İçeriğe atla

Yirmi Üçüncü Lem'a/el: Revizyonlar arasındaki fark

"Το πρόσωπο που παράτησε πλέον τη φυσιολατρία και προσχώρησε στη μόνη πραγματικότητα, ομολογεί το εξής: «Ευγνωμονώ, ευχαριστώ και προσφέρω άπειρους δοξασμούς -όσο και τα απειράριθμα σωματίδια- και επαίνους στον Ύψιστο, Αληθή, και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
("Ω ζαλισμένε ηλίθιε, που έχεις διδαχτεί από τους πιο ηλίθιους των ηλιθίων! Βγάλε το κεφάλι σου από το βάλτο της φύσης και κοίτα πίσω σου! Και δες τον Πλαστουργό και Τεχνουργό και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Sani-i Zülcelal), Τον Οποίο όλη η ύπαρξη, από τα σωματίδι..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("Το πρόσωπο που παράτησε πλέον τη φυσιολατρία και προσχώρησε στη μόνη πραγματικότητα, ομολογεί το εξής: «Ευγνωμονώ, ευχαριστώ και προσφέρω άπειρους δοξασμούς -όσο και τα απειράριθμα σωματίδια- και επαίνους στον Ύψιστο, Αληθή, και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 40 değişikliği gösterilmiyor)
152. satır: 152. satır:
Ω ζαλισμένε ηλίθιε, που έχεις διδαχτεί από τους πιο ηλίθιους των ηλιθίων! Βγάλε το κεφάλι σου από το βάλτο της φύσης και κοίτα πίσω σου! Και δες τον Πλαστουργό και Τεχνουργό και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Sani-i Zülcelal), Τον Οποίο όλη η ύπαρξη, από τα σωματίδια μέχρι τους πλανήτες, το καθένα με διαφορετικές γλώσσες, Τον μαρτυρούν και Τον δείχνουν με τα δάχτυλα τους! Και δες την αντανάκλαση του Προ-Αιώνιου Διακοσμητή ο Οποίος έχει κατασκευάσει εκείνο το παλάτι και έχει γράψει το πρόγραμμα του στο σημειωματάριο εκείνο, κοίτα το διάταγμα Του, άκου το Κουράν, και λυτρώσου από τις ανοησίες!
Ω ζαλισμένε ηλίθιε, που έχεις διδαχτεί από τους πιο ηλίθιους των ηλιθίων! Βγάλε το κεφάλι σου από το βάλτο της φύσης και κοίτα πίσω σου! Και δες τον Πλαστουργό και Τεχνουργό και Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης(Sani-i Zülcelal), Τον Οποίο όλη η ύπαρξη, από τα σωματίδια μέχρι τους πλανήτες, το καθένα με διαφορετικές γλώσσες, Τον μαρτυρούν και Τον δείχνουν με τα δάχτυλα τους! Και δες την αντανάκλαση του Προ-Αιώνιου Διακοσμητή ο Οποίος έχει κατασκευάσει εκείνο το παλάτι και έχει γράψει το πρόγραμμα του στο σημειωματάριο εκείνο, κοίτα το διάταγμα Του, άκου το Κουράν, και λυτρώσου από τις ανοησίες!


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Δεύτερο Παράδειγμα:'''
'''İkinci Misal:''' Gayet vahşi bir adam muhteşem bir kışla dairesine girer. Gayet muntazam bir ordunun umumî beraber talimlerini, muntazam hareketlerini görür. Bir neferin hareketiyle; bir tabur, bir alay, bir fırka kalkar, oturur, gider; bir ateş emriyle ateş ettiklerini müşahede eder. Onun kaba, vahşi aklı, bir kumandanın, devletin nizamatıyla ve kanun-u padişahî ile kumandasını anlamayıp inkâr ettiğinden, o askerlerin iplerle birbiriyle bağlı olduklarını tahayyül eder. O hayalî ip, ne kadar hârikalı bir ip olduğunu düşünür; hayrette kalır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εισέρχεται ένας πρωτόγονος άνθρωπος σε ένα υπέροχο στρατόπεδο. Παρατηρεί τις συγχρονισμένες ασκήσεις και την ακριβή εκπαίδευση στην οποία υποβάλλεται με μεγάλη πειθαρχία το σύνολο των στρατιωτών μιας μονάδας. Ακόμα βλέπει, πώς με τη διαταγή ενός αξιωματικού, ένας λόχος, ένα τάγμα, μια στρατιά σηκώνεται, κάθεται, κινείται και πυροβολεί. Εξαιτίας του ακαλλιέργητου και απλοϊκού μυαλού του δεν μπορεί να κατανοήσει πώς λειτουργεί η διοίκηση και οι διαταγές ενός στρατηγού. Δεν είναι σε θέση να συλλάβει την ύπαρξη του διοικητή του στρατεύματος, ο οποίος διατάζει βασιζόμενος στο σύνταγμα ενός κράτους ή στους νόμους ενός βασιλιά, με συνέπεια να φαντάζεται τους στρατιώτες δεμένους μεταξύ τους με ένα σχοινί. Και μένει έκπληκτος, σκεπτόμενος το πόσο θαυμάσιο είναι αυτό το αόρατο σχοινί.
Sonra gider Ayasofya gibi gayet muazzam bir camiye, cuma gününde dâhil olur. O cemaat-i müslimînin, bir adamın sesiyle kalkar, eğilir, secde ederek oturduklarını müşahede eder. Manevî ve semavî kanunların mecmuundan ibaret olan şeriatı ve şeriat sahibinin emirlerinden gelen manevî düsturlarını anlamadığından, o cemaatin maddî iplerle bağlandığını ve o acib ipler onları esir edip oynattığını tahayyül ederek en vahşi insan suretindeki canavar hayvanları dahi güldürecek derecede maskaralı bir fikirle çıkar, gider.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Έπειτα, μπαίνει σε έναν αξιοθαύμαστο ναό όπως η Αγιά Σοφία την ημέρα της Παρασκευής. Παρατηρεί την κοινότητα των Μουσουλμάνων που με την εκφώνηση ενός άνδρα, σηκώνονται, υποκλίνονται, προσκυνούν και κάθονται προσευχόμενοι. Για τον λόγο ότι, δεν αντιλαμβάνεται τον θρησκευτικό θεσμό και τις πνευματικές αρχές οι οποίες πηγάζουν από την εντολή Του Νομοθέτη και περιέχουν όλους τους πνευματικούς και επουράνιους νόμους, φαντάζεται την ύπαρξη πολλών σχοινιών τα  οποία έχουν δέσει όλη την κοινότητα, την έχουν αιχμαλωτίσει και τα παράξενα αυτά σχοινιά τους κάνουν να κινούνται. Και έτσι βγαίνει και φεύγει με μια ιδέα τόσο εξευτελιστική, που προκαλεί γέλιο ακόμα και στα πιο άγρια ανθρωπόμορφα θηρία.
İşte aynı bu misal gibi Sultan-ı ezel ve ebed’in hadsiz cünudunun muhteşem bir kışlası olan şu âleme ve o Mabud-u Ezelî’nin muntazam bir mescidi olan şu kâinata; mahz-ı vahşet olan, inkârlı fikr-i tabiatı taşıyan bir münkir giriyor. O Sultan-ı Ezelî’nin hikmetinden gelen nizamat-ı kâinatın manevî kanunlarını, birer maddî madde tasavvur ederek ve saltanat-ı rububiyetin kavanin-i itibariyesi ve o Mabud-u Ezelî’nin şeriat-ı fıtriye-i kübrasının manevî ve yalnız vücud-u ilmîsi bulunan ahkâmlarını ve düsturlarını birer mevcud-u haricî ve maddî birer madde tahayyül ederek, kudret-i İlahiyenin yerine, o ilim ve kelâmdan gelen ve yalnız vücud-u ilmîsi bulunan o kanunları ikame etmek ve ellerine icad vermek, sonra da onlara “tabiat” namını takmak ve yalnız bir cilve-i kudret-i Rabbaniye olan kuvveti, bir zîkudret ve müstakil bir kadîr telakki etmek; misaldeki vahşiden bin defa aşağı bir vahşettir!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Έτσι ακριβώς λοιπόν, όπως σε αυτό το παράδειγμα, εισέρχεται σε τούτο τον κόσμο, -ο οποίος είναι ένα υπέροχο στρατόπεδο των απειράριθμων στρατιωτών του Προ-Αιώνιου και Αιώνιου Μονάρχη(SultanEzel ve Ebed), και στο σύμπαν το οποίο είναι ένα θαυμάσιο τέμενος του Προ-Αιώνιου Αξιολάτρευτου Αλλάχ(Mabud-u Ezeli),- ένας αρνησίθεος, ο οποίος ασπάζεται μια καθεαυτού  εντελώς πρωτόγονη απαρνητική φυσιοκρατική αντίληψη.
'''Elhasıl, t'''abiiyyunların, mevhum ve hakikatsiz tabiat dedikleri şey, olsa olsa ve hakikat-i hariciye sahibi ise ancak bir sanat olabilir, Sâni’ olamaz. Bir nakıştır, nakkaş olamaz. Ahkâmdır, hâkim olamaz. Bir şeriatfıtriyedir, şâri’ olamaz. Mahluk bir perde-i izzettir, hâlık olamaz. Münfail bir fıtrattır, fâtır bir fâil olamaz. Kanundur, kudret değildir; kādir olamaz. Mistardır, masdar olamaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Το να φρονεί λοιπόν κανείς ως υλικά στοιχεία, τους άυλους νόμους των διατάξεων του σύμπαντος, που απορρέουν από την πανσοφία Εκείνου του Προ-Αιώνιου Μονάρχη, και να φαντάζεται ως εξωτερικές και υλικές μόνο υποστάσεις, τους αόρατους πνευματικούς κανόνες της οικουμενικής Του κυριαρχίας, και τις αρχές και τους θεσμούς -οι οποίοι κατέχουν μόνο μια άυλη και εσωτερική γνωστική υπόσταση- της μεγαλειώδους έμφυτης οικουμενικής νομοθεσίας του Προ-Αιώνιου Αξιολάτρευτου Αλλάχ(Mabud-u Ezeli), και να καταθέτει στη θέση της θείας δύναμης, εκείνους τους κανόνες -που βγαίνουν από τη γνώση και το λόγο και οι οποίοι κατέχουν μόνο γνωστική υπόσταση- και να παραδίδει στα χέρια αυτών των κανόνων τη δύναμη της κατασκευής, και ύστερα να τα αποκαλεί «φύση» και να αντιλαμβάνεται ως μία αυτοδύναμη ανεξάρτητη εξουσία την επιρροή η οποία είναι μόνο μια αντανάκλαση της βούλησης και ισχύς του Κυρίαρχου Παντοδύναμου Συντηρητή(Rabbani), είναι μια τέτοια αγριότητα χίλιες φορές πιο εξευτελιστική από την αγριότητα του αγριάνθρωπου στο παραπάνω παράδειγμα.
'''Elhasıl:''' Madem mevcudat var. Madem On Altıncı Nota’nın başında denildiği gibi mevcudun vücuduna, taksim-i aklî ile dört yoldan başka yol tahayyül edilmez. O dört cihetten üçünün her birinin üç zâhir muhaller ile butlanı, kat’î bir surette ispat edildi. Elbette bizzarure ve bilbedahe dördüncü yol olan vahdet yolu, kat’î bir surette ispat olunuyor. O dördüncü yol ise baştaki اَفِى اللّٰهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ âyeti, şeksiz ve şüphesiz bedahet derecesinde Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un uluhiyetini ve her şey doğrudan doğruya dest-i kudretinden çıktığını ve semavat ve arz kabza-i tasarrufunda bulunduğunu gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εν συντομία, αυτό το φαντασιώδες και αβάσιμο πράγμα που οι νατουραλιστές αποκαλούν φύση, αφού κατέχει μια ορατή πραγματικότητα, μπορεί να είναι παρά μόνο ένα έργο τέχνης αλλά όχι ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Είναι ένα κέντημα αλλά δε μπορεί να είναι ο κεντητής. Είναι ένα διάταγμα αλλά όχι ο δικαστής. Είναι μια έμφυτη νομοθεσία αλλά όχι ο νομοθέτης. Είναι ένα πλασμένο πέπλο της δόξας του Δημιουργού, αλλά όχι ο πλαστουργός. Είναι μια παθητική δημιουργία και όχι ένας ενεργός αμίμητος δημιουργός. Είναι ένας κανόνας και όχι η δύναμη, δεν μπορεί να έχει εξουσία. Είναι προμηθευτής και όχι η ίδια η πηγή.
Ey esbab-perest ve tabiata tapan bîçare adam! Madem her şeyin tabiatı, her şey gibi mahluktur çünkü sanatlıdır ve yeni oluyor. Hem her müsebbeb gibi zâhirî sebebi dahi masnûdur. Ve madem her şeyin vücudu, pek çok cihazat ve âletlere muhtaçtır. O halde, o tabiatı icad eden ve o sebebi halk eden bir Kadîr-i Mutlak var. Ve o Kadîr-i Mutlak’ın ne ihtiyacı var ki âciz vesaiti, rububiyetine ve icadına teşrik etsin. Hâşâ! Belki doğrudan doğruya müsebbebi, sebep ile beraber halk ederek, cilve-i esmasını ve hikmetini göstermek için bir tertip ve tanzim ile zâhirî bir sebebiyet, bir mukarenet vermekle, eşyadaki zâhirî kusurlara, merhametsizliklere ve noksaniyetlere merci olmak için esbab ve tabiatı dest-i kudretine perde etmiş; izzetini o suretle muhafaza etmiş.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Ως Αποτέλεσμα:'''
Acaba bir saatçi, saatin çarklarını yapsın; sonra saati çarklarla tertip edip tanzim etsin, daha mı kolaydır? Yoksa hârika bir makineyi, o çarklar içinde yapsın; sonra saatin yapılmasını o makinenin camid ellerine versin, tâ saati yapsın, daha mı kolaydır? Acaba imkân haricinde değil midir? Haydi o insafsız aklınla sen söyle, sen hâkim ol!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εφόσον λοιπόν, η ύπαρξη υφίσταται, και εφόσον όπως αναφέρθηκε στην αρχή του Δέκατου Έκτου Σημειώματος, κατά την ταξινόμηση της λογικής, είναι αδύνατο να συλλογιστούμε άλλη εξήγηση σχετικά με την υπόσταση της ύπαρξης αυτής, εκτός από τις παραπάνω τέσσερις εκδοχές. Και έχει αποδειχθεί κατηγορηματικά, -με τρεις προφανείς παράνοιες ο καθένας- η αβασιμότητα και η αδυνατότητα των τριών από τους τέσσερεις αυτούς δρόμους. Τότε αναγκαστικά και σαφέστατα ο τέταρτος δρόμος της αποδοχής του Ενός Μοναδικού Δημιουργού, καθίσταται αναμφίβολα ο αποδεδειγμένος και ο μοναδικός. Και ο τέταρτος αυτός δρόμος, σύμφωνα με το εδάφιο, اَفِىاللّٰهِ شَكٌّفَاطِرِالسَّمٰوَاتِوَالْاَرْضِ (Κουράν, Ιμπραχήμ, 14:10) το οποίο έχει αναφερθεί και στην αρχή, καθιστά αναμφισβήτητη και αναμφίβολη έως και αυταπόδεικτη  τη θεία οντότητα του Αλλάχ που είναι ο (Vacib’ül Vücud) -δηλαδή η οντότητά Του είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας- επίσης ότι τα πάντα εξέρχονται απευθείας από το χέρι της θείας εξουσίας και δύναμης Του και ότι ο ουρανός και η γη βρίσκονται υπό την διαχείριση Του.
Veyahut bir kâtip; mürekkep, kalem, kâğıdı getirdi. Onunla kendi bizzat o kitabı yazsa daha mı kolaydır? Yoksa o kâğıt, mürekkep, kalem içinde o kitaptan daha sanatlı, daha zahmetli, yalnız o tek kitaba mahsus olarak bir yazı makinesi icad etsin; sonra o şuursuz makineye “Haydi sen yaz!” desin de kendi karışmasın, daha mı kolaydır? Acaba yüz defa yazıdan daha müşkül değil midir?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ω απεγνωσμένε άνθρωπε που προσκυνάς τις αιτίες και τη φύση! Εφόσον η φύση όλων των όντων είναι πλασμένη όπως τα πάντα, με σοφία και σε κατάσταση αέναης ανανέωσης και επίσης όπως το αποτέλεσμα κάθε αιτίας, έτσι και η ίδια η φαινομενική αιτία είναι ένα έργο τέχνης. Και εφόσον η υπόσταση κάθε οντότητας έχει ανάγκη από πάρα πολλούς εξοπλισμούς και μηχανισμούς επομένως υπάρχει ένας Κάτοχος Απόλυτης  Δύναμης(Kadir-i Mutlak) ο οποίος πλάθει εκείνη τη φύση και δημιουργεί εκείνες τις αιτίες. Και τι ανάγκη έχει ο Κάτοχος Αυτός Απόλυτης  Δύναμης(Kadir-i Mutlak) να κάνει συμμέτοχο αυτά τα ανίκανα μέσα στην κυριαρχία και τη διαχείριση Του; Επ’ ουδενί! Αλλά, δημιουργώντας το αποτέλεσμα ταυτόχρονα με την αιτία, και για να εκδηλώσει τις εικόνες των πανέμορφων τίτλων Του και την σοφία Του, και δίνοντας μια φαινομενική αιτιολογία και συσχετισμό μεταξύ τους με μια ανάλογη οργάνωση και ρύθμιση, κάλυψε τα ισχυρά Του χέρια με την κουρτίνα των αιτιών και της φύσης, στις οποίες να αποδίδονται οι φαινομενικές αδυναμίες, ελλείψεις και ασπλαχνίες. Και  με τον  τρόπο αυτόν περιφρούρησε τη δόξα Του.
'''Eğer desen:''' Evet, bir kitabı yazan makinenin icadı, o kitaptan yüz defa daha müşküldür. Fakat o makine, aynı kitabın birçok nüshalarını yazmasına vasıta olmak cihetiyle, belki bir kolaylık var?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Άραγε ποιο είναι ευκολότερο, το να φτιάξει ένας κατασκευαστής ρολογιού τους  τροχίσκους ενός ρολογιού και έπειτα να οργανώσει και να ρυθμίσει το ρολόι με τους τροχίσκους αυτούς; ή μήπως να κατασκευάσει μια απίθανη μηχανή μέσα στους τροχίσκους και έπειτα να παραχωρήσει την κατασκευή του ρολογιού στα άψυχα χέρια εκείνης της μηχανής; Άραγε δεν είναι πέραν των δυνατοτήτων; Εμπρός δώσε εσύ την απάντηση με το ανελέητο μυαλό σου! Κρίνε το εσύ!
'''Elcevap:''' Nakkaş-ı Ezelî, hadsiz kudretiyle nihayetsiz cilve-i esmasını her vakit tazelendirmekle, ayrı ayrı şekilde göstermek için eşyadaki teşahhusları ve hususi simaları öyle bir surette halk etmiştir ki hiçbir mektub-u Samedanî ve hiçbir kitab-ı Rabbanî, diğer kitapların aynı aynına olamıyor. Alâküllihal, ayrı manaları ifade etmek için ayrı bir siması bulunacak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ή ας  υποθέσουμε ότι ένας συγγραφέας φέρνει το μελάνι, την πένα και το χαρτί. Τώρα, μήπως είναι πιο εύκολο να γράψει με αυτά ο ίδιος το βιβλίο; ή μήπως είναι πιο εύκολο να φτιάξει μέσα στο χαρτί στη πένα και στο μελάνι μια μηχανή γραφής αποκλειστικά για το συγκεκριμένο βιβλίο, που θα είναι πιο έντεχνη και κοπιαστική  από εκείνο το βιβλίο και έπειτα να πει στη μηχανή εκείνη «Εμπρός! Γράψε το εσύ!» και να μην επέμβει ο ίδιος καθόλου; Άραγε δεν είναι μήπως εκατό φορές πιο δύσκολο από το να γράψει ο ίδιος το βιβλίο;
Eğer gözün varsa insanın simasına bak, gör ki zaman-ı Âdem’den şimdiye kadar, belki ebede kadar, bu küçük simada, aza-yı esasîde ittifak ile beraber her bir sima, umum simalara nisbeten, her birisine karşı birer alâmet-i farikası var olduğu kat’iyen sabittir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Εάν πεις:'''
Bunun için her bir sima, ayrı bir kitaptır. Yalnız sanatın tanzimi için ayrı bir yazı takımı ve ayrı bir tertip ve telif ister. Ve maddelerini hem getirmek hem yerleştirmek ve hem de vücuda lâzım olan her şeyi dercetmek için bütün bütün başka bir tezgâh ister.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
«Ναι, η κατασκευή μιας μηχανής που να γράφει ένα βιβλίο είναι εκατό φορές πιο δύσκολη από το ίδιο το βιβλίο. Ωστόσο η κατασκευή μιας μηχανής από την άποψη ότι θα γίνει μέσο για τη συγγραφή πολλών αντιγράφων του ίδιου βιβλίου, ίσως και να παρέχει κάποια ευκολία.»
Haydi, farz-ı muhal olarak tabiata bir matbaa nazarıyla baktık. Fakat bir matbaaya ait olan tanzim ve basmak, yani muayyen intizamını kalıba sokmaktan başka, o tanzimin icadından, icadları yüz derece daha müşkül bir zîhayatın cismindeki maddeleri, aktar-ı âlemden mizan-ı mahsusla ve has bir intizamla icad etmek ve getirmek ve matbaa eline vermek için yine o matbaayı icad eden Kadîr-i Mutlak’ın kudret ve iradesine muhtaçtır. Demek, bu matbaalık ihtimali ve farzı, bütün bütün manasız bir hurafedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Απάντηση:'''
İşte bu saat ve kitap misalleri gibi Sâni’-i Zülcelal, Kādir-i külli şey’, esbabı halk etmiş; müsebbebatı da halk ediyor. Hikmetiyle, müsebbebatı esbaba bağlıyor. Kâinatın harekâtının tanzimine dair kavanin-i âdetullahtan ibaret olan şeriat-ı fıtriye-i kübra-yı İlahiyenin bir cilvesini ve eşyadaki o cilvesine yalnız bir âyine ve bir ma’kes olan tabiat-ı eşyayı, iradesiyle tayin etmiştir. Ve o tabiatın vücud-u haricîye mazhar olan vechini, kudretiyle icad etmiş ve eşyayı o tabiat üzerinde halk etmiş, birbirine mezcetmiş. Acaba gayet derecede makul ve hadsiz bürhanların neticesi olan bu hakikatin kabulü mü daha kolaydır? –Acaba vücub derecesinde lâzım değil midir?– Yoksa camid, şuursuz, mahluk, masnû, basit olan o sebep ve tabiat dediğiniz maddelere, her bir şeyin vücuduna lâzım hadsiz cihazat ve âlâtı verip hakîmane, basîrane olan işleri kendi kendilerine yaptırmak mı daha kolaydır? –Acaba imtina derecesinde, imkân haricinde değil midir?– Senin, o insafsız aklının insafına havale ediyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ο Προ-Αιώνιος Διακοσμητής, με την απέραντη Δύναμη Του, ανανεώνοντας κάθε στιγμή τις απέραντες απεικονίσεις των τίτλων Του για να τους εκδηλώσει με διαφορετικούς τρόπους, έχει δημιουργήσει τις μορφές των πραγμάτων και το αποκλειστικό πρόσωπο των υπάρξεων με έναν τέτοιο τρόπο, που καμία άλλη επιστολή του Αέναου(Samed) και κανένα άλλο βιβλίο του Κυρίου(Rab) δεν μπορεί να είναι ίδιο επακριβώς. Οπωσδήποτε, θα έχει μια διαφορετική εμφάνιση ώστε να εκφράζει τις διαφορετικές έννοιες.
'''Münkir ve tabiat-perest diyor ki:'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εάν έχεις μάτια, κοίτα το ανθρώπινο πρόσωπο και δες: Από την εποχή του Αντέμ (Αδάμ) μέχρι και σήμερα, -ενδεχομένως μέχρι και την αιωνιότητα- είναι αναμφίβολα γνωστό ότι πάνω σε αυτό το μικρό πρόσωπο, μαζί με το γεγονός ότι τα κύρια χαρακτηριστικά είναι ίδια, το κάθε  πρόσωπο όμως  κατέχει ένα διαφορετικό χαρακτηριστικό σε σύγκριση με όλα τα υπόλοιπα, που το διακρίνει.
Madem beni insafa davet ediyorsun. Ben de diyorum ki şimdiye kadar yanlış gittiğimiz yol hem yüz derece muhal hem gayet zararlı ve nihayet derecede çirkin bir meslek olduğunu itiraf ediyorum. Sâbık tahkikatınızdan zerre miktar şuuru bulunan anlayacak ki esbaba, tabiata icad vermek mümtenidir, muhaldir. Ve her şeyi doğrudan doğruya Vâcibü’l-vücud’a vermek vâcibdir, zarurîdir. Elhamdülillahi ale’l-iman deyip iman ediyorum.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Για αυτό το λόγο, το κάθε πρόσωπο είναι και ένα ξεχωριστό βιβλίο. Και μόνο για την ταξινόμηση της τέχνης απαιτείται ένα ξεχωριστό σύνολο γραφής, ξεχωριστή διάταξη και σύνθεση. Και για κάθε ύπαρξη απαιτείται ένας εντελώς διαφορετικός πάγκος εργασίας, προκειμένου να χορηγηθούν, να τοποθετηθούν και να εγκατασταθούν όλα τα απαραίτητα υλικά.
'''Yalnız bir şüphem var:''' Cenab-ı Hakk’ın Hâlık olduğunu kabul ediyorum fakat bazı cüz’î esbabın ehemmiyetsiz şeylerde icada müdahaleleri ve bir parça medh ü sena kazanmaları, saltanat-ı rububiyetine ne zarar verir? Saltanatına noksaniyet gelir mi?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Έστω αν υποθέσουμε ότι η φύση είναι ένα τυπογραφείο. Εκτός από τις δουλειές του τυπογραφείου που είναι η ταξινόμηση και τύπωση -δηλαδή η τοποθέτηση των συγκεκριμένων διατάξεων σε καλούπια-, και πάλι όμως για να δημιουργήσει και να συλλέξει με μια εξαιρετικά λεπτή μέτρηση από όλες τις πλευρές του κόσμου τις απαραίτητες ουσίες του σώματος ενός έμβιου πλάσματος -κάτι το οποίο είναι εκατό φορές πιο δύσκολο από την  ταξινόμηση του τυπογραφείου-, και για να το οργανώσει με μια αυθεντική διάταξη και έπειτα να το παραχωρήσει στα χέρια του τυπογραφείου, δεν παύει να έχει ανάγκη τη δύναμη και βούληση του Απόλυτα Παντοδύναμου(Kadir-i Mutlak) που έχει δημιουργήσει επίσης αυτό το τυπογραφείο. Δηλαδή η πιθανότητα και η εικασία του τυπογραφείου είναι εξ’ ολοκλήρου μια ανοησία και παράνοια.
'''Elcevap:''' Bazı risalelerde gayet kat’î ispat ettiğimiz gibi; hâkimiyetin şe’ni, müdahaleyi reddetmektir. Hattâ en edna bir hâkim, bir memur; daire-i hâkimiyetinde oğlunun müdahalesini kabul etmiyor. Hattâ hâkimiyetine müdahale tevehhümüyle, bazı dindar padişahlar –halife oldukları halde– masum evlatlarını katletmeleri, bu “redd-i müdahale kanunu”nun hâkimiyette ne kadar esaslı hükmettiğini gösteriyor. Bir nahiyede iki müdürden tut tâ bir memlekette iki padişaha kadar, hâkimiyetteki istiklaliyetin iktiza ettiği “men’-i iştirak kanunu” tarih-i beşerde çok acib herc ü merc ile kuvvetini göstermiş.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν, όπως στα παραδείγματα με το ρολόι και το βιβλίο, ο Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης Πλαστουργός(Sani-i Zülcelal), και ο Παντοδύναμος υπέρ πάντων(Kadir-i Külli Şey) καθώς δημιουργεί τις αιτίες δημιουργεί και τις συνέπειες αυτών. Με τη σοφία Του δεσμεύει τα αποτελέσματα με τις αιτίες. Με τη βούληση Του έχει προσδιορίσει τη φύση των πραγμάτων η οποία είναι απλώς ένα κάτοπτρο και ένας καθρέπτης των αντανακλάσεων Του, και την απεικόνιση των θείων οικουμενικών έμφυτων νόμων και θεσμών οι οποίοι αποτελούνται από τους σχετικούς κανόνες της θεϊκής εφαρμογής των τέλεια οργανωμένων κινήσεων του σύμπαντος. Με τη δύναμη Του, έχει δημιουργήσει την εξωτερική, υλική όψη αυτής της φύσης και έχει πλάσει τα πράγματα πάνω σε αυτήν τη φύση και τα έχει συμμείξει. Άραγε δεν είναι  πιο εύκολη η αποδοχή μιας τόσο ορθολογικής πραγματικότητας η οποία είναι το συμπέρασμα αμέτρητων αποδείξεων και στοιχείων; Δεν είναι μήπως τόσο απαραίτητη έως και αναπόφευκτη; Ή άραγε είναι πιο εύκολο να δώσεις τα αναρίθμητα εργαλεία και τον εξοπλισμό που χρειάζεται κάθε ύπαρξη, στις άψυχες, ασυνείδητες, δημιουργημένες, απλές αιτίες και στις ύλες που αποκαλείται «φύση», ώστε να φτιάξουνε μόνες τους όλες αυτές τις δουλειές που έχουν πραγματοποιηθεί με σοφία και προνοητικότητα; Δεν είναι μήπως αδιανόητο έως και αδύνατον; Αφήνουμε την απάντηση στο έλεος του ανελέητου νου σου.
Acaba âciz ve muavenete muhtaç insanlardaki âmiriyet ve hâkimiyetin bir gölgesi, bu derece müdahaleyi reddetmeyi ve başkasının müdahalesini men’etmeyi ve hâkimiyetinde iştirak kabul etmemeyi ve makamında istiklaliyetini nihayet taassupla muhafazaya çalışmayı gör, sonra hâkimiyet-i mutlaka rububiyet derecesinde ve âmiriyet-i mutlaka uluhiyet derecesinde ve istiklaliyet-i mutlaka ehadiyet derecesinde ve istiğna-yı mutlak kādiriyet-i mutlaka derecesinde bir Zat-ı Zülcelal’de, bu redd-i müdahale ve men’-i iştirak ve tard-ı şerik, ne derece o hâkimiyetin zarurî bir lâzımı ve vâcib bir muktezası olduğunu kıyas edebilirsen et.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Και ο άπιστος και φυσιολάτρης λέει:'''
'''Amma ikinci şık şüphen ki:''' Bazı esbab, bazı cüz’iyatın bazı ubudiyetlerine merci olsa, o Mabud-u Mutlak olan Zat-ı Vâcibü’l-vücud’a müteveccih zerrattan seyyarata kadar mahlukatın ubudiyetlerinden ne noksan gelir?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
«Εφόσον με καλείς σε έλεος τότε και εγώ σου λέω: Οφείλω να ομολογήσω ότι ο λάθος δρόμος στον οποίο βαδίζαμε μέχρι σήμερα είναι εκατό φορές παράλογος και ταυτόχρονα εξαιρετικά επιβλαβής και εμπεριέχει μια άκρως άσχημη αντίληψη. Από τις προαναφερόμενες διαπιστώσεις σας ο καθένας που έχει την παραμικρή επίγνωση θα συνειδητοποιήσει ότι το να αποδίδεται η δημιουργία στις αιτίες και στη φύση είναι κάτι το αδύνατο και παρανοϊκό.  Και το να αποδίδονται τα πάντα απευθείας στον(Vacib’ül Vücud) Αλλάχ, (η οντότητα του οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας) είναι απαραίτητη και αναγκαία. Λέγοντας, Ελχάμντουλιλλάχι αλέλ ιμάν (Δόξα Τον Αλλάχ για την πίστη που μας χάρισε!) δηλώνω και εγώ την πίστη μου!»
'''Elcevap:''' Şu kâinatın Hâlık-ı Hakîm’i, kâinatı bir ağaç hükmünde halk edip en mükemmel meyvesini zîşuur ve zîşuurun içinde en câmi’ meyvesini insan yapmıştır. Ve insanın en ehemmiyetli, belki insanın netice-i hilkati ve gaye-i fıtratı ve semere-i hayatı olan şükür ve ibadeti; o Hâkim-i Mutlak ve Âmir-i Müstakil, kendini sevdirmek ve tanıttırmak için kâinatı halk eden o Vâhid-i Ehad, bütün kâinatın meyvesi olan insanı ve insanın en yüksek meyvesi olan şükür ve ibadetini başka ellere verir mi? Bütün bütün hikmetine zıt olarak, netice-i hilkati ve semere-i kâinatı abes eder mi? Hâşâ ve kellâ… Hem hikmetini ve rububiyetini inkâr ettirecek bir tarzda mahlukatın ibadetlerini başkalara vermeye rıza gösterir mi, hiç müsaade eder mi? Ve hem hadsiz bir derecede kendini sevdirmeyi ve tanıttırmayı ef’aliyle gösterdiği halde, en mükemmel mahlukatının şükür ve minnettarlıklarını, tahabbüb ve ubudiyetlerini başka esbaba vermekle kendini unutturup kâinattaki makasıd-ı âliyesini inkâr ettirir mi? Ey tabiat-perestlikten vazgeçen arkadaş! Haydi sen söyle!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
«Ωστόσο έχω μία αμφιβολία: Δέχομαι ότι ο Ύψιστος Αληθής και Δίκαιος  Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) είναι ο Δημιουργός(Halık). Ωστόσο, πόσο μπορεί να βλάψει την Κυριαρχία της Θείας Διαπαιδαγώγησής Του, η επέμβαση κάποιων μικρών αιτιών στη δημιουργία των ασήμαντων πραγμάτων και η παροχή κάποιων επαίνων σε αυτές; Είναι δυνατόν να σημειωθεί ελάττωση στην Κυριαρχία Του;»
O diyor: Elhamdülillah, bu iki şüphem hallolmakla beraber, vahdaniyet-i İlahiyeye dair ve Mabud-u Bi’l-hak o olduğuna ve ondan başkaları ibadete lâyık olmadığına o kadar parlak ve kuvvetli iki delil gösterdin ki onları inkâr etmek, güneşi ve gündüzü inkâr etmek gibi bir mükâberedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Απάντηση: Όπως έχουμε αποδείξει με βεβαιότητα σε μερικές επιστολές, η ουσία της κυριαρχίας είναι η απόρριψη  άλλων παρεμβάσεων. Ακόμα και ο παραμικρός αρχηγός, ή  προϊστάμενος δεν δέχεται στη ζώνη της κυριαρχίας του ούτε καν την επέμβαση του γιου του. Ακόμη, με την ανησυχία ότι οι αθώοι γιοι τους θα παρεμβάλουν στην κυριαρχία τους, κάποιοι θρήσκοι βασιλιάδες παρόλο που ήταν και χαλίφηδες, εκτέλεσαν τους γιους τους. Αυτό μας αποδεικνύει ξεκάθαρα το πόσο σημαντικός και ουσιώδης είναι ο κανόνας της απόρριψης άλλων παρεμβάσεων σε μία κυριαρχία. Από τους δυο δημάρχους μιας κοινότητας μέχρι και τους δύο βασιλιάδες μιας χώρας, ο κανόνας αυτός είναι  απαραίτητος για την ανεξαρτησία της κυριαρχίας, και έχει δείξει την επιρροή του με πολλές σημαντικές αναταραχές στην ιστορία της ανθρωπότητας.
== Hâtime ==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Έτσι λοιπόν, δες πώς μια σκιά, αυτής της κυριαρχίας και της διοίκησης που υφίσταται στους ανίκανους και ενδεείς σε βοήθεια ανθρώπους, με τρόπο επίμονο απορρίπτει την παρέμβαση, αποκλείει την επέμβαση κάποιου άλλου προσώπου και δε δέχεται την παραμικρή συμμετοχή στην κυριαρχία του, προσπαθώντας φανατικά με αφοσίωση και κόπο να προστατέψει την ανεξαρτησία του. Έπειτα, σύγκρινε εάν μπορείς, πόσο αναγκαστική, υποχρεωτική, απαραίτητη και αυτονόητη είναι για την κυριαρχία του Κατόχου Μεγαλείου Δύναμης,(Zat-ι Zülcelal) να απορρίψει την παρέμβαση, να αποκλείσει κάθε επέμβαση και να μη καταδεχτεί καμία μεσολάβηση· η απόλυτη κυριαρχία Του οποίου είναι σε ισχύ του απόλυτου συντηρητή και επιμορφωτή, η απόλυτη εξουσία Του οποίου έχει την ισχύ της θεϊκής πειθαρχίας, η απόλυτη ανεξαρτησία Του έχει την ισχύ της μοναδικότητας, και η απόλυτη ακαταδεξία Του βρίσκεται σε ισχύ απόλυτης δύναμης.
Tabiat fikr-i küfrîsini terk eden ve imana gelen zat diyor ki: Elhamdülillah, benim şüphelerim kalmadı; yalnız merakımı mûcib olan birkaç sualim var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της αμφιβολίας σου:''' Στο εάν κάποιες αιτίες γίνονταν αντικείμενα λατρείας κάποιων μικρών πραγμάτων, ποια έλλειψη θα μπορούσε να προκύψει στη λατρεία και υποταγή των άπειρων όντων -από τα σωματίδια μέχρι τους πλανήτες- που είναι αφοσιωμένα στον Απόλυτο Λατρευτό(Mabud), και σε Εκείνων(Vacib’ül Vücud) η οντότητα Του Οποίου είναι άκρως απαραίτητη και υποχρεωτική άνευ κάθε ανάγκης και αιτίας.
'''Birinci Sual:''' Çok tembellerden ve târikü’s-salâtlardan işitiyoruz, diyorlar ki: Cenab-ı Hakk’ın bizim ibadetimize ne ihtiyacı var ki Kur’an’da çok şiddet ve ısrar ile ibadeti terk edeni zecredip cehennem gibi dehşetli bir ceza ile tehdit ediyor. İtidalli ve istikametli ve adaletli olan ifade-i Kur’aniyeye nasıl yakışıyor ki ehemmiyetsiz bir cüz’î hataya karşı, nihayet şiddeti gösteriyor?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Απάντηση:'''
'''Elcevap:''' Evet, Cenab-ı Hak senin ibadetine, belki hiçbir şeye muhtaç değil. Fakat sen ibadete muhtaçsın, manen hastasın. İbadet ise manevî yaralarına tiryaklar hükmünde olduğunu çok risalelerde ispat etmişiz. Acaba bir hasta, o hastalık hakkında, şefkatli bir hekimin ona nâfi’ ilaçları içirmek hususunda ettiği ısrara mukabil, hekime dese: “Senin ne ihtiyacın var, bana böyle ısrar ediyorsun?” Ne kadar manasız olduğunu anlarsın.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ο Πάνσοφος Δημιουργός(Halık-ı Hakim) αυτού του σύμπαντος έχει πλάσει το σύμπαν σαν ένα δέντρο, και τα έννοα όντα ως τα πιο υπέροχα φρούτα, και μέσα από τα έννοα έχει πλάσει τον άνθρωπο ως ο πιο πλήρης καρπός. Ενώ η σημαντικότερη σημασία του ανθρώπου, ο προορισμός της δημιουργίας του, ο λόγος της δημιουργίας του, και η σοδιά της ζωής του, είναι η ευχαριστία και η λατρεία· ο απόλυτος Πάνσοφος(Hakim-i Mutlak) και μοναδικός Πανεξούσιος(Amir-i Mustakil) ο Ένας και Μοναδικός(Vahid-i Ehad) Ο οποίος έχει δημιουργήσει όλο το σύμπαν για να γνωστοποιήσει τον Εαυτό Tου και να αγαπηθεί,  θα επέτρεπε ποτέ να δοθεί σε άλλα χέρια ο καρπός αυτού του σύμπαντος δηλαδή ο άνθρωπος, και ο υπέρτατος καρπός αυτού του ανθρώπου που είναι η ευχαριστία και η λατρεία; Εντελώς αντίθετα στη Σοφία Του, θα επέτρεπε ποτέ να μετατραπεί ο προορισμός της δημιουργίας, η σοδιά του σύμπαντος σε μια άχρηστη ύπαρξη; Επ’ ουδενί! Θα δεχόταν ποτέ να στραφούν σε άλλους οι λατρείες των πλασμάτων και με τρόπο απαρνητικό προς τη σοφία και την επιμόρφωση Του; Θα επέτρεπε ποτέ κάτι τέτοιο; Και παρόλο που εκδηλώνει με τις ενέργειές Του, ότι επιθυμεί να καταστήσει τον Eαυτό Tου γνωστό και αγαπητό σε απεριόριστο βαθμό, θα επέτρεπε ποτέ να απαρνηθούν οι υπέρτατοι σκοποί του σύμπαντος, επιτρέποντας τα τέλεια δημιουργήματα Του να προσφέρουν ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη, αγάπη και λατρεία σε διάφορες αιτίες και να ξεχάσουν τον Ίδιο;  Ω φίλε που έχεις παραιτηθεί από τη λατρεία της φύσης! Πες μου εσύ!
Amma Kur’an’ın terk-i ibadet hakkında şiddetli tehdidatı ve dehşetli cezaları ise nasıl ki bir padişah, raiyetinin hukukunu muhafaza etmek için âdi bir adamın, raiyetinin hukukuna zarar veren bir hatasına göre, şiddetli cezaya çarpar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Και αυτός λέει: «Ελχάμντουλιλλάχ! (Δόξα τον Αλλάχ)  πέραν του ότι μου έλυσες αυτές τις δυο απορίες, μου έδωσες και δυο τόσο δυνατά και λαμπρά τεκμήρια σχετικά με τη Θεία Ενότητα και Μοναδικότητα(Vahdaniyet-i İlahiye) , επίσης για το ότι Ο Μόνος Άξιος Λατρείας είναι Αυτός και ότι τίποτα άλλο δεν είναι άξιο λατρείας, έτσι ώστε έγινε αυτονόητο πως η απάρνηση αυτών των τεκμηρίων θα ήταν μια τέτοια  αλαζονεία σαν την άρνηση της ύπαρξης της ημέρας και του ηλίου.
Öyle de ibadeti ve namazı terk eden adam, Sultan-ı ezel ve ebed’in raiyeti hükmünde olan mevcudatın hukukuna ehemmiyetli bir tecavüz ve manevî bir zulmeder. Çünkü mevcudatın kemalleri, Sâni’e müteveccih yüzlerinde tesbih ve ibadet ile tezahür eder. İbadeti terk eden, mevcudatın ibadetini görmez ve göremez, belki de inkâr eder. O vakit ibadet ve tesbih noktasında yüksek makamda bulunan ve her biri birer mektub-u Samedanî ve birer âyine-i esma-i Rabbaniye olan mevcudatı; âlî makamlarından tenzil ettiğinden ve ehemmiyetsiz, vazifesiz, camid, perişan bir vaziyette telakki ettiğinden mevcudatı tahkir eder; kemalâtını inkâr ve tecavüz eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Hâtime"></span>
Evet herkes, kâinatı kendi âyinesiyle görür. Cenab-ı Hak insanı kâinat için bir mikyas, bir mizan suretinde yaratmıştır. Her insan için bu âlemden hususi bir âlem vermiş. O âlemin rengini, o insanın itikad-ı kalbîsine göre gösteriyor.
== ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΟΝΤΑΣ ==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Το άτομο που παραιτήθηκε από την αθεϊστική φυσιολατρική αντίληψη, και είναι πλέον πιστός, δηλώνει το εξής:
Mesela, gayet meyus ve matemli olarak ağlayan bir insan, mevcudatı ağlar ve meyus suretinde görür; gayet sürurlu ve neşeli, müjdeli ve kemal-i neşesinden gülen bir adam, kâinatı neşeli, güler gördüğü gibi; mütefekkirane ve ciddi bir surette ibadet ve tesbih eden adam, mevcudatın hakikaten mevcud ve muhakkak olan ibadet ve tesbihatlarını bir derece keşfeder ve görür. Gafletle veya inkârla ibadeti terk eden adam; mevcudatı, hakikat-i kemalâtına tamamıyla zıt ve muhalif ve hata bir surette tevehhüm eder ve manen onların hukukuna tecavüz eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ελχάμντουλιλλάχ! (Δόξα τον Αλλάχ) δεν έχω πλέον καμία αμφιβολία, αλλά έχω μερικές ερωτήσεις για τις οποίες είμαι περίεργος.
Hem o târikü’s-salât, kendi kendine mâlik olmadığı için kendi mâlikinin bir abdi olan kendi nefsine zulmeder. Onun mâliki, o abdinin hakkını, onun nefs-i emmaresinden almak için dehşetli tehdit eder. Hem netice-i hilkati ve gaye-i fıtratı olan ibadeti terk ettiğinden, hikmet-i İlahiye ve meşiet-i Rabbaniyeye karşı bir tecavüz hükmüne geçer. Onun için cezaya çarpılır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Πρώτη Ερώτηση:''' Ακούμε από πολλούς τεμπέληδες και από αυτούς που παραμελούν τις καθημερινές πέντε προσευχές- σαλά να λένε το εξής: «Τι ανάγκη έχει ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίως  Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) τις προσευχές και τις λατρείες μας που στο Κουράν με επιμονή και σφοδρότητα προειδοποιεί και απειλεί με τη φρικτή ποινή της κόλασης, αυτούς που εγκαταλείπουν τα προσκυνήματα; Πως αρμόζει με τη μετριοπαθή, ορθόδοξη, δίκαιη δήλωση του Κουράν αυτή η ακραία σφοδρότητα προς ένα μικρό, ασήμαντο προσωπικό λάθος;»
'''Elhasıl:''' İbadeti terk eden hem kendi nefsine zulmeder –nefsi ise Cenab-ı Hakk’ın abdi ve memlûküdür– hem kâinatın hukuk-u kemalâtına karşı bir tecavüz, bir zulümdür. Evet nasıl ki küfür, mevcudata karşı bir tahkirdir; terk-i ibadet dahi kâinatın kemalâtını bir inkârdır. Hem hikmet-i İlahiyeye karşı bir tecavüz olduğundan, dehşetli tehdide, şiddetli cezaya müstahak olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Απάντηση:''' Μάλιστα, ο Ύψιστος,  Αληθής και Δικαίων  Αλλάχ(CenabHakk) όχι μόνο δεν έχει ανάγκη το προσκύνημα σου, αλλά δεν έχει ανάγκη απολύτως τίποτα. Αντιθέτως,  εσύ είσαι αυτός που έχει ανάγκη το προσκύνημα και τις προσευχές διότι είσαι πνευματικά άρρωστος. Οι προσευχές, όπως έχουμε αποδείξει σε πολλά σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, είναι το βάλσαμο  αυτών των πνευματικών πληγών. Εάν κάποιος άρρωστος απευθυνόμενος σε έναν φιλόστοργο γιατρό -ο οποίος επιμένει να του χορηγεί κάποια ευεργετικά φάρμακα για την αρρώστια του- του πει: «Εσύ τι ανάγκη έχεις και επιμένεις τόσο πολύ να χρησιμοποιήσω αυτά τα φάρμακα;» καταλαβαίνεις το πόσο ανόητο θα ήταν.
İşte bu istihkakı ve mezkûr hakikati ifade etmek için Kur’anMu’cizü’l-Beyan, mu’cizane bir surette o şiddetli tarz-ı ifadeyi ihtiyar ederek, tam tamına hakikat-i belâgat olan mutabık-ı mukteza-yı hale mutabakat ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Όσον αφορά τις σοβαρές απειλές και τις φοβερές ποινές που αναφέρονται στο Κουράν προς αυτούς που παραμελούν τα προσκυνήματα: Όπως για παράδειγμα ένας βασιλιάς για να προστατέψει τα δικαιώματα των πολιτών του τιμωρεί αυστηρά, κάποιον απλό του πολίτη αναλόγως με το αδίκημα που έχει προσβάλλει τα δικαιώματα των υπόλοιπων πολιτών.
'''İkinci Sual:''' Tabiattan vazgeçen ve imana gelen zat diyor ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Έτσι ακριβώς, κάποιος που εγκαταλείπει τις προσευχές- σαλά, διενεργεί μια σοβαρή παραβίαση και μια πνευματική αδικία προς το δίκιο όλων των υπάρξεων, οι οποίες είναι οι πολίτες του Προ-Αιώνιου και Αιώνιου Σουλτάνου(Sultan-ı Ezel ve Ebed). Διότι, η τελειότητα των υπάρξεων εμφανίζεται στο στραμμένο προς Τον Πλάστη(Sani) πρόσωπό τους με δοξασμούς και προσκυνήματα. Κάποιος που έχει εγκαταλείψει το προσκύνημα, δε βλέπει και δεν μπορεί να δει το προσκύνημα των υπάρξεων. Ίσως τα απαρνιέται κιόλας. Επομένως για το λόγο ότι υποτιμά τα υπέροχα αξιώματα των δημιουργημάτων -από τα οποία το κάθε ένα βρίσκεται από άποψη λατρείας και εξύμνησης στα υπέρτερα αξιώματα, και το κάθε ένα αποτελεί μια επιστολή του Αέναου(Samedani) και έναν καθρέφτη των χαρακτηριστικών τίτλων του Συντηρητή και Επιμορφωτή(Rab)- και ότι θεωρεί ότι βρίσκονται σε μια ασήμαντη, άσχετη, άψυχη και άθλια θέση, προσβάλλει αυτά τα όντα, τα απαξιώνει και τα καταπατεί.
Her mevcud, her cihette, her işinde ve her şeyinde ve her şe’ninde meşiet-i İlahiyeye ve kudret-i Rabbaniyeye tabi olması, çok azîm bir hakikattir. Azameti cihetinde dar zihinlerimize sıkışmıyor. Halbuki gözümüzle gördüğümüz bu nihayet derecede mebzuliyet hem hilkat ve icad-ı eşyadaki hadsiz suhulet hem sâbık bürhanlarınızla tahakkuk eden vahdet yolundaki icad-ı eşyada nihayet derecede kolaylık ve suhulet hem nass-ı Kur’an ile beyan edilen مَا خَل۟قُكُم۟ وَلَا بَع۟ثُكُم۟ اِلَّا كَنَف۟سٍ وَاحِدَةٍ ۝ وَمَٓا اَم۟رُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَم۟حِ ال۟بَصَرِ اَو۟ هُوَ اَق۟رَبُ gibi âyetlerin sarahaten gösterdikleri nihayet derecede kolaylık, o hakikat-i azîmeyi, en makbul ve en makul bir mesele olduğunu gösteriyorlar. Bu kolaylığın sırrı ve hikmeti nedir?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ναι, ο καθένας παρατηρεί το σύμπαν από το δικό του καθρέφτη. Ο Ύψιστος, Αληθής και Δικαίως Αλλάχ(Cenab-ı Hakk) έχει δημιουργήσει τον άνθρωπο σαν ένα μέτρο, μια μορφή ζυγαριάς σε σχέση με το σύμπαν. Έχει δώσει έναν προσωπικό κόσμο στον κάθε άνθρωπο μέσα σε αυτόν τον κόσμο, και παρουσιάζει τα χρώματα του κόσμου του με βάση αυτά που πιστεύει στην καρδιά του.
'''Elcevap:''' Yirminci Mektup’un Onuncu Kelimesi olan وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ beyanında, o sır gayet vâzıh ve kat’î ve mukni bir tarzda beyan edilmiş. Hususan o mektubun zeylinde daha ziyade vuzuh ile ispat edilmiş ki bütün mevcudat, Sâni’-i Vâhid’e isnad edildiği vakit, bir tek mevcud hükmünde kolaylaşır. Eğer Vâhid-i Ehad’e verilmezse bir tek mahlukun icadı, bütün mevcudat kadar müşkülleşir ve bir çekirdek, bir ağaç kadar suubetli olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Για παράδειγμα ο άνθρωπος που κλαίει και θρηνεί απεγνωσμένα, βλέπει όλη την πλάση σαν μια θρηνώδης και απεγνωσμένη μορφή. Όπως και, όταν κάποιος που γελά από την χαρμοσύνη, αισιοδοξία, χαρά και ευτυχία του, παρατηρεί ένα χαρμόσυνο και εύθυμο σύμπαν έτσι ακριβώς, κάποιος που εκπληρώνει τις προσευχές και δοξολογίες του με σοβαρότητα και στοχασμό, ανακαλύπτει σε κάποιο βαθμό και διακρίνει τα υπαρκτά, πραγματικά προσκυνήματα και τους εκθειασμούς (tesbih) των όντων. Ενώ αυτός ο οποίος εγκαταλείπει τις προσευχές του από απερισκεψία ή απάρνηση, αποκτά μια εντελώς αντίθετη, αντίπαλη, λανθασμένη αντίληψη προς την πραγματικότητα της εντέλειας των υπάρξεων, με αποτέλεσμα να προσβάλλει πνευματικά το δίκιο τους.
Eğer Sâni’-i Hakiki’sine verilse kâinat bir ağaç gibi ve ağaç bir çekirdek gibi ve cennet bir bahar gibi ve bahar bir çiçek gibi kolaylaşır, suhulet peyda eder. Ve bilmüşahede görünen hadsiz mebzuliyet ve ucuzluğun ve her nev’in suhuletle kesret-i efradı bulunmasının ve kesret-i suhulet ve süratle muntazam, sanatlı, kıymetli mevcudatın kolayca vücuda gelmesinin sırlarına medar olan ve hikmetlerini gösteren yüzer delillerinden ve başka risalelerde tafsilen beyan edilen bir ikisine muhtasar bir işaret ederiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επιπλέον εκείνος που έχει εγκαταλείψει τα προσκυνήματα, για το λόγο ότι δεν είναι κτήτορας του εαυτού του, βασανίζει το ίδιο το άτομο του-nefs το οποίο είναι επίσης δούλος του Κτήτορα του. Και ο Κτήτορας εκείνου απειλεί τρομερά ότι θα περιφρουρήσει το δίκιο του (δούλου) και θα το εισπράξει από το ατιθάσευτο εγώ του (νεφσ-ι εμμαρέ). Επίσης το γεγονός ότι έχει εγκαταλείψει το προσκύνημα που είναι το αποτέλεσμα της δημιουργίας του και ο σκοπός της φύσης του, παίρνει την ισχύ της ύβρις απέναντι στη θεία σοφία και την παραβίαση της βούλησης του Κυρίου(Rab). Και για αυτό το λόγο θα τιμωρηθεί.
Mesela, nasıl ki yüz nefer, bir zabitin idaresine verilse; bir neferin, yüz zabitin idarelerine verilmesinden yüz derece daha kolay olduğu gibi; bir ordunun teçhizat-ı askeriyesi bir merkez, bir kanun, bir fabrika ve bir padişahın emrine verildiği vakit, âdeta kemiyeten bir neferin teçhizatı kadar kolaylaştığı gibi; bir neferin teçhizat-ı askeriyesi müteaddid merkezlere, müteaddid fabrikalara, müteaddid kumandanlara havalesi de âdeta bir ordunun teçhizatı kadar kemiyeten müşkülatlı oluyor. Çünkü bir tek neferin teçhizatı için bütün orduya lâzım olan fabrikaların bulunması gerektir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ως αποτέλεσμα, αυτός που εγκαταλείπει το προσκύνημα βασανίζει και αδικεί τον ίδιο του τον εαυτό (nefs) -ενώ το nefs το άτομο του είναι δούλος και ιδιοκτησία του Ύψιστου,  Αληθή και Δικαίων  Αλλάχ(CenabHakk)- και επιτελεί μια αδικία και μια παραβίαση προς το δίκιο των τέλεια εφαρμοσμένων οικουμενικών νόμων του σύμπαντος. Ναι, όπως η απιστία είναι μια προσβολή προς τις υπάρξεις, έτσι και η εγκατάλειψη της λατρείας είναι μια άρνηση της υπεράξιας εντέλειας του σύμπαντος. Και επειδή είναι μια υβριστική πράξη προς τη θεία σοφία είναι άξιο σφοδρής απειλής και φοβερής ποινής.
Hem bir ağacın sırrvahdet cihetiyle, bir kökte, bir merkezde, bir kanun ile mevadd-ı hayatiyesi verildiğinden binler meyve veren o ağaç, bir meyve kadar suhuletli olduğu bilmüşahede görünür. Eğer vahdetten kesrete gidilse, her bir meyveye lâzım mevadd-ı hayatiye başka yerden verilse her bir meyve, bir ağaç kadar müşkülat peyda eder. Belki ağacın bir enmuzeci ve fihristesi olan bir tek çekirdek dahi o ağaç kadar suubetli olur. Çünkü bir ağacın hayatına lâzım olan bütün mevadd-ı hayatiye, bir tek çekirdek için de lâzım oluyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Έτσι λοιπόν, Το Θαυματουργό Κήρυγμα του Κουράν για να εκφράσει την προαναφερόμενη πραγματικότητα και δικαίωση, επιλέγοντας εκείνο το σφοδρό εκφραστικό ύφος με ένα θαυματουργό τρόπο, παρουσιάζει μια πλήρη συμφωνία η οποία είναι η καθαυτή ουσία της ρητορικής, που αρμόζει τέλεια με την συγκεκριμένη κατάσταση.
İşte bu misaller gibi yüzler misaller var gösteriyorlar ki vahdette, nihayet derecede suhuletle vücuda gelen binler mevcud, şirkte ve kesrette, bir tek mevcuddan daha ziyade kolay olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Δεύτερη Ερώτηση:''' Ο άνθρωπος που παραιτήθηκε πλέον από τη φυσιολατρική αντίληψη  και απόκτησε πίστη, λέει το εξής:
Sair risalelerde bu hakikat iki kere iki dört eder derecede ispat edildiğinden, onlara havale edip, burada yalnız bu suhulet ve kolaylığın ilim ve kader-i İlahî ve kudret-i Rabbaniye nokta-i nazarında gayet mühim bir sırrını beyan edeceğiz. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
«Το ότι κάθε μια ύπαρξη, από κάθε άποψη, σε κάθε της λειτουργία, κάθε της ιδιότητα και σε κάθε της δράση, εξαρτάται αποκλειστικά από τη θεία βούληση, και το ότι υπόκειται αποκλειστικά στην επιβολή και δύναμη του Κυρίου(Rab), είναι μια πολύ μεγάλη πραγματικότητα. Και αυτήν την μεγαλοπρέπεια το στενό μας μυαλό δε μπορεί να την κατανοήσει. Ωστόσο, αυτή η άπειρη αφθονία που βλέπουμε γύρω μας, η απέραντη ευκολία στη δημιουργία και διαμόρφωση των πραγμάτων, και η απόλυτη ευχέρεια και άνεση που βρίσκεται στον δρόμο της Μοναδικότητας η οποία και εξακριβώθηκε με τα προαναφερόμενά σας τεκμήρια, και επίσης οι πανίσχυρες δηλώσεις του Κουράν με εδάφια όπως, مَا خَلْقُكُمْ وَلاَ بَعْثُكُمْ اِلاَّ كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ ( Η πλάση και η ανάσταση όλων σας, είναι το ίδιο εύκολο για Αυτόν όσο και η πλάση και ανάσταση του ενός από εσάς. Κουράν, Ελ-Λοκμάν, 31:28.) وَمَا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ (Και η ώρα της συντέλειας είναι τόσο κοντά, όσο μια ριπή οφθαλμού, και ακόμα πιο σύντομη. Κουράν, Εν-Ναχλ, 16:77) που προκηρύσσουν ξεκάθαρα την απέραντη αυτή ευκολία και άνεση, όλα αυτά μας παρουσιάζουν αυτήν την μεγάλη και υπερένδοξη  πραγματικότητα ως το πιο λογικό και το πιο ευπρόσδεκτο ζήτημα. Ποια είναι η σοφία και το μυστήριο αυτής της ευκολίας και της άνεσης;»
Sen bir mevcudsun. Eğer Kadîr-i Ezelî’ye kendini versen; bir kibrit çakar gibi hiçten, yoktan, bir emirle, hadsiz kudretiyle, seni bir anda halk eder. Eğer sen kendini ona vermezsen, belki esbab-ı maddiyeye ve tabiata isnad etsen o vakit sen, kâinatın muntazam bir hülâsası, meyvesi ve küçük bir fihristesi ve listesi olduğundan; seni yapmak için kâinatı ve anâsırı ince elek ile eleyip hassas ölçülerle aktar-ı âlemden senin vücudundaki maddeleri toplamak lâzım gelir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Απάντηση:''' Στην ερμηνεία της Δέκατης Φράσης η οποία είναι وَهُوَعَلَىكُلِّشَيْءٍقَدِيرٌ (Αυτός είναι ο Παντοδύναμος. Κουράν, Ερ-Ρουμ, 30:50) στην Εικοστή Επιστολή, αυτό το μυστήριο έχει επιλυθεί με έναν ξεκάθαρο, οριστικό, και πειστικό τρόπο. Ειδικότερα, έχει αποδειχτεί με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια στην προσθήκη της εν λόγω επιστολής ότι, όταν η δημιουργία όλης της πλάσης αποδίδεται αποκλειστικά στον Έναν και Μοναδικό Πλάστη(Sani-i Vahid), τότε η δημιουργία όλης της πλάσης διευκολύνεται όσο η δημιουργία μίας και μόνο ύπαρξης. Αν όμως δεν αποδοθεί στον Έναν και Μοναδικό(Vahid-i Ehad), τότε η δημιουργία μίας και μόνο ύπαρξης, γίνεται τόσο δύσκολη όσο και η δημιουργία όλης της πλάσης. Και η δημιουργία ενός σπόρου καταντά τόσο δύσκολη όσο ολόκληρο το δέντρο.
Çünkü esbab-ı maddiye yalnız terkip eder, toplar. Kendilerinde bulunmayanı; hiçten, yoktan yapamadıkları, bütün ehl-i akıl yanında musaddaktır. Öyle ise küçük bir zîhayatın cismini aktar-ı âlemden toplamaya mecbur olurlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εάν αποδίδεται στον Πραγματικό του Πλάστη(Sani-i Hakiki), τότε η δημιουργία του σύμπαντος αποκτά μια ευκολία και άνεση όσο η δημιουργία ενός δέντρου, το δέντρο ενός σπόρου και ο παράδεισος αποκτούν μια ευκολία και άνεση όσο η δημιουργία μιας άνοιξης. Θα κάνουμε μια συνοπτική αναφορά των μερικών από τα εκατοντάδες τεκμήρια τα οποία έχουν εκτεθεί αναλυτικά σε άλλα σημεία του  Ρισαλέ-ι Νουρ, και τα οποία εκδηλώνουν τις εμβρίθειες και την πηγή των μυστηρίων, που μαρτυρούμε άλλωστε, της απεριόριστης αφθονίας και φτήνιας, της ευκολίας της πληθώρας του κάθε είδους, και της απόλυτης άνεσης και ταχύτητας που οι τέλειες, έντεχνες, πολύτιμες  υπάρξεις διαμορφώνονται και δημιουργούνται .
İşte vahdette ve tevhidde ne kadar kolaylık ve şirkte ve dalalette ne kadar müşkülat var olduğunu anla!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Για παράδειγμα, όπως η διοίκηση εκατό στρατιωτών από έναν αξιωματικό είναι εκατό φορές πιο εύκολη από ότι η διοίκηση ενός στρατιώτη από εκατό αξιωματικούς. Και όπως όταν η συγκρότηση του εξοπλισμού ενός ολόκληρου στρατού ανατεθεί σε μια έδρα, ένα σύνταγμα, ένα εργοστάσιο, και η διοίκηση τους σε έναν βασιλιά, τότε η συγκρότηση αυτού του εξοπλισμού ενός στρατού αποκτά μια τέτοια ευκολία και άνεση όσο η συγκρότηση του εξοπλισμού ενός και μόνου στρατιώτη. Και αντιθέτως, εάν ο εξοπλισμός του κάθε στρατιώτη ανατεθεί σε διαφορετικές υπηρεσίες, διαφορετικά εργοστάσια, διαφορετικούς αξιωματικούς, τότε ο εξοπλισμός ενός και μόνου στρατιώτη αποκτά τη δυσκολία όσο ο εξοπλισμός ενός ολόκληρου στρατού. Διότι, για τον εξοπλισμό ενός μόνο στρατιώτη είναι απαραίτητο να υπάρχουν  όλα τα εργοστάσια που θα χρειάζονταν για τον εξοπλισμό όλου του στρατού.
İkincisi, ilim noktasında hadsiz bir suhulet vardır. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Επίσης βλέπουμε και μαρτυρούμε ότι ένα δέντρο με χίλιους καρπούς, που σύμφωνα με το μυστήριο της ενότητας, μέσα σε μια ρίζα, σε ένα σημείο, με έναν νόμο του παρέχονται όλα τα ζωτικά στοιχεία, αποκτά μια ευκολία και άνεση όσο και ένας μόνο καρπός. Εάν περάσουμε από την ενότητα στην πολλαπλότητα και τα ζωτικά στοιχεία που χρειάζεται κάθε καρπός δοθούν από διαφορετικά σημεία, τότε η κατασκευή κάθε καρπού αποκτά μια τέτοια δυσκολία όσο και η κατασκευή ολόκληρου του δέντρου. Ακόμα και η κατασκευή ενός σπόρου του δέντρου αυτού, ο οποίος είναι το υπόδειγμα και ο κατάλογος του δέντρου, θα είναι τόσο δύσκολη όσο και η κατασκευή του δέντρου. Διότι, όλα τα ζωτικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη ζωή του δέντρου είναι απαραίτητα ακόμη και για έναν μόνο σπόρο.
Kader, ilmin bir nev’idir ki her şeyin manevî ve mahsus kalıbı hükmünde bir miktar tayin eder. Ve o miktar-ı kaderî, o şeyin vücuduna bir plan, bir model hükmüne geçer. Kudret icad ettiği vakit, gayet suhuletle o kaderî miktar üstünde icad eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Έτσι λοιπόν, υπάρχουν εκατοντάδες τέτοιου είδους παραδείγματα τα οποία μας αποδεικνύουν ότι, η δημιουργία των χιλιάδων υπάρξεων που αναδύονται με απόλυτη ευκολία και άνεση μέσω της ενότητας, είναι πολύ πιο εύκολη απ’ ότι η κατασκευή μίας ύπαρξης μέσω του πολυθεϊσμού και της πολλαπλότητας.
Eğer o şey muhit ve hadsiz ve ezelî bir ilmin sahibi olan Kadîr-i Zülcelal’e verilmezse –sâbıkan geçtiği gibi– binler müşkülat değil belki yüz muhalat ortaya düşer. Çünkü o miktar-ı kaderî ve miktar-ı ilmî olmazsa binler haricî ve maddî kalıplar, küçücük bir hayvanın cesedinde istimal edilmek lâzım gelir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Δεδομένου ότι αυτή η πραγματικότητα έχει αποδειχθεί ρητά και αναμφίβολα σε άλλα σημεία του Ρισαλέ-ι Νουρ, την παραπέμπουμε σε αυτά. Εδώ θα εξηγήσουμε μόνο ένα αρκετά σημαντικό μυστήριο αυτής της ευκολίας και άνεσης, πρώτον από άποψη της Δύναμης του Συντηρητή και Επιμορφωτή(Kudret-i Rabbaniye) και δεύτερον από την άποψη της θείας γνώσης και του θείου  πεπρωμένου που έχουν ως εξής:
İşte vahdette nihayetsiz kolaylık ve dalalette ve şirkte hadsiz müşkülatın bir sırrını anla وَمَٓا اَم۟رُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَم۟حِ ال۟بَصَرِ اَو۟ هُوَ اَق۟رَبُ âyeti, ne kadar hakikatli ve doğru ve yüksek bir hakikati ifade ettiğini bil!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εσύ είσαι μια ύπαρξη, ένα υπαρκτό όν. Εάν αποδόσεις τον εαυτό σου στον Προαιώνιο Παντοδύναμο(Kadir-i Ezeli), με την απεριόριστη ισχύ Του μπορεί να σε δημιουργήσει σε μια στιγμή από το τίποτα από την ανυπαρξία, με μια εντολή σαν το άναμμα ενός σπίρτου. Εάν δεν αποδόσεις τον εαυτό σου σε Αυτόν, αλλά στις υλικές αιτίες και στη φύση, τότε -καθόσον εσύ είσαι ένα τέλειο απόσταγμα, καρπός, ένας μικρός κατάλογος περιεχομένων αυτού του σύμπαντος- για την κατασκευή σου χρειάζεται να ψιλοκοσκινιστεί όλο το σύμπαν και τα στοιχεία του και να συγκεντρωθούν με υπερευαίσθητες μετρήσεις όλα τα υλικά που αποτελούν την ύπαρξη σου και βρίσκονται παντού στο σύμπαν.
'''Üçüncü Sual:''' Eskiden düşman, şimdi dost olan mühtedi diyor ki: Şu zamanda çok ileri giden feylesoflar diyorlar ki: “Hiçten hiçbir şey icad edilmiyor ve hiçbir şey idam edilmiyor yalnız bir terkip bir tahlildir ki kâinat fabrikasını işlettiriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Διότι, οι υλικές αιτίες μπορούν μόνο να συνθέσουν, να μαζέψουν. Το γεγονός ότι δεν μπορούν να κατασκευάσουν κάτι το οποίο δεν κατέχουν και δεν μπορούν να φέρουν σε ύπαρξη κάτι το ανύπαρκτο, είναι ομόφωνα δεκτό και επιβεβαιωμένο από όλο τον κόσμο της λογικής. Κατά συνέπεια λοιπόν, καθίσταται  υποχρεωτική για αυτές τις αιτίες να συγκεντρώσουν το σώμα ενός μικρού έμβιου όντος από όλες τις πλευρές του κόσμου.
'''Elcevap:''' Nur-u Kur’an ile mevcudata bakmayan feylesofların en ileri gidenleri bakmışlar ki tabiat ve esbab vasıtasıyla bu mevcudatın teşekkülat ve vücudlarını –sâbıkan ispat ettiğimiz tarzda– imtina derecesinde müşkülatlı gördüklerinden, iki kısma ayrıldılar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εμπρός, κατάλαβε λοιπόν πόση ευκολία και άνεση υφίσταται στην Ενότητα και στην Μοναδικότητα(Vahdet, Tevhid), και πόση δυσκολία και δυσχέρεια βρίσκεται στον πολυθεϊσμό και στην παρέκκλιση από την πίστη.
Bir kısmı sofestaî olup, insanın hâssası olan akıldan istifa ederek, ahmak hayvanlardan daha aşağı düşerek, kâinatın vücudunu inkâr etmeyi; hattâ kendilerinin vücudlarını dahi inkâr etmesini; dalalet mesleğinde esbab ve tabiatın icad sahibi olmalarından daha ziyade kolay gördüklerinden hem kendilerini hem kâinatı inkâr edip, cehl-i mutlaka düşmüşler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Δεύτερον, από άποψη της θείας γνώσης (ιλμ) υπάρχει μια απέραντη ευκολία και άνεση η οποία είναι ως εξής:
İkinci güruh bakmışlar ki dalalette, esbab ve tabiat mûcid olmak noktasında, bir sinek ve bir çekirdeğin icadı, hadsiz müşkülatı var ve tavr-ı aklın haricinde bir iktidar iktiza ediyor. Onun için bilmecburiye icadı inkâr ediyorlar “Yoktan var olmaz.” diyorlar ve idamı da muhal görüyorlar “Var yok olmaz.” hükmediyorlar. Yalnız harekât-ı zerrat ile tesadüf rüzgârlarıyla bir terkip ve tahlil ve dağılmak ve toplanmak suretinde bir vaziyet-i itibariye tahayyül ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Το πεπρωμένο (καντέρ) είναι ένα είδος της γνώσης που προσδιορίζει και καθορίζει ένα μέτρο και μια ποσότητα η οποία ισχύει ως το αποκλειστικό και άυλο καλούπι του κάθε πράγματος. Και αυτό το μέτρο του πεπρωμένου διατελεί σαν ένα προσχέδιο, ένα μοντέλο αυτού του πράγματος. Και όταν η θεία δύναμη (κουντρέτ) το δημιουργεί, το κατασκευάζει με μια απόλυτη άνεση σύμφωνα με το συγκεκριμένο μέτρο του πεπρωμένου.
İşte sen gel, ahmaklığın ve cehaletin en aşağı derecesinde, en yüksek akıllı kendini zanneden adamları gör ve dalalet, insanı ne kadar maskara ve süflî ve echel yaptığını bil, ibret al!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Εάν αυτή η δημιουργία δεν αποδοθεί στον Πανίσχυρο και Παντοδύναμο(Kadir-i Zülcelal) Κάτοχο προαιώνιας, απέραντης γνώσης που περιτυλίγει τα πάντα, τότε όπως έχει προαναφερθεί, δε φέρει μόνο χιλιάδες δυσκολίες αλλά και εκατοντάδες παράνοιες. Διότι, εάν δεν υφίσταται αυτό το προκαθορισμένο μέτρο του πεπρωμένου και της γνώσης, τότε θα χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν χιλιάδες εξωτερικά και υλικά καλούπια για το σώμα ενός μικροκαμωμένου ζώου.
Acaba her senede, dört yüz bin envaı birden zemin yüzünde icad eden ve semavat ve arzı altı günde halk eden ve altı haftada, her baharda, kâinattan daha sanatlı, hikmetli zîhayat bir kâinatı inşa eden bir kudret-i ezeliye, bir ilm-i ezelînin dairesinde, planları ve miktarları taayyün eden mevcudat-ı ilmiyeyi göze göstermeyen bir ecza ile yazılan ve görünmeyen bir yazıyı göstermek için sürülen bir ecza misillü, gayet kolay o ma’dumat-ı hariciye olan mevcudat-ı ilmiyeye vücud-u haricî vermeyi o kudret-i ezeliyeden uzak görmek ve icadı inkâr etmek; evvelki güruh olan sofestaîlerden daha ziyade ahmakane ve cahilanedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Να λοιπόν, ανακάλυψε και συνειδητοποίησε ένα μυστήριο σχετικά με την απέραντη ευκολία και άνεση που συμβαίνει στο δρόμο της Ενότητας (Vahdet) και την απεριόριστη δυσκολία που εμφανίζεται στον πολυθεϊσμό και στην παρέκκλιση από την πίστη. Και διαπίστωσε ως ακολούθως πόσο δίκαιη, σωστή και μια ανώτερη πραγματικότητα εκφράζει το εδάφιο, وَمَااَمْرُالسَّاعَةِاِلاَّكَلَمْحِالْبَصَرِاَوْهُوَاَقْرَبُ (Κουράν, Εν-Ναχλ, 16:77)
Bu bedbahtlar, âciz-i mutlak ve yalnız bir cüz-i ihtiyarîden başka ellerinde olmayan firavunlaşmış kendi nefisleri, hiçbir şeyi idam ve yok edemediklerinden ve hiçbir zerreyi, bir maddeyi, hiçten, yoktan icad edemediklerinden ve güvendikleri esbab ve tabiatın ellerinde hiçten icad gelmediği cihetle, ahmaklıklarından diyorlar: “Yoktan var olmaz, var da yok olmaz.” deyip bu bâtıl ve hata düsturu, Kadîr-i Mutlak’a teşmil etmek istiyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Τρίτη Ερώτηση:''' Ο πρώην εχθρός, τώρα φίλος, νεοφώτιστος πιστός λέει ότι: «Στην εποχή μας κάποιοι υπερβολικοί φιλόσοφοι ισχυρίζονται το εξής: Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος, και τίποτα δεν αφανίζεται εξολοκλήρου είναι παρά μόνο μια σύνθεση και  αποσύνθεση που παρακινεί το εργοστάσιο του σύμπαντος.»
'''Evet, Kadîr-i Zülcelal’in iki tarzda icadı var. Biri, ihtira ve ibda iledir.''' Yani hiçten, yoktan vücud veriyor ve ona lâzım her şeyi de hiçten icad edip eline veriyor. '''Diğeri, inşa ile sanat iledir.''' Yani kemal-i hikmetini ve çok esmasının cilvelerini göstermek gibi çok dakik hikmetler için kâinatın anâsırından bir kısım mevcudatı inşa ediyor. Her emrine tabi olan zerratları ve maddeleri, rezzakıyet kanunuyla onlara gönderir ve onlarda çalıştırır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Απάντηση:''' Οι φιλόσοφοι και συγκεκριμένα οι πιο προχωρημένοι από αυτούς, που δεν προσεγγίζουν την πλάση με το Φως του Κουράν, διαπίστωσαν ότι είναι πολύ δύσκολη έως και αδύνατη η σύνθεση και δημιουργία των υπάρξεων μέσω της φύσης και των αιτιών -όπως ήδη  έχουμε αποδείξει μέχρι τώρα- εν συνεπεία έχουν χωριστεί σε δύο ομάδες.
Evet, Kādir-i Mutlak’ın iki tarzda hem ibda hem inşa suretinde icadı var. Varı yok etmek ve yoğu var etmek; en kolay en suhuletli, belki daimî, umumî bir kanunudur. Bir baharda, üç yüz bin enva-ı zîhayat mahlukatın şekillerini, sıfatlarını, belki zerratlarından başka bütün keyfiyat ve ahvallerini hiçten var eden bir kudrete karşı “Yoğu var edemez!” diyen adam, yok olmalı!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Μερικοί έχουν γίνει Σοφιστές. Παραιτούμενοι από την ανθρώπινη ιδιαιτερότητα του μυαλού, και έχοντας ξεπέσει πιο κάτω και από τα πιο ανόητα ζώα, θεώρησαν πιο εύκολο να αρνηθούν την ύπαρξη του σύμπαντος μα και την ύπαρξη των ίδιων των εαυτών τους, παρά να δεχτούν το δρόμο της πλανερής εικασίας πως η αιτιοκρατία και η φύση κατέχουν την ικανότητα δημιουργίας. Απαρνούμενοι λοιπόν το σύμπαν και τον εαυτό τους έχουν καταπέσει σε ένα απόλυτο σκοτάδι αγνωσίας.
Tabiatı bırakan ve hakikate geçen zat diyor ki: Cenab-ı Hakk’a zerrat adedince şükür ve hamd ü sena ediyorum ki kemal-i imanı kazandım, evham ve dalaletlerden kurtuldum ve hiçbir şüphem de kalmadı.
 
</div>
Η δεύτερη ομάδα διαπιστώνοντας τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που εμφανίζονται στην κατασκευή μιας μύγας ή ενός σπόρου μέσω του δρόμου της πλανερής εικασίας πως η αιτιοκρατία και η φύση κατέχουν την ικανότητα δημιουργίας, έχουν αντιληφθεί ότι μια επιρροή πέραν της κατανόησης του μυαλού καθίσταται αναγκαία. Και αναγκαστικά έχουν καταλήξει να αρνούνται τη δημιουργία λέγοντας  «Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος» και έχουν συμπεράνει ότι ο αφανισμός είναι αδύνατος με αποτέλεσμα να ισχυρίζονται πως «Κάτι που είναι υπαρκτό δεν μεταβάλλεται σε ανυπαρξία.» Φαντάζονται μόνο μία αναφορική κατάσταση που μέσω της κίνησης των σωματιδίων και μέσω των τυχαίων ανέμων προκύπτει μια σύνθεση και αποσύνθεση, και μια διάλυση και συγκέντρωση.
 
Εμπρός λοιπόν, έλα, και δες στα έσχατα της ηλιθιότητας και στα σκοτάδια της αγνωσίας τα άτομα που θεωρούν τους εαυτούς τους ως οι πιο έξυπνοι! Και κατανόησε το πόσο γελοίο, ευτελή και υπέρ-αμόρφωτο  καταντά τον άνθρωπο, η πλάνη και η παρέκκλιση από την πίστη, και λάβε γνώση!
 
Άραγε, μια Προ-αιώνια Δύναμη, η οποία κάθε χρόνο δημιουργεί τετρακόσιες χιλιάδες όντα  σε μια στιγμή πάνω στη γη, και έχει δημιουργήσει τους ουρανούς και τη γη σε έξι μέρες, και η οποία μέσα σε έξι εβδομάδες κάθε άνοιξη ενιδρύει ένα έμβιο κόσμο πιο έντεχνο πιο εμβριθή και από το σύμπαν· το να αρνείται κανείς τη δημιουργία θεωρώντας την πέραν των δυνατοτήτων αυτής της Προ-αιώνιας Δύναμης, για την οποία είναι τόσο εύκολο να δώσει ένα υλικό σώμα στις θεωρητικές άυλες υπάρξεις (των οποίων τα προσχέδια και τα όρια έχουν καθοριστεί εκ της προ-αιώνιας άπειρης γνώσης) που δεν κατέχουν μια ορατή υπόσταση, σαν απλά να επιχρίει ένα κείμενο το οποίο έχει γραφτεί με μια αόρατη μελάνη και το καθιστά έτσι ορατό, είναι μια στάση ακόμα πιο εξευτελιστική και αμόρφωτη από την πρώτη ομάδα των σοφιστών.
 
Αυτοί οι κακόμοιροι επειδή τα φαραωνικά τους εγωιστικά άτομα-nefs που δεν κατέχουν τίποτα παρά μόνο μια απόλυτη αδυναμία και μια μηδαμινή βούληση, και δεν δύνανται να αφανίσουν και να εξοντώσουν τίποτα, και δεν μπορούν να φέρουν σε ύπαρξη κανένα σωματίδιο καμία ύλη από το τίποτα, και για το λόγο ότι ούτε η αιτιοκρατία και η φύση στην οποία βασίζονται έχουν την ικανότητα να δημιουργήσουν από το τίποτα, υποχρεωτικά από την ηλιθιότητα τους δηλώνουν πως «Τίποτα δεν γίνεται υπαρκτό εκ του μη όντος, και τίποτα δεν αφανίζεται εξολοκλήρου.» και επιχειρούν με αυτόν τον τρόπο διευρύνοντας αυτήν την δεισιδαιμονική και λανθασμένη αρχή να επισκιάσουν τον Απόλυτο Παντοδύναμο (Αλλάχ) (Kadir-i Mutlak).
 
Ναι, ο Παντοδύναμος Κάτοχος Μεγαλείου Δύναμης(Kadir-i Zülcelal) κατέχει δύο τρόπους δημιουργίας:
 
Ο πρώτος είναι, δημιουργία κάποιου πρωτότυπου ως εφεύρημα (ihtira, ibda). Δηλαδή, φέρνει κάτι στην ύπαρξη από την ανυπαρξία από το τίποτα, και του παρέχει όλα τα αναγκαία, δημιουργώντας  τα και αυτά από το τίποτα.
 
Ο δεύτερος είναι, δημιουργία μέσω κατασκευής, σύνθεσης και τέχνης (inşa, sanat). Δηλαδή, για κάποιες πολύ λεπτές εμβρίθειες όπως για να παρουσιάσει την τέλεια σοφία Του, και τις αντανακλάσεις των ονομάτων Του, κατασκευάζει κάποιες υπάρξεις από τις διάφορες ουσίες του σύμπαντος. Και σύμφωνα με το νόμο σίτισης και συντήρησης αποστέλλει όλα τα υπάκουα σωματίδια και τις ύλες σε αυτές, και τα θέτει σε υπηρεσία μέσα τους.
 
Ναι, ο Απόλυτος Παντοδύναμος (Αλλάχ)(Kadir-i Mutlak) έχει δύο τρόπους δημιουργίας μέσω εφεύρεσης και μέσω κατασκευής. Το να αφανίζει μια ύπαρξη, και να δημιουργεί κάτι το ανύπαρκτο είναι ο πιο εύκολος, άνετος, αέναος, οικουμενικός Του νόμος. Ως εκ τούτου, αυτός που τάσσεται κατά της δύναμης αυτής -η οποία σε μία μόνο άνοιξη δημιουργεί εκ του μη όντος τα σχήματα, τις ιδιότητες, τα σωματίδια, και εκτός από αυτά όλες τις μορφές και καταστάσεις των τριακοσίων χιλιάδων έμβιων όντων- ισχυριζόμενος πως «Δεν μπορεί να δημιουργεί κάτι το ανύπαρκτο» είναι ο ίδιος άξιος αφανισμού και ανυπαρξίας.
 
Το πρόσωπο που παράτησε πλέον τη φυσιολατρία και προσχώρησε στη μόνη πραγματικότητα, ομολογεί το εξής: «Ευγνωμονώ, ευχαριστώ και προσφέρω άπειρους δοξασμούς -όσο και τα απειράριθμα σωματίδια- και επαίνους στον Ύψιστο, Αληθή, και Δικαίων Αλλάχ(Cenab-ı Hakk), διότι απέκτησα μια τέλεια και πλήρη πίστη, έχω λυτρωθεί από την αυταπάτη και την πλάνη της παρέκκλισης, και δεν μου έχει απομείνει καμία αμφιβολία.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى دٖينِ ال۟اِس۟لَامِ وَ كَمَالِ ال۟اٖيمَانِ
اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى دٖينِ ال۟اِس۟لَامِ وَ كَمَالِ ال۟اٖيمَانِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ελχάμντουλιλλάχι αλά ντίνιλ Ισλάμ ουε κεμάλιλ ιμάν. Δηλαδή, Δόξα τον Αλλάχ για το λόγο ότι μας έχει προσφέρει το αγαθό του Ισλάμ και της απόλυτης πίστης.»
 
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
</div>
 
(Κουράν, Μπακάρα, 2:32.)