64.902
düzenleme
("در مُلک صانع قادر و حکیم کائنات جایی برای اشتراک نیست، همه چیز در نهایت نظم است از این رو شرکپذیر نیست. اگر دستان متعددی اقدام به انجام کاری کنند، کار ناقص و بینظم انجام خواهد شد، و اگر مملکتی دو پادشاه داشته باشد، و شهری دو والی و روستایی دو کدخدا، طب..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu) |
Değişiklik özeti yok |
||
229. satır: | 229. satır: | ||
به همین ترتیب و بر همین قیاس و براساس گواهی قطعی فنون انسانی، جهان بر مبنای مصالح و حکمتهای بیشمار و در متن نظم و ترتیبی بینقص تزیین یافته است؛ و نظم حکیمانهیی را که با تدبیرهای خارق العاده و فراگیرش به کائنات ارزانی داشته در مقیاسی کوچک در درون یک هسته و در متن کوچکترین موجود زنده قرار داده است. | به همین ترتیب و بر همین قیاس و براساس گواهی قطعی فنون انسانی، جهان بر مبنای مصالح و حکمتهای بیشمار و در متن نظم و ترتیبی بینقص تزیین یافته است؛ و نظم حکیمانهیی را که با تدبیرهای خارق العاده و فراگیرش به کائنات ارزانی داشته در مقیاسی کوچک در درون یک هسته و در متن کوچکترین موجود زنده قرار داده است. | ||
آشکار و بدیهیست که تداوم منظم غایات و حکمتها و فواید، با اختیار و اراده و قصد و مشیت ممکن است و لاغیر. این کار، کار اسباب و عوامل و طبیعت بیاختیار و بیاراده و بیقصد و بیشعور نیست؛ آنها مداخلهیی نمیتوانند در این کار داشته باشند. | |||
پس نظم و حکمت بینهایتی که در همه موجودات عالم دیده میشود، وجود فاعلی مختار و صانعی حکیم را نشان داده و اقتضا دارد؛ و انکار و عدم قبول او جهالت و جنون غیرقابل وصفیست. | |||
آری، اگر در دنیا امر حیرتانگیزی وجود داشته باشد، همین انکار است. حکمتها و نظم بیشماری که در خلایق عالم هست بر وجود و یگانگی او گواهی میدهند، و این را نابیناترین نادان هم میداند که ندیدن و نشناختن او تا چه حد جهالت و نابیناییست، حتی میتوانم بگویم سوفسطائیانی که در زمره اهل کفرند و به دلیل انکار وجود کائنات، احمق پنداشته میشوند، عاقلتریناند، زیرا با قبول وجود کائنات، انکار خدا و خالق جهان امکان ندارد؛ این است که شروع به انکار کائنات کردند، حتی منکر خود نیز شدند و با گفتن «هیچ چیز نیست» دست از عقل و خرد شستند و زیر پردة عقل، از بیخردی فراوان منکران دیگر رهایی یافته و درجهای به عقل نزدیک شدند. | |||
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> | <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> |
düzenleme