ВТОРО СЛОВО
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ
اَلَّذٖينَ يُؤ۟مِنُونَ بِال۟غَي۟بِ
Ако сакаш да дознаеш колкава среќа и благодат, колкаво задоволство и спокој се наоѓа во верата, послушај ја краткава приказна како пример:
Еден ден, двајца луѓе тргнале на пат за одмор и трговија. Едниот, кој бил себичен и несреќен, тргнал во една насока, а другиот – кој бил среќен и Побожен, тргнал во друга насока.
Себичниот и горделивиот, кој истовремено бил и песимист, дошол во крајно проклета и лоша земја, која била соодветна одмазда за неговиот песимизам. Каде и да отидел, гледал како пискаат и врескаат беспомошни клетници во рацете на суровите насилници. Човекот оваа жална и болна слика ја гледал насекаде каде што одел. Целата земја добила изглед на општо жалосно собирање. За да не ја почувствува оваа болна и мрачна состојба, лек нашол во опи вањето, затоа што му се чинело дека секој од жителите на земјата изгледал како негов неп ријател и туѓинец. Останал во болна и мачна душевна состојба заради ужасните погреби околу себе, и заради сираците, кои плачеле горко и очајно.
Другиот човек – Побожниот, кој му служел на Аллах и му се придржувал на наредбите на Аллах и барал праведност, имал добар карактер и стигнал во една земја, која, според него, била бескрајно убава и прекрасна. Овој праведен човек, во земјата во која дошол, видел прекрасни гозби во полн замав, во секој крај владеело расположение, восхит, веселба и светилишта за спомнување на Аллах, полни со радост. Секој му изгледал како пријател и роднина. Потоа, по целата земја забележал општо славење поради отслужувањето на воениот рок, придружено со зборови на благодарност и похвала. Меѓу тие звуци го слушнал и свирежот на тапанот, и музиката со текбири и техлили, кои со радост ги испраќале младите во војска. Додека првиот човек – песимистот, бил обземен од неговите сопствени болки и од болките на сите луѓе; вториот – среќниот оптимист, бил радосен поради радоста на сите луѓе и задоволен од нивното задоволство. Заработил добро и му се заблагодарил на Аллах.
Враќајќи се го сретнал другиот човек и откако му ја разбрал состојбата, му рекол: Човеку, ти навистина си споулавел! Песимизмот внатре во тебе се одразил и во твојата надво решност, па од страв си помислил дека смеењето е плачење, а крајот на воената служба е пљачка и грабеж. Вразуми се и исчисти го своето срце, па да се тргне овој тежок превез пред твоите очи за да можеш да ја видиш вистината. Бидејќи, Сопственикот и Владетелот на оваа земја, кој поседува највисок степен на праведност, милост, господарување, моќ, генијален ред и грижа; а и оваа земја, која постигнала таков голем напредок и развој, во никаков случај не може да изгледа онака како што ти наметнува твоето привидение. По ова, несреќниот човек се вразумил. Се покајал и рекол: Да, се имав споулавено поради пијанството. Сполај ти, ме спаси од оваа пеколна состојба.
Еј, нефсу мој! Знај дека првиот човек е неверник или непромислен грешник. Овој свет во неговите очи е место за жалење, а сите живи суштества се сирачиња што плачат поради појавата на минливоста и ударот на разделбата. А човекот и животните за него се распуштени созданија оставени сами на себе, распарчени под канџите на смртта. Планините и морињата, и сето она што е монументално, изгледаат како страшни бездушни мртовци. Уште многу вакви вознемирувачки и болни привиденија кои доаѓаат од неговото неверство и заблуда, го те - раат човекот да доживува горка душевна болка.
Другиот човек, пак, е верник. Тој го познава својот Создател и верува во Него. Светот во неговите очи е светилиште за зикир, место за споменување на Семилостивиот Господар, место за поука и обука на луѓето и животните, и место за испит и проверка на луѓето и џиновите (вид невидливи суштества). Всушност, сите умирања на луѓето и на животните претста вуваат еден вид ослободување. Оние што ја завршуваат својата животна должност на ова минливо место, среќно заминуваат во еден друг свет, каде што нема неспокој, за да им ослободат место на новите должници што ќе дојдат за да ги исполнат своите должности. А сè што се раѓа, почнувајќи од луѓето па сè до животните, е всушност една воена мобилизација, добивање оружје и извршување на должностите. Сите живи созданија се како еден радосен војник, задоволен и совесен службеник. Сите оние гла сови се песни кои се дел од зикирот (спомнување на Аллах) и теспихот (заблагодарување и вели чење на Аллах) или се шуќур (похвали) и тех лили (повторување на ља иљахе иљаллах) кои го соопштуваат крајот на нивната должност или, пак, се гласови што се појавуваат од занесот и радоста за време на работата. Значи, во очите на верникот сите созданија се лојални слуги, службеници, пријатели и пријатни книги на Неговиот Благороден Господар Семилостив Владетел, и на тој начин од неговата вера се манифестираат уште многу слични вистини, кои се бескрајно нежни, возвишени, пријатни и вкусни.
Значи, верата носи духовно семе од Рајското Дрво (Туба), а неверието крие духовно семе од Пеколното Дрво (Заккум).
Значи, спасот и сигурноста се само во верата и во исламот. Штом е тоа така, ние постојано треба да изрекуваме:
اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى دٖينِ ال۟اِس۟لَامِ وَ كَمَالِ ال۟اٖيمَانِ