The Twenty-Fourth Flash

On Islamic Dress for Women

[While being the Second and Third Matters of the Fifteenth Note, this treatise was made the Twenty-Fourth Flash because of its importance.]

In the Name of God, the Merciful, the Compassionate. O Prophet! Tell your wives and daughters, and the believing women, that they should cast their outer garments over their persons [when abroad] [to the end of the verse].(33:59) This verse enjoins the veiling of women. However, dissolute civilization opposes this command of the Qur’an; it does not consider the veiling of women to be natural and says it is slavery of a sort.(*)

The Answer: We shall explain only four of the many instances of wisdom in this injunction of the Qur’an, showing that it is entirely natural and those who oppose it are opposing the innate disposition of women.

FIRST INSTANCE OF WISDOM

To veil themselves is natural for women and their innate dispositions demand it. For women are weak and delicate, and since they are in need of a man’s protection and help for themselves and for their children whom they love more than their own lives, they have a natural desire to make themselves loved and not loathed, and not to be rebuffed.

Also, seven out of ten women are either old or ugly and they do not want to show their age or unsightliness to everyone. Or they are jealous, and they do not want to appear ugly in relation to others who are more beautiful. Or they are frightened of assault or aspersions, and want by nature to cover themselves so as not to suffer assault, nor to be accused of unfaithfulness by their husbands. If noted carefully, it is seen that it is the elderly who hide themselves most. While only two or three out of ten women are both young and beautiful and do not feel uncomfortable at displaying themselves.It is clear that people are discomforted at being looked at by people they do not like or find tedious; they are upset by it. If a beautiful immodestly dressed woman takes pleasure at two or three out of ten men who are canonically strangers looking at her, she is bored by the seven or eight.

Also, since a woman with uncorrupted morals is sensitive and easily affected, she will certainly be distressed at dirty looks whose effects have been physically experienced, indeed, are poisonous. We even hear that in Europe, the place of open dress, many women are fed up at being the object of attention, and complain to the police, saying: “These brutes keep staring at us and disturbing us.”

This means that present-day civilization’s unveiling women is contrary to their natures, while the Qur’an’s command to veil themselves is both inconformit y with women’s natures, and saves them – those mines of compassion who may be worthy companions for all eternity – from degeneration, degradation, what is in effect slavery and wretchedness.

Furthermore, by nature women are fearful of men who are strangers, and are anxious at them. Fear naturally demands the veiling of women. For in addition to suffering the difficulty of bearing the load of a child for eight or nine months, which certainly embitters the eight or nine minutes’ pleasure, there is the possibility of suffering the calamity of bringing up a child for eight or nine years without protector. Since this happens frequently, by creation they truly fear strange men and by nature want to hide themselves from them. Being weak, their creation demands that through veiling themselves they do not excite the appetites of men outside the stipulated degrees of kinship, nor allow any opportunity for assault; their weak creation gives powerful warning. It shows that their cloaks and coats are shields and fortresses.

The fact that, according to news received, the bare-legged wife of a high-ranking man in the world was accosted in the country’s capital, in the market-place in daylight in front of everyone by a common shoe-shiner, deals a slap in the shameless faces of those opposed to the veiling of women!

SECOND INSTANCE OF WISDOM

The geniune, intense relationship, love, and affection between men and women do not arise only from the needs of worldly life. Yes, a woman is a companion to her husband not only in this worldly life, she is his companion in eternal life too. Since she will be her husband’s companion in eternal life, she surely should not attract the looks of others besides her husband, her everlasting friend and companion, and should not offend him and make him jealous.

In consequence of the mystery of belief, her believing husband’s relations with her are not confined to this worldly life and his love is not only animal and temporary, so long as her beauty lasts; he holds true, earnest love and respect for her because she will be his companion in eternal life. And he bears that love and respect for her, not only during her youth when she is beautiful, but also when she is old and unsightly. Certainly in return for this, she should show her beauties to him alone and restrict her love to him; this is demanded by humanity. Otherwise she would gain very little and lose much.

According to the Shari‘a, the husband should be a good match for the wife. That is, they should be suitable to one another. The most important aspect of this is with a view to religion.

Happy the husband who sees the wife’s firm religion and follows her, and himself becomes pious in order not to lose his companion of eternal life.

Happy the wife who sees her husband’s firmness in religion and becomes pious so as not to lose her eternal friend.

Alas for the man who becomes dissolute, which will lose him for ever that righteous woman.

Alas for the woman who does not follow her pious husband and loses her eternal blessed friend.

And a thousand woes on the unhappy husband and wife who imitate each other in sin and vice, helping one another to enter Hell-fire!

THIRD INSTANCE OF WISDOM

Happy family life is perpetuated through mutual confidence between husband and wife, and heartfelt respect and love. Immodest dress and free-and-easy behaviour destroy the confidence, and spoil the mutual respect and love. For out of ten women who favour immodest dress only one will not try to make herself liked by strangers because she does not find other men more attractive than her husband. Nine will find others better than their husbands. And only one out of twenty men will not find other women more attractive. Then besides the true love and mutual respect disappearing, it may arouse extremely ugly and base feelings, as follows:

By nature, men do not feel any lust towards those within the stipulated degrees of kinship like their sisters, because, since such relatives’ faces induce kindness and licit love due to their close kinship, it nullifies any sexual or lusty inclinations. But to leave uncovered parts of the body which according to the Shari‘a it is not permissible to expose to close relatives like the legs, may awaken extremely ugly feelings in men of low character. For the face of a close relative reminds the man of their close kinship and does not resemble the face of someone outside the degrees of kinship, but a bare leg is the same as that of canonical strangers. The leg does bear any distinguishing mark to recall the close kinship of its owner, so may arouse carnal feelings in the man. To look on such things is so degenerate as to make one’s hair stand on end.

FOURTH INSTANCE OF WISDOM

It is clear that everyone wants lots of children. There is no nation or government that does not support an increase in population. In fact, God’s Most Noble Messenger (Upon whom be blessings and peace) said:

“Marry and increase, for at the Last Day I shall take pride in your large numbers.”(*)

However, the abandoning of Islamic dress for women does not increase marriage, it decreases it significantly. For even the most lay-about and modern youth wants his wife to be chaste. He does not want her to be modern, that is, careless in questions of dress and morals like himself, and so remains single, and even frequents prostitutes.

Women are not like that, they cannot restrict their husbands’ behaviour to the same extent. Women’s most basic characteristics are loyalty and trustworthiness, since being the director of all the matters to do with the home, the woman is charged with protecting and preserving her husband’s property and possessions, and his children. Carelessness in dress and morality destroys that loyalty, and her husband loses confidence in her and makes her suffer pangs of conscience. In fact, if the two qualities of courage and generosity, which are desirable in men, are found in women, it damages this loyalty and confidence and so are undesirable for women and are considered to be bad qualities. But since the husband’s duty is not loyalty and stewardship, but protection, kindness, and respect, he cannot be restricted and refined, and may marry other women as well.

Our country cannot be compared with Europe, because there honour may be preserved to a degree by violent means such as the duel, despite immodest dress. The person who makes eyes at the wife of a self-respecting man takes his life in his hands, and then looks. Also the people of Europe are cold and frigid, like the climate. Asia, that is, the lands of Islam, are relatively torrid. It is well-known that the environment has an effect on people’s morality. Perhaps in those cold countries immodest dress does not stimulate the animal appetites and carnal desires of those cold people, and lead to abuse.

But the carnal lusts of the easily influenced and sensitive people of hot countries are continually excited by immodest dress, which is thus the cause of much abuse and waste and the weakening of the young generation, and the loss of strength. Instead of answering natural needs one a month or every three weeks or so, a person considers it necessary every few days. And then, since he is obliged to avoid his wife for perhaps two weeks out of every month due to contingencies like her monthly period, if he is defeated by his appetites, he will incline to houses of ill-fame.

The veiling of women may not be abolished on the pretext of the women of small towns and villages and nomad women, for innocent working-women and somewhat coarse women being partially unveilled does not excite carnal desires since it is due to their working to secure their livelihoods and their physical, wearying labour. Moreover, since idle, lay-about men are few, and not even one in ten of the immoral men of the large towns can be found among them. Such a comparison should not therefore be made.

In His Name, be He glorified!

A Conversation with the Women, My Believing Sisters of the hereafter

Bazı vilayetlerde taife-i nisadan samimi ve hararetli bir surette Nurlara karşı alâkalarını gördüğüm ve haddimden pek ziyade, onların Nurlara ait derslerime itimatlarını bildiğim sıralarda, mübarek Isparta’ya ve manevî Medresetü’z-Zehraya üçüncü defa geldiğim zaman işittim ki o mübarek âhiret hemşirelerim olan taife-i nisa, benden bir ders bekliyorlarmış. Güya vaaz suretinde camilerde onlara bir dersim olacak. Halbuki ben, dört beş vecihle hastayım ve hem perişan, hattâ konuşmaya ve düşünmeye iktidarsız bulunduğum halde, bu gece şiddetli bir ihtar ile kalbime geldi ki madem on beş sene evvel gençlerin istemeleriyle Gençlik Rehberi’ni onlar için yazdın ve pek çok istifade edildi. Halbuki hanımlar taifesi, gençlerden daha ziyade bu zamanda öyle bir rehbere muhtaçtırlar. Ben de bu ihtara karşı gayet perişan ve zaaf ve aczimle beraber üç nükte ile gayet muhtasar bazı lüzumlu maddeleri, o mübarek hemşirelerime ve manevî genç evlatlarıma beyan ediyorum:

Birinci Nükte

Risale-i Nur’un en mühim bir esası şefkat olmasından nisa taifesi, şefkat kahramanları bulunmaları cihetiyle daha ziyade Risale-i Nur’la fıtraten alâkadardırlar. Ve lillahi’l-hamd, bu fıtrî alâkadarlık çok yerlerde hissediliyor. Bu şefkatteki fedakârlık, hakiki bir ihlası ve mukabelesiz bir fedakârlık manasını ifade ettiğinden şimdi bu zamanda pek çok ehemmiyeti var.

Evet, bir valide veledini tehlikeden kurtarmak için hiçbir ücret istemeden ruhunu feda etmesi ve hakiki bir ihlas ile vazife-i fıtriyesi itibarıyla kendini evladına kurban etmesi gösteriyor ki hanımlarda gayet yüksek bir kahramanlık var. Bu kahramanlığın inkişafı ile hem hayat-ı dünyeviyesini hem hayat-ı ebediyesini onunla kurtarabilir. Fakat bazı fena cereyanlarla, o kuvvetli ve kıymettar seciye inkişaf etmez veyahut sû-i istimal edilir.

Yüzer numunelerinden bir küçük numunesi şudur: O şefkatli valide, çocuğunun hayat-ı dünyeviyede tehlikeye girmemesi, istifade ve fayda görmesi için her fedakârlığı nazara alır, onu öyle terbiye eder. “Oğlum paşa olsun.” diye bütün malını verir; hâfız mektebinden alır, Avrupa’ya gönderir. Fakat o çocuğun hayat-ı ebediyesi tehlikeye girdiğini düşünmüyor ve dünya hapsinden kurtarmaya çalışıyor, cehennem hapsine düşmesini nazara almıyor. Fıtrî şefkatin tam zıddı olarak o masum çocuğunu, âhirette şefaatçi olmak lâzım gelirken davacı ediyor. O çocuk “Niçin benim imanımı takviye etmeden bu helâketime sebebiyet verdin?” diye şekva edecek. Dünyada da terbiye-i İslâmiyeyi tam almadığı için validesinin hârika şefkatinin hakkına karşı lâyıkıyla mukabele edemez, belki de çok kusur eder.

Eğer hakiki şefkat sû-i istimal edilmeyerek bîçare veledini, haps-i ebedî olan cehennemden ve idam-ı ebedî olan dalalet içinde ölmekten kurtarmaya o şefkat sırrı ile çalışsa; o veledin bütün ettiği hasenatının bir misli, validesinin defter-i a’maline geçeceğinden validesinin vefatından sonra her vakit hasenatları ile ruhuna nurlar yetiştirdiği gibi âhirette de değil davacı olmak, bütün ruh u canı ile şefaatçi olup ebedî hayatta ona mübarek bir evlat olur.

Evet, insanın en birinci üstadı ve tesirli muallimi, onun validesidir. Bu münasebetle ben kendi şahsımda kat’î ve daima hissettiğim bu manayı beyan ediyorum:

Ben, bu seksen sene ömrümde, seksen bin zatlardan ders aldığım halde, kasem ediyorum ki en esaslı ve sarsılmaz ve her vakit bana dersini tazeler gibi merhum validemden aldığım telkinat ve manevî derslerdir ki o dersler fıtratımda, âdeta maddî vücudumda çekirdekler hükmünde yerleşmiş. Sair derslerimin o çekirdekler üzerine bina edildiğini aynen görüyorum. Demek, bir yaşımdaki fıtratıma ve ruhuma, merhum validemin ders ve telkinatını, şimdi bu seksen yaşımdaki gördüğüm büyük hakikatler içinde birer çekirdek-i esasiye müşahede ediyorum.

Ezcümle: Meslek ve meşrebimin dört esasından en mühimmi olan şefkat etmek ve Risale-i Nur’un da en büyük hakikati olan acımak ve merhamet etmeyi, o validemin şefkatli fiil ve halinden ve o manevî derslerinden aldığımı yakînen görüyorum. Evet, bu hakiki ihlas ile hakiki bir fedakârlık taşıyan validelik şefkati, sû-i istimal edilip masum çocuğunun elmas hazinesi hükmünde olan âhiretini düşünmeyerek, muvakkat fâni şişeler hükmünde olan dünyaya o çocuğun masum yüzünü çevirmek ve bu şekilde ona şefkat göstermek, o şefkati sû-i istimal etmektir.

Evet, kadınların şefkat cihetiyle bu kahramanlıklarını hiçbir ücret ve hiçbir mukabele istemeyerek, hiçbir faide-i şahsiye, hiçbir gösteriş manası olmayarak ruhunu feda ettiklerine; o şefkatin küçücük bir numunesini taşıyan bir tavuğun yavrusunu kurtarmak için arslana saldırması ve ruhunu feda etmesi ispat ediyor.

Şimdi terbiye-i İslâmiyeden ve a’mal-i uhreviyeden en kıymetli ve en lüzumlu esas, ihlastır. Bu çeşit şefkatteki kahramanlıkta o hakiki ihlas bulunuyor.

Eğer bu iki nokta, o mübarek taifede inkişafa başlasa daire-i İslâmiyede pek büyük bir saadete medar olur. Halbuki erkeklerin kahramanlıkları mukabelesiz olamıyor, belki yüz cihette mukabele istiyorlar. Hiç olmazsa şan ve şeref istiyorlar. Fakat maatteessüf bîçare mübarek taife-i nisaiye, zalim erkeklerinin şerlerinden ve tahakkümlerinden kurtulmak için başka bir tarzda, zafiyetten ve aczden gelen başka bir nevide riyakârlığa giriyorlar.

İkinci Nükte

Bu sene inzivada iken ve hayat-ı içtimaiyeden çekildiğim halde bazı Nurcu kardeşlerimin ve hemşirelerimin hatırları için dünyaya baktım. Benimle görüşen ekseri dostlardan, kendi ailevî hayatlarından şekvalar işittim. “Eyvah!” dedim. “İnsanın hususan Müslüman’ın tahassungâhı ve bir nevi cenneti ve küçük bir dünyası aile hayatıdır. Bu da mı bozulmaya başlamış.” dedim. Sebebini aradım. Bildim ki nasıl, İslâmiyet’in hayat-ı içtimaiyesine ve dolayısıyla din-i İslâm’a zarar vermek için gençleri yoldan çıkarmak ve gençlik hevesatıyla sefahete sevk etmek için bir iki komite çalışıyormuş. Aynen öyle de bîçare nisa taifesinin gafil kısmını dahi yanlış yollara sevk etmek için bir iki komitenin tesirli bir surette perde altında çalıştığını hissettim. Ve bildim ki bu millet-i İslâm’a bir dehşetli darbe, o cihetten geliyor.

Ben de siz hemşirelerime ve gençleriniz olan manevî evlatlarıma kat’iyen beyan ediyorum ki: Kadınların saadet-i uhreviyesi gibi saadet-i dünyeviyeleri de ve fıtratlarındaki ulvi seciyeleri de bozulmaktan kurtulmanın çare-i yegânesi, daire-i İslâmiyedeki terbiye-i diniyeden başka yoktur! Rusya’da o bîçare taifenin ne hale girdiğini işitiyorsunuz.

Risale-i Nur’un bir parçasında denilmiş ki: Aklı başında olan bir adam; refikasına muhabbetini ve sevgisini, beş on senelik fâni ve zâhirî hüsn-ü cemaline bina etmez. Belki kadınların hüsn-ü cemalinin en güzeli ve daimîsi, onun şefkatine ve kadınlığa mahsus hüsn-ü sîretine sevgisini bina etmeli. Tâ ki o bîçare ihtiyarladıkça kocasının muhabbeti ona devam etsin. Çünkü onun refikası, yalnız dünya hayatındaki muvakkat bir yardımcı refika değil belki hayat-ı ebediyesinde ebedî ve sevimli bir refika-i hayat olduğundan, ihtiyarlandıkça daha ziyade hürmet ve merhamet ile birbirine muhabbet etmek lâzım geliyor. Şimdiki terbiye-i medeniye perdesi altındaki hayvancasına muvakkat bir refakatten sonra ebedî bir müfarakata maruz kalan o aile hayatı, esasıyla bozuluyor.

Hem Risale-i Nur’un bir cüzünde denilmiş ki: Bahtiyardır o adam ki refika-i ebediyesini kaybetmemek için saliha zevcesini taklit eder, o da salih olur. Hem bahtiyardır o kadın ki kocasını mütedeyyin görür, ebedî dostunu ve arkadaşını kaybetmemek için o da tam mütedeyyin olur; saadet-i dünyeviyesi içinde saadet-i uhreviyesini kazanır. Bedbahttır o adam ki sefahete girmiş zevcesine ittiba eder; vazgeçirmeye çalışmaz, kendisi de iştirak eder. Bedbahttır o kadın ki zevcinin fıskına bakar, onu başka bir surette taklit eder. Veyl o zevc ve zevceye ki birbirini ateşe atmakta yardım eder. Yani medeniyet fanteziyelerine birbirini teşvik eder.

İşte, Risale-i Nur’un bu mealdeki cümlelerinin manası budur ki: Bu zamanda aile hayatının ve dünyevî ve uhrevî saadetinin ve kadınlarda ulvi seciyelerin inkişafının sebebi, yalnız daire-i şeriattaki âdab-ı İslâmiyet’le olabilir.

Şimdi aile hayatında en mühim nokta budur ki: Kadın, kocasında fenalık ve sadakatsizlik görse, o da kocasının inadına kadının vazife-i ailevîsi olan sadakat ve emniyeti bozsa aynen askerîdeki itaatin bozulması gibi o aile hayatının fabrikası zîr ü zeber olur. Belki o kadın, elinden geldiği kadar kocasının kusurunu ıslaha çalışmalıdır ki ebedî arkadaşını kurtarsın. Yoksa o da kendini açıklık ve saçıklıkla başkalara göstermeye ve sevdirmeye çalışsa her cihetle zarar eder. Çünkü hakiki sadakati bırakan, dünyada da cezasını görür. Çünkü nâmahremlerin nazarından fıtratı korkar, sıkılır, çekilir. Nâmahrem yirmi erkeğin on sekizinin nazarından istiskal eder. Erkek ise nâmahrem yüz kadından ancak birisinden istiskal eder, bakmasından sıkılır. Kadın o cihette azap çektiği gibi sadakatsizlik ittihamı altına girer, zafiyetiyle beraber hukukunu muhafaza edemez.

Elhasıl: Nasıl ki kadınlar kahramanlıkta, ihlasta şefkat itibarıyla erkeklere benzemedikleri gibi erkekler de o kahramanlıkta onlara yetişemiyorlar; öyle de o masum hanımlar dahi sefahette hiçbir vecihle erkeklere yetişemezler. Onun için fıtratlarıyla ve zayıf hilkatleriyle nâmahremlerden şiddetli korkarlar ve çarşaf altında saklanmaya kendilerini mecbur bilirler. Çünkü erkek, sekiz dakika zevk ve lezzet için sefahete girse ancak sekiz lira kadar bir şey zarar eder. Fakat kadın sekiz dakika sefahetteki zevkin cezası olarak dünyada dahi sekiz ay ağır bir yükü karnında taşır ve sekiz sene de o hâmisiz çocuğun terbiyesinin meşakkatine girdiği için sefahette erkeklere yetişemez, yüz derece fazla cezasını çeker. Az olmayan bu nevi vukuat da gösteriyor ki mübarek taife-i nisaiye, fıtraten yüksek ahlâka menşe olduğu gibi fısk ve sefahette dünya zevki için kabiliyetleri yok hükmündedir.

Demek onlar, daire-i terbiye-i İslâmiye içinde mesud bir aile hayatını geçirmeye mahsus bir nevi mübarek mahlukturlar. Bu mübarekleri ifsad eden komiteler kahrolsunlar! Allah bu hemşirelerimi de bu serserilerin şerlerinden muhafaza eylesin, âmin!

Hemşirelerim! Mahremce bu sözümü size söylüyorum: Maişet derdi için serseri, ahlâksız, Frenk-meşrep bir kocanın tahakkümü altına girmektense fıtratınızdaki iktisat ve kanaatle, köylü masum kadınların nafakalarını kendileri çıkarmak için çalışmaları nevinden kendinizi idareye çalışınız, satmaya çalışmayınız. Şayet size münasip olmayan bir erkek kısmet olsa siz kısmetinize razı olunuz ve kanaat ediniz. İnşâallah rızanız ve kanaatinizle o da ıslah olur. Yoksa şimdiki işittiğim gibi mahkemelere boşanmak için müracaat edeceksiniz. Bu da haysiyet-i İslâmiye ve şeref-i milliyemize yakışmaz!

Üçüncü Nükte

Aziz hemşirelerim! Kat’iyen biliniz ki daire-i meşruanın haricindeki zevklerde, lezzetlerde; on derece onlardan ziyade elemler ve zahmetler bulunduğunu Risale-i Nur yüzer kuvvetli delillerle, hâdisatlarla ispat etmiştir. Uzun tafsilatı Risale-i Nur’da bulabilirsiniz.

Ezcümle, Küçük Sözler’den Altıncı, Yedinci, Sekizinci Sözler ve Gençlik Rehberi benim bedelime sizlere tam bu hakikati gösterecek. Onun için daire-i meşruadaki keyfe iktifa ediniz ve kanaat getiriniz. Sizin hanenizdeki masum evlatlarınızla masumane sohbet, yüzer sinemadan daha ziyade zevklidir.

Hem kat’iyen biliniz ki bu hayat-ı dünyeviyede hakiki lezzet, iman dairesindedir ve imandadır. Ve a’mal-i salihanın her birisinde bir manevî lezzet var. Ve dalalet ve sefahette, bu dünyada dahi gayet acı ve çirkin elemler bulunduğunu Risale-i Nur yüzer kat’î delillerle ispat etmiştir. Âdeta imanda bir cennet çekirdeği ve dalalette ve sefahette bir cehennem çekirdeği bulunduğunu, ben kendim çok tecrübelerle ve hâdiselerle aynelyakîn görmüşüm ve Risale-i Nur’da bu hakikat tekrar ile yazılmış. En şedit muannid ve muterizlerin eline girip hem resmî ehl-i vukuflar ve mahkemeler o hakikati cerh edememişler. Şimdi sizin gibi mübarek ve masum hemşirelerime ve evlatlarım hükmünde küçüklerinize, başta Tesettür Risalesi ve Gençlik Rehberi ve Küçük Sözler benim bedelime sizlere ders versin.

Ben işittim ki benim size camide ders vermekliğimi arzu ediyorsunuz. Fakat benim perişaniyetimle beraber hastalığım ve çok esbab, bu vaziyete müsaade etmiyor. Ben de sizin için yazdığım bu dersimi okuyan ve kabul eden bütün hemşirelerimi, bütün manevî kazançlarıma ve dualarıma Nur şakirdleri gibi dâhil etmeye karar verdim. Eğer siz benim bedelime Risale-i Nur’u kısmen elde edip okusanız veya dinleseniz, o vakit kaidemiz mûcibince bütün kardeşleriniz olan Nur şakirdlerinin manevî kazançlarına ve dualarına da hissedar oluyorsunuz.

Ben, şimdi daha ziyade yazacaktım fakat çok hasta ve çok zayıf ve çok ihtiyar ve tashihat gibi çok vazifelerim bulunduğundan şimdilik bu kadarla iktifa ettim.

اَل۟بَاقٖى هُوَ ال۟بَاقٖى

Duanıza muhtaç kardeşiniz

Said Nursî

---

Yirmi Üçüncü Lem'a ⇐ Lem'alar | ⇒ Yirmi Beşinci Lem'a

---