Εικοστή Δεύτερη Επιστολή

بِاس۟مِهٖ وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَم۟دِهٖ

[«Με το όνομά Του [Αλλάχ]», ֍ «Δεν υπάρχει τίποτα που να μην Τον δοξολογεί με αίνους αποκαθαίροντάς Τον από κάθε αδυναμία.» Κουράν, Ελ-Ισρά, 17:44]

Αυτή η επιστολή αποτελείται από δύο θέματα. Το πρώτο θέμα, προσκαλεί τους θεοσεβείς στην αδελφότητα (Ουχουβέτ) και στην αγάπη.

Πρώτο Θέμα

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

Μπισμιλλάχιρραχμάνιρραχίμ

(Στο όνομα του Αλλάχ, του Πολυεύσπλαχνου(Ραχμάν), του Οικτίρμονος(Ραχίμ))

اِنَّمَا ال۟مُؤ۟مِنُونَ اِخ۟وَةٌ فَاَص۟لِحُوا بَي۟نَ اَخَوَي۟كُم۟ ۝ اِد۟فَع۟ بِالَّتٖى هِىَ اَح۟سَنُ فَاِذَا الَّذٖى بَي۟نَكَ وَبَي۟نَهُ عَدَاوَةٌ كَاَنَّهُ وَلِىٌّ حَمٖيمٌ ۝ وَال۟كَاظِمٖينَ ال۟غَي۟ظَ وَال۟عَافٖينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّٰهُ يُحِبُّ ال۟مُح۟سِنٖينَ

[«…γιατί όλοι οι πιστοί μουσουλμάνοι είναι αδέρφια, συμφιλιώστε λοιπόν τις διαφωνίες των αδερφών σας..» Κουράν, Χουτζουράτ, 49:10]

[«Ανταποκρίσου στο κακό με τον πιο καλό τρόπο. Και θα δεις εκείνον που υπάρχει έχθρα ανάμεσά σας να γίνεται καλός φίλος και προστάτης σου.» Κουράν, Φουσσιλέτ, 41:34]

[«…και όσο για αυτούς που συγκρατούν την οργή τους και συγχωρούν τα πταίσματα των ανθρώπων, ο Αλλάχ αγαπάει αυτούς που κάνουν καλές πράξεις.» Κουράν, Άλ-ι Ιμράν, 3:134]

Η παρουσία μεροληψίας, πείσματος και μνησικακίας στους πιστούς τα οποία είναι οι αιτίες της διένεξης και της διχόνοιας και οδηγούν στο μίσος και στην εχθρικότητα είναι άσχημη και αξιόμεμπτη, επιζήμια και άδικη , τόσο από την άποψη της αλήθειας όσο και της σοφίας αλλά και από πλευράς του Ισλάμ η οποία κατοπτρίζει μια απώτατη ανθρωπότητα, όπως επίσης και για τον προσωπικό βίο, τον κοινωνικό βίο και τον πνευματικό βίο. Αλλά και το χειρότερο δηλητηριάζει τον οικουμενικό βίο της ανθρωπότητας. Αποτυπώνουμε τις έξι πτυχές από τις αρκετά πολλές πτυχές αυτής της πραγματικότητας.

ΠΡΩΤΗ ΠΤΥΧΗ

Κατά το βλέμμα της αλήθειας είναι άδικο, απάνθρωπο.

Ω ανελέητε άνθρωπε που τρέφεις μίσος και έχθρα απέναντι στον πιστό! Όπως εάν υποθέσουμε ότι εσύ βρίσκεσαι πάνω σε ένα πλοίο ή σε μια οικία όπου μαζί σου παραβρίσκονται εννέα άτομα αθώα και ένας κακοποιός. Αντιλαμβάνεσαι σε τι βαθμό αδικία και κακουργία διαπράττει αυτός ο οποίος επιχειρεί να βυθίσει εκείνο το πλοίο ή να πυρπολήσει εκείνη την οικία. Θα ξεφωνούσες την απανθρωπιά του ώστε η φωνή σου θα αντηχούσε μέχρι και τους επουράνιους κόσμους. Πέραν αυτού, εννέα κακοποιοί και μόνο ένας αθώος κι αν βρισκόταν, πάλι εκείνο το πλοίο με καμία δικαιοσύνη δεν είναι δίκαιο να βυθιστεί.

Έτσι το ίδιο, ενώ στην υπόσταση ενός πιστού -η οποία είναι ένα οίκημα Του Κύριου Επιμορφωτή και Συντηρητή(Rab) [Αλλάχ] και ένα θείο πλοίο- συνυπάρχουν όχι εννέα αλλά ίσως είκοσι αθώα γνωρίσματα όπως η πίστη, το Ισλάμ, η πλησιότης και εξαιτίας ενός εγκληματικού γνωρίσματος που σου είναι βλαβερό και δεν σου αρέσει, εάν εσύ με το να τρέφεις μίσος και έχθρα απέναντι σε αυτόν, επιχειρείς ή επιθυμείς τον πνευματικό καταποντισμό και την πυρπόληση, καταστροφή, το ναυάγιο αυτής της στέγης της πνευματικής υπόστασής του, είναι εξίσου μια αξιόμεμπτη, άσπλαχνη και απάνθρωπη αδικία.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΤΥΧΗ

Επίσης και κατά το βλέμμα της σοφίας είναι απάνθρωπο, άδικο.

Διότι ως γνωστών η έχθρα και η αγάπη είναι αντίθετα όπως το φώς και το σκοτάδι. Τα δύο αυτά στην κυριολεξία δεν μπορούν να συνυπάρξουν.

Εάν η αγάπη αναλόγως με τις ιδιαίτερες αιτιολογίες της δεσπόζει πραγματικά σε μια καρδιά τότε η έχθρα γίνεται μεταφορική και μεταβάλλεται στη μορφή συμπόνιας. Ναι ο πιστός αγαπάει τον αδερφό του και πρέπει να τον αγαπά. Για την κακία του όμως, μόνο τον λυπάται. Προσπαθεί όχι με εξαναγκασμό αλλά ίσως με καλοσύνη για την συμμόρφωσή του. Για αυτό το λόγο σύμφωνα με το βούλευμα του χαντίθ «Ο πιστός, δεν θα κρατάει κακία και δεν θα διακόπτει τη συνομιλία με τον πιστό αδερφό του πάνω από τρείς μέρες.»()

Εάν οι αιτιολογίες τις εχθρικότητας υπερτερήσουν και η έχθρα επικρατήσει πραγματικά σε μια καρδιά τότε η αγάπη γίνεται μεταφορική και παίρνει τη μορφή υποκρισίας και κολακείας.

Ω ανελέητε άνθρωπε! Τώρα δες πως το μίσος και η έχθρα προς τον πιστό αδερφό σου πόσο απάνθρωπο, άδικο είναι. Διότι όπως εάν εσύ ισχυριστείς ότι τα κοινά μικρά πετραδάκια είναι πιο σημαντικά από την Καάμπα και πιο σπουδαία από τον όρο του Ούχουντ, θα είναι μια ανήθικη αφροσύνη. Έτσι ακριβώς, παρόλο που η πίστη που είναι αξιοσέβαστη σαν την Καάμπα και το Ισλάμ που είναι μεγαλοπρεπές σαν τον όρο Ούχουντ και πολλά άλλα ισλαμικά γνωρίσματα επιζητούν την αγάπη και τη σύμπνοια, τη συμμαχία, το να προτάσσονται κάποια ελαττώματα που προκαλούν την αντιπάθεια και έχθρα απέναντι στον πιστό, θεοσεβή και τα οποία είναι σε ισχύ ασήμαντων χαλικιών έναντι της πραγματικότητας της πίστης και του Ισλάμ, εάν έχεις σύνεση, θα καταλάβεις ότι είναι μια πλέον μεγάλη ανοησία και απανθρωπιά και αδικία.

Ναι, η ενάδα στην πίστη επιζητά την ενάδα των καρδιών. Και η ενότητα της πίστης επίσης απαιτεί την κοινωνική ενότητα. Μάλιστα δε μπορείς να αρνηθείς ότι με το να παραβρίσκεσαι μαζί με κάποιον στο ίδιο τάγμα καλλιεργείς μια οικειότητα και συμπάθεια απέναντι του και με το να βρίσκεστε μαζί υπό την διαταγή του ίδιου διοικητή δημιουργείς μια φιλική σχέση. Και με το να βρίσκεσαι μαζί του σε μια χώρα βιώνεις μια αδελφική σύνδεση. Ενώ σύμφωνα με το πνευματικό φως (νουρ) της πίστης και της επίγνωσης που αυτή σου παρέχει, υπάρχουν τόσα πολλά σημεία ενότητας και ενώσεις συμμαχίας και δεσμά αδελφότητας όσο πολυάριθμα είναι και οι τίτλοι του θεού που πάλι η ίδια η πίστη σου αποκαλύπτει και γνωστοποιεί.

Για παράδειγμα, ο Δημιουργός(Halık) και των δύων σας είναι ένας, ο Κτήτορας(Malik) και των δύων σας είναι ένας, ο Θεός που Λατρεύετε(Mabud) είναι ένας, ο Σιτιστής και Συντηρητής(Rezzak) σας είναι ένας… είναι ένας… ένας… μέχρι και χίλιες φορές ένας…

Επιπλέων, ο Προφήτης σας είναι ένας, η θρησκεία σας είναι ίδια και η κατεύθυνσή της λατρείας σας -η κιμπλε είναι ίδια… ίδια… μέχρι και εκατό φορές ίδια…

Έπειτα το χωριό σας είναι ένα, το κράτος σας είναι ένα, ο τόπος σας είναι ίδιος και ένας… ένας … ένας μέχρι και δέκα φορές ένας…

Και παρόλο που τα τόσα εναδικά και τα ενιαία χρήζουν και απαιτούν την ενότητα (vahdet) και την ενάδα (tevhid), τη σύμπνοια και τη συμμαχία, την αγάπη και την αδελφοσύνη· και παρόλο που όλα αυτά είναι οι άυλες πνευματικές αλυσίδες που προσδένουν το σύμπαν και τις ουράνιες σφαίρες μεταξύ τους· το να τρέφει κανείς πραγματική έχθρα και να κρατάει μίσος απέναντι στο πιστό και θεοσεβή συνάνθρωπό του προτιμώντας πράγματα ανεπαίσθητα και ασταθή σαν τον ιστό της αράχνης τα οποία επισύρουν στη διένεξη και διχόνοια, στο μίσος και την έχθρα, θα καταλάβεις το πόσο μεγάλη ασέβεια σε εκείνα τα δεσμά της ενότητας είναι και πόση μεγάλη περιφρόνηση έναντι στα αξιαγάπητα στοιχεία, και σε τι βαθμό απανθρωπιά και αδικία απέναντι στις σχέσεις αδελφοσύνης είναι… εάν και μόνο η καρδιά σου δεν έχει πεθάνει και το μυαλό σου δεν έχει σβήσει!

Η ΤΡΙΤΗ ΠΤΥΧΗ

Σύμφωνα με το μυστήριο του εδαφίου وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرٰي [«κανένας αμαρτωλός δεν φορτώνεται την αμαρτία αλλουνού.» Κουράν, Ελ-Ενάμ, 6:164] το οποίο εκφράζει την απόλυτη και ακέραιη δικαιοσύνη, πόσο απέραντη αδικία είναι να κρατάς έχθρα και μνησικακία που σημαίνει εξαιτίας ενός εγκληματικού χαρακτηριστικού που φέρει ένας θεοσεβής πιστός να καταδικάσεις όλες τις υπόλοιπες αθώες ιδιότητες του· και ιδίως παρόλο που η αλήθεια, η Σαρία και η σοφία του Ισλάμ προειδοποιεί ότι διαπράττεις μια μέγιστη αδικία και απανθρωπιά όπως και διατυπώνει στον υπερθετικό βαθμό το εδάφιο لَظَلُومٌ اْلاِنْسَانَ اِنَّ [«σίγουρα ο άνθρωπος είναι πάρα πολύ άδικος.» Κουράν, Ελ-Ιμπραχίμ, 14:34]·εσύ, με το να θυμώνεις και να κακιώνεις εξαιτίας μιας άσχημης συμπεριφοράς ενός πιστού αδερφού σου και ακόμη επεκτείνοντας την έχθρα σου στους συγγενείς εκείνου, πώς μπορείς να λες «Έχω δίκιο!» θεωρώντας τον εαυτό σου σωστό;

Στην πραγματικότητα οι κακοπραγίες που είναι αιτίες αμάχης και κακού είναι στοιχεία μη διαπερατά σαν το χώμα και το κακό, δεν μπορούν και δεν πρέπει να διαπερνούν, να αντανακλούνται σε άλλον. Εκτός εάν κάποιος παίρνει ως παράδειγμα το κακό καθεαυτό και διαπράττει εξίσου, αυτό είναι άλλο. Οι αγαθοεργίες που αποτελούν τα κίνητρα αγάπης είναι σαν το φώς όπως και η αγάπη, η μετάδοση και η αντανάκλαση είναι η κύρια ιδιότητά τους. Για αυτό και η έκφραση «Ο φίλος του φίλου είναι φίλος!» έχει γίνει ρητό. Επίσης για αυτό έχει εξαπλωθεί ως ένα χαριτωμένο απόφθεγμα στα στόματα το «Για χάρη δύο ματιών, πολλά μάτια γίνονται αγαπητά!».

Να λοιπόν ώ ανελέητε άνθρωπε! Παρόλο που από πλευράς της αλήθειας έτσι έχουν τα πράγματα, το να εχθρεύεσαι κάποιον αγαπητό, αθώο συνάνθρωπο και τους συγγενείς ενός ατόμου που δεν αγαπάς, πόσο ανούσιο και ενάντια στην αλήθεια είναι, εάν έχεις τη συναίσθηση της αλήθειας, θα καταλάβεις…

ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΤΥΧΗ

Από την άποψη της προσωπικής ζωής είναι επίσης απάνθρωπο, άδικο.

Άκου μερικούς κώδικες ως βάση αυτής της Τέταρτης Πτυχής.

Πρώτος κώδικας:

Όταν εσύ γνωρίζεις ότι η τρίβος και οι αντιλήψεις σου είναι ορθές, τότε έχεις το δικαίωμα να πεις «Ο δρόμος μου είναι σωστός!» ή «Είναι πιο ωραίος!» Όμως δεν έχεις το δικαίωμα να πεις «Το μόνο σωστό είναι ο δικός μου δρόμος!» Και κατά το μυστήριο του αποφθέγματος:

وَعَي۟نُ الرِّضَا عَن۟ كُلِّ عَي۟بٍ كَلٖيلَةٌ

وَلٰكِنَّ عَي۟نَ السُّخ۟طِ تُب۟دِى ال۟مَسَاوِيَا

[Το βλέμμα της συγκατάθεσης είναι τυφλό προς τις ντροπές. Ενώ το κακό μάτι δείχνει τις ασχήμιες.]() το ανελέητο βλέμμα και η προσκολλημένη σκέψη σου δεν μπορεί να είναι κριτής και να καταδικάσει ως αδικία το δρόμο κάποιου άλλου.

Δεύτερος κώδικας:

Το δίκιο που ευθύνεσαι είναι, το καθετί που λες να είναι δίκιο. Όμως δεν έχεις εσύ το δικαίωμα να λες το κάθε δίκιο. Όλα όσα λες πρέπει να είναι σωστά, ωστόσο δεν είναι σωστό να λες όλα τα σωστά! Διότι κάποιος σαν κι εσένα που δε φέρει αγνή πρόθεση, ενίοτε συμβαίνει να χτυπάει σε ευαίσθητο θέμα και να προκαλεί αντίθετη αντίδραση.

Τρίτος κώδικας:

Εάν θέλεις να εχθρεύεσαι κάτι, να εχθρεύεσαι την έχθρα που έγκειται στη καρδιά σου και να προσπαθείς να την εξαλείψεις. Ακόμη να εχθρεύεσαι το ανυπάκουο σου εγώ (ναφσ-ι εμμαρέ) [το συναίσθημα που προτρέπει το άτομο στο κακό, στα παράνομα και στα αθέμιτα.] και τις πρόσκαιρες επιθυμίες και τα πάθη του, τα οποία σε επισύρουν σε μεγάλη ζημιά περισσότερο από κάθε άλλο· και φρόντισε να το συμμορφώσεις. Μην εχθρεύεσαι τους πιστούς για χατίρι εκείνου του επιζήμιου ναφς (εαυτού) σου. Εάν ζητάς έχθρα, οι ειδωλολάτρες, οι αμετανόητη αρνησίθεοι είναι πάμπολλοι, αυτούς να εχθρεύεσαι. Βέβαια όπως η ιδιότητα της αγάπης είναι άξια αγάπης, έτσι και το χαρακτηριστικό της έχθρας είναι καθεαυτό και προπάντων άξιο έχθρας.

Εάν επιδιώκεις να καταβάλλεις τον εχθρό σου, να ανταπαντήσεις με καλοσύνη στην κακία του. Διότι εάν του ανταποκριθείς με κακία, τότε η έχθρα μεγαλώνει. Ακόμα και αν είναι φαινομενικά ηττημένος εκ βάθους καρδιάς θα κρατάει μίσος και θα διατηρεί την έχθρα.

Εάν όμως του ανταπαντήσεις με καλοσύνη θα μεταμεληθεί και θα σου γίνει φίλος.

وَاِنْ اَنْتَ اَكْرَمْتَ اللَّئِيمَ تَمَرَّدًا٭ اِذَۤا اَنْتَ اَكْرَمْتَ الْكَرِيمَ مَلَكْتَهُ

[εάν δείξεις καλοσύνη σε έναν καλό και αξιοπρεπή, θα τον κερδίσεις. Εάν δείξεις καλοσύνη στον κακό θα τον αγριέψεις.]() κατά αυτό το απόφθεγμα το γνώρισμα του πιστού είναι να είναι φιλάγαθος. Η δική σου αγαθοεργία θα τον τιθασεύσει. Αν και φαινομενικά μπορεί να είναι κακός, [ο πιστός] από άποψη της πίστης του είναι φιλάγαθος.

Μάλιστα, συμβαίνει πολλή με το να λες σε κάποιο κακό άτομο ότι είναι «καλός!» τον βλέπεις και καλυτερεύει, ενώ αποκαλώντας κάποιο καλό άτομο «κακό!» τον βλέπεις να χειροτερεύει. Αφού έτσι έχουν τα πράγματα, τότε δώσε βάση στις άγιες αρχές του Κουράν όπως τα ακόλουθα εδάφια:

وَاِنْ تَعْفُوا وَتصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَاِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ٭ ٭وَاِذَا مَرُّوا باِللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا֍

[«…κι όταν βρίσκονται απέναντι σε κενολογίες και ασχροέπειες, αποχωρούν από εκεί διατηρώντας την αξιοπρέπειά τους.» Κουράν, Ελ-Φουρκάν 25:72]

[«…εάν τους συγχωρείτε και εάν είστε επιεικείς και τους συγχωρείτε, τότε βεβαίως και ο Αλλάχ είναι πολύ σπλαχνικός και πολύ συγχωρητικός.» Κουράν Ελ-Τεγάμπουν 64:14]

Η ευτυχία και η σωτηρία είναι σε αυτά!

Τέταρτος κώδικας:

Αυτοί που διατηρούν έχθρα και μνησικακία παιδεύουν και τον ίδιο τους τον εαυτό-ναφς και τον πιστό τους αδερφό αλλά ακόμη και την θεϊκή ευσπλαχνία, αδικούν και παραβαίνουν. Διότι με το μίσος και την κακία υποβάλλει τον εαυτό του σε ένα μαρτυρικό βασανιστήριο προκαλώντας του μια αδιάλειπτη πίκρα σχετικά με τα αγαθά που έρχονται στον αντίπαλό του και θλίψη από τον φόβο του. Ως εκ τούτου τυραννά ο ίδιος τον εαυτό του.

Εάν η έχθρα προέρχεται από ζηλοφθονία τότε είναι ολωσδιόλου βασανιστήριο. Επειδή η ζήλια πρωτίστως καταπιέζει, καίει και καταστρέφει τον ίδιο τον ζηλόφθονα. Ενώ προκαλεί λίγη ή και καθόλου βλάβη στον επίφθονο.

Η γιατρειά της ζήλιας είναι: Ο ζηλόφθονας ας στοχαστεί το τέλος των πραγμάτων τα οποία ζηλεύει· άρα να καταλάβει ότι η εγκόσμια ομορφιά, η δύναμη, το πόστο και ο πλούτος τα οποία υφίστανται στον αντίπαλό του είναι πρόσκαιρα αλλά και μάταια. Αποφέρουν λίγη ωφέλεια αλλά αρκετά μεγάλη ταλαιπωρία. Και αν αυτά είναι προτερήματα που σχετίζονται με τον μεταθανάτιο κόσμο, μα έτσι κι αλλιώς σε αυτά δεν υπάρχει ζήλεια. Εάν ζηλεύει ακόμη και αυτά, τότε ή ο ίδιος είναι υποκριτής θέλει να αναλώσει τον πλούτο του υπερπέραν στα εγκόσμια· ή θεωρεί υποκριτή τον επίφθονο αντίπαλό του εν συνεπεία πάλι κάνει αδικία και τυραννία.

Επιπρόσθετα με το να ευχαριστιέται για τις συμφορές και να θλίβεται για τα αγαθά που βρίσκουν τον αντίπαλό του, προσβάλλει το πεπρωμένο, τη θεϊκή ευσπλαχνία ως προς τη γενναιοδωρία που ο ίδιος έλαβε. Και είναι σαν να επικρίνει το πεπρωμένο και να διαμαρτύρεται κατά της ευσπλαχνίας. Αυτός ο οποίος ενίσταται στο πεπρωμένο χτυπάει το κεφάλι του στον άκμονα και το σπάει. Αυτός ο οποίος αμφισβητεί τη θεϊκή ευσπλαχνία, στερείται εκείνης της ευσπλαχνίας.

Άραγε ποιό έλεος καταδέχεται και σε ποιά άφθαρτη συνείδηση χωράει να ανταπαντά επί ένα ολόκληρο χρόνο με εχθρικότητα και μίσος για κάτι που δεν αξίζει ούτε μιας μέρας έχθρα.

Μολονότι δεν μπορείς να καταλογίσεις μια κακία που σε έχει βρει από μέρους ενός πιστού αδερφού σου εξολοκλήρου σε αυτόν, και να τον καταδικάσεις.

Διότι καταρχάς ένα μερίδιο της μοίρας, του πεπρωμένου ενυπάρχει μέσα σε αυτό. Αφαιρώντας εκείνο το μερίδιο αρμόζει να αποκριθείς με συγκατάβαση και ανεκτικότητα απέναντι του.

Δεύτερον, ξεχωρίζοντας το μερίδιο του ναφς-εγώ και του σατανά, όχι να εχθρεύεσαι αυτόν τον άνθρωπο, αλλά επειδή ηττήθηκε στο ναφς-εγώ του, θα πρέπει να τον λυπάσαι και να περιμένεις να μετανοήσει.

Τρίτον, εσύ ο ίδιος κοίτα το ελάττωμα το οποίο δε βλέπεις ή δε θέλεις να δεις που ανήκει στο δικό σου ναφς και καταλόγισε ένα μερίδιο και σε αυτό.

‘Ύστερα, εκπίπτοντας όλα τα παραπάνω, το μικρό μερίδιο που απέμεινε εάν το αντιμετωπίσεις με υψηλοφροσύνη, με συγχώρεση και με αμνηστία -τα οποία είναι αυτά που θα καταβάλλουν πιο γρήγορα και πιο σωτήρια την έχθρα σου- θα γλιτώσεις από το να προβείς σε μια απανθρωπιά και ζημιά.

Ειδάλλως, σαν ένας μεθυσμένος, παράφρονας οβριός αδαμαντοπώλης ο οποίος αγοράζει μπουκάλια και κομμάτια πάγου σε τιμή διαμαντιού, έτσι το ίδιο να ανταποκρίνεται κανείς με μια έντονη απληστία και με ένα ακατάπαυστο μίσος και μια ατέλειωτη έχθρα -λες και θα ζήσει αιώνια στη γη και θα είναι μαζί του- στις μάταιες, πρόσκαιρες ανεπαίσθητες εγκόσμιες δουλειές που δεν αξίζουν δεκάρα, είναι κυριολεκτικά μια απανθρωπιά ή μια μέθη ή κατά κάποιο τρόπο μια παραφροσύνη σε υπερθετικό βαθμό!

Να λοιπόν, εάν αγαπάς τον εαυτό σου μην επιτρέπεις να μπει στην καρδιά σου η έχθρα και η εκδίκηση τα οποία είναι επιζήμια σε τόσο μεγάλο βαθμό για την προσωπική σου ζωή. Σε περίπτωση που έχει εισχωρήσει μην ακούς τι λέει. Δώσε βάση στα λόγια του Χαφίζ-ι Σιραζί που λέει:

دُن۟يَا نَه مَتَاعٖيس۟تٖى كِه اَر۟زَد۟ بَنِزَاعٖى

Δηλαδή «Ο ντουνιάς δεν είναι τέτοιο εμπόρευμα ώστε να αξίζει τη διαμάχη!» Καθότι λόγω της ματαιότητας και παροδικότητας της είναι ευτελής. Εφόσον αυτή είναι η αλήθεια του μεγάλου αυτού ντουνιά, μπορείς να λογαριάσεις πόσο ασήμαντα είναι οι μικροδουλειές τούτου του ντουνιά.

Επίσης έχει πει:

اٰسَايِشِ دُو گٖيتٖى تَف۟سٖيرِ اٖين۟ دُو حَر۟فَس۟ت۟

بَادُوسِتَان۟ مُرُوَّت۟ بَادُش۟مَنَان۟ مُدَارَا

Δηλαδή, «Την άνεση και ασφάλεια των δυο κόσμων, δυο φράσεις ερμηνεύουν και αποδίδουν: εγκάρδια συνεννόηση με τους φίλους και ειρηνική συμπεριφορά απέναντι στους εχθρούς.»

Εάν πεις: «Δεν είναι στο χέρι μου, η έχθρα βρίσκεται στον χαρακτήρα μου. Επιπλέον έχουν θίξει την ευαίσθητη φλέβα μου και δεν μπορώ να κάνω αλλιώς.»

Απάντηση: Εάν δεν εκδηλώσεις πράξεις διαφθοράς και κακής συμπεριφοράς, δεν ενεργείς με συκοφαντίες και τα παρεπόμενα και συνάμα έχεις επίγνωση του ελαττώματός σου, τότε δεν βλάπτει· Αφού δεν μπορείς να χαλιναγωγήσεις τη βούληση σου και δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Το γεγονός ότι γνωρίζεις το ελάττωμα σου έχει την έννοια μιας μεταμέλειας, μιας κρυφής εξομολόγησης, μιας συγκαλυμμένης μετάνοιας και μαζί με το ότι αποδέχεται την αδικία σου σε αυτή τη συνήθεια, σε λυτρώνει από το πλήγμα αυτού του κακού. Εξάλλου γράψαμε αυτό το Θέμα, της Επιστολής αυτής ώστε να διασφαλίσει την εν λόγω μετάνοια, να μην δέχεται ως δίκιο την αδικία, να μην διασύρει αδίκως τον δίκαιο αντίπαλο του.

Ένα αξιοσημείωτο επεισόδιο:

Κάποτε ως αποτέλεσμα μιας ζηλόφθονης μεροληψίας είδα ότι, ένας θεοσεβής διανοούμενος υποβάθμισε σε βαθμό άπιστου έναν θεοσεβή και φιλάγαθο λόγιο επιστήμονα ο οποίος είχε αντίθετη πολιτική άποψη. Ενώ κολάκευσε με σεβασμό έναν αθεόφοβο υποκριτή ο οποίος ήταν στην ίδια πολιτική άποψη με τον ίδιο. Όντας τρομαγμένος από αυτές τις άσχημες συνέπειες της πολιτικής είπα: اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَان وَالسِّيَاسَةِ «Προσφεύγω στον Αλλάχ από το κακό του σατανά και της πολιτικής!» και από τότε αποχώρησα από την πολιτική ζωή.

ΠΈΜΠΤΗ ΠΤΥΧΗ

Γνωστοποιεί ότι από άποψη και του κοινωνικού βίου το πείσμα και η μεροληψία είναι άκρως επιζήμια.

Εάν ειπωθεί: «Στο χαντίθ έχει αποτυπωθεί όπως اِخْتِلاَفُ اُمَّتِى رَحْمَةٌ . [Η διαφωνία της Ουμμάς μου είναι ευλογία.]() Η διαφωνία χρήζει τη μεροληψία. Ακόμη, η αθλιότητα της μεροληψίας σώζει τον καταπιεσμένο λαό από το πλήγμα της τυραννίας των αριστοκρατών. Διότι εάν οι εξέχοντες μιας πόλης ή ενός χωριού συμμαχήσουν, μπορούν να συντρίψουν τον ταλανισμένο λαό. Στην περίπτωση της μεροληψίας ο ταλαίπωρος θα προσφύγει σε μια μεριά και θα γλιτώσει τον εαυτό του. Εξάλλου, μέσα από την σύγκρουση των απόψεων και την διαφοροποίηση των σκέψεων και η αλήθεια ξεπροβάλλει εξ ολοκλήρου.»

Απάντηση:

Στην πρώτη ερώτηση λέμε ως εξής: Η διαφωνία που εννοείται στο χαντίθ είναι η θετική διαφωνία η ετεροφροσύνη. Δηλαδή ο έκαστος πασχίζει για την διόρθωση και καταξίωση του δικού του δρόμου. Όχι την καταστροφή και ακύρωση του έτερου αλλά ίσως πασχίζει για την ολοκλήρωση και βελτίωσή του. Αλλά, η αρνητική διαφωνία που σημαίνει τη συντριβή του άλλου με μνησικακία και έχθρα, είναι απρόσδεκτη και ανεπιθύμητη από την άποψη του χαντίθ. Διότι αυτοί που σκοτώνονται μεταξύ τους δεν μπορούν να ενεργήσουν θετικά, εποικοδομητικά.

Στη δεύτερη ερώτηση λέμε: Εάν η μεροληψία γίνεται εν ονόματι του δικαίου, μπορεί να συστήσει ένα άσυλο για τους δίκαιους. Όμως η μεροληψία η οποία πηγάζει από μνησικακία, όπως τώρα, που γίνεται για λογαριασμό του ναφς-του εγωισμού, είναι καταφύγιο για τους άδικους και αποτελεί σημείο στήριξης μόνο σε αυτούς. Διότι, αν σε έναν άνδρα ο οποίος μεροληπτεί με μνησικακία ο σατανάς έρθει και παίρνοντας το μέρος του υποστηρίζει τις ιδέες του, εκείνος θα ευλογεί εκείνον τον σατανά. Ενώ εάν στην αντίθετη πλευρά έρθει ένας αγγελικός άνθρωπος θα τον αδικήσει τόσο ώστε και θα εξαπολύσει μέχρι και κατάρες – ήμαρτον!- εναντίων του.

Στην τρίτη ερώτηση λέμε: Όμως στη σύγκρουση απόψεων που γίνεται για χάριν του δικαίου και για λογαριασμό της αλήθειας, μαζί με το ότι η ουσία και ο σκοπός είναι ίδιος, η διαφοροποίηση είναι μόνο στα μέσα. Αναδεικνύοντας κάθε πτυχή της πραγματικότητας υπηρετεί την δικαιοσύνη και την αλήθεια. Ωστόσο στη σύγκρουση απόψεων με μεροληψία και μνησικακία για λογαριασμό του φαραωνισμένου, άθλιου εγωισμού του ναφσ-ι εμμαρέ και με έναν τρόπο αλαζονικό και δοξομανή, προκύπτουν όχι αναλαμπές της αλήθειας αλλά πιο πολύ φωτιές διχόνοιας. Διότι παρόλο που χρειάζεται μια συμφωνία επί του σκοπού, οι απόψεις τέτοιων δεν έχουν σημείο αντάμωσης ούτε πάνω σε ολάκερη την υφήλιο. Λόγω του ότι δεν έχει ως σκοπό το δίκιο λειτουργεί υπερβολικά, παραβαίνει χωρίς όρια με αποτέλεσμα να προκαλέσει διασπάσεις με ανεπίτευκτες συνενώσεις. Τα σημεία των καιρών είναι μάρτυρες των παραπάνω.

Ως αποτέλεσμα:

Όσο οι παρακάτω περίλαμπρες αρχές δεν συντελούν τους κώδικες συμπεριφοράς, η διχόνοια και η διάσπαση λαμβάνει χώρα. [٭ اَلْحُبُّ لِلّٰهِ Να αγαπάς για τον Αλλάχ.], [وَالْبُغْضُ فِى اللهِ٭ Να αντιπαθείς για τον Αλλάχ.], [وَالْحُكْمُ لِلّٰهِ٭ Η κρίση ανήκει στον Αλλάχ.] ναι    Ναι, εάν δεν πει κανείς [وَالْبُغْضُ فِى اللهِ Να αντιπαθείς για τον Αλλάχ, وَالْحُكْمُ لِلّٰهِ Η κρίση ανήκει στον Αλλάχ.] και δεν λάβει υπόψη αυτές τις αρχές, εκεί που θέλει να ενεργήσει με δικαιοσύνη, εμπίπτει σε αδικία.

Ένα επεισόδιο προς παράδειγμα:

Κάποτε ο Ιμάμ Αλή,(Ρ.Α: Είθε ο Αλλάχ να είναι ευχαριστημένος μαζί του), είχε ρίξει κάτω έναν άπιστο. Τη στιγμή που τράβηξε το σπαθί του για να τον σκοτώσει, εκείνος ο ιερόσυλος τον έφτυσε. Αυτός, τον απέλυσε και δεν τον σκότωσε. Εκείνος ο ιερόσυλος του είπε: «Γιατί δεν με σκότωσες;» Είπε: «Θα σε σκότωνα για το όνομα του Αλλάχ. Όμως με έφτυσες και οργίστηκα. Αναμείχθηκε ο εγωισμός μου στα συναισθήματά μου, κλόνισε την ειλικρίνειά μου. Για αυτό δεν σε σκότωσα.»

Εκείνος ο άπιστος του είπε: «Ήθελα να σε εξοργίσω, για να με σκοτώσεις γρήγορα. Αφού η θρησκεία σας είναι τόσο αγαθή και τίμια, τότε αυτή η θρησκεία είναι δίκαιη, αληθινή.»

Ένα άλλο επίσης αξιοσημείωτο συμβάν:

Κάποτε ένας δικαστής όταν έκοψε το χέρι ενός κλέφτη, λόγο του ότι εξέφρασε σημεία οργής, ο δίκαιος ανώτερός του που το διαπίστωσε τον απέλυσε από εκείνο το καθήκον. Διότι εάν το έκαμνε εις το όνομα της Σαρία, για λογαριασμό των θείων κανόνων, το εγώ, το ναφς του θα τον είχε λυπηθεί. Θα το έκαμνε με έναν τρόπο που δεν θα ένιωθε οργή στην καρδιά του για αυτόν μα ούτε και συμπόνια. Άρα μέσα σε αυτήν την απόφαση συμμετείχε και το εγωιστικό του ναφς, δεν λειτούργησε με δικαιοσύνη.

Μια κοινωνική κατάσταση που συνιστά σημείο θλίψης και μια τρομερή αρρώστια της κοινωνικής ζωής η οποία σπαράζει την καρδιά του Ισλάμ.

Το «Να ξεχνάς και να εγκαταλείπεις την εσωτερική εχθρότητα όταν εμφανιστούν επιθέσεις των εξωτερικών εχθρών.» Παρότι είναι προς όφελος την κοινωνίας και παρόλο που το αναγνωρίζουν και εφαρμόζουν ακόμα και οι νομαδικές φυλές, τι έχουν πάθει εκείνοι που ισχυρίζονται ότι υπηρετούν την κοινότητα του Ισλάμ; Και ενώ υπάρχουν αμέτρητοι εχθροί που έχουν πάρει θέση επίθεσης ο ένας πίσω από τον άλλον, εκείνοι, μην αφήνοντας τις μικρές προσωπικές αμάχες, ετοιμάζουν έδαφος για την επίθεση των εχθρών. Αυτή η κατάσταση είναι μια κατάπτωση μια τρομερή διαφθορά και μια προδοσία προς την κοινωνική ζωή του Ισλάμ!

Μια παραδειγματική ιστορία:

Μέσα στη φυλή Χασενάν η οποία είναι μια από τις Βεδουίνες φυλές, υπήρχαν δυο πατριές που κρατούσαν έχθρα η μία στην άλλη. Παρόλο που είχαν σκοτώσει ίσως και πενήντα άτομα αναμεταξύ τους, τη στιγμή που βγήκε μια άλλη πατριά από τις φυλές Σιπκάν ή Χαϊδεράν απέναντί τους, τότε αυτές οι εχθρικές ομάδες ξεχνώντας την παλιά τους έχθρα, ενωμένοι ωσότου να εξαλείψουν την εξωτερική απειλή δεν έκαμναν τον λόγο της εσωτερικής αμάχης.

Ιδού λοιπόν, ώ θεοσεβούμενοι πιστοί! Ξέρετε μήπως πόσοι εχθροί σαν τις φυλές υφίστανται οι οποίες έχουν πάρει θέση επίθεσης προς την φυλή των πιστών; Αριθμούν ίσως και περισσότερο από εκατό κύκλους ο ένας μέσα στον άλλον. Και ενώ είναι απαραίτητο για μας δίνοντας χέρι με χέρι με αλληλοβοήθεια να πάρουμε θέση άμυνας απέναντι σε κάθε έναν από αυτούς· να διευκολύνουμε την επίθεσή τους και να συνεχίζουμε την μεροληψία με μνησικακία και το πείσμα της έχθρας τα οποία είναι σαν να ανοίγουμε οι ίδιοι τις πύλες του ιερού κέντρου του Ισλάμ, αρμόζει εν ουδεμιά περιπτώσει στον πιστό;

Ίσως και εβδομήντα ειδών εχθρικοί κύκλοι -από τους παρεκκλίνοντες και τους άθρησκους, τους πλανημένους άθεους και αρνησίθεους, άπιστους μέχρι και τα δεινά και τις καταστροφές του κόσμου, ο ένας μέσα στον άλλον έχουν πάρει εχθρική και βλαβερή θέση απέναντί σας, έχοντας στυλώσει τα βλέμματά τους πάνω σας με οργή και βουλιμία. Μπροστά σε όλα αυτά, το ισχυρότερο όπλο σου, το χαντάκι και το κάστρο σου είναι η αδελφοσύνη (το Ουχουβέτ) του Ισλάμ. Και το να κλονίζεις με μικροπρεπείς δικαιολογίες και έχτρες τούτο το κάστρο του Ισλάμ, πόσο αντίθετο στη συνείδηση και πόσο αντίθετο στο όφελος του Ισλάμ είναι, λογάριασε και σύνελθε!

Στο ένδοξο χαντίθ έχει μεταδοθεί όπως: «Στην ύστατη και τελική εποχή του κόσμου οι άκρως βλαβερές και απίθανες προσωπικότητες όπως ο Σουφιάν (Sufyan) κ ο Ντεζάλ (Dejjal) οι οποίοι θα πρωτοστατήσουν και θα ηγούνται της απιστίας και της έριδας, θα εκμεταλλευτούν την αποδόμηση του Ισλάμ και την απληστία της ανθρωπότητας, με ελάχιστη δύναμη θα καταταράξουν ολάκερη την ανθρωπότητα και θα αιχμαλωτίσουν ολόκληρο τον κόσμο του Ισλάμ.»()

Ω εσείς που έχετε πίστη! Εάν θέλετε να μην αιχμαλωτιστείτε με αθλιότητα, σωφρονιστείτε! Απέναντι στους ανελέητους εκείνους που επωφελούνται από την αντιπαράθεσή σας καταφύγετε στο κάστρο αυτού του ιερού λόγου του Αλλάχ اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ [«…οι πιστοί είναι μόνο αδέρφια.» Κουράν, Ελ-Χουτζουράτ, 49:10.] και προστατευτείτε! Ειδάλλως δεν θα δύνασθε ούτε τη ζωή σας να προστατέψετε μα και ούτε το δίκιο σας να υπερασπιστείτε.

Είναι γνωστό ότι δύο ήρωες όταν αλληλοσκοτώνονται, ένα παιδί μπορεί να τους δείρει και τους δυο. Το ίδιο όπως δυο βουνά βρεθούν σε ισοζυγία πάνω στη ζυγαριά μια μικρή πέτρα είναι ικανή να χαλάσει την ισορροπία και να τους εμπαίζει, ανεβοκατεβάζοντας το ένα ή το άλλο.

Ιδού, ώ εσείς οι πιστοί! Λόγο της φιλοδοξίας σας και της εχθρικής σας μεροληψίας η δύναμή σας εκμηδενίζεται, και με μια ελάχιστη δύναμη μπορείτε να συντριφτείτε. Εάν ενδιαφέρεστε για την κοινωνική σας ζωή να καταστήσετε τούτον τον μεγαλοπρεπή κανόνα [του χαντίθ], κανόνα της ζωής σας: اَلْمُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِ كَالْبُنْيَانِ الْمَرْصُوصِ يَشُدُّ بَعْضُهُ بَعْضًا [«Τα δεσμά του πιστού με τον πιστό είναι σαν ένα κτίσμα που τα κομμάτια του κρατάνε το ένα το άλλο.»] ώστε να σωθείτε από την αθλιότητα του εγκόσμιου και την δυσχέρεια του υπερπέραν βίου.

ΕΚΤΗ ΠΤΥΧΗ

Η πνευματική ζωή και η υγεία της υποταγής στο θεό, τραντάζεται λόγω της εχθρικότητας και του πείσματος. Διότι χάνεται η ειλικρίνεια, το οποίο είναι το μέσο της λύτρωσης και της σωτηρίας. Καθότι ένας μεροληπτικός πείσμων, φιλοδοξεί υπεροχή στον εχθρό του διαμέσου των καλοκάγαθων πράξεών του. Βεβαίως και με αυτόν τον τρόπο δεν αξιώνεται να κάνει τις καλές πράξεις μόνο για την εύνοια του θεού. Στη συμπεριφορά και στις αποφάσεις του προτιμά τον δικό του υποστηρικτή και δεν είναι δίκαιος. Ως αποτέλεσμα η ειλικρίνεια και η δικαιοσύνη που είναι οι βασικές αρχές των καλών πράξεων, χάνονται με την έχθρα και μνησικακία.

Αυτή η έκτη πτυχή είναι αρκετά εκτενής. Όμως λόγω της συνοπτικότητας αυτής της θέσης θα το περιορίσουμε εδώ.

Δεύτερο Θέμα

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

Μπισμιλλάχιρραχμάνιρραχίμ

(Στο όνομα του Αλλάχ, του Πολυεύσπλαχνου(Ραχμάν), του Οικτίρμονος(Ραχίμ))

اِنَّ اللّٰهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو ال۟قُوَّةِ ال۟مَتٖينُ ۝ وَكَاَيِّن۟ مِن۟ دَٓابَّةٍ لَا تَح۟مِلُ رِز۟قَهَا اَللّٰهُ يَر۟زُقُهَا وَاِيَّاكُم۟ وَ هُوَ السَّمٖيعُ ال۟عَلٖيمُ

[«Γιατί ο Αλλάχ είναι Εκείνος που δίνει (το κάθε τι) για τη Συντήρηση, Κύριος της πανίσχυρης δύναμης.» Κουράν, Ελ- Δζαριγιάτ, 51:58»]

[«Και πόσο αμέτρητα είναι (τα πλάσματα) τα ζωντανά που δεν κουβαλούν τίποτε στη συντήρηση τους; Ο Αλλάχ είναι που τρέφει και εσάς και αυτά, είναι Αυτός που ακούει τα πάντα(Σεμί’ ) και Ο Παντογνώστης(Αλίμ).» Κουράν, Ελ- Ανκεμπούτ, 29:60]

Ω ΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ! Στο Πρώτο θέμα της Εικοστής Δεύτερης Επιστολής, κατάλαβες το πόσο επιβλαβής είναι το μίσος. Επίσης να ξέρεις, ότι όσο το μίσος, άλλο τόσο και η απληστία είναι μια από της πιο τρομερά επιβλαβής αρρώστιες, στην κοινωνική ζωή του Ισλάμ.

H απληστία είναι αιτία αποτυχίας, μια αρρώστια και ταπείνωση. Φέρνει την στέρηση και την αθλιότητα. Η αρρώστια και η αθλιότητα των εβραίων, του λαού που περισσότερο από κάθε άλλο λαό επιτίθεται με απληστία στο κόσμο, είναι μια οριστική απόδειξη σ` αυτό.

Ναι η απληστία, δείχνει την κακή της επιρροή μέσα στο έμβιο κόσμο, ξεκινώντας από το πιο ευρύ κύκλο και φθάνοντας έως το πιο μικρό στοιχείο. Ενώ από την άλλη, η ζήτηση των απαραιτήτων αγαθών δηλαδή του επιούσιου άρτου με εγκαρτέρηση και πίστη στο θέλημα του Αλλάχ, απεναντίας, είναι αιτία ανακούφισης και δείχνει την καλή επιρροή του απανταχού.

Όπως ακριβώς τα καρποφόρα δέντρα και φυτά που είναι ένα είδος έμβιων και είναι ενδεής σε κάποια απαραίτητα αγαθά, μένουν στη θέση τους με εγκαρτέρηση και ολιγάρκεια χωρίς να εκδηλώνουν απληστία. Και όμως γ` αυτό το λόγο, τα απαραίτητα αγαθά έρχονται σ` αυτά τρέχοντας. Τρέφουν πολύ περισσότερα βλαστάρια απ` ότι τα ζώα. Ενώ, τα ζώα επειδή σπεύδουν με απληστία πίσω από τα απαραίτητα αγαθά τους, τα αποκτούν με πάρα πολύ κόπο και ελλείψεις.

Μάλιστα, εντός του ζωικού βασιλείου τα νεοσσά τα οποία εκφράζουν την αδυναμία και ατονία τους με την σωματική γλώσσα, εγκαρτερούν έτσι ώστε τα θεμιτά και τέλεια και αρεστά απαραίτητα τους αγαθά να προσφέρονται σ` αυτά από το θησαυροφυλάκιο της θεϊκής ευσπλαχνίας. Ενώ η εξόρμηση των θηρίων με απληστία στα απαραίτητα τους αγαθά και η άδικη απόκτηση αυτών των απεχθών αγαθών με πολύ κόπο, δείχνει ότι: η απληστία είναι όντως αιτία στέρησης, ενώ η εγκαρτέρηση και πίστη στο θέλημα του Αλλάχ, (tevekkioul) και η ολιγάρκεια είναι αιτία προσέλκυσης του Θεϊκού ελέους.

Μάλιστα στο κόσμο της ανθρωπότητας, οι εβραίοι που περισσότερο από κάθε άλλο λαό είναι προσκολλημένοι με απληστία στη ζωή και αφοσιωμένοι με πάθος στα εγκόσμια, με την παράνομη περιουσία που έχουν κερδίσει από τόκους, και οι ίδιοι δεν επωφελούνται από αυτήν, αλλά το μόνο που κάνουν είναι να την φυλούν, και ως συνέπεια όλων αυτών των πράξεων τους το ότι δέχονται το χαστούκι της περιφρόνησης, υποτίμησης την εξαθλίωση την δολοφονία και τη προδοσία από όλους τους λαούς, όλα αυτά δείχνουν ότι: η απληστία είναι αιτία εξευτελισμού και απογοήτευσης.

Υπάρχουν τόσα γεγονότα που αποδεικνύουν ότι ο πολύ άπληστος άνθρωπος δέχεται κάθε στιγμή κάθε είδους πλήγμα και απογοητεύσεις που η παροιμία اَلْحَرِيصُ خَائِبٌ خَاسِرٌ «Η απληστία είναι πηγή εξευτελισμού και αιτία αποτυχίας» είναι κοινός αποδεκτή από το γενικό σύνολο των ανθρώπων.

Αφού λοιπόν είναι έτσι, εάν αγαπάς πολύ τα υλικά αγαθά, διεκδίκησε τα όχι με απληστία αλλά με ολιγάρκεια, ώστε να σου δοθούν περισσότερα.

Ο ολιγαρκής κι ο άπληστος μοιάζουν με δύο άτομα που μπαίνουν στο σαλόνι επισκέψεων ενός μεγάλου και σημαντικού προσώπου. Ο ένας από αυτούς από μέσα του λέει «Αρκεί και μόνο να με δεχτεί, ώστε, να γλιτώσω από το κρύο που υπάρχει έξω. Ακόμα και την κατώτερη καρέκλα να μου δώσουν, θα είναι χάρη για μένα.»

Ο δεύτερος άνδρας, δήθεν λες και έχει κάποιο δικαίωμα και όλοι είναι υποχρεωμένοι να τον σεβαστούν λέει αλαζονικά «Πρέπει να μου δώσει την ανώτερη καρέκλα» μπαίνει, παθιασμένος με απληστία και στήνει το βλέμμα του στις πιο πάνω θέσεις και θέλει να πάει σ` αυτές. Όμως ο ιδιοκτήτης τον γυρίζει και τον βάζει να κάτσει πίσω. Ο άνδρας αντί να ευχαριστήσει τον ιδιοκτήτη θυμώνει από μέσα του. Κι ο ιδιοκτήτης δείχνει τη δυσαρέσκεια του προς αυτών.

Ο πρώτος άνδρας μπαίνει με μετριοφροσύνη και θέλει να κάτσει στην κατώτερη καρέκλα. Αυτή η μετριοφροσύνη και η ολιγάρκεια του, αρέσει πολύ στον ιδιοκτήτη. Ο οποίος προτείνει λέγοντας του «Ορίστε, περάστε στην ανώτερη καρέκλα.» Κι ο άνδρας όλο και πιο πολύ αυξάνει τις ευχαριστίες του και την ικανοποίηση του.

Έτσι, ο κόσμος αυτός είναι το μεγάλο σαλόνι του Πολυεύσπλαχνου(Rahmân). Η επιφάνεια της γης είναι ένα τραπέζι (φαγητού) της ευσπλαχνίας Του τα στάδια και τα επίπεδα των αγαθών είναι σαν τις καρέκλες.

Ακόμα και στις πιο μικρές ενέργειες, ο καθένας μπορεί να αισθανθεί τις αρνητικές επιπτώσεις της απληστίας.

Για παράδειγμα όταν δύο ζητιάνοι ζητάνε κάτι, ο κάθε άνθρωπος νιώθει μια αγανάκτηση με τη συμπεριφορά του άπληστου ζητιάνου που ζητάει επίμονα, και δεν θέλει να του δώσει τίποτα απολύτως. Ενώ αισθάνεται έλεος για τον ήρεμο ζητιάνο που περιμένει ήρεμα, και θέλει να του προσφέρει κάτι.

Ακόμη ας πούμε ότι τη νύχτα έχεις αϋπνίες, δεν σε πιάνει ύπνος. Τότε εσύ αν ξαπλώσεις και μείνεις απαθής, μπορεί και να κοιμηθείς. Όμως, αν εσύ επίμονα ζητήσεις ύπνο και πεις «αμάν να κοιμηθώ!, αμάν να κοιμηθώ!» τότε θα χάσεις τον ύπνο σου ολότελα.

Ακόμη ας πούμε ότι για ένα σημαντικό αποτέλεσμα περιμένεις επίμονα κάποιον και με εμμονή λες «αμάν δεν ήρθε!, αμάν δεν ήρθε!» τελικά εξαντλείται η υπομονή σου και σηκώνεσαι και φεύγεις. Μετά από ένα λεπτό το άτομο που περιμένεις έρχεται, αλλά το σημαντικό αποτέλεσμα που περιμένεις χάνεται.

Το μυστήριο αυτών των γεγονότων είναι: Όπως για παράδειγμα για την ύπαρξη ενός ψωμιού επιβάλλεται να υπάρχει ένα χωράφι, αλώνισμα, ένας μύλος και φούρνος. Έτσι ακριβώς και στη ταξινόμηση των πραγμάτων υπάρχει μια περίσκεψη και προνοητικότητα. Εξαιτίας της απληστίας που κατέχει το άτομο δεν μπορεί να συμπεριφερθεί προνοητικά και έξυπνα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τηρεί και να συμμορφωθεί με τα πνευματικά σκαλοπάτια αυτών των ταξινομημένων πραγμάτων. Έτσι, είτε θα παραλείψει ή θα αφήσει ελλιπείς κάποιο σκαλοπάτι και δεν θα φθάσει στο σκοπό του.

Ω εσείς αδέλφια που έχετε ζαλιστεί από τη βιοπάλη της ζωής κι έχετε μεθύσει με το πάθος για τα εγκόσμια! Ενώ η απληστία είναι τόσο επιζήμια και προκαλεί τόσους μπελάδες, πώς είναι δυνατόν να διαπράττετε κάθε κακία, διαφθορά και να αποδέχεστε κάθε υλικό αγαθό χωρίς να ελέγχεται αν προέρχεται από απαγορευμένες (Χαράμ) ή δίκαιες (Χαλάλ) πηγές; Πώς είναι δυνατόν στο δρόμο της απληστίας να τα αποδέχεστε όλα αυτά και να θυσιάζετε πολλά πράγματα που θα έχετε ανάγκη στην μεταθανάτιο ζωή σας; Μάλιστα σ` αυτό το δρόμο της απληστίας εγκαταλείπετε το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] το οποίο είναι από τις σημαντικές θεμελιώδες αρχές του Ισλάμ. Εντούτοις το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] είναι αιτία αφθονίας και ευμάρειας για κάθε άτομο, επίσης είναι το στοιχείο που απομακρύνει τους μπελάδες από κάθε άτομο. Αυτός που δεν δίνει το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] σε κάθε περίπτωση θα χάσει από την περιουσία του, τόσο, όσο δηλαδή θα έπρεπε να δώσει για το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] -ή θα τα δώσει σε πράγματα άχρηστα ή θα τον βρει κάποια συμφορά και θα του τα πάρει.

Σε ένα πραγματικό οραματισμό, στο πέμπτο χρόνο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, σε ένα περίεργο όνειρο ρωτήθηκε από μένα :

«Γιατί αυτή η πείνα, οι οικονομικές απώλειες και οι σωματικές δυσχέρειες βρήκαν τους Μουσουλμάνους;»

Είπα στο όνειρο μου:

«Ο Ύψιστος Αληθής Αλλάχ(Cenâb-ı Hak) ζήτησε το ένα δέκατο από κάποια είδη περιουσίας(Υποσημείωση)() ή το ένα τεσσαρακοστό(Υποσημείωση)() από κάποια άλλα είδη, ώστε να ωφεληθούμε από τις προσευχές των φτωχών και να αποφύγουμε το μίσος και τη ζηλοφθονία τους. Εμείς από την απληστία μας φερθήκαμε με πλεονεξία και δεν δώσαμε τίποτα. Ο Ύψιστος Αληθής Αλλάχ(Cenâb-ı Hak) πήρε τα τριάντα από τα σαράντα και τα οκτώ δέκατα από το συσσωρευμένο Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά].

Επίσης ζήτησε από εμάς κάθε χρόνο, μόνο ένα μήνα πείνας (νηστεία) που εμπεριέχει εβδομήντα εμβρίθειες. Εμείς λυπηθήκαμε το άτομο μας (το Ναφς) και δεν αντέξαμε μια προσωρινή και γευστική πείνα. Ο Ύψιστος Αληθής Αλλάχ(Cenâb-ı Hak) ως τιμωρία, μας ανάγκασε να κρατήσουμε ένα είδος νηστείας εβδομήντα φορές πιο δύσκολη για πέντε χρόνια.

Επίσης ζήτησε από εμάς μόνο μια ώρα από τις είκοσι-τέσσερις, μια ώρα ευχάριστη, μεγαλοπρεπής, λαμπρή και ωφέλιμη ώστε να τηρήσουμε τις κατά κάποιο τρόπο Επιμορφωτικές υπαγορεύσεις του Κυρίου(Rabb). Εμείς τεμπελιάσαμε και δεν εκπληρώσαμε αυτές τις προσευχές (Σαλά – Ναμάζι) και τις επικλήσεις. Χάσαμε αυτή την μοναδική ώρα προσθέτοντας την στις υπόλοιπες ώρες. Ο Ύψιστος Αληθής Αλλάχ(Cenâb-ı Hak), ως αντίτιμο αυτού, με ασκήσεις και υπαγορεύσεις και τρεξίματα μας υποχρέωσε να προσευχηθούμε με ένα είδος προσκυνήματος (Σαλά) που κράτησε πέντε χρόνια».

Μετά συνήλθα, σκέφτηκα και κατάλαβα ότι σ` αυτό τον οραματισμό υπάρχει μια πολύ σημαντική πραγματικότητα.

Όπως αποδείχτηκε και εξηγήθηκε στον Εικοστό Πέμπτο Λόγο -στο οποίο γίνεται σύγκριση του πολιτισμού και των βουλευμάτων του Κουράν-, η πηγή όλης της ανηθικότητας και των επαναστάσεων που υπάρχει στην κοινωνική ζωή της ανθρωπότητας είναι δύο στοιχεία:

Το πρώτο: «Από τη στιγμή που εγώ είμαι χορτάτος τη με νοιάζει η λιμοκτονία του άλλου;»

Το δεύτερο: «Δούλευε εσύ για να τρώω εγώ»

Αυτό που διατηρεί αυτά τα δύο στοιχεία είναι η συνέχιση του τόκου και η εγκατάλειψη του Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά].

Η μοναδική λύση που θα θεραπεύσει αυτές τις δύο τρομερές κοινωνικές αρρώστιες είναι η διεξαγωγή του Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] ως γενική αρχή και η υποχρεωτική καταβολή του και η απαγόρευση του τόκου.

Επίσης, όχι μόνο ανάμεσα στα άτομα και στις ειδικές κοινότητες, αλλά ίσως για την κοινωνική ευτυχία όλης της ανθρωπότητας το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] είναι το θεμελιώδες στοιχείο και ίσως ο πιο σημαντικός στύλος για την συνέχιση της ανθρώπινης ζωής. Διότι στην ανθρωπότητα υπάρχουν δύο κοινωνικές τάξεις, οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Η συμπόνια και η δωρεά των πλουσίων προς τους φτωχούς και από την άλλη ο σεβασμός και η εκτίμηση των φτωχών προς τους πλουσίους, εξασφαλίζεται μόνο με το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά]. Αλλιώς από ψηλά θα κατέβει η καταπίεση και η τυραννία προς τους φτωχούς κι από τους φτωχούς θα βγει το μίσος και η εξέγερση προς τους πλουσίους. Οι δύο κοινωνικές τάξεις θα είναι σε διαρκή πνευματική διένεξη και θα υπάρχει συνεχής αναταραχή και διχόνοια ανάμεσα τους. Ως αποτέλεσμα αυτού, όπως έγινε στη Ρωσία δηλαδή με την μορφή της διαμάχης του μόχθου και του κεφαλαίου, έτσι ακριβώς θα ξεκινήσουν να αλλήλο-τρώγονται μεταξύ τους.

Ω εσείς που είσαστε γενναιόδωροι και ευσυνείδητοι!

Και εσείς που κάνετε δωρεές και προσφέρετε διάφορα! Αν οι δωρεές δεν γίνονται στο όνομα του Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά], τότε σ` αυτό υπάρχουν τρεις ζημιές. Και κάποιες φορές καταλήγουν να είναι και ανώφελες. Διότι αν δεν δίνεις για όνομα του Αλλάχ τότε πνευματικά, υποχρεώνεις τον φτωχό και αφήνεις τον καημένο στην αιχμαλωσία της ευγνωμοσύνης. Μάλιστα στερείσαι την αποδεκτή του προσευχή για σένα. Στην πραγματικότητα, ενώ είσαι ένας υπάλληλος διανομής του Ύψιστου Αληθούς Αλλάχ(Cenâb-ı Hak) για να προσφέρει τα αγαθά Του στους δούλους Του, εσύ όμως νομίζοντας τον εαυτό σου ιδιοκτήτη των αγαθών αυτών γίνεσαι αχάριστος προς τα αγαθά που σου προσφέρονται.

Εάν δώσεις με σκοπό το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] τότε επειδή είναι για τον Ύψιστο Αληθή Αλλάχ(Cenâb-ı Hak), κερδίζεις πνευματική ανταμοιβή του και δείχνεις την ευγνωμοσύνη και ευχαριστία σου για τα αγαθά αυτά. Επίσης ο στερημένος άνθρωπος επειδή δεν θα είναι υποχρεωμένος να σε κολακεύει θα έχει διαφυλάξει την υπόληψη και την αξιοπρέπεια του και οι προσευχές του σχετικά με εσένα θα είναι αποδεκτές.

Πως μπορεί να συγκριθεί η αξία και η σοφία του Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά], με τις εθελοντικές δωρεές και προσφορές που όμως γίνονται με υποκρισία για δόξα και φήμη και στο τέλος αυτό που αποκομίζουν είναι η υποχρέωση και η ταπείνωση; Ενώ κάνοντας αυτές τις καλές πράξεις με σκοπό το Ζεκάτ [υποχρεωτική συνεισφορά] και εκπληρώνεις το υποχρεωτικό το ιερό σου καθήκον και κερδίζεις την πνευματική ανταμοιβή, το Θεάρεστο, την ειλικρίνεια και μια αποδεκτή ευχή;

سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَ سَلِّم۟ عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ نِ الَّذٖى قَالَ «اَل۟مُؤ۟مِنُ لِل۟مُؤ۟مِنِ كَال۟بُن۟يَانِ ال۟مَر۟صُوصِ يَشُدُّ بَع۟ضُهُ بَع۟ضًا» وَ قَالَ «اَل۟قَنَاعَةُ كَن۟زٌ لَا يَف۟نٰى»

وَعَلٰى اٰلِهٖ وَصَح۟بِهٖ اَج۟مَعٖينَ اٰمٖينَ وَال۟حَم۟دُ لِلّٰهِ رَبِّ ال۟عَالَمٖينَ

HÂTİME

Gıybet hakkındadır

بِاس۟مِهٖ

وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَم۟دِهٖ

Yirmi Beşinci Söz’ün Birinci Şule’sinin Birinci Şuâ’ının Beşinci Noktası’nın makam-ı zem ve zecrin misallerinden olan bir tek âyetin, mu’cizane altı tarzda gıybetten tenfir etmesi; Kur’an’ın nazarında gıybet ne kadar şenî bir şey olduğunu tamamıyla gösterdiğinden, başka beyana ihtiyaç bırakmamış. Evet, Kur’an’ın beyanından sonra beyan olamaz, ihtiyaç da yoktur.

İşte اَيُحِبُّ اَحَدُكُم۟ اَن۟ يَا۟كُلَ لَح۟مَ اَخٖيهِ مَي۟تًا âyetinde altı derece zemmi, zemmeder. Gıybetten altı mertebe şiddetle zecreder. Şu âyet bilfiil gıybet edenlere müteveccih olduğu vakit, manası gelecek tarzda oluyor. Şöyle ki:

Malûmdur: Âyetin başındaki hemze, sormak (âyâ) manasındadır. O sormak manası, su gibi âyetin bütün kelimelerine girer. Her kelimede bir hükm-ü zımnî var.

İşte birincisi, hemze ile der: Âyâ, sual ve cevap mahalli olan aklınız yok mu ki bu derece çirkin bir şeyi anlamıyor?

İkincisi يُحِبُّ lafzıyla der: Âyâ, sevmek ve nefret etmek mahalli olan kalbiniz bozulmuş mu ki en menfur bir işi sever?

Üçüncüsü اَحَدُكُم۟ kelimesiyle der: Cemaatten hayatını alan hayat-ı içtimaiye ve medeniyetiniz ne olmuş ki böyle hayatınızı zehirleyen bir ameli kabul eder?

Dördüncüsü اَن۟ يَا۟كُلَ لَح۟مَ kelâmıyla der: İnsaniyetiniz ne olmuş ki böyle canavarcasına arkadaşınızı diş ile parçalamayı yapıyorsunuz?

Beşincisi اَخٖيهِ kelimesiyle der: Hiç rikkat-i cinsiyeniz, hiç sıla-i rahminiz yok mu ki böyle çok cihetlerle kardeşiniz olan bir mazlumun şahs-ı manevîsini insafsızca dişliyorsunuz? Ve hiç aklınız yok mu ki kendi azanızı kendi dişinizle divane gibi ısırıyorsunuz?

Altıncısı مَي۟تًا kelâmıyla der: Vicdanınız nerede? Fıtratınız bozulmuş mu ki en muhterem bir halde bir kardeşinize karşı, etini yemek gibi en müstekreh bir işi yapıyorsunuz?

Demek şu âyetin ifadesiyle ve kelimelerin ayrı ayrı delâletiyle zem ve gıybet, aklen ve kalben ve insaniyeten ve vicdanen ve fıtraten ve milliyeten mezmumdur. İşte bak nasıl şu âyet, îcazkârane altı mertebe zemmi zemmetmekle, i’cazkârane altı derece o cürümden zecreder.

Gıybet, ehl-i adâvet ve hased ve inadın en çok istimal ettikleri alçak bir silahtır. İzzet-i nefis sahibi, bu pis silaha tenezzül edip istimal etmez. Nasıl meşhur bir zat demiş:

اُكَبِّرُ نَف۟سٖى عَن۟ جَزَاءٍ بِغِي۟بَةٍ فَكُلُّ اِغ۟تِيَابٍ جَه۟دُ مَن۟ لَا لَهُ جَه۟دٌ

Yani “Düşmanıma gıybetle ceza vermekten nefsimi yüksek tutuyorum ve tenezzül etmiyorum. Çünkü gıybet, zayıf ve zelil ve aşağıların silahıdır.”

Gıybet odur ki: Gıybet edilen adam hazır olsa idi ve işitse idi, kerahet edip darılacaktı. Eğer doğru dese zaten gıybettir. Eğer yalan dese hem gıybet hem iftiradır. İki katlı çirkin bir günahtır.

Gıybet, mahsus birkaç maddede caiz olabilir:

Birisi: Şekva suretinde bir vazifedar adama der, tâ yardım edip o münkeri, o kabahati ondan izale etsin ve hakkını ondan alsın.

Birisi de: Bir adam onunla teşrik-i mesai etmek ister. Senin ile meşveret eder. Sen de sırf maslahat için garazsız olarak, meşveretin hakkını eda etmek için desen: “Onun ile teşrik-i mesai etme. Çünkü zarar göreceksin.”

Birisi de: Maksadı, tahkir ve teşhir değil; belki maksadı, tarif ve tanıttırmak için dese: “O topal ve serseri adam filan yere gitti.”

Birisi de: O gıybet edilen adam fâsık-ı mütecahirdir. Yani fenalıktan sıkılmıyor, belki işlediği seyyiatla iftihar ediyor; zulmü ile telezzüz ediyor, sıkılmayarak aşikâre bir surette işliyor.

İşte bu mahsus maddelerde garazsız ve sırf hak ve maslahat için gıybet caiz olabilir. Yoksa gıybet, nasıl ateş odunu yer bitirir; gıybet dahi a’mal-i salihayı yer bitirir.

Eğer gıybet etti veyahut isteyerek dinledi; o vakit اَللّٰهُمَّ اغ۟فِر۟لَنَا وَ لِمَنِ اغ۟تَب۟نَاهُ demeli, sonra gıybet edilen adama ne vakit rast gelse “Beni helâl et.” demeli.

اَل۟بَاقٖى هُوَ ال۟بَاقٖى

Said Nursî

---

Yirmi Birinci Mektup ⇐ | Mektubat | ⇒ Yirmi Üçüncü Mektup

---