On Üçüncü Söz/en

In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.

And We send down [stage by stage] in the Qur’an that which is a healing and a mercy to those who believe.(*) * We have not instructed [the Prophet] in poetry, nor is it meet for him.(*)

If you want to compare the results yielded by the wisdom of the All-Wise Qur’an and of the sciences of philosophy, and their instruction and teaching and the degrees in their knowledge, then listen carefully to the following words:

With its acute expositions, the Qur’an of Miraculous Exposition rends the veil of familiarity and the habitual cast over all the beings in the universe, which are known as ordinary things but are all extraordinary and miracles of Divine power, and reveals those astonishing wonders to conscious beings. It attracts their gazes and opens up before their minds an inexhaustible treasury of knowledge.

As for philosophy, it conceals within veils of the commonplace all the miracles of power, which are extraordinary, and passes over them in an ignorant and indifferent fashion. It only puts forward to be noted freaks, which have fallen from being extraordinary and deviated from the order of creation, and sheered away from the perfections of their true natures; it offers them to conscious beings as objects of wise instruction.

For example, it says that man’s creation is ordinary, despite its being a comprehensive miracle of power, and looks on it indifferently. But then with cries of astonishment, it points out as an object of instruction a person who has diverged from the perfection of creation, and has three legs or two heads.

And for example, it considers ordinary the regular sustenance of infants and young, bestowed from the treasury of mercy, which is a most delicate and general miracle of mercy, and draws a veil of ingratitude over it. Whereas, on spotting an insect under the sea which is an exception from the general order and is alone and isolated from its fellows, being fed with green sea-weed, it wants to make the fishermen weep for it, because of the Divine favour and munificence manifested on it.(*)

So see the wealth and riches of the Holy Qur’an in regard to knowledge, wisdom, and knowledge of God, and the poverty and bankruptcy of philosophy regarding learning, instruction, and knowledge of the Maker! See them, and take a lesson!

It is because of this, because the All-Wise Qur’an contains infinite brilliant, elevated truths, that it is free of the fancies of poetry. Another reason the Qur’an of Miraculous Exposition is not in verse, despite the perfection of its word-order and orderedness and

its expounding with its well-ordered styles the order and art of the book of the universe, is that by not entering under the restrictions of metre, each star of its verses can be a sort of centre to the most of the other verses, and be a brother to them, and each can form a connecting line with the verses within the sphere encompassing it in order to be a bond in the relationships which exist between them. It is as if each independent verse has an eye which looks to most of the other verses, and a face turned towards them. Thousands of Qur’ans are present within the Qur’an, each of which it offers to followers of the different paths. As is described in the Twenty-Fifth Word, in Sura al-Ikhlas is a treasury of knowledge about Divine unity comprising thirty-six Sura al-Ikhlas’s, formed of a compound of six phrases, each winged. Indeed, like with the stars in the sky which are apparently without order, each is unrestricted and as a sort of centre extends a line of connection to all the stars in the area surrounding it, indicating a hidden relation between beings. It is as if, like the stars of verses, each single star has an eye which looks to all stars and a face which is turned to them.

See then the perfect order within the apparent lack of order, and take a lesson!

Understand one meaning of the verse, We have not instructed [the Prophet] in poetry, nor is it meet for him!(*)

Understand also from it that the mark of poetry is to adorn insignificant and dull facts with big and shining images and fancies, and make them attractive. Whereas the truths of the Qur’an are so great, elevated, shining and brilliant, that even the greatest and most brilliant imaginings are dull and insignificant in comparison with them. Innumerable truths like the following verses testify to this. For example: The Day that We roll up the heavens like a scroll rolled up for books [completed].(*) * He draws the night as a veil over the day, each seeking the other in rapid succession.(*) * It will be no more than a single blast, when lo! they will all be brought up before Us!(*)

If you want to see and appreciate how, like shining stars, each of the Qur’an’s verses scatters the darkness of unbelief by spreading the light of miraculousness and guidance, imagine yourself in the age of ignorance and desert of savagery where everything was enveloped in veils of lifelessness and nature amid the darkness of ignorance and heedlessness. Then suddenly from the elevated tongue of the Qur’an, you hear verses like: Whatever is in the heavens and earth declares the praises and glory of God, the Sovereign, the Most Holy One, the Mighty, the Wise.(*) See how those dead or sleeping creatures of the world spring to life at the sound of declares the praises and glory in the minds of those listening, how they awake, spring up, and mention God’s Names! And at the sound of, The seven heavens and the earth and all within them extol and glorify Him,(*) the stars in those black skies, all lifeless pieces of fire, and the wretched creatures on the face of the earth, present the following view to those listening: the sky appears as a mouth and the stars each as wisdom-displaying words and truth-uttering lights. The earth appears as a head, the land and sea as tongues, and all animals and plants as words of glorification. Otherwise you will not appreciate the fine points and pleasure at looking from this time to that.

For if when you consider its verses, you see them as having scattered their light since that time, and become like universally accepted knowledge with the passage of time, and as shining with the other lights of Islam, and taking their colour from the sun of the Qur’an, or if you look at them through a superficial and simple veil of familiarity, you will not truly see the darkness each verse scatters or how sweet is the recital of its miraculousness, and you will not appreciate this sort of miraculousness among its many varieties.

If you want to understand one of the highest degrees of the Qur’an of Miraculous Exposition’s miraculousness, listen to the following comparison:

Let us imagine an extremely strange and vast and spreading tree which is concealed beneath a veil of the unseen and hidden in a level of concealment. It is clear that there has to be a relationship, harmony, and balance between a tree and all its members like its branches, fruits, leaves, and blossom, the same as between man’s members. Each of its parts takes on a form and is given a shape in accordance with the nature of the tree. So if someone appears and traces a picture on top of the veil corresponding to the members of the tree, which has never been seen, then delimits each member, and from the branches to the fruit, and the fruit to the leaves draws a form proportionately, and fills the space between its source and extremities, which are an infinite distance from one another, with drawings showing exactly the shape and form of its members, certainly no doubt will remain that the artist sees the concealed tree with an eye that penetrates and encompasses the unseen, then he depicts it.

In just the same way, the discriminating statements of the Qur’an of Miraculous Exposition concerning the reality of contingent beings (that is, concerning the reality of the tree of creation which stretches from the beginning of the world to the farthest limits of the hereafter, and spreads from the earth to the Divine Throne and from minute particles to the sun) have preserved the proportion between the members to such a degree and have given all the members and fruits a form so suitable that all investigative scholars have declared when they have concluded their researches into its depictions: “What wonders God has willed! How great are God’s blessings!” They have said: “It is only you who solves and unravels the talisman of the universe and riddle of creation, O All-Wise Qur’an!”

“And God’s is the highest similitude”(*) –and there is no error in the comparison– let us represent the Divine Names and attributes, and dominical acts and deeds as a Tuba- tree of light, the extent of whose grandeur stretches from pre-eternity to post-eternity, and the limits of whose vastness spread through infinite, endless space, and encompass it, and the compass of whose deeds extend from, It is God Who splits the seed-grain and date-stone,(*) and, Comes between man and his heart,(*) and, It is He Who shapes you in the wombs as He wishes,(*) to, Who created the heavens and the earth in six days,(*) and, And the heavens rolled up in His right hand,(*) and, He has subjected the sun and the moon.(*) The All-Wise Qur’an has described that luminous reality, the truths of those Names and attributes, and acts and deeds, together with all their branches and twigs and aims and fruits in a way so harmonious, so fitting for one another, so appropriate for one another, without marring one another or spoiling the decree of one other, or their being remote from one another, that all those who have discerned the reality of things and penetrated the mysteries, and all the wise and the sage who have journeyed in the realm of the inner dimension of things, have declared: “Glory be to God!” in the face of that Discriminating Exposition, and have affirmed it, saying: “How right, how conformable with reality, how fine, how worthy!”

Take, for example, the six pillars of belief, which resemble a single branch of those two mighty trees which look to the entire sphere of contingency and sphere of necessity: it depicts all the branches and boughs of those pillars –even the farthest fruits and flowers– observing such a harmony and proportion between them, and describes them in a manner so balanced, and illustrates them a way so symmetrical that the human mind is powerless to perceive it and stands astonished at its beauty.

And the proof that a beauty of proportion and perfect relation and complete balance have been preserved between the five pillars of Islam, which are like one twig of the branch of belief, down to the finest details, smallest point of conduct, furthest aims, most profound wisdom, and most insignificant fruits, is the perfect order and balance and beauty of proportion and soundness of the Greater Shari’a of Islam, which has emerged from the decisive statements, senses, indications, and allusions of the comprehensive Qur’an; they form an irrefutable and decisive proof and just witness that cannot be doubted.

This means that the expositions of the Qur’an cannot be attributed to man’s partial knowledge, and particularly to the knowledge of someone unlettered. They rest rather on a comprehensive knowledge and are the word of One able to see all things together and observe in one moment all truths between pre-eternity and post-eternity.

The verse:Praise be to God, Who has revealed to His servant the Book, and has allowed no crookedness therein.(*) concerns this fact.

O God! O Revealer of the Qur’an! For the sake of the Qur’an and for the sake of the one to whom You revealed the Qur’an, illuminate our hearts and our graves with the light of belief and the Qur’an. Amen. O One from Whom help is sought!

The Second Station of the Thirteenth Word

[A conversation held with some young people who, though surrounded by temptation, had not yet lost their power of reason.]

Being assaulted by the deceptive, seductive amusements of the present time, a group of young people were asking: “How can we save our lives in the hereafter?”, and they sought help from the Risale-i Nur. So I said the following to them in the name of the Risale-i Nur:

The grave is there and no one can deny it. Whether they want to or not, everyone must enter it. And apart from the following three ‘Ways’, there is no other way it can be approached:

First Way: For those who believe, the grave is the door to a world far better than this world.

Second Way: For those who believe in the hereafter, but who approach it on the path of dissipation and misguidance, it is the door to a prison of solitary confinement, an eternal dungeon, where they will be separated from all their loved ones.

Third Way:For the unbelievers and the misguided who do not believe in the hereafter, it is the door to eternal extinction. That is to say, it is the gallows on which both themselves and all those they love will be executed. Since they think it is thus, that is exactly how they shall experience it: as punishment. These last two Ways are self-evident, they do not require proof, they are plain for all to see.

Since the appointed hour is secret, and death may come any time and cut off his head, and it does not differentiate between young and old, perpetually having such an awesome and serious matter before him, unhappy man will surely search for the means to deliver himself from that eternal extinction, that infinite, endless solitary confinement; the means to transform the door of the grave into a door opening on to an everlasting world, eternal happiness, and a world of light. It will be a question for him that looms as large as the world.

The certain fact of death, then, can only be approached in these three ways, and one hundred and twenty-four thousand veracious messengers –the prophets, in whose hands are miracles as signs of confirmation– have announced that the three ways are as described above. And, relying on their illuminations and visions, one hundred and twenty-four million saints have confirmed and set their signatures on the prophets’ tidings. And innumerable exact scholars have proved it rationally with their categorical proofs at the level of ‘certainty at the degree of knowledge.’(*) They have all unanimously declared it to be a ninety-nine per cent certain probability, saying: “The only way to be saved from extinction and eternal imprisonment, and be directed towards eternal happiness, is through belief in God and obedience to Him.”

If a person considers but does not heed the word of a single messenger not to take a dangerous road on which there is a one per cent danger of perishing, and takes it, the anxiety at perishing he suffers will destroy even his appetite for food. Thus hundreds of thousands of veracious and verified messengers announced that there is a one hundred per cent probability that misguidance and vice lead to the gallows of the grave, ever before the eyes, and eternal solitary confinement, and that there is a one hundred per cent probability that belief and worship remove those gallows, close the solitary prison, and transform the ever-apparent grave into a door opening onto an everlasting treasury and palace of felicity; and they have pointed out signs and traces of these. Confronted as he is, then, with this strange, awesome, terrifying matter, if wretched man –especially if he is a Muslim– does not believe and worship, is he able to banish the grievous pain arising from the anxiety he suffers as he all the time awaits his turn to be summoned to those gallows, ever-present before his eyes, even if he is given rule over the whole world together with all its pleasures? I ask you.

Since old-age, illness, disaster, and on all sides death open up the frightful pain and are a reminder, even if the people of misguidance and vice enjoy a hundred thousand pleasures and delights, they most certainly experience a sort of hell in their hearts, but a profound stupor of heedlessness temporarily makes them insensible to it.

Since for the people of belief and worship the grave, ever before their eyes, is the door to an everlasting treasury and eternal happiness, and since, by reason of the ‘belief coupon’, a ticket from the pre-eternal lottery of Divine Determining for millions upon millions of poundsworth of gold and diamonds has come up for each of them, they all the time await the word, “Come and collect your ticket” with a truly profound pleasure and real spiritual delight. This pleasure is such that if it materialized and the seed became a tree, it would be like a private paradise. However, one who abandons the delight and great pleasure due to the drives of youth, and chooses in a dissolute and licentious manner temporary illicit pleasures, which resemble poisonous honey polluted with those innumerable pains, falls to a degree a hundred times lower than an animal.

Furthermore, such a person will not be like unbelieving Europeans, for if they deny the Prophet Muhammad (PBUH), they may recognize the other prophets. And if they do not know God, they may possess some good qualities which are the means to certain perfections. But a Muslim knows both the prophets, and his Sustainer, and all perfection by means of Muhammad the Arabian (PBUH). If one of them abandons the Prophet’s instruction and puts himself outside his fold, he will not recognize any other prophet, neither will he recognize God. Nor will he know any of the fundamentals within his spirit which will preserve his perfections. For, since Muhammad (PBUH) is the last and greatest of the prophets, and his religion and summons are for the whole of mankind, and since he is superior to all with regard to his miracles and religion, and acts as teacher to all mankind in all matters concerning reality, and has proved this in a brilliant manner for fourteen centuries, and is the cause of pride for mankind, a Muslim who abandons Muhammad (PBUH)’s essential training and the principles of his religion will most certainly be unable to find any light, or achieve any perfection. He will be condemned to absolute decline.

And so, you unfortunates who are addicted to the pleasures of the life of this world, and with anxiety at the future, struggle to secure it and your lives! If you want pleasure, delight, happiness, and ease in this world, make do with what is licit. That is sufficient for your enjoyment. You will surely have understood from other parts of the Risale-i Nur that in each pleasure which is outside this and is illicit, lies a thousand pains.

If the events of the future –for example, of fifty years hence– were shown in the cinema in the same way that they show at the present time the events of the past, those who indulge in vice would weep filled with horror and disgust at those things which now amuse them.

Those who wish to be permanently, eternally happy in this world and the next should take as their guide the instruction of Muhammad (PBUH) within the bounds of belief.

A Warning, Lesson and Reminder Given to a Number of Unhappy Youths

One day a number of bright youths came to me, seeking an effective deterrent in order to guard themselves against the dangers arising from life, youth, and the lusts of the soul. I said to these youths as I had to those who had previously sought help from the Risale-i Nur:

Your youth will definitely leave you, and if you do not remain within the bounds of the licit, it will be lost, and rather than its pleasures, it will bring you calamities and suffering in this world, in the grave, and in the hereafter. But if, through Islamic training, you spend the bounty of your youth as thanks honourably, in uprightness and obedience, it will in effect remain perpetually and will be the cause of gaining eternal youth.

As for life, if it is without belief, or because of rebelliousness belief is ineffective, it will produce pains, sorrows and grief far exceeding the superficial, fleeting enjoyment it brings. Because, since, contrary to the animals, man possesses a mind and he thinks, he is connected to both the present time, and to the past and the future. He can obtain both pain and pleasure from them. Whereas, since the animals do not think, the sorrows arising from the past and the fears and anxieties arising from the future do not spoil their pleasure of the present. Especially if the pleasure is illicit; then it is like an altogether poisonous honey. That is to say, from the point of view of the pleasure of life, man falls to a level a hundred times lower than the animals.

In fact, life for the people of misguidance and heedlessness, and indeed their existence, rather their world, is the day in which they find themselves. From the point of view of their misguidance, all the time and universes of the past are non-existent, are dead. So their intellects, which connect them to the past and the future, produce darkness, blackness for them. Due to their lack of belief, the future is also non-existent. Furthermore, because they think, the eternal separations resulting from this non-existence continuously produce darkness for their lives.

But if belief gives life to life, through its light both the past and the future are illuminated and find existence. Like present time, it produces elevated, spiritual pleasures and lights of existence for the spirit and heart – in respect of belief. There is an explanation of this truth in the ‘Seventh Hope’ in The Treatise for the Elderly. You may refer to that.

Life is thus. If you want the pleasure and enjoyment of life, give life to your life through belief, and adorn it with religious duties, and preserve it by abstaining from sins.

Concerning the fearsome reality of death, which is demonstrated by deaths every day, everywhere, at all times, I shall explain it to you with a comparison, in the same way that I told the other youths.

For example, a gallows has been erected here in front of your eyes. Beside it is a lottery office, but one which gives tickets for truly huge prizes. We people here are ten people, whether we like it or not, we shall be summoned there; there is no other alternative. They will call us, and since the time is secret, any minute they may say either: “Come and collect the ticket for your execution! Mount the gallows!” Or: “A ticket to win a prize of millions of dollars’ worth of gold has come up for you. Come and collect it!” While waiting for them to say this, two people suddenly appear at the door.

One of them is a scantily dressed woman, beautiful and deceiving. In her hand is some apparently extremely delicious, but in fact poisonous, candy, which she has brought wanting us to eat it.

The other is an undeceiving and undeceivable serious person. He enters behind the woman, and says: “I have brought you a talisman, a lesson. If you study it, and if you do not eat that candy, you will be saved from the gallows. With this talisman, you will receive your ticket for the matchless prize. Look, you see with your own eyes that those who eat the honey mount those gallows, and until that time they suffer dreadful stomach pains from the poison of the candy. And who it is that will receive the ticket for the large prize is not apparent; it seems that they too mount the gallows. But there are millions of witnesses who testify that they can enter the prize arena easily. So, look from the windows! The highest officials and the high-ranking persons concerned with this business proclaim with loud voices: ‘Just as you see with the clear certainty of your own eyes those mounting the gallows, so be certain as daylight, with no doubt or misgiving, that those with the talisman receive the ticket for the prize.’”

Thus, like the comparison, since the dissolute pleasures of youth in the sphere of the illicit, which are like poisonous honey, lose belief, which is the ticket for an eternal treasury and the passport for everlasting happiness, a person who indulges in them descends to death, which is like the gallows, and to the tribulations of the grave, which is like the door to eternal darkness. And since the appointed hour is unknown, its executioner, not differentiating between young and old, may come at any time to cut off your head.

If you give up illicit desires, which are like the poisonous honey, and acquire belief and perform the religious duties, which are the Qur’anic talisman, one hundred and twenty-four thousand prophets (Peace be upon them) together with innumerable saints and people of truth have unanimously announced that you shall receive the ticket for the treasury of eternal happiness which comes up from the extraordinary lottery of human destiny. And they have pointed to traces of it.

In Short: Youth will go. And if it goes being squandered, it results in thousands of calamities and pains both in this world and in the next. If you want to understand how the majority of such youths end up in hospitals with imagined diseases arising from misspent youth and prodigality, and in prisons or hostels for the destitute through their excesses, and in bars due to the distress arising from their pain and suffering, then go and ask at the hospitals, prisons and graveyards.

For sure, just as you will hear from most of the hospitals the moans and groans of those ill from dissipation and debauchery resulting from the drives of youth, so will you hear from the prisons the regretful sighs of unhappy youths who are being punished for illicit deeds mostly resulting from the excesses of youth. And you will understand that most of the torments of the grave – that Intermediate Realm the doors of which continuously open and shut for those who enter it – are the result of misspent youth, as is testified to by those who have divined the life of the grave, and is affirmed by the people of reality.

Also, ask the elderly and the sick, who form the majority of mankind. Certainly, the great majority of them will say with sorrow and regret: “Alas! We wasted our youth on passion and fancy; indeed, harmfully. Be careful, do not do as we did!” Because, as a consequence of the illicit pleasures of five to ten years’ youth, a person suffers years of grief and sorrow in this world, torment and harm in the Intermediate Realm, and the calamities of Hell in the hereafter. And although such a person is in a most pitiable situation, he in no way deserves pity. For those who freely consent to indulge in harmful actions may not be pitied. They are not worthy of it.

May Almighty God save us and you from the alluring temptations of this time, and preserve us from them. Amen.

A Footnote to the Second Station of the Thirteenth Word

In His name, be He glorified!

Those in prison are in great need of the true consolation of the Risale-i Nur. Particularly those who having suffered the blows of youth, are passing their sweet, young lives in prison; they need the Risale-i Nur as much as they need bread.

Indeed, youth heeds the emotions rather than reason, and emotions and desires are blind; they do not consider the consequences. They prefer one ounce of immediate pleasure to tons of future pleasure. They kill for the one minute pleasure of revenge, then suffer for eighty thousand hours the pain of prison. And one hour’s dissolute pleasure in questions of honour may result in life’s enjoyment being utterly destroyed due to distress at the fear of both prison and enemies.

There are many other examples, many pitfalls for the unfortunate young because of which they transform their sweet lives into the most bitter and pitiable lives.

Consider a vast state to the north;(*) it has gained possession of the passions of its young people and is shaking this century with its storms. For it has made lawful for its youths the pleasing daughters and wives of upright people, and these youths act only according to their feelings, which are blind to all consequences. By permitting men and women to go together to the public baths, they are even encouraging immorality. And they consider it lawful for vagabonds and the poor to plunder the property of the rich. All mankind trembles in the face of this calamity.

It is therefore most necessary in this century for all Muslim youths to act heroically, and to respond to this two-pronged attack with keen swords like the Fruits of Belief and the Guide For Youth from the Risale-i Nur. Otherwise those unfortunate youths will destroy utterly both their futures in this world, and their agreeable lives, and their happiness in the hereafter, and their eternal lives, and transform them into torment and suffering. And through their abuses and dissoluteness, they will end up in hospitals, and through their excesses in life, in prisons. In their old age, they will weep copiously with a thousand regrets.

If, on the other hand, they protect themselves with Qur’anic training and with the truths of the Risale-i Nur, they will become truly heroic youths, perfect human beings, successful Muslims, and in some ways rulers over animate beings and the rest of the animal kingdom.

When a youth in prison spends one hour out of the twenty-four each day on the five obligatory prayers, and repents for the mistakes that were the cause of his disaster, and abstains from other harmful, painful sins, this will be of great benefit for both his life, and his future, and his country, and his nation, and his relatives, and he will also gain with his fleeting youth of ten to fifteen years an eternal, brilliant youth. Foremost the Qur’an of Miraculous Exposition, and all the revealed scriptures, have given this certain good news.

If such a youth demonstrates through moderation and obedience, his gratitude for the pleasing, delightful bounty of youth, it will both increase it, and make it eternal, and make it a pleasure. Otherwise it will be both calamitous, and become painful, grievous, and a nightmare, and then it will depart. It will cause him to become like a vagrant, harmful for both his relatives, and his country, and his nation.

If the prisoner has been sentenced unjustly, on condition he performs the obligatory prayers, each hour will be the equivalent of a day’s worship, and the prison will be like a recluse’s cell. He will be counted among the pious hermits of olden times who retired to caves in order to devote themselves to worship.

If he is poor, aged, and ill, and desirous of the truths of belief, on condition he performs the obligatory prayers and repents, each hour will become the equivalent of twenty hours’ worship, and prison will become like a rest-house for him, and because of his friends there who regard him with affection, a place of love, training, and education. He will probably be happier staying in prison than being free, for outside he is confused and subject to the assaults of sins from all sides. He may receive a complete education from prison. On being released, it will not be as a murderer, or thirsting for revenge, but as someone penitent, proven by trial, well- behaved, and beneficial for his nation.

In fact, the Denizli prisoners became so extraordinarily well-behaved after studying the Risale-i Nur for only a short time that some of those concerned said: “Studying the Risale-i Nur for fifteen weeks is more effective at reforming them than putting them in prison for fifteen years.”

Since death does not die, and the appointed hour is unknown, it may come at any time; and since the grave cannot be closed, and troop after troop enter it and are lost; and since it has been shown through the truths of the Qur’an that for those who believe death is transformed into the discharge papers releasing them from eternal annihilation, while for the corrupt and the dissolute it is disappearing for ever into eternal annihilation,

and is unending separation from their loved ones and all beings, most certainly and with no doubt at all, the most fortunate person is he who with patience and thanks fully benefits from his time in prison, and studying the Risale-i Nur works to serve the Qur’an and his belief on the straight path.

O man who is addicted to enjoyment and pleasure! I am seventy-five years old,

and I know with utter certainty from thousands of experiences, proofs, and events that true enjoyment, pain-free pleasure, grief-free joy, and life’s happiness are only to be found in belief and in the sphere of the truths of belief. While a single worldly pleasure yields numerous pains; as though dealing ten slaps for a single grape, it drives away all life’s pleasure.

O you unfortunate people who are experiencing the misfortune of prison! Since your world is weeping and your life is bitter, strive so that your hereafter will not also weep, and your eternal life will smile and be sweet! Benefit from prison! Just as sometimes under severe conditions in the face of the enemy, an hour’s watch may be equivalent to a year’s worship, so in the severe conditions you are experiencing, the hardship of each hour spent as worship becomes the equivalent of many hours, it transforms that hardship into mercy.

In His Name, be He glorified!

اَلسَّلَامُ عَلَي۟كُم۟ وَ رَح۟مَةُ اللّٰهِ وَ بَرَكَاتُهُ

My dear and loyal brothers!

Hapis musibetine düşenlere ve onlara merhametkârane, sadakatle hariçten gelen erzaklarına nezaret ve yardım edenlere kuvvetli bir teselliyi üç noktada beyan edeceğim.

Birinci Nokta: Hapiste geçen ömür günleri, her bir gün on gün kadar bir ibadet kazandırabilir ve fâni saatleri, meyveleri cihetiyle manen bâki saatlere çevirebilir ve beş on sene ceza ile milyonlar sene haps-i ebedîden kurtulmaya vesile olabilir.

İşte ehl-i iman için bu pek büyük ve çok kıymettar kazanç şartı, farz namazını kılmak ve hapse sebebiyet veren günahlardan tövbe etmek ve sabır içinde şükretmektir. Zaten hapis çok günahlara manidir, meydan vermiyor.

İkinci Nokta: Zeval-i lezzet elem olduğu gibi zeval-i elem dahi lezzettir. Evet, herkes geçmiş lezzetli, safalı günlerini düşünse teessüf ve tahassür elem-i manevîsini hissedip “Eyvah!” der. Ve geçmiş musibetli, elemli günlerini tahattur etse zevalinden bir manevî lezzet hisseder ki: “Elhamdülillah şükür, o bela sevabını bıraktı, gitti.” der. Ferah ile teneffüs eder. Demek bir saat muvakkat elem, ruhta bir manevî lezzet bırakır ve lezzetli saat, bilakis elem bırakır.

Madem hakikat budur ve madem geçmiş musibet saatleri, elemleri ile beraber ma’dum ve yok olmuş ve gelecek bela günleri, şimdi ma’dum ve yoktur ve yoktan elem yok ve ma’dumdan elem gelmez. Mesela, birkaç gün sonra aç ve susuz olmak ihtimalinden, bugün o niyetle mütemadiyen ekmek yese ve su içse ne derece divaneliktir.

Aynen öyle de geçmiş ve gelecek elemli saatleri –ki hiç ve ma’dum ve yok olmuşlar– şimdi düşünüp sabırsızlık göstermek ve kusurlu nefsini bırakıp Allah’tan şekva etmek gibi “Of, of!” etmek divaneliktir. Eğer sağa sola yani geçmiş ve geleceklere sabır kuvvetini dağıtmazsa ve hazır saate ve güne karşı tutsa tam kâfi gelir. Sıkıntı ondan bire iner.

Hattâ şekva olmasın, ben bu üçüncü Medrese-i Yusufiyede, birkaç gün zarfında, hiç ömrümde görmediğim maddî ve manevî sıkıntılı, hastalıklı musibetimde, hususan Nur’un hizmetinden mahrumiyetimden gelen meyusiyet ve kalbî ve ruhî sıkıntılar beni ezdiği sırada, inayet-i İlahiye bu mezkûr hakikati gösterdi. Ben de sıkıntılı hastalığımdan ve hapsimden razı oldum. Çünkü benim gibi kabir kapısında bir bîçareye, gafletle geçebilir bir saatini, on adet ibadet saatleri yapmak büyük kârdır diye şükreyledim.

Üçüncü Nokta: Mahpuslara şefkatkârane hizmetle yardım etmek ve muhtaç oldukları rızıklarını ellerine vermek ve manevî yaralarına tesellilerle merhem sürmekte, az bir amel ile büyük bir kazanç var ve dışarıdan gelen yemeklerini onlara vermek, aynı o yemek kadar o gardiyan ve gardiyan ile beraber dâhilde ve hariçte çalışanların –bir sadaka hükmünde– defter-i hasenatına yazılır. Hususan musibetzede, ihtiyar veya hasta veya fakir veya garib olsa o sadaka-i maneviyenin sevabı çok ziyadeleşir.

İşte bu kıymetli kazancın şartı, farz namazını kılmaktır. Tâ ki o hizmeti, lillah için olsun. Hem bir şartı da sadakat ve şefkat ve sevinç ile ve minnet etmemek tarzda yardımlarına koşmaktır.

بِاس۟مِهٖ سُب۟حَانَهُ وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَم۟دِهٖ

اَلسَّلَامُ عَلَي۟كُم۟ وَ رَح۟مَةُ اللّٰهِ وَ بَرَكَاتُهُ اَبَدًا دَائِمًا

Ey hapis arkadaşlarım ve din kardeşlerim!

Size hem dünya azabından hem âhiret azabından kurtaracak bir hakikati beyan etmek, kalbime ihtar edildi. O da şudur:

Mesela, birisi birinin kardeşini veya bir akrabasını öldürmüş. Bir dakika intikam lezzetiyle bir katl, milyonlar dakika hem kalbî sıkıntı hem hapis azabını çektirir ve maktûlün akrabası dahi intikam endişesiyle ve karşısında düşmanını düşünmesiyle hayatının lezzetini ve ömrünün zevkini kaçırır. Hem korku hem hiddet azabını çekiyor. Bunun tek bir çaresi var. O da Kur’an’ın emrettiği ve hak ve hakikat ve maslahat ve insaniyet ve İslâmiyet iktiza ve teşvik ettikleri olan, barışmak ve musalaha etmektir.

Evet, hakikat ve maslahat sulhtur. Çünkü ecel birdir, değişmez. O maktûl, herhalde ecel geldiğinden daha ziyade kalmayacaktı. O kātil ise o kaza-i İlahiyeye vasıta olmuş. Eğer barışmak olmazsa iki taraf da daima korku ve intikam azabını çekerler. Onun içindir ki “Üç günden fazla bir mü’min diğer bir mü’mine küsmemek” İslâmiyet emrediyor. Eğer o katl, bir adâvetten ve bir kinli garazdan gelmemişse ve bir münafık o fitneye vesile olmuş ise çabuk barışmak elzemdir. Yoksa o cüz’î musibet büyük olur, devam eder. Eğer barışsalar ve öldüren tövbe etse ve maktûle her vakit dua etse o halde her iki taraf çok kazanırlar ve kardeş gibi olurlar. Bir gitmiş kardeşe bedel, birkaç dindar kardeşleri kazanır. Kaza ve kader-i İlahîye teslim olup düşmanını affeder.

Ve bilhassa madem Risale-i Nur dersini dinlemişler, elbette mabeynlerinde bulunan bütün küsmekleri bırakmaya hem maslahat ve istirahat-i şahsiye ve umumiye hem Nur dairesindeki uhuvvet iktiza ediyor.

Nasıl ki Denizli hapsinde birbirine düşman bütün mahpuslar, Nurlar dersiyle birbirlerine kardeş oldular ve bizim beraetimize bir sebep olup hattâ dinsizlere, serserilere de o mahpuslar hakkında “Mâşâallah, bârekellah” dedirttiler ve o mahpuslar tam teneffüs ettiler. Ben burada gördüm ki bir tek adamın yüzünden yüz adam sıkıntı çekip beraber teneffüse çıkmıyorlar. Onlara zulüm olur. Mert ve vicdanlı bir mü’min, küçük ve cüz’î bir hata veya menfaatle, yüzer zararı ehl-i imana vermez. Eğer hata etse verse çabuk tövbe etmek lâzımdır.

بِاس۟مِهٖ سُب۟حَانَهُ وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَم۟دِهٖ

Aziz yeni kardeşlerim ve eski mahpuslar!

Benim kat’î kanaatim gelmiş ki buraya girmemizin inayet-i İlahiye cihetinde bir ehemmiyetli sebebi sizsiniz. Yani, Nurlar tesellileriyle ve imanın hakikatleriyle sizi bu hapis musibetinin sıkıntılarından ve dünyevî çok zararlarından ve boşu boşuna gam ve hüzün ile giden hayatınızı faydasızlıktan, bâd-i heva zayi olmasından ve dünyanızın ağlaması gibi âhiretinizi ağlamaktan kurtarıp tam bir teselli size vermektir.

Madem hakikat budur. Elbette siz dahi Denizli mahpusları ve Nur talebeleri gibi birbirinize kardeş olmanız lâzımdır. Görüyorsunuz ki bir bıçak içinize girmemek ve birbirinize tecavüz etmemek için dışarıdan gelen bütün eşyanız ve yemek ve ekmeğinizi ve çorbanızı karıştırıyorlar. Size sadakatle hizmet eden gardiyanlar çok zahmet çekiyorlar. Hem siz, beraber teneffüse çıkmıyorsunuz. Güya canavar ve vahşi gibi birbirinize saldıracaksınız.

İşte şimdi sizin gibi fıtrî kahramanlık damarını taşıyan yeni arkadaşlar, bu zamanda manevî büyük bir kahramanlık ile heyete deyiniz ki: “Değil elimize bıçak, belki mavzer ve rovelver de verilse hem emir de verilse biz bu bîçare ve bizim gibi musibetzede arkadaşlarımıza dokunmayacağız. Eskiden yüz düşmanlık ve adâvetimiz dahi olsa da onları helâl edip hatırlarını kırmamaya çalışacağımıza, Kur’an’ın ve imanın ve uhuvvet-i İslâmiyenin ve maslahatımızın emriyle ve irşadıyla karar verdik.” diyerek bu hapsi bir mübarek dershaneye çeviriniz.

Leyle-i Kadirde İhtar Edilen Bir Mesele-i Mühimme

On Üçüncü Söz’ün İkinci Makamı’nın Zeyli

Leyle-i Kadirde kalbe gelen pek geniş ve uzun bir hakikate, pek kısaca bir işaret edeceğiz. Şöyle ki:

Nev-i beşer, bu son Harb-i Umumî’nin eşedd-i zulüm ve eşedd-i istibdadı ile ve merhametsiz tahribatı ile ve bir tek düşmanın yüzünden yüzer masumu perişan etmesiyle ve mağlupların dehşetli meyusiyetleriyle ve galiblerin dehşetli telaş ve hâkimiyetlerini muhafaza ve büyük tahribatlarını tamir edememelerinden gelen dehşetli vicdan azaplarıyla ve dünya hayatının bütün bütün fâni ve muvakkat olması ve medeniyet fanteziyelerinin aldatıcı ve uyutucu olduğu umuma görünmesiyle ve fıtrat-ı beşeriyedeki yüksek istidadatın ve mahiyet-i insaniyesinin umumî bir surette dehşetli yaralanmasıyla ve gaflet ve dalaletin, sert ve sağır olan tabiatın, Kur’an’ın elmas kılıncı altında parçalanmasıyla ve gaflet ve dalaletin en boğucu, aldatıcı en geniş perdesi olan siyaset-i rûy-i zeminin pek çirkin, pek gaddarane hakiki sureti görünmesiyle elbette ve elbette hiç şüphe yok ki:

Şimal’de, Garp’ta, Amerika’da emareleri göründüğüne binaen nev-i beşerin maşuk-u mecazîsi olan hayat-ı dünyeviye, böyle çirkin ve geçici olmasından fıtrat-ı beşerin hakiki sevdiği, aradığı hayat-ı bâkiyeyi bütün kuvvetiyle arayacak.

Ve elbette hiç şüphe yok ki:

Bin üç yüz altmış senede, her asırda üç yüz elli milyon şakirdi bulunan ve her hükmüne ve davasına milyonlar ehl-i hakikat tasdik ile imza basan ve her dakikada milyonlar hâfızların kalbinde kudsiyet ile bulunup lisanlarıyla beşere ders veren ve hiçbir kitapta emsali bulunmayan bir tarzda, beşer için hayat-ı bâkiyeyi ve saadet-i ebediyeyi müjde veren ve bütün beşerin yaralarını tedavi eden Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın şiddetli, kuvvetli ve tekrarlı binler âyâtıyla, belki sarîhan ve işareten on binler defa dava edip haber veren ve sarsılmaz kat’î delillerle şüphe getirmez hadsiz hüccetleriyle hayat-ı bâkiyeyi kat’iyetle müjde ve saadet-i ebediyeyi ders vermesi, elbette nev-i beşer bütün bütün aklını kaybetmezse, maddî veya manevî bir kıyamet başlarına kopmazsa; İsveç, Norveç, Finlandiya ve İngiltere’nin Kur’an’ı kabul etmeye çalışan meşhur hatipleri ve Amerika’nın din-i hakkı arayan ehemmiyetli cemiyeti gibi rûy-i zeminin geniş kıtaları ve büyük hükûmetleri Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ı arayacaklar ve hakikatlerini anladıktan sonra bütün ruh u canlarıyla sarılacaklar.

Çünkü bu hakikat noktasında kat’iyen Kur’an’ın misli yoktur ve olamaz ve hiçbir şey bu mu’cize-i ekberin yerini tutamaz.

Sâniyen: Madem Risale-i Nur, bu mu’cize-i kübranın elinde bir elmas kılınç hükmünde hizmetini göstermiş ve muannid düşmanlarını teslime mecbur etmiş. Hem kalbi hem ruhu hem hissiyatı tam tenvir edecek ve ilaçlarını verecek bir tarzda hazine-i Kur’aniyenin dellâllığını yapan ve ondan başka me’hazi ve mercii olmayan ve bir mu’cize-i maneviyesi bulunan Risale-i Nur, o vazifeyi tam yapıyor ve aleyhindeki dehşetli propagandalara ve gayet muannid zındıklara tam galebe çalmış ve dalaletin en sert kuvvetli kalesi olan tabiatı, Tabiat Risalesi’yle parça parça etmiş ve gafletin en kalın ve boğucu ve geniş daire-i âfakında ve fennin en geniş perdelerinde Asâ-yı Musa’daki Meyve’nin Altıncı Meselesi ve Birinci, İkinci, Üçüncü, Sekizinci Hüccetleriyle gayet parlak bir tarzda gafleti dağıtıp nur-u tevhidi göstermiş.

Meyve Risalesi’nden Altıncı Mesele

Risale-i Nur’un çok yerlerinde izahı ve kat’î hadsiz hüccetleri bulunan iman-ı billah rüknünün binler küllî bürhanlarından bir tek bürhana kısaca bir işarettir.

Kastamonu’da lise talebelerinden bir kısmı yanıma geldiler. “Bize Hâlık’ımızı tanıttır, muallimlerimiz Allah’tan bahsetmiyorlar.” dediler.

Ben dedim: Sizin okuduğunuz fenlerden her fen, kendi lisan-ı mahsusuyla mütemadiyen Allah’tan bahsedip Hâlık’ı tanıttırıyorlar. Muallimleri değil, onları dinleyiniz.

Mesela, nasıl ki mükemmel bir eczahane ki her kavanozunda hârika ve hassas mizanlarla alınmış hayattar macunlar ve tiryaklar var. Şüphesiz gayet maharetli ve kimyager ve hakîm bir eczacıyı gösterir.

Öyle de küre-i arz eczahanesinde bulunan dört yüz bin çeşit nebatat ve hayvanat kavanozlarındaki zîhayat macunlar ve tiryaklar cihetiyle, bu çarşıdaki eczahaneden ne derece ziyade mükemmel ve büyük olması nisbetinde, okuduğunuz fenn-i tıp mikyasıyla küre-i arz eczahane-i kübrasının eczacısı olan Hakîm-i Zülcelal’i hattâ kör gözlere de gösterir, tanıttırır.

Hem mesela, nasıl bir hârika fabrika ki binler çeşit çeşit kumaşları basit bir maddeden dokuyor. Şeksiz, bir fabrikatörü ve maharetli bir makinisti tanıttırır.

Öyle de küre-i arz denilen yüz binler başlı, her başında yüz binler mükemmel fabrika bulunan bu seyyar makine-i Rabbaniye, ne derece bu insan fabrikasından büyükse, mükemmelse o derecede okuduğunuz fenn-i makine mikyasıyla küre-i arzın ustasını ve sahibini bildirir ve tanıttırır.

Hem mesela, nasıl ki gayet mükemmel bin bir çeşit erzak etrafından celbedip içinde muntazaman istif ve ihzar edilmiş depo ve iaşe ambarı ve dükkân; şeksiz, bir fevkalâde iaşe ve erzak mâlikini ve sahibini ve memurunu bildirir.

Öyle de bir senede yirmi dört bin senelik bir dairede muntazaman seyahat eden ve yüz binler ve ayrı ayrı erzak isteyen taifeleri içine alan ve seyahatiyle mevsimlere uğrayıp baharı bir büyük vagon gibi binler ayrı ayrı taamlarla doldurarak kışta erzakı tükenen bîçare zîhayatlara getiren ve küre-i arz denilen bu Rahmanî iaşe ambarı ve bir sefine-i Sübhaniye ve bin bir çeşit cihazatı ve malları ve konserve paketleri taşıyan bu depo ve dükkân-ı Rabbanî, ne derece o fabrikadan büyük ve mükemmel ise okuduğunuz ve okuyacağınız fenn-i iaşe mikyasıyla o kat’iyette ve o derecede küre-i arz deposunun sahibini, mutasarrıfını, müdebbirini bildirir, tanıttırır, sevdirir.

Hem nasıl ki dört yüz bin millet içinde bulunan ve her milletin istediği erzakı ayrı ve istimal ettiği silahı ayrı ve giydiği elbisesi ayrı ve talimatı ayrı ve terhisatı ayrı olan bir ordunun mu’cizekâr bir kumandanı, tek başıyla bütün o ayrı ayrı milletlerin ayrı ayrı erzaklarını ve çeşit çeşit eslihalarını ve elbiselerini ve cihazatlarını, hiçbirini unutmayarak ve şaşırmayarak verdiği o acib ordu ve ordugâh, şüphesiz bedahetle o hârika kumandanı gösterir, takdirkârane sevdirir.

Aynen öyle de zemin yüzünün ordugâhında ve her baharda yeniden silah altına alınmış bir yeni ordu-yu Sübhanîde, nebatat ve hayvanat milletlerinden dört yüz bin nev’in çeşit çeşit elbise, erzak, esliha, talim, terhisleri gayet mükemmel ve muntazam ve hiçbirini unutmayarak ve şaşırmayarak bir tek kumandan-ı a’zam tarafından verilen küre-i arzın bahar ordugâhı, ne derece mezkûr insan ordu ve ordugâhından büyük ve mükemmel ise sizin okuyacağınız fenn-i askerî mikyasıyla dikkatli ve aklı başında olanlara o derece küre-i arzın hâkimini ve Rabb’ini ve müdebbirini ve Kumandan-ı Akdes’ini hayretler ve takdislerle bildirir ve tahmid ve tesbihle sevdirir.

Hem nasıl ki bir hârika şehirde milyonlar elektrik lambaları hareket ederek her yeri gezerler, yanmak maddeleri tükenmiyor bir tarzdaki elektrik lambaları ve fabrikası; şeksiz, bedahetle elektriği idare eden ve seyyar lambaları yapan ve fabrikayı kuran ve iştial maddelerini getiren bir mu’cizekâr ustayı ve fevkalâde kudretli bir elektrikçiyi hayretler ve tebriklerle tanıttırır, yaşasınlar ile sevdirir.

Aynen öyle de bu âlem şehrinde dünya sarayının damındaki yıldız lambaları, bir kısmı –kozmoğrafyanın dediğine bakılsa– küre-i arzdan bin defa büyük ve top güllesinden yetmiş defa süratli hareket ettikleri halde intizamını bozmuyor, birbirine çarpmıyor, sönmüyor, yanmak maddeleri tükenmiyor.

Okuduğunuz kozmoğrafyanın dediğine göre, küre-i arzdan bir milyon defadan ziyade büyük ve bir milyon seneden ziyade yaşayan ve bir misafirhane-i Rahmaniyede bir lamba ve soba olan güneşimizin yanmasının devamı için her gün, küre-i arzın denizleri kadar gaz yağı ve dağları kadar kömür veya bin arz kadar odun yığınları lâzımdır ki sönmesin.

Ve onu ve onun gibi ulvi yıldızları gaz yağsız, odunsuz, kömürsüz yandıran ve söndürmeyen ve beraber çabuk gezdiren ve birbirine çarptırmayan bir nihayetsiz kudreti ve saltanatı, ışık parmaklarıyla gösteren bu kâinat şehr-i muhteşemindeki dünya sarayının elektrik lambaları ve idareleri ne derece o misalden daha büyük daha mükemmeldir. O derecede sizin okuduğunuz veya okuyacağınız fenn-i elektrik mikyasıyla bu meşher-i a’zam-ı kâinatın sultanını, münevvirini, müdebbirini, sâni’ini, o nurani yıldızları şahit göstererek tanıttırır. Tesbihatla, takdisatla sevdirir, perestiş ettirir.

Hem mesela, nasıl ki bir kitap bulunsa ki bir satırında bir kitap ince yazılmış ve her bir kelimesinde ince kalemle bir sure-i Kur’aniye yazılmış, gayet manidar ve bütün meseleleri birbirini teyid eder ve kâtibini ve müellifini fevkalâde maharetli ve iktidarlı gösteren bir acib mecmua; şeksiz, gündüz gibi kâtip ve musannifini kemalâtıyla, hünerleriyle bildirir, tanıttırır. “Mâşâallah, bârekellah” cümleleriyle takdir ettirir.

Aynen öyle de bu kâinat kitab-ı kebiri ki bir tek sahifesi olan zemin yüzünde ve bir tek forması olan baharda, üç yüz bin ayrı ayrı kitaplar hükmündeki üç yüz bin nebatî ve hayvanî taifeleri beraber, birbiri içinde, yanlışsız, hatasız, karıştırmayarak, şaşırmayarak; mükemmel, muntazam ve bazen ağaç gibi bir kelimede bir kasideyi ve çekirdek gibi bir noktada bir kitabın tamam fihristesini yazan bir kalem işlediğini gözümüzle gördüğümüz bu nihayetsiz manidar ve her kelimesinde çok hikmetler bulunan şu mecmua-i kâinat ve bu mücessem Kur’an-ı Ekber-i Âlem, mezkûr misaldeki kitaptan ne derece büyük ve mükemmel ve manidar ise o derecede sizin okuduğunuz fenn-i hikmetü’l-eşya ve mektepte bilfiil mübaşeret ettiğiniz fenn-i kıraat ve fenn-i kitabet, geniş mikyaslarıyla ve dürbün gözleriyle bu kitab-ı kâinatın nakkaşını, kâtibini hadsiz kemalâtıyla tanıttırır. “Allahu ekber” cümlesiyle bildirir, “Sübhanallah” takdisiyle tarif eder, “Elhamdülillah” senalarıyla sevdirir.

İşte bu fenlere kıyasen, yüzer fünundan her bir fen, geniş mikyasıyla ve hususi âyinesiyle ve dürbünlü gözüyle ve ibretli nazarlarıyla bu kâinatın Hâlık-ı Zülcelal’ini esmasıyla bildirir; sıfâtını, kemalâtını tanıttırır.

İşte bu muhteşem ve parlak bir bürhan-ı vahdaniyet olan mezkûr hücceti ders vermek içindir ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan çok tekrar ile en ziyade رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ ۝ خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضَ âyetleriyle Hâlık’ımızı bize tanıttırıyor, diye o mektepli gençlere dedim. Onlar dahi tamamıyla kabul edip tasdik ederek: “Hadsiz şükür olsun Rabb’imize ki tam kudsî ve ayn-ı hakikat bir ders aldık. Allah senden razı olsun.” dediler. Ben de dedim:

“İnsan, binler çeşit elemler ile müteellim ve binler nevi lezzetler ile mütelezziz olacak bir zîhayat makine ve gayet derece acziyle beraber hadsiz maddî, manevî düşmanları ve nihayetsiz fakrıyla beraber hadsiz zâhirî ve bâtınî ihtiyaçları bulunan ve mütemadiyen zeval ve firak tokatlarını yiyen bir bîçare mahluk iken, birden iman ve ubudiyetle böyle bir Padişah-ı Zülcelal’e intisap edip bütün düşmanlarına karşı bir nokta-i istinad ve bütün hâcatına medar bir nokta-i istimdad bularak herkes mensup olduğu efendisinin şerefiyle, makamıyla iftihar ettiği gibi; o da böyle nihayetsiz Kadîr ve Rahîm bir Padişah’a iman ile intisap etse ve ubudiyetle hizmetine girse ve ecelin idam ilanını kendi hakkında terhis tezkeresine çevirse ne kadar memnun ve minnettar ve ne kadar müteşekkirane iftihar edebilir, kıyas ediniz.”

O mektepli gençlere dediğim gibi musibetzede mahpuslara da tekrar ile derim: Onu tanıyan ve itaat eden zindanda dahi olsa bahtiyardır. Onu unutan saraylarda da olsa zindandadır, bedbahttır. Hattâ bir bahtiyar mazlum, idam olunurken bedbaht zalimlere demiş: “Ben idam olmuyorum. Belki terhis ile saadete gidiyorum. Fakat ben de sizi idam-ı ebedî ile mahkûm gördüğümden sizden tam intikamımı alıyorum.” لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ diyerek sürur ile teslim-i ruh eder.

سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

Hüve Nüktesi

بِاس۟مِهٖ سُب۟حَانَهُ وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَم۟دِهٖ

اَلسَّلَامُ عَلَي۟كُم۟ وَ رَح۟مَةُ اللّٰهِ وَ بَرَكَاتُهُ اَبَدًا دَائِمًا

Çok aziz ve sıddık kardeşlerim!

Kardeşlerim, لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ve قُل۟ هُوَ اللّٰهُ daki هُوَ lafzında, yalnız maddî cihette bir seyahat-i hayaliye-i fikriyede hava sahifesinin mütalaasıyla âni bir surette görünen bir zarif nükte-i tevhidde, meslek-i imaniyenin hadsiz derece kolay ve vücub derecesinde suhuletli bulunmasını ve şirk ve dalaletin mesleğinde hadsiz derecede müşkülatlı, mümteni binler muhal bulunduğunu müşahede ettim. Gayet kısa bir işaretle o geniş ve uzun nükteyi beyan edeceğim.

Evet, nasıl ki bir avuç toprak, yüzer çiçeklere nöbetle saksılık eden kabında eğer tabiata, esbaba havale edilse lâzım gelir ki ya o kapta küçük mikyasta yüzer, belki çiçekler adedince manevî makineler, fabrikalar bulunsun veyahut o parçacık topraktaki her bir zerre, bütün o ayrı ayrı çiçekleri, muhtelif hâsiyetleriyle ve hayattar cihazatıyla yapmalarını bilsin; âdeta bir ilah gibi hadsiz ilmi ve nihayetsiz iktidarı bulunsun.

Aynen öyle de emir ve iradenin bir arşı olan havanın, rüzgârın her bir parçası ve bir nefes ve tırnak kadar olan هُوَ lafzındaki havada; küçücük mikyasta, bütün dünyada mevcud telefonların, telgrafların, radyoların ve hadsiz ve muhtelif konuşmaların merkezleri, santralları, âhize ve nâkileleri bulunsun ve o hadsiz işleri beraber ve bir anda yapabilsin. Veyahut o هُوَ deki havanın belki unsur-u havanın her bir parçasının her bir zerresi, bütün telefoncular ve ayrı ayrı umum telgrafçılar ve radyo ile konuşanlar kadar manevî şahsiyetleri ve kabiliyetleri bulunsun ve onların umum dillerini bilsin ve aynı zamanda başka zerrelere de bildirsin, neşretsin. Çünkü bilfiil o vaziyet kısmen görünüyor ve havanın bütün eczasında o kabiliyet var.

İşte ehl-i küfrün ve tabiiyyun ve maddiyyunların mesleklerinde değil bir muhal, belki zerreler adedince muhaller ve imtinalar ve müşkülatlar aşikâre görünüyor.

Eğer Sâni’-i Zülcelal’e verilse hava bütün zerratıyla onun emirber neferi olur. Bir tek zerrenin muntazam bir tek vazifesi kadar kolayca, hadsiz küllî vazifelerini Hâlık’ının izniyle ve kuvvetiyle ve Hâlık’a intisap ve istinad ile ve Sâni’inin cilve-i kudreti ile bir anda şimşek süratinde ve هُوَ telaffuzu ve havanın temevvücü suhuletinde yapılır. Yani, kalem-i kudretin hadsiz ve hârika ve muntazam yazılarına bir sahife olur ve zerreleri, o kalemin uçları ve zerrelerin vazifeleri dahi kalem-i kaderin noktaları bulunur. Bir tek zerrenin hareketi derecesinde kolay çalışır.

İşte ben لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ve قُل۟ هُوَ اللّٰهُ daki hareket-i fikriye ile seyahatimde hava âlemini temaşa ve o unsurun sahifesini mütalaa ederken bu mücmel hakikati, tam vâzıh ve mufassal aynelyakîn müşahede ettim. Ve هُوَ nin lafzında, havasında böyle parlak bir bürhan ve bir lem’a-yı vâhidiyet bulunduğu gibi manasında ve işaretinde gayet nurani bir cilve-i ehadiyet ve çok kuvvetli bir hüccet-i tevhid ve هُوَ zamirinin mutlak ve mübhem işareti hangi zata bakıyor işaretine bir karine-i taayyün o hüccette bulunması içindir ki hem Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan hem ehl-i zikir makam-ı tevhidde bu kudsî kelimeyi çok tekrar ederler diye ilmelyakîn ile bildim.

Evet mesela, bir nokta beyaz kâğıtta, iki üç nokta konulsa karıştığı ve bir adam, muhtelif çok vazifeleri beraber yapmasıyla şaşıracağı ve bir küçük zîhayata, çok yükler yüklenmesiyle altında ezildiği ve bir lisan ve bir kulak, aynı anda müteaddid kelimelerin beraber çıkması ve girmesi intizamını bozup karışacağı halde; aynelyakîn gördüm ki:

هُوَ nin anahtarı ile ve pusulasıyla fikren seyahat ettiğim hava unsurunda, her bir parçası hattâ her bir zerresi içine muhtelif binler noktalar, harfler, kelimeler konulduğu veya konulabileceği halde, karışmadığını ve intizamını bozmadığını hem ayrı ayrı pek çok vazifeler yaptığı halde, hiç şaşırmadan yapıldığını ve o parçaya ve zerreye pek çok ağır yükler yüklendiği halde hiç zaaf göstermeyerek, geri kalmayarak intizam ile taşıdığını hem binler ayrı ayrı kelime, ayrı ayrı tarzda, manada o küçücük kulak ve lisanlara kemal-i intizamla gelip çıkıp, hiç karışmayarak bozulmayarak o küçücük kulaklara girip, o gayet incecik lisanlardan çıktığı ve o her zerre ve her parçacık, bu acib vazifeleri görmekle beraber kemal-i serbestiyet ile cezbedarane hal dili ile ve mezkûr hakikatin şehadeti ve lisanıyla لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ve قُل۟ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌ deyip gezer ve fırtınaların ve şimşek ve berk ve gök gürültüsü gibi havayı çarpıştırıcı dalgalar içerisinde intizamını ve vazifelerini hiç bozmuyor ve şaşırmıyor ve bir iş diğer bir işe mani olmuyor. Ben aynelyakîn müşahede ettim.

Demek, ya her bir zerre ve her bir parça havada nihayetsiz bir hikmet ve nihayetsiz bir ilmi, iradesi ve nihayetsiz bir kuvveti, kudreti ve bütün zerrata hâkim-i mutlak bir hâssaları bulunmak lâzımdır ki bu işlere medar olabilsin. Bu ise zerreler adedince muhal ve bâtıldır. Hiçbir şeytan dahi bunu hatıra getiremez.

Öyle ise bu sahife-i havanın hakkalyakîn, aynelyakîn, ilmelyakîn derecesinde bedahetle Zat-ı Zülcelal’in hadsiz gayr-ı mütenahî ilmi ve hikmetle çalıştırdığı kalem-i kudret ve kaderin mütebeddil sahifesi ve bir levh-i mahfuzun âlem-i tagayyürde ve mütebeddil şuunatında bir “levh-i mahv ispat” namında yazar bozar tahtası hükmündedir.

İşte hava unsurunun yalnız nakl-i asvat vazifesinde mezkûr cilve-i vahdaniyeti ve mezkûr acayibi gösterdiği ve dalaletin hadsiz muhaliyetini izhar ettiği gibi unsur-u havaînin sair ehemmiyetli vazifelerinden biri de elektrik, cazibe, dâfia, ziya gibi sair letaifin naklinde şaşırmadan muntazaman, asvat naklindeki vazifeyi gördüğü aynı zamanda, bu vazifeleri dahi gördüğü aynı zamanında, bütün nebatat ve hayvanata teneffüs ve telkîh gibi hayata lüzumu bulunan levazımatı kemal-i intizam ile yetiştiriyor. Emir ve irade-i İlahiyenin bir arşı olduğunu kat’î bir surette ispat ediyor.

Ve serseri tesadüf ve kör kuvvet ve sağır tabiat ve karışık, hedefsiz esbab ve âciz, camid, cahil maddeler bu sahife-i havaiyenin kitabetine ve vazifelerine karışması hiçbir cihetle ihtimal ve imkânı bulunmadığını aynelyakîn derecesinde ispat ettiğini kat’î kanaat getirdim. Ve her bir zerre ve her bir parça lisan-ı hal ile لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ve قُل۟ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌ dediklerini bildim. Ve bu هُوَ anahtarı ile havanın maddî cihetindeki bu acayibi gördüğüm gibi hava unsuru da bir هُوَ olarak âlem-i misal ve âlem-i manaya bir anahtar oldu.

Mütebâkisi şimdilik yazdırılmadı.

Umuma binler selâm…

---

On İkinci Söz ⇐ | Sözler | ⇒ On Dördüncü Söz

---