşmesin; onlarla, belki her zîhayat ile fiilen ve halen konuştuğu gibi onlar ile kavlen ve kelâmen konuşmasın ve onlara fermanları ve suhuf ve kitapları göndermesin? Hâşâ, hadsiz hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Можно ли е овој обожуван, безгрешен Творец да не испрати учители што ќе ја предаваат содржината на Големата книга и да обучуваат преку неа? И можно ли е Тој да не се погрижи за толкувачите што ќе ги разјаснат ајетите на овој огромен Куран на Вечниот? И можно ли е тој да не назначи имами во овој голем храм за да стојат на чело на оние што свештенодејствуваат пред Него со различни форми на богослужение? И можно ли е Тој да не ги обезбеди овие учители, толкувачи и имами со Своите повелби на Владетелот? Бог да чува! Во никој случај! Не, и илјада пати не!
    Demek iman-ı billah, kat’iyetiyle ve hadsiz hüccetleriyle وَ بِكُتُبِهٖ وَ رُسُلِهٖ yani peygamberlere ve mukaddes kitaplara imanı ispat eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Понатаму, милосрдниот и великодушен Творец ја создал оваа вселена за да ја докаже убавината на Своето сочувство и убавината на Својата жалост кон живите суштества заедно со совршенството на Своето господарство кон нив, како и за да ги поттикне кон благодарност и прослава. Тој ја создал вселената во форма на огромна гостилница, опширна величествена изложба и неповторливо убав парк. Таму се подготвени безброј слатки и разновидни дарови и се подредени чуда на мајсторство и брилијантни ремек-дела.
    Hem hiçbir cihet-i imkânı var mı ve hiç akıl kabul eder mi ki bütün masnuatıyla kendini tanıttırana ve sevdirene ve teşekküratı fiilen ve halen isteyene mukabil; kâinatı velveleye veren hakikat-i Kur’aniye ile zülcelal o sanatkârı, ekmel bir tarzda tanıyıp ve tanıttırıp ve sevip ve sevdirip ve teşekkür edip ve ettirip ve سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ler ile küre-i arzı semavata işittirecek derecede konuşturup ve kara ve denizleri cezbeye getirecek bir vaziyetle, bin üç yüz sene zarfında nev-i beşerin kemiyeten beşten birisini ve keyfiyeten ve insaniyeten yarısını arkasına alıp o Hâlık’ın bütün tezahürat-ı rububiyetine, geniş ve küllî bir ubudiyetle mukabele eden ve bütün makasıd-ı İlahiyesine karşı Kur’an’ın sureleriyle kâinata ve asırlara bağıran, ders veren, dellâllık eden ve nev-i insanın şerefini ve kıymetini ve vazifesini gösteren ve bin mu’cizatıyla tasdik edilen Muhammed aleyhissalâtü vesselâm, en müntehab mahluku ve en mükemmel elçisi ve en büyük resulü olmasın? Hâşâ ve kellâ! Yüz bin defa hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Можно ли е овој милосрден и великодушен Творец да не разговара со своите свесни созданија преку пророците во извонредната гостилница? И логично ли е Тој да не ги научи на нивните благодарствени функции, на тоа како да ја изразуваат својата благодарност пред импресивните дарови, и какви се задачите на нивното богослужение пред Неговото огромно милосрдие, и како видливо да се освои Неговата љубов? Илјада и илјада пати не!
    Demek اَش۟هَدُ اَن۟ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ hakikati, bütün hüccetleriyle اَش۟هَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ hakikatini ispat eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, Творецот го сака Своето создание и плод, сака тоа да буди восхит и признание и дури изискува да биде допадливо и величано, коешто се докажува од фактот дека Тој во неговата уста вложил илјада видови осети за вкус. Пречистиот се отсликува Себе Си преку секое од Своите созданија, преку него открива дел од Својата духовна убавина и го претвора во објект на љубов од останатите созданија. Тој ја украсил вселената со Своето уметништво и ремек-дела.
    Hem hiç imkân var mı ki bu kâinatın Sâni’i, mahlukatını yüz bin diller ile birbiriyle konuştursun ve onların konuşmalarını işitsin ve bilsin ve kendisi konuşmasın? Hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Логично ли е овој неповторлив Творец да не им проговори на најдобрите меѓу луѓето – господарите на созданијата? Можно ли е да не прати пророци меѓу најдобрите луѓе и убавите уметнички дела да останат без признание, и убавината на Натприродните убави имиња да останат без одобрение и восхит, и знаењето што Тој го дава, и љубовта што Тој ја вдахнува, да останат без емпатија? Бог да чува! Во никој случај! Не, и илјада пати не!
    Hem hiç akıl kabul eder mi ki kâinattaki makasıd-ı İlahiyesini bir ferman ile bildirmesin ve muammasını açacak ve mahlukat ne yerden geliyorlar ve ne yere gidecekler ve ne için böyle kafile kafile arkasında buraya gelip bir parça durup geçiyorlar, diye üç dehşetli sual-i umumîye hakiki cevap verecek Kur’an gibi bir kitabı göndermesin? Hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, сезнајниот Собеседник одговара во соодветен момент на повиците на сите живи суштества, ги задоволува нивните природни потреби и им одговара на молбите и желбите испратени до Него на нивен посебен јазик. Тој беседи јавно, делотворно и непосредно преку своите бескрајни добротворства и постојаните придобивки кон нив, откривајќи решителност, избор и волја. Можно ли е и логично ли е овој сезнаен Собеседник да говори во овој миг и на дело со најмалото живо суштество, да му укажува прва помош при болест, да му потпомага со Своите добротворства и да му ги задоволува потребите, а да не комуницира со духовните водачи на човекот – господарот на повеќето созданија на земјата, тукашниот намесник на Аллах и избраниот плод на вселената? И логично ли е Тој да не упатува зборови и слова кон нив, како што разговара во мигов и на дело со повеќето живи суштества? И можно ли е да не ги испраќа по нив Своите повелби, писанија и свети книги? Бог да чува! Не, и илјада пати не!
    Hem hiç mümkün müdür ki on üç asrı ışıklandıran ve her saatte yüz milyon lisanlarda kemal-i hürmetle gezen ve milyonlar hâfızların kalplerinde kudsiyetiyle yazılan ve nev-i beşerin keyfiyeten kısm-ı a’zamını kanunlarıyla idare eden ve nefislerini ve ruhlarını ve kalplerini ve akıllarını terbiye ve tezkiye ve tasfiye ve talim eden ve Risale-i Nur’da kırk vech-i i’cazı ispat edilen ve kırk taife ve tabaka-i nâsa ve her bir tabakaya karşı bir nevi i’cazını gösterdiği kerametli ve hârikalı On Dokuzuncu Mektup’ta beyan olunan ve Muhammed aleyhissalâtü vesselâm bin mu’cizatıyla onun bir mu’cizesi olarak hak kelâmullah olduğu kat’î ispat edilen Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan, hiçbir cihette imkânı var mı ki o Mütekellim-i Ezelî ve o Sâni’-i Sermedî’nin kelâmı ve fermanı olmasın? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Значи, верата во Аллах со своите непобитни аргументи ја докажува верата во Неговите свети писанија и во Неговите достојни пророци. وَ بِكُتُبِهٖ وَ رُسُلِهٖ
    Demek, iman-ı billah bütün hüccetleriyle Kur’an’ın kelâmullah olduğunu ispat ediyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, оној што гласно ја прогласил вистината на Светиот Куран и ја воспеал, и што го спознал неповторливиот Творец, и се информирал за Него, и Го засакал, и придонел и другите да Го засакаат, и Му оддавал благодарност, и им посочил и на другите луѓе дека треба да Му се заблагодарат, и дури ја навел земјата да повторува: سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ го слушаат дури и најдалечните небеса. Оној што се одзвал на видливите пројавувања, на Божјото господарство со широко и целосно почитување и во текот на илјада и триста години води една петтина од човештвото – според квантитативните димензии, а според квалитативните – половината од него, и го води на начин што предизвикува сушата и морето да се исушат и да се исполнат со копнеж и љубов... Оној што во покорност пред Божјите цели го прогласил Светиот Куран на вселената и во текот на сите епохи давал важни часови и упатувал достоен повик откривајќи ги функциите и вредностите на човекот и разјаснувајќи ја неговата положба и ранг... Тоа е Мухаммед, Чесниот, Справедливиот, Потврден со илјадници чуда, Аллах да го благослови и со мир да го дари!
    Hem hiç mümkün müdür ki zeminin yüzünü mütemadiyen zîhayatlarla doldurup boşaltan ve kendini tanıttırmak ve ibadet ve tesbihat ettirmek için bu dünyamızı zîşuurlarla şenlendiren bir Sultan-ı Zülcelal, semavatı ve yıldızları boş ve hâlî bıraksın; onlara münasip ahaliyi yaratıp o semavî saraylarda iskân etmesin ve saltanat-ı rububiyetini en büyük memleketinde hademesiz, haşmetsiz, memursuz, elçisiz, yaversiz, nâzırsız, seyircisiz, âbidsiz, raiyetsiz bıraksın? Hâşâ, melekler sayısınca hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Можно ли е овој драг и богоизбран раб да не биде најдостојниот пророк на Обожаваниот, Вистинскиот? И можно ли е тој да не биде Неговиот најголем пророк? Бог да чува! Не, и илјада пати не!
    Hem hiçbir cihette imkânı var mı ki bu kâinatı öyle bir kitap tarzında yazar ki her bir ağacın bütün tarihçe-i hayatını bütün çekirdeklerinde kaydeden ve her bir otun ve çiçeğin bütün vazife-i hayatiyesini bütün tohumlarında yazan ve her bir zîşuurun bütün sergüzeşte-i hayatiyesini hardal gibi küçük kuvve-i hâfızasında gayet mükemmel yazdıran ve bütün mülkünde ve devair-i saltanatında her ameli ve her hâdiseyi müteaddid fotoğraflarla alarak muhafaza eden ve rububiyetin en ehemmiyetli bir esası olan adalet, hikmet ve rahmetin tecellileri ve tahakkukları için koca cennet ve cehennemi ve sırat ve mizan-ı ekberi yaratan bir Hâkim-i Hakîm ve bir Alîm-i Rahîm, insanların kâinatı alâkadar eden amellerini yazdırmasın ve mücazat ve mükâfat için fiillerini kaydettirmesin ve seyyiat ve hasenatlarını kaderin levhalarında yazmasın? Hâşâ, kaderin levh-i mahfuzunda yazılan harfleri adedince hâşâ!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Значи, вистината на اَش۟هَدُ اَن۟ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ заедно со нејзините аргументи ја потврдува вистината на اَش۟هَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ .
    Demek, iman-ı billah hakikati, hüccetleriyle hem melâikeye iman hem kadere iman hakikatlerini dahi kat’î ispat eder. Güneş gündüzü ve gündüz güneşi gösterdiği gibi imanın rükünleri birbirini ispat ederler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, Творецот е Оној Кој одредил Неговите созданија да си разменуваат зборови на стотици илјади јазици и Тој е Оној Кој ги слуша и ги разбира зборовите на сите. Тогаш, можно ли е самиот Тој да не зборува? Не, и повторно не!
    '''İKİNCİ NOKTA'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, логично ли е Тој да не даде знаење за Своите божествени цели преку голема книга како што е Светиот Куран, којшто одговара на три зачудувачки прашања: Од каде изникнуваат овие созданија, каде одат, зошто доаѓаат едноподруго и зошто исчезнуваат по кратко време? Никогаш!
    Başta Kur’an, bütün semavî kitaplar ve suhuflar ve başta Muhammed aleyhissalâtü vesselâm olarak bütün peygamberler aleyhimüsselâm, bütün davaları beş altı esas üzerine dönüyorlar. Mütemadiyen o esasları ders vermeye ve ispat etmeye çalışıyorlar. Onların peygamberliklerine ve doğruluklarına şehadet eden bütün hüccetler ve deliller, o esaslara bakıyorlar. Onların hakkaniyetlerine kuvvet veriyorlar. O esaslar ise iman-ı billah ve iman-ı bi’l-âhiret ve sair rükünlere imandır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Светиот Куран ја емитува својата светлина и сјај тринаесет столетија. Секој час сто милиони јазици го повторуваат со целосна инспирација и почит. Тој е запишан во срцата на милиони хафизи, којшто го запомниле со целосна возвишеност и светост. Со своите закони тој го управува поголемиот дел од човештвото, ја воспитува душата на луѓето, им ги прочистува душата и срцето, им го води умот. Тој е вечно чудо, како што беше докажано преку четириесетте мудрости во Рисале-и Нур. Беше разјаснето дека Светиот Куран поседува неверојатно красноречие за секој од четириесетте слоја луѓе, како што беше споменато во исклучително невообичаеното Деветнаесетто писмо. Овој велик Куран праведно заслужува да биде наречен Словото на Аллах, со што и на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, станува Аллахово чудо преку своите илјадници чуда.
    Demek, imanın altı rüknü birbirlerinden ayrılmaları mümkün değildir. Her birisi umumunu ispat eder, ister, iktiza eder. O altı, öyle bir küll ve küllîdir ki tecezzi kabul etmez ve inkısamı imkân haricindedir. Nasıl ki kökü göklerde Tûba ağacı gibi her bir dalı her bir meyvesi her bir yaprağı; o koca ağacın küllî, tükenmez hayatına dayanıyor. O kuvvetli ve güneş gibi zâhir o hayatı inkâr edemeyen, bir tek muttasıl yaprağın hayatını inkâr edemez. Eğer etse o ağaç, dalları ve meyveleri ve yaprakları sayısınca o münkiri tekzip edecek, susturacak. Öyle de iman, altı rükünleriyle aynı vaziyettedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Можно ли е тогаш Светиот Куран да не биде Слово на бесмртниот сеславен Собеседник? И можно ли е тоа да не се заповеди на вечниот Творец, превелик е Тој и севишен? Бог да чува! Не и не, и стотици илјади пати не!
    Bu makamın başında, altı nokta ve her bir nokta dahi beş nükte olarak altı erkân-ı imaniyeyi otuz altı nüktede beyan etmek niyet edilmişti. Ve baştaki dehşetli suale izahat ile cevap vermek murad etmiştim. Fakat bazı arızalar meydan vermediler. Tahmin ederim ki Birinci Nokta kâfi bir mikyas olmasından daha zekilere ziyade izaha ihtiyaç kalmadı. Ve tam anlaşıldı ki bir Müslüman, bir hakikat-i imaniyeyi inkâr etse küfr-ü mutlaka düşer.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Значи, верата во Аллах со сите свои аргументи докажува дека Светиот Куран е Словото на Аллах, семожен и превелик е Тој.
    Çünkü başka dinlerin icmallerine mukabil, İslâmiyet’te tam izahat verilmiş, rükünler birbiriyle zincirlenmiş. Muhammed aleyhissalâtü vesselâmı tanımayan, tasdik etmeyen bir Müslüman, Allah’ı da (sıfâtıyla) daha tanımaz ve âhireti bilmez. Bir Müslüman’ın imanı, o kadar kuvvetli ve sarsılmaz hadsiz hüccetlere dayanıyor ki inkârda hiçbir özür kalmıyor. Âdeta akıl, kabulde mecbur oluyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, великиот Владетел постојано ја исполнува земјата со живи суштества и отстранува некои од нив населувајќи ја со разумни созданија, за да Го спознаат, да Му служат и да Го прослават.
    '''ÜÇÜNCÜ NOKTA'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Можно ли е овој велик Владетел да ги остави небесата и ѕвездите празни и незафатени, и да не ги насели небесните дворци со нивните соодветни жители?
    Bir zaman اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ dedim. Onun hadsiz geniş manasına mukabil gelecek bir nimet aradım. Birden bu cümle hatıra geldi:
     
    </div>
    И можно ли е овој велик Владетел да ја остави
    власта на Своето господарство во најопширното си царство без големина и грандиозност, без извршни служители, без пророци претставници, без контролори набљудувачи, без воодушевени гледачи, без почитувани раби, без покорни поданици? Бог да чува! Никако, и толку пати не, колку што им е бројот на ангелите!
     
    Потоа, семудриот, сезнаен, милосрден Управител ја создал вселената во форма на таква книга што во секое семенце на секое дрво, тревичка и цветче им ја запишал програмата за живот, нивните животни функции и задачи, во малата меморија, мала како синапово зрно, на секое разумно создание ги регистрирал сите собитија од неговиот живот, ги сочувал сите настани во Своето целокупно владеење и секоја случка во вдлабнатините на Своето царство доловувајќи ги во нивните многубројни форми. Тој ги создал Рајот и Пеколот, мостот Сират и Прецизните Мерки, со кои ќе се реализираат Справедливоста, Мудроста и Милосрдието, коишто се најважните основи на Господарството (Рубубија).
     
    Можно ли е овој семудар Управител, овој Сезнаен и Милосрден, да не ги запише човековите дела поврзани со вселената?
     
    И можно ли е Тој да не ги регистрира делата на луѓето, за да им се даде награда или казна за нив, и да не им ги запише добрите и лошите постапки на плочите на судбината? Бог да чува! Не, и повторно толку пати не, колку што се буквите испишани по чуваната плоча (Лехви- махфуз) на судбината!
     
    Значи, вистината на верата во Аллах заедно со своите аргументи ја утврдува вистината на верата во ангелите, а исто така на непобитен начин ја утврдува и вистината на верата во судбината. Слично на сонцето коешто го прави денот видлив, и на денот којшто укажува на сонцето, исто и столбовите на верата заемно се утврдуваат.
     
    '''Втора точка'''
     
    Сè што проповедаат небесните книги и свитоци на чело со Светиот Куран и сите повици упатени од пророците, мир над нив, на чело со Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, почиваат врз пет-шест здрави основи и определени столбови. Сите пророци се стремат да ги потврдат овие основи и да ги предадат на другите. Затоа сите аргументи и докази коишто сведочат за нивната пророчка мисија и правдина, се насочени заедно кон овие основи и столбови, при што ја увеличуваат нивната сила и законитост. Овие основи не се ништо друго, туку верата во Аллах, во Последниот ден, во Неговите ангели, писанија и пророци, во судбината од севишниот Аллах – без разлика дали е добра или лоша.
     
    Значи, шесте столба на верата апсолутно не може да се разграничат. Секој од нив ги потврдува останатите како една целина и дури ги изискува и ги налага. Тие се органска целина којашто не прифаќа расчленување и се комплексно единство коешто воопшто не може да се раздели на делови. Како што и секоја од гранките на благословеното рајско дрво Туба со корени во небото, и секое од неговите плодови, и секое од ливчињата му се потпира на вечниот живот на тоа дрво, така е и невозможно некој да го одрече и животот на единствениот лист, поврзано со него, без да успее да го отфрли постоењето на самото дрво, видливо и светло како сонцето. Ако го отфрли, тоа дрво ќе го побива и ќе го натера да замолчи толку пати колку што му е бројот на гранките, плодовите и лисјата. Слична на него е и верата со нејзините шест столба.
     
    На почетокот на оваа тема имав намера да ги објаснам шесте столба на верата во шест мудрости – со пет значајни детали за секоја од нив. Сакав да одговорам со повеќе и со подетални појаснувања на возбудливото прашање поставено во воведот, но препреки и тешкотии ме спречија во остварувањето. Сепак мислам дека, што се однесува до доброинформираните луѓе, првата мудрост која е доволен критериум за темата, не остава поле за повеќе појаснувања.
     
    Така беше сосема појаснето дека кога муслиман ја отфрла која и да е вистина на верата, тој паѓа во апсолутно безбожие бидејќи столбовите на верата се меѓусебно поврзани во верига. Исламот тоа го открива подетално и поцелосно во споредба со другите религии. Муслиман кој не го признава и го отфрла Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, тој не го разбира Пречистиот Аллах (заедно со Неговите атрибути), а не го сфаќа и Задгробниот свет. Верата на муслиманот е силна и цврста дотолку што никогаш не се колеба и не остава поле за негирање бидејќи се потпира на голем број аргументи и дури чиниш разумот се принудува да ја прифати оваа вера.
     
    '''Трета точка'''
     
    Еднаш извикав اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ и почнав да барам голема добрина што ќе соодветствува на огромното значење на овие зборови, и наеднаш се сетив на следниот израз:


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلَى ال۟اٖيمَانِ بِاللّٰهِ وَعَلٰى وَح۟دَانِيَّتِهٖ وَعَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ وَعَلٰى صِفَاتِهٖ وَاَس۟مَائِهٖ حَم۟دًا بِعَدَدِ تَجَلِّيَاتِ اَس۟مَائِهٖ مِنَ ال۟اَزَلِ اِلَى ال۟اَبَدِ
    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلَى ال۟اٖيمَانِ بِاللّٰهِ وَعَلٰى وَح۟دَانِيَّتِهٖ وَعَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ وَعَلٰى صِفَاتِهٖ وَاَس۟مَائِهٖ حَم۟دًا بِعَدَدِ تَجَلِّيَاتِ اَس۟مَائِهٖ مِنَ ال۟اَزَلِ اِلَى ال۟اَبَدِ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Размислував на нив и утврдив дека целосно соодветствуваат на смислата, како што следува:...
    Ben de baktım, tam mutabıktır. Şöyle ki:…
     
    </div>
    <span id="ONUNCU_MESELE_EMİRDAĞI_ÇİÇEĞİ"></span>
    == ДЕСЕТТА ТЕМА ==
     
    '''Цвет од Емирдаг'''
     
    '''Убедлив и конечен одговор на приговорите во врска со повторувањата во Светиот Куран.'''
     
    Драги и верни браќа,
     
    Кога почнав да пишувам на оваа тема, се наоѓав во тешка и вознемирувачка состојба, а и бидејќи темата подоцна не беше обработена и си остана како што и спонтано настана, во неа царува извесна нејаснотија. Но, сфатив дека овие не до толку концептуални изрази содржат неверојатно и прекрасно красноречие (и’џаз). Жално е што не можев да му го оддадам заслужениот исказ. Колку и да емитува пригушена светлина јазикот на ова послание, од гледна точка на својата поврзаност со Светиот Куран тоа се толкува како мисловно богослужение и може да се спореди со школка којашто содржи во себе возвишени блескави скапоцености. Затоа ве молам да не ѝ обраќате внимание на обвивката, туку да се задлабочите во нив. И ако сметате дека посланието е навистина достојно за тоа, сметајте го за Десетта тема на Послание за плодот, а инаку, едноставно прифатете го како одговор на вашите поздрави.


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Бидејќи страдав од неухранетост и болести, бев принуден да го пишувам ова послание со исклучителна обопштеност и лаконизам, вклучувајќи многу вистини и аргументи во само една реченица. Со милоста на Аллах го завршив за два дена за време на благословениот месец Рамазан. Ве молам, извинете ме за краткоста(<ref>Во својство на Десеттата тема тоа е како прекрасно скромно цветче на Светиот месец и на градот Емирдаг придодадена кон плодот на затворот во Денизли. Појаснувајќи една од многуте мудрости, вклучени во феноменот повторувања од Куранот, со дозвола од Аллах тој ги отстранува нечистите и отровни сомнежи на заблудените.</ref>).
    == ONUNCU MESELE EMİRDAĞI ÇİÇEĞİ ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Драги и верни браќа,
    '''Kur’an’da olan tekrarata gelen itirazlara karşı gayet kuvvetli bir cevaptır.'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Кога го читав Куранот во Светиот месец Рамазан, неговата чудесна изложба, размислував за смислата на триесет и трите ајети, т.е. стихови коишто укажуваат на Рисале-и Нур, и се разјаснети во Прв Одблесок. Забележав дека секој од нив, па дури и ајетите на соодветната страница и нивната тема небаре го определуваат Рисале-и Нур и нивните ученици од гледна точка на тоа дека тие добиваат дел од нивното изобилство и дел од нивната содржина, особено натписот за светлината во истоимената сура (поглавје) од Куранот (Ан-нур). Овој ајет го покажува со десет прста Рисале-и Нур, како и ајетот што следува – ајет за темнината. Тие ги определуваат противниците и непријателите на Посланијата и дури им ја даваат најважната лекција, затоа што не е тајна дека местото, перспективите и целите на овие ајети не се ограничуваат во определено време и место, туку ги опфаќаат сите времиња и места, односно излегуваат од конкретните рамки и добиваат универзалност и општа значајност. Затоа почувствував дека Рисале-и Нур и нивните ученици го претставуваат на највистинскиот начин еден од елементите на оваа сеопфатност.
    Aziz, sıddık kardeşlerim!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, обраќањето на Светиот Куран придобило целосност, апсолутно пространство, врховна издигнатост и наполна универзалност, затоа што произлегува директно од апсолутно сеопфатната позиција на сеопштото Господарство (Рубубија) на Бесмртниот Собеседник, пречист е Тој. Ова обраќање придобива слични квалитети и од големата сеопфатна позиција на оној кому Книгата му е објавена – достојниот Пророк, Аллах да го благослови и со мир да го дари, претставникот на човечкиот род, кому му се обраќа во името на целокупното човештво, па дури и на целата вселена. Обраќањето го придобива својот квалитет и од тоа дека е упатен кон широката и колосална позиција на сите слоеви од човештвото низ сите времиња. Тоа ги придобива истовремено и од издигнатата сеопфатна позиција којашто произлегува од конечното појаснување на законите на Пречистиот Аллах, поврзани со животот на овој свет и со задгробниот живот, со земјата и небото, со беспочетокот и бескрајноста – законите што го засегаат Неговото Господарство (Рубубија) и ги опфаќаат делата на сите созданија.
    Gerçi bu mesele, perişan vaziyetimden müşevveş ve letafetsiz olmuş. Fakat o müşevveş ibare altında çok kıymetli bir nevi i’cazı kat’î bildim. Maatteessüf ifadeye muktedir olamadım. Her ne kadar ibaresi sönük olsa da Kur’an’a ait olmak cihetiyle hem ibadet-i tefekküriye hem kudsî, yüksek, parlak bir cevherin sadefidir. Yırtık libasına değil, elindeki elmasa bakılsın.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ова големо обраќање кое го придобило соодветното пространство, извишеност, сеопфатност и универзалност, открива блескаво и чудесно красноречие и наполна сеприсутност. Неговите природни и надворешни оцени се достапни и разбирливи за обичните луѓе, а тие се мнозинството од луѓето на кои им се обраќа, и истовремено даваат обилен дел од знаењата на оние што ги достигнале највисоките нивоа на мислата и се вбројуваат во врховните интелектуални кругови.
    Hem bunu gayet hasta ve perişan ve gıdasız, bir iki gün ramazanda, mecburiyetle gayet mücmel ve kısa ve bir cümlede pek çok hakikatleri ve müteaddid hüccetleri dercederek yazdım. Kusura bakılmasın. '''(*<ref>*Denizli hapsinin meyvesine Onuncu Mesele olarak Emirdağı’nın ve bu ramazan-ı şerifin nurlu bir küçük çiçeğidir. Tekrarat-ı Kur’aniyenin bir hikmetini beyanla ehl-i dalaletin ufunetli ve zehirli evhamlarını izale eder.</ref>)'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ова големо обраќање не само што им ги дарува своите упатства на собеседниците и ги упатува на поука од историските приказни, туку и изгледа свежо и ново, небаре тукушто е откриено, и ја запазува својата актуелност и валидност за секој белег низ секоја епоха, доколку тоа е единствена варијанта од варијантите на сеопштиот закон. Особено ако станува збор за честото повторување на угнетувачите... угнетуваните اَلظَّالِمٖينَ ، اَلظَّالِمٖينَ , за нивното строго одвраќање, за страшното предупредување дека ќе ги снајде беда и на земјата и од небесата заради нивните гревови и угнетувања. Преку повторувањето се привлекува вниманието кон најголемите насилства во оваа епоха, изложувајќи ги различните мачења и беда што ги снашле Адитите, Самудјаните и Фараонот, а истовремено се праќа утеха и спокој во срцата на угнетените верници споменувајќи им за спасението на достојните пророци од родот на Ибрахим и Муса (Мојсеј), мир над нив.
    Aziz, sıddık kardeşlerim!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, преку блескаво чудесно красноречие великиот Куран дава јасно упатство откривајќи дека за заблудените неодговорни луѓе изминатите времиња и поминатите епохи се долина на пусто и застрашувачко небитие без дно и на распаднати, болни и меланхолични гробишта. Куранот ги покажува како жива страница исполнета со поуки и лекции, со неверојатно знаење кое пулсира од живот и блика во виталност открај-докрај, ги покажува како Господово царство поврзани со нас преку сродство, ги појаснува преку своето неповторливо красноречие правејќи ги очигледни, небаре ги проектира на екран. Еднаш пред нас ни носи едни епохи, другпат ни носи други.
    Ramazan-ı şerifte Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ı okurken Risale-i Nur’a işaretleri Birinci Şuâ’da beyan olunan otuz üç âyetten hangisi gelse bakıyordum ki o âyetin sahifesi ve yaprağı ve kıssası dahi Risale-i Nur’a ve şakirdlerine kıssadan hisse almak noktasında bir derece bakıyor. Hususan Sure-i Nur’dan Âyetü’n-Nur, on parmakla Risale-i Nur’a baktığı gibi arkasındaki Âyet-i Zulümat dahi muarızlarına tam bakıyor ve ziyade hisse veriyor. Âdeta o makam, cüz’iyetten çıkıp külliyet kesbeder ve bu asırda o küllînin tam bir ferdi Risale-i Nur ve şakirdleridir diye hissettim.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Со истото красноречие великиот Куран открива дека немарните ја гледаат вселената како бескрајно и напуштено пространство, како нејасен неоргански свет без дух, којшто се лизга во вителот на разделбите и болките. А самиот тој го претставува како извонредна книга напишана од Единствениот, Вечниот, како уреден град изграден од Семилостивиот, Милосрдниот, како извонредна изложба уредена од Великодушниот Господар за да ги покаже своите творби. Преку ова појаснување, Куранот му вдахнува живот на безживотниот свет, ги тера некои од неживите творби да ги одржуваат другите и секое делче да ги поддржува и да им потпомага на другите, небаре комуницираат и меѓу себе водат срдечен другарски разговор. Секое нешто е потчинето и секое нешто има своја должност и функција. Така Светиот Куран ги упатува поуките на вистинската мудрост и на просветното знаење кон сите луѓе, џинови и ангели. Нема сомнеж дека овој велик Куран, којшто се одликува со неверојатно красноречие, е достоен да поседува виши и врвни својства, свети и врховни квалитети, како на пример следните: во секоја негова буква се содржат по десет, сто, а понекогаш и по илјада, односно илјадници добродетелства. И џиновите, и луѓето се неспособни да создадат сличен на него, дури и да си ги обединат силите. Тој се обраќа со красноречиво и мудро Слово кон целиот човечки род, па дури и кон целата вселена. Милиони луѓе во секоја епоха копнеат со страст и задоволство да го научат напамет. И покрај повторувањата, неговото често читање не предизвикува здодевност. И покрај многуте нејасни реченици и теми за децата, тој во целост влегува во милата и простодушна детска свест. И на болните, и на смртниците на кои и обичниот говор им нанесува болка во којашто страдаат, пријатно им е да го слушаат, и чувствуваат задоволство при неговото слушање. Светиот Куран поседува и други виши особености и свети карактеристики. Тој им дарува на своите читатели и ученици разновидна среќа од двата Дома.
    Evet, Kur’an’ın hitabı, evvela Mütekellim-i Ezelî’nin rububiyet-i âmmesinin geniş makamından hem nev-i beşer, belki kâinat namına muhatap olan zatın geniş makamından hem umum nev-i benî-Âdem’in bütün asırlarda irşadlarının gayet vüs’atli makamından hem dünya ve âhiretin ve arz ve semavatın ve ezel ve ebedin ve Hâlık-ı kâinat’ın rububiyetine ve bütün mahlukatın tedbirine dair kavanin-i İlahiyenin gayet yüksek ve ihatalı beyanatının geniş makamından aldığı vüs’at ve ulviyet ve ihata cihetiyle o hitap, öyle bir yüksek i’caz ve şümul gösterir ki ders-i Kur’an’ın muhataplarından en kesretli taife olan tabaka-i avamın basit fehimlerini okşayan zâhirî ve basit mertebesi dahi en ulvi tabakayı da tam hissedar eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Преубавото красноречие на Куранот се открива исто и во стилот на неговото врвно упатство, доколку во него на најдобар можен начин се земаат предвид квалитетите на неговиот достоен Гласник, Аллах да го благослови и со мир да го дари. Тој не знаел да чита и да пишува и не подлегнувал на лицемерство, маниризам и прикривање под каква и да било форма. Неговиот стил лесно се усвојува од обичните луѓе, коишто се мнозинство од публиката и со својата вербална едноставност, разбирлива и блиска до нив, влијае на нивните умови. Тој пред нив раствора такви видливи и сјајни страници како небото и земјата, ги насочува погледите кон чудата на Божјата моќ и буквите на исклучителната Божја мудрост, коишто се скриени под вообичаените нешта и појави.
    Güya kıssadan yalnız bir hisse ve bir hikâye-i tarihiyeden bir ibret değil belki bir küllî düsturun efradı olarak her asra ve her tabakaya hitap ederek taze nâzil oluyor ve bilhassa çok tekrarla اَلظَّالِمٖينَ ، اَلظَّالِمٖينَ deyip tehditleri ve zulümlerinin cezası olan musibet-i semaviye ve arziyeyi şiddetle beyanı, bu asrın emsalsiz zulümlerine kavm-i Âd ve Semud ve Firavun’un başlarına gelen azaplar ile baktırıyor ve mazlum ehl-i imana İbrahim (as) ve Musa (as) gibi enbiyanın necatlarıyla teselli veriyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, Светиот Куран открива дел од своет уникатно красноречие и преку изразитото повторување на една и иста реченица или на една и иста приказна, кога упатува различни слоеви од своите соговорници кон многу значења и поуки коишто се содржат во соодветниот ајет или парабола. Повторувањето се наметнува од тоа што Куранот е книга за молитва и повик, како и книга за споменување на Аллах и за еднобожие. Сето тоа изискува повторување. Следствено, секој ајет или секоја парабола коишто се повторуваат, содржат нова смисла и нова поука.
    Evet, nazar-ı gaflet ve dalalette, vahşetli ve dehşetli bir ademistan ve elîm ve mahvolmuş bir mezaristan olan bütün geçmiş zaman ve ölmüş karnlar ve asırlar; canlı birer sahife-i ibret ve baştan başa ruhlu, hayattar bir acib âlem ve mevcud ve bizimle münasebettar bir memleket-i Rabbaniye suretinde sinema perdeleri gibi kâh bizi o zamanlara kâh o zamanları yanımıza getirerek her asra ve her tabakaya gösterip yüksek bir i’caz ile ders veren Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan, aynı i’cazla nazar-ı dalalette camid, perişan, ölü, hadsiz bir vahşetgâh olan ve firak ve zevalde yuvarlanan bu kâinatı bir kitab-ı Samedanî, bir şehr-i Rahmanî, bir meşher-i sun’-u Rabbanî olarak o camidatı canlandırarak, birer vazifedar suretinde birbiriyle konuşturup ve birbirinin imdadına koşturup nev-i beşere ve cin ve meleğe hakiki ve nurlu ve zevkli hikmet dersleri veren bu Kur’an-ı Azîmüşşan, elbette her harfinde on ve yüz ve bazen bin ve binler sevap bulunması ve bütün cin ve ins toplansa onun mislini getirememesi ve bütün benî-Âdem’le ve kâinatla tam yerinde konuşması ve her zaman milyonlar hâfızların kalplerinde zevkle yazılması ve çok tekrarla ve kesretli tekraratıyla usandırmaması ve çok iltibas yerleri ve cümleleriyle beraber çocukların nazik ve basit kafalarında mükemmel yerleşmesi ve hastaların ve az sözden müteessir olan ve sekeratta olanların kulağında mâ-i zemzem misillü hoş gelmesi gibi kudsî imtiyazları kazanır ve iki cihanın saadetlerini kendi şakirdlerine kazandırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Неверојатното красноречие на Куранот се открива и преку вклучувањето во него на приватни настани од животот на достојните следбеници (сахаба) во време кога Куранот бил објавуван и се граделе основите на Исламот и на неговите законодавни норми. Гледаш како на овие настани се одделува исклучително внимание, преку кое се покажува дека и најситните детали на најмалите приватни случки се под погледот на Божјото милосрдие и во кругот на Неговото управување и Неговата волја заедно со тоа дека преку подробностите се откриваат Божјите обичаи произлезени во вселената, како и целосни универзални закони. И нешто повеќе, споменатите настани од личниот живот на следбениците се чиниш семиња во основите на Исламот и на неговото законодавство. Во наредните епохи тие даваат зрели плодови – прописи и придобивки.
    Ve tercümanının ümmiyet mertebesini tam riayet etmek sırrıyla hiçbir tekellüf ve hiçbir tasannu ve hiçbir gösterişe meydan vermeden selaset-i fıtriyesini ve doğrudan doğruya semadan gelmesini ve en kesretli olan tabaka-i avamın basit fehimlerini tenezzülat-ı kelâmiye ile okşamak hikmetiyle en ziyade sema ve arz gibi en zâhir ve bedihî sahifeleri açıp o âdiyat altındaki hârikulâde mu’cizat-ı kudretini ve manidar sutûr-u hikmetini ders vermekle lütf-u irşadda güzel bir i’caz gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, повторувањето се наметнува од повторувањето на потребите. Тоа е цврсто установено правило, поради кое Светиот Куран одговара на бројни прашања кои се повторуваат во текот на дваесет години и преку своите повторливи одговори упатува многубројни различни слоеви на луѓе. Во него се повторуваат реченици од коишто произлегуваат илјадници резултати и се повторуваат упатства коишто се резултат на безброј аргументи. Тоа се прави кога се утврдува во главите и се вметнува во срцето убеденост во претстојната голема промена и ужасен пресврт во светот, во уништувањето што ќе го снајде, во неговото распаѓање на делови, и во следната изградба на преубавиот и вечен Задгробен свет наместо оваа смртна земја.
    Tekrarı iktiza eden dua ve davet ve zikir ve tevhid kitabı dahi olduğunu bildirmek sırrıyla güzel, tatlı tekraratıyla bir tek cümlede ve bir tek kıssada ayrı ayrı çok manaları, ayrı ayrı muhatap tabakalarına tefhim etmekte ve cüz’î ve âdi bir hâdisede en cüz’î ve ehemmiyetsiz şeyler dahi nazar-ı merhametinde ve daire-i tedbir ve iradesinde bulunmasını bildirmek sırrıyla tesis-i İslâmiyette ve tedvin-i şeriatta sahabelerin cüz’î hâdiselerini dahi nazar-ı ehemmiyete almasında hem küllî düsturların bulunması hem umumî olan İslâmiyet’in ve şeriatın tesisinde o cüz’î hâdiseler, çekirdekler hükmünde çok ehemmiyetli meyveleri verdikleri cihetinde de bir nev-i i’cazını gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Понатаму, речениците и ајетите во Куранот се повторуваат исто така и кога се утврдува дека сите приватни и универзални процеси и пројавувања, почнувајќи од атомите и стигнувајќи до ѕвездите, се најдат во Дланките на Единствениот, сеславен е Тој, и се под Негов распоред, превелик е Тој.
    Evet, ihtiyacın tekerrürüyle, tekrarın lüzumu haysiyetiyle yirmi sene zarfında pek çok mükerrer suallere cevap olarak ayrı ayrı çok tabakalara ders veren ve koca kâinatı parça parça edip kıyamette şeklini değiştirerek dünyayı kaldırıp onun yerine azametli âhireti kuracak ve zerrattan yıldızlara kadar bütün cüz’iyat ve külliyatı, tek bir zatın elinde ve tasarrufunda bulunduğunu ispat edecek ve kâinatı ve arz ve semavatı ve anâsırı kızdıran ve hiddete getiren nev-i beşerin zulümlerine, kâinatın netice-i hilkati hesabına gazab-ı İlahî ve hiddet-i Rabbaniyeyi gösterecek hadsiz hârika ve nihayetsiz dehşetli ve geniş bir inkılabın tesisinde binler netice kuvvetinde bazı cümleleri ve hadsiz delillerin neticesi olan bir kısım âyetleri tekrar etmek; değil bir kusur, belki gayet kuvvetli bir i’caz ve gayet yüksek bir belâgat ve mukteza-yı hale gayet mutabık bir cezalettir ve fesahattir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Повторувањата се употребуваат и при појаснувањето на Божјиот гнев и на Господовото незадоволство од угнетувањето применето од луѓето кога ја престапуваат целта на создавањето – угнетувањето кое ги тера созданијата, земјата, небото и елементите да негодуваат, и кое го распалува нивниот гнев кон неговите извршители.
    Mesela, bir tek âyet iken yüz on dört defa tekerrür eden بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ cümlesi, Risale-i Nur’un On Dördüncü Lem’a’sında beyan edildiği gibi arşı ferşle bağlayan ve kâinatı ışıklandıran ve her dakika herkes ona muhtaç olan öyle bir hakikattir ki milyonlar defa tekrar edilse yine ihtiyaç var. Değil yalnız ekmek gibi her gün, belki hava ve ziya gibi her dakika ona ihtiyaç ve iştiyak vardır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Затоа, не само што повторувањето на слични реченици и ајети при појаснувањето на слични големи и колосални прашања не се смета за реторички недостаток, туку тоа е красноречие со исклучителна убавина и неповторливост, красноречие со определено извишување и супериорност, влијателно слово кое целосно соодветствува со ситуацијата.
    Hem mesela, Sure-i طٰسٓمٓ de sekiz defa tekrar edilen şu اِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ال۟عَزٖيزُ الرَّحٖيمُ âyeti, o surede hikâye edilen peygamberlerin necatlarını ve kavimlerinin azaplarını, kâinatın netice-i hilkati hesabına ve rububiyet-i âmmenin namına o binler hakikat kuvvetinde olan âyeti tekrar ederek, izzet-i Rabbaniye o zalim kavimlerin azabını ve rahîmiyet-i İlahiye dahi enbiyanın necatlarını iktiza ettiğini ders vermek için binler defa tekrar olsa yine ihtiyaç ve iştiyak var ve i’cazlı, îcazlı bir ulvi belâgattır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример, реченицата بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ се повторува сто и четиринаесет пати во Светиот Куран, затоа што се работи за врвна вистина којашто ја исполнува вселената со светлина и сјајност, и цврсто ги поврзува земјата и небото, како што разјаснивме во Четиринаесетти Одблесок. Нема таков што не чувствува неопходна потреба од оваа колосална вистина во секој момент. Ако таа се повтори милион пати, потребата си останува без да се угаси, затоа што не е секојдневна потреба, како на пример потребата од леб, туку е исто како потребата од воздухот и светлината, коишто се неопходни секоја минута.
    Hem mesela, Sure-i Rahman’da tekrar edilen فَبِاَىِّ اٰلَٓاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ âyeti ile Sure-i Mürselât’ta وَي۟لٌ يَو۟مَئِذٍ لِل۟مُكَذِّبٖينَ âyeti, cin ve nev-i beşerin, kâinatı kızdıran ve arz ve semavatı hiddete getiren ve hilkat-i âlemin neticelerini bozan ve haşmet-i saltanat-ı İlahiyeye karşı inkâr ve istihfafla mukabele eden küfür ve küfranlarını ve zulümlerini ve bütün mahlukatın hukuklarına tecavüzlerini, asırlara ve arz ve semavata tehditkârane haykıran bu iki âyet, böyle binler hakikatlerle alâkadar ve binler mesele kuvvetinde olan bir ders-i umumîde binler defa tekrar edilse yine lüzum var ve celalli bir i’caz ve cemalli bir îcaz-ı belâgattır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И на пример, ајетот од Куранот  اِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ال۟عَزٖيزُ الرَّحٖيمُ се повторува осум пати во Сура طٰسٓمٓ . Овој велик знак којшто содржи илјадници вистини во сура, којашто зборува за спасението на пророците, мир над нив, и за казната на нивните народи, се повторува за да разјасни дека угнетувањето од страна на нивните народи ја засега целта на создавањето и е спротивставување на големината на апсолутното Господарство (Рубубија). Господаровата моќ изискува овие неправедни народи да бидат казнети, како што и Божјото милосрдие наложува да бидат спасени пророците, мир над нив. Дури и илјадапати да биде повторено, овој ајет нема да ја задоволи потребата и желбата од него. Следствено, повторувањето и во овој случај е доказ на високо красноречие кое се одликува со чудотворност и лаконизам.
    Hem mesela, Kur’an’ın hakiki ve tam bir nevi münâcatı ve Kur’an’dan çıkan bir çeşit hülâsası olan Cevşenü’l-Kebir namındaki münâcat-ı Peygamberîde yüz defa سُب۟حَانَكَ يَا لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اَن۟تَ ال۟اَمَانُ ال۟اَمَانُ خَلِّص۟نَا وَ اَجِر۟نَا وَ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ cümlesi tekrarında tevhid gibi kâinatça en büyük hakikat ve tesbih ve takdis gibi mahlukatın rububiyete karşı üç muazzam vazifesinden en ehemmiyetli vazifesi ve şakavet-i ebediyeden kurtulmak gibi nev-i insanın en dehşetli meselesi ve ubudiyet ve acz-i beşerînin en lüzumlu neticesi bulunması cihetiyle binler defa tekrar edilse yine azdır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример и овој ајет (стих) од Куранот: فَبِاَىِّ اٰلَٓاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ,  кое се повторува во Сура Ар-Рахман (Семилостивиот), и за ајетот од Куранот - وَي۟لٌ يَو۟مَئِذٍ لِل۟مُكَذِّبٖينَ , кој се повторува во Сура Ал-мурсалат (Испратените). Секој од овие ајети (стихови) отворено изјавува пред лицето на сите епохи по слоевите на небесата и на земјата дека неблагодарноста на џиновите и на луѓето и непризнавањето на даровите од нивна страна, како што и противничкиот им гнет го буди гневот на вселената, ги тера земјата и небесата да негодуваат и да ја мразат и прејудицираат мудроста при создавањето на светот и неговата цел, ги нарушуваат правата на сите созданија и вршат престапи, ја занемаруваат и ја отфрлаат големината на Господарството (Рубубија). Затоа, споменатите два ајета се поврзани со илјадници слични вистини и ги имаат значењата и силата на илјадници проблеми, и ако бидат повторувани илјадапати во заедничка беседа упатена кон џиновите и луѓето, потребата од нив си останува и потребата продолжува да постои. И тука повторувањето е израз на величествен лаконизам и на прекрасно чудо.
    İşte –namaz tesbihatı gibi ibadetlerden bir kısmının tekrarı sünnet bulunan maddeler gibi– tekrarat-ı Kur’aniye, bu gibi metin esaslara bakıyor. Hattâ bazen bir sahifede iktiza-yı makam ve ihtiyac-ı ifham ve belâgat-ı beyan cihetiyle yirmi defa sarîhan ve zımnen tevhid hakikatini ifade eder. Değil usanç, belki kuvvet ve şevk ve halâvet verir. Risale-i Nur’da, tekrarat-ı Kur’aniye ne kadar yerinde ve münasip ve belâgatça makbul olduğu hüccetleriyle beyan edilmiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример и мудроста на пророчките молитви. Пророчката молитва наречена Ал-џаушан ал- кабир е прекрасна и соодветствува на вистината на Светиот Куран. Таа е изведен образец од него. Во неа се вели следново:
    '''Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın Mekkiye sureleriyle Medeniye sureleri belâgat noktasında ve i’caz cihetinde ve tafsil ve icmal vechinde birbirinden ayrı olmasının sırr-ı hikmeti şudur ki:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    سُب۟حَانَكَ يَا لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اَن۟تَ ال۟اَمَانُ ال۟اَمَانُ خَلِّص۟نَا وَ اَجِر۟نَا وَ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ
    Mekke’de birinci safta muhatap ve muarızları, Kureyş müşrikleri ve ümmileri olduğundan belâgatça kuvvetli bir üslub-u âlî ve îcazlı, mukni, kanaat verici bir icmal ve tesbit için tekrar lâzım geldiğinden ekseriyetçe Mekkî sureleri erkân-ı imaniyeyi ve tevhidin mertebelerini gayet kuvvetli ve yüksek ve i’cazlı bir îcaz ile ifade ve tekrar ederek mebde ve meâdi, Allah’ı ve âhireti, değil yalnız bir sahifede, bir âyette, bir cümlede, bir kelimede belki bazen bir harfte ve takdim-tehir, tarif-tenkir ve hazf-zikir gibi heyetlerde öyle kuvvetli ispat eder ki ilm-i belâgatın dâhî imamları hayretle karşılamışlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Овие реченици се повторуваат стопати, но и илјадапати да се повторуваат, нема да се предизвика здодевност бидејќи ја содржат најважната вистина на светот – Еднобожието (Тевхид), најголемата од функциите на созданијата пред нивниот велик Господ – Прославата (Тасбих), Похвала (Тахмид) и Почитта кон Неговата светост (Такдис). Тие го содржат и најголемиот проблем на човечкото битие – спасението од Огнот и избавувањето од вечната несреќа, и најпотребната цел на богослужението (Убудија) и на човековата слабост – молитвата.
    Risale-i Nur ve bilhassa Kur’an’ın kırk vech-i i’cazını icmalen ispat eden Yirmi Beşinci Söz, zeylleriyle beraber ve nazımdaki vech-i i’cazı hârika bir tarzda beyan ve ispat eden Arabî Risale-i Nur’dan İşaratü’l-İ’caz tefsiri bilfiil göstermişler ki Mekkî sure ve âyetlerde en âlî bir üslub-u belâgat ve en yüksek bir i’caz-ı îcazî vardır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така гледаме слични основи во видовите повторувања коишто се содржат во Светиот Куран(<ref>Еден дел од повторувањата на молитвите, како што се триесет и трите повторувања на зборовите на крајот од намазот</ref>).
    Amma Medine sure ve âyetlerinin birinci safta muhatap ve muarızları ise Allah’ı tasdik eden Yahudi ve Nasâra gibi ehl-i kitap olduğundan mukteza-yı belâgat ve irşad ve mutabık-ı makam ve halin lüzumundan, sade ve vâzıh ve tafsilli bir üslupla ehl-i kitaba karşı dinin yüksek usûlünü ve imanın rükünlerini değil belki medar-ı ihtilaf olan şeriatın ve ahkâmın ve teferruatın ve küllî kanunların menşeleri ve sebepleri olan cüz’iyatın beyanı lâzım geldiğinden, o sure ve âyetlerde ekseriyetçe tafsil ve izah ve sade üslupla beyanat içinde Kur’an’a mahsus emsalsiz bir tarz-ı beyanla, birden o cüz’î teferruat hâdisesi içinde yüksek, kuvvetli bir fezleke, bir hâtime, bir hüccet ve o cüz’î hâdise-i şer’iyeyi küllîleştiren ve imtisalini iman-ı billah ile temin eden bir cümle-i tevhidiye ve esmaiye ve uhreviyeyi zikreder. O makamı nurlandırır, ulvileştirir, küllîleştirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Забележуваме дека понекогаш дури и на една негова страница повеќе од дваесет пати директно или индиректно се дава израз на вистината за Еднобожието (Тевхид) според барањата на темата, потребата од разбирање и нормите на красноречието. Преку повторувањето се раѓа копнеж да се препрочита уште еднаш и уште еднаш, придавајќи му сила и извишување на красноречието без да предизвика здодевност и монотонија.
    Risale-i Nur, âyetlerin âhirlerinde ekseriyetle gelen اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ ۝ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَى۟ءٍ عَلٖيمٌ ۝ وَهُوَ ال۟عَزٖيزُ الرَّحٖيمُ ۝ وَهُوَ ال۟عَزٖيزُ ال۟حَكٖيمُ gibi tevhidi veya âhireti ifade eden fezlekeler ve hâtimelerde ne kadar yüksek bir belâgat ve meziyetler ve cezaletler ve nükteler bulunduğunu Yirmi Beşinci Söz’ün İkinci Şule’sinin İkinci Nur’unda o fezleke ve hâtimelerin pek çok nüktelerinden ve meziyetlerinden on tanesini beyan ederek o hülâsalarda bir mu’cize-i kübra bulunduğunu muannidlere de ispat etmiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Деловите на Рисале-и Нур ја појаснија мудроста на повторувањето во Светиот Куран и аргументите во негова полза и докажаа до каков степен му соодветствуваат на красноречието и се во хармонија со него, и колку е преубаво.
    Evet Kur’an, o teferruat-ı şer’iye ve kavanin-i içtimaiyenin beyanı içinde birden muhatabın nazarını en yüksek ve küllî noktalara kaldırıp, sade üslubu bir ulvi üsluba ve şeriat dersinden tevhid dersine çevirerek Kur’an’ı hem bir kitab-ı şeriat ve ahkâm ve hikmet hem bir kitab-ı akide ve iman ve zikir ve fikir ve dua ve davet olduğunu gösterip her makamda çok makasıd-ı irşadiye ve Kur’aniyeyi ders vermesiyle Mekkiye âyetlerin tarz-ı belâgatlarından ayrı ve parlak, mu’cizane bir cezalet izhar eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Што се однесува до разликата во красноречието на сурите од Мека и Медина, како и до нееднаквоста меѓу нив од гледна точка на словесното чудо (и’џаз), на деталноста и реверзибилноста, тоа може да се појасни на следниот начин.
    Bazen iki kelimede mesela رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ ve رَبُّكَ de رَبُّكَ tabiriyle ehadiyeti ve رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ ile vâhidiyeti bildirir. Ehadiyet içinde vâhidiyeti ifade eder. Hattâ bir cümlede, bir zerreyi bir göz bebeğinde gördüğü ve yerleştirdiği gibi güneşi dahi aynı âyetle, aynı çekiçle göğün göz bebeğinde yerleştirir ve göğe bir göz yapar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во првиот ред на соговорниците и противниците во Мека стоеле многубошците од племето Курајш, коишто биле неписмени и неуки. Красноречието барало висок и силен стил, чудотворна убедлива краткост и повторување коештосеналожувазадасепостигнеразбирливост и утврдување во свеста. Затоа повеќето сури од Мека ги изложуваат столбовите на верата и степените на еднобожието со определена сила и извишување, со исклучителен чудотворен лаконизам многукратно ја повторуваат верата во Аллах, принципите, Судниот ден и Задгробниот свет, и дури им даваат израз на овие столбови на секоја страница, во секој знак, во една реченица или еден збор, а понекогаш и во една буква, во изнесување напред и забавување, во определеност и неопределеност, во испуштање и споменување. При слични состојби и реторички конструкции столбовите на верата се утврдуваат на начин кој ги тера теоретичарите и мајсторите на ораторското искуство да онемат од изненадување пред овој волшебен стил.
    Mesela خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضَ âyetinden sonra يُولِجُ الَّي۟لَ فِى النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِى الَّي۟لِ âyetinin akabinde وَ هُوَ عَلٖيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ der. “Zemin ve göklerin haşmet-i hilkatinde kalbin dahi hatıratını bilir, idare eder.” der, tarzında bir beyanat cihetiyle o sade ve ümmiyet mertebesini ve avamın fehmini nazara alan o basit ve cüz’î muhavere, o tarz ile ulvi ve cazibedar ve umumî ve irşadkâr bir mükâlemeye döner.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Рисале-и Нур, а особено Дваесет и петтото Слово со своите примени го појаснија чудотворното красноречие на Куранот во четириесет негови пројавувања, а исто така и толкувањето кое се содржи во брошурата на арапски јазик, насловена како Знаци на Чудословието (Ишарату’л И’џаз) во предназначените места на лаконизмот. Таа прекрасно го појаснува неверојатното красноречие на Куранот од гледна точка на комбинацијата меѓу неговите одделни знаци. И двете споменати посланија фактички докажуваат дека знаците од Мека се одликуваат со висок и исклучителен реторички стил и со врвен и чудесен лаконизам.
    '''Ehemmiyetli Bir Sual:''' Bazen bir hakikat, sathî nazarlara görünmediğinden ve bazı makamlarda cüz’î ve âdi bir hâdiseden yüksek bir fezleke-i tevhidi veya küllî bir düsturu beyan etmekte münasebet bilinmediğinden bir kusur tevehhüm edilir. Mesela “Hazret-i Yusuf aleyhisselâm, kardeşini bir hile ile alması” içinde وَفَو۟قَ كُلِّ ذٖى عِل۟مٍ عَلٖيمٌ diye gayet yüksek bir düsturun zikri, belâgatça münasebeti görünmüyor. Bunun sırrı ve hikmeti nedir?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Што се однесува до знаците и сурите од Медина, во првиот ред на нивните соговорници и противници стоеле Евреите и христијаните, коишто се благословени со Писание и веруваат во Аллах. Правилата на реториката, начините на упатство и основите на известувањето го изискувале Словото, упатено кон благословените со Писание, да соодветствува на нивната реална состојба, затоа и стилот е лесен, јасен и непречен, со појаснувањето на деталите и фрлајќи светлина врз нив, а не врз основите и столбовите на верата. Причината е што, имено, подробностите се извор на делумните прописи и целосни закони, како и предмет на разногласија по правни и религиозни прашања. Затоа сурите од Медина честопати се јасни, лесни, издржани во специфичниот за Куранот чудотворен стил. Но, кога во него се споменува силно резиме, краток заклучок, цврст заклучок или непобитен аргумент како последица од приватен случај, тоа го претвора индивидуалниот настан во целосно и универзално правило и го обезбедува придржувањето кон него преку зајакнување на верата во Аллах, кое се реализира преку споменувањето на овие конечни сумирани детали на еднобожието, верата и Задгробниот свет. Гледаш како преку подробностите јасната и лесна тема се озарува и извишува.
    '''Elcevap:''' Her biri birer küçük Kur’an olan ekser uzun sure ve mutavassıtlarda ve çok sahife ve makamlarda yalnız iki üç maksat değil belki Kur’an mahiyeti hem bir kitab-ı zikir ve iman ve fikir hem bir kitab-ı şeriat ve hikmet ve irşad gibi çok kitapları ve ayrı ayrı dersleri tazammun ederek rububiyet-i İlahiyenin her şeye ihatasını ve haşmetli tecelliyatını ifade etmek cihetiyle, kâinat kitab-ı kebirinin bir nevi kıraatı olan Kur’an, elbette her makamda, hattâ bazen bir sahifede çok maksatları takiben marifetullahtan ve tevhidin mertebelerinden ve iman hakikatlerinden ders verdiği haysiyetiyle, öbür makamda mesela, zâhirce zayıf bir münasebetle başka bir ders açar ve o zayıf münasebete çok kuvvetli münasebetler iltihak ederler. O makama gayet mutabık olur, mertebe-i belâgatı yükseklenir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Во десет одлични црти и префинетости кои се содржат во Втората светлина од Вториот пламен на Дваесет и петтото Слово, посветено на чудословието од Куранот (и’џаз), Рисале-и Нур им откриваат и докажуваат дури и на упорните колку висока реторика, какви врвни достоинства и видови прецизно и недостижно красноречие се содржат во овие детали и подробности.
    '''İkinci Bir Sual:''' Kur’an’da sarîhan ve zımnen ve işareten, âhiret ve tevhidi ve beşerin mükâfat ve mücazatını binler defa ispat edip nazara vermenin ve her surede her sahifede her makamda ders vermenin hikmeti nedir?
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако сакаш, погледни ги следниве ајети (стихови):
    '''Elcevap:''' Daire-i imkânda ve kâinatın sergüzeştine ait inkılablarda ve emanet-i kübrayı ve hilafet-i arziyeyi omuzuna alan nev-i beşerin şakavet ve saadet-i ebediyeye medar olan vazifesine dair en ehemmiyetli en büyük en dehşetli meselelerinden en azametlilerini ders vermek ve hadsiz şüpheleri izale etmek ve gayet şiddetli inkârları ve inatları kırmak cihetinde elbette o dehşetli inkılabları tasdik ettirmek ve o inkılablar azametinde büyük ve beşere en elzem ve en zarurî meseleleri teslim ettirmek için Kur’an, binler defa değil belki milyonlar defa onlara baktırsa yine israf değil ki milyonlar kere tekrar ile o bahisler Kur’an’da okunur, usanç vermez, ihtiyaç kesilmez.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ ۝ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَى۟ءٍ عَلٖيمٌ ۝ وَهُوَ ال۟عَزٖيزُ الرَّحٖيمُ ۝ وَهُوَ ال۟عَزٖيزُ ال۟حَكٖيمُ
    Mesela اِنَّ الَّذٖينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم۟ جَنَّاتٌ تَج۟رٖى مِن۟ تَح۟تِهَا ال۟اَن۟هَارُ ۝ ... خَالِدٖينَ فٖيهَٓا اَبَدًا âyetinin gösterdiği müjde-i saadet-i ebediye hakikati, bîçare beşere her dakika kendini gösteren hakikat-i mevtin hem insanı hem dünyasını hem bütün ahbabını idam-ı ebedîsinden kurtarıp ebedî bir saltanatı kazandırdığından, milyarlar defa tekrar edilse ve kâinat kadar ehemmiyet verilse yine israf olmaz, kıymetten düşmez.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Погледни и други слични на нив коишто соопштуваат за еднобожието и потсетуваат на Задгробниот свет, и повеќето од кои се во завршна позиција. Ќе забележиш дека кога во Вториот Сјај од Вториот Одблесок на Дваесет и петтото Слово се разјаснуваат второстепените правни норми и социјалните закони, погледот на соговорникот се упатува кон високи општи хоризонти и преку деталите, распоредени на крајот од знаците, лесниот, јасен и достапен стил се заменува со висок, небаре читателот преминува од час по право кон час по еднобожие. Така се докажува дека Куранот е книга со закони, прописи и мудрости, а истовремено книга по верувања и вера, а истовремено и книга за потсетување и размислување, а и книга за молитва и повик.
    İşte bu çeşit hadsiz kıymettar meseleleri ders veren ve kâinatı bir hane gibi değiştiren ve şeklini bozan dehşetli inkılabları tesis etmekte iknaya ve inandırmaya ve ispata çalışan Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan elbette sarîhan ve zımnen ve işareten binler defa o meselelere nazar-ı dikkati celbetmek; değil israf belki ekmek, ilaç, hava, ziya gibi birer hâcet-i zaruriye hükmünde ihsanını tazelendirir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И така, гледаш дека во сурите и знаците од Медина се содржи вид неверојатно сјајно красноречие кое е поразлично од реториката на сурите и знаците од Мека во зависност од различните теми и цели на упатство и известување.
    Hem mesela اِنَّ ال۟كَافِرٖينَ فٖى نَارِ جَهَنَّمَ ve اَلظَّالِمٖينَ لَهُم۟ عَذَابٌ اَلٖيمٌ gibi tehdit âyetlerini Kur’an gayet şiddetle ve hiddetle ve gayet kuvvet ve tekrarla zikretmesinin hikmeti ise –Risale-i Nur’da kat’î ispat edildiği gibi– beşerin küfrü, kâinatın ve ekser mahlukatın hukukuna öyle bir tecavüzdür ki semavatı ve arzı kızdırıyor ve anâsırı hiddete getirip tufanlar ile o zalimleri tokatlıyor. Ve اِذَٓا اُل۟قُوا فٖيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهٖيقًا وَهِىَ تَفُورُ ۝ تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ ال۟غَي۟ظِ âyetinin sarahatiyle o zalim münkirlere cehennem, öyle öfkeleniyor ki hiddetinden parçalanmak derecesine geliyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Различноста може да се забележи дури и само во два израза:  رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ и رَبُّكَ . Првиот дава знаење за رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ (ахадија), а вториот за رَبُّكَ (уахидија), известувајќи за единството во рамките на единственоста.
    İşte böyle bir cinayet-i âmmeye ve hadsiz bir tecavüze karşı beşerin küçüklük ve ehemmiyetsizliği noktasına değil belki zalimane cinayetinin azametine ve kâfirane tecavüzünün dehşetine karşı Sultan-ı Kâinat, kendi raiyetinin hukuklarının ehemmiyetini ve o münkirlerin küfür ve zulmündeki nihayetsiz çirkinliğini göstermek hikmetiyle fermanında gayet hiddet ve şiddetle o cinayeti ve cezasını değil bin defa, belki milyonlar ve milyarlar ile tekrar etse yine israf ve kusur değil ki bin seneden beri yüzer milyon insanlar her gün usanmadan kemal-i iştiyakla ve ihtiyaçla okurlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Овој вид красноречие може да се види дури и во една реченица. Во единствен знак на пример, е покажано продирањето на Божјото знаење во атомот на очната зеница и во позицијата на сонцето во центарот на небото, како и сеопфатноста на Божјата моќ којашто со еден ист инструмент ја поставува секоја работа на своето место и го претвора сонцето во око на небото.
    Evet, her gün her zaman, herkes için bir âlem gider, taze bir âlemin kapısı kendine açılmasından, o geçici her bir âlemini nurlandırmak için ihtiyaç ve iştiyakla لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ cümlesini binler defa tekrar ile o değişen perdelere ve âlemlere her birisine bir لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ı lamba yaptığı gibi öyle de o kesretli, geçici perdeleri ve tazelenen seyyar kâinatları karanlıklandırmamak ve âyine-i hayatında in’ikas eden suretlerini çirkinleştirmemek ve lehinde şahit olabilen o misafir vaziyetleri aleyhine çevirmemek için o cinayetlerin cezalarını ve Padişah-ı Ezelî’nin şiddetli ve inatları kıran tehditlerini, her vakit Kur’an’ı okumakla tahattur edip nefsin tuğyanından kurtulmaya çalışmak hikmetiyle Kur’an, gayet mu’cizane tekrar eder ve bu derece kuvvet ve şiddet ve tekrarla tehdidat-ı Kur’aniyeyi hakikatsiz tevehhüm etmekten şeytan bile kaçar. Ve onları dinlemeyen münkirlere cehennem azabı ayn-ı adalettir, diye gösterir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример знакот خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضَ доаѓа по знаците يُولِجُ الَّي۟لَ فِى النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِى الَّي۟لِ . Односно откровението за продирањето на Неговото знаење во тајните на срцата доаѓа откако се споменува големината на созданијата на небесата и на земјата и нивното распространување пред погледите. Во свеста се утврдува дека Тој ги знае мислите на срцата и нивните скриени копнежи во рамките на големината со која ги создал небото и земјата и со која ги управува нивните дела. Завршните зборови وَ هُوَ عَلٖيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ се форма на красноречие коешто го претвора лесниот, разбирлив и природен стил, разбирлив за обичните луѓе, во возвишено упатство и во привлечно универзално послание.
    Hem mesela, asâ-yı Musa gibi çok hikmetleri ve faydaları bulunan kıssa-i Musa’nın (as) ve sair enbiyanın kıssalarını çok tekrarında, risalet-i Ahmediyenin hakkaniyetine bütün enbiyanın nübüvvetlerini hüccet gösterip onların umumunu inkâr edemeyen, bu zatın risaletini hakikat noktasında inkâr edemez hikmetiyle ve herkes, her vakit bütün Kur’an’ı okumaya muktedir ve muvaffak olamadığından her bir uzun ve mutavassıt sureyi birer küçük Kur’an hükmüne getirmek için ehemmiyetli erkân-ı imaniye gibi o kıssaları tekrar etmesi; değil israf belki mu’cizane bir belâgattır ve hâdise-i Muhammediye bütün benî-Âdem’in en büyük hâdisesi ve kâinatın en azametli meselesi olduğunu ders vermektir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Важно прашање:'''
    Evet, Kur’an’da Zat-ı Ahmediye’ye en büyük makam vermek ve dört erkân-ı imaniyeyi içine almakla لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ rüknüne denk tutulan مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ ve risalet-i Muhammediye kâinatın en büyük hakikati ve Zat-ı Ahmediye, bütün mahlukatın en eşrefi ve hakikat-i Muhammediye tabir edilen küllî şahsiyet-i maneviyesi ve makam-ı kudsîsi, iki cihanın en parlak bir güneşi olduğuna ve bu hârika makama liyakatine pek çok hüccetleri ve emareleri, kat’î bir surette Risale-i Nur’da ispat edilmiş. Binden birisi şudur ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Површниот и плиток поглед не може да ја забележи значајната вистина што се содржи во Светиот Куран и не ги разбира видот сооднос и врската меѓу кратко излагање коешто дава израз на извишено еднобожие или соопштува целосен закон и обична делумна случка. Затоа некои си замислуваат дека станува збор за познати реторички недостатоци. Не ги гледаат на пример причините за споменување на следниот голем закон: وَفَو۟قَ كُلِّ ذٖى عِل۟مٍ عَلٖيمٌ , којшто е формулиран како коментар на еден настан – итроста, преку која Јусуф (Јосиф), мир над него, го зема кај себе својот брат. Каква тајна и каква мудрост се кријат во тоа?
    اَلسَّبَبُ كَال۟فَاعِلِ düsturuyla, bütün ümmetinin bütün zamanlarda işlediği hasenatın bir misli onun defter-i hasenatına girmesi ve bütün kâinatın hakikatlerini, getirdiği nur ile nurlandırması, değil yalnız cin, ins, melek ve zîhayatı, belki kâinatı, semavat ve arzı minnettar eylemesi ve istidat lisanıyla nebatatın duaları ve ihtiyac-ı fıtrî diliyle hayvanatın duaları, gözümüz önünde bilfiil kabul olmasının şehadetiyle milyonlar, belki milyarlar fıtrî ve reddedilmez duaları makbul olan suleha-yı ümmeti her gün o zata salât ü selâm unvanıyla rahmet duaları ve manevî kazançlarını en evvel o zata bağışlamaları ve bütün ümmetçe okunan Kur’an’ın üç yüz bin harfinin her birisinde on sevaptan tâ yüz, tâ bin hasene ve meyve vermesinden yalnız kıraat-ı Kur’an cihetiyle defter-i a’maline hadsiz nurlar girmesi haysiyetiyle o zatın şahsiyet-i maneviyesi olan hakikat-i Muhammediye, istikbalde bir şecere-i tûba-i cennet hükmünde olacağını Allâmü’l-guyub bilmiş ve görmüş, o makama göre Kur’an’ında o azîm ehemmiyeti vermiş ve fermanında ona tebaiyetle ve sünnetine ittiba ile şefaatine mazhariyeti en ehemmiyetli bir mesele-i insaniye göstermiş ve o haşmetli şecere-i tûbanın bir çekirdeği olan şahsiyet-i beşeriyetini ve bidayetteki vaziyet-i insaniyesini ara sıra nazara almasıdır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Одговор:''' Повеќето долги и средни сури, од кои секоја е чиниш сама по себе мал Куран, не се задоволуваат со две или три од четирите му цели (еднобожие, пророштво, Суден ден, справедливост заедно со богослужение), туку се стремат да ја опфатат суштината на Куранот. Секоја од овие сури е книга за потсетување, вера и размислување, како и книга за законодавство, мудрост и упатство – книга составена од неколку книги која насочува кон различни многубројни поуки. Воочуваме дека секоја тема, па дури и една страница ги отвораат пред луѓето вратите на верата, на спознанието на Аллах и на степените на еднобожието преку кои се реализираат многу поставени цели. Куранот го чита напишаното во големата Книга на вселената и му дава јасно толкување како резултат на коешто ја утврдува длабоко во суштината на верниците сеопфатноста на Божјото Господарство (Рубубија) и им ги покажува неговите импресивни пројавувања по хоризонтите и во душите. Затоа и она што надворешно изгледа слабо споено, се покажува како основа за универзални цели и последователно стапува во здрави врски и стабилни меѓусебни корелации. Така стилот целосно соодветствува на барањата на темата и неговата реторичка вредност значително се повишува.
    İşte Kur’an’ın tekrar edilen hakikatleri bu kıymette olduğundan tekraratında kuvvetli ve geniş bir mu’cize-i maneviye bulunmasına fıtrat-ı selime şehadet eder. Meğer maddiyyunluk taunuyla maraz-ı kalbe ve vicdan hastalığına müptela ola.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Друго прашање:''' Каква мудрост се содржи во фактот дека Куранот носи илјадници докази како потврда за задгробниот живот, за еднобожието и за наградата на луѓето? Каква тајна се крие во привлекување на вниманието, директно и индиректно, кон овие положби во секоја сура, па дури и на секоја страница и во секоја тема?
    قَد۟ يُن۟كِرُ ال۟مَر۟ءُ ضَو۟ءَ الشَّم۟سِ مِن۟ رَمَدٍ وَ يُن۟كِرُ ال۟فَمُ طَع۟مَ ال۟مَاءِ مِن۟ سَقَمٍ kaidesine dâhil olur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Одговор:''' Бидејќи Светиот Куран го потсетува човекот на најголемиот пресврт во историјата на светот, кој ќе им се случи на созданијата, односно задгробниот живот. Куранот дава упатства за најголемиот проблем што го засега човекот – носителот на Најголемиот завет (Ал- имана ал-кубра) и намесникот на Земјата, а имено прашањето за еднобожието околу кој се врти темата за задгробната судбина – за вечното блаженство или несреќа. Истовремено Куранот го отстранува протокот на бесконечни сомнежи и ги разбива најсилните разновидности на безбожието и одбивното одрекување. Затоа ако Куранот ги насочува погледите кон верата во овие страшни пресврти и ги турка упорните да го потврдат ова големо и задолжително за човештвото прашање... Да, ако го прави тоа илјадници пати и ги повторува овие прашања милиони пати, тоа во никаков случај не може да биде сметано за прекумерност во красноречието, како што не може да роди ниту монотонија, ниту здодевност, а не ја запира ни потребата повторно и повторно да се чита за нив во Светиот Куран, затоа што нема поважно и поголемо прашање во битието од она за еднобожието и за Задгробниот свет.
    === '''BU ONUNCU MESELE’YE''' '''BİR HÂTİME OLARAK İKİ HÂŞİYEDİR''' ===
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример, вистината на следниов ајет од Куранот:
    '''Birincisi:''' Bundan '''(*<ref>*Bu risalenin telifinden on iki sene evvel. (Nâşir)</ref>)''' on iki sene evvel işittim ki en dehşetli ve muannid bir zındık, Kur’an’a karşı suikastını tercümesiyle yapmaya başlamış ve demiş ki: “Kur’an tercüme edilsin, tâ ne mal olduğu bilinsin.” Yani, lüzumsuz tekraratı herkes görsün ve tercümesi onun yerinde okunsun diye dehşetli bir plan çevirmiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اِنَّ الَّذٖينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم۟ جَنَّاتٌ تَج۟رٖى مِن۟ تَح۟تِهَا ال۟اَن۟هَارُ ۝ ... خَالِدٖينَ فٖيهَٓا اَبَدًا
    Fakat Risale-i Nur’un cerh edilmez hüccetleri kat’î ispat etmiş ki Kur’an’ın hakiki tercümesi kabil değil ve lisan-ı nahvî olan lisan-ı Arabî yerinde Kur’an’ın meziyetlerini ve nüktelerini başka lisan muhafaza edemez ve her bir harfi, on adetten bine kadar sevap veren kelimat-ı Kur’aniyenin mu’cizane ve cem’iyetli tabirleri yerinde, beşerin âdi ve cüz’î tercümeleri tutamaz, onun yerinde camilerde okunmaz diye Risale-i Nur, her tarafta intişarıyla o dehşetli planı akîm bıraktı. Fakat o zındıktan ders alan münafıklar, yine şeytan hesabına Kur’an güneşini üflemekle söndürmeye, aptal çocuklar gibi ahmakane ve divanecesine çalışmaları hikmetiyle, bana gayet sıkı ve sıkıcı ve sıkıntılı bir halette bu Onuncu Mesele yazdırıldı tahmin ediyorum. Başkalarla görüşemediğim için hakikat-i hali bilemiyorum.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Овој ајет носи радосна вест за вечното блаженство и се прогласува пред беспомошниот човек кој се судира со вистината за смртта во секое време и тој го избавува и него, и неговиот свет, и сите негови сакани луѓе од претставата за животен крај како за уништување довека, ги спасува од канџите на небитието и дури им дарува вечно владеење и трајно блаженство. Ако цитираниот знак од Куранот се повтори милијарда пати, тоа нема да се смета за прекумерност и никако нема да го смали неговото красноречие.
    '''İkinci Hâşiye:''' Denizli hapsinden tahliyemizden sonra meşhur Şehir Otelinin yüksek katında oturmuştum. Karşımda güzel bahçelerde kesretli kavak ağaçları birer halka-i zikir tarzında gayet latîf, tatlı bir surette hem kendileri hem dalları hem yaprakları, havanın dokunmasıyla cezbekârane ve cazibedarane hareketle raksları, kardeşlerimin müfarakatlarından ve yalnız kaldığımdan hüzünlü ve gamlı kalbime ilişti. Birden güz ve kış mevsimi hatıra geldi ve bana bir gaflet bastı. Ben, o kemal-i neşe ile cilvelenen o nâzenin kavaklara ve zîhayatlara o kadar acıdım ki gözlerim yaşla doldu. Kâinatın süslü perdesi altındaki ademleri, firakları ihtar ve ihsasıyla kâinat dolusu firakların, zevallerin hüzünleri başıma toplandı.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така гледаш дека Светиот Куран кој разрешува слични вредни прашања и се стреми да ги задоволи своите соговорници со непобитни аргументи, ги вкоренува длабоко во разумот и во срцето споменатите големи пресврти и колосални промени во вселената, и ги прави лесни и јасни, како на пример промените во живеалиштето и неговиот надворешен изглед. Тогаш би требало илјадакратното обраќање на вниманието кон слични проблеми – директно, скриено и индиректно – да го возобновува својот благодат и да биде исклучително потребно, како што за човекот се насушни лебот, воздухот и светлината, и неговата потреба од нив не се прекинува.
    Birden hakikat-i Muhammediyenin (asm) getirdiği nur, imdada yetişti. O hadsiz hüzünleri ve gamları, sürurlara çevirdi. Hattâ o nurun, herkes ve her ehl-i iman gibi benim hakkımda milyon feyzinden yalnız o vakitte, o vaziyete temas eden imdat ve tesellisi için Zat-ı Muhammediye’ye (asm) karşı ebediyen minnettar oldum. Şöyle ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример и мудроста, вклучена во повторувањето на следните ајети (стихови) од Куранот:
    Ol nazar-ı gaflet, o mübarek nâzeninleri; vazifesiz, neticesiz, bir mevsimde görünüp, hareketleri neşeden değil belki güya ademden ve firaktan titreyerek hiçliğe düştüklerini göstermekle, herkes gibi bendeki aşk-ı beka ve hubb-u mehasin ve muhabbet-i vücud ve şefkat-i cinsiye ve alâka-i hayatiyeye medar olan damarlarıma o derece dokundu ki böyle dünyayı bir manevî cehenneme ve aklı bir tazip âletine çevirdiği sırada, Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın beşere hediye getirdiği nur perdeyi kaldırdı; idam, adem, hiçlik, vazifesizlik, abes, firak, fânilik yerinde o kavakların her birinin yaprakları adedince hikmetleri, manaları ve Risale-i Nur’da ispat edildiği gibi üç kısma ayrılan neticeleri ve vazifeleri var, diye gösterdi:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اِنَّ ال۟كَافِرٖينَ فٖى نَارِ جَهَنَّمَ, اَلظَّالِمٖينَ لَهُم۟ عَذَابٌ اَلٖيمٌ
    '''Birinci kısım neticeleri:''' Sâni’-i Zülcelal’in esmasına bakar. Mesela, nasıl ki bir usta hârika bir makineyi yapsa onu takdir eden herkes o zata “Mâşâallah, bârekellah” deyip alkışlar. Öyle de o makine dahi ondan maksud neticeleri tam tamına göstermesiyle, lisan-ı haliyle ustasını tebrik eder, alkışlar. Her zîhayat ve her şey böyle bir makinedir, ustasını tebriklerle alkışlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    И во други слични ајети се упатуваат слични предупредувања и закани кои се издржани во исклучително строг и суров стил. Како што категорично беше докажано во Рисале-и Нур, преку тоа повторување целта е да се пренесе и потцрта дека безбожието на човекот е престап во секаква смисла и тоа ги нарушува правата на созданијата и на повеќето творби, кое го предизвикува гневот на небесата и на земјата, и толку многу ја исполнува суштината на елементите со бес и одбивност против неверниците, што се нафрлуваат против угнетувачите со потопи и други катастрофи, и дури и Пеколот се тресе и одвај се воздржува да не избувне од гнев, како што е јасно кажано во следниот ајет од Куранот:
    '''İkinci kısım hikmetleri ise:''' Zîhayatın ve zîşuurun nazarlarına bakar. Onlara şirin bir mütalaagâh, birer kitab-ı marifet olur. Manalarını zîşuurun zihinlerinde ve suretlerini kuvve-i hâfızalarında ve elvah-ı misaliyede ve âlem-i gaybın defterlerinde daire-i vücudda bırakıp sonra âlem-i şehadeti terk eder, âlem-i gayba çekilir. Demek, surî bir vücudu bırakır, manevî ve gaybî ve ilmî çok vücudları kazanır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    اِذَٓا اُل۟قُوا فٖيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهٖيقًا وَهِىَ تَفُورُ ۝ تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ ال۟غَي۟ظِ
    Evet, madem Allah var ve ilmi ihata eder. Elbette adem, idam, hiçlik, mahv, fena; hakikat noktasında ehl-i imanın dünyasında yoktur ve kâfir münkirlerin dünyaları ademle, firakla, hiçlikle, fânilikle doludur. İşte bu hakikati, umumun lisanında gezen bu gelen darb-ı mesel ders verip der: “Kimin için Allah var, ona her şey var ve kimin için yoksa her şey ona yoktur, hiçtir.”
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако Владетелот на вселената го повтори овој голем грев во своите заповеди со исклучителен забранет и суров тон илјадници, милиони, па дури и милијарди пати – неверието и казната за него, тоа апсолутно нема да биде сметано за прекумерност и за реторички недостаток.
    '''Elhasıl:''' Nasıl ki iman, ölüm vaktinde insanı idam-ı ebedîden kurtarıyor; öyle de herkesin hususi dünyasını dahi idamdan ve hiçlik karanlıklarından kurtarıyor. Ve küfür ise hususan küfr-ü mutlak olsa hem o insanı hem hususi dünyasını ölümle idam edip manevî cehennem zulmetlerine atar. Hayatının lezzetlerini acı zehirlere çevirir. Hayat-ı dünyeviyeyi âhiretine tercih edenlerin kulakları çınlasın. Gelsinler, buna ya bir çare bulsunlar veya imana girsinler. Bu dehşetli hasarattan kurtulsunlar.
     
    </div>
    Така е поради значењето на споменатиот грев, кој ги засега сите присутни и ги руши неограничените права, а истовремено и поради мудроста, вклучена во откривањето на значењето коешто Сеславниот го оддава на правата на Своите поданици и во докажувањето на бескрајната искреност којашто се содржи во неверието на оние што одрекуваат и во нивното гнасно угнетување. Целта на повторувањето не е за да покаже колку ништожен и незначителен е човекот, туку колку е огромен престапот на неверникот и колку е страшно неговото угнетување. Гледаме дека повеќе од илјада години стотици милиони луѓе го читаат Светиот Куран со жар, копнеж и неодложна потреба од него без да почувствуваат здодевност и монотонија.
     
    Да, секој сегмент од времето и секој ден претставува минлив свет и врата што се отвора кон нов свет. Насушното и жедно илјадакратно повторување на  لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , за да бидат просветени од светлината на верата сите овие движечки светови, небаре оваа изрека на еднобожието لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ја претвораат во поучна ламба меѓу завесите на овие светови и дни. Така и читањето на повторувањата од Куранот му даваат до знаење на човекот за огромната казна за гревовите направени во мракот кој владее над безбројното множество од слики што се движат и разминуваат, и светови што постојано се обновуваат. Повторувањата од Куранот покажуваат и колку одвратни се образите на гревовите што се одразуваат во огледалото на животот, помагаат во Денот на воскресението идните услови да сведочат во полза на човекот, а не против него, го издигаат до степен да стекне знаење за одмаздата на кое подлежат гревовите, го тераат да ја осознае вредноста на предупредувањата упатени од Владетелот на вечноста и бесмртноста разбивајќи ја упорноста на угнетувачите и тираните, во него раѓаат копнеж да се ослободи од деспотизмот на заповедничката зла душа (нефс). Во името на сите овие цели Светиот Куран ги повторува своите посланија одново и одново со исклучителна мудрост откривајќи дека множеството од предупредувања направени со таква настојчивост, сила, строгост и интензивност се голема реалност и сатаната е неуспешен во своите обиди да пренесе дека тие се лага и избегнува да ги претставува за празни слова. Да, пеколните маки се самата справедливост за неверниците што не ги послушале предупредувањата.
     
    Повторувањата во Куранот се среќаваат и во расказите за пророците, мир над нив, на пример мудроста содржана во приказната на Муса (Мојсеј), мир над него, значењата и придобивките што се содржат во неговиот жезол, а истовремено и мудроста во повторувањето на расказите за другите пророци, мир над нив, коешто цели да ја докаже пророчката мисија на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари. Откривајќи го пророштвото на сите нив, се аргументира вистинитоста и правдината на неговата дејност, доколку не е можно таа да се одрече без да се отфрли нивната мисија и следствено со нивното споменување се докажува неговото пророштво. Потоа, многу луѓе не можат и не успеваат во секое време да го читаат целиот Куран, а се задоволуваат само со лесните за нив места. Оттука се појаснува мудроста во тоа секоја долга и средна сура да се претвори во еден вид мал Куран, а истовремено и во тоа да се повторуваат расказите како што се повторуваат неопходните столбови на верата. Односно повторувањето на пророчките приказни не само што воопшто не е прекумерност, туку е и реторичка норма. И уште нешто, во него се содржи известување дека појавата на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, е најголемиот настан за човештвото и најзначајното прашање на вселената.
     
    Да, фактот дека на личноста на достојниот Пророк, Аллах да го благослови и со мир да го дари, е одредена најголемата и највисоката положба во Светиот Куран и дека مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ , коешто се содржи во четирите столбови на верата, се поврзува со لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , е категоричен доказ дека мисијата на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, е најголемата вистина во вселената, дека тој е најблагородниот меѓу созданијата и дека неговата правда, којашто ја претставува неговата целосна духовна личност, неговата висока положба и издигнат степен, е сонце што ги осветлува и двата света. Горенаведеното исто така е доказ дека тој е достоен за својата необична положба, како што беше категорично докажано со многу аргументи и докази во делови од Рисале-и Нур. Тука ќе дадеме само еден од илјадниците, како што следува.
     
    Еквивалентноста на сите добри дела извршени низ сите епохи од опкружувањето на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, се запишува во книгата на неговите добри дела според правилото:
     
    Осветлувањето на сите вселенски вистини преку донесената од негова страна светлина им овозможува да чувствуваат задоволство не само џиновите, луѓето и живите суштества, туку и целата вселена, и небесата, и земјата, коишто сведочат за неговите добродетелства. اَلسَّبَبُ كَال۟فَاعِلِ
     
    Прво тој ги добива плодовите на секојдневните вродени молитви, на милосрдните повици да биде благословен и со мир дарен, на духовните придобивки и добрите дела извршени и направени од праведниците на неговото опкружување, чијшто број достигнува една милијарда и чиишто молитви се прифаќаат без да бидат отфрлени. Доказ за последново е што пред нашите очи всушност се прифаќаат молитвите на растенијата, упатени на нивен својствен јазик, и молитвите на животните, упатени на јазикот на нивните природни потреби.
     
    Потоа, во книгата на неговите дела, Аллах да го благослови и со мир да го дари, влегува безгранична светлина при читањето – само при читањето, од страна на неговото опкружување, на Светиот Куран, во секоја буква во којашто се содржани по десет благодати и десет плода на задгробниот живот, но може и да се сто, и илјада. А буквите му се повеќе од триста илјади.
     
    Да, Сезнајниот тајните, сеславен е Тој, однапред ги знаел и ги гледал, и дека вистината на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, духовната личност на неговата благословена суштественост, ќе биде како рајското дрво Туба, затоа во Куранот му се дава толку големо значење, а тој ја заслужува високата позиција со којшто е удостоен. Во Своите заповеди Сеславниот појаснил дека застапувањето на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, може да биде добиено единствено следејќи ја неговата благородна традиција (Сунна) и настојувајќи на него, коешто е најважното човеково прашање. Понекогаш се земаат предвид и условите во коишто живеел тој како човечко создание и кои
    се семе за рајското дрво Туба.
     
    И така, бидејќи вистините што се повторуваат во Куранот поседуваат слична висока вредност и во нив се содржат достапните мудрости, здравото вродено чувство сведочи дека во нивното повторување е вклучено силно и сеопфатно духовно чувство, освен ако нечие срце боледува и нечие постоење е заразено од чумата на материјализмот. Тогаш е валидно следното познато правило:
     
    قَد۟ يُن۟كِرُ ال۟مَر۟ءُ ضَو۟ءَ الشَّم۟سِ مِن۟ رَمَدٍ وَ يُن۟كِرُ ال۟فَمُ طَع۟مَ ال۟مَاءِ مِن۟ سَقَمٍ
     
    <span id="BU_ONUNCU_MESELE’YE_BİR_HÂTİME_OLARAK_İKİ_HÂŞİYEDİR"></span>
    === Заклучок Десетта тема во два поговора ===
     
    '''Прв поговор'''
     
    Пред дванаесет години(<ref>Пред дванаесет години од посланието на оваа книга</ref>) бев запрепастен кога слушнав дека е разобличена лошата намера и паганска цел на некаков си упорен безбожник кој скроил ужасен план да го понижи Светиот Куран преку свој превод. Тој јавно изјавил: „Нека се преведе Куранот за да се види неговата вредност!“ Односно луѓето да ги видат непотребните повторувања во него, да го читаат неговиот превод наместо оригиналот и сè некои вакви слични отровни идеи.
     
    Но благодарение на Аллах, преку своите непобитни аргументи и широката сеприсутна распространетост Рисале-и Нур ја парализираа оваа идеја, ја претворија во неплодна и мртва докажувајќи на непобитен начин дека воопшто не е возможно да се направи вистински превод на Светиот Куран; дека ниеден друг јазик освен класичниот арапски не е способен да ги задржи и да ги предаде реторичките особености и подробности на оригиналот; дека обичните и нецелосни преводи на човекот во никаков случај не ги заменуваат содржинските и чудотворни изрази на словата од Куранот, секоја буква од коишто носи од десет до илјада благодати. Затоа преводот во никаков случај не може да биде читан наместо оригиналот.
     
    Но лицемерите што учеле кај овој безбожник настојувале и правеле избрзани обиди во името на сатаната да ја угасат светлината на Светиот Куран. Бидејќи немам можност да се сретнам со никој, не знам какви се реалните околности, но најмногу претпоставувам дека имено гореспоменатото е причина да ја диктирам Десеттата тема и покрај тешките услови за живот.
     
    '''Втор поговор'''
     
    Еден ден седнав на горниот кат на хотел „Шехр“ по нашето ослободување од затворот во градот Денизли и ги разгледував многуте тополи наоколу во китните и убави градини. Ми се видоа весели со нивните привлечни танцувачки движења, како им се нишаат гранките и им затреперуваат лисјата при најмалото дување на ветрот. Ми се покажаа во својот најубав и пријатен облик и чиниш го прославуваа Аллах, насобрани за Неговото споменување и похвала.
     
    Нивните прекрасни движења ги допреа струните на моето тажно срце поради разделбата со моите браќа. Тагував затоа што бев останал сам. Одеднаш се сетив на есента и зимата и ме обзеде заборав кога си помислив дека лисјата ќе свенат и убавината и привлечноста ќе исчезнат. Почнав да жалам за чудесните тополи и да тагувам за сите живи суштества во коишто се манифестира истата неверојатна опијанетост. Очите ми се наполнија со солзи и во умот ми се натрупаа маките кои се стекнале со загубите и разделбите коишто го исполнуваат светот зад украсената и преубава завеса на вселената.
     
    Додека се наоѓав во оваа тажна состојба, светлината донесена од вистината на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, ми помогна како што му помага на секој верник и ги замени бескрајната тага и жал со безумна радост и лекување. Засекогаш ќе бидам благодарен и вечно ќе бидам задоволен од оваа вистина, која само со еден од безбројните свои потоци светлина ми донесе спас и зацари утеха во длабочините на мојата душа. Тоа се случи на следниот начин.
     
    Немарниот поглед ги прикажа овие нежни листови и високи стројни дрвја како такви без цел, без функција и без полза, и нивното преубаво затреперување не произлегува од силен копнеж и опијанетост, туку од ужас пред разделбата и небитието. Уништувачки е овој несериозен поглед кој ја засега срцевината на љубовта кон вечноста и наклонетоста кон животот вродена во мене, а и кај сите останати, како и восхитот од убавините и сочувство кон припадниците од ист род. Земјата се претвори во душевен пекол, а разумот во орудие за несреќа и мачење. Додека страдав од оваа болна состојба, одеднаш преку светлината со која Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, го осветли целото човештво, завесата беше крената и обвивката беше тргната, и тогаш се открија толку многу мудрости, мисли, функции и задачи колку што се и лисјата на тополите. Стана јасно дека нивните плодови не одат во небитие, не тонат во празнотија, не се уништуваат и не исчезнуваат. Рисале-и Нур докажаа дека овие функции и мудрости се делат на три дела:
     
    '''Првиот дел''' е насочен кон Најубавите имиња на Највеликодушниот Творец. На пример, кога некој искусен мајстор создава оригинална машина, сите го слават, му даваат висока оценка на производот и ја благословуваат неговата генијалност, така и самата машина за возврат го благословува својот создател и го слави на својот специфичен јазик покажувајќи ги сосема очекуваните резултати. Така и слично на оваа машина секое живо суштество и секое нешто го слави со похвали својот Творец.
     
    '''Вториот дел''' е насочен кон погледите на живите суштества и разумните созданија, односно е предмет на пријатно изучување и слатко размислување, небаре секое нешто е когнитивна и научна книга. Овој свет, видливиот, исчезнува дури откако ги вклучува своите мисли во сознанието на разумните суштества, ги запечатува сликите во нивната меморија, како и во идеалните плочи (Алуах мисалија), и во архивите на скриениот свет. Односно тој се повлекува од видливото во скриеното дури откако стапува во многу кругови на битието и придобива разновидност од духовното, скриеното и когнитивното суштествување наместо надворешното и фигуративното, материјалното.
     
    Да, бидејќи Аллах постои и Неговото знаење е сеопфатно, од гледна точка на вистината не би требало во светот на верникот да има небитие, уништување, исчезнување, празнотија и ликвидирање. А светот на неверниците е полн со небитие, разделба и уништување, со празнотија и гибел. Оваа вистина се појаснува од познатата поговорка: „За оној што има Аллах, за него има сè, а за оној што нема, за него нема ништо.
     
    '''Резиме'''
     
    Како што верата (иман) го спасува човекот од вечното уништување при смртта, така таа го спасува и земскиот живот на секој човек од темнините на небитието, исчезнувањето и празнотијата. А неверието, особено ако е апсолутно, со настапувањето на смртта го ликвидира и човекот и неговиот личен свет, и го фрла во темнините на душевниот пекол заменувајќи ги сладостите на неговиот живот со болка и тага.
     
    Нека тоа ечи во ушите на оние што го обожуваат земскиот живот и го претпочитаат повеќе од задгробниот! Ако се искрени, или тие нека најдат решение на овој проблем, или да влезат во пазувите на верата и да се избават од оваа страшна загуба!


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ваш брат, кој се надева на вашите молитви и копнее да ве види
    Duanıza çok muhtaç ve size çok müştak kardeşiniz
     
    </div>
    '''Саид Нурси'''
     
     
    '''Писмо од Хусрев до неговиот учител напишано во врска со Десеттата тема'''
     
    '''Мој драг учителу!'''
     
    Бескрајни благодарности до Севишниот, го добивме Цветот од Емирдаг, наречен „Десеттата тема на плодот од Денизли“, која е една од најпознатите неверојатни книги за заштита на суд, Рисале-и Нур, кој го олесни копнежот од два месеци разделба и недостатокот од комуникација и ги наполни нашите срца со нов живот, ги освежи нашите души со чиста радост, а воедно ги набројува и убавините на повторувањата кои се достапни во величествените и моќни, милостивите и милосрдни стихови во Куранот, и ги објаснува значењето, потребата и важноста на повторувањата.
     
    Навистина, со секое вдишување на мирисот на „Цветот“, кој е многу достоен за одобрување и пофалба, возбудата во нашите души се зголемува. Соодветно на деветмесечните маки, како што Деветтата тема на Послание за плодот ја покажа убавината со тоа што стана одличен повод за нашето ослободување, така и „Цветот“ што се содржи во Десеттата тема покажува чуда достапни во елегантната чудотворна речитост на Куранот, соодветни на неговата убавина.
     
    Да, мој драг учителе, како што извонредната нежност и убавина на цветот роза не ги покажува трњето во дрвото, така и овој сјаен Цвет ни помогна да ги заборавиме нашите деветмесечни маки во затворот и тие маки ги намали на нула.
     
    Овој сјаен Цвет, којшто е напишан на таков начин што неговото читање не може да биде здодевно и којшто поттикнува задоволство во умот, особено од различните лекции што се содржат во него, на светот (како одговор на подмолните планови за омаловажување на Куранот преку имагинарниот превод на човекот) ја покажува во целост големината и вредноста на повторувањата во Куранот.


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Неговите следбеници во секоја епоха невообичаено цврсто го следат и во целост ги почитуваат неговите заповеди и забрани, со кое се докажува важноста на чудесното толкување на Куранот, ако тој беше откриен во денешницата; и во сите епохи, тој строго и повторно им се заканува и ги застрашува сторителите и угнетувачите, и грациозно и милостиво им покажува наклоност кон потчинетите, а особено меѓу неговите угнетувачи со кои се соочува во денешно време, веќе шест-седум години постојано ги тера да лелекаат од некој невиден небесен пекол; и исто така холистичките членови на угнетените во оваа епоха, предводена од учениците на Рисале-и Нур, кои навистина беа наградени за нивните многубројни заеднички и индивидуални спасенија, како спасението што им било дадено на пророците од претходните епохи на минатите генерации; и тоа ги покажува пеколните маки на неверниците, кои се негови противници. Сето ова, како и фактот дека овој Цвет завршува со две убави и прекрасни забелешки, како што Ви приложив и Вам, драг мој учителу, така и многупати им кажав и на моите браќа дека овој Ваш сиромашен ученик Хусрев бескрајно Му е благодарен на Бога што му го даде овој прекрасен Цвет, бидејќи јас никогаш претходно во мојот живот не сум чувствувал таква радост и задоволство.
    '''Said Nursî'''
    </div>


    Нека секогаш Семожниот Аллах биде задоволен од Вас, наш драг учителу, да го ублажи големиот и тежок товар на слабите раменици и да Ви го насмее лицето сè до вечноста, амин!


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, мој драг учителе, ние сме секогаш задоволни од Аллах, од Куранот, од нашиот Пророк, од Рисале-и Нур, и од Вас, предвесникот на Куранот, наш драг учителе. И ние никогаш не жалиме што сме поврзани со Вас. И немаме ни најмала намера за правење злодела. Ние го сакаме само Аллах и Неговото задоволство. Со секој изминат ден, во нашите срца сè поголема е жедта за средба со Семожниот Аллах. За да биде волјата на Севишниот, без исклучок, на сите треба да им простиме и да им правиме добро, вклучувајќи ги и оние што нè угнетувале и ни наштетиле. Тоа е една од битните карактеристики на исламот – да се зајакне Рисале-и Нур во срцата на учениците, и без да сакаме, да го објави Аллах, на Кој бескрајно Му се заблагодаруваме.
    '''Onuncu Mesele Münasebetiyle Hüsrev’in Üstadına Yazdığı Mektup'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Вашиот многугрешен ученик,
    '''Çok sevgili üstadım efendim!'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Хусрев'''
    Cenab-ı Hakk’a hadsiz şükürler olsun, iki aylık iftirak üzüntülerini ve muhaberesizlik ızdıraplarını hafifleştiren ve kalplerimize taze hayat bahşeden ve ruhlarımıza yeni, safi bir nesîm ihda eden Kur’an’ın celalli ve izzetli, rahmetli ve şefkatli âyetlerindeki tekraratın mehasinini ta’dad eden, hikmet-i tekrarının lüzum ve ehemmiyetini izah eden ve Risale-i Nur’un bir hârika müdafaası olan Denizli Meyvesinin Onuncu Meselesi namını alan “Emirdağı Çiçeği”ni aldık. Elhak, takdir ve tahsine çok lâyık olan bu çiçeği kokladıkça ruhumuzdaki iştiyak yükseldi. Dokuz aylık hapis sıkıntısına mukabil, Meyve’nin Dokuz Meselesi nasıl beraetimize büyük bir vesile olmakla güzelliğini göstermiş ise Onuncu Meselesi olan çiçeği de Kur’an’ın îcazlı i’cazındaki hârikaları göstermekle o nisbette güzelliğini göstermektedir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <span id="ON_BİRİNCİ_MESELE"></span>
    Evet, sevgili üstadım, gülün çiçeğindeki fevkalâde letafet ve güzellik, ağacındaki dikenleri nazara hiç göstermediği gibi; bu nurani çiçek de bize dokuz aylık hapis sıkıntısını unutturacak bir şekilde o sıkıntılarımızı da hiçe indirmiştir.
    == ЕДИНАЕСЕТТА ТЕМА ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Светото дрво на општите столбови на верата (иман) ги дава своите зрели плодови, од коишто едниот е Рајот, вториот – вечното блаженство, и третиот – мислата за Аллах, преголемо е Неговото величие. Рисале-и Нур стотици од овие плодови целосно и во детали ги разјасниле во книгата Сјаен светилник (Сираџ ан-нур). Насочувајќи ве кон неа, тука ќе споменеме само неколку, а ќе споменеме дури и мал дел од многуте вкусни и посебни плодови.
    Mütalaasına doyulmayacak şekilde kaleme alınan ve akılları hayrete sevk eden bu nurani çiçek, muhtevi olduğu çok güzelliklerinden bilhassa Kur’an’ın tercümesi suretiyle nazar-ı beşerde âdileştirilmek ihanetine mukabil; o tekraratın kıymetini tam göstermekle, Kur’an’ın cihan-değer ulviyetini meydana koymuştur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Еден од нив:''' Еднаш упатив повик со следнава содржина: „Господе, Те молам да се доближам до Тебе преку светоста и застапништвото на Џебраил (Гаврил), Микаил (Михаил), Исрафил и Азраил, за да ме заштитиш од злата на ѓаволите меѓу џиновите и луѓето!“ Веднаш штом го спомнав името на Азраил, чиешто споменување буди ужас во луѓето и ги тера да треперат, јас почувствував некаква исклучителна пријатна и утешна состојба и го прославив Аллах со зборовите: „Фала Му на Аллах!“ Почнав искрено да го сакам Азраил во својство на еден од ангелите, а убеденоста во нивното постоење е еден од столбовите на верата. Накратко ќе посочиме само еден таен плод од многуте плодови за верата во овој ангел.
    Sâliklerinin her asırda fevkalâde bir metanetle sarılmaları ile ve emir ve nehyine tamamen inkıyad etmeleriyle, güya yeni nâzil olmuş gibi tazeliği ispat edilmiş olan Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın, bütün asırlarda, zalimlerine karşı şiddetli ve dehşetli ve tekrarlı tehditleri ve mazlumlarına karşı şefkatli ve rahmetli mükerrer taltifleri, hususuyla bu asrımıza bakan tehdidatı içinde zalimlerine misli görülmemiş bir halette, sanki feze’-i ekberden bir numuneyi andıran semavî bir cehennemle altı yedi seneden beri mütemadiyen feryad u figan ettirmesi ve keza mazlumlarının bu asırdaki küllî fertleri başında Risale-i Nur talebelerinin bulunması ve hakikaten bu talebeleri de ümem-i sâlifenin enbiyalarına verilen necatlar gibi pek büyük umumî ve hususi necatlara mazhar etmesi ve muarızları olan dinsizlerin cehennemî azapla tokatlanmalarını göstermesi hem iki güzel ve latîf hâşiyelerle hâtime verilmek suretiyle çiçeğin tamam edilmesi, bu fakir talebeniz Hüsrev’i o kadar büyük bir sürurla sonsuz bir şükre sevk etti ki bu güzel çiçeğin verdiği sevinç ve süruru, müddet-i ömrümde hissetmediğimi sevgili üstadıma arz ettiğim gibi kardeşlerime de kerratla söylemişim.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Еден од нив:''' Највредното за човекот, она што тој најмногу го чува и брани и вложува напори да го зачува, несомнено е неговиот дух. Наполно уверено почувствував длабока радост дека човекот го доверил најдрагото нешто на светот, својот дух, да го зачува силна, сигурна и надежна рака, да го чува од празнотијата, губењето и пропаѓањето. Потоа си ги спомнав ангелите, натоварени да ги запишуваат човековите дела, и видов дека и тие даваат многубројни слатки плодови.
    Cenab-ı Hak, zayıf ve tahammülsüz omuzlarına pek azametli bâr-ı sakîl tahmil edilen siz sevgili üstadımızdan ebediyen razı olsun. Ve yüklerinizi tahfif etmekle yüzlerinizi ebede kadar güldürsün, âmin!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Еден од нив:''' За да ги овековечи своите добри дела и своите вредни зборови, човекот се стреми да ги зачува и да ги заштити од губење, независно дали преку запишување, претворање во стихови или дури преку запечатување на филмска лента, а тоа е валидно во уште поголем степен ако овие дела имаат вечни плодови во Рајот. Тогаш човек копнее уште повеќе да ги зачува.
    Evet, sevgili üstadım, biz; Allah’tan, Kur’an’dan, Habib-i Zîşan’dan ve Risale-i Nur’dan ve Kur’an dellâlı siz sevgili üstadımızdan ebediyen razıyız. Ve intisabımızdan hiçbir cihetle pişmanlığımız yok. Hem kalbimizde zerre kadar kötülük etmek için niyet yok. Biz ancak Allah’ı ve rızasını istiyoruz. Gün geçtikçe, rızası içinde, Cenab-ı Hakk’a vuslat iştiyaklarını kalbimizde teksif ediyoruz. Bilâ-istisna bize fenalık edenleri Cenab-ı Hakk’a terk etmekle affetmek ve bilakis bize zulmeden o zalimler de dâhil olduğu halde, herkese iyilik etmek, Risale-i Nur talebelerinin kalplerine yerleşen bir şiar-ı İslâm olduğunu, biz istemeyerek ilan eden Hazret-i Allah’a hadsiz hudutsuz şükürler ediyoruz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Угледните писари меѓу ангелите седат на рамениците на човекот за да го покажат во бесмртни снимки, и делата и постапките кои ги извршил да му ги обележат во вечни слики и да добие восхит и трајни довека скапоцени награди. Доживеав неопислива наслада од вкусот на овие преубави слатки плодови.
    Çok kusurlu talebeniz
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, кога бранителите на заблудата ме лишеа од сè што е поврзано со социјалниот живот, ме одделија од моите книги, сакани луѓе и помошници, од сè што ми дава утеха, ме фрлија во туѓина и самотија, и се наоѓав во толку тешка и неспокојна состојба, што чувствував дека празниот земски живот ќе се сруши врз мене... Додека бев паднат во таква состојба, одеднаш на помош ми дојде еден од плодовите на верата во ангелите, ги осветли сите нишки на моето постоење, светот наоколу заблеска, се насели со ангели и добри духови и насекаде се распространи радост и веселба. Исто така ми се разјасни колку многу светот на заблудените луѓе е преполнет со извици на осаменост и тага, со празнина и мрак.
    '''Hüsrev'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Додека мојата фантазија се радуваше на насладата од овој плод, тоа доби и всушност вкуси друг сличен плод од обилните плодови на верата во гласниците на Аллах, мир над нив. Веднаш почувствував дека верата ми се увеличува, расте и се распространува сè додека не стане целосна и сеопфатна. Во мене засветија сите минати времиња и заблескаа со светлината на потврдата и верата во пророците, мир над нив. Се почувствував како да живееме заедно и секој пророк илјадакратно ги потврдува столбовите на верата коишто последниот од нив ги донел и проповедал, принудувајќи ја сатаната да замолчи и да онемее.
    == ON BİRİNCİ MESELE ==
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа во срцето ми се појави прашањето со конечниот одговор што се содржи во Тринаесеттиот Одблесок – Мудроста за барање засолниште кај Аллах:
    Meyve’nin On Birinci Mesele’sinin başı, bir meyvesi cennet ve biri saadet-i ebediye ve biri rü’yetullah olan iman şecere-i kudsiyesinin hadsiz, küllî ve cüz’î meyvelerinden yüzer numuneleri Risale-i Nur’da beyan ve hüccetlerle ispat edildiğinden, izahını Siracünnur’a havale edip küllî erkânının değil belki cüz’î ve cüzlerin, cüz’î ve hususi meyvelerinden birkaç numune beyan edilecek.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    „Луѓето со верба располагаат со нејзини слични плодови, со слични придобивки и бескрајно пријатни и слатки резултати, со убави и добри резултати за своите дела и со многу придобивки за нив, со постојана грижа од страна на Најмилосрдниот од милосрдните, со Неговиот благослов и сочувство. Сето тоа им дава сила и поддршка на верниците, но зошто тогаш бранителите на заблудата значително доминираат над нив и дваесетте заблудени ги надминуваат и ги погубуваат стоте верници?“ Во текот на оваа мисла ми текна: А, зошто Светиот Куран се концентрира толку многу на поддршката од ангелите, којашто Аллах им ја испраќа на верниците, додека сатанските интриги се толку малодушни и слаби? Рисале-и Нур ја објаснуваат вложената мудрост во тоа со непобитни аргументи. Тука ќе го посочиме само одговорот на прашањето со одреден лаконизам.
    '''Birisi:''' Bir gün bir duada “Yâ Rabbî! Cebrail, Mikâil, İsrafil, Azrail hürmetlerine ve şefaatlerine, beni cin ve insin şerlerinden muhafaza eyle!” mealinde duayı dediğim zaman, herkesi titreten ve dehşet veren Azrail namını zikrettiğim vakit gayet tatlı ve tesellidar ve sevimli bir halet hissettim. Elhamdülillah, dedim. Azrail’i cidden sevmeye başladım. Melâikeye iman rüknünün bu cüz’î ferdinin pek çok meyvelerinden yalnız bir cüz’î meyvesine gayet kısa bir işaret ederiz.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, кога некој злосторник или штетник тајно ќе фрли оган во некој дворец со цел да го разруши, понекогаш сто луѓе се ангажирани да го чуваат, или за заштита се бара помош дури и од владетелот или државата. За да се зачува целиот дворец, се бара присуство на сите услови, составни елементи и причини за неговото зачувување. А за неговото разрушување доволно е недостатокот на само еден од условите. Од овој пример сфаќаме како сатаните меѓу џиновите и луѓето извршуваат поразителни разрушувања и огромни духовни опустошувања со многу незначителни активности, како што некој злосторник може со едно чкорче кибрит да запали цела голема зграда.
    '''Birisi:''' İnsanın en kıymetli ve üstünde titrediği malı, onun ruhudur. Onu zayi olmaktan ve fenadan ve başıboşluktan muhafaza etmek için kuvvetli ve emin bir ele teslimin derin bir sevinç verdiğini kat’î hissettim. Ve insanın amelini yazan melekler hatırıma geldi. Baktım, aynen bu meyve gibi çok tatlı meyveleri var.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, почетокот и јадрото на сите зла, пороци и гревови е небитието и разрушувањето. Под нивното видливо суштествување се крие изопаченост, распаѓање и небитие.
    '''Birisi:''' Her insan kıymetli bir sözünü ve fiilini bâkileştirmek için iştiyakla kitabet ve şiir hattâ sinema ile hıfzına çalışır. Hususan o fiillerin cennette bâki meyveleri bulunsa daha ziyade merak eder. “Kiramen Kâtibîn” insanın omuzlarında durup onları ebedî manzaralarda göstermek ve sahiplerine daimî mükâfat kazandırmak, o kadar bana şirin geldi ki tarif edemem.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Врз основа на оваа состојба, сатаните и злосторниците со многу незначителна сила успеваат од џиновите и луѓето да ја одвратат неизмерната помош на бранителите на правдата и на вистината и ги тераат да побараат засолниште пред портите на Аллах и везден да се стремат кон Него. За оваа цел Светиот Куран собира за нив огромна и долга низа од заштитни средства. Тој на располагање им дава деведесет и девет Најубави имиња и ги поучува со строги заповеди да издржат меѓу непријателите.
    Sonra ehl-i dünyanın, beni hayat-ı içtimaiyedeki her şeyden tecrit etmek içinde bütün kitaplarımdan ve dostlarımdan ve hizmetçilerimden ve teselli verici işlerden ayrı düşürmeleriyle beraber, gurbet vahşeti beni sıkarken ve boş dünya başıma yıkılırken melâikeye imanın pek çok meyvelerinden birisi imdadıma geldi. Kâinatımı ve dünyamı şenlendirdi, melekler ve ruhanîlerle doldurdu, âlemimi sevinçle güldürdü. Ve ehl-i dalaletin dünyaları vahşet ve boşluk ve karanlıkla ağladıklarını gösterdi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Од ова прашање неочекувано изникна основата на друго неверојатно прашање и почетокот на една голема вистина:
    Hayalim bu meyvenin lezzetiyle mesrur iken umum peygamberlere imanın pek çok meyvelerinden buna benzer bir tek meyvesini aldı, tattı. Birden, bütün geçmiş zamanlardaki enbiyalarla yaşamış gibi onlara imanım ve tasdikim, o zamanları ışıklandırdı ve imanımı küllî yapıp genişlendirdi. Ve Âhir Zaman Peygamberimizin imana ait olan davalarına binler imza bastırdı, şeytanları susturdu.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Како што во Рајот се собрани жетвите и резултатите од сите постоечки светови и во него даваат вечни плодови во секое време засадените во земниот живот семиња, така и во Пеколот горат жетвите на небитието и им беснеат пожарите за да се откријат мошне болните резултати на бесконечните светови на ништото и исчезнувањето. Заедно со своите други многубројни функции ужасната фабрика на Пеколот го прочистува светот на битието од нечистотиите и отпадот на светот на небитието. Бидејќи не би сакале сега да му пристапиме на ова големо прашање, ако Аллах ни даде можност, ќе го појасниме понатаму.
    '''Birden Hikmetü’l-İstiaze Lem’ası’nda kat’î cevabı bulunan bir sual kalbime geldi ki:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа, дел од плодовите на верата во ангелите се поврзани со Мункер и Некир, како што следува.
    “Bu meyveler gibi hadsiz tatlı semereler ve faydalar ve hasenatın gayet güzel neticeleri ve menfaatleri ve Erhamü’r-Râhimîn’in gayet merhametkârane tevfikleri ve inayetleri ehl-i hidayete yardım edip kuvvet verdikleri halde, ehl-i dalalet neden çok defa galebe eder ve bazen yirmisi, yüz tane ehl-i hidayeti perişan eder?” diye manen benden soruldu. Ve bu tefekkür içinde, şeytanın gayet zayıf desiselerine karşı Kur’an’ın büyük tahşidatı ve melâikeleri ve Cenab-ı Hakk’ın yardımını ehl-i imana göndermesi hatıra geldi. Risale-i Nur’un onun hikmetini kat’î hüccetlerle izahına binaen, o sualin cevabına gayet kısa bir işaret ederiz:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Еден ден си реков: „Неизбежно е – и јас, како и секој друг, еден ден ќе влезам во гроб.“ И мисловно влегов таму. Додека лежев во пустелијата, очаен од темницата во којашто сум фрлен, од својата целосна изолираност од сè, сам, без помошник, во тесното, мрачно и студено место наеднаш се појавија двајца познати пријатели од групата на Мункер и Некир. Тие ми пријдоа, дојдоа кај мене, почнавме да беседиме и срцето и гробот ми се раширија, стана светло и топло и се отворија прозорци кон Светот на духовите. Бев радосен од сè срце и многу Му бев благодарен на Аллах за ситуацијата која ја видов сега во својата замисла, но несомнено ќе биде реалност во иднина.
    Evet, bazen serseri ve gizli, muzır bir adamın bir saraya ateş atmaya çalışması yüzünden –yüzer adamın yapması gibi– yüzer adamın muhafazası ile ve bazen devlete ve padişaha iltica ile o sarayın vücudu devam edebilir. Çünkü onun vücudu, bütün şeraitin ve erkânın ve esbabın vücuduyla olabilir. Fakat onun ademi ve harap olması bir tek şartın ademiyle vaki ve bir serserinin bir kibritiyle yanıp mahvolduğu gibi, ins ve cin şeytanları az bir fiil ile büyük tahribat ve dehşetli manevî yangınlar yaparlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Кога починал еден ученик што се занимавал со арапска граматика, и ал-Мункер и ал-Некир го прашале во гробот:  مَن رَبُّكَ („Кој е твојот Господар?“), а тој мислејќи дека сè уште се наоѓа на час во училиште, одговорил: „Реченицата се состои од подмет مَن (Кој) и прирок رَبُّكَ (твојот Господар). Прашајте ме нешто потешко!“ Одговорот ги насмеал ангелите, присутните духови и некој свет праведник пред кого гробот се отворил, па ја видел случката. Се насмеало дури и Божјото милосрдие и човекот бил спасен од маките. Така одговорил и загинатиот херој (шехит) Хафиз Али, еден од учениците на Рисале-и Нур, којшто починал во затворот додека не престанал со огромно воодушевување да ја чита и да ја препишува книгата Плодовите на верата. Тој им одговорил на двата ангела во гробот како што одговорил и во судот – за вистините на оваа книга. И јас, како и сите ученици на Рисале-и Нур ќе одговорам на прашањата, кои се реалност во иднината, но во моментов се само замислени. Ќе им одговорам со блескавите аргументи и непобитните докази на Рисале-и Нур, и ако Аллах ни даде можност, ќе ги замолиме да ги потврдат, одобрат и оценат.
    Evet, bütün fenalıklar ve günahlar ve şerlerin mâyesi ve esasları ademdir, tahriptir. Sureten vücudun altında, adem ve bozmak saklıdır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Потоа следува пример што ја засега верата во ангелите како срцевина на среќата во земниот живот.
    İşte cinnî ve insî şeytanlar ve şerirler, bu noktaya istinaden gayet zayıf bir kuvvetle hadsiz bir kuvvete karşı dayanıp, ehl-i hak ve hakikati Cenab-ı Hakk’ın dergâhına ilticaya ve kaçmaya her vakit mecbur ettiğinden, Kur’an onları himaye için büyük tahşidat yapar. Doksan dokuz esma-i İlahiyeyi onların ellerine verir. O düşmanlara karşı sebat etmelerine çok şiddetli emirler verir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Невино дете го слушал својот час по веронаука на исламските законодавни принципи, притоа кај него дошло едно друго дете, расплакано и тажно поради смртта на својот невин брат. Првото дете почнало да го теши и упатува: „Не плачи, братко, туку благодари Му на Аллах затоа што твојот брат заедно со ангелите се упати кон Рајот, каде што ќе се шета слично на нив, ќе биде целосно слободен, ќе се радува и ќе се весели повеќе од нас, ќе лета како ангелите и ќе ги види сите места.“ И така плачот и липањето на момчето се преобразиле во насмевка и радост.
    Bu cevaptan, birden pek büyük bir hakikatin ucu ve azametli, dehşetli bir meselenin esası göründü. Şöyle ki:
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Слично на него и јас при својата болна состојба и во очајната зима добив вест за смртта на двајца луѓе, оплакани со исклучителна тага и болка. Едниот беше мојот покоен внук Фуад, којшто освои прв степен во вишите школи и ги ширеше вистините на Рисале-и Нур. Другиот беше мојата покојна сестра, Госпоѓа Алиме, затекната од смртта за време на аџилак, додека во агонија извршувала обиколка (таваф) на светиот храм ал-Кааба.
    Nasıl ki cennet, bütün vücud âlemlerinin mahsulatını taşıyor ve dünyanın yetiştirdiği tohumları bâkiyane sümbüllendiriyor, öyle de cehennem dahi hadsiz dehşetli adem ve hiçlik âlemlerinin çok elîm neticelerini göstermek için o adem mahsulatlarını kavuruyor ve o dehşetli cehennem fabrikası, sair vazifeleri içinde, âlem-i vücud kâinatını âlem-i adem pisliklerinden temizlettiriyor. Bu dehşetli meselenin şimdilik kapısını açmayacağız. İnşâallah sonra izah edilecek.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Додека бев скршен од смртта на овие мои блиски роднини, плачев како што плачев и за Абдуррахман споменат во Посланието за старци. Тогаш преку светлината на верата видов со душа и срце како за добриот младич Фуад и за побожната Госпоѓа човечката близост се компензира од пријателството на ангелите и од другарскиот однос на рајските деви. Исто така видов како двајцата се избавуваат од гибелните опасности и гревовите на земниот живот. И илјадници и илјадници пати Му благодарев на Аллах, Најмилосрдниот од милосрдните, што ја претвора силната тага во радост и веселие. И му честитав и го поздравив брат ми Абдулмеџид, таткото на Фуад, а истовремено си честитав и себеси (ова тука е напишано со намера двата покојника да го добијат благословот на повикот кон Аллах во нивна чест).
    '''Hem meleklere iman meyvesinden bir cüzü ve Münker ve Nekir’e ait bir numunesi şudur:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Сите паралели и споредби што се содржат во Рисале-и Нур, имаат цел да ги разјаснат плодовите и резултатите на верата и нејзината среќа, коишто се валидни и во земниот и во задгробниот живот. Во земното битие овие целосни и импресивни плодови дозволуваат да се види блаженството на животот и да се вкусат неговите слатки плодови, а истовремено да се осознае дека верата на секој верник му осигурува вечна среќа во задгробниот живот и дека таму на истиот начин овие плодови ќе бидат врачени, ќе се откријат пред него и ќе му бидат дадени во изобилство.
    Herkes gibi ben dahi muhakkak gireceğim, diye mezarıma hayalen girdim. Ve kabirde yalnız, kimsesiz, karanlık, soğuk, dar bir haps-i münferidde bir tecrid-i mutlak içindeki tevahhuş ve meyusiyetten tedehhüş ederken, birden Münker ve Nekir taifesinden iki mübarek arkadaş çıkıp geldiler. Benimle münazaraya başladılar. Kalbim ve kabrim genişlediler, nurlandılar, hararetlendiler; âlem-i ervaha pencereler açıldı. Ben de şimdi hayalen ve istikbalde hakikaten göreceğim o vaziyete bütün canımla sevindim ve şükrettim.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Од примерите за многубројните слични плодови напишав за пет – како што е плодот за Возвишувањето (Ми’раџ) – на крајот на Триесет и петтото Слово, и за други пет – во Петтата гранка од Дваесет и четвртото Слово. Како што споменав погоре, секој од столбовите на верата дава мошне неограничени плодови, а тие, во целина, исто така имаат неограничени резултати, од кои едниот е големиот Рај, другиот – вечното блаженство, третиот и најслаткиот – гледањето на Аллах, сеславно е Неговото величие. Во паралелата, направена на крајот на Триесет и второ Слово беа прекрасно разјаснети некои од плодовите на верата, којашто е срцевина на блаженството во двата света.
    Sarf ve nahiv ilmini okuyan bir medrese talebesinin vefat edip, kabirde Münker ve Nekir’in مَن رَبُّكَ “Senin Rabb’in kimdir?” diye suallerine karşı, kendini medresede zannedip nahiv ilmi ile cevap vererek: “مَن ۟ mübtedadır, رَبُّكَ onun haberidir; müşkül bir meseleyi benden sorunuz, bu kolaydır.” diyerek hem o melâikeleri hem hazır ruhları hem o vakıayı müşahede eden orada bulunan bir keşfe’l-kubur velisini güldürdü ve rahmet-i İlahiyeyi tebessüme getirdi, azaptan kurtulduğu gibi; Risale-i Nur’un bir şehit kahramanı olan merhum Hâfız Ali, hapiste Meyve Risalesi’ni kemal-i aşkla yazarken ve okurken vefat edip kabirde melâike-i suale mahkemedeki gibi Meyve hakikatleri ile cevap verdiği misillü; ben de ve Risale-i Nur şakirdleri de o suallere karşı Risale-i Nur’un parlak ve kuvvetli hüccetleriyle istikbalde hakikaten ve şimdi manen cevap verip onları tasdike ve tahsine ve tebrike sevk edecekler, inşâallah.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Доказ дека верата во Божјата судбина исто така ги дава своите вредни плодови, е општопознатата фраза која се претворила во поговорка: مَن۟ اٰمَنَ بِال۟قَدَرِ اَمِنَ مِنَ ال۟كَدَرِ , односно: „Оној што верува во Судбината, ќе се спаси од тагата.“ На крајот на Посланието за судбината од Дваесет и шестото Слово појаснив еден од значајните плодови на судбината преку пример за двајца мажи коишто влегуваат во прекрасната градина на султански дворец. И во личното искуство илјадници пати сум се судрил со оваа вистина и сум разбрал дека нема среќа во земниот живот без вера во судбината и дека ако таа не постоеше, таа среќа ќе пропаднеше и ќе исчезнеше. И секогаш кога ќе погледнев на тешките несреќи од аспект на верата во судбината, нивните удари врз мене стануваа лесни и безболни, и вчудовидено се прашував: како е можно да постои човек што не верува во судбината?
    '''Hem meleklere imanın saadet-i dünyeviyeye medar cüz’î bir numunesi şudur ki:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    А, еве што е посочено за еден од значајните плодови на верата во ангелите во Втората тема од Дваесет и второто Слово. Обрнувајќи се кон својот Господар, сеславен и превелик е Тој, Азраил, мир над него, кажал:
    İlmihalden iman dersini alan bir masum çocuğun, yanında ağlayan ve masum bir kardeşinin vefatı için vaveylâ eden diğer bir çocuğa: “Ağlama, şükreyle. Senin kardeşin meleklerle beraber cennete gitti; orada gezer, bizden daha iyi keyfedecek, melekler gibi uçacak, her yeri seyredebilir.” deyip feryat edenin ağlamasını tebessüme ve sevince çevirmesidir.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    „Твоите Божји слуги ќе се жалат од мене и ќе ми се лутат кога ќе си ја исполнам својата задача прибирајќи им ги душите.“ А Тој му одговорил: „Ќе направам болестите и несреќите да ја скријат твојата улога за да се насочат жалбите кон овие причини, а не кон тебе.
    Ben de aynen bu ağlayan çocuk gibi bu hazîn kışta ve elîm bir vaziyetimde gayet elîm iki vefat haberini aldım. Biri, hem âlî mekteplerde birinciliği kazanan hem Risale-i Nur’un hakikatlerini neşreden biraderzadem merhum Fuad; ikincisi, hacca gidip sekerat içinde tavaf ederken tavaf içinde vefat eden âlime Hanım namındaki merhume hemşirem. Bu iki akrabamın ölümleri, İhtiyar Risalesi’nde yazılan merhum Abdurrahman’ın vefatı gibi beni ağlatırken; imanın nuruyla o masum Fuad, o saliha Hanım, insanlar yerinde meleklere, hurilere arkadaş olduklarını ve bu dünyanın tehlike ve günahlarından kurtulduklarını manen, kalben gördüm. O şiddetli hüzün yerinde büyük bir sevinç hissedip hem onları hem Fuad’ın pederi kardeşim Abdülmecid’i hem kendimi tebrik ederek Erhamü’r-Râhimîn’e şükrettim. Bu iki merhumeye rahmet duası niyetiyle buraya yazıldı, kaydedildi.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Така и самата должност на Азраил е слична на завесата за да не се упатат неоснованите жалби кон Вистината – Пречистиот и Севишниот Аллах. Не секој може да ги види мудроста, милосрдието, убавината и добрината содржани во смртта, затоа што на неа може да се гледа од надворешната страна и тогаш започнуваат приговорите и поплаките. Во името на оваа мудрост – лажните жалби да не се упатат кон Апсолутниот милосрден, Азраил, мир над него, станало камуфлажа.
    Risale-i Nur’daki bütün mizanlar ve muvazeneler, imanın saadet-i dünyeviyeye ve uhreviyeye medar meyvelerini beyan ederler. Ve o küllî ve büyük meyveler, bu dünyada gösterdikleri saadet-i hayatiye ve lezzet-i ömür cihetiyle her mü’minin imanı ona bir saadet-i ebediyeyi kazandıracak belki sümbül verecek ve o surette inkişaf edecek, diye haber verirler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На истиот начин и сите обврски и функции на сите ангели и надворешни причини се само завеси пред величието на Божјото Господарство, за да останат заштитени славата и светоста на Божјата моќ и сеопфатното милосрдие на Аллах во нештата во коишто е тешко да се забележи убавината и да се дознаат вистините за мудроста без тие да станат цел на неосновани приговори. Тогаш надворешниот поглед не го забележува директното учество на Божјата моќ во споредните и незначајни нешта коишто ѝ противречат на претставата за милосрдие. Со своето изобилство од аргументи Рисале-и Нур докажуваат дека ниту една причина нема реално влијание и не поседува никаква способност да создава, како и дека на секое нешто е ставен печатот на Еднобожието (Тевхид.)
    Ve o küllî ve pek çok meyvelerinden beş meyvesi, meyve-i mi’rac olarak Otuz Birinci Söz’ün âhirinde ve beş meyvesi Yirmi Dördüncü Söz’ün Beşinci Dal’ında numune olarak yazılmış. Erkân-ı imaniyenin her birinin ayrı ayrı pek çok belki hadsiz meyveleri olduğu gibi mecmuunun birden çok meyvelerinden bir meyvesi, koca cennet ve biri de saadet-i ebediye ve biri de belki en tatlısı da rü’yet-i İlahiyedir, diye başta demiştik. Ve Otuz İkinci Söz’ün âhirindeki muvazenede, imanın saadet-i dâreyne medar bir kısım semereleri güzel izah edilmiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Творењето и создавањето се својства што Му припаѓаат на Пречистиот и Севишниот. Причините не се ништо друго, туку камуфлажа. Ангелите не се разумни суштества, туку им е дадена само незначителна делумна слобода на волјата, можат само да исполнуваат, но не и да создаваат. Тоа не е ништо друго, туку вид вродено богослужение и практично обожување.
    İman-ı bi’l-kader rüknünün kıymettar meyveleri bu dünyada bulunduğuna bir delil, umum lisanında مَن۟ اٰمَنَ بِال۟قَدَرِ اَمِنَ مِنَ ال۟كَدَرِ darb-ı mesel olmuştur. Yani “Kadere iman eden, gamlardan kurtulur.” Risale-i Kader’in âhirinde güzel bir temsil ile iki adamın şahane bir sarayın bahçesine girmesiyle, bir küllî meyvesi beyan edilmiş. Hattâ ben kendi hayatımda binler tecrübelerimle gördüm ve bildim ki kadere iman olmazsa hayat-ı dünyeviye saadeti mahvolur. Elîm musibetlerde ne vakit kadere iman cihetine bakardım; musibet gayet hafifleşiyor, görüyordum. Ve kadere iman etmeyen nasıl yaşayabilir, diye hayret ederdim.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, Божјата слава и величие изискуваат причините да бидат поставени како завеси пред погледот на разумот,
    '''Melâikeye iman rüknünün küllî meyvelerinden birisine, Yirmi İkinci Söz’ün İkinci Makam’ında şöyle işaret edilmiş ki:'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    но еднобожието и моќта не им дозволуваат на причините реално да влијаат.
    Azrail aleyhisselâm Cenab-ı Hakk’a münâcat edip demiş: “Kabz-ı ervah vazifesinde senin ibadın benden küsecekler, şekva edecekler.” Ona cevaben denilmiş: “Senin vazifene hastalıkları ve musibetleri perde yapacağım. Tâ ibadımın şekvaları onlara gitsin, sana gelmesin.”
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ангелите и надворешните причини, употребени за добри и креативни дела, се средство за почит кон светоста и возвишувањето на Севишниот во нешта со невидлива и непозната убавина, коешто се постигнува преку исчистување и заштита на Господаровата моќ од евентуални сомневања за нејзините недостатоци и нејзината неправда.
    Aynen bu perdeler gibi Azrail aleyhisselâmın vazifesi de bir perdedir. Tâ haksız şekvalar Cenab-ı Hakk’a gitmesin. Çünkü ölümdeki hikmet ve rahmet ve güzellik ve maslahat cihetini herkes göremez. Zâhire bakıp itiraz eder, şekvaya başlar. İşte bu haksız şekvalar Rahîm-i Mutlak’a gitmemek hikmetiyle Azrail aleyhisselâm perde olmuş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Исто така и сатаните меѓу џиновите и луѓето, и на штетните елементи во делата на злото и уништувањето, се друг вид служење во Господаровите прослави и средство за исчистување и разрешување на сè што може да биде сметано за недостаток и порок на вселената. Ова има за цел да ја заштити моќта на Сеславниот, да не му се припишува неправда и да се тргнат неоснованите приговори. Сите недостатоци произлегуваат од небитието и од немоќта, од уништувањето, од занемарување на обврските, коешто исто така е небитие, како и од отсуството на илузионистички дела.
    Aynen bunun gibi bütün meleklerin, belki bütün esbab-ı zâhiriyenin vazifeleri, izzet-i rububiyetin perdeleridir. Tâ güzellikleri görünmeyen ve hikmetleri bilinmeyen şeylerde kudret-i İlahiyenin izzeti ve kudsiyeti ve rahmetinin ihatası muhafaza edilsin, itiraza hedef olmasın ve hasis ve ehemmiyetsiz ve merhametsiz şeyler ile kudretin mübaşereti nazar-ı zâhirîde görünmesin. Yoksa hiçbir sebebin hakiki tesiri ve icada hiç kabiliyeti olmadığını, her şeyde tevhid sikkeleri kat’î gösterdiğini, Risale-i Nur hadsiz delilleriyle ispat etmiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Овие сатански и злосторнички приговори станале средство за осветување на Вистината на Сеславниот и Севишниот, доколку заслужено ги преземат врз себе приговорите и поплаките како извор и причина на пороците и недостатоците. За злосторничките, уништувачките и разрешувачките дела воопшто не се бара сила и моќ. Ситната постапка, незначителната сила, па дури и неисполнувањето на некоја обврска водат до уништување и изопаченост, затоа се претпоставува дека виновникот за нив е силниот. Во реалноста тој нема друго влијание освен небитието, и друга сила освен незначителната придобивка. И бидејќи овие зла произлегуваат од небитието, злосторниците се сметани за нивните вистински извршители.
    Halk etmek, icad etmek ona mahsustur. Esbab, yalnız bir perdedir. Melâike gibi zîşuur olanların, yalnız cüz-i ihtiyarıyla cüz’î, icadsız, kesb denilen bir nevi hizmet-i fıtriye ve amelî bir nevi ubudiyetten başka ellerinde yoktur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ако се разумни созданија, заслужуваат да ја вкусат погубата на своето дело. Тоа означува дека, имено, овие расипани злосторници се извршители на лошите дела.
    Evet, izzet ve azamet isterler ki esbab, perdedar-ı dest-i kudret ola aklın nazarında.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Што се однесува до добрите дела, добрините и праведните постапки, тие му припаѓаат на битието, и оној што ги извршил не е нивниот вистински иницијатор, но е достоен да ги реализира и да ја прими Божјата великодушност. Нивната награда за делата не се ништо друго, туку исклучителна Божја великодушност и изобилство. Во Светиот Куран тоа се појаснува со следните зборови:
    Tevhid ve ehadiyet isterler ki esbab, ellerini çeksinler tesir-i hakikiden.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    مَٓا اَصَابَكَ مِن۟ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّٰهِ وَمَٓا اَصَابَكَ مِن۟ سَيِّئَةٍ فَمِن۟ نَف۟سِكَ
    İşte nasıl ki melekler ve umûr-u hayriyede ve vücudiyede istihdam edilen zâhirî sebepler, güzellikleri görünmeyen ve bilinmeyen şeylerde kudret-i Rabbaniyeyi kusurdan, zulümden muhafaza edip takdis ve tesbih-i İlahîde birer vesiledirler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Резиме'''
    Aynen öyle de cinnî ve insî şeytanlar ve muzır maddelerin umûr-u şerriyede ve ademiyede istimalleri dahi yine kudret-i Sübhaniyeyi gadirden ve haksız itirazlardan ve şekvalara hedef olmaktan kurtarmak ile takdis ve tesbihat-ı Rabbaniyeye ve kâinattaki bütün kusurattan müberra ve münezzehiyetine hizmet ediyorlar. Çünkü bütün kusurlar ademden ve kabiliyetsizlikten ve tahripten ve vazife yapmamaktan –ki birer ademdirler– ve vücudî olmayan ademî fiillerden geliyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Кога неограничените светови на битието и на ништото доаѓаат во судир и ги даваат плодовите на Рајот и Пеколот, и кога сите светови на битието изрекуваат: اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ , а
    Bu şeytanî ve şerli perdeler, o kusurata merci olup itiraz ve şekvaları bi’l-istihkak kendilerine alarak Cenab-ı Hakk’ın takdisine vesile oluyorlar. Zaten şerli ve ademî ve tahripçi işlerde kuvvet ve iktidar lâzım değil; az bir fiil ve cüz’î bir kuvvet, belki vazifesini yapmamak ile bazen büyük ademler ve bozmaklar oluyor. O şerir fâiller, muktedir zannedilirler. Halbuki ademden başka hiç tesirleri ve cüz’î bir kesbden hariç bir kuvvetleri yoktur. Fakat o şerler ademden geldiklerinden o şerirler hakiki fâildirler. Bi’l-istihkak, eğer zîşuur ise cezayı çekerler. Demek, seyyiatta o fenalar fâildirler.
    сите светови на ништото му повторуваат:  سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ سُب۟حَانَ اللّٰهِ , и дури кога ангелите се во судир со сатаните, и добрините со злата, и кога околу срцето се води спор меѓу Божјото вдахновение и шепотењата на сатаната... кога се случува сето тоа според универзалниот закон на судирот, се манифестира некој од плодовите на верата во ангелите и прашањето го добива својот одговор, и проблемот се решава. Овој плод ја осветлува темната вселена и ни покажува зраци на значењето на اَللّٰهُ نُورُ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ и ни овозможува да ја вкусиме неговата сладост. Колку е сладок тој, колку е пријатен!
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Дваесет и четвртото Слово и Дваесет и деветтото Слово посочуваат други целосни плодови на вербата во ангелите и во нивните должности, и стонастотно го утврдуваат нивното постоење.
    Fakat haseneler ve hayırlarda ve amel-i salihte vücud olmasından, o iyiler hakiki fâil ve müessir değiller. Belki kabildirler, feyz-i İlahîyi kabul ederler ve mükâfatları dahi sırf bir fazl-ı İlahîdir, diye Kur’an-ı Hakîm مَٓا اَصَابَكَ مِن۟ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّٰهِ وَمَٓا اَصَابَكَ مِن۟ سَيِّئَةٍ فَمِن۟ نَف۟سِكَ ferman eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, големото, милосрдно и сеопфатно Божјо Господарство дава знаење за себеси и ги упатува да го сакаат поради сето тоа што го носи од нишките на вселената, независно дали е значајно или делумно. На таа големина, тоа милосрдие, тоа знаење и таа љубов треба да се одговори со сеопфатно и благодарно богослужение во рамките на светоста и величењето. Доколку мртвата природа и големите составни елементи на вселената не се одухотворени и не можат да извршат слично импресивно богослужение, наместо нив, тоа може да го остваруваат безбројните ангели. Тие се оние што се способни да ги претстават со целата мудрост и големина активностите на Господаровата власт во секој елемент на вселената, во секоја од нејзините делови, од слој до слој, од длабочините на земјата до височините на космосот.
    '''Elhasıl:''' Vücud kâinatları ve hadsiz adem âlemleri birbirleriyle çarpışırken ve cennet ve cehennem gibi meyveler verirken ve bütün vücud âlemleri اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ve bütün adem âlemleri سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ سُب۟حَانَ اللّٰهِ derken ve ihatalı bir kanun-u mübareze ile melekler şeytanlarla ve hayırlar şerlerle tâ kalbin etrafındaki ilham, vesvese ile mücadele ederken birden meleklere imanın bu meyvesi tecelli eder, meseleyi halledip karanlık kâinatı ışıklandırır. اَللّٰهُ نُورُ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ âyetinin envarından bir nurunu bize gösterir ve bu meyve ne kadar tatlı olduğunu tattırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример, бездушните закони на филозофијата го претставуваат создавањето на земјата и нејзината природна функција во дива и мрачна форма. Овој плод на верата – увереноста во постоењето на ангелите, ѝ придава цивилизиран и сјаен образ: двата ангела наречени Севр (Бик) и Хут (Кит), на своите плеќи ја носат Земјината топка, односно таа е под нивен надзор. Од Рајот е донесена посебна задгробна материја и реалност, наречена Карпата (Сахрет) за таа да стане основен вечен камен на смртната Земјина топка и да се покаже дека дел од земјата ќе се испразни и ќе се претвори во бесмртен Рај. Сахрет станала столб на ангелите Севр и Хут. Ова предание е раскажано од некои претходни јудејски пророци, како и од Ибн Аббас, Аллах да е задоволен од него. Но многу жално е што со текот на времето споменатата преубава споредба и вложената во него возвишена смисла се претвориле за непросветените луѓе во материјална и отелотворена вистина, така што придобила ирационален карактер.
    '''İkinci bir küllî meyvesine Yirmi Dördüncü ve elifler kerametini gösteren Yirmi Dokuzuncu Sözler işaret edip parlak bir surette meleklerin vücudunu ve vazifesini ispat etmişler.'''
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Штом ангелите можат да се преместат и да се движат во прав, низ карпи и во земјиното јадро, како и низ воздухот, така што тие, а всушност и самата Земјина топка, секако дека воопшто немаат потреба од материјална и отелотворена карпа, ниту од материјални и отелотворени бик и кит.
    Evet, kâinatın her tarafında, cüz’î ve küllî her şeyde, her nevide, kendini tanıttırmak ve sevdirmek içinde merhametkârane bir haşmet-i rububiyet, elbette o haşmete, o merhamete, o tanıttırmaya, o sevdirmeye karşı şükür ve takdis içinde bir geniş ve ihatalı ve şuurkârane bir ubudiyetle mukabele etmesi lâzım ve kat’îdir. Ve şuursuz cemadat ve erkân-ı azîme-i kâinat hesabına o vazifeyi ancak hadsiz melekler görebilir ve o saltanat-ı rububiyetin her tarafta, serâda süreyyada, zeminin temelinde, dışında hakîmane ve haşmetkârane icraatını onlar temsil edebilirler.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    На пример и Земјината топка го слави Аллах онолку пати колку што е и бројноста на достапните глави на видовите созданија на него, на животните, растенијата и минералите, и онолку пати колку што се јазиците на одделните примероци од овие видови, и со бројноста на нивните органи, на лисјата и плодовите. За да се изврши ова големо вродено и несвесно поклонение, за да се обезбеди со знаење и одухотвореност на светото Божјо присуство, изискува постоење на ангел натоварен со слична задача, ангел којшто поседува четириесет илјади глави, секоја од нив со по четириесет илјади јазици, и секоја од нив да изговара по четириесет илјади похвали, како што ја соопштил истата оваа вистина Праведниот гласник, Аллах да го благослови и со мир да го дари.
    Mesela, felsefenin ruhsuz kanunları pek karanlık ve vahşetli gösterdikleri hilkat-i arziye ve vaziyet-i fıtriyesini, bu meyve ile nurlu, ünsiyetli bir tarzda Sevr ve Hut namlarındaki iki meleğin omuzlarında, yani nezaretlerinde ve cennetten getirilen ve fâni küre-i arzın bâki bir temel taşı olmak, yani ileride bâki cennete bir kısmını devretmeye bir işaret için Sahret namında uhrevî bir madde, bir hakikat gönderilip Sevr ve Hut meleklerine bir nokta-i istinad edilmiş diye Benî-İsrail’in eski peygamberlerinden rivayet var ve İbn-i Abbas’tan dahi mervîdir. Maatteessüf bu kudsî mana, mürur-u zamanla bu teşbih, avamın nazarında hakikat telakki edilmekle, aklın haricinde bir suret almış.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, големината и власта на Божјото Господарство изискуваат ангелот Џебраил (Гаврил), мир над него, да се одликува со неверојатна природа, штом поседува способност да ги реализира Господовите врски со човекот – најважниот резултат од создавањето на вселената. И Исрафил и Азраил, мир над нив, треба да имаат слична природа, штом ги претставуваат – само претставуваат – Божјите активности на Сеславниот Творец и ги раководат со искрено поклонение пред Него најголемите настани во светот на живите созданија – воскресението и смртта. Исто така и Микаил (Михаил), мир над него, би следувало да носи неверојатна природа, затоа што сосема разумно ги претставува видовите неосознаена благодарност за Господаровите добрини поврзани со егзистенцијата, коешто благодарение на неговото раководство е најуниверзалната сфера на животот, најширокиот круг на милосрдието и најслатката област. Големината и грандиозноста на Божјото Господарство изискува духот да е вечен и да суштествуваат слични ангели со неверојатна природа. Стонастотно е потврдено и апсолутно не подлежи на сомнеж дека тие, како и секоја нивна специфична група, се реалност. Тоа е докажано со неоспорноста со која е аргументирана и Господаровата големина и власт, кои се видливи во вселената како сонце. Така би можеле да се споредат и останатите аспекти поврзани со ангелите.
    Madem melekler havada gezdikleri gibi toprakta ve taşta ve yerin merkezinde de gezerler; elbette onların ve küre-i arzın, üstünde duracak cismanî taş ve balığa ve öküze ihtiyaçları yoktur.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, Оној Што на Земјината топка создал четиристотини илјади видови живи созданија и дури од наједноставни супстанции и од гнила материја создал многубројни оживотворени суштества, и со нив ги населил нишките на земјата, и ги поттикнал да изговорат со восхит пред чудата на Неговата уметност: „Така сакал Аллах!“, „Да благослови Аллах!“, „Пречист е Аллах“, и Што направил дури ситните животинки да изговорат пред добрините и даровите на сеопфатното милосрдие: „Фала Му на Аллах!“, „Благодарение на Аллах“ и „Аллах е Велик!“... Без никаков сомнеж, овој Семоќен, Владетелот на величието и на убавината, создал духовни жители кои соодветствуваат на огромните небеса, не се спротивставуваат на Неговиот заповед и постојано Му служат. Тој со нив го населил небото, за кое не одредил да остане празно и напуштено, и создал многубројни разновидни ангели, во многу поголем број во споредба со другите видови и групи живи суштества. Дел од нив се толку мали, што седат на капки дожд и снегулки, и на својот специфичен јазик го благословуваат и го возвишуваат Божјото мајсторство и сеопфатно милосрдие. Други седат на подвижните планети и патуваат во космичкото пространство величејќи и прославувајќи го своето поклонување пред истакнатата грандиозност, моќ и возвишеност на Божјото Господарство.
    Hem mesela, küre-i arz, küre-i arzın nevileri adedince başlar ve o nevilerin fertleri sayısınca diller ve o fertlerin aza ve yaprak ve meyveleri miktarınca tesbihatlar yaptığı için elbette o haşmetli ve şuursuz ubudiyet-i fıtriyeyi bilerek, şuurdarane temsil edip dergâh-ı İlahiyeye takdim etmek için kırk bin başlı ve her başı kırk bin dil ile ve her bir dil ile kırk bin tesbihat yapan bir melek-i müekkeli bulunacak ki ayn-ı hakikat olarak Muhbir-i Sadık haber vermiş.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Да, уште од времето на нашиот прататко Адам, мир над него, сите небесни Писанија и сите религии се едногласни дека ангелите постојат и се оддадени на богослужение. Ова, како и многуте последователни преданија за разговори и беседи со ангели низ сите епохи, стонастотно го потврдува нивното присуство и врски со нас, слично на претпоставката дека во Америка има луѓе што не сме ги виделе.
    Ve hilkat-i kâinatın en ehemmiyetli neticesi olan insanlarla münasebat-ı Rabbaniyeyi tebliğ ve izhar eden Cebrail (as) ve zîhayat âleminde en haşmetli ve en dehşetli olan diriltmek ve hayat vermek ve ölümle terhis etmekteki Hâlık’a mahsus olan icraat-ı İlahiyeyi yalnız temsil edip ubudiyetkârane nezaret eden İsrafil (as) ve Azrail (as) ve hayat dairesinde rahmetin en cem’iyetli, en geniş, en zevkli olan rızıktaki ihsanat-ı Rahmaniyeye nezaretle beraber, şuursuz şükürleri şuur ile temsil eden Mikâil (as) gibi meleklerin pek acib mahiyette olarak bulunmaları ve vücudları ve ruhların bekaları, saltanat ve haşmet-i rububiyetin muktezasıdır. Onların ve her birinin mahsus taifelerinin vücudları, kâinatta güneş gibi görünen saltanat ve haşmetin vücudu derecesinde kat’îdir ve şüphesizdir. Melâikeye ait başka maddeler bunlara kıyas edilsin.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Сега погледни го преку светлината на верата овој втор значителен плод – убедувањето дека ангелите постојат – и вкуси го за да видиш како тој ја оживува вселената од почеток до крај, ја населува, ја украсува и ја претвора во најголемата џамија и во најголемиот храм. Мрачниот и леден свет, лишен од живот според замислите на привидната материјалистичка наука и филозофија, преку верата се претвора во жив и одухотворен свет – просветлен, пријателски и мил. Овој плод им дозволува на верниците, секој според своето рамниште, да вкусат зраци од сласта на вечниот живот, додека сè уште се наоѓаат на земјата.
    Evet, küre-i arzda dört yüz bin nevileri zîhayattan halk eden, hattâ en âdi ve müteaffin maddelerden zîruhları çoklukla yaratan ve her tarafı onlarla şenlendiren ve mu’cizat-ı sanatına karşı, onlara dilleriyle “Mâşâallah, Bârekellah, Sübhanallah” dedirten ve ihsanat-ı rahmetine mukabil “Elhamdülillah, Ve’ş-şükrü lillah, Allahu ekber” o hayvancıklara söylettiren bir Kadîr-i Zülcelali ve’l-cemal, elbette bilâ-şek velâ-şüphe, koca semavata münasip, isyansız ve daima ubudiyette olan sekeneleri ve ruhanîleri yaratmış, semavatı şenlendirmiş, boş bırakmamış. Ve hayvanatın taifelerinden pek çok ziyade ayrı ayrı nevileri meleklerden icad etmiş ki bir kısmı küçücük olarak yağmur ve kar katrelerine binip sanat ve rahmet-i İlahiyeyi kendi dilleriyle alkışlıyorlar; bir kısmı, birer seyyar yıldızlara binip feza-yı kâinatta seyahat içinde azamet ve izzet ve haşmet-i rububiyete karşı tekbir ve tehlil ile ubudiyetlerini âleme ilan ediyorlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    '''Дополнение'''
    Evet, zaman-ı Âdem’den beri bütün semavî kitaplar ve dinler, meleklerin vücudlarına ve ubudiyetlerine ittifakları ve bütün asırlarda melekler ile konuşmalar ve muhavereler, kesretli tevatür ile insanlar içinde vuku bulduğunu nakil ve rivayetleri ise görmediğimiz Amerika insanlarının vücudları gibi meleklerin vücudlarını ve bizimle alâkadar olduklarını kat’î ispat eder.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Според тајната на единственоста и едноста, насекаде во вселената присуствуваат истата Моќ, истото Име, истата Мудрост, истото Создание, и секоја творба – огромна или ситна, ја изјавува на својот специфичен јазик единственоста на Сеславниот Творец, на Неговото управување, Господарство, креативност и светост. Така Тој ги создава и ангелите по нишките на целиот свет, за да можат со своите прославувачки јазици да ги испратат пофалбите што секое создание несвесно ги прави на својот специфичен јазик.
    İşte şimdi gel, iman nuruyla bu küllî ikinci meyveye bak ve tat; nasıl kâinatı baştan başa şenlendirip, güzelleştirip bir mescid-i ekbere ve büyük bir ibadethaneye çeviriyor. Ve fen ve felsefenin soğuk, hayatsız, zulmetli, dehşetli göstermelerine mukabil; hayatlı, şuurlu, ışıklı, ünsiyetli, tatlı bir kâinat göstererek bâki hayatın bir cilve-i lezzetini ehl-i imana derecesine göre dünyada dahi tattırır.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    Ангелите не се спротивставуваат на она што Аллах им го заповедува. Тие не се способни на нешто друго, освен на искрено богослужение, не создаваат ништо, не се мешаат без дозвола, не се залагаат без дозвола од Пречистиот, затоа им е овозможена честа
    '''Tetimme:''' Nasıl ki vahdet ve ehadiyet sırrıyla kâinatın her tarafında aynı kudret, aynı isim, aynı hikmet, aynı sanat bulunmasıyla Hâlık’ın vahdet ve tasarrufu ve icad ve rububiyeti ve hallakıyet ve kudsiyeti, cüz’î küllî her bir masnûun hal dili ile ilan ediliyor. Aynen öyle de her tarafta melekleri halk edip her mahlukun lisan-ı hal ile şuursuz yaptıkları tesbihatı, meleklerin ubudiyetkârane dilleriyle yaptırıyor.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    عِبَادٌ مُك۟رَمُونَ ۝ يَف۟عَلُونَ مَا يُؤ۟مَرُونَ
    Meleklerin hiçbir cihette hilaf-ı emir hareketleri yoktur. Hâlis bir ubudiyetten başka hiçbir icad ve emirsiz hiçbir müdahale, hattâ izinsiz şefaatleri dahi olmaz. Tam عِبَادٌ مُك۟رَمُونَ ۝ يَف۟عَلُونَ مَا يُؤ۟مَرُونَ sırrına mazhardırlar.
    </div>


    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
    <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">

    18.28, 25 Kasım 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

    Denizli Hapsinin Bir Meyvesi

    Zındıka ve küfr-ü mutlaka karşı Risale-i Nur’un bir müdafaanamesidir. Ve bu hapsimizde hakiki müdafaanamemiz dahi budur. Çünkü yalnız buna çalışıyoruz.

    Bu risale, Denizli Hapishanesinin bir meyvesi ve bir hatırası ve iki cuma gününün mahsulüdür.

    Said Nursî

    Послание за плодот

    بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ

    فَلَبِثَ فِى السِّج۟نِ بِض۟عَ سِنٖينَ

    Според овој ајет, т.е. стих од Куранот, Јусуф (Јосиф), Бог да му се смили, е водач на затворениците. Следствено, затворот станува еден вид Јусуфова (Јосифова) школа. Штом по вторпат голем број ученици на Рисале-и Нур биле пратени во затвор, во оваа „школа“ тие треба заемно да учат и да подучуваат дел од суштинските прашања поврзани со верата утврдени во Рисале-и Нур за да можат да се раководат од нив и да го поправат поведението во таа школа, отворена за воспитание. Ние ќе образложиме пет-шест резимеа од споменатите прашања.

    ПРВА ТЕМА

    Како што е објаснето во Четврто Слово, нашиот Создател секој ден врз нас вложува капитал од дваесет и четири часа од животот, сѐ додека не ги добиеме сите неопходни нешта за нашите два живота.

    Ако трошиме дваесет и три часа на овој краток минлив светски живот, а го занемаруваме остатокот од еден час, што е сосема доволно за петте задолжителни молитви за вечен задгробен живот, ние сме направиле голема неприфатлива и неразумна грешка. Како резултат на тоа, ќе страдаме од умствена и духовна нестабилност како казна за тие грешки, и поради тие грешки ќе губиме морал и животот ќе го поминеме во безнадежност и очај, наместо да го направиме спротивното, како за споредба.

    Но, ако потрошиме еден час на петте молитви, секој час од времето за тестирање и проверка, понекогаш станува ден за богослужба и небаре преку благословот на овој час минливите моменти се стекнуваат со вечност и стануваат трајни и бесмртни часови. Тогаш очајот во срцето се топи и мракот на безнадежноста во душата се расејува и овој богослужбен час станува откуп за некои од извршените престапи и гревови, што сигурно биле причина за да се влезе во затвор. На овој начин, ја откриваме мудроста на тестот во занданата и таа се претвора во училиште, каде што добиваме полезни лекции и заедно со своите браќа по неволја и несреќа, наоѓаме утеха и спокој.

    Како што беше споменато во Четврто Слово, еден човек дал пет-десет лири од своите вкупно дваесет и четири за да добие премија од илјада лири во една игра на среќа, и покрај тоа што можноста за добивање на тие илјада лири е еден од илјада, бидејќи во играта имало уште илјада учесници.

    Истиот тој човек не потрошил ниту еден час од оние дваесет и четири часа што му се на располагање за да си купи билет за вечен задгробен живот, кога веќе се знае дека за верниците, чиишто дела завршуваат со благосостојба, веројатноста да добијат е деветстотини деведесет и девет од илјада, а како предвесници за ова служат сто дваесет и четирите илјади пророци и Божји слуги – мир над нив, чиишто зборови се кажани со искреност од многубројни свети луѓе.

    За ова прашање, управниците и шефовите на затворските чувари, а можеби и државните лидери и чуварите на јавниот ред и мир, треба да бидат задоволни од часовите на Рисале-и Нур, затоа што во основа тие докажуваат дека илјада верници, коишто имаат страв од мачењето во Пеколната зандана, многу повеќе подлежат на управување, отколку десет луѓе со извртен морал и вера што си ги изоставиле молитвите мислејќи единствено на земскиот затвор, неспособни да го разграничат дозволеното од забранетото.

    РЕЗИМЕ НА ВТОРАТА ТЕМА

    Во посланието Младински Водич од Рисале-и Нур прекрасно беше објаснето дека смртта е апсолутно неизбежна и дури дека нејзиното доаѓање е посигурно од доаѓањето на ноќта по денот и од настапувањето на зимата по есента. Како што овој затвор е привремено засолниште за оние што влегуваат и за оние што излегуваат од него, така и земниот живот е како преноќиште, гостилница за едновечерен престој и заминување по патот на тркачките карвани. Се разбира дека смртта, којашто стотици пати го празни секој град од неговите жители праќајќи ги во гробишта, очекува нешто повеќе од животот. Рисале-и Нур ја откриле и ја решиле загатката на оваа страшна вистина, која можеме да ја резимираме на следниов начин:

    Штом смртта не може да се убие и вратата на гробот не може да се затвори, најголемата грижа и тешкотија за човекот ќе биде спас од раката на џелатот за време на смртниот час и избавувањето од осамениот затвор на гробот. Да, постои решение, а преку тајната на Куранот, Рисале-и Нур ја докажува како теоремата дека два плус два се четири. Накратко, тоа можеме да го резимираме на следниов начин:

    Смртта или е вечно уништување, бесилка на која ќе биде обесен човекот и сите негови пријатели и роднини, или е содржател на документите за ослободување и заминување во друго вечно царство и влез во палатата за блаженство со документот на верата.

    А, гробот е или мрачна самица и јама без дно, или е врата отворена од затворот на овој земен живот кон вечна градина исполнета со светлина и место за гозба. Оваа вистина се докажува во Младински Водич.

    На пример, во дворот на затворот биле поставени бесилки потпрени на ѕидот, а зад ѕидот огромна соба за лотарија со дарежливи добивки во којашто учествувале сите луѓе. Ние, петстотини затвореници, го очекуваме својот ред за да бидеме повикани на таа арена, каде што ќе нѐ викнат еден по еден, без исклучок, и нема да има избавување. Насекаде ќе има најави од типот на: „Дојди и земи си ја наредбата за погубување и качи се на бесилката“, или: „Земи си ја белешката за вечна самица и влези во неа преку оваа отворена врата“, или: „Добра вест за тебе! Победничкиот билет во вредност од милион златни лири го доби ти, дојди и земи си го.“ Со свои очи ги гледаме дека еден по друг се качуваат на бесилката. Сведоци сме на тоа дека некои од нив се бесат, додека другите ги употребуваат како стапала за да стигнат до собата за лотарија, зад ѕидот. Само што во тој момент, како што знаеме од одредени информации дадени од тамошните одговорни и високи функционери, влегуваат две групи во нашиот затвор.

    Едната група во рацете држи музички инструменти, вино, и очигледно многу видови слатки и колачи со кои нѐ нудат и нас. Арно ама, тие слатки се со отров, сатаната во човечки лик ги наполнил со отров.

    Втората група во рацете држи поучни текстови, алал јадења и благословени пијалаци. Ни ги подаруваат нам и во еден глас со голема сериозност и сигурност ни велат: „Ако ги земете јадењата предложени од првата група, кои се само тест и проверка за вас, ќе бидете обесени на овие бесилки што се пред нас, како што беа обесени и другите. А, ако ги прифатите нашите подароци што ги носиме од името на Владетелот на оваа земја и по Негова заповед, и ги читате молитвите и молбите во понудените книги наместо подароците од првата група, ќе бидете спасени од погубувањето. Верувајте ни, како што им верувате на своите очи и на белиот ден, дека секој од вас ќе добие неверојатна награда во вредност од милион златни лири во собата за лотарија. Но, ако ги јадете оние сомнителни, отровни и арам слатки, ве известуваме заедно со овие наредби дека ќе претрпите страшни болки од отровот сѐ до моментот додека не бидете качени на бесилка.“

    Слично на овој пример, за верниците и Божјите слуги, под услов животот да го поминат во послушност, билетот за вечно и неисцрпно богатство ќе ја достигне лотаријата на човековата судбина надвор од бесилката на назначениот час, што ние секогаш ја гледаме. За оние што се упорни во пороците, во незаконските дејства, неверувањето и гревовите, сепак постои стопроцентна веројатност дека под услов ако тие не се покајат, ќе бидат свикани на суд за вечна погибел (за оние што не веруваат во задгробниот живот), или ќе бидат фрлени во вечна мрачна самица (за оние што се упорни во својата глупост и заблуда, и покрај тоа што веруваат во бесмртноста на духот). Одредени вести на оваа тема се соопштени од сто дваесет и четири илјади пророци, мир над нив, со нивните безбројни чуда што го потврдуваат тоа, и го соопштиле повеќе од сто дваесет и четири свети луѓе (Аллах да им придаде светост на нивната внатрешност), коишто оделе по стапките на пророците и им ги потврдиле известијата со откритија од лично искуство. Го соопштиле и многубројни истражувачи, вредни и праведни научници([1]), коишто преку разумот и мислата, со непобитни докази и категорични аргументи, со апсолутна сигурност и тие го потврдиле наведеното од претходните две групи истакнати личности. Некој што не обрнува внимание на веста што е едногласно дадена од одлуките на овие три големи и возвишени заедници и групи на луѓе од реалноста, коишто се сонца, месечини и ѕвезди на човештвото и на светите лидери на човештвото, при што не оди по вистинскиот пат посочен за него и не обрнува внимание на деведесет и девет процентната страшна опасност и го напушта тој пат поради едно лице што вели дека постои опасност на тој пат, и оди по другиот подолг пат, неговата ситуација е како следнава:

    Според сигурните вести на многубројните доброинформирани набљудувачи, бедникот што го напуштил најкраткиот и најлесен од двата пата, кој со стопроцентна сигурност води кон Рајот и вечната среќа, и го избрал потешкиот и подолг пат што е полн со препреки и е со деведесет и девет процентна сигурност дека води до Пеколната зандана и вечната мизерија, и го напуштил краткиот пат затоа што според лажните информации од еден поткажувач, постои еден отсто можност за опасност и можност за затвор во времетраење од еден месец, и го избрал подолгиот пат што е без бенефиции само затоа што е безопасен, како пијаните лудаци – таквиот бедник ја изгубил својата хуманост, умот, срцето и духот до тој степен што ги игнорира страшните змејови што се гледаат оддалеку, и се бори против мувите придавајќи им значење само ним.

    Штом реалната ситуација е ваква, ние затворениците, за да ѝ се одмаздиме во целост на нашата затворска несреќа, треба да ги прифатиме даровите на втората благословена група. Како што сласта на едноминутната одмазда или блаженството на неколку минути или часови неразумност беа причина за нашето затворање, и некои од нас се осудени на петнаесет години, други на десет, пет, една, две или три..., ние би требало, наспроти овдешните маки и инсистирања, а тоа не се манири на затворот, да ги примиме даровите на втората група и да ги претвориме малкуте часови во денови за богослужение, и две или три години од нашата казна – во дваесет или триесет години од вечниот живот, и да ги замениме дваесетте или триесетте години од нашиот престој во затвор со милиони години вечност, така што пресудите наши да станат средство за спас од Пеколната зандана. Кога нашиот задгробен живот ќе ни се насмевне и ќе нѐ зарадува по плачот и скрбта на нашата земна судбина, со тоа ќе бидеме во целост одмаздени за нашето тестирање и проверка, и навистина ќе ни биде разоткриено дека занданата е училиште за воспитание и поправање на манирите. Службениците и управниците на затворот нека видат дека оние што ги сметале за престапници, криминалци, бандити, арамолепци, изопачени, убијци и луѓе штетни за државата, во ова благословено место за воспитание станале ученици каде што ги изучуваат добрите обичаи и манири и се претвориле во полезни членови на државата и на Божјите слуги. Затоа нека Му бидат многу благодарни на Аллах.

    ТРЕТА ТЕМА

    Ова е резиме на поучна случка што е опишана во Младински Водич:

    Едно време, седев до мојот прозорец во затворот „Ескишехир“ за време на празникот на Републиката. Спроти мене, повозрасните девојки на гимназијата се смееја и танцуваа во училишниот двор.

    Одеднаш како на проектор од кино ми се појави нивната состојба по педесет години. И видов дека од тие пет-шеесет девојки, четириесет-педесет стануваат земја во своите гробови и се измачуваат, а останатите десет девојки достигнале до седум-осумдесет годишна возраст и веќе се грди старици, и бидејќи не ја зачувале својата чест во деновите на младоста, болно ги изживуваат погледите на одвратноста и гадењето на луѓето од кои очекувале љубов и восхит. Плачев за нивната жална состојба. Некои од моите пријатели од затворот го слушнаа мојот плач. Дојдоа и ме прашаа. Јас им кажав: „Сега оставете ме сам и одете си.“

    Да, тоа што го видов беше реалност, а не фантазија. Како што по летото и есента доаѓа зимата, така и летото на младоста и есента на староста се проследени со зимата на гробот и на Преодниот свет. Да имаше проектор што ќе ги прикажуваше настаните по педесет години во иднината, исто како и оние од пред педесетина години во сегашноста, да им се прикажуваа настаните и состојбата на заблудените луѓе од нивниот живот во иднината, тие би се одвратиле, би ги заболело и горко би заплакале за она на кое сега се смеат и за забранетите блаженства на коишто се насладуваат во овој момент.

    Додека бев потонал во мисла оддадена на кадрите од имагинарниот филм во затворот „Ескишехир“, наеднаш пред себе видов како се исправа имагинарен субјект, небаре човек- сатана што повикува на неразумност и пропагира заблуда. Тој ми кажа: „Ние сакаме да им се насладиме на сите блаженства во животот и да им дозволиме и на другите да им се насладуваат, а ти не мешај се.“

    И јас одговорив:

    Штом не престануваш да се фрлаш во прегратките на заблудата и непромисленоста за да добиеш незначителна наслада и ништожно задоволство трудејќи се да ја заборавиш смртта и да не ѝ обрнеш внимание, знај дека целото „минато“, според твојата заблуда, е мртво, исчезнато и завршено во небитие, а тоа е огромна, бесчовечна и ужасна гробница во која се распаѓаат трупови и гнијат останки. Затоа, ако имаш малку разум и срце што сѐ уште пулсира, тогаш според твојата заблуда, болките предизвикани од смртта довека и од видовите безгранична разделба со твоите многубројни блиски и сакани луѓе, би требало да ја отстранат незначителната опојна сладост што ја вкусуваш за многу краток период. И како што минатото, во однос на тебе е непостоечко, така и иднината не постои, и е бесчовечна, ужасна, мрачна, мртва територија, затоа што верата ти е уништена. Ниту едно од несреќните созданија што доаѓаат и се појавуваат во светот преминувајќи преку сегашноста, не живеело без да биде фатен од мечот на смртта и фрлен во небитието. Бидејќи според својот разум си поврзан со овие светови, иднината го прелива преку безбожната ти глава дождот на злото од мачни болки, силна тревога и жестока збрка, додека да ти ги претвори малите ништожни наслади од реалност во илузија.

    Ако го изоставиш патот на заблудата и се откажеш од дрското однесување, и штом влезеш во пазувите на осознаената вера (иман) и се придржуваш кон неа, ќе проѕреш преку светлината на верата дека минатото не е непостоечко и не е гроб каде што гние сѐ, туку постоечки сјаен свет што се претвора во иднина и чекалница за бесмртните души, кои во иднина ќе влезат во палатите на блаженството. Затоа овој свет ти дозволува, во зависност од степенот на твојата вера, да го вкусиш животот додека си сѐ уште на земјата, духовната сладост на Рајот. Исто така и иднината не е ниту болно, ниту тревожно, ниту диво место, ниту пак, мрачна и страшна долина, туку под светлите очи на верата таму изникнуваат живеалишта на вечна среќа, коишто му припаѓаат на Семилостивиот, Милосрдниот, Владетелот на величието и гостољубивоста, Чијашто милост опфаќа сѐ и Чијашто великодушност се простира насекаде. Како што Сеславниот ја проширил пролетната и есенската земја, небаре е трпеза опсипана со различни дарови и продукти, така Тој и ги открил раскошните трпези на Своето гостопримство во оние високи дворци и ги растоварил таму изложени на видик Својата благотворност и универзалните дарови за коишто луѓето копнеат. Да, во зависност од своето рамниште, верникот го гледа тоа на екранот на верата и е способен да почувствува нешто од сладостите на трајното блаженство.

    Значи, вистинското и безболно задоволство се содржи само во верата и единствено преку неа може да биде постигнато.

    Што се однесува до гореспоменатата дискусија, по пат на споредба ќе објасниме само една од илјадниците задоволства и ползи што ги произведува верата во овој свет, вклучена во Младински Водич како фуснота:

    Да речеме дека твоето единствено многусакано чедо се наоѓа на смртна постела, а ти си потонат во очајна и горчлива мисла и страдаш силно и болно од мачната разделба со него довека и дека наеднаш се појавува искусен лекар како ал-Хадир или Локман со чудесен лек. Твоето прекрасно и мило чедо ги отвора очите и се спасува од канџите на смртта. Можеш да сфатиш каква среќа и радост тоа би ти дало.

    Таква е состојбата и со милионите луѓе што потонале во гробот на минатото, што ти ги сакаш многу, слично на твоето чедо. Кога речиси, според твоето согледување, исчезнале и престанале да постојат во гробот на минатото, наеднаш од срцевото прозорче блика светлина, како што постапил Локман Еким со детето, и го осветлува гробот, кој е замислен да биде огромно место за тлеење. Преку таа светлина сите мртви воскреснуваат и на нивни јазик, со гестови велат: „Ние не сме мртви и нема да умреме, повторно ќе се сретнеме со вас.“

    И ти чувствуваш бескрајна радост и олеснување што верата ги распространува на овој свет аргументирајќи дека верата е таков вид семе што, кога ќе се материјализира, од него ќе проникне Дрвото на блаженството т.е. Дрвото Туба и ќе стане Рај.

    Тврдоглавиот се сврте и ми рече: „Барем ќе можеме да живееме како скотови, поминувајќи ги нашите животи во задоволство и уживање, со препуштање на забави и разврати без да размислуваме за овие тешки прашања.“

    И јас му одговорив: „Ти не можеш да бидеш како животните затоа што тие немаат минато и иднина. Тие не чувствуваат ниту тага и жал во минатото, ниту пак, вознемиреност и страв во иднината. Имаат совршено задоволство. Спијат и стануваат безгрижно. Му искажуваат благодарност на својот Создател. Животното, кое е легнато за колење, дури не чувствува ништо. Само кога ножот сече, тогаш сака да го почувствува тоа, но и тоа чувство исчезнува и се спасува и од таа болка. Значи, колку голема е Божјата милост искажана во сокривањето на невидливото и на она што може да се случи. Уште посовршено е кога се работи за невините животни. Но, човеку, според разумот што го носиш, нешто од твоето минато и иднина се лизнало од невидливото и ти целосно си лишен од блажениот спокој и безметежност на животните, коишто се такви заради спуштените пред нив завеси на тајниот свет. Тагата и болните разделби што доаѓаат од минатото и стравот што доаѓа од иднината, го погубуваат твоето незначително задоволство, кое ти го намалува за стопати повеќе во однос на она што го добиваат животните. Штом е ова реалноста, ти преостанува или да се лишиш од разумот, да го исфрлиш, да бидеш животно и да се спасиш, или да се вразумиш преку верата и да се заслушаш во Куранот за да добиеш стопати повеќе чисто задоволство од она на животните во овој минлив свет.“ Велејќи му го ова, го замолчив.

    Сепак, тоа тврдоглаво лице се сврте и ми рече: „Ако не, барем ќе живееме како оние нерелигиознине туѓинци.“

    А јас му одговорив: „Не можеш да бидеш ни како нерелигиознине туѓинци, затоа што тие ако негираат еден пророк, веруваат во други. Ако не им се познати пророците, веруваат во Господ. Ако не го познаваат Господ, можеби поседуваат одредени лични квалитети преку кои наоѓаат совршенство. Но, ако муслиман го негира последниот Пророк, кој беше најголем од сите пророци, чијашто религија и кауза се универзални, Аллах да го благослови и со мир да го дари, се одрече од единствената, вистинска и сеопфатна вера, тогаш тој нема да прифати ниту еден друг пророк, па дури ни Господ. Затоа што сите пророци, Господ и сите совршенства ги има запознаено преку Него, преку последниот Пророк, Аллах да го благослови и со мир да го дари, и тие не можат да имаат место во неговото срце без него. Поради оваа причина, луѓето од останатите религии одамна се приклучуваат кон исламот, а ниту еден муслиман не станал вистински Евреин, Маг или Христијанин – можеби ќе стане безбожник, ќе стекне лоши навики, ќе стане штетен за државата и за нацијата.“ Тоа му го докажав на овој начин. Немаше на што да се фати. Исчезна и отиде во Пеколот.

    Еве, пријатели мои, што заедно учите со мене во школата на Јусуф (Јосиф)! Реалноста е ова и Рисале-и Нур го докажува тоа многу решително и јасно како сонце, штом веќе дваесет години го крши самоволието на тврдоглавите и ги поведува во верата. Затоа и ние треба да го следиме патот на верата и вистинскиот правец, што е лесен и безбеден и корисен за нашиот свет, и за нашата иднина, и за нашиот задгробен живот, и за нашата земја и народ; и да го поминуваме нашето слободно време рецитирајќи сури (поглавја) од Куранот што веќе ги знаеме, наместо да се препуштиме на бесмислените илузии, и да го научиме нивното значење од нашите пријатели што ги учат; и да надоместиме за молитвите што не сме успеале да ги реализираме во минатото, кога требало да бидат реализирани; и да ги искористиме меѓусебните добри квалитети, да го претвориме овој затвор во блажена градина одгледувајќи корисни плодоносни дрвја. Со добри дела како што се овие, треба да се потрудиме одговорните управници на затворот да бидат учители и наставници што ќе ги подготвуваат луѓето за Рајот во оваа Јусуфова (Јосифова) школа, како и да бидат добри раководители што презеле обврска да водат добро, а не да се манифестираат како Пеколно воинство за измачување престапници и убијци.

    ЧЕТВРТА ТЕМА

    За ова повторно има објаснување во Младински Водич. Едно време ми беше поставено прашањево од браќата што ми помагаа:

    Поминаа веќе педесет дена (сега веќе и седум години([2])), а ти ништо не си прашал, ниту пак, си бил љубопитен во врска со оваа страшна Светска војна, којшто го доведе целиот свет во хаос и е тесно поврзана со судбината на исламскиот свет. Истовремено гледаме дека некои религиозни и учени луѓе ги изоставуваат џамијата и групата брзајќи да слушаат радио. Дали можеби има некој проблем поголем од војната? Или ангажирањето со тоа ни носи штета на некој начин?

    Јас одговорив:

    Капиталот на животниот век е многу мал. Работата што треба да се направи е многу голема. Кога ќе започнеме од кругот на срцето, стомакот, телото, домот, собата, градот, државата и татковината, земјината топка и човештвото, и стигнеме до кругот на живите созданија во севкупност и светот во целост, сите тие кругови се во меѓусебен сооднос. Секој човек може да има задачи во секоја од овие области, но најважните и трајните во овие кругови се оние што се во најмалите кругови, додека најмалку важните и привремени задачи се во најголемите кругови. Според оваа аналогија, најмалите и најголемите се обратнопропорционални.

    Но, привлечноста на поголемите кругови го предизвикуваат човекот да ги занемари неговите важни и неопходни задачи во помалите кругови преокупирајќи го со непотребни, тривијални и споредни нешта. Го уништува својот животен капитал за ништо. Го уништува својот скапоцен живот за безвредни работи. И понекогаш, оној што со љубопитност ги следи борбите од војната, станува симпатизер на едната страна, ја фаворизира тиранијата и ѝ станува ортак.

    Одговорот на првата точка: Да, пред секој човек, а особено пред секој муслиман стои важна кауза и значаен настан поголем од конфликтот меѓу големите сили за владеење со светот. Тоа е толку големо и значајно што, ако еден човек ги поседуваше разумот, силата и богатството истовремено и на Германците и на Англичаните, не би се поколебал да пожртвува сѐ за да стигне до единствената посакувана цел.

    Споменатата кауза е објавена од сто илјади врвни избраници и знамето ѝ е издигнато од безброј ѕвезди и раководители на човештвото, коишто се засноваат на договори, завети и ветувања од Господарот на световите, а дел од нив го виделе тоа и со сопствените очи. Каузата е судбинска за луѓето и таа е: Или човекот да ја придобие верата, или да изгуби без неа огромно вечно богатство и преубави живеалишта во големите градини, просторни колку небото и земјата. Ако тој не го обезбеди документот на верата, ќе изгуби. Во ова време, многумина го губат случајот поради чумата на материјализмот. Дури еден од јасновидците на реалноста и истражувачите на вистината забележал и открил дека само малкумина од секои четириесет луѓе со верата ја победуваат агонијата на смртта, а останатите губат. Се прашувам, ако на овој човек му се даде да владее со целиот свет, дали може да го пополни местото на изгубената борба?

    Бидејќи ние, учениците на Рисале-и Нур, знаеме дека ќе биде чиста лудост ако се откажеме од задачите со кои би го добиле случајот и се откажеме од чудесниот бранител, кој деведесет отсто гарантира дека нема да го загуби случајот и задачите во коишто бранителот нѐ вклучува и нас, и се вклучиме со безначајни ситници, небаре ќе останеме во светот засекогаш, сигурни сме дека, ако секој од нас би имал интелигенција стопати поголема од онаа што ја имаме, ние, сепак, би ја користеле само за оваа задача.

    Еј, мои нови браќа во оваа беда од затвор! Вие не сте се запознале со Рисале-и Нур како моите претходни браќа, кои дошле тука заедно со мене. Слушнете ги зборовите што сум ги кажал многукратно и сум ги потврдувал безброј пати, и нека ми бидат сведоци сите овие браќа и илјадниците како нив – Рисале-и Нур добиле деведесет отсто за овој голем случај и во изминатите дваесет години го предале документот за спасение и неговото вистинско сведоштво, осознаената вера, на дваесет илјади луѓе. Не е неверојатно, затоа што Рисале-и Нур извираат од духовното чудо на Светиот Куран и стојат на чело на оние што се бранители на големиот случај во нашето време.

    Иако веќе осумнаесет години непријателите, еретиците и материјалистите плетат различни интриги и не престануваат да ги подбуцнуваат управниците против мене, користејќи ги во името на моето ликвидирање, додека не ме фрлат во самица, како што се случи овој пат, тие не направија ништо значајно и, со дозвола на Аллах, нема ни да направат затоа што не успеаја да ја нарушат челичната кула на Рисале-и Нур, ниту пак, да влијаат на нејзината опрема – посланијата кои го достигнуваат бројот сто и триесет, освен на две или три од нив. Значи, доволно е да се ангажира адвокат за оние што сакаат да добијат.

    Истовремено, не плашете се, Рисале-и Нур не може да се забрани! Неговите посланија, со исклучок на две-три, циркулираат слободно во рацете на пратениците во служба на Владата на Републиката и нејзините лидери. Со Божја волја, ќе дојде време кога среќните управници и службеници, на затворениците ќе им ги раздаваат Рисале-и Нур како што се раздава лек и топол леб, и тогаш затворите ќе се претворат во вистински ефективни преуредувачки места.

    ПЕТТА ТЕМА

    Како што е опишано во Младински Водич, нема сомнеж дека младоста е минлива. Таа ќе се промени во старост и смрт, како што летото си го менува своето место со есента и зимата, а денот се претвора во вечер и ноќ. Ако минливата и краткотрајна младост се потроши достоинствено на добри дела и во границите на доброто однесување, сите свети книги носат радосна вест дека тој младич ќе се стекне со вечна младост.

    Ако младоста е потрошена на пороци, исто како што убиството произлезено од едноминутен гнев води до милиони минути затвор. Така и младинските недозволиви задоволства и уживања му причинуваат подлабоки и поголеми болки отколку задоволства, а да не ја споменуваме и страшната казна во задгробниот живот и тешкото мачење во гробот, освен тоа предизвикуваат и тешки страдања што произлегуваат од исчезнувањето на задоволствата и казната во земниот живот како последица на гревовите. Секој млад човек со здрав разум би го потврдил тоа од лично искуство.

    На пример, болната љубомора, разделбата и платонската љубов, делумното задоволство во забранетата љубов го претвораат во отровен мед. Ако сакаш да знаеш како завршуваат во болници поради болести што се резултат на нивната залудно потрошена младост, во затвори поради нивните претерувања, во барови и дувла на пороците, и на гробишта поради вознемиреност што произлегува од нивните неухранети срца и души и невршењето на нивните вистински функции, оди прашај ги болниците, затворите, баровите и гробиштата. Секако, најмногу од сѐ, ќе слушнеш плач и воздишки од каење за животните шлаканици што младите ги добиле како казна за злоупотреба на својата младост, за нивните испади и забранети задоволства.

    На прво место Куранот, со голем број негови ајети (стихови), а потоа и сите свети писма и книги, ја носат радосната вест дека ако младоста поминала во рамките на умереноста, таа е во согласност со слаткиот Божји благодат и моќно средство за добри дела што резултираат со блескава и бесмртна младост на оној свет.

    Штом е ова реалноста, а сферата на дозволеното е доволна за уживање, и штом еден час забрането задоволство понекогаш води до казна од една или десет години, секако дека апсолутно е неопходно и потребно да се потроши слатката сфера на младинската чистота и достоинство, на вистинскиот пат, како благодарност за овој дар.

    ШЕСТА ТЕМА

    Ова прашање е кратко резиме само на еден од илјадниците аргументи на столбот на верата, верувањето во Аллах, за што постојат многубројни одлучувачки докази и објаснувања на многу места во Рисале-и Нур.

    Во град Кастамону група од средношколци дојдоа до мене и ми рекоа: „Запознај нѐ со нашиот Творец. Нашите наставници не зборуваат за Аллах.“

    Јас реков: Секоја наука што ја усвојувате, постојано зборува за Аллах и секоја со свој посебен јазик нѐ запознава со Творецот. Не слушајте ги вашите наставници, слушајте ја науката.

    На пример, добро опремената аптека со животворни напивки и лекови во шишенца измерени со неверојатна прецизност и сооднос, несомнено ни покажува дека зад сето ова се крие исклучително вешт, добро обучен и мудар фармацевт.

    На ист начин и аптеката на Земјината топка содржи повеќе од четиристотини илјади растенија и животни, од кои секое од нив во реалноста е слично на стаклен сад со прецизни хемиски препарати и на шишенце со неверојатни витални мешавини, и во неа дури и за слепите е видливо присуството на семудриот и голем Аптекар, и таа дава идеја за својот великодушен и сеславен Творец според степенот на своето совршенство, ред и големина во споредба со споменатата аптека на пазарот во согласност со критериумите на медицината што ја учите.

    На пример и чудесната фабрика што произведува илјадници видови ткаенина од едноставен материјал, несомнено ни покажува дека зад сето ова се крие вешт механичар и фабрикант.

    На ист начин и Господаровата движечка машина наречена Земјина топка, и Божјата фабрика во којашто има стотици илјади главни фабрики, и во секоја од нив стотици илјади раководители, несомнено ни го покажуваат својот Создател и Сопственик во согласност со критериумите на механиката што ја учите и во зависност од степенот на совршенството и големината на Божјата фабрика наспроти човековата.

    На пример и магацинот, просторијата за чување прехранбени производи или продавницата во која се насобрани и се чуваат илјадници видови продукти наместени на уреден и правилен начин, ни покажуваат дека тука има неверојатен сопственик, поседник и чувар на прехранбените производи и резерви.

    На ист начин и Господаровото складиште за производи секоја година странствува и минува растојание од дваесет и четири илјади години во беспрекорен и прецизен ред. Тоа содржи стотици илјади творби, од кои секое од нив има потреба од посебен вид храна, минува низ четирите сезони и за време на пролетта доаѓа како камион натоварен со илјадници видови храна за да ги однесе до бедните созданија чиишто сили се исцрпени за време на зимата. Тоа е Земјината топка – бродот на Сеславниот, којшто содржи илјадници видови стока, алатки и конзервирана храна. Во согласност со критериумите на науката за угостителство и трговија што вие ја изучувате, Сопственикот, Владетелот и Распоредувачот на Господаровата продавница и склад е видлив според величината на тоа складиште во споредба со складиштето создадено од човекот. Тој нѐ запознава со Себеси и нѐ насочува да го засакаме.

    Исто како и една армија што се состои од четиристотини илјади народи, и секој народ бара различни одредби, користи различни оружја, носи различни униформи, се подложува на различни вежби и има различен рок на активност и време на демобилизација. Ако оваа армија и кампот имаат чудотворен командант, кој по своја волја ги обезбедува сите оние различни нации со сите нивни различни одредби, оружје, униформи и опрема без да заборави или збуни кој било од нив, тогаш сигурно армијата и кампот укажуваат на овој чудотворен командант и нѐ насочуваат да го засакаме со целосна почит и восхит.

    Исто така и со секоја пролет тука одново се мобилизира армијата на Сеславниот составена од четиристотини илјади народи – видовите животни и растенија, на секој од нив, едниот и единствен голем Командант – сеславен и севишен е Тој, им осигурува различна униформа, оброци, оружје, обука и демобилизација, без да заборави некого, без да се дозволи некоја забуна или грешка, со исклучително совршенство и одреден редослед. Безграничниот камп на пролетта што се простира по целата Земјина топка, им го сугерира на паметните и остроумни луѓе присуството на Владетелот на Земјата – според законите на воените науки и на нејзиниот Господар и Распоредувач, на најсветиот и најголемиот Командант и ни даваат спознание за Него според степенот на совршенството на овој импресивен камп и границите на неговото величество во споредба со гореспоменатиот, луѓето добиваат знаење за неговиот Владетел, сеславен е Тој, и Го засакуваат величејќи Го, Му ја негуваат светоста и Го слават.

    Исто како и милиони електрични светилки што се движат и што патуваат низ чудесен град, нивното гориво и изворот на енергија никогаш не се исцрпуваат, што очигледно само по себе ни го покажува чудотворниот занаетчија и извонредно талентираниот електричар, создавач на фабриката што раководи со електрична енергија, прави подвижни светилки, поставува извор на енергија и носи гориво; тие ги предизвикуваат другите да му честитаат, да му аплаудираат и да го сакаат.

    Исто така и светилките на ѕвездите висат од таванот на дворецот Земја, илјадапати поголеми од Земјината топка според науката астрономија, и се движат седумдесет пати побрзо од истрелан проектил без да си го нарушат редоследот или да се судрат, без да изгаснат и без да им се потроши горивото.

    Според астрономијата што ја изучувате, за да не угасне нашето сонце, што е милион пати поголемо и постаро од Земјата, а воедно е и светилка и печка во гостилницата на Семилостивиот, секој ден е потребно онолку течен гас колку што се морињата на Земјата, и онолку јаглен колку што има планини на Земјината топка или илјада пати повеќе дрва од големината на Земјата.

    И она што го пали и без дрва, јаглен и гас, го одржува горењето на сонцето и на сите други слични ѕвезди, не дозволува да изгаснат и ги движи истовремено со огромна брзина, е само врвна моќ и голема безгранична власт. Огромната вселена со нејзините сјајни светилки и висечки фенери го открива јасно, според критериумите на она што сте го прочитале или ќе го прочитате од електротехниката, Владетелот на оваа грандиозна изложба и на овој огромен празник, ни дава информации за нивниот Осветлувач, за мудриот им Организатор и великиот Создател, преку сведоштвото на сјајните ѕвезди. Вселената ги насочува сите да Го сакаат со празнување, и величењето на својата љубов и своето обожување да го искажат со поклонение пред Него.

    На пример и, кога би имало книга, во која, во секој ред со префинет ракопис е напишана друга книга, и во секое од нејзините зборови е напишана сура од Куранот, и поставените прашања во неа носат длабока содржина и смисла, и секое од нив го поддржува другото – таква неверојатна книга без сомнеж би го открило врвното мајсторство на писателот и неговата генијалност. Слична книга би дала знаење јасно како ден за авторот, би го покажала неговото совршенство и талент и би предизвикала таков восхит и признание меѓу читателите, што не би биле способни за нешто друго, освен да ги повторуваат зборовите на одобрување и воодушевување: „Божјата волја е исполнета! Бог да е благословен!“

    Исто така и огромната книга на универзумот: Само на една нејзина страница – Земјината површина, и само во еден пасус – пролетта, се напишани триста илјади вида различни книги – видовите животни и растенија. Сето тоа е напишано истовремено и неговите елементи меѓусебно се мешаат без да се допушти грешка или збрка, без да се заборави нешто, со максимален ред и совршенство, и понекогаш во секој збор – како дрвото, на пример, е напишана ода, и во секоја точка – како семето, се состои содржината на целата книга. Тоа е видливо и догледно пред нас и со сигурност ни покажува дека зад него се крие перо што работело и го напишало. Проценете сами колку е голема книгата на универзумот, од секој нејзин збор извира богата смисла и различни мудрости, и колку овој голем отелотворен Куран – светот, укажуваат на својот Создател – сеславен е Тој, и на својот Автор – Семожен и врховен е Тој, во споредба со споменатата книга во примерот и според усвоеното од вас во областа на природните науки, науката за мудроста на нештата, и на искуството да се чита и да се пишува. Горепосоченото прифатете го во поширока смисла и со широк поглед кон огромниот универзум. Така ќе разберете како преку изразот „Аллах е Велик!“ се дефинира великиот Творец , како преку изразот „Слава Му на Бога!“ се дава до знаење за Неговата светост и како преку величењето „Фала Му на Бога!“ во нас се раѓа љубов кон Него.

    Така по аналогија со кажаното дотука, секоја од многуте науки, користејќи ги своите широки и својствени критериуми, специфични огледала, остроумни очи и длабоки погледи, го посочува Творецот на универзумот, Великиот Владетел, ни го посочува Сеславниот заедно со Неговите Најубави имиња и нѐ информира за Него заедно со Неговите велики атрибути и совршенства.

    Така тоа е со цел да се дадат инструкции за ова прашање, што е брилијантен и прекрасен доказ за Божественото единство дека Куранот на Чудесното Толкување нѐ учи за нашиот Создател најчесто со ајетите (стиховите) رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضِ и خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضَ Ова им го кажав на младите ученици, а тие го прифатија тоа целосно потврдувајќи го со зборовите: „Бескрајна благодарност на нашиот Господар што ни одржа час, што е апсолутна и врвна вистина. Аллах нека биде задоволен од тебе!“ И јас реков:

    Човекот е жива машина која може да страда од илјадници разновидни болки и да се насладува со илјадници разновидни задоволства, и иако е исклучително бессилен, има безброј непријатели – и материјални и духовни, и иако е крајно сиромашен, има безброј надворешни и внатрешни желби. Тој е бедно создание што постојано ги вкусува болките од ударите на загубата и разделбата. И покрај сето тоа, преку својата припадност кон Семожниот Владетел, преку верата и богослужението човекот наоѓа силна и голема потпора, до којашто прибегнува при оддалечувањето на сите непријатели и во неа, исто така, открива извор на поддршка со којашто се моли за задоволување на своите потреби и на сите свои желби и надежи. Секој се гордее со учтивоста и ситуацијата на својот господар, а преку верата човек се присоединува кон Семоќниот, Чија моќ е безгранична, и кон Милосрдниот Владетел, Чија милост е сеопфатна. Тој во потчинување стапува со покорност и благодарност пред Него и тогаш животниот век и смртта засекогаш се претвораат од погубување во виза и дозвола за преминување во вечниот свет. Проценете сами колку човек се насладува од поклонувањето пред својот Господар и се чувствува задолжен за верата во своето срце и е среќен за просветеноста на исламот, и е горд со својот Семожен и Милостив Господар, и е благодарен за дарот на верата и својата религија.

    Како што им кажав на младите ученици, така им повторив и на несреќните затвореници: Оној што Го признава и Му се покорува, е среќен дури и да е во затвор. А, оној што Го заборавил, е несреќник и затвореник, дури и да живее во палата.

    Дури еден угнетен кога одел на погубување, со радост им рекол на своите очајни угнетувачи: „Јас нема да бидам погубен, туку можеби ќе бидам демобилизиран и ќе заминам онаму каде што ќе најдам среќа. Но, гледам дека вие сте осудени на вечна погуба и јас совршено ви се одмаздувам.“ Велејќи لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , тој среќно го предаде својот дух.

    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

    СЕДМА ТЕМА

    (Плод на еден петочен ден во затворот Денизли)

    وَمَٓا اَم۟رُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَم۟حِ ال۟بَصَرِ اَو۟ هُوَ اَق۟رَبُ ۝ مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ ۝ فَان۟ظُر۟ اِلٰٓى اٰثَارِ رَح۟مَتِ اللّٰهِ كَي۟فَ يُح۟يِى ال۟اَر۟ضَ بَع۟دَ مَو۟تِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُح۟يِى ال۟مَو۟تٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ

    Во затворот Денизли затворениците што имаа можност да контактираат со мене, ја прочитаа лекцијата што беше спомената во Шеста тема, лекцијата што едно време јас, со јазикот на научната дисциплина, им ја држев на средношколците во Кастамону, коишто ми велеа „Запознај нѐ со нашиот Творец.“ Во нив се роди цврста верба што ги насочи да почувствуваат копнеж и за задгробниот живот, па ми рекоа: „Запознај нѐ во целост исто така и со задгробниот живот, така што да не бидеме заблудени од нашите души и сатаните на оваа епоха и да не влеземе повторно во вакви зандани.“ Во затворот Денизли, со волјата на учениците на Рисале-и Нур и оние што ја имаат читано Шеста тема, се јави потреба за објаснување на резимето на столбот на верата во задгробниот живот. Ќе одговорам со краток исказ од Рисале-и Нур.

    Во Шеста тема ги прашавме земјата и небото за нашиот Творец, и тие јасно како сонце ни Го опишаа со јазикот на научната дисциплина. На ист начин и, како прво, ќе го прашаме нашиот Господар за задгробниот живот, кој веќе сме Го запознале, потоа ќе го прашаме нашиот пророк, па Куранот, па другите пророци и свети книги, ангелите и универзумот.

    Така, во првата фаза ќе Го прашаме Аллах за задгробниот живот: „Да, задгробниот живот постои и ќе ве испратам таму“ – одговара Тој преку сите Негови гласници што ги има испратено, преку заповедите и сите Негови имиња и атрибути. Десеттото Слово ја докажува вистинитоста на задгробниот живот преку дванаесет неспорни и светли вистини и го разјаснува преку значењето на дел од Најубавите имиња. Овде ќе се задоволиме со ова разјаснување и накратко ќе ги посочиме споменатите аргументи.

    Да, штом нема таква власт, а да нема награда за оние што му се лојални и казна за оние што му се непокорни и престапници, следува дека Бесмртниот Владетел, кој е врв на апсолутното господарување, треба да ги награди оние што Му припаѓаат преку верата и оние што покорно Му се потчинети на Неговите заповеди, и да ги казни оние што ја отфрлуваат Неговата големина и моќ преку невербата и непотчинувањето.

    Исто така, би требало наградата да соодветствува на Неговата милосрдност и убавина, а казната да одговара на Неговата големина и моќ. Со тоа, божествените Имиња Господар на световите (Раббул-алемин) и Справедливиот владетел (Султануд-дејјан) ни одговараат на прашањето за задгробниот живот.

    И штом со сопствените очи гледаме јасно како сонце, како бел ден дека општото милосрдие, општото сочувство и великодушноста го прегрнуваат лицето на земјата, на пример, ќе дојде цветната пролет, согледуваш како милосрдието ги раскрасува дрвјата и плодоносните растенија, ги облекува во зелени алишта, небаре се рајски девици, им става во рацете различни плодови и ни ги послужува: „Ајде, берете, јадете!“ И забележуваш дека таа нѐ храни со чист лековит сладок мед од отровен инсект, нѐ облекува во најнежна свила исплетена од гасеница без рака, собира грст семе и зрнца од илјадници тонови храна и ги претвора во богатство од резерви за нас.

    Секако нема сомнеж дека Оној на кој Му припаѓа целото пространствено милосрдие, општото сочувство и целосна великодушност, нема да ги уништи и нема да ги ликвидира Своите сакани Божји верници – оние што ги одгледал и им вршел добродетелства, и до тој степен ги почестил со доброта, сочувство и грижа, но ќе им стави крај на нивната услуга во земниот живот за да ги удостои со поопфатни и големи милости. Со тоа, едни од Најубавите Божји имиња – Семилостивиот (Рахим) и Највеликодушниот (Керим) ни одговараат на прашањето за задгробниот живот, велејќи ни: اَل۟جَنَّةُ حَقٌّ

    И штом пред нашите очи гледаме дека раката на мудроста работи во сите суштества на Земјината топка и правдата стапува во сила со своите прецизни мерки – толку супериорно нешто во однос на човечкиот ум, што човек не може ни да го замисли. На пример, вечната мудрост го дарила човекот со силата на сеќавањето, што е еден пример на мудрост од илјадниците човекови капацитети и физички системи, и е мала како синапово зрно, целата негова животна приказна и многубројните настани сместени во неа, небаре е мала библиотека. Тој потоа тие настани ги сместува во џебот на својот ум како белешки од биографијата на неговите постапки што ќе бидат објавени за неговата пресуда на Големиот собир, со цел постојано да го потсетува на тоа. И согледуваш дека вечната правда секој орган во живиот организам го сместува на неговото соодветно место и го координира со прецизни мерки, почнувајќи од најситниот микроб и стигнувајќи до огромниот носорог, од мувата до птицата грабливка (Симург), од едно цветно растение до пролетта, од кое се расцветуваат илјадници милиони цветови со убавината на уметноста, со хармонија без претераност, со одмереност без недостаток, со неповторлив ред, и сето тоа во рамките на сјајната убавина од која творбите се претвораат во отелотворени примероци на оригиналната уметност, мајсторство и убавина. Таа секое живо суштество го дарува со правото на живот со совршена рамнотежа, и придонесува добрите работи да даваат добри резултати, а лошите работи – лоши резултати. Истовремено, таа дозволува нејзината сила и вечност да биде почувствувана преку ударите на бунтовните луѓе и тираните уште од времето на Адам.

    Несомнено, како што нема сонце без ден, така и оваа вечна мудрост и бесмртна правда не можат да се реализираат без задгробниот живот. Едни од Најубавите имиња – Семудриот (Хаким) и Судијата (Хакем), Справедливоста (Адл) и Справедливиот (Адил), никогаш нема да дозволат да има ужасна неправда, нееднаквост и лишење од мудроста каде што и угнетениот и угнетувачот се во еднаква смрт, а со тоа ни даваат категоричен одговор на нашето прашање во однос на задгробниот живот.

    И штом живите суштества отсекогаш си ги задоволуваат нивните природни желби, коишто се надвор од нивната моќ, преку јазикот на своите вродени способности и основни потреби, што е еден вид молитва, сите нивни потреби им се дадени од најмилосрдната, еден вид невидлива рака што има апсолутен слух за сѐ; и шест-седум од десетте човекови молитви, кои се доброволни, особено оние на пророците и избраниците, се прифатени на начин спротивен на нормалниот тек на нештата:

    Сечујниот и Одговарачот на молитвите подразбира дека зад превезот на Невидливиот стои оној што ги слуша воздишките на сите страдалници и молитвите на сиромашните, и им одговара; ги гледа најмалите потреби на најситните суштества и милосрдно одговара задоволувајќи ги со дејствување.

    Секако и веројатно не постои можност за сомневање дека оној што во својата молитва ги вклучува најважните општи молитви за човекот, најважниот од сите суштества, коишто се поврзани со сите божествени имиња и атрибути, а служат за бесмртност, и зад него стојат сите други пророци, коишто се сонца, ѕвезди и лидери на човештвото, и ги насочува по молитвата да кажуваат „Амин, амин!“, всушност во чија молитва учествуваат сите живи суштества, велејќи: „О, да, Господару! Дај им го она што го сакаат, и ние го сакаме истото!“ На сите причини наложува воскресение под овие неодоливи услови, само една молитва на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, за бесмртноста во задгробниот живот и вечната среќа ќе беше доволна причина за постоење на Рајот и создавање на задгробниот живот, коишто се лесни за Божествената сила толку колку што е создавањето на пролетта. Што се однесува до одговорот на нашето прашање за задгробниот живот, така ни наведуваат и другите Најубави имиња – Одговарачот на молитвите (Муџиб), Сечујниот (Семи) и Семилостивиот (Рахим).

    И штом сите манифестации на смртта и слики на воскресението при промената на сезоните покажуваат јасно, како што денот зборува за постоењето на сонцето, дека зад завесата има еден Господар, Којшто ја управува огромната земја со одреден редослед и исклучителна леснотија, небаре таа е само мала градина и дури единствено дрво, и исто така, ја управува пространата пролет и ѝ дарува убавина толку лесно и со таква одмерена убавина, небаре е единствено цветче, и по свитокот на земјата испишува триста илјади вида книги – видовите растенија и животни, покажувачки обрасци на Воскресението и примери за Судниот ден. Семожниот Господар ги пишува овие меѓусебно широкораспространети примери без никакви забуни и превирања, без грешка и пропуст, со мајсторство и организираност, и со елоквентна смисла и покрај нивното заплеткување, адекватност и сличност, и во рамките на сеславното величество манифестира активна, милосрдна и мудра моќ. Тој го вклучил битието во Своето милосрдие и мудрост и го дарил човекот со висока положба, му ја потчинил огромната вселена и ја претворил во негово живеалиште и лулка, го назначил за намесник на земјата, го натоварил со најголемата одговорност што небесата, земјата и планините одбиле да ја прифатат, го претпочитал пред сите други созданија и му покажал почит преку Своето Господарово Слово, сеславното обраќање и Својата поддршка. Исто така, Тој му дал чесен збор на човекот и му ветил во сите Свои обелоденувачки писанија дека ќе го овековечи со бескрајна среќа и спиритуална вечност.

    Нема сомнеж дека Тој ќе ги отвори пред него вратите на вечното блаженство и безусловно ќе го создаде Воскресението и Судниот ден, коешто за него е полесно и од раѓањето на пролетта. Со ова ни одговараат на прашањето за задгробниот живот и другите Најубави имиња на Аллах – Воскреснувачот (Мухји), Умртвувачот (Мумит), Вечноживиот (Хај), Сеприсутниот (Кајјум), Сесилниот (Кадир) и Сезнајниот (Алим).

    Да, секоја пролет Божјата моќ ги оживува корените на сите дрвја и треви и создава триста илјади животински и растителни обрасци на Воскресението и Судниот ден и дури ако се проследат мисловно и се спореди илјадагодишното постоење на секоја од заедниците на Мухаммед и Муса (Мојсеј), мир над нив, ќе се види дека за илјада пролети([3]) се покажани илјадници примери и аргументи за Воскресението и Судниот ден. Како тогаш може да се смета за неостварливо слична апсолутна моќ да го оствари оживувањето на телата и материјалното воскреснување? Не е ли тоа слепило и безумие?

    И штом сто дваесет и четирите илјади меѓу најдобрите претставници од човечкиот род – пророците, едногласно ја објавиле бесмртната среќа и вечноста на задгробниот живот потпирајќи се на илјада ветувања недвосмислено дадени од Сеславниот и Севишниот Аллах, и со своите сјајни чуда потврдиле дека ја зборуваат правдата и безброј пречисти светци ја потврдиле истата вистина со своите откритија и набљудувања. Секако таа би требало да биде очигледна како сонцето попладне, а оној што се сомнева во неа е лишен од разум.

    Да, мислењето на еден или двајца специјалисти во дадена наука или професија за проблем во нивната сфера ја поништува вредноста на ставовите и расудувањата на илјада нивни противници неспецијалисти, дури и ако се надлежни во други науки, потврдата од двајца сведоци за одредено прашање е подобро од мислењата на илјада негирачи, на пример, сведочењето во ден на сомнение дека е видена новата полумесечина, којашто го означува почетокот на месец Рамазан, или тврдењето дека „на земјата постојат кокосови палми со индиски ореви слични на конзерви со млеко“. А тоа е така затоа што оној што го тврди тоа, едноставно убедува посочувајќи го соодветниот плод, или, пак, објаснувајќи каде виреат слични насади.

    А оној што го одрекува нивното постоење, може да го докаже своето тврдење само ако ги обиколи сите нишки на земјата, и е во потрага и истражува насекаде. Така и оној што известува за Рајот, за Домот на среќата и вечноста, убедува и ја стекнува својата кауза, едноставно пројавувајќи и откривајќи некоја негова трага, признак или сенка. А оној што го одрекува и го отфрлува неговото постоење, не би можел, колку и да се труди, да го докаже своето тврдење поинаку, освен ако сам ја види и ја покаже на другите целата вселена и сите времиња од почетокот до крајот на вечноста, го открие отсуството на Рајот и го оправда своето негирање.

    И поради оваа мудрост, научниците истражувачи го прифатиле основното правило дека невозможно е докажувањето на неодредено негирање, како на пример, вистината на верата, којашто го опфаќа сето она што постои, доволно е само тоа да не е апсурдно по самото себе.

    Така врз основа на оваа категорична вистина би требало негирањето и борбата на илјадниците филозофи да не предизвика никаков сомнеж, ниту пак, колебање кон ниеден праведен гласник за слични прашања за верата. Каква глупост би било некој да се оскверни со сомнеж, каков и да е, во врска со столбовите на верата само затоа што се вслушал во негирањето на грст филозофи материјалисти, чијшто разум се сведува на виденото со очите, кои не гледаат друго освен материја, а притоа срцата им се мртви и не ги чувствуваат духовните работи.

    И штом овие столбови на верата едногласно се потврдени од сто дваесет и четири илјади праведни познавачи пророци и од безброј специјалисти – светци, заштитници на вистината и научници истражувачи. Освен тоа, ние забележуваме и во себеси и околу нас сеопшто милосрдие, сеопфатна мудрост и постојана грижа што зрачи светлина како ден, а истовремено гледаме и импресивни траги на Господарење, сјај на прониклива правда, пројавувања на големи и моќни дејства. Гледаме и Мудрост што го облекува секое дрво со толку многу мудрости, колку што се и неговите цветови и плодови. Гледаме и Милосрдност што го удостојува секој човек со онолку добротворства и дарови, колку што се и неговите сетила, сили и органи. Гледаме и моќна Правда што со мечот на својата казна погубува бурни народи, како што се оние на Нух, Худ и Салих, а исто така и народите на Ад, Семуд и Фараонот. Но, таа е и грижлива и ги чува правата дури и на најмалото и најслабо создание. Следниот ајет (стих) од Куранот со неверојатна прецизност и красноречивост ја разјаснува оваа голема Господарова природа (Рубубија) и нејзината апсолутна моќ:

    وَمِن۟ اٰيَاتِهٖٓ اَن۟ تَقُومَ السَّمَٓاءُ وَال۟اَر۟ضُ بِاَم۟رِهٖ ثُمَّ اِذَا دَعَاكُم۟ دَع۟وَةً مِنَ ال۟اَر۟ضِ اِذَٓا اَن۟تُم۟ تَخ۟رُجُونَ

    Станува јасно дека земјата и небото ја исполнуваат Божјата заповед како војници што отседнале и спијат во логор и веднаш штом командирот ги повика и штом го слушнат гласот на трубата, тие го грабнуваат оружјето и брзаат да си ги заземат своите позиции. Исто така, земјата и небото се како два логора во коишто спијат мртвите и штом тие бидат повикани со трубата на свети Исрафил, мир нему, веднаш излегуваат од гробовите и си ја облекуваат телесната облека. Оваа големина и оваа послушност се видливи секоја пролет кога во логорот на земјата се собираат војниците што се наоѓаат таму и штом затруби ангелот на громот, бројот почнува да им се зголемува.

    Врз основа на претходните истражувања и како што беше докажано во Десетто Слово, би требало милосрдието, мудроста, грижата, справедливоста и вековечната власт да ги реализираат своите перспективи и цели во еден Задгробен дом, односно тие задолжително изискуваат да се случи Воскресението, затоа што Часот на задгробниот живот несомнено ќе настапи и обратното е сосема невозможно. А, ако сепак тој не настапи, тоа би значело дека исклучителното убаво Милосрдие се претвора во најгрозната жестокост, совршената Мудрост во маѓепсана ограничена игра и во ограничена крајност, исклучително добрата и милосрдна Грижа во тотално непријатно и горчливо понижување, целосно точната и беспристрасна Справедливост во најсвирепо угнетување и посегнување. Но, ако не настапи Часот на задгробниот живот, тоа, исто така, би значело пад на моќната вековечна власт и рушење на нејзината сила и моќ, односно сомневање дека Господаровото совршенство е бессилно и неспособно. Сето тоа е лага и бесмислица и ниеден човечки разум не би го прифатил, а тоа е и целосно исклучено и неверојатно.

    Затоа што секое воодушевено создание знае дека Сеславниот Аллах го создал човекот во најубавиот лик, го одгледал на најубавиот начин, го снабдил со систем и органи, како што се разумот и срцето, преку кои ќе може да се издига кон вечното блаженство и да биде воден кон него, а потоа сфаќа колкава неправда би било кога судбината на овој почитуван човек би била засекогаш да го снема и да осознава каков недостаток на мудрост е отсуството на воскресение – така сите органи и природни способности, коишто носат илјадници придобивки и добротворства, се осудени да се растурат без корист и без вредност. А, истовремено Сеславниот само во човечкиот мозок вложил илјадници мудрости и функции. Човекот сфаќа колку очигледна е неспособноста и потполното незнаење на оние што во целост ја негираат Божјата власт и Господаровото совршенство, со тоа што не веруваат во илјадниците ветувања и дадени зборови. Аллах е превисоко над тоа. По аналогија би можел да размислиш исто и за Грижата и Справедливоста.

    Така, преку споменатата вистина, едни од Најубавите имиња на Аллах - Семилостивиот (Рахман), Семудриот (Хаким), Справедливиот (Адил), Највеликодушниот (Керим), Семоќниот (Хàким) – ни одговараат на прашањето за задгробниот живот и без никаков сомнеж, со јаснотата и сјајноста на сонцето, ни докажуваат дека тоа е вистина.

    И штом забележуваме дека над секој жив организам, над секоја случка владее една импресивна меморија, сеопфатно и очигледно складиште што им ги чува многубројните форми, ги регистрира делата поврзани со нивната природна функција, им ги запишува молитвите, секоја на својот јазик, пред Најубавите имиња – ги запишува на идеални плочи, во нивните семиња и зрна, во нивниот ум – мини-верзија на Лехви-Махфуз, Зачуваната плоча, особено во човековата памет, којашто е голема библиотека во минијатурна верзија внесена во мозокот, ги запишува во сите материјални и духовни огледала. Потоа штом стигне пролетта – овој цвет што ја отелотворува Божјата моќ – складиштето, ги манифестира нематеријалните писма и ги прави видливи, достапни и реални. Преку овој голем цвет се образложува вистината за Воскресението, којашто се содржи во следниот ајет (стих) од Куранот: وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟

    Таа се објавува на милијарда јазици со примери и аргументи, пред нас се потврдува стонастотно дека сите работи, живите битија, а особено човекот, не се создадени за да се стопат во празнотијата, да паднат во небитието, да се избришат и да се претворат во ништо, особено човекот, туку се создадени за да продолжат да се издигнат кон бесмртноста, преку прочистување на својата душа да влезат во светот на вечниот живот, преку своите природни способности да стапат во своите вечни функции, коишто ги очекуваат во Домот на вечноста.

    Да, штом настапи воскресението на пролетта – секое дрво, секој корен, секое зрно и семе од безбројните растенија што умираат наесен, небаре дошол крајот на светот, на својот специфичен јазик искажуваат и толкуваат некои мисли на ајетот (стихот) од Куранот: وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟

    Тоа се случува кога секој елемент на растението се враќа на природните функции што ги вршело во претходните години и истовремено ја разјаснува големината на складиштето во најширока смисла.

    هُوَ ال۟اَوَّلُ وَال۟اٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَال۟بَاطِنُ

    Во ајетов од Куранот ни се посочени четири големи вистини, валидни за секоја работа, и се дава неоспорен доказ за неизбежноста на Воскресението што задолжително претстои да се случи, која е иста со неизбежноста и леснотијата на доаѓањето на пролетта.

    Да, сјајноста и пројавувањата на горните четири Најубави имиња – дејствуваат и продираат насекаде, од најмалото и делумното, до најголемото и целосното. Да го разјасниме тоа со пример:

    Иако семето, што е зачеток на дрвото, е многу минијатурно по обем, под светлоста на Божјото име اَل۟اَوَّلُ , тоа ја открива големината на складиштето преку точната и совршена програма на дрвото што се содржи во него и присуството на беспрекорни материјали и на сите неопходни услови за формирање и ‘ртење на стебло.

    И плодот, иако е многу мало сместувалиште, под светлоста на Божјото име وَال۟اٰخِرُ , дава праведно сведоштво за складиштето преку покажувачот на сите природни функции на дрвото кои се содржани во него и присуството на непишани свитоци на неговите дејствувања и закони на вториот живот.

    И надворешната форма на дрвото под светлоста на Божјото име وَال۟بَاطِنُ , ја открива и ја прави видлива за очите неизмерната моќ, совршенството на мудроста и убавината на милосрдието во рамките на апсолутното складиште. Дрвото се кити со блескави украси, разновидни преубави накити и инкрустирани медалјони, небаре ја облекува облеката на рајските деви, обоена во седумдесет бои.

    И внатрешната структура на дрвото, којашто е чиниш огледало што ја одразува светлината на Божјото име وَال۟بَاطِنُ , исто така го потврдува со аргументи светли како сонцето, совршенството на моќта и справедливоста и убавината на милосрдието и мудроста. Оваа структура е како чудотворна и совршено организирана фабрика, голема хемиска лабораторија и складиште на благосостојбата во коешто ниту една гранка, плод или лист не останува без потребната исхрана.

    Како што секое семе, секој плод, секоја надворешна форма и внатрешна структура на дрвото ги открива пројавувањата на споменатите четири Најубави имиња, така и Земјината топка открива и красноречиво изјаснува дека моќниот и највеликодушниот Пазител (Хафиз) дејствува со апсолутна моќ, справедливост, мудрост и милосрдност. И Земјината топка, гледано од аспект на смената на годишните времиња, е како дрвото, и преку пројавувањето на Божјото име Првиот сите семиња и зрна, проверени на складиштето преку есента, формираат безброј преубави цветови и развиваат слатки плодови. Земјата ја облекува прекрасната облека на пролетта. Секое од овие работи содржи минизаписи на Господаровите заповеди и во себе крие минијатурни белешки што ги регистрираат делата извршени преку изминатата година. И понатаму, секое од нив ги носи сеопфатните кодови на формирањето на големото дрво Земја.

    Последен во годишниот циклус на тоа дрво е периодот кога во бескрајно мали кутии се сместуваат сите функции извршени од него за време на есента, сите природни прослави и молитви отслужени пред Најубавите имиња, сите свитоци на дејствувања што можат да бидат воскресени за време на следната пролет. Сето тоа ѝ се поверува на семудрата Рака на моќниот Пазител (Хафиз), и така на безброј јазици пред целата вселена се најавува Божјото име هُوَ ال۟اٰخِرُ

    Надворешноста на дрвото Земја се разновидните цветови, коишто преку триста илјади вида откриваат примери и знаци на Воскресението. Тоа се трпезите на Семилостивиот, Милосрдниот и на Највеликодушниот дарител на благосостојба. Тоа се гозби достапни за сите живи суштества. Секое нешто по површината на дрвото го споменува и го изговара Божјото име هُوَ الظَّاهِرُ со јазиците на своите плодови, цветови и хранливи продукти откривајќи ја вистината со блесокот на сонцето во неговиот зенит: وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟

    Внатрешноста на тоа величествено дрво е фабрика и комбинат во коишто се управуваат безброј складни механизми и прецизни работилници, и од суровина за еден грош зреат и се произведуваат тонови хранливи продукти доставувани на гладните. Процесите се одвиваат со ограничена точност, којашто не остава никаква можност за игра на случајноста. Внатрешната природа на Земјата го споменува, утврдува и објавува со сто илјади видови и форми Божјото име هُوَ ال۟بَاطِنُ , како што го објавуваат ангели прославувани на сто илјади јазици. Од гледна точка на нејзиниот годишен циклус, слично на дрвото, земјата јасно го открива складиштето сместено во овие четири Најубави имиња и го претвора во клуч за вратата на Воскресението.

    На истиот начин, таа е слична на многу хармонично дрво и од гледна точка на животот преку вековите и епохите, во чијшто тек ги испраќа своите плодови на пазарот на Задгробниот свет.

    Така целата земја се претвора во толку опширно огледало на пројавувањата на четирите Имиња и открива толку просторен пат кон Задгробниот свет, што покажува дека нашите умови и јазици се неспособни и бессилни да го опфатат сето тоа. Поради оваа причина ќе се задоволиме само со следните белешки.

    Стрелките на часовникот што ги одбројуваат секундите, минутите, часовите и деновите, си личат меѓу себе. Едната укажува на другата и потсетува на неа. Оној што го гледа движењето на стрелката за секундите, принуден е да поверува во движењето и на останатите стрелки.

    Така и земниот живот е како голем часовник на Творецот на небесата и на земјата: си личат деновите што ги одмеруваат секундите на овој свет, годините – минутите, епохите – часовите, ерите – деновите. Освен тоа што си личат, секое од нив укажува на другото и го потврдува. Од овој агол согледуваме дека Земјата известува со безброј знаци за доаѓањето на вечната пролет и на бескрајното утро по зимата на смртниот и мрачен земски живот. Таа известува дека нејзиното доаѓање е неизбежно и сосема сигурно, како што е и настапувањето на утрото по ноќта и на пролетта по зимата. Со оваа вистина името Пазителот заедно со другите четири Најубави имиња هُوَ ال۟اَوَّلُ وَال۟اٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَال۟بَاطِنُ ни одговараат на нашето поставено прашање за Воскресението.

    И штом гледаме со сопствените очи и разбираме со својот ум дека

    човекот

    е последниот и најзначаен плод од дрвото на вселената,

    и од гледна точка на вистината на Мухаммед, мир нему, тој е семето зародок на тоа дрво;

    и тој е најголемиот ајет (стих) од Куранот на вселената;

    и тој е знакот што ги носи пројавувањата на Најголемото име во овој вселенски Куран, како што е ајетот (стихот) за Престолот (Ал-Курси) во Светиот Куран;

    и тој е најпочитуваниот гостин во дворецот на вселената;

    и тој е најактивниот служител на кој му е дозволено да управува со жителите на овој дворец;

    и вооружен со стотици науки и илјадници способности, тој е задолжен да се грижи за обработката на земјата и надзорник кој е одговорен за приходите и расходите;

    и тој е намесникот на Земјата, инспекторот во нејзиното царство, испратениот од Владетелот на бесмртноста и вечноста, работникот под Негов надзор;

    и тој располага со земните дела откако во целост и во детали му се запишуваат постапките;

    и тој е исклучиво Божји слуга натоварен со опширно и сеопфатно богослужение;

    и тој ја понел големата одговорност којашто небесата, земјата и планините се откажале да ја носат;

    и пред него се отвориле два пата: едниот е на несреќните, а другиот е на блажените;

    и тој ги одразува како огледало сите пројавувања на Најубавите имиња и кај него се открива најголемото Божјо име;

    и тој е собеседникот кон кого е упатена речта на Сеславниот и тој најдобро го разбира Господаровото Слово;

    и тој е оној што има потреба и најбессилниот меѓу живите суштества во вселената;

    и тој е безгранично слабо и бедно создание иако има безброј непријатели и мачители, безброј цели и надежи,

    и тој е најбогатиот во однос на способности меѓу живите суштества;

    и во врска со сладоста на животот, тој е најчувствителниот кон болката и неговите блаженства се мешаат со горки страдања;

    и тој е оној што најмногу копнее за вечност и има најголема потреба од бесмртност, но и најдостојниот за тоа;

    и тој е оној што се стреми со безброј молитви

    да придобие вечност и бесмртност, и дури да ги добие сите наслади на земјата, тие не би му ја изгасиле жедта за вечноста;

    и тој е оној што го обожава својот Дарител до степен на богослужение, ги насочува и другите да го обожаваат и тој сам да биде сакан;

    и тој е најголемото чудо на Божјата моќ и највосхитувачкото создание доколку го содржи во себе огромниот свет и доколку сите негови помагала сведочат дека е создаден за да чекори кон вечноста и бесмртноста.

    Со такви дваесет целокупни вистини, човекот се поврзува со Божјото име Вистината (Хак) и е во тесна врска со Божјото име Пазителот (Хафиз), од Којшто не се измолкнува ништо на небесата и на земјата. Тој ја гледа и најситната потреба на најмалото суштество, ја ислушува неговата молитва, му потпомага и Неговите благородни писари ги регистрираат сите дела и постапки на луѓето кон другите созданија. Според споменатите дваесет вистини за човекот, би требало да има Воскресение и Суден ден, и во името на Аллах Вистината, несомнено ќе му се додели награда за извршените заслуги и дела, и казна за обвиненијата. Без колебање, тој ќе биде поведен за израмнување на сметката, и во името на Пазителот ќе одговара за своите запишани дела: и за ситните, и за значајните, и пред него ќе се отворат вратите на вечната среќа и бескрајното гостопримство, или, пак, вратите на ужасните зандани и вечната несреќа. Невозможно е да не се побара израмнување на сметката и да се скрие од погледите раководителот што стои на чело на поголемиот дел од созданијата во овој свет и да не се меша во нивните дела, невозможно е тој да не биде пробуден од својот сон.

    Нелогично е да се забележи најтивкиот повик во зуењето на мувата и да се покаже вистинска помош со потребните средства за суштествување, а да не бидат слушнати силни молитви од коишто се тресе земјата и коишто доаѓаат од дваесетте вистини и просат вечност и бесмртност. Нелогично и дури невозможно е овие многубројни права целосно да потонат во заборав и да пропаднат. Недопустливо е за мудроста, што ништо не троши напразно, дури тоа да е со размер на крило од мува, според сведочењето на неговата хармонија и совршенство, целосно да ги потроши човековите способности поврзани со споменатите вистини, да ги потроши сите надежи и желби што се простираат до вечноста, да ги потроши сите овие многубројни врски и реалности на вселената што ги развиваат способностите и ги засилуваат желбите на луѓето. Слична можност би била ужасна неправедност и непријатен срам отфрлен од сите суштества со зборовите: Тоа е сто пати невозможно и илјада пати апсурдно.

    Тие го негираат сведочејќи за Најубавите имиња: Вистината (Хак), Пазителот (Хафиз), Семудриот (Хаким), Прекрасниот (Џемил), Милосрдниот (Рахим). Овие имиња на прашањето за задгробниот живот ни одговараат на следниот начин: „Воскресението е несомнена вистина и неоспорна и непоколеблива реалност, како што и самите ние сме вистина и како што сведочи за нас реалноста на сето она што постои.“

    И штом...

    Ако прашањето не беше појасно од сонцето, би додал повеќе појаснувања, но ќе се ограничам и ќе се задоволам со споменатите примери.

    По аналогија со кажаното од претходните параграфи, секое од стоте и дури илјадите Најубави имиња што се насочени кон свеста на созданијата, красноречиво го докажува присуството на својот сеславен Носител преку Неговите пројавувања и огледала – созданијата, а исто така го открива и категорично го аргументира и доаѓањето на Воскресението и на задгробниот живот.

    Преку сите Свои заповеди во сите Свои објавени писанија и преку сите Свои Имиња со кои се именувал, сеславниот и севишниот ни Господар одговара на нашето прашање за задгробниот живот, како што ни дава одговор и дефиниција под друга форма со јазикот на Своите ангели, коишто велат:

    „Постојат безброј знаци и докази за нашето постоење и за духовниот свет. Уште од времето на Адам, мир нему, имало средби, беседи и запознавања меѓу нас и со духовните созданија. Тоа се сосема точни и доследни случаи што не подлежат на сомнение. Веќе споменавме за време на нашите средби со вашите пророци и секогаш ќе споменуваме што сме виделе при скитањето низ куќите и салите на Задгробниот свет. Ве благословуваме со неоспорна вест дека нерушливите портали и вековечните дворци и куќи што се наоѓаат зад нив се подготвени за пречек на почесните гости и го очекуваат вашето доаѓање.“ На овој начин благородните ангели одговараат на нашето прашање за Задгробниот свет.

    И штом нашиот највеликодушен Творец ни го испратил најголемиот учител, најсовршениот наставник, најправедниот образец, најзначајниот предводник – Мухаммед, од родот на Бени Хашим, Аллах да му дари најдобар благослов и мир, Тој го испратил да биде последниот од благородните пратеници на Аллах. Затоа, пред сѐ, би требало да го прашаме својот Учител за она што го прашавме и семоќниот и најголем Творец во однос на Задгробниот свет, за да го усовршиме своето знаење и да се издигнеме од степенот на научната веродостојност до степенот на очигледната и апсолутна категоричност. А тоа е така, затоа што омилениот праведен Пророк, чијашто вистинитост е потврдена од сезнајниот Творец со илјадници чуда, и самиот тој е едно од чудата на Светиот Куран, кој на целиот свет му докажал дека тоа е Книга од Господарот на световите и од која и да било страна не може да ѝ пријде лага. На ист начин и Светиот Куран е едно од чудата на оваа личност и е доказ дека тој ја зборува вистината и справедливоста му е потврдена, како и тоа дека е Пратеник на Господарот на световите. Овие две чуда, едното – јазик на видливиот свет со потврда од сите пророци и од сите светци, а другото – јазик на тајниот свет што ги содржи сите небесни писанија и сите вселенски вистини, даваат аргументи за вистината на Воскресението и Судниот ден, непоколеблива и јасна како сонце и ден. Тоа се прави преку целиот животен пат на првото чудо и преку илјадниците ајети на второто чудо.

    Да, прашањето за Воскресението и за Задгробниот свет е од оние проблеми што ги надминуваат можностите и границите на човечкиот разум. Тој не може да биде разбран поинаку, освен преку упатствата и насоките на двајцата необични учители – Светиот Куран и омилениот Пратеник, Аллах да го благослови и со мир да го дари.

    Зошто претходните пророци, мир над нив, не им го разјасниле на своите народи прашањето за Воскресението со јаснотата со којашто тој е изложен во Светиот Куран? Затоа што нивните епохи ја претставуваат детската и чергарска фаза од животот на човештвото, а како што е познато, при почетната обука објаснувањата се кратки.

    Заклучок: Доколку поголемиот дел од Најубавите имиња го изискуваат присуството на Задгробниот свет и укажуваат на него, за возврат би требало аргументите и доказите што ги потврдуваат да се однесуваат и за неговото настапување и непоколебливост.

    И штом ангелите известуваат за видените од нив задгробни куќи и за долговечниот свет, за возврат би требало аргументите што сведочат за присуството и богослужението на ангелите и на духовите да го докажат постоењето и на Задгробниот свет.

    И штом во текот на пречистиот благословен живот на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, најважното известие и неговиот основен повик по оној за еднобожието се поврзани со Задгробниот свет, за возврат би требало сите чуда и аргументи што го докажуваат неговото пророштво и справедливост да сведочат за настапувањето и реалноста на Задгробниот свет.

    И штом една четвртина од Светиот Куран е посветена на Воскресението и на Задгробниот живот и илјадници негови ајети го докажуваат и известуваат за тоа, би требало сите сведоштва, аргументи и докази за овластувањата на Светиот Куран да се однесуваат и за исполнување на веста за Задгробниот свет и да го потврдуваат.

    И така, размислете за овој голем столб на верата за да процените колку убеденоста е категорична, цврста и непоколеблива во задгробниот живот.

    РЕЗИМЕ НА ОСМА ТЕМА

    Во Седма тема преку многу примери побаравме објаснување на прашањето за Воскресението, но одговорот на нашиот Творец преку Неговите Најубави имиња целосно нѐ задоволи. Тој беше толку убедлив и исцрпен и во нас остави толкава стонастотна сигурност, што понатамошните прашања се непотребни. Затоа тука се задоволуваме само со тоа да го потврдиме кажаното.

    На овој проблем накратко ќе резимираме една стотинка од плодовите, придобивките и резултатите што се реализираат од верата во задгробниот живот – некои од нив произлегуваат од среќата на човекот во Задгробниот свет, а други – од неговата среќа на земјата. Што се однесува до задгробното блаженство, објаснувањето на Светиот Куран е сосема доволно и нема потреба од дополнително толкување, а она што е поврзано со земската среќа го објаснуваат Рисале-и Нур и тука накратко ќе разгледаме само неколку меѓу стотиците резултати што се реализираат од верата во задгробниот живот, усреќување на човекот во неговиот личен и општествен живот.

    Првиот плод:

    Како што човекот е поврзан со својот дом, за разлика од животните, така тој е поврзан и со земниот свет; како што се наоѓа во тесна врска со неговите блиски, така по природа е поврзан и со целиот човечки род; како што сака да го живее земниот живот, така и копнее да остане засекогаш во Вечниот дом; како што постојано се труди да си ја обезбеди потребната благосостојба за својот стомак, така по природа е принуден и се стреми да обезбеди храна за умот, срцето, духот и својата човечност, и неа ја добива на трпези што се простираат по целата земја, всушност распространети до вечноста, затоа што тој има надежи и желби што можат да бидат задоволени само со постоење на вечното блаженство.

    Како што беше посочено во посланието за Воскресението, еднаш во моето детство ѝ се обратив на мојата имагинација со зборовите: „Што претпочиташ: да живееш илјада години во среќа како владетел на светот и на неговата убавина, но потоа да завршиш во небитие, или вечен живот на обичен човек исполнет со тешкотии?“ Видов дека мојата имагинација го посакува второто и доживува навреденост од првото. Таа ми одговори: „Не го сакам небитието, туку вечноста, па дури и да е во Пеколот!“

    Доколку сите земни сладости не ја задоволуваат имагинацијата, која е една од слугите на човековата природа, тогаш вистината за неа при нејзината сеопфатност и комплексност по природа би требало да е поврзана со вечноста и бесмртноста. Тогаш, какво големо, обилно и доволно богатство е верата во задгробниот живот за човекот кој е тесно поврзан со бескрајни надежи и желби, а воедно поседува незначителна слобода на волјата и страда од апсолутна бедност! И колку оваа вера е оска на сонуваната среќа и одржаната наслада! И колку таа е извор на поддршка и средство за утеха пред безбројните земни грижи! Дури и ако човек си го жртвува целиот земски живот за да ги добие овие плодови и придобивки, тоа пак би било незначително.

    Вториот плод на верата во задгробниот живот, којшто го засегнува личниот живот:

    Ова е многу важен резултат што се состои во Посланието за младите објаснето во Третата тема.

    Да, она што постојано го тревожи секој човек и му го огорчува животот е постојаната мисла за неговата судбина и за неговото одење во гроб, како завршил животниот пат на неговите најсакани и неговите роднини. Беспомошниот човек си го жртвувал духот само поради еден драг пријател откако си замислувал дека илјадници, дури и милиони, милијарди негови собраќа умираат и нивниот живот по смртта потонува во небитието – оваа разделба е засекогаш без надеж за идна средба. Слична претстава и самозаблуда го тераат човека да почувствува силна болка, којашто навестува за маките во Пеколот. Кога тој се свиткувал од болни страдања што произлегуваат од неговото мислење, дошла верата во задгробниот живот, ја кренала завесата, му ги отворила очите и рекла: „Погледни!“ Погледнал со светлината на верата и видел дека сите што тој ги сака, се спасиле и се избавиле од конечната смрт, од распаѓањето и исчезнувањето, стануваат бесмртни во сјајниот вечен свет и го очекуваат неговото доаѓање. Од ова добил длабока духовна наслада што навестува за блаженството во Рајот. Ќе се ограничиме на сегашниот исказ бидејќи Рисале-и Нур го објаснија споменатиот резултат со соодветните аргументи.

    Третата придобивка поврзана со однесувањето на човекот:

    Издигнатата положба на човекот, неговата супериорност и привилегија над сите живи суштества произлегува од неговите високи природни квалитети, од севкупните природни способности, целосното богослужение и широките сфери на неговото битие. Затоа човекот, ограничен единствено во сегашноста, одделен од минатото и лишен од врската со иднината (две непостоечки, и за него мртви и темни отсечоци од времето), ги придобива моралните квалитети на човечноста, љубовта, братството и хуманизмот врз основа на ограничената сегашност.

    На пример, тие се определуваат во зависност од нивните тесни мерки и критериуми, и во согласност со нив таквиот човек ги сака и им служи на своите татко, браќа, сопруга или роднина, како да не ги познавал од претходно и нема да ги види во иднината, па затоа никогаш не се издига до степен на искрена преданост, верно пријателство, чиста љубов и несебична почит во служењето. Овие квалитети и совршенства се намалуваат и тогаш човекот паѓа до рамниште на животно лишено од разум. Но штом се појави верата во задгробниот живот за да спаси и да му даде поддршка на овој човек, ограниченото време, слично на гроб, се претвора во многу опширна долготрајна ера што ги опфаќа и минатото и иднината, и му покажува просторна широчина како целата земја, односно таква широчина која се протега од беспочетокот до бесконечноста.

    Тогаш човек го почитува татка си со врвно синовско чувство што се простира до Блажениот дом и Духовниот свет, со истата мисла го поддржува и му потпомага на својот брат со чувство што се простира до вечноста, ја љуби својата сопруга, доживува сочувство кон неа, ѝ помага бидејќи таа е неговата најубава сопатничка во животот, па дури и во Рајот. Оваа обемна и пространа животна сфера со важните меѓусебни односи и функции што се содржат во неа, не се претвора во средство за реализирање на ситни земски дела, на нивните ништожни цели и незначителни придобивки. Човекот го постигнува совршеното пријателство, чистата преданост и целосната искреност во своите односи и функции, неговото достоинство и моралните квалитети почнуваат да се развиваат и извишуваат, неговата човечност расте и се издигнува во зависност од индивидуалното ниво.

    Овој човек, кој порано низ своето животно искуство не успеал да стигне дури ни до степенот на едно врапче, благодарение на својата вера во задгробниот живот веќе станува почесен гостин во земниот живот и среќно суштество, и супериорно создание, се издигнува над сите животни и дури се претвора во најомиленото создание, во најпочитуваниот раб пред Господарот и Владетелот на вселената.

    Ќе се задоволиме со ова објаснување на споменатиот резултат од верата во задгробниот живот, бидејќи Рисале-и Нур веќе го коментирале со соодветните аргументи и докази.

    Четвртата придобивка го опфаќа социјалниот живот на човекот:

    Таа е изложена во Деветтата мудрост од Рисале-и Нур и нејзината суштина накратко се сведува на следното:

    Без верата во задгробниот живот не е возможно децата, кои сочинуваат една четвртина од човештвото, да живеат како вистински луѓе со човечки стремежи. Без оваа вера, тие би биле принудени да водат бескорисен живот, со болки и грижи, прибегнувајќи кон детските играчки. Смртта на некое дете, околу него би предизвикала исклучително влијание врз секое мало создание, врз неговата изострена и нежна чувствителност, врз неговото срце што во иднина ќе таи многу надежи и желби, врз неговиот дух неспособен да издржи и затоа го снаоѓа беспокојство и измачување. Тогаш животот и разумот на такво дете би се претвориле во средство за мачење и не би имало полза од игрите и забавите зад коишто се крие тој додека не се најде одговор на неговите прашања и дилеми. А поучувањето на верата во задгробниот живот го упатува да вели:

    „Мојот пријател или брат што почина, стана птица во Рајот. Тој сега лета и повеќе се забавува од нас. И мама почина, но таа се упатила кон сеопфатното Божјо милосрдие и во Рајот повторно ќе ме земе во прегратка и ќе ме милува, и јас пак ќе ја видам мојата сочувствителна мајка.“ Тоа му дозволува да живее на начин што му доликува на човештвото.

    Единствено преку верата во задгробниот живот, старите луѓе – другата четвртина од човештвото, би нашле утеха пред нивното неодамнешно угаснување на земниот живот и заминување во гроб кога прекрасниот и сладок живот ќе им ја тресне вратата на овој свет. Да не беше верата, овие почитувани милосрдни татковци и жртвени сочувствителни мајки би вкусиле горчина по горчина и би останале во многу несреќна душевна состојба, со жестоко тревожење во срцето, и земниот живот за нив би бил тесен како темница и самото суштествување би се претворило во трајна и неподнослива тортура.

    Но верата во задгробниот живот им говори и им кажува: „Не тагувајте, возрасни луѓе, не обраќајте големо внимание, ве очекува вечна младост која е пред вас и таа неизбежно ќе дојде! Ве очекува прекрасен сјаен живот и долги години бесмртност. Вие ќе ги сретнете своите изгубени деца и блиски, ќе ги видите зачувани вашите добри дела и ќе бидете наградени за тоа.“ На овој начин, верата во задгробниот живот им дарува толку утеха и радост, што дури ако некој биде натоварен со сто старости, би истрпил сѐ во очекување на среќниот задгробен живот што го следува.

    Можно е и младите – една третина од човештвото, да не го слушаат гласот на своите смели умови кога желбите и страстите им беснеат и горат, и се подложни на своите чувства и склоности. Ако овие млади ја изгубат верата во задгробниот живот и не се потсетуваат на мачењата во Пеколот, имотите и репутацијата на луѓето, спокојството на слабите и достоинството на старите би биле подложени на опасност. Можно е некој да ја уништи среќата на спокоен и безгрижен живот поради краткотрајно задоволство и по долги години затвор како што е овој, да ја испитува погубноста на своето дело и да се претвори во привид на ненаситен ѕвер.

    Ако верата во задгробниот живот му потпомогне и го поддржи, за кратко време тој ќе ја поврати својата благоразумност и ќе каже: „Дури ако полицијата и тајните служби не можат да ме видат затоа што сум се сокрил од нив, ангелите на великиот Владетел, на Моќниот Господар, Кому Му припаѓа најголемата и вечна темница – Пеколната зандана, ми ги запишуваат сите лоши дела. Следствено, не сум оставен на волја и не сум со распуштени узди, туку сум гостин и патник со мисија. Еден ден несомнено и јас ќе бидам слаб и стар како овие луѓе.“ Тогаш од длабочините на неговото срце ќе се одронат капки милосрдие, сочувство и жалост, и ќе чувствува почит кон оние чиишто права сакал да ги наруши со гнет. Бидејќи оваа идеја веќе беше разјаснета во Рисале-и Нур, ќе се ограничиме во рамките на сегашното толкување.

    Друг важен дел од човештвото се болните, угнетените, и таквите како нас – паднати во неволја, сиромашни, затворениците со тешки казни... Ако на сите нив не им помагаше и не ги утешуваше верата во задгробниот живот, несомнено нивниот живот би се претворило во огромна темница и во ужасна тортура на смртта што постојано ги демне поради нивните болести, при понижувањето на кое ги подложуваат угнетувачите без да можат ниту да се одмаздат, ниту да го спасат од нивните канџи своето достоинство и чест, при мачниот очај поради загубите и катастрофите што ги снашле нивните имоти и деца, при тешката положба како резултат на болките и страдањата во затворот што се истрпуваат за пет или десет години поради краткотрајна наслада со времетраење од една до две минути или еден до два часа.

    Ако верата во задгробниот живот им даде утеха и трпение, тие веднаш се опуштаат и длабоко воздивнуваат бидејќи нивните грижи, очај, тревожења, беспокојства и изливи на гнев исчезнуваат целосно или делумно во зависност од степенот на верата во секој од нив поединечно.

    Дури можам да кажам дека ако не беше верата во задгробниот живот, којашто ми помогна мене и на моите другари во нашата страшна неволја и при влегувањето во затвор без вина, издржувањето на казната во еден ваков ден би била и како самата смрт и оваа несреќа би нè навела дури и до збогување со животот. Но бескрајно сум Му благодарен на Аллах што ми одредил да ги издржам страдањата на многумина мои браќа што си ги сакам како себеси, да ја претрпам загубата на илјадници Рисале-и Нур, загубата на многу од блескавите и скапоцени томови коишто ми се подраги и од сопствените очи.

    Ја издржувам целата оваа тага и јад благодарение на верата во задгробниот живот, и иако никогаш не сум можел да го поднесам и најмалото понижување и диктат врз мене, ви се колнам за убедливост дека светлината и силата на верата во задгробниот живот ми дадоа трпение, цврстина, утеха, успокојување, упорност и копнеж да добијам восхит за голем ентузијазам во овој испит, и почнав да се подготвувам во Јусуфовата школа (Медресе-и Јусуфије), како што споменав на почетокот од посланиево. Да не беше болеста, којашто понекогаш ме снаоѓа, и старечката нервоза, при своето душевно спокојство би вложил уште посериозни напори на часовите во ова училиште. Како и да е... се оддалечив од темата и молам да бидам извинет.

    И домот на секој човек е негов мал свет, па дури и минијатурен рај. Ако во неговиот среќен живот не царува и не владее верата во задгробниот живот, секој член на семејството би страдал од болка, страв и силни страдања во односите со другите во зависност од степенот на своето сочувство, приврзаност и љубов кон нив. Тогаш Рајот ќе се претвори во Пекол. Возможно е разумот на таков човек да се замати од моментална забава и дрскост и да заличи на оној кој е неспособен да избега и да полета и при опасност си ја сокрива главата во песокот за да не го видат ловците. Така и тој си ја сокрива главата во немарноста за да не го видат смртта, исчезнувањето и разделбата, и на очајнички начин привремено си ги ништи чувствата и небаре го открил лекот за своите страдања.

    На пример, мајката што се жртвува за своето дете, трепери од ужас и страв штом го види изложено на опасност. Исто така и децата, кога не можат да ги избават своите татковци и браќа од бескрајните беди, доживуваат континуирана загриженост и чувствуваат постојан страв. По аналогија со тоа, животот на семејството, коешто изгледа среќно, ја губи својата среќа во загрижувачкиот променлив живот, затоа што во рамките на еден многу краток живот ниту врската меѓу членовите на семејството, ниту сродството меѓу нив даваат вистинско пријателство, чиста преданост, целосна искреност, несебично служење и љубов, а манирите се омаловажуваат и дури се свиваат во согласност со краткотрајноста на самиот живот за да можат да се спуштат и сосема да исчезнат.

    Ако во овој дом се смести верата во задгробниот живот, таа го разведрува и му дава светлина бидејќи тогаш односите за блискост, сочувство и љубов, коишто ги поврзуваат членовите на семејството, не се мерат во рамките на краткиот животен век, туку се доживуваат како да се протегаат до бесмртноста во Задгробниот дом и вечното блаженство. Тогаш секој од нив ќе ги почитува останатите членови на семејството, ќе се однесува кон нив со чиста љубов, искрено сочувство и предано пријателство без да се обрне внимание на недостатоците. Манирите ќе се издигнат и ќе се извишат и во овој дом ќе започне да процутува вистинска човечка среќа. Споменатите идеи веќе се разјаснети во Рисале-и Нур, па затоа тука ќе се задоволиме само со горното објаснување.

    И секој град сам по себе си е просторен дом за своите жители. Ако верата во задгробниот живот не владееше врз членовите на тоа големо семејство, наместо основните пофалбени манири – искреноста, човечноста, доблеста, љубовта, барањето задоволство од Аллах и на задгробната награда, меѓу нив би царувале омразата, личните награди, нечесноста, себичноста, криењето на чувствата, лицемерието, митото, измамата. Под привидниот ред, сигурност и човечност би владееле теророт, анархијата и варварството, и тоа би го отруло општествениот живот во градот. Децата би се одликувале со безделништво, младите со пијанство, силните со насилство, а возрасните со плач.

    По аналогија на ова, и целата држава не е ништо друго освен голем просторен дом, и татковината е дом за семејството и нацијата. Ако во овие домови владееше верата во задгробниот живот, во нив доблесните би се појавиле и би станале видливи – ќе се види заемната почит и сериозното милосрдие, искрената несебична љубов, вистинската помош со реално служење, сожителството и добротворството без лицемерие, добрите дела и почитта без надменост, придржувањето кон сите останати позитивни квалитети.

    Верата во задгробниот живот им вели на децата: „Оставете го безделништвото, Рајот постои.“ И ги упатува преку лекции од Куранот.

    На младите им кажува: „Откажете се од пијанството, Пеколот постои.“ И ги упатува да се вразумат.

    На угнетувачот му вели: „Постои тешка казна, ќе бидеш исшлакан.“ И го упатува да ѝ се потчини на справедливоста.

    На возрасните им кажува: „Пред вас е вечна младост што цути. За добрината произлезена од вашите раце, ве очекува уште поголема среќа и добрина во трајното и бескрајно задгробно блаженство. Обидете се да ги спечалите.“ И солзите им ги претвора во насмевка.

    По аналогија на тоа, верата во задгробниот живот го пројавува своето благотворно влијание и ги испраќа зраците на твојата светлина до секоја социјална група – значајна и ништожна, општа и специфична, масовна и малобројна.

    Нека овој факт одекнува во ушите на социолозите и специјалистите по етика што се интересираат од човековите дела.

    Ако ги споредиме гореспоменатите пет-шест и останатите илјадници придобивки од верата во задгробниот живот, многу јасно ќе се разбере дека оската на среќата во двата света и во двата живота е единствено верата (иман).

    Во Дваесет и осмо Слово од Рисале-и Нур и во други посланија беа дадени многу силни одговори на некои незначителни сомнежи што се однесува на материјалното воскресение (хашр). Со нив ќе бидеме задоволни и тука сосема кратко и лаконски само ќе ги повториме и ќе речеме:

    Поголемиот дел од Најубавите Божји имиња се пројавуваат во материјалноста, којашто им е најверно огледало. Во неа се откриваат маргиналните Божји цели при создавањето на вселената и таа им е најбогатиот и најделотворниот центар. Во неа стануваат видливи поголемиот дел разновидни Господарови добротворства и универзални дарови. Од неа произлегуваат мнозинството зачетоци на молитвите што човекот ги упатува со јазикот на своите потребности, како и повеќето корени на благодарноста и прославата што ги изразува тој пред својот милостив Творец. Во неа се содржат многубројните семиња на духовните светови.

    Во согласност со тоа, во материјалниот свет се фокусираат стотици целокупни вистини. Поради ова, Највеликодушниот Создател ги умножува и увеличува материјалните творби на земјата за да се разгласат преку нив споменатите вистини. Со ограничена брзина и со неверојатно дејство Тој им дарува суштествување и постојано ги испраќа на овој свет караван по караван, небаре на изложба, потоа ги ослободува од нивните функции и ги заменува со други. Така Тој ја разработува машината на вселената континуирано да работи и на тој начин на земјата создава материјални продукти и ја претвора во ниви за Задгробниот живот и во расадник за Рајската градина.

    За да го скроти и задоволи материјалниот стомак на човекот, Сеславниот ја слуша неговата молитва за продолжување на неговото суштествување, изречен со јазикот на неговата состојба, и всушност Тој му одговара со создавање безброј слатки и вкусна приготвена храна и стотици илјади видови скапоцени богатства. Тоа красноречиво и несомнено открива дека поголемиот дел од видовите опипливи сладости во Рајот се материјални, а исто така и најважните добротворства на вечното блаженство што сите ги посакуваат и им се допаѓаат.

    Да, Семожниот (Кадир), Милосрдниот (Рахим), Сезнајниот (Алим) и Највеликодушниот Творец (Керим) прифаќа искази на конкретниот јазик – повик за опстој на овој примитивен стомак, и му одговара намерно и на дело без никакво мешање на случајноста, преку опиплива материјална храна создадена за него со исклучителна вештина и чудотворство, и стомакот се задоволува со нив. Да, дали е возможно тогаш и дали е логично и веројатно Сеславниот да не ги прифаќа безбројните заеднички молитви на големиот човечки стомак и неговата примарна природа, и да не го опсипува со телесни наслади во Задгробниот свет, коишто му се допаѓаат, и се надева да ги добие и ги посакува во Вечниот дом? И дали е возможно Тој на дело да не одговори на овие апели и да не го оствари телесното воскресение, и да не биде довека задоволен човекот – оној што е плод на вселената и намесник на земјата и е поддржан и почитуван раб? Никако! И пак никако! Тоа е стопати невозможно и дури целосно е лага. Како може Тој да го слушне зуењето на мувите, а да не го слушне небесниот гром? И зарем ќе се грижи за воената опрема на обичниот војник, а да не обрне внимание на големата армија? Аллах е превисоко над сето тоа!

    Да, во следниот ајет (стих) од Куранот е кажано со стопроцентна јасност:

    وَ فٖيهَا مَا تَش۟تَهٖيهِ ال۟اَن۟فُسُ وَ تَلَذُّ ال۟اَع۟يُنُ

    Овој ајет (стих) открива дека човекот ќе го види Рајот и ќе ги вкуси таму опипливите материјални наслади во нивната достојна форма, вкусени од него во нивните примероци на земјата. Искрената благодарност и специфичното богослужение од страна на јазикот, очите, ушите, и останатите телесни органи ќе бидат наградени со материјални задоволства достојни за нив. Изложувањето во Светиот Куран за телесните наслади е толку исклучително јасно, што е невозможно да се даде какво било толкување што отстапува од директната смисла и дури се исклучува секаква друга постапка.

    На овој начин, плодовите и резултатите на верата во задгробниот живот откриваат дека, како што вистината за човечкиот стомак и неговите потребности категорично го докажува суштествувањето на храната, така и вистината за човекот и неговите совршенства, природни потреби, вечни соништа, реалности и способности ги изискуваат споменатите резултати и придобивки од верата во задгробниот живот, категорично го докажуваат присуството на Задгробниот свет, Рајот и вечните опипливи материјални наслади и сведочат за нивното остварување. Така и совршенствата на оваа вселена и мудрите натписи на нејзиното создавање и сите нејзини вистини поврзани со оние на човекот, стонастотно го докажуваат постоењето и реализирањето на Задгробниот свет, и даваат праведно сведоштво за доаѓањето на Воскресението и за распаѓањето на влезните врати на Рајот и Пеколот. Ќе се задоволиме со сегашното објаснување бидејќи Рисале-и Нур веќе го објаснија ова прашање на прекрасен начин и со многу силни аргументи, без да остават и капка сомнеж, особено во Десеттото, Дваесет и осмото (во две теми) и Дваесет и деветтото Слово, како и во Деветтиот Одблесок и во посланието Молитва (Мунаџат).

    Изложувањето на Светиот Куран за Пеколот е јасно и очигледно и не допушта никакво поле за друго толкување, но ние сосема кратко ќе откриеме две мудрости што расекуваат некои ситни сомнежи, а деталите ќе ги оставиме на Рисале-и Нур.

    Прва мудрост: Мислата за Пеколот и стравот од него не ги отстрануваат споменатите сладости на верата, затоа што сеопфатното Господарово милосрдие му кажува на исплашениот: „Дојди кај мене, влези преку вратата на покајанието.“ Пеколот постои не за да сее страв, туку за да ти даде наполно знаење за сладостите на Рајот и да ти дозволи да ги вкусиш поцелосно, како и да се одмазди во твое име и во име на безбројните созданија чиишто права се нарушени и кон оние коишто се извршени престапи, и за да бидат сите тие задоволни.

    Ако ти си потонал во заблуда и си неспособен да се извлечеш од неа, постоењето на Пеколот е подобро за тебе од вечното небитие бидејќи во неговото постоење се содржи извесно милосрдие дури и за самите неверници – и човекот, дел од животните уживаат во насладата на своите блиски, деца и своите сакани, и донекаде ги усреќува нивната среќа.

    Затоа, безбожнику, ти или ќе пропаднеш во бездната на ништото, според твојата заблуда – или ќе влезеш во огнот на Пеколот. Бидејќи ништото е апсолутно зло, дефинитивното исчезнување на сите твои обични луѓе и на твоите роднини, деца и потомци, чијашто среќа те усреќува, ќе ти го изгоре духот, ќе ти го скрши срцето и ќе ти го мачи човечкото битие илјадапати повеќе во споредба со маките во Пеколот. Да не постоеше Пеколот, не би имало ни Рај. Според твоето неверие, сѐ би пропаднало во ништото.

    Ако влезеш во Пеколот и сепак останеш во кругот на битието, твоите сакани и блиски луѓе или ќе бидат среќни во Рајот, или ќе останат во сферите на постоењето под милосрдието на Сеславниот Аллах. Тогаш за тебе нема друг излез освен да го прифатиш постоењето на Пеколот бидејќи непријателството кон него или неговото негирање означува присоединување кон апсолутното небитие, што е уништување и бришење на среќата на сите сакани и пријатели.

    Да, Пеколот е место што ги исполнува функциите на затвор под мудрото и справедливо управување на Семудриот, Сеславниот. Тоа е страшно и ужасно место во кругот на битието, што е апсолутно добро. Освен тоа, Пеколот врши и други функции и важни задачи и во него се содржат различни мудрости што го засегаат Вечниот свет. Тоа е величествено и страшно живеалиште на живите суштества, како на пример чуварите на Пеколот.

    Втора мудрост: Постоењето на Пеколот и неговите сурови маки категорично не противречат ниту на неограниченото милосрдие, ниту на вистинската справедливост, ниту на одмерената мудрост лишена од секаква прекумерност. Напротив – милосрдието, справедливоста и мудроста го изискуваат и го наложуваат постоењето на Пеколот. Убивањето на свиреп ѕвер што уништил стотици незаштитени животни и ликвидирањето на угнетувач што погубил илјадници невини луѓе, е илјадакратно милосрдие кон угнетените преку справедливоста. Да се ослободи од казна или да му се опрости на овој тиранин и да се пушти на волја на дивиот ѕвер би било срамно угнетување и стократен недостаток на милосрдие кон стотиците несреќници пред само едно несоодветно сочувство.

    Токму така и апсолутниот неверник, којшто влегува во затворот на Пеколот, со своето безбожие ги негира правата на Најубавите Божји имиња, односно ги нарушува сметајќи го за лага сведоштвото на созданијата во однос на овие Имиња, тој ги нарушува и нивните права; негирајќи ги високите функции на созданијата – правото на прослава на Имињата, тој ги прекршува и нивните права; отфрлувајќи ги видовите богослуженија извршувани од созданијата пред видливото Господарство и Божественост, а тоа е целта на нивното создавање и една од причините за нивното суштествување и вечност, тој нагло ги нарушува правата на сите созданија. Затоа неверието е толку голем прекршок и срамен чин, што ги надминува границите на секое извинување и прошка и следствено ја заслужува заканата од следниов ајет (стих) од Куранот:

    اِنَّ اللّٰهَ لَا يَغ۟فِرُ اَن۟ يُش۟رَكَ بِهٖ

    Ако таквиот човек не се испрати во Пеколот од сочувство кон него, тоа целосно би противречело на милосрдието, коешто го заслужуваат огромните мноштва од созданија со оштетени права. Како што овие тужители изискуваат да постои Пеколот, така и моќната слава на Аллах и Неговото големо совршенство стонастотно го изискуваат истото.

    Да, ако некој неразумен или несреќен бунтовник ги надмине сопствените возможности против моќен управник на државата и ја нападне неговата моќ и големина велејќи му: „Не можеш да ме затвориш, не си способен за тоа“, дури и да нема затвор, владетелот би го изградил за поука на бунтовникот.

    Токму така е и со апсолутниот неверник. Со своето безбожие тој силно ја напаѓа моќта на Неговата големина, со своето негирање ја предизвикува грандиозноста на Неговата моќност и со претерувањето влијае на совршенството на Неговото господарување. Дури и ако за Пеколот и неговото постоење немаше такви важни причини и повеќе основи, и ако во него не беа вклучени толку мудрости и функции, неговото создавање за овие неверници и за нивното фрлање таму би било својство на Божјата моќ и големина.

    И самата суштина на неверието дава сугестии за Пеколот. Ако суштината на верата се материјализира, со своите наслади и со блаженството на својата убавина таа е способна да изгради индивидуален Рај во човековата душа и срце, всушност тоа е минијатурен Рај, којшто навестува и известува за Вечната градина што ги очекува луѓето во Задгробниот свет.

    Токму така и неверието, особено апсолутното, лицемерието и одметнувањето од верата содржат ужасни болки, маки и угнетување, кои ако се материјализираат и вкоренат во душата на соодветниот човек, создаваат за него индивидуален Пекол, покажувајќи му какви страшни и болни страдања го очекуваат таму. Тоа веќе беше докажано со непобитни аргументи во Рисале-и Нур и исто така беше посочено во почетокот на сегашниот проблем. Бидејќи земниот живот е нива за задгробниот, и малите вистини што се содржат во него, ќе изникнат и ќе ги дадат своите плодови во другиот свет, отровното зрно на неверието го покажува од овој агол дрвото Закум и вели: „Јас сум коренот и срцевината на тоа дрво. Кој ме носи во своето срце меѓу оние што негираат, мојот плод за него ќе биде личен примерок од тоа проколнато дрво.“

    Штом неверието е нарушување на безброј права и срамна прекумерност, тоа е безгранично злосторство и затоа го осудува оној што му се поддава на заслужена безгранична казна. Ако убиството, извршено за една минута, го тера убиецот да издржи петнаесетгодишно мачење (околу осум милиони минути) и човечката справедливост смета дека тоа е целисходно и соодветствува на општиот интерес и на правосудството, тогаш неспорно според човековите закони на една минута апсолутно неверие (сметано за илјада убиства) соодветствуваат околу осум милијарди минути. Ако некој поминал една година од својот живот во неверие, тој заслужил казна за два трилиона осумстотини и осумдесет милијарди минути, или, како што е кажано во ајетов (стихов) од Куранот: Како и да е... خَالِدٖينَ فٖيهَٓا اَبَدًا

    Чудотворниот стил на Светиот Куран при објаснувањето на Рајот и Пеколот и аргументите за нивното постоење, кои се содржат во Рисале-и Нур, што произлегуваат од обилието на Куранот и се негово толкување, не оставаат никакво поле за понатамошни објаснувања. Многу ајети од Куранот покажуваат:

    وَيَتَفَكَّرُونَ فٖى خَل۟قِ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ رَبَّنَا مَا خَلَق۟تَ هٰذَا بَاطِلًا سُب۟حَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ۝ رَبَّنَا اص۟رِف۟ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ اِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا ۝ اِنَّهَا سَٓاءَت۟ مُس۟تَقَرًّا وَمُقَامًا

    Во своите молитви во секое време и најдостојниот Пратеник на Аллах, Аллах да го благослови и со мир да го дари, и пророците, мир над нив, и оние што ја знаат вистината, најмногу повторувале:

    اَجِر۟نَا مِنَ النَّارِ ۝ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ ۝ خَلِّص۟نَا مِنَ النَّارِ , што на основата на историското откритие стекнало за нив целосна сигурност. Сето тоа ни објаснува дека на земјата најголемиотпроблем е избавувањето од Огнот и дека најголемата, најчудесната и дури најзначајната вистина е Пеколот, виден од некои истражувачи (мухаккикун), мислители (ехил аш-шухуд) и откривачи (ехил аш-кешф). Другите му ги виделе огнените јазици и црниот мрак, а некои му ја чуле грмотевицата на согорување и вриење и викале: „Спаси нѐ од него!“

    Да, длабока мудрост се содржи во спротивставувањето и заемното проникнување на доброто и злото во светот, на насладата и болката, на светлината и мракот, на топлината и студот, на убавината и грдоста, на упатот и заблудата, затоа што ако немаше зло, немаше да може да се разбере и доброто, и ако немаше болка, немаше да може да се сознае насладата, и убавината на светлината немаше да може да се открие без спротивноста на темнината. Со присуството на студот се остваруваат степените на топлината. Со присуството на деформираноста една вистина на убавината се претвора во илјада вистини и дури придобива илјада видови и степени убавина. Без присуството на Пеколот, многу рајски задоволства би останале скриени. По аналогија на тоа, во некаков однос секое нешто би можело да се сознае преку неговата спротивност и една вистина би можела да создаде многу вистини.

    Штом овие разновидни созданија течат од Смртниот кон Вечниот дом, би требало доброто, насладата, светлината, убавината, верата и сличните на нив да течат кон Рајот, а злото, болката, мракот, деформираноста, неверието и сличните на нив штетни нешта, да се излеваат во Пеколот. Овие потоци на вселената, кои секогаш се судираат, се собираат во два резервоара и на крајот стигнуваат таму смирени. Ќе се задоволиме со овој обем на изложување и ќе го насочиме читателот кон крајот на Дваесет и деветтото Слово, каде што се содржат симболични подробности.

    О, собраќа мои по учење во Јусуфовата (Јосифовата) школа, лесниот пат за спасение од ужасната вечна зандана на Пеколот се состои во тоа што треба да си го искористиме времето за престој во земната зандана, која не ни дозволува да правиме многу гревови и нѐ избавува од нив. Тогаш не ни останува ништо друго освен да молиме за прошка и покајување за своите претходни гревови преку исполнување на религиозните задолженија за да ги претвориме сите часови на оваа зандана во ден на богослужение. Следствено, тоа е најдобрата можност за нас за да се избавиме од Вечниот затвор и да влеземе во Светлиот Рај. Ако ја испуштиме оваа можност, ќе го расплачеме нашиот задгробен живот, како што ни е и судбината на земјата, и ќе се остварат за нас Словата на Севишниот: خَسِرَ الدُّن۟يَا وَ ال۟اٰخِرَةَ

    Кога се пишуваше овој труд, пристигна Курбан Бајрам, се извишуваа гласовите за величење на Аллах.

    اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ Си претставив дека една петтина од човештвото повторува اَللّٰهُ اَك۟بَرُ и дека повеќе од триста милиони муслимани го повторуваат тоа со нас, и овој вик како да се извишува со големината и ширината на Земјината површина, и земјата ги тера своите посестрими – движечките планети, да ги слушаат светите слова اَللّٰهُ اَك۟بَرُ по патиштата на небесата. Повеќе од дваесет илјади поклоници на планината Арафат заедно како ехо за време на празникот ги повторуваат зборовите и поуките اَللّٰهُ اَك۟بَرُ изречени пред повеќе од илјада триста години од Најдостојниот гласник, Аллах да го благослови и со мир да го дари, заедно со неговите роднини и придружници. Почувствував исклучително силно и целосно се убедив дека овие одеци и повторувања на اَللّٰهُ اَك۟بَرُ се опширно и целокупно богослужение, што соодветствува на целокупното Божјо господарство (Рубубија) преку величењето на رَبُّ ال۟اَر۟ضِ وَ رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ

    Потоа се запрашав: „интересно... Каква е врската меѓу задгробниот живот и светите слова Аллаху Екбер?“ Веднаш се сетив дека овие, како и останатите добри и долготрајни праведни слова, како што се سُب۟حَانَ اللّٰهِ и اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ и لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ други слични слова од исламските обреди несомнено потсетуваат на Задгробниот свет и ја покажуваат неговата реалност, независно дали делумно или целосно.

    На пример, една од мислите на изразот اَللّٰهُ اَك۟بَرُ е тоа што моќта и знаењето на Аллах надминува сè и е поголемо и повелико од сè на светот. Ништо, што и да било тоа, никогаш не би можело да излезе од кругот на Неговото знаење, да избега и да се лизне од Неговата диспозиција и моќ. Сеславниот е повелик од сè што е велико, и од она што се плашиме и го величиме. Тој е повелик од создавањето на Воскресението што нè ужаснува, повелик од тоа да бидеме избавени од ништото, повелик од тоа да ни се даде вечната среќа. Тој е повелик од сè што нè восхитува и од сè што е надвор од опсегот на нашиот разум, како што кажал Сеславниот: „Вашето создавање и вашето воскреснување е само како на една душа.“ مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ Овој ајет (стих) од Куранот јасно открива дека воскресението на целото човештво е толку едноставно и лесно за Божјата моќ, колку што е и создавањето на само еден човек. Тогаш, не е изненадувачки дека изразот Аллах е Велик, Аллах е Велик станува пословичен секогаш кога човек ќе види нешто големо, голема беда или голема цел со кое се утешува и во овие зборови наоѓа голема потпора и поддршка.

    Да, овие слова, заедно со сличните на нив سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ се потсетник на сите богослуженија, тие се никулци и суштина на молитвата, како што беше споменато во Деветто Слово. Овие изрази, овие три големи вистини се повторуваат во молитвата и во наредните величења на Аллах, коишто се прават за да се засили неговата смисла, да му се придаде задлабоченост и да се зајакне. Тие се категоричен одговор на прашањата што произлегуваат од восхитот, насладата и длабоката почит, коишто ја потиснуваат човековата душа при набљудување на вселената и видување форми и феномени што се способни да возбудат, да воодушеват, и да доведат до благодарност, а кои се невообичаени при набљудување на восхитувачки, прекрасни, грандиозни, колосални и необични феномени во рамките на Големината и Значењето.

    Да, за време на празник, обичниот војник влегува во кабинетот на владетелот на ист начин како и главниот командант, додека во останатите денови тој го запознава својот господар преку чинот и позицијата на офицерот, како што беше споменато кон крајот на Дваесет и шестото Слово. Исто така, за време на извршувањето на аџилакот (Хаџ), секој човек почнува да го запознава својот вистински Господар, Сеславниот и Севишниот, преку името رَبُّ ال۟اَرَضِ وَ رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ , и тоа наликува на еден степен на спознанието на светците и на праведниците. Секогаш штом во срцето на човекот се открие степен на Божјата големина и значајност, тој одговара со اَللّٰهُ اَك۟بَرُ на повторливите, упорни и изненадувачки прашања што му го обземаат духот.

    اَللّٰهُ اَك۟بَرُ е категоричниот одговор на оној што му врти грб на интригите на сатаната, како што беше споменато во Тринаесетти Одблесок. Да, како што овие зборови даваат краток, но истовремено и силен одговор на нашето прашање во однос на Задгробниот свет, така и зборовите اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ се другото што потсетуваат на Воскресението и го молат да дојде велејќи ни:

    „Мојата смисла е нецелосна без Задгробниот свет, затоа што моето значење ме известува дека секоја пофалба и благодарност, упатена од секое создание до секое создание, од беспочетокот до бесконечноста, Му припаѓа исклучиво Нему, на Сеславниот; и затоа што вечната среќа е основата и врвот на сите блаженства, и имено таа ги претвора во вистински, нераспадливи и неминливи, и ги избавува сите свесни суштества од бедите на небитието. Затоа, единствено таа може да соодветствува на мојата целосна смисла.“

    Да, по препорака на исламскиот закон, секојдневно секој верник по молитвите изрекува барем повеќе од сто и педесет пати اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ . Овој израз означува преголема прослава и благодарност, којашто се простира од беспочетокот до бескрајноста и таа е однапред платената цена за стекнување на вечната среќа во Рајот, затоа што не е возможно значењето на прославата да се ограничи во кратките минливи и горчливи страданија од земни блаженства, а ако расудуваш за самите нив, ќе проѕреш дека тие се само средства за вечен благодат што заслужуваат благодарност.

    Што се однесува до изразот سُب۟حَانَ اللّٰهِ , тој означува дека Аллах е пресвет, нема придружник и е без порок и недостаток, и не Му се својствени гнетот, немоќта, суровоста, потребата, итрината и сè што Му противречи на Неговото совршенство, убавина и големина. Оваа содржина потсетува на вечната среќа и го аргументира задгробниот живот во кој се сосредоточени големината, грандиозноста и совршенството на Сеславниот. Тоа истовремено укажува и покажува каков блажен Рај се наоѓа во другиот Дом. Во спротивно, прстите на сомнежот ќе се насочат кон големината, совршенството, грандиозноста, убавината и милосрдието на Сеславниот, и тие ќе бидат оштетени од ограниченост и недостаток. Аллах е превисоко над сето тоа! Со други зборови, присуството на Задгробниот свет не подлежи на сомнеж, затоа што во него е скриена смислата на владеењето на Аллах, на Неговото совршенство, големина, убавина и милосрдие.

    И така, секој од трите свети изрази заедно со зборовите بِس۟مِ اللّٰهِ и لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , како и со сите благословени зборови, е семе на столбовите на верата, нивна суштина и на вистините на Куранот. Овие три израза се зрното и семето на молитвата, но истовремено и на Светиот Куран, небаре се блескав скапоцен камен, како што може да се види во почетокот на некои од светлите сури, коишто започнуваат со нив. Тие се вистински богатства и здрави потпори на делови од Рисале-и Нур, кои започнуваат со спонтани прослави на Аллах.

    Тие се и извор на Мухаммедовиот пристап каде што се повторувани по молитвата во рамките на многу широк опсег на Мухаммедовата заштита (Велајет) и Мухаммедовото служење (Убудија). При секоја молитва за време на овој огромен круг за споменување на Аллах, повеќе од сто милиони верници повторуваат заедно триесет и три пати سُب۟حَانَ اللّٰهِ , триесет и три пати اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ – и триесет и три пати.

    Би требало да сфатиш колку е важно изрекувањето на овие три благословени израза, кои се семето и суштината на Куранот, верата и молитвата, и колку е голем вознесот за нивното повторување триесет и три пати по молитвата во рамките на споменатиот широк круг.

    И како што првата тема од ова послание е важна лекција за молитвата, така и неговиот крај ненамерно стана лекција за споменувањето на Аллах во молитвата за Неговите дарови!

    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى اِن۟عَامِهٖ

    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

    ДЕВЕТТА ТЕМА

    بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ

    اٰمَنَ الرَّسُولُ بِمَٓا اُن۟زِلَ اِلَي۟هِ مِن۟ رَبِّهٖ وَال۟مُؤ۟مِنُونَ كُلٌّ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَمَلٰٓئِكَتِهٖ وَكُتُبِهٖ وَرُسُلِهٖ لَا نُفَرِّقُ بَي۟نَ اَحَدٍ مِن۟ رُسُلِهٖ ... اِلٰى اٰخِرِ ال۟اٰيَة

    Причината што доведе до објаснување на овој голем, возвишен и сеопфатен знак, т.е. ајет од Куранот и стана повод за неговото толкување, дефинитивно е лична состојба како резултат на возбудливо духовно прашање и откривање на големо Божјо добродетелство, како што следува.

    Кај мене се јави прашањето:

    зошто го сметаат за неверник оној кој отфрла еден дел од вистината на верата исто како оној што не ја прифаќа верата и не го сметаат за муслиман, иако светлината на верата во Аллах и Последниот ден се како сонце што го оттргнуваат секој мрак? И зошто се претвора во вероотстапник и се урива до апсолутното неверие оној кој ја одбива вистината или столбот на верата, и оној што не ја прифаќа, излегува од кругот на исламот? А, би требало неговата вера во останатите столбови да го избави од апсолутното неверие.

    Одговор: Верата е единствена вистина што произлегува од шест столба меѓусебно слеани во едно коишто не подлежат на одделување. Таа е целосна и не трпи расчленување и претставува ограничен збир од столбови што не подлежат на изолирање. А, тоа е така затоа што секој од овие столбови на верата со нивните аргументи што го утврдуваат, ги докажува останатите столбови. Затоа и оној што не успева да ги погоди сите столбови со сите нивни аргументи, целосно е бессилен од гледна точка на правдата да отфрли еден од нив и да побие една од нивните вистини. Оној што негира, си ги затвора очите и упорствува во своето неприфаќање и одбивање. Тогаш влегува спротивното упорно неверие, кое со текот на времето го води овој човек кон апсолутното неверие. Тој ја губи човековата суштина и освен тоа што се наоѓа во духовен Пекол, фрлен е и во материјален Пекол.

    Како што во темите на Послание на Плодот објаснивме накратко дека столбовите на верата го докажуваат Воскресението (хашр), така и тука, потпирајќи се на грижливоста на Сеславниот, со многу лаконски и кратки упатства ќе ја разјасниме во шест точки длабоката и огромна смисла на споменатиот ајет од Куранот.

    Прва точка

    Со своите категорични аргументи верата во Аллах ја докажува верата во задгробниот живот заедно со утврдувањето на останатите столбови на верата, како што беше објаснето во Седма тема.

    Да, владеењето на Божјото господарство, неговта вековечна моќ, постојана сила и апсолутно богатство, како и управувањето од страна на постојаната и непрекината Божественост којашто ја раководи бескрајната вселена со сите нејзини неопходни и задолжителни елементи, се како управувањето на дворец, град или татковина. Ова владеење се распоредува со сите вселенски дела во рамките на редот и мерката и прави промени во согласност со бројни мудрости. Таа е тоа што ги управува атомите и планетите и истовремено ги вооружува и мувите, и ѕвездите како потчинети војници од организирана армија. Таа е тоа што во рамките на својата волја и наредба ги води сите кон грандиозна сеопшта парада на вистинското богослужение (Убудија) преку врховните маневри, тестови, проверки, обука и вежбање на функциите, со дејствителност и постојана активност, со маршеви и незапирливи движења. Можно ли е тогаш, логично ли е и впрочем, постои ли каква и да е веројатност да нема вечно седиште, вечно царство, трајно пројавување во вечен Дом слично на ова вечно владеење и на ова бескрајно управување засекогаш? Во никој случај... Не, и илјада пати не!

    Значи, владеењето и големината на Господарството на Аллах – сеславен е Тој, како што беше споменато во Седма тема, а истовремено и повеќето од Најубавите имиња на Аллах, и сите аргументи за нужното битие на Пречистиот и Севишниот, сведочат за Задгробниот свет, укажуваат на него и ја наметнуваат неговата реалност. Колку голема е основата на овој голем столб на верата и колку е здрава неговата потпора! Увиди го ова и ќе поверуваш во него како да го гледаш!

    И како што не е можно верата во Аллах да се оддели од верата во Задгробниот свет, исто така и невозможно и нелогично е верата во Аллах да се оддели од верата во пророците. Ова накратко беше споменато во Послание за Воскресението.

    Севишниот Аллах ја создал оваа вселена како доказ на Својата божественост и во форма на огромна божествена Книга на Вечниот. Секоја од нејзините страници ја изразува содржината на целата книга. Секој од нејзините редови ја открива смислата на целата страница. Тој ја создал вселената во налик на опредметен совршен Куран. Секој од неговите ајети, секој од неговите зборови, па дури и секоја буква и секоја точка се слични на чудо што ја боготвори светоста на Аллах и Го прославува. Тој ја создал вселената во налик на импресивен храм на Семилостивиот и го украсил со безброј мудри натписи и орнаменти. Во секој од неговите агли има група која потонала во вид на вродено богослужение пред нејзиниот семилостив Творец.

    Можно ли е овој обожуван, безгрешен Творец да не испрати учители што ќе ја предаваат содржината на Големата книга и да обучуваат преку неа? И можно ли е Тој да не се погрижи за толкувачите што ќе ги разјаснат ајетите на овој огромен Куран на Вечниот? И можно ли е тој да не назначи имами во овој голем храм за да стојат на чело на оние што свештенодејствуваат пред Него со различни форми на богослужение? И можно ли е Тој да не ги обезбеди овие учители, толкувачи и имами со Своите повелби на Владетелот? Бог да чува! Во никој случај! Не, и илјада пати не!

    Понатаму, милосрдниот и великодушен Творец ја создал оваа вселена за да ја докаже убавината на Своето сочувство и убавината на Својата жалост кон живите суштества заедно со совршенството на Своето господарство кон нив, како и за да ги поттикне кон благодарност и прослава. Тој ја создал вселената во форма на огромна гостилница, опширна величествена изложба и неповторливо убав парк. Таму се подготвени безброј слатки и разновидни дарови и се подредени чуда на мајсторство и брилијантни ремек-дела.

    Можно ли е овој милосрден и великодушен Творец да не разговара со своите свесни созданија преку пророците во извонредната гостилница? И логично ли е Тој да не ги научи на нивните благодарствени функции, на тоа како да ја изразуваат својата благодарност пред импресивните дарови, и какви се задачите на нивното богослужение пред Неговото огромно милосрдие, и како видливо да се освои Неговата љубов? Илјада и илјада пати не!

    Потоа, Творецот го сака Своето создание и плод, сака тоа да буди восхит и признание и дури изискува да биде допадливо и величано, коешто се докажува од фактот дека Тој во неговата уста вложил илјада видови осети за вкус. Пречистиот се отсликува Себе Си преку секое од Своите созданија, преку него открива дел од Својата духовна убавина и го претвора во објект на љубов од останатите созданија. Тој ја украсил вселената со Своето уметништво и ремек-дела.

    Логично ли е овој неповторлив Творец да не им проговори на најдобрите меѓу луѓето – господарите на созданијата? Можно ли е да не прати пророци меѓу најдобрите луѓе и убавите уметнички дела да останат без признание, и убавината на Натприродните убави имиња да останат без одобрение и восхит, и знаењето што Тој го дава, и љубовта што Тој ја вдахнува, да останат без емпатија? Бог да чува! Во никој случај! Не, и илјада пати не!

    Потоа, сезнајниот Собеседник одговара во соодветен момент на повиците на сите живи суштества, ги задоволува нивните природни потреби и им одговара на молбите и желбите испратени до Него на нивен посебен јазик. Тој беседи јавно, делотворно и непосредно преку своите бескрајни добротворства и постојаните придобивки кон нив, откривајќи решителност, избор и волја. Можно ли е и логично ли е овој сезнаен Собеседник да говори во овој миг и на дело со најмалото живо суштество, да му укажува прва помош при болест, да му потпомага со Своите добротворства и да му ги задоволува потребите, а да не комуницира со духовните водачи на човекот – господарот на повеќето созданија на земјата, тукашниот намесник на Аллах и избраниот плод на вселената? И логично ли е Тој да не упатува зборови и слова кон нив, како што разговара во мигов и на дело со повеќето живи суштества? И можно ли е да не ги испраќа по нив Своите повелби, писанија и свети книги? Бог да чува! Не, и илјада пати не!

    Значи, верата во Аллах со своите непобитни аргументи ја докажува верата во Неговите свети писанија и во Неговите достојни пророци. وَ بِكُتُبِهٖ وَ رُسُلِهٖ

    Потоа, оној што гласно ја прогласил вистината на Светиот Куран и ја воспеал, и што го спознал неповторливиот Творец, и се информирал за Него, и Го засакал, и придонел и другите да Го засакаат, и Му оддавал благодарност, и им посочил и на другите луѓе дека треба да Му се заблагодарат, и дури ја навел земјата да повторува: سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَللّٰهُ اَك۟بَرُ го слушаат дури и најдалечните небеса. Оној што се одзвал на видливите пројавувања, на Божјото господарство со широко и целосно почитување и во текот на илјада и триста години води една петтина од човештвото – според квантитативните димензии, а според квалитативните – половината од него, и го води на начин што предизвикува сушата и морето да се исушат и да се исполнат со копнеж и љубов... Оној што во покорност пред Божјите цели го прогласил Светиот Куран на вселената и во текот на сите епохи давал важни часови и упатувал достоен повик откривајќи ги функциите и вредностите на човекот и разјаснувајќи ја неговата положба и ранг... Тоа е Мухаммед, Чесниот, Справедливиот, Потврден со илјадници чуда, Аллах да го благослови и со мир да го дари!

    Можно ли е овој драг и богоизбран раб да не биде најдостојниот пророк на Обожаваниот, Вистинскиот? И можно ли е тој да не биде Неговиот најголем пророк? Бог да чува! Не, и илјада пати не!

    Значи, вистината на اَش۟هَدُ اَن۟ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ заедно со нејзините аргументи ја потврдува вистината на اَش۟هَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ .

    Потоа, Творецот е Оној Кој одредил Неговите созданија да си разменуваат зборови на стотици илјади јазици и Тој е Оној Кој ги слуша и ги разбира зборовите на сите. Тогаш, можно ли е самиот Тој да не зборува? Не, и повторно не!

    Потоа, логично ли е Тој да не даде знаење за Своите божествени цели преку голема книга како што е Светиот Куран, којшто одговара на три зачудувачки прашања: Од каде изникнуваат овие созданија, каде одат, зошто доаѓаат едноподруго и зошто исчезнуваат по кратко време? Никогаш!

    Светиот Куран ја емитува својата светлина и сјај тринаесет столетија. Секој час сто милиони јазици го повторуваат со целосна инспирација и почит. Тој е запишан во срцата на милиони хафизи, којшто го запомниле со целосна возвишеност и светост. Со своите закони тој го управува поголемиот дел од човештвото, ја воспитува душата на луѓето, им ги прочистува душата и срцето, им го води умот. Тој е вечно чудо, како што беше докажано преку четириесетте мудрости во Рисале-и Нур. Беше разјаснето дека Светиот Куран поседува неверојатно красноречие за секој од четириесетте слоја луѓе, како што беше споменато во исклучително невообичаеното Деветнаесетто писмо. Овој велик Куран праведно заслужува да биде наречен Словото на Аллах, со што и на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, станува Аллахово чудо преку своите илјадници чуда.

    Можно ли е тогаш Светиот Куран да не биде Слово на бесмртниот сеславен Собеседник? И можно ли е тоа да не се заповеди на вечниот Творец, превелик е Тој и севишен? Бог да чува! Не и не, и стотици илјади пати не!

    Значи, верата во Аллах со сите свои аргументи докажува дека Светиот Куран е Словото на Аллах, семожен и превелик е Тој.

    Потоа, великиот Владетел постојано ја исполнува земјата со живи суштества и отстранува некои од нив населувајќи ја со разумни созданија, за да Го спознаат, да Му служат и да Го прослават.

    Можно ли е овој велик Владетел да ги остави небесата и ѕвездите празни и незафатени, и да не ги насели небесните дворци со нивните соодветни жители?

    И можно ли е овој велик Владетел да ја остави власта на Своето господарство во најопширното си царство без големина и грандиозност, без извршни служители, без пророци претставници, без контролори набљудувачи, без воодушевени гледачи, без почитувани раби, без покорни поданици? Бог да чува! Никако, и толку пати не, колку што им е бројот на ангелите!

    Потоа, семудриот, сезнаен, милосрден Управител ја создал вселената во форма на таква книга што во секое семенце на секое дрво, тревичка и цветче им ја запишал програмата за живот, нивните животни функции и задачи, во малата меморија, мала како синапово зрно, на секое разумно создание ги регистрирал сите собитија од неговиот живот, ги сочувал сите настани во Своето целокупно владеење и секоја случка во вдлабнатините на Своето царство доловувајќи ги во нивните многубројни форми. Тој ги создал Рајот и Пеколот, мостот Сират и Прецизните Мерки, со кои ќе се реализираат Справедливоста, Мудроста и Милосрдието, коишто се најважните основи на Господарството (Рубубија).

    Можно ли е овој семудар Управител, овој Сезнаен и Милосрден, да не ги запише човековите дела поврзани со вселената?

    И можно ли е Тој да не ги регистрира делата на луѓето, за да им се даде награда или казна за нив, и да не им ги запише добрите и лошите постапки на плочите на судбината? Бог да чува! Не, и повторно толку пати не, колку што се буквите испишани по чуваната плоча (Лехви- махфуз) на судбината!

    Значи, вистината на верата во Аллах заедно со своите аргументи ја утврдува вистината на верата во ангелите, а исто така на непобитен начин ја утврдува и вистината на верата во судбината. Слично на сонцето коешто го прави денот видлив, и на денот којшто укажува на сонцето, исто и столбовите на верата заемно се утврдуваат.

    Втора точка

    Сè што проповедаат небесните книги и свитоци на чело со Светиот Куран и сите повици упатени од пророците, мир над нив, на чело со Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, почиваат врз пет-шест здрави основи и определени столбови. Сите пророци се стремат да ги потврдат овие основи и да ги предадат на другите. Затоа сите аргументи и докази коишто сведочат за нивната пророчка мисија и правдина, се насочени заедно кон овие основи и столбови, при што ја увеличуваат нивната сила и законитост. Овие основи не се ништо друго, туку верата во Аллах, во Последниот ден, во Неговите ангели, писанија и пророци, во судбината од севишниот Аллах – без разлика дали е добра или лоша.

    Значи, шесте столба на верата апсолутно не може да се разграничат. Секој од нив ги потврдува останатите како една целина и дури ги изискува и ги налага. Тие се органска целина којашто не прифаќа расчленување и се комплексно единство коешто воопшто не може да се раздели на делови. Како што и секоја од гранките на благословеното рајско дрво Туба со корени во небото, и секое од неговите плодови, и секое од ливчињата му се потпира на вечниот живот на тоа дрво, така е и невозможно некој да го одрече и животот на единствениот лист, поврзано со него, без да успее да го отфрли постоењето на самото дрво, видливо и светло како сонцето. Ако го отфрли, тоа дрво ќе го побива и ќе го натера да замолчи толку пати колку што му е бројот на гранките, плодовите и лисјата. Слична на него е и верата со нејзините шест столба.

    На почетокот на оваа тема имав намера да ги објаснам шесте столба на верата во шест мудрости – со пет значајни детали за секоја од нив. Сакав да одговорам со повеќе и со подетални појаснувања на возбудливото прашање поставено во воведот, но препреки и тешкотии ме спречија во остварувањето. Сепак мислам дека, што се однесува до доброинформираните луѓе, првата мудрост која е доволен критериум за темата, не остава поле за повеќе појаснувања.

    Така беше сосема појаснето дека кога муслиман ја отфрла која и да е вистина на верата, тој паѓа во апсолутно безбожие бидејќи столбовите на верата се меѓусебно поврзани во верига. Исламот тоа го открива подетално и поцелосно во споредба со другите религии. Муслиман кој не го признава и го отфрла Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, тој не го разбира Пречистиот Аллах (заедно со Неговите атрибути), а не го сфаќа и Задгробниот свет. Верата на муслиманот е силна и цврста дотолку што никогаш не се колеба и не остава поле за негирање бидејќи се потпира на голем број аргументи и дури чиниш разумот се принудува да ја прифати оваа вера.

    Трета точка

    Еднаш извикав اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ и почнав да барам голема добрина што ќе соодветствува на огромното значење на овие зборови, и наеднаш се сетив на следниот израз:

    اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلَى ال۟اٖيمَانِ بِاللّٰهِ وَعَلٰى وَح۟دَانِيَّتِهٖ وَعَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ وَعَلٰى صِفَاتِهٖ وَاَس۟مَائِهٖ حَم۟دًا بِعَدَدِ تَجَلِّيَاتِ اَس۟مَائِهٖ مِنَ ال۟اَزَلِ اِلَى ال۟اَبَدِ

    Размислував на нив и утврдив дека целосно соодветствуваат на смислата, како што следува:...

    ДЕСЕТТА ТЕМА

    Цвет од Емирдаг

    Убедлив и конечен одговор на приговорите во врска со повторувањата во Светиот Куран.

    Драги и верни браќа,

    Кога почнав да пишувам на оваа тема, се наоѓав во тешка и вознемирувачка состојба, а и бидејќи темата подоцна не беше обработена и си остана како што и спонтано настана, во неа царува извесна нејаснотија. Но, сфатив дека овие не до толку концептуални изрази содржат неверојатно и прекрасно красноречие (и’џаз). Жално е што не можев да му го оддадам заслужениот исказ. Колку и да емитува пригушена светлина јазикот на ова послание, од гледна точка на својата поврзаност со Светиот Куран тоа се толкува како мисловно богослужение и може да се спореди со школка којашто содржи во себе возвишени блескави скапоцености. Затоа ве молам да не ѝ обраќате внимание на обвивката, туку да се задлабочите во нив. И ако сметате дека посланието е навистина достојно за тоа, сметајте го за Десетта тема на Послание за плодот, а инаку, едноставно прифатете го како одговор на вашите поздрави.

    Бидејќи страдав од неухранетост и болести, бев принуден да го пишувам ова послание со исклучителна обопштеност и лаконизам, вклучувајќи многу вистини и аргументи во само една реченица. Со милоста на Аллах го завршив за два дена за време на благословениот месец Рамазан. Ве молам, извинете ме за краткоста([4]).

    Драги и верни браќа,

    Кога го читав Куранот во Светиот месец Рамазан, неговата чудесна изложба, размислував за смислата на триесет и трите ајети, т.е. стихови коишто укажуваат на Рисале-и Нур, и се разјаснети во Прв Одблесок. Забележав дека секој од нив, па дури и ајетите на соодветната страница и нивната тема небаре го определуваат Рисале-и Нур и нивните ученици од гледна точка на тоа дека тие добиваат дел од нивното изобилство и дел од нивната содржина, особено натписот за светлината во истоимената сура (поглавје) од Куранот (Ан-нур). Овој ајет го покажува со десет прста Рисале-и Нур, како и ајетот што следува – ајет за темнината. Тие ги определуваат противниците и непријателите на Посланијата и дури им ја даваат најважната лекција, затоа што не е тајна дека местото, перспективите и целите на овие ајети не се ограничуваат во определено време и место, туку ги опфаќаат сите времиња и места, односно излегуваат од конкретните рамки и добиваат универзалност и општа значајност. Затоа почувствував дека Рисале-и Нур и нивните ученици го претставуваат на највистинскиот начин еден од елементите на оваа сеопфатност.

    Да, обраќањето на Светиот Куран придобило целосност, апсолутно пространство, врховна издигнатост и наполна универзалност, затоа што произлегува директно од апсолутно сеопфатната позиција на сеопштото Господарство (Рубубија) на Бесмртниот Собеседник, пречист е Тој. Ова обраќање придобива слични квалитети и од големата сеопфатна позиција на оној кому Книгата му е објавена – достојниот Пророк, Аллах да го благослови и со мир да го дари, претставникот на човечкиот род, кому му се обраќа во името на целокупното човештво, па дури и на целата вселена. Обраќањето го придобива својот квалитет и од тоа дека е упатен кон широката и колосална позиција на сите слоеви од човештвото низ сите времиња. Тоа ги придобива истовремено и од издигнатата сеопфатна позиција којашто произлегува од конечното појаснување на законите на Пречистиот Аллах, поврзани со животот на овој свет и со задгробниот живот, со земјата и небото, со беспочетокот и бескрајноста – законите што го засегаат Неговото Господарство (Рубубија) и ги опфаќаат делата на сите созданија.

    Ова големо обраќање кое го придобило соодветното пространство, извишеност, сеопфатност и универзалност, открива блескаво и чудесно красноречие и наполна сеприсутност. Неговите природни и надворешни оцени се достапни и разбирливи за обичните луѓе, а тие се мнозинството од луѓето на кои им се обраќа, и истовремено даваат обилен дел од знаењата на оние што ги достигнале највисоките нивоа на мислата и се вбројуваат во врховните интелектуални кругови.

    Ова големо обраќање не само што им ги дарува своите упатства на собеседниците и ги упатува на поука од историските приказни, туку и изгледа свежо и ново, небаре тукушто е откриено, и ја запазува својата актуелност и валидност за секој белег низ секоја епоха, доколку тоа е единствена варијанта од варијантите на сеопштиот закон. Особено ако станува збор за честото повторување на угнетувачите... угнетуваните اَلظَّالِمٖينَ ، اَلظَّالِمٖينَ , за нивното строго одвраќање, за страшното предупредување дека ќе ги снајде беда и на земјата и од небесата заради нивните гревови и угнетувања. Преку повторувањето се привлекува вниманието кон најголемите насилства во оваа епоха, изложувајќи ги различните мачења и беда што ги снашле Адитите, Самудјаните и Фараонот, а истовремено се праќа утеха и спокој во срцата на угнетените верници споменувајќи им за спасението на достојните пророци од родот на Ибрахим и Муса (Мојсеј), мир над нив.

    Да, преку блескаво чудесно красноречие великиот Куран дава јасно упатство откривајќи дека за заблудените неодговорни луѓе изминатите времиња и поминатите епохи се долина на пусто и застрашувачко небитие без дно и на распаднати, болни и меланхолични гробишта. Куранот ги покажува како жива страница исполнета со поуки и лекции, со неверојатно знаење кое пулсира од живот и блика во виталност открај-докрај, ги покажува како Господово царство поврзани со нас преку сродство, ги појаснува преку своето неповторливо красноречие правејќи ги очигледни, небаре ги проектира на екран. Еднаш пред нас ни носи едни епохи, другпат ни носи други.

    Со истото красноречие великиот Куран открива дека немарните ја гледаат вселената како бескрајно и напуштено пространство, како нејасен неоргански свет без дух, којшто се лизга во вителот на разделбите и болките. А самиот тој го претставува како извонредна книга напишана од Единствениот, Вечниот, како уреден град изграден од Семилостивиот, Милосрдниот, како извонредна изложба уредена од Великодушниот Господар за да ги покаже своите творби. Преку ова појаснување, Куранот му вдахнува живот на безживотниот свет, ги тера некои од неживите творби да ги одржуваат другите и секое делче да ги поддржува и да им потпомага на другите, небаре комуницираат и меѓу себе водат срдечен другарски разговор. Секое нешто е потчинето и секое нешто има своја должност и функција. Така Светиот Куран ги упатува поуките на вистинската мудрост и на просветното знаење кон сите луѓе, џинови и ангели. Нема сомнеж дека овој велик Куран, којшто се одликува со неверојатно красноречие, е достоен да поседува виши и врвни својства, свети и врховни квалитети, како на пример следните: во секоја негова буква се содржат по десет, сто, а понекогаш и по илјада, односно илјадници добродетелства. И џиновите, и луѓето се неспособни да создадат сличен на него, дури и да си ги обединат силите. Тој се обраќа со красноречиво и мудро Слово кон целиот човечки род, па дури и кон целата вселена. Милиони луѓе во секоја епоха копнеат со страст и задоволство да го научат напамет. И покрај повторувањата, неговото често читање не предизвикува здодевност. И покрај многуте нејасни реченици и теми за децата, тој во целост влегува во милата и простодушна детска свест. И на болните, и на смртниците на кои и обичниот говор им нанесува болка во којашто страдаат, пријатно им е да го слушаат, и чувствуваат задоволство при неговото слушање. Светиот Куран поседува и други виши особености и свети карактеристики. Тој им дарува на своите читатели и ученици разновидна среќа од двата Дома.

    Преубавото красноречие на Куранот се открива исто и во стилот на неговото врвно упатство, доколку во него на најдобар можен начин се земаат предвид квалитетите на неговиот достоен Гласник, Аллах да го благослови и со мир да го дари. Тој не знаел да чита и да пишува и не подлегнувал на лицемерство, маниризам и прикривање под каква и да било форма. Неговиот стил лесно се усвојува од обичните луѓе, коишто се мнозинство од публиката и со својата вербална едноставност, разбирлива и блиска до нив, влијае на нивните умови. Тој пред нив раствора такви видливи и сјајни страници како небото и земјата, ги насочува погледите кон чудата на Божјата моќ и буквите на исклучителната Божја мудрост, коишто се скриени под вообичаените нешта и појави.

    Потоа, Светиот Куран открива дел од своет уникатно красноречие и преку изразитото повторување на една и иста реченица или на една и иста приказна, кога упатува различни слоеви од своите соговорници кон многу значења и поуки коишто се содржат во соодветниот ајет или парабола. Повторувањето се наметнува од тоа што Куранот е книга за молитва и повик, како и книга за споменување на Аллах и за еднобожие. Сето тоа изискува повторување. Следствено, секој ајет или секоја парабола коишто се повторуваат, содржат нова смисла и нова поука.

    Неверојатното красноречие на Куранот се открива и преку вклучувањето во него на приватни настани од животот на достојните следбеници (сахаба) во време кога Куранот бил објавуван и се граделе основите на Исламот и на неговите законодавни норми. Гледаш како на овие настани се одделува исклучително внимание, преку кое се покажува дека и најситните детали на најмалите приватни случки се под погледот на Божјото милосрдие и во кругот на Неговото управување и Неговата волја заедно со тоа дека преку подробностите се откриваат Божјите обичаи произлезени во вселената, како и целосни универзални закони. И нешто повеќе, споменатите настани од личниот живот на следбениците се чиниш семиња во основите на Исламот и на неговото законодавство. Во наредните епохи тие даваат зрели плодови – прописи и придобивки.

    Да, повторувањето се наметнува од повторувањето на потребите. Тоа е цврсто установено правило, поради кое Светиот Куран одговара на бројни прашања кои се повторуваат во текот на дваесет години и преку своите повторливи одговори упатува многубројни различни слоеви на луѓе. Во него се повторуваат реченици од коишто произлегуваат илјадници резултати и се повторуваат упатства коишто се резултат на безброј аргументи. Тоа се прави кога се утврдува во главите и се вметнува во срцето убеденост во претстојната голема промена и ужасен пресврт во светот, во уништувањето што ќе го снајде, во неговото распаѓање на делови, и во следната изградба на преубавиот и вечен Задгробен свет наместо оваа смртна земја.

    Понатаму, речениците и ајетите во Куранот се повторуваат исто така и кога се утврдува дека сите приватни и универзални процеси и пројавувања, почнувајќи од атомите и стигнувајќи до ѕвездите, се најдат во Дланките на Единствениот, сеславен е Тој, и се под Негов распоред, превелик е Тој.

    Повторувањата се употребуваат и при појаснувањето на Божјиот гнев и на Господовото незадоволство од угнетувањето применето од луѓето кога ја престапуваат целта на создавањето – угнетувањето кое ги тера созданијата, земјата, небото и елементите да негодуваат, и кое го распалува нивниот гнев кон неговите извршители.

    Затоа, не само што повторувањето на слични реченици и ајети при појаснувањето на слични големи и колосални прашања не се смета за реторички недостаток, туку тоа е красноречие со исклучителна убавина и неповторливост, красноречие со определено извишување и супериорност, влијателно слово кое целосно соодветствува со ситуацијата.

    На пример, реченицата بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ се повторува сто и четиринаесет пати во Светиот Куран, затоа што се работи за врвна вистина којашто ја исполнува вселената со светлина и сјајност, и цврсто ги поврзува земјата и небото, како што разјаснивме во Четиринаесетти Одблесок. Нема таков што не чувствува неопходна потреба од оваа колосална вистина во секој момент. Ако таа се повтори милион пати, потребата си останува без да се угаси, затоа што не е секојдневна потреба, како на пример потребата од леб, туку е исто како потребата од воздухот и светлината, коишто се неопходни секоја минута.

    И на пример, ајетот од Куранот اِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ال۟عَزٖيزُ الرَّحٖيمُ се повторува осум пати во Сура طٰسٓمٓ . Овој велик знак којшто содржи илјадници вистини во сура, којашто зборува за спасението на пророците, мир над нив, и за казната на нивните народи, се повторува за да разјасни дека угнетувањето од страна на нивните народи ја засега целта на создавањето и е спротивставување на големината на апсолутното Господарство (Рубубија). Господаровата моќ изискува овие неправедни народи да бидат казнети, како што и Божјото милосрдие наложува да бидат спасени пророците, мир над нив. Дури и илјадапати да биде повторено, овој ајет нема да ја задоволи потребата и желбата од него. Следствено, повторувањето и во овој случај е доказ на високо красноречие кое се одликува со чудотворност и лаконизам.

    На пример и овој ајет (стих) од Куранот: فَبِاَىِّ اٰلَٓاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ , кое се повторува во Сура Ар-Рахман (Семилостивиот), и за ајетот од Куранот - وَي۟لٌ يَو۟مَئِذٍ لِل۟مُكَذِّبٖينَ , кој се повторува во Сура Ал-мурсалат (Испратените). Секој од овие ајети (стихови) отворено изјавува пред лицето на сите епохи по слоевите на небесата и на земјата дека неблагодарноста на џиновите и на луѓето и непризнавањето на даровите од нивна страна, како што и противничкиот им гнет го буди гневот на вселената, ги тера земјата и небесата да негодуваат и да ја мразат и прејудицираат мудроста при создавањето на светот и неговата цел, ги нарушуваат правата на сите созданија и вршат престапи, ја занемаруваат и ја отфрлаат големината на Господарството (Рубубија). Затоа, споменатите два ајета се поврзани со илјадници слични вистини и ги имаат значењата и силата на илјадници проблеми, и ако бидат повторувани илјадапати во заедничка беседа упатена кон џиновите и луѓето, потребата од нив си останува и потребата продолжува да постои. И тука повторувањето е израз на величествен лаконизам и на прекрасно чудо.

    На пример и мудроста на пророчките молитви. Пророчката молитва наречена Ал-џаушан ал- кабир е прекрасна и соодветствува на вистината на Светиот Куран. Таа е изведен образец од него. Во неа се вели следново:

    سُب۟حَانَكَ يَا لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اَن۟تَ ال۟اَمَانُ ال۟اَمَانُ خَلِّص۟نَا وَ اَجِر۟نَا وَ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ

    Овие реченици се повторуваат стопати, но и илјадапати да се повторуваат, нема да се предизвика здодевност бидејќи ја содржат најважната вистина на светот – Еднобожието (Тевхид), најголемата од функциите на созданијата пред нивниот велик Господ – Прославата (Тасбих), Похвала (Тахмид) и Почитта кон Неговата светост (Такдис). Тие го содржат и најголемиот проблем на човечкото битие – спасението од Огнот и избавувањето од вечната несреќа, и најпотребната цел на богослужението (Убудија) и на човековата слабост – молитвата.

    Така гледаме слични основи во видовите повторувања коишто се содржат во Светиот Куран([5]).

    Забележуваме дека понекогаш дури и на една негова страница повеќе од дваесет пати директно или индиректно се дава израз на вистината за Еднобожието (Тевхид) според барањата на темата, потребата од разбирање и нормите на красноречието. Преку повторувањето се раѓа копнеж да се препрочита уште еднаш и уште еднаш, придавајќи му сила и извишување на красноречието без да предизвика здодевност и монотонија.

    Деловите на Рисале-и Нур ја појаснија мудроста на повторувањето во Светиот Куран и аргументите во негова полза и докажаа до каков степен му соодветствуваат на красноречието и се во хармонија со него, и колку е преубаво.

    Што се однесува до разликата во красноречието на сурите од Мека и Медина, како и до нееднаквоста меѓу нив од гледна точка на словесното чудо (и’џаз), на деталноста и реверзибилноста, тоа може да се појасни на следниот начин.

    Во првиот ред на соговорниците и противниците во Мека стоеле многубошците од племето Курајш, коишто биле неписмени и неуки. Красноречието барало висок и силен стил, чудотворна убедлива краткост и повторување коештосеналожувазадасепостигнеразбирливост и утврдување во свеста. Затоа повеќето сури од Мека ги изложуваат столбовите на верата и степените на еднобожието со определена сила и извишување, со исклучителен чудотворен лаконизам многукратно ја повторуваат верата во Аллах, принципите, Судниот ден и Задгробниот свет, и дури им даваат израз на овие столбови на секоја страница, во секој знак, во една реченица или еден збор, а понекогаш и во една буква, во изнесување напред и забавување, во определеност и неопределеност, во испуштање и споменување. При слични состојби и реторички конструкции столбовите на верата се утврдуваат на начин кој ги тера теоретичарите и мајсторите на ораторското искуство да онемат од изненадување пред овој волшебен стил.

    Рисале-и Нур, а особено Дваесет и петтото Слово со своите примени го појаснија чудотворното красноречие на Куранот во четириесет негови пројавувања, а исто така и толкувањето кое се содржи во брошурата на арапски јазик, насловена како Знаци на Чудословието (Ишарату’л И’џаз) во предназначените места на лаконизмот. Таа прекрасно го појаснува неверојатното красноречие на Куранот од гледна точка на комбинацијата меѓу неговите одделни знаци. И двете споменати посланија фактички докажуваат дека знаците од Мека се одликуваат со висок и исклучителен реторички стил и со врвен и чудесен лаконизам.

    Што се однесува до знаците и сурите од Медина, во првиот ред на нивните соговорници и противници стоеле Евреите и христијаните, коишто се благословени со Писание и веруваат во Аллах. Правилата на реториката, начините на упатство и основите на известувањето го изискувале Словото, упатено кон благословените со Писание, да соодветствува на нивната реална состојба, затоа и стилот е лесен, јасен и непречен, со појаснувањето на деталите и фрлајќи светлина врз нив, а не врз основите и столбовите на верата. Причината е што, имено, подробностите се извор на делумните прописи и целосни закони, како и предмет на разногласија по правни и религиозни прашања. Затоа сурите од Медина честопати се јасни, лесни, издржани во специфичниот за Куранот чудотворен стил. Но, кога во него се споменува силно резиме, краток заклучок, цврст заклучок или непобитен аргумент како последица од приватен случај, тоа го претвора индивидуалниот настан во целосно и универзално правило и го обезбедува придржувањето кон него преку зајакнување на верата во Аллах, кое се реализира преку споменувањето на овие конечни сумирани детали на еднобожието, верата и Задгробниот свет. Гледаш како преку подробностите јасната и лесна тема се озарува и извишува.

    Во десет одлични црти и префинетости кои се содржат во Втората светлина од Вториот пламен на Дваесет и петтото Слово, посветено на чудословието од Куранот (и’џаз), Рисале-и Нур им откриваат и докажуваат дури и на упорните колку висока реторика, какви врвни достоинства и видови прецизно и недостижно красноречие се содржат во овие детали и подробности.

    Ако сакаш, погледни ги следниве ајети (стихови):

    اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ ۝ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَى۟ءٍ عَلٖيمٌ ۝ وَهُوَ ال۟عَزٖيزُ الرَّحٖيمُ ۝ وَهُوَ ال۟عَزٖيزُ ال۟حَكٖيمُ

    Погледни и други слични на нив коишто соопштуваат за еднобожието и потсетуваат на Задгробниот свет, и повеќето од кои се во завршна позиција. Ќе забележиш дека кога во Вториот Сјај од Вториот Одблесок на Дваесет и петтото Слово се разјаснуваат второстепените правни норми и социјалните закони, погледот на соговорникот се упатува кон високи општи хоризонти и преку деталите, распоредени на крајот од знаците, лесниот, јасен и достапен стил се заменува со висок, небаре читателот преминува од час по право кон час по еднобожие. Така се докажува дека Куранот е книга со закони, прописи и мудрости, а истовремено книга по верувања и вера, а истовремено и книга за потсетување и размислување, а и книга за молитва и повик.

    И така, гледаш дека во сурите и знаците од Медина се содржи вид неверојатно сјајно красноречие кое е поразлично од реториката на сурите и знаците од Мека во зависност од различните теми и цели на упатство и известување.

    Различноста може да се забележи дури и само во два израза: رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ и رَبُّكَ . Првиот дава знаење за رَبُّ ال۟عَالَمٖينَ (ахадија), а вториот за رَبُّكَ (уахидија), известувајќи за единството во рамките на единственоста.

    Овој вид красноречие може да се види дури и во една реченица. Во единствен знак на пример, е покажано продирањето на Божјото знаење во атомот на очната зеница и во позицијата на сонцето во центарот на небото, како и сеопфатноста на Божјата моќ којашто со еден ист инструмент ја поставува секоја работа на своето место и го претвора сонцето во око на небото.

    На пример знакот خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضَ доаѓа по знаците يُولِجُ الَّي۟لَ فِى النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِى الَّي۟لِ . Односно откровението за продирањето на Неговото знаење во тајните на срцата доаѓа откако се споменува големината на созданијата на небесата и на земјата и нивното распространување пред погледите. Во свеста се утврдува дека Тој ги знае мислите на срцата и нивните скриени копнежи во рамките на големината со која ги создал небото и земјата и со која ги управува нивните дела. Завршните зборови وَ هُوَ عَلٖيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ се форма на красноречие коешто го претвора лесниот, разбирлив и природен стил, разбирлив за обичните луѓе, во возвишено упатство и во привлечно универзално послание.

    Важно прашање:

    Површниот и плиток поглед не може да ја забележи значајната вистина што се содржи во Светиот Куран и не ги разбира видот сооднос и врската меѓу кратко излагање коешто дава израз на извишено еднобожие или соопштува целосен закон и обична делумна случка. Затоа некои си замислуваат дека станува збор за познати реторички недостатоци. Не ги гледаат на пример причините за споменување на следниот голем закон: وَفَو۟قَ كُلِّ ذٖى عِل۟مٍ عَلٖيمٌ , којшто е формулиран како коментар на еден настан – итроста, преку која Јусуф (Јосиф), мир над него, го зема кај себе својот брат. Каква тајна и каква мудрост се кријат во тоа?

    Одговор: Повеќето долги и средни сури, од кои секоја е чиниш сама по себе мал Куран, не се задоволуваат со две или три од четирите му цели (еднобожие, пророштво, Суден ден, справедливост заедно со богослужение), туку се стремат да ја опфатат суштината на Куранот. Секоја од овие сури е книга за потсетување, вера и размислување, како и книга за законодавство, мудрост и упатство – книга составена од неколку книги која насочува кон различни многубројни поуки. Воочуваме дека секоја тема, па дури и една страница ги отвораат пред луѓето вратите на верата, на спознанието на Аллах и на степените на еднобожието преку кои се реализираат многу поставени цели. Куранот го чита напишаното во големата Книга на вселената и му дава јасно толкување како резултат на коешто ја утврдува длабоко во суштината на верниците сеопфатноста на Божјото Господарство (Рубубија) и им ги покажува неговите импресивни пројавувања по хоризонтите и во душите. Затоа и она што надворешно изгледа слабо споено, се покажува како основа за универзални цели и последователно стапува во здрави врски и стабилни меѓусебни корелации. Така стилот целосно соодветствува на барањата на темата и неговата реторичка вредност значително се повишува.

    Друго прашање: Каква мудрост се содржи во фактот дека Куранот носи илјадници докази како потврда за задгробниот живот, за еднобожието и за наградата на луѓето? Каква тајна се крие во привлекување на вниманието, директно и индиректно, кон овие положби во секоја сура, па дури и на секоја страница и во секоја тема?

    Одговор: Бидејќи Светиот Куран го потсетува човекот на најголемиот пресврт во историјата на светот, кој ќе им се случи на созданијата, односно задгробниот живот. Куранот дава упатства за најголемиот проблем што го засега човекот – носителот на Најголемиот завет (Ал- имана ал-кубра) и намесникот на Земјата, а имено прашањето за еднобожието околу кој се врти темата за задгробната судбина – за вечното блаженство или несреќа. Истовремено Куранот го отстранува протокот на бесконечни сомнежи и ги разбива најсилните разновидности на безбожието и одбивното одрекување. Затоа ако Куранот ги насочува погледите кон верата во овие страшни пресврти и ги турка упорните да го потврдат ова големо и задолжително за човештвото прашање... Да, ако го прави тоа илјадници пати и ги повторува овие прашања милиони пати, тоа во никаков случај не може да биде сметано за прекумерност во красноречието, како што не може да роди ниту монотонија, ниту здодевност, а не ја запира ни потребата повторно и повторно да се чита за нив во Светиот Куран, затоа што нема поважно и поголемо прашање во битието од она за еднобожието и за Задгробниот свет.

    На пример, вистината на следниов ајет од Куранот:

    اِنَّ الَّذٖينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم۟ جَنَّاتٌ تَج۟رٖى مِن۟ تَح۟تِهَا ال۟اَن۟هَارُ ۝ ... خَالِدٖينَ فٖيهَٓا اَبَدًا

    Овој ајет носи радосна вест за вечното блаженство и се прогласува пред беспомошниот човек кој се судира со вистината за смртта во секое време и тој го избавува и него, и неговиот свет, и сите негови сакани луѓе од претставата за животен крај како за уништување довека, ги спасува од канџите на небитието и дури им дарува вечно владеење и трајно блаженство. Ако цитираниот знак од Куранот се повтори милијарда пати, тоа нема да се смета за прекумерност и никако нема да го смали неговото красноречие.

    Така гледаш дека Светиот Куран кој разрешува слични вредни прашања и се стреми да ги задоволи своите соговорници со непобитни аргументи, ги вкоренува длабоко во разумот и во срцето споменатите големи пресврти и колосални промени во вселената, и ги прави лесни и јасни, како на пример промените во живеалиштето и неговиот надворешен изглед. Тогаш би требало илјадакратното обраќање на вниманието кон слични проблеми – директно, скриено и индиректно – да го возобновува својот благодат и да биде исклучително потребно, како што за човекот се насушни лебот, воздухот и светлината, и неговата потреба од нив не се прекинува.

    На пример и мудроста, вклучена во повторувањето на следните ајети (стихови) од Куранот:

    اِنَّ ال۟كَافِرٖينَ فٖى نَارِ جَهَنَّمَ, اَلظَّالِمٖينَ لَهُم۟ عَذَابٌ اَلٖيمٌ

    И во други слични ајети се упатуваат слични предупредувања и закани кои се издржани во исклучително строг и суров стил. Како што категорично беше докажано во Рисале-и Нур, преку тоа повторување целта е да се пренесе и потцрта дека безбожието на човекот е престап во секаква смисла и тоа ги нарушува правата на созданијата и на повеќето творби, кое го предизвикува гневот на небесата и на земјата, и толку многу ја исполнува суштината на елементите со бес и одбивност против неверниците, што се нафрлуваат против угнетувачите со потопи и други катастрофи, и дури и Пеколот се тресе и одвај се воздржува да не избувне од гнев, како што е јасно кажано во следниот ајет од Куранот:

    اِذَٓا اُل۟قُوا فٖيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهٖيقًا وَهِىَ تَفُورُ ۝ تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ ال۟غَي۟ظِ

    Ако Владетелот на вселената го повтори овој голем грев во своите заповеди со исклучителен забранет и суров тон илјадници, милиони, па дури и милијарди пати – неверието и казната за него, тоа апсолутно нема да биде сметано за прекумерност и за реторички недостаток.

    Така е поради значењето на споменатиот грев, кој ги засега сите присутни и ги руши неограничените права, а истовремено и поради мудроста, вклучена во откривањето на значењето коешто Сеславниот го оддава на правата на Своите поданици и во докажувањето на бескрајната искреност којашто се содржи во неверието на оние што одрекуваат и во нивното гнасно угнетување. Целта на повторувањето не е за да покаже колку ништожен и незначителен е човекот, туку колку е огромен престапот на неверникот и колку е страшно неговото угнетување. Гледаме дека повеќе од илјада години стотици милиони луѓе го читаат Светиот Куран со жар, копнеж и неодложна потреба од него без да почувствуваат здодевност и монотонија.

    Да, секој сегмент од времето и секој ден претставува минлив свет и врата што се отвора кон нов свет. Насушното и жедно илјадакратно повторување на لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , за да бидат просветени од светлината на верата сите овие движечки светови, небаре оваа изрека на еднобожието لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ја претвораат во поучна ламба меѓу завесите на овие светови и дни. Така и читањето на повторувањата од Куранот му даваат до знаење на човекот за огромната казна за гревовите направени во мракот кој владее над безбројното множество од слики што се движат и разминуваат, и светови што постојано се обновуваат. Повторувањата од Куранот покажуваат и колку одвратни се образите на гревовите што се одразуваат во огледалото на животот, помагаат во Денот на воскресението идните услови да сведочат во полза на човекот, а не против него, го издигаат до степен да стекне знаење за одмаздата на кое подлежат гревовите, го тераат да ја осознае вредноста на предупредувањата упатени од Владетелот на вечноста и бесмртноста разбивајќи ја упорноста на угнетувачите и тираните, во него раѓаат копнеж да се ослободи од деспотизмот на заповедничката зла душа (нефс). Во името на сите овие цели Светиот Куран ги повторува своите посланија одново и одново со исклучителна мудрост откривајќи дека множеството од предупредувања направени со таква настојчивост, сила, строгост и интензивност се голема реалност и сатаната е неуспешен во своите обиди да пренесе дека тие се лага и избегнува да ги претставува за празни слова. Да, пеколните маки се самата справедливост за неверниците што не ги послушале предупредувањата.

    Повторувањата во Куранот се среќаваат и во расказите за пророците, мир над нив, на пример мудроста содржана во приказната на Муса (Мојсеј), мир над него, значењата и придобивките што се содржат во неговиот жезол, а истовремено и мудроста во повторувањето на расказите за другите пророци, мир над нив, коешто цели да ја докаже пророчката мисија на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари. Откривајќи го пророштвото на сите нив, се аргументира вистинитоста и правдината на неговата дејност, доколку не е можно таа да се одрече без да се отфрли нивната мисија и следствено со нивното споменување се докажува неговото пророштво. Потоа, многу луѓе не можат и не успеваат во секое време да го читаат целиот Куран, а се задоволуваат само со лесните за нив места. Оттука се појаснува мудроста во тоа секоја долга и средна сура да се претвори во еден вид мал Куран, а истовремено и во тоа да се повторуваат расказите како што се повторуваат неопходните столбови на верата. Односно повторувањето на пророчките приказни не само што воопшто не е прекумерност, туку е и реторичка норма. И уште нешто, во него се содржи известување дека појавата на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, е најголемиот настан за човештвото и најзначајното прашање на вселената.

    Да, фактот дека на личноста на достојниот Пророк, Аллах да го благослови и со мир да го дари, е одредена најголемата и највисоката положба во Светиот Куран и дека مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ , коешто се содржи во четирите столбови на верата, се поврзува со لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ , е категоричен доказ дека мисијата на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, е најголемата вистина во вселената, дека тој е најблагородниот меѓу созданијата и дека неговата правда, којашто ја претставува неговата целосна духовна личност, неговата висока положба и издигнат степен, е сонце што ги осветлува и двата света. Горенаведеното исто така е доказ дека тој е достоен за својата необична положба, како што беше категорично докажано со многу аргументи и докази во делови од Рисале-и Нур. Тука ќе дадеме само еден од илјадниците, како што следува.

    Еквивалентноста на сите добри дела извршени низ сите епохи од опкружувањето на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, се запишува во книгата на неговите добри дела според правилото:

    Осветлувањето на сите вселенски вистини преку донесената од негова страна светлина им овозможува да чувствуваат задоволство не само џиновите, луѓето и живите суштества, туку и целата вселена, и небесата, и земјата, коишто сведочат за неговите добродетелства. اَلسَّبَبُ كَال۟فَاعِلِ

    Прво тој ги добива плодовите на секојдневните вродени молитви, на милосрдните повици да биде благословен и со мир дарен, на духовните придобивки и добрите дела извршени и направени од праведниците на неговото опкружување, чијшто број достигнува една милијарда и чиишто молитви се прифаќаат без да бидат отфрлени. Доказ за последново е што пред нашите очи всушност се прифаќаат молитвите на растенијата, упатени на нивен својствен јазик, и молитвите на животните, упатени на јазикот на нивните природни потреби.

    Потоа, во книгата на неговите дела, Аллах да го благослови и со мир да го дари, влегува безгранична светлина при читањето – само при читањето, од страна на неговото опкружување, на Светиот Куран, во секоја буква во којашто се содржани по десет благодати и десет плода на задгробниот живот, но може и да се сто, и илјада. А буквите му се повеќе од триста илјади.

    Да, Сезнајниот тајните, сеславен е Тој, однапред ги знаел и ги гледал, и дека вистината на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, духовната личност на неговата благословена суштественост, ќе биде како рајското дрво Туба, затоа во Куранот му се дава толку големо значење, а тој ја заслужува високата позиција со којшто е удостоен. Во Своите заповеди Сеславниот појаснил дека застапувањето на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, може да биде добиено единствено следејќи ја неговата благородна традиција (Сунна) и настојувајќи на него, коешто е најважното човеково прашање. Понекогаш се земаат предвид и условите во коишто живеел тој како човечко создание и кои се семе за рајското дрво Туба.

    И така, бидејќи вистините што се повторуваат во Куранот поседуваат слична висока вредност и во нив се содржат достапните мудрости, здравото вродено чувство сведочи дека во нивното повторување е вклучено силно и сеопфатно духовно чувство, освен ако нечие срце боледува и нечие постоење е заразено од чумата на материјализмот. Тогаш е валидно следното познато правило:

    قَد۟ يُن۟كِرُ ال۟مَر۟ءُ ضَو۟ءَ الشَّم۟سِ مِن۟ رَمَدٍ وَ يُن۟كِرُ ال۟فَمُ طَع۟مَ ال۟مَاءِ مِن۟ سَقَمٍ

    Заклучок Десетта тема во два поговора

    Прв поговор

    Пред дванаесет години([6]) бев запрепастен кога слушнав дека е разобличена лошата намера и паганска цел на некаков си упорен безбожник кој скроил ужасен план да го понижи Светиот Куран преку свој превод. Тој јавно изјавил: „Нека се преведе Куранот за да се види неговата вредност!“ Односно луѓето да ги видат непотребните повторувања во него, да го читаат неговиот превод наместо оригиналот и сè некои вакви слични отровни идеи.

    Но благодарение на Аллах, преку своите непобитни аргументи и широката сеприсутна распространетост Рисале-и Нур ја парализираа оваа идеја, ја претворија во неплодна и мртва докажувајќи на непобитен начин дека воопшто не е возможно да се направи вистински превод на Светиот Куран; дека ниеден друг јазик освен класичниот арапски не е способен да ги задржи и да ги предаде реторичките особености и подробности на оригиналот; дека обичните и нецелосни преводи на човекот во никаков случај не ги заменуваат содржинските и чудотворни изрази на словата од Куранот, секоја буква од коишто носи од десет до илјада благодати. Затоа преводот во никаков случај не може да биде читан наместо оригиналот.

    Но лицемерите што учеле кај овој безбожник настојувале и правеле избрзани обиди во името на сатаната да ја угасат светлината на Светиот Куран. Бидејќи немам можност да се сретнам со никој, не знам какви се реалните околности, но најмногу претпоставувам дека имено гореспоменатото е причина да ја диктирам Десеттата тема и покрај тешките услови за живот.

    Втор поговор

    Еден ден седнав на горниот кат на хотел „Шехр“ по нашето ослободување од затворот во градот Денизли и ги разгледував многуте тополи наоколу во китните и убави градини. Ми се видоа весели со нивните привлечни танцувачки движења, како им се нишаат гранките и им затреперуваат лисјата при најмалото дување на ветрот. Ми се покажаа во својот најубав и пријатен облик и чиниш го прославуваа Аллах, насобрани за Неговото споменување и похвала.

    Нивните прекрасни движења ги допреа струните на моето тажно срце поради разделбата со моите браќа. Тагував затоа што бев останал сам. Одеднаш се сетив на есента и зимата и ме обзеде заборав кога си помислив дека лисјата ќе свенат и убавината и привлечноста ќе исчезнат. Почнав да жалам за чудесните тополи и да тагувам за сите живи суштества во коишто се манифестира истата неверојатна опијанетост. Очите ми се наполнија со солзи и во умот ми се натрупаа маките кои се стекнале со загубите и разделбите коишто го исполнуваат светот зад украсената и преубава завеса на вселената.

    Додека се наоѓав во оваа тажна состојба, светлината донесена од вистината на Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, ми помогна како што му помага на секој верник и ги замени бескрајната тага и жал со безумна радост и лекување. Засекогаш ќе бидам благодарен и вечно ќе бидам задоволен од оваа вистина, која само со еден од безбројните свои потоци светлина ми донесе спас и зацари утеха во длабочините на мојата душа. Тоа се случи на следниот начин.

    Немарниот поглед ги прикажа овие нежни листови и високи стројни дрвја како такви без цел, без функција и без полза, и нивното преубаво затреперување не произлегува од силен копнеж и опијанетост, туку од ужас пред разделбата и небитието. Уништувачки е овој несериозен поглед кој ја засега срцевината на љубовта кон вечноста и наклонетоста кон животот вродена во мене, а и кај сите останати, како и восхитот од убавините и сочувство кон припадниците од ист род. Земјата се претвори во душевен пекол, а разумот во орудие за несреќа и мачење. Додека страдав од оваа болна состојба, одеднаш преку светлината со која Мухаммед, Аллах да го благослови и со мир да го дари, го осветли целото човештво, завесата беше крената и обвивката беше тргната, и тогаш се открија толку многу мудрости, мисли, функции и задачи колку што се и лисјата на тополите. Стана јасно дека нивните плодови не одат во небитие, не тонат во празнотија, не се уништуваат и не исчезнуваат. Рисале-и Нур докажаа дека овие функции и мудрости се делат на три дела:

    Првиот дел е насочен кон Најубавите имиња на Највеликодушниот Творец. На пример, кога некој искусен мајстор создава оригинална машина, сите го слават, му даваат висока оценка на производот и ја благословуваат неговата генијалност, така и самата машина за возврат го благословува својот создател и го слави на својот специфичен јазик покажувајќи ги сосема очекуваните резултати. Така и слично на оваа машина секое живо суштество и секое нешто го слави со похвали својот Творец.

    Вториот дел е насочен кон погледите на живите суштества и разумните созданија, односно е предмет на пријатно изучување и слатко размислување, небаре секое нешто е когнитивна и научна книга. Овој свет, видливиот, исчезнува дури откако ги вклучува своите мисли во сознанието на разумните суштества, ги запечатува сликите во нивната меморија, како и во идеалните плочи (Алуах мисалија), и во архивите на скриениот свет. Односно тој се повлекува од видливото во скриеното дури откако стапува во многу кругови на битието и придобива разновидност од духовното, скриеното и когнитивното суштествување наместо надворешното и фигуративното, материјалното.

    Да, бидејќи Аллах постои и Неговото знаење е сеопфатно, од гледна точка на вистината не би требало во светот на верникот да има небитие, уништување, исчезнување, празнотија и ликвидирање. А светот на неверниците е полн со небитие, разделба и уништување, со празнотија и гибел. Оваа вистина се појаснува од познатата поговорка: „За оној што има Аллах, за него има сè, а за оној што нема, за него нема ништо.“

    Резиме

    Како што верата (иман) го спасува човекот од вечното уништување при смртта, така таа го спасува и земскиот живот на секој човек од темнините на небитието, исчезнувањето и празнотијата. А неверието, особено ако е апсолутно, со настапувањето на смртта го ликвидира и човекот и неговиот личен свет, и го фрла во темнините на душевниот пекол заменувајќи ги сладостите на неговиот живот со болка и тага.

    Нека тоа ечи во ушите на оние што го обожуваат земскиот живот и го претпочитаат повеќе од задгробниот! Ако се искрени, или тие нека најдат решение на овој проблем, или да влезат во пазувите на верата и да се избават од оваа страшна загуба!

    سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

    Ваш брат, кој се надева на вашите молитви и копнее да ве види

    Саид Нурси


    Писмо од Хусрев до неговиот учител напишано во врска со Десеттата тема

    Мој драг учителу!

    Бескрајни благодарности до Севишниот, го добивме Цветот од Емирдаг, наречен „Десеттата тема на плодот од Денизли“, која е една од најпознатите неверојатни книги за заштита на суд, Рисале-и Нур, кој го олесни копнежот од два месеци разделба и недостатокот од комуникација и ги наполни нашите срца со нов живот, ги освежи нашите души со чиста радост, а воедно ги набројува и убавините на повторувањата кои се достапни во величествените и моќни, милостивите и милосрдни стихови во Куранот, и ги објаснува значењето, потребата и важноста на повторувањата.

    Навистина, со секое вдишување на мирисот на „Цветот“, кој е многу достоен за одобрување и пофалба, возбудата во нашите души се зголемува. Соодветно на деветмесечните маки, како што Деветтата тема на Послание за плодот ја покажа убавината со тоа што стана одличен повод за нашето ослободување, така и „Цветот“ што се содржи во Десеттата тема покажува чуда достапни во елегантната чудотворна речитост на Куранот, соодветни на неговата убавина.

    Да, мој драг учителе, како што извонредната нежност и убавина на цветот роза не ги покажува трњето во дрвото, така и овој сјаен Цвет ни помогна да ги заборавиме нашите деветмесечни маки во затворот и тие маки ги намали на нула.

    Овој сјаен Цвет, којшто е напишан на таков начин што неговото читање не може да биде здодевно и којшто поттикнува задоволство во умот, особено од различните лекции што се содржат во него, на светот (како одговор на подмолните планови за омаловажување на Куранот преку имагинарниот превод на човекот) ја покажува во целост големината и вредноста на повторувањата во Куранот.

    Неговите следбеници во секоја епоха невообичаено цврсто го следат и во целост ги почитуваат неговите заповеди и забрани, со кое се докажува важноста на чудесното толкување на Куранот, ако тој беше откриен во денешницата; и во сите епохи, тој строго и повторно им се заканува и ги застрашува сторителите и угнетувачите, и грациозно и милостиво им покажува наклоност кон потчинетите, а особено меѓу неговите угнетувачи со кои се соочува во денешно време, веќе шест-седум години постојано ги тера да лелекаат од некој невиден небесен пекол; и исто така холистичките членови на угнетените во оваа епоха, предводена од учениците на Рисале-и Нур, кои навистина беа наградени за нивните многубројни заеднички и индивидуални спасенија, како спасението што им било дадено на пророците од претходните епохи на минатите генерации; и тоа ги покажува пеколните маки на неверниците, кои се негови противници. Сето ова, како и фактот дека овој Цвет завршува со две убави и прекрасни забелешки, како што Ви приложив и Вам, драг мој учителу, така и многупати им кажав и на моите браќа дека овој Ваш сиромашен ученик Хусрев бескрајно Му е благодарен на Бога што му го даде овој прекрасен Цвет, бидејќи јас никогаш претходно во мојот живот не сум чувствувал таква радост и задоволство.

    Нека секогаш Семожниот Аллах биде задоволен од Вас, наш драг учителу, да го ублажи големиот и тежок товар на слабите раменици и да Ви го насмее лицето сè до вечноста, амин!

    Да, мој драг учителе, ние сме секогаш задоволни од Аллах, од Куранот, од нашиот Пророк, од Рисале-и Нур, и од Вас, предвесникот на Куранот, наш драг учителе. И ние никогаш не жалиме што сме поврзани со Вас. И немаме ни најмала намера за правење злодела. Ние го сакаме само Аллах и Неговото задоволство. Со секој изминат ден, во нашите срца сè поголема е жедта за средба со Семожниот Аллах. За да биде волјата на Севишниот, без исклучок, на сите треба да им простиме и да им правиме добро, вклучувајќи ги и оние што нè угнетувале и ни наштетиле. Тоа е една од битните карактеристики на исламот – да се зајакне Рисале-и Нур во срцата на учениците, и без да сакаме, да го објави Аллах, на Кој бескрајно Му се заблагодаруваме.

    Вашиот многугрешен ученик,

    Хусрев

    ЕДИНАЕСЕТТА ТЕМА

    Светото дрво на општите столбови на верата (иман) ги дава своите зрели плодови, од коишто едниот е Рајот, вториот – вечното блаженство, и третиот – мислата за Аллах, преголемо е Неговото величие. Рисале-и Нур стотици од овие плодови целосно и во детали ги разјасниле во книгата Сјаен светилник (Сираџ ан-нур). Насочувајќи ве кон неа, тука ќе споменеме само неколку, а ќе споменеме дури и мал дел од многуте вкусни и посебни плодови.

    Еден од нив: Еднаш упатив повик со следнава содржина: „Господе, Те молам да се доближам до Тебе преку светоста и застапништвото на Џебраил (Гаврил), Микаил (Михаил), Исрафил и Азраил, за да ме заштитиш од злата на ѓаволите меѓу џиновите и луѓето!“ Веднаш штом го спомнав името на Азраил, чиешто споменување буди ужас во луѓето и ги тера да треперат, јас почувствував некаква исклучителна пријатна и утешна состојба и го прославив Аллах со зборовите: „Фала Му на Аллах!“ Почнав искрено да го сакам Азраил во својство на еден од ангелите, а убеденоста во нивното постоење е еден од столбовите на верата. Накратко ќе посочиме само еден таен плод од многуте плодови за верата во овој ангел.

    Еден од нив: Највредното за човекот, она што тој најмногу го чува и брани и вложува напори да го зачува, несомнено е неговиот дух. Наполно уверено почувствував длабока радост дека човекот го доверил најдрагото нешто на светот, својот дух, да го зачува силна, сигурна и надежна рака, да го чува од празнотијата, губењето и пропаѓањето. Потоа си ги спомнав ангелите, натоварени да ги запишуваат човековите дела, и видов дека и тие даваат многубројни слатки плодови.

    Еден од нив: За да ги овековечи своите добри дела и своите вредни зборови, човекот се стреми да ги зачува и да ги заштити од губење, независно дали преку запишување, претворање во стихови или дури преку запечатување на филмска лента, а тоа е валидно во уште поголем степен ако овие дела имаат вечни плодови во Рајот. Тогаш човек копнее уште повеќе да ги зачува.

    Угледните писари меѓу ангелите седат на рамениците на човекот за да го покажат во бесмртни снимки, и делата и постапките кои ги извршил да му ги обележат во вечни слики и да добие восхит и трајни довека скапоцени награди. Доживеав неопислива наслада од вкусот на овие преубави слатки плодови.

    Потоа, кога бранителите на заблудата ме лишеа од сè што е поврзано со социјалниот живот, ме одделија од моите книги, сакани луѓе и помошници, од сè што ми дава утеха, ме фрлија во туѓина и самотија, и се наоѓав во толку тешка и неспокојна состојба, што чувствував дека празниот земски живот ќе се сруши врз мене... Додека бев паднат во таква состојба, одеднаш на помош ми дојде еден од плодовите на верата во ангелите, ги осветли сите нишки на моето постоење, светот наоколу заблеска, се насели со ангели и добри духови и насекаде се распространи радост и веселба. Исто така ми се разјасни колку многу светот на заблудените луѓе е преполнет со извици на осаменост и тага, со празнина и мрак.

    Додека мојата фантазија се радуваше на насладата од овој плод, тоа доби и всушност вкуси друг сличен плод од обилните плодови на верата во гласниците на Аллах, мир над нив. Веднаш почувствував дека верата ми се увеличува, расте и се распространува сè додека не стане целосна и сеопфатна. Во мене засветија сите минати времиња и заблескаа со светлината на потврдата и верата во пророците, мир над нив. Се почувствував како да живееме заедно и секој пророк илјадакратно ги потврдува столбовите на верата коишто последниот од нив ги донел и проповедал, принудувајќи ја сатаната да замолчи и да онемее.

    Потоа во срцето ми се појави прашањето со конечниот одговор што се содржи во Тринаесеттиот Одблесок – Мудроста за барање засолниште кај Аллах:

    „Луѓето со верба располагаат со нејзини слични плодови, со слични придобивки и бескрајно пријатни и слатки резултати, со убави и добри резултати за своите дела и со многу придобивки за нив, со постојана грижа од страна на Најмилосрдниот од милосрдните, со Неговиот благослов и сочувство. Сето тоа им дава сила и поддршка на верниците, но зошто тогаш бранителите на заблудата значително доминираат над нив и дваесетте заблудени ги надминуваат и ги погубуваат стоте верници?“ Во текот на оваа мисла ми текна: А, зошто Светиот Куран се концентрира толку многу на поддршката од ангелите, којашто Аллах им ја испраќа на верниците, додека сатанските интриги се толку малодушни и слаби? Рисале-и Нур ја објаснуваат вложената мудрост во тоа со непобитни аргументи. Тука ќе го посочиме само одговорот на прашањето со одреден лаконизам.

    Да, кога некој злосторник или штетник тајно ќе фрли оган во некој дворец со цел да го разруши, понекогаш сто луѓе се ангажирани да го чуваат, или за заштита се бара помош дури и од владетелот или државата. За да се зачува целиот дворец, се бара присуство на сите услови, составни елементи и причини за неговото зачувување. А за неговото разрушување доволно е недостатокот на само еден од условите. Од овој пример сфаќаме како сатаните меѓу џиновите и луѓето извршуваат поразителни разрушувања и огромни духовни опустошувања со многу незначителни активности, како што некој злосторник може со едно чкорче кибрит да запали цела голема зграда.

    Да, почетокот и јадрото на сите зла, пороци и гревови е небитието и разрушувањето. Под нивното видливо суштествување се крие изопаченост, распаѓање и небитие.

    Врз основа на оваа состојба, сатаните и злосторниците со многу незначителна сила успеваат од џиновите и луѓето да ја одвратат неизмерната помош на бранителите на правдата и на вистината и ги тераат да побараат засолниште пред портите на Аллах и везден да се стремат кон Него. За оваа цел Светиот Куран собира за нив огромна и долга низа од заштитни средства. Тој на располагање им дава деведесет и девет Најубави имиња и ги поучува со строги заповеди да издржат меѓу непријателите.

    Од ова прашање неочекувано изникна основата на друго неверојатно прашање и почетокот на една голема вистина:

    Како што во Рајот се собрани жетвите и резултатите од сите постоечки светови и во него даваат вечни плодови во секое време засадените во земниот живот семиња, така и во Пеколот горат жетвите на небитието и им беснеат пожарите за да се откријат мошне болните резултати на бесконечните светови на ништото и исчезнувањето. Заедно со своите други многубројни функции ужасната фабрика на Пеколот го прочистува светот на битието од нечистотиите и отпадот на светот на небитието. Бидејќи не би сакале сега да му пристапиме на ова големо прашање, ако Аллах ни даде можност, ќе го појасниме понатаму.

    Потоа, дел од плодовите на верата во ангелите се поврзани со Мункер и Некир, како што следува.

    Еден ден си реков: „Неизбежно е – и јас, како и секој друг, еден ден ќе влезам во гроб.“ И мисловно влегов таму. Додека лежев во пустелијата, очаен од темницата во којашто сум фрлен, од својата целосна изолираност од сè, сам, без помошник, во тесното, мрачно и студено место наеднаш се појавија двајца познати пријатели од групата на Мункер и Некир. Тие ми пријдоа, дојдоа кај мене, почнавме да беседиме и срцето и гробот ми се раширија, стана светло и топло и се отворија прозорци кон Светот на духовите. Бев радосен од сè срце и многу Му бев благодарен на Аллах за ситуацијата која ја видов сега во својата замисла, но несомнено ќе биде реалност во иднина.

    Кога починал еден ученик што се занимавал со арапска граматика, и ал-Мункер и ал-Некир го прашале во гробот: مَن رَبُّكَ („Кој е твојот Господар?“), а тој мислејќи дека сè уште се наоѓа на час во училиште, одговорил: „Реченицата се состои од подмет مَن (Кој) и прирок رَبُّكَ (твојот Господар). Прашајте ме нешто потешко!“ Одговорот ги насмеал ангелите, присутните духови и некој свет праведник пред кого гробот се отворил, па ја видел случката. Се насмеало дури и Божјото милосрдие и човекот бил спасен од маките. Така одговорил и загинатиот херој (шехит) Хафиз Али, еден од учениците на Рисале-и Нур, којшто починал во затворот додека не престанал со огромно воодушевување да ја чита и да ја препишува книгата Плодовите на верата. Тој им одговорил на двата ангела во гробот како што одговорил и во судот – за вистините на оваа книга. И јас, како и сите ученици на Рисале-и Нур ќе одговорам на прашањата, кои се реалност во иднината, но во моментов се само замислени. Ќе им одговорам со блескавите аргументи и непобитните докази на Рисале-и Нур, и ако Аллах ни даде можност, ќе ги замолиме да ги потврдат, одобрат и оценат.

    Потоа следува пример што ја засега верата во ангелите како срцевина на среќата во земниот живот.

    Невино дете го слушал својот час по веронаука на исламските законодавни принципи, притоа кај него дошло едно друго дете, расплакано и тажно поради смртта на својот невин брат. Првото дете почнало да го теши и упатува: „Не плачи, братко, туку благодари Му на Аллах затоа што твојот брат заедно со ангелите се упати кон Рајот, каде што ќе се шета слично на нив, ќе биде целосно слободен, ќе се радува и ќе се весели повеќе од нас, ќе лета како ангелите и ќе ги види сите места.“ И така плачот и липањето на момчето се преобразиле во насмевка и радост.

    Слично на него и јас при својата болна состојба и во очајната зима добив вест за смртта на двајца луѓе, оплакани со исклучителна тага и болка. Едниот беше мојот покоен внук Фуад, којшто освои прв степен во вишите школи и ги ширеше вистините на Рисале-и Нур. Другиот беше мојата покојна сестра, Госпоѓа Алиме, затекната од смртта за време на аџилак, додека во агонија извршувала обиколка (таваф) на светиот храм ал-Кааба.

    Додека бев скршен од смртта на овие мои блиски роднини, плачев како што плачев и за Абдуррахман споменат во Посланието за старци. Тогаш преку светлината на верата видов со душа и срце како за добриот младич Фуад и за побожната Госпоѓа човечката близост се компензира од пријателството на ангелите и од другарскиот однос на рајските деви. Исто така видов како двајцата се избавуваат од гибелните опасности и гревовите на земниот живот. И илјадници и илјадници пати Му благодарев на Аллах, Најмилосрдниот од милосрдните, што ја претвора силната тага во радост и веселие. И му честитав и го поздравив брат ми Абдулмеџид, таткото на Фуад, а истовремено си честитав и себеси (ова тука е напишано со намера двата покојника да го добијат благословот на повикот кон Аллах во нивна чест).

    Сите паралели и споредби што се содржат во Рисале-и Нур, имаат цел да ги разјаснат плодовите и резултатите на верата и нејзината среќа, коишто се валидни и во земниот и во задгробниот живот. Во земното битие овие целосни и импресивни плодови дозволуваат да се види блаженството на животот и да се вкусат неговите слатки плодови, а истовремено да се осознае дека верата на секој верник му осигурува вечна среќа во задгробниот живот и дека таму на истиот начин овие плодови ќе бидат врачени, ќе се откријат пред него и ќе му бидат дадени во изобилство.

    Од примерите за многубројните слични плодови напишав за пет – како што е плодот за Возвишувањето (Ми’раџ) – на крајот на Триесет и петтото Слово, и за други пет – во Петтата гранка од Дваесет и четвртото Слово. Како што споменав погоре, секој од столбовите на верата дава мошне неограничени плодови, а тие, во целина, исто така имаат неограничени резултати, од кои едниот е големиот Рај, другиот – вечното блаженство, третиот и најслаткиот – гледањето на Аллах, сеславно е Неговото величие. Во паралелата, направена на крајот на Триесет и второ Слово беа прекрасно разјаснети некои од плодовите на верата, којашто е срцевина на блаженството во двата света.

    Доказ дека верата во Божјата судбина исто така ги дава своите вредни плодови, е општопознатата фраза која се претворила во поговорка: مَن۟ اٰمَنَ بِال۟قَدَرِ اَمِنَ مِنَ ال۟كَدَرِ , односно: „Оној што верува во Судбината, ќе се спаси од тагата.“ На крајот на Посланието за судбината од Дваесет и шестото Слово појаснив еден од значајните плодови на судбината преку пример за двајца мажи коишто влегуваат во прекрасната градина на султански дворец. И во личното искуство илјадници пати сум се судрил со оваа вистина и сум разбрал дека нема среќа во земниот живот без вера во судбината и дека ако таа не постоеше, таа среќа ќе пропаднеше и ќе исчезнеше. И секогаш кога ќе погледнев на тешките несреќи од аспект на верата во судбината, нивните удари врз мене стануваа лесни и безболни, и вчудовидено се прашував: како е можно да постои човек што не верува во судбината?

    А, еве што е посочено за еден од значајните плодови на верата во ангелите во Втората тема од Дваесет и второто Слово. Обрнувајќи се кон својот Господар, сеславен и превелик е Тој, Азраил, мир над него, кажал:

    „Твоите Божји слуги ќе се жалат од мене и ќе ми се лутат кога ќе си ја исполнам својата задача прибирајќи им ги душите.“ А Тој му одговорил: „Ќе направам болестите и несреќите да ја скријат твојата улога за да се насочат жалбите кон овие причини, а не кон тебе.“

    Така и самата должност на Азраил е слична на завесата за да не се упатат неоснованите жалби кон Вистината – Пречистиот и Севишниот Аллах. Не секој може да ги види мудроста, милосрдието, убавината и добрината содржани во смртта, затоа што на неа може да се гледа од надворешната страна и тогаш започнуваат приговорите и поплаките. Во името на оваа мудрост – лажните жалби да не се упатат кон Апсолутниот милосрден, Азраил, мир над него, станало камуфлажа.

    На истиот начин и сите обврски и функции на сите ангели и надворешни причини се само завеси пред величието на Божјото Господарство, за да останат заштитени славата и светоста на Божјата моќ и сеопфатното милосрдие на Аллах во нештата во коишто е тешко да се забележи убавината и да се дознаат вистините за мудроста без тие да станат цел на неосновани приговори. Тогаш надворешниот поглед не го забележува директното учество на Божјата моќ во споредните и незначајни нешта коишто ѝ противречат на претставата за милосрдие. Со своето изобилство од аргументи Рисале-и Нур докажуваат дека ниту една причина нема реално влијание и не поседува никаква способност да создава, како и дека на секое нешто е ставен печатот на Еднобожието (Тевхид.)

    Творењето и создавањето се својства што Му припаѓаат на Пречистиот и Севишниот. Причините не се ништо друго, туку камуфлажа. Ангелите не се разумни суштества, туку им е дадена само незначителна делумна слобода на волјата, можат само да исполнуваат, но не и да создаваат. Тоа не е ништо друго, туку вид вродено богослужение и практично обожување.

    Да, Божјата слава и величие изискуваат причините да бидат поставени како завеси пред погледот на разумот,

    но еднобожието и моќта не им дозволуваат на причините реално да влијаат.

    Ангелите и надворешните причини, употребени за добри и креативни дела, се средство за почит кон светоста и возвишувањето на Севишниот во нешта со невидлива и непозната убавина, коешто се постигнува преку исчистување и заштита на Господаровата моќ од евентуални сомневања за нејзините недостатоци и нејзината неправда.

    Исто така и сатаните меѓу џиновите и луѓето, и на штетните елементи во делата на злото и уништувањето, се друг вид служење во Господаровите прослави и средство за исчистување и разрешување на сè што може да биде сметано за недостаток и порок на вселената. Ова има за цел да ја заштити моќта на Сеславниот, да не му се припишува неправда и да се тргнат неоснованите приговори. Сите недостатоци произлегуваат од небитието и од немоќта, од уништувањето, од занемарување на обврските, коешто исто така е небитие, како и од отсуството на илузионистички дела.

    Овие сатански и злосторнички приговори станале средство за осветување на Вистината на Сеславниот и Севишниот, доколку заслужено ги преземат врз себе приговорите и поплаките како извор и причина на пороците и недостатоците. За злосторничките, уништувачките и разрешувачките дела воопшто не се бара сила и моќ. Ситната постапка, незначителната сила, па дури и неисполнувањето на некоја обврска водат до уништување и изопаченост, затоа се претпоставува дека виновникот за нив е силниот. Во реалноста тој нема друго влијание освен небитието, и друга сила освен незначителната придобивка. И бидејќи овие зла произлегуваат од небитието, злосторниците се сметани за нивните вистински извршители.

    Ако се разумни созданија, заслужуваат да ја вкусат погубата на своето дело. Тоа означува дека, имено, овие расипани злосторници се извршители на лошите дела.

    Што се однесува до добрите дела, добрините и праведните постапки, тие му припаѓаат на битието, и оној што ги извршил не е нивниот вистински иницијатор, но е достоен да ги реализира и да ја прими Божјата великодушност. Нивната награда за делата не се ништо друго, туку исклучителна Божја великодушност и изобилство. Во Светиот Куран тоа се појаснува со следните зборови:

    مَٓا اَصَابَكَ مِن۟ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّٰهِ وَمَٓا اَصَابَكَ مِن۟ سَيِّئَةٍ فَمِن۟ نَف۟سِكَ

    Резиме

    Кога неограничените светови на битието и на ништото доаѓаат во судир и ги даваат плодовите на Рајот и Пеколот, и кога сите светови на битието изрекуваат: اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ ۝ اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ , а сите светови на ништото му повторуваат: سُب۟حَانَ اللّٰهِ ۝ سُب۟حَانَ اللّٰهِ , и дури кога ангелите се во судир со сатаните, и добрините со злата, и кога околу срцето се води спор меѓу Божјото вдахновение и шепотењата на сатаната... кога се случува сето тоа според универзалниот закон на судирот, се манифестира некој од плодовите на верата во ангелите и прашањето го добива својот одговор, и проблемот се решава. Овој плод ја осветлува темната вселена и ни покажува зраци на значењето на اَللّٰهُ نُورُ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ и ни овозможува да ја вкусиме неговата сладост. Колку е сладок тој, колку е пријатен!

    Дваесет и четвртото Слово и Дваесет и деветтото Слово посочуваат други целосни плодови на вербата во ангелите и во нивните должности, и стонастотно го утврдуваат нивното постоење.

    Да, големото, милосрдно и сеопфатно Божјо Господарство дава знаење за себеси и ги упатува да го сакаат поради сето тоа што го носи од нишките на вселената, независно дали е значајно или делумно. На таа големина, тоа милосрдие, тоа знаење и таа љубов треба да се одговори со сеопфатно и благодарно богослужение во рамките на светоста и величењето. Доколку мртвата природа и големите составни елементи на вселената не се одухотворени и не можат да извршат слично импресивно богослужение, наместо нив, тоа може да го остваруваат безбројните ангели. Тие се оние што се способни да ги претстават со целата мудрост и големина активностите на Господаровата власт во секој елемент на вселената, во секоја од нејзините делови, од слој до слој, од длабочините на земјата до височините на космосот.

    На пример, бездушните закони на филозофијата го претставуваат создавањето на земјата и нејзината природна функција во дива и мрачна форма. Овој плод на верата – увереноста во постоењето на ангелите, ѝ придава цивилизиран и сјаен образ: двата ангела наречени Севр (Бик) и Хут (Кит), на своите плеќи ја носат Земјината топка, односно таа е под нивен надзор. Од Рајот е донесена посебна задгробна материја и реалност, наречена Карпата (Сахрет) за таа да стане основен вечен камен на смртната Земјина топка и да се покаже дека дел од земјата ќе се испразни и ќе се претвори во бесмртен Рај. Сахрет станала столб на ангелите Севр и Хут. Ова предание е раскажано од некои претходни јудејски пророци, како и од Ибн Аббас, Аллах да е задоволен од него. Но многу жално е што со текот на времето споменатата преубава споредба и вложената во него возвишена смисла се претвориле за непросветените луѓе во материјална и отелотворена вистина, така што придобила ирационален карактер.

    Штом ангелите можат да се преместат и да се движат во прав, низ карпи и во земјиното јадро, како и низ воздухот, така што тие, а всушност и самата Земјина топка, секако дека воопшто немаат потреба од материјална и отелотворена карпа, ниту од материјални и отелотворени бик и кит.

    На пример и Земјината топка го слави Аллах онолку пати колку што е и бројноста на достапните глави на видовите созданија на него, на животните, растенијата и минералите, и онолку пати колку што се јазиците на одделните примероци од овие видови, и со бројноста на нивните органи, на лисјата и плодовите. За да се изврши ова големо вродено и несвесно поклонение, за да се обезбеди со знаење и одухотвореност на светото Божјо присуство, изискува постоење на ангел натоварен со слична задача, ангел којшто поседува четириесет илјади глави, секоја од нив со по четириесет илјади јазици, и секоја од нив да изговара по четириесет илјади похвали, како што ја соопштил истата оваа вистина Праведниот гласник, Аллах да го благослови и со мир да го дари.

    Да, големината и власта на Божјото Господарство изискуваат ангелот Џебраил (Гаврил), мир над него, да се одликува со неверојатна природа, штом поседува способност да ги реализира Господовите врски со човекот – најважниот резултат од создавањето на вселената. И Исрафил и Азраил, мир над нив, треба да имаат слична природа, штом ги претставуваат – само претставуваат – Божјите активности на Сеславниот Творец и ги раководат со искрено поклонение пред Него најголемите настани во светот на живите созданија – воскресението и смртта. Исто така и Микаил (Михаил), мир над него, би следувало да носи неверојатна природа, затоа што сосема разумно ги претставува видовите неосознаена благодарност за Господаровите добрини поврзани со егзистенцијата, коешто благодарение на неговото раководство е најуниверзалната сфера на животот, најширокиот круг на милосрдието и најслатката област. Големината и грандиозноста на Божјото Господарство изискува духот да е вечен и да суштествуваат слични ангели со неверојатна природа. Стонастотно е потврдено и апсолутно не подлежи на сомнеж дека тие, како и секоја нивна специфична група, се реалност. Тоа е докажано со неоспорноста со која е аргументирана и Господаровата големина и власт, кои се видливи во вселената како сонце. Така би можеле да се споредат и останатите аспекти поврзани со ангелите.

    Да, Оној Што на Земјината топка создал четиристотини илјади видови живи созданија и дури од наједноставни супстанции и од гнила материја создал многубројни оживотворени суштества, и со нив ги населил нишките на земјата, и ги поттикнал да изговорат со восхит пред чудата на Неговата уметност: „Така сакал Аллах!“, „Да благослови Аллах!“, „Пречист е Аллах“, и Што направил дури ситните животинки да изговорат пред добрините и даровите на сеопфатното милосрдие: „Фала Му на Аллах!“, „Благодарение на Аллах“ и „Аллах е Велик!“... Без никаков сомнеж, овој Семоќен, Владетелот на величието и на убавината, создал духовни жители кои соодветствуваат на огромните небеса, не се спротивставуваат на Неговиот заповед и постојано Му служат. Тој со нив го населил небото, за кое не одредил да остане празно и напуштено, и создал многубројни разновидни ангели, во многу поголем број во споредба со другите видови и групи живи суштества. Дел од нив се толку мали, што седат на капки дожд и снегулки, и на својот специфичен јазик го благословуваат и го возвишуваат Божјото мајсторство и сеопфатно милосрдие. Други седат на подвижните планети и патуваат во космичкото пространство величејќи и прославувајќи го своето поклонување пред истакнатата грандиозност, моќ и возвишеност на Божјото Господарство.

    Да, уште од времето на нашиот прататко Адам, мир над него, сите небесни Писанија и сите религии се едногласни дека ангелите постојат и се оддадени на богослужение. Ова, како и многуте последователни преданија за разговори и беседи со ангели низ сите епохи, стонастотно го потврдува нивното присуство и врски со нас, слично на претпоставката дека во Америка има луѓе што не сме ги виделе.

    Сега погледни го преку светлината на верата овој втор значителен плод – убедувањето дека ангелите постојат – и вкуси го за да видиш како тој ја оживува вселената од почеток до крај, ја населува, ја украсува и ја претвора во најголемата џамија и во најголемиот храм. Мрачниот и леден свет, лишен од живот според замислите на привидната материјалистичка наука и филозофија, преку верата се претвора во жив и одухотворен свет – просветлен, пријателски и мил. Овој плод им дозволува на верниците, секој според своето рамниште, да вкусат зраци од сласта на вечниот живот, додека сè уште се наоѓаат на земјата.

    Дополнение

    Според тајната на единственоста и едноста, насекаде во вселената присуствуваат истата Моќ, истото Име, истата Мудрост, истото Создание, и секоја творба – огромна или ситна, ја изјавува на својот специфичен јазик единственоста на Сеславниот Творец, на Неговото управување, Господарство, креативност и светост. Така Тој ги создава и ангелите по нишките на целиот свет, за да можат со своите прославувачки јазици да ги испратат пофалбите што секое создание несвесно ги прави на својот специфичен јазик.

    Ангелите не се спротивставуваат на она што Аллах им го заповедува. Тие не се способни на нешто друго, освен на искрено богослужение, не создаваат ништо, не се мешаат без дозвола, не се залагаат без дозвола од Пречистиот, затоа им е овозможена честа

    عِبَادٌ مُك۟رَمُونَ ۝ يَف۟عَلُونَ مَا يُؤ۟مَرُونَ

    HÂTİME

    Gayet ehemmiyetli bir nükte-i i’caziyeye dair, birden, ihtiyarsız, mağribden sonra kalbe ihtar edilen ve Sure-i قُل۟ اَعُوذُ بِرَبِّ ال۟فَلَقِ ın zâhir bir mu’cize-i gaybiyesini gösteren uzun bir hakikate kısa bir işarettir.

    بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ

    قُل۟ اَعُوذُ بِرَبِّ ال۟فَلَقِ ۝ مِن۟ شَرِّ مَا خَلَقَ ۝ وَمِن۟ شَرِّ غَاسِقٍ اِذَا وَقَبَ ۝ وَمِن۟ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِى ال۟عُقَدِ ۝ وَمِن۟ شَرِّ حَاسِدٍ اِذَا حَسَدَ

    İşte yalnız mana-yı işarî cihetinde bu sure-i azîme-i hârika “Kâinatta adem âlemleri hesabına çalışan şerirlerden ve insî ve cinnî şeytanlardan kendinizi muhafaza ediniz.” Peygamberimize ve ümmetine emrederek, her asra baktığı gibi mana-yı işarîsiyle bu acib asrımıza daha ziyade, belki zâhir bir tarzda bakar; Kur’an’ın hizmetkârlarını istiazeye davet eder. Bu mu’cize-i gaybiye, beş işaretle kısaca beyan edilecek. Şöyle ki:

    Bu surenin her bir âyetinin manaları çoktur. Yalnız mana-yı işarî ile beş cümlesinde dört defa “şer” kelimesini tekrar etmek ve kuvvetli münasebet-i maneviye ile beraber dört tarzda bu asrın emsalsiz dört dehşetli ve fırtınalı maddî ve manevî şerlerine ve inkılablarına ve mübarezelerine aynı tarihiyle parmak basmak ve manen “Bunlardan çekininiz!” emretmek, elbette Kur’an’ın i’cazına yakışır bir irşad-ı gaybîdir.

    Mesela, başta قُل۟ اَعُوذُ بِرَبِّ ال۟فَلَقِ cümlesi, bin üç yüz elli iki veya dört (1352-1354) tarihine hesab-ı ebcedî ve cifriyle tevafuk edip nev-i beşerde en geniş hırs ve hasedle ve Birinci Harb’in sebebiyle vukua gelmeye hazırlanan İkinci Harb-i Umumî’ye işaret eder. Ve ümmet-i Muhammediyeye (asm) manen der: “Bu harbe girmeyiniz ve Rabb’inize iltica ediniz!” Ve bir mana-yı remziyle, Kur’an’ın hizmetkârlarından olan Risale-i Nur şakirdlerine hususi bir iltifat ile onların Eskişehir hapsinden, dehşetli bir şerden aynı tarihiyle kurtulmalarına ve haklarındaki imha planının akîm bırakılmasına remzen haber verir; manen “İstiaze ediniz!” emreder gibi bir remiz verir.

    Hem mesela مِن۟ شَرِّ مَا خَلَقَ cümlesi –şedde sayılmaz– bin üç yüz altmış bir (1361) ederek bu emsalsiz harbin merhametsiz ve zalimane tahribatına Rumî ve hicrî tarihiyle parmak bastığı gibi; aynı zamanda bütün kuvvetleriyle Kur’an’ın hizmetine çalışan Nur şakirdlerinin geniş bir imha planından ve elîm ve dehşetli bir beladan ve Denizli hapsinden kurtulmalarına tevafukla, bir mana-yı remzî ile onlara da bakar. “Halk’ın şerrinden kendinizi koruyunuz!” gizli bir îma ile der.

    Hem mesela اَلنَّفَّاثَاتِ فِى ال۟عُقَدِ cümlesi –şeddeler sayılmaz– bin üç yüz yirmi sekiz (1328) eğer şeddedeki (lâm) sayılsa bin üç yüz elli sekiz (1358) adediyle bu umumî harpleri yapan ecnebi gaddarların hırs ve hasedle bizdeki Hürriyet İnkılabı’nın Kur’an lehindeki neticelerini bozmak fikriyle tebeddül-ü saltanat ve Balkan ve İtalyan Harpleri ve Birinci Harb-i Umumî’nin patlamasıyla maddî ve manevî şerlerini, siyasî diplomatların radyo diliyle herkesin kafalarına sihirbaz ve zehirli üflemeleriyle ve mukadderat-ı beşerin düğme ve ukdelerine gizli planlarını telkin etmeleriyle bin senelik medeniyet terakkiyatını vahşiyane mahveden şerlerin vücuda gelmeye hazırlanmaları tarihine tevafuk ederek اَلنَّفَّاثَاتِ فِى ال۟عُقَدِ in tam manasına tetabuk eder.

    Hem mesela وَمِن۟ شَرِّ حَاسِدٍ اِذَا حَسَدَ cümlesi –şedde ve tenvin sayılmaz– yine bin üç yüz kırk yedi (1347) edip aynı tarihte, ecnebi muahedelerin icbarıyla bu vatanda ehemmiyetli sarsıntılar ve felsefenin tahakkümüyle bu dindar millette ehemmiyetli tahavvüller vücuda gelmesine ve aynı tarihte, devletlerde İkinci Harb-i Umumî’yi ihzar eden dehşetli hasedler ve rekabetlerin çarpışmaları tarihine bu mana-yı işarî ile tam tamına tevafuku ve manen tetabuku, elbette bu kudsî surenin bir lem’a-i i’caz-ı gaybîsidir.

    Bir İhtar:

    Her bir âyetin müteaddid manaları vardır. Hem her bir mana küllîdir. Her asırda efradı bulunur. Bahsimizde bu asrımıza bakan yalnız mana-yı işarî tabakasıdır. Hem o küllî manada, asrımız bir ferttir. Fakat hususiyet kesbetmiş ki ona tarihiyle bakar. Ben dört senedir, bu harbin ne safahatını ve ne de neticelerini ve ne de sulh olmuş olmamış bilmediğimden ve sormadığımdan, bu kudsî surenin daha ne kadar bu asra ve bu harbe işareti var, diye daha onun kapısını çalmadım. Yoksa bu hazinede daha çok esrar var olduğu, Risale-i Nur’un eczalarında hususan Rumuzat-ı Semaniye Risalelerinde beyan ve ispat edildiğinden onlara havale edip kısa kesiyorum.

    Hatıra gelebilen bir sualin cevabıdır

    Bu lem’a-i i’caziyede, baştaki مِن۟ شَرِّ مَا خَلَقَ da hem مِن۟ hem شَرِّ kelimeleri hesaba girmesi ve âhirde وَمِن۟ شَرِّ حَاسِدٍ اِذَا حَسَدَ yalnız شَرِّ kelimesi girmesi وَمِن۟ girmemesi ve وَمِن۟ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِى ال۟عُقَدِ ikisi de hesap edilmemesi gayet ince ve latîf bir münasebete îma ve remiz içindir. Çünkü halklarda, şerden başka hayırlar da var. Hem bütün şer herkese gelmez. Buna remzen, bazıyeti ifade eden مِن۟ ve شَرِّ girmişler. Hâsid, hased ettiği zaman bütün şerdir, bazıyete lüzum yoktur. Ve اَلنَّفَّاثَاتِ فِى ال۟عُقَدِ remziyle, kendi menfaatleri için küre-i arza ateş atan üfleyicilerin ve sihirbaz o diplomatların tahribata ait bütün işleri ayn-ı şerdir, diye daha شَرِّ kelimesine lüzum kalmadı.


    Bu Sureye Ait Bir Nükte-i İ’caziyenin Hâşiyesidir

    Nasıl bu sure, beş cümlesinden dört cümlesi ile bu asrımızın dört büyük şerli inkılablarına ve fırtınalarına mana-yı işarî ile bakar; aynen öyle de dört defa tekraren مِن۟ شَرِّ –şedde sayılmaz– kelimesiyle âlem-i İslâm’ca en dehşetli olan Cengiz ve Hülâgu fitnesinin ve Abbasî Devleti’nin inkıraz zamanının asrına, dört defa mana-yı işarî ile ve makam-ı cifrî ile bakar ve parmak basar.

    Evet –şeddesiz– شَرِّ beş yüz (500) eder; مِن۟ doksandır (90). İstikbale bakan çok âyetler hem bu asrımıza hem o asırlara işaret etmeleri cihetinde, istikbalden haber veren İmam-ı Ali (ra) ve Gavs-ı A’zam (ks) dahi aynen hem bu asrımıza hem o asra bakıp haber vermişler.

    غَاسِقٍ اِذَا وَقَبَ kelimeleri bu zamana değil belki غَاسِقٍ bin yüz altmış bir (1161) ve اِذَا وَقَبَ sekiz yüz on (810) ederek, o zamanlarda ehemmiyetli maddî manevî şerlere işaret eder. Eğer beraber olsa miladî bin dokuz yüz yetmiş bir (1971) olur. O tarihte dehşetli bir şerden haber verir. Yirmi sene sonra, şimdiki tohumların mahsulü ıslah olmazsa elbette tokatları dehşetli olacak.


    On Birinci Mesele’nin Hâşiyesinin Bir Lâhikasıdır

    بِس۟مِ اللّٰهِ الرَّح۟مٰنِ الرَّحٖيمِ

    Âyetü’l-Kürsî’nin tetimmesi olan 1928 veya 1929 1350 لَٓا اِك۟رَاهَ فِى {الدّٖينِ قَد۟ تَبَيَّنَ الرُّش۟دُ} مِنَ ال۟غَىِّ {فَمَن۟ يَك۟فُر۟ بِالطَّاغُوتِ} 1347 946 (Risale-i Nur ismine muvafık) {وَيُؤ۟مِن۟ بِاللّٰهِ فَقَدِ اس۟تَم۟سَكَ} {بِال۟عُر۟وَةِ ال۟وُث۟قٰى} لَا ان۟فِصَامَ لَهَا وَاللّٰهُ 1372 eğer beraber olsa 1012; -şeddesiz- eğer beraber olmazsa 945 -bir şedde sayılmaz- سَمٖيعٌ عَلٖيمٌ ۝ {اَللّٰهُ}{وَلِىُّ الَّذٖينَ اٰمَنُوا} يُخ۟رِجُهُم۟ مِنَ {الظُّلُمَاتِ} 1417 اِلَى النُّورِ وَالَّذٖينَ كَفَـرُٓوا اَو۟لِيَٓاؤُهُمُ {الطَّاغُوتُ} 1338 -şedde sayılmaz- {يُخ۟رِجُونَهُم۟ مِنَ النُّورِ اِلَى} الظُّلُمَاتِ 1295 -şedde sayılır- {اُولٰٓئِكَ اَص۟حَابُ النَّارِ هُم۟ فٖيهَا خَالِدُونَ} de Risaletü’n-Nur’un hem iki kere ismine hem suret-i mücahedesine hem tahakkukuna ve telif ve tekemmül zamanına tam tamına tevafukuyla beraber ehl-i küfrün bin iki yüz doksan üç (1293) harbiyle âlem-i İslâm’ın nurunu söndürmeye çalışması tarihine ve Birinci Harb-i Umumî’den istifade ile bin üç yüz otuz sekizde (1338) bilfiil nurdan zulümata atmak için yapılan dehşetli muahedeler tarihine tam tamına tevafuku ve içinde mükerreren nur ve zulümat karşılaştırılması ve bu mücahede-i maneviyede Kur’an’ın nurundan gelen bir nur, ehl-i imana bir nokta-i istinad olacağını mana-yı işarî ile haber veriyor, diye kalbime ihtar edildi. Ben de mecbur oldum, yazdım. Sonra baktım ki manasının münasebeti bu asrımıza o kadar kuvvetlidir ki hiç tevafuk emaresi olmasa da yine bu âyetler her asra baktığı gibi mana-yı işarî ile bizimle de konuşuyor, kanaatim geldi. Evet,

    Evvela: Başta لَٓا اِك۟رَاهَ فِى الدّٖينِ قَد۟ تَبَيَّنَ الرُّش۟دُ cümlesi, makam-ı cifrî ve ebcedî ile bin üç yüz elli (1350) tarihine parmak basar ve mana-yı işarî ile der: Gerçi o tarihte, dini dünyadan tefrik ile dinde ikraha ve icbara ve mücahede-i diniyeye ve din için silahla cihada muarız olan hürriyet-i vicdan, hükûmetlerde bir kanun-u esasî, bir düstur-u siyasî oluyor ve hükûmet laik cumhuriyete döner. Fakat ona mukabil manevî bir cihad-ı dinî, iman-ı tahkikî kılıncıyla olacak. Çünkü dindeki rüşd ü irşad ve hak ve hakikati gözlere gösterecek derecede kuvvetli bürhanları izhar edip tebyin ve tebeyyün eden bir nur Kur’an’dan çıkacak, diye haber verip bir lem’a-i i’caz gösterir.

    Hem tâ خَالِدُونَ kelimesine kadar Risale-i Nur’daki bütün muvazenelerin aslı, menbaı olarak aynen o muvazeneler gibi mükerreren nur ve zulümat ve iman ve karanlıkları karşılaştırmasıyla gizli bir emaredir ki o tarihte bulunan cihad-ı manevî mübarezesinde büyük bir kahraman; Nur namında Risale-i Nur’dur ki dinde bulunan yüzer tılsımları keşfeden onun manevî elmas kılıncı, maddî kılınçlara ihtiyaç bırakmıyor.

    Evet, hadsiz şükürler olsun ki yirmi senedir Risale-i Nur bu ihbar-ı gaybı ve lem’a-i i’cazı bilfiil göstermiştir. Ve bu sırr-ı azîm içindir ki Risale-i Nur şakirdleri dünya siyasetine ve cereyanlarına ve maddî mücadelelerine karışmıyorlar ve ehemmiyet vermiyorlar ve tenezzül etmiyorlar ve hakiki şakirdleri en dehşetli bir hasmına ve hakaretli tecavüzüne karşı ona der:

    “Ey bedbaht! Ben seni idam-ı ebedîden kurtarmaya ve fâni hayvaniyetin en süflî ve elîm derecesinden bir bâki insaniyet saadetine çıkarmaya çalışıyorum. Sen benim ölümüme ve idamıma çalışıyorsun. Senin bu dünyada lezzetin pek az, pek kısa ve âhirette ceza ve belaların pek çok ve pek uzundur. Ve benim ölümüm bir terhistir. Haydi def’ol; senin ile uğraşmam, ne yaparsan yap!” der. O zalim düşmanına hiddet değil belki acıyor, şefkat ediyor, keşke kurtulsa idi diyerek ıslahına çalışır.

    Sâniyen:

    { وَيُؤ۟مِن۟ بِاللّٰهِ فَقَدِ اس۟تَم۟سَكَ }{ بِال۟عُر۟وَةِ ال۟وُث۟قٰى }

    Bu iki kudsî cümleler, kuvvetli münasebet-i maneviye ile beraber makam-ı cifrî ve ebcedî hesabıyla birincisi Risaletü’n-Nur’un ismine, ikincisi onun tahakkukuna ve tekemmülüne ve parlak fütuhatına manen ve cifren tam tamına tetabukları bir emaredir ki Risaletü’n-Nur bu asırda, bu tarihte bir “urvetü’l-vüska”dır. Yani çok muhkem, kopmaz bir zincir ve bir “hablullah”tır. Ona elini atan yapışan necat bulur, diye mana-yı remziyle haber verir.

    Sâlisen: اَللّٰهُ وَلِىُّ الَّذٖينَ اٰمَنُوا cümlesi hem mana hem cifir ile Risaletü’n-Nur’a bir remzi var. Şöyle ki: …

    Hâşiye: Bu nüktenin bâki kısmı şimdilik yazdırılmadığının sebebi, bir derece dünyaya, siyasete temasıdır. Biz de bakmaktan memnûuz. Evet اِنَّ ال۟اِن۟سَانَ لَيَط۟غٰى bu tağuta bakar ve baktırır.

    Said Nursî


    Risale-i Nur kahramanı Hüsrev’in “Meyve’nin On Birinci Mesele’si” münasebetiyle yazdığı mektubun bir parçasıdır.

    بِاس۟مِهٖ سُب۟حَانَهُ وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَم۟دِهٖ

    اَلسَّلَامُ عَلَي۟كُم۟ وَ رَح۟مَةُ اللّٰهِ وَ بَرَكَاتُهُ

    Çok mübarek, çok kıymettar, çok sevgili üstadımız efendimiz!

    Millet ve memleket için çok büyük güzellikleri ihtiva eden “Meyve” dokuz meselesiyle dehşetli bir zamanda, müthiş âsiler içinde, en büyük düşmanlar arasında, hayret-feza bir surette şakirdlerine necat vermeye vesile olmakla kalmamış, Onuncu ve On Birinci Meseleleri ile hususuyla Nur’un şakirdlerini hakikat yollarında alkışlamış. Ve gidecekleri hakiki mekânları olan kabirdeki ahvallerinden ve herkesi titreten ve bilhassa ehl-i gaflet için çok korkunç, çok elemli, çok acıklı bir menzil olan toprak altında göreceği ve konuşacağı melâikelerle konuşmayı ve refakati sevdirerek bu mekâna daha çok ünsiyet izhar etmekle bu korkulu ilk menzil hakkındaki fevka’l-had korkularımızı ta’dil etmiş, nefes aldırmış. Hususuyla o âlemin nurani hayatını benim gibi göremeyenlerin ellerinde şuâatı, yüz binlerle senelik mesafelere uzanan bir elektrik lambası hükmüne geçmiş. Hem de daima koklanılacak numunelik bir çiçek bahçesi olmuştur.

    Evet, biz sevgili üstadımıza arz ediyoruz ki her gün dersini hocasına okuyan bir talebe gibi Nur’dan aldığımız feyizlerimizi, her vakit için sevgili üstadımıza arz edelim. Fakat sevgili üstadımız şimdilik konuşmalarını tatil buyurdular.

    Ey aziz üstadım! Risale-i Nur’un hakikati ve Meyve’nin güzelliği ve çiçeğinin feyzi, beni minnettarane bir parça memleketim namına konuşturmuş ve benim gibi konuşan çok kalplere hayat vermiş. Şimdi muhitimizde Risale-i Nur’a karşı atılan adımlar ve uzatılan eller, Meyve’nin On Birinci çiçeği ile daha çok metanet kesbetmiş, inkişaf etmiş, faaliyete başlamıştır.

    Çok hakir talebeniz

    Hüsrev

    Isparta’daki umum Risale-i Nur talebeleri namına ramazan tebriği münasebetiyle yazılmış ve on üç fıkra ile ta’dil edilmiş bir mektuptur.

    بِاس۟مِهٖ سُب۟حَانَهُ وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَم۟دِهٖ

    Ey âlem-i İslâm’ın dünya ve âhirette selâmeti için Kur’an’ın feyziyle ve Risale-i Nur’un hakikatiyle ve sadık şakirdlerin himmetiyle mübarek gözlerinden yaş yerine kan akıtan;

    Ve ey fitne-i âhir zamanın şu dağdağalı ve fırtınalı zamanında Hazret-i Eyyüb aleyhisselâmdan ziyade hastalıklara, dertlere giriftar olan;

    Ve Kur’an’ın nuruyla ve Risale-i Nur’un bürhanlarıyla ve şakirdlerin gayretiyle âlem-i İslâm’ın maddî ve manevî hastalıklarını Hekîm-i Lokman gibi tedaviye çalışan;

    Ve ey mübarek ellerinde mevcud olan Nur parçalarının hak ve hakikat olduğunu Kur’an’ın otuz üç âyetiyle ve keramet-i Aleviye ve Gavsiye ile ispat eden;

    Ve ey kendisi hasta ve ihtiyar ve zayıf ve gayet acınacak bir halde olduğuna göre herkesten ziyade âlem-i İslâm’a can feda eder derecesinde acıyarak kendine fenalık etmek isteyenlere Kur’an’ın hakikatiyle ve Risale-i Nur’un hüccetleriyle, Nur talebelerinin sadakatleriyle hayırlı dualar ve iyilik etmek ile karşılayan;

    Ve yazdığı mühim eserlerinden Âyetü’l-Kübra’nın tabıyla kendi zatına ve talebelerine gelen musibette hapishanelere düşen;

    Ve o zindanları Kur’an’ın irşadıyla ve Risale-i Nur’un dersiyle ve şakirdlerin iştiyakı ile bir medrese-i Yusufiyeye çeviren ve bir dershane yapan;

    Ve içimizde bulunan cahil olanların hepsini Kur’an’ı o dershanede hatmettirerek çıkaran;

    Ve o musibette Kur’an’ın kuvve-i kudsiyesiyle ve Risale-i Nur’un tesellisiyle ve kardeşlerin tahammülleriyle ihtiyar ve zayıf olduğu halde bütün ağırlıklarımızı ve yüklerimizi üzerine alan;

    Ve yazdığı Meyve ve Müdafaaname risaleleriyle Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın i’cazıyla ve Risale-i Nur’un kuvvetli bürhanlarıyla ve şakirdlerin ihlası ile izn-i İlahî ile o zindan kapılarını açtırıp beraet kazandıran;

    Ve o günde bize ve âlem-i İslâm’a bayram yaptıran;

    Ve hakikaten Risale-i Nurları “Nurun alâ nur” olduğunu ispat ederek kıyamete kadar serbest okunup ve yazılmasına hak kazandıran;

    Ve âlem-i İslâm’ın Kur’an-ı Azîmüşşan’ın gıda-i kudsîsiyle ve Nur’un uhrevî taamıyla ve şakirdlerinin iştihasıyla ekmek, su ve hava gibi bu Nurlara pek çok ihtiyacı olduğunu ve bu Nurları okuyup yazanlardan binler kişi imanla kabre girdiğini ispat eden;

    Ve kendisine mensup talebelerini hiçbir yerde mağlup ve mahcup etmeyen;

    Ve elyevm Kur’an’ın semavî dersleriyle ve Risale-i Nur’un esasatıyla ve şakirdlerinin zekâvetleriyle ve Meyve’nin Onuncu ve On Birinci Mesele ve çiçekleriyle firak ateşiyle gece gündüz yanan kalplerimizi âb-ı hayat ve şarab-ı kevser gibi o mübarek “Mesele” ve “Çiçekler” ile kalplerimizin ateşini söndürüp sürur ve feraha sevk eden;

    Ve ey âlemin (Kur’an-ı Azîmüşşan’ın kat’î vaadiyle ve tehdidi ile ve Risale-i Nur’un keşf-i kat’îsiyle ve merhum şakirdlerinin müşahedesiyle ve onlardaki keşfe’l-kubur sahiplerinin görmesiyle) en çok korktuğu ölümü ehl-i iman için idam-ı ebedîden kurtarıp bir terhis tezkeresine çeviren;

    Ve âlem-i Nur’a gitmek için güzel bir yolculuk olduğunu ispat eden;

    Ve kâfir ve münafıklar için idam-ı ebedî olduğunu bildiren;

    Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın, bin mu’cizat-ı Ahmediye aleyhissalâtü vesselâm ve kırk vech-i i’cazının tasdiki altında ihbarat-ı kat’iyesiyle, ondan çıkan Risale-i Nur’un en muannid düşmanlarını mağlup eden hüccetleriyle ve Nur şakirdlerinin çok emarelerin ve tecrübelerin ve kanaatlerinin teslimi ile o korkunç, karanlık, soğuk ve dar kabri, ehl-i iman için cennet çukurundan bir çukur ve cennet bahçesinin bir kapısı olduğunu ispat eden;

    Ve kâfir ve münafık zındıklar için cehennem çukurundan yılan ve akreplerle dolu bir çukur olduğunu ispat eden ve oraya gelecek olan Münker Nekir isminde melâikeleri ehl-i hak ve hakikat yolunda gidenler için birer munis arkadaş yapan;

    Ve Risale-i Nur’un şakirdlerini talebe-i ulûm sınıfına dâhil edip Münker Nekir suallerine Risale-i Nur ile cevap verdiklerini merhum kahraman şehit Hâfız Ali’nin vefatıyla keşfeden;

    Ve hayatta bulunanlarımızın da yine Risale-i Nur’la cevap vermemizi rahmet-i İlahiyeden dua ve niyaz eden;

    Ve Hazret-i Kur’an’ı, Kur’an-ı Azîmüşşan’ın kırk tabakadan her tabakaya göre bir nevi i’caz-ı manevîsini göstermesiyle ve umum kâinata bakan kelâm-ı ezelî olmasıyla ve tefsiri olan Risale-i Nur’un Mu’cizat-ı Kur’aniye ve Rumuzat-ı Semaniye risaleleriyle ve Risale-i Nur Gül Fabrikasının serkâtibi gibi kahraman kardeşlerin ve şakirdlerin fevkalâde gayretleriyle asr-ı saadetten beri böyle hârika bir surette mu’cizeli olarak yazılmasına hiç kimse kādir olmadığı halde Risale-i Nur’un kahraman bir kâtibi olan Hüsrev’e “Yaz!” emir buyurulmasıyla, Levh-i Mahfuz’daki yazılan Kur’an gibi yazılması ve Kur’an-ı Azîmüşşan’ın hak kelâmullah olduğunu ve bütün semavî kitapların en büyüğü ve en efdali ve bir Fatiha içinde binler Fatiha ve bir İhlas içinde binler İhlas ve hurufatının birden on ve yüz ve bin ve binler sevap ve hasene verdiklerini hiç görülmedik ve işitilmedik pek güzel ve hârika bir surette tarif ve ispat eden;

    Ve Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın bin üç yüz seneden beri i’cazını göstermesiyle ve muarızlarını durdurmasıyla ve Nur’un gözlere gösterir derecede zâhir delilleri ile ve Nur şakirdlerinin elmas kalemleriyle bu zamana kadar misli görülmedik Risale-i Nur’un dünyaya ferman okuyan ve en mütemerrid ve muannidleri susturan Yirmi Beşinci Söz ve zeylleri kırk vecihle i’caz-ı Kur’anî olduğunu ispat eden;

    Ve ey Hazret-i Peygamber aleyhissalâtü vesselâmın hak peygamber olduğuna ve umum yüz yirmi dört bin peygamberlerin efdali ve seyyidi olduğuna dair binler mu’cizelerini “Mu’cizat-ı Ahmediye” (asm) namındaki Risale-i Nur’u ile güzel bir surette ispat eden ve Kur’an-ı Azîmüşşan’ın Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmın rahmeten li’l-âlemîn olduğunu kâinatta ilan etmesiyle ve Nur’un baştan nihayete kadar onun rahmeten li’l-âlemîn olduğunu bürhanlarla ispat etmesiyle ve o resulün ef’al ve ahvali, kâinatta numune-i iktida olacak en sağlam, en güzel rehber olduğunu hattâ körlere de göstermesiyle ve Anadolu ve hususi memleketlerde Nur’un intişarı zamanında belaların ref’i ve susturulmasıyla musibetlerin gelmesi şehadetiyle ve Nur şakirdlerinin gayet ağır müşkülatlar içinde kemal-i metanetle hizmet ve irtibatlarıyla o zatın (asm) sünnet-i seniyesine ittiba etmek, ne kadar kârlı olduğunu ve bir sünnete bu zamanda ittibada yüz şehidin ecrini kazandığını bildiren;

    Ve sadaka, kaza ve belayı nasıl def’ediyorsa Risale-i Nur’un da Anadolu’ya gelecek kazayı, belayı, yirmi senedir def’ettiğini aynelyakîn ispat eden üstad-ı ekremimiz efendimiz hazretleri!

    Şimdi şu Risale-i Nur’un beraeti, başta siz sevgili üstadımızı, sonra biz âciz, kusurlu talebelerinizi, sonra âlem-i İslâm’ı sürura sevk ederek ikinci büyük bir bayram yaptırdığından siz mübarek üstadımızın bu büyük bayram-ı şerifinizi tebrik ile ve yine üçüncü bayram olan ramazan-ı şerifinizi ve Leyle-i Kadrinizi tebrik, emsal-i kesîresiyle müşerref olmaklığımızı niyaz ve biz kusurluların kusurlarımızın affını rica ederek umumen selâm ile mübarek ellerinizden öper ve dualarınızı temenni ederiz, efendimiz hazretleri.

    Isparta ve havalisinde bulunan Nur talebeleri

    Haddimden yüz derece ziyade olan bu mektup muhteviyatını tevazu ile reddetmek bir küfran-ı nimet ve umum şakirdlerin hüsn-ü zanlarına karşı bir ihanet olması ve aynen kabul etmek bir gurur, bir enaniyet ve benlik bulunması cihetiyle, umum namına Risale-i Nur kâtibinin yazdığı bu uzun mektubu –on üç fıkraları ilâve edip– hem bir şükr-ü manevî hem gururdan hem küfran-ı nimetten kurtulmak için size bir suretini gönderiyorum ki Meyve’nin On Birinci Mesele’sinin âhirinde “Risale-i Nur’un Isparta ve civarı talebelerinin bir mektubudur” diye ilhak edilsin.

    Ben bu mektubu, bu tadilat ile yazdığımız halde iki defa bir güvercin yanımızdaki pencereye geldi. İçeriye girecekti, Ceylan’ın başını gördü, girmedi. Birkaç dakika sonra başkası aynen geldi. Yine yazanı gördü, girmedi. Ben dedim: Herhalde evvelki serçe ve kuddüs kuşu gibi müjdecilerdir. Veyahut bu mektup gibi müteaddid mektupları yazdığımızdan, mübarek mektubun ta’dili ile mübarekiyetini tebrik için gelmişler, kanaatimiz geldi.

    Said Nursî

    1. Еден од тие истражни научници е и Рисале-и Нур, кој веќе дваесет години продолжува да ги замолчи и најинаетливите филозофи и тврдоглави атеисти.
    2. Забелешката во заградата датира од 1946 г.
    3. Секоја помината пролет е како воскресение на претходната, којашто небаре го претставува крајот на животот и на светот
    4. Во својство на Десеттата тема тоа е како прекрасно скромно цветче на Светиот месец и на градот Емирдаг придодадена кон плодот на затворот во Денизли. Појаснувајќи една од многуте мудрости, вклучени во феноменот повторувања од Куранот, со дозвола од Аллах тој ги отстранува нечистите и отровни сомнежи на заблудените.
    5. Еден дел од повторувањата на молитвите, како што се триесет и трите повторувања на зборовите на крајот од намазот
    6. Пред дванаесет години од посланието на оваа книга