İçeriğe atla

Dokuzuncu Şuâ/fa: Revizyonlar arasındaki fark

"'''و مادام که،''' رساله‏ی «آیت الکبری» که «شعاع هفتم» است، و با سی و سه «اجماع ِعظیم» که هر اجماع آن، قدرت و صلابت کوه را دارد، ثابت نموده است، که این هستی از یک دست صادر گردیده، و یک مالک دارد، و اجماع‏های مذکور، وحدت و احدیّت خداوند را که محور کمالات اوست..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
("همه‏ی معجزات حضرت محمد(ع) که به رسالت او دلالت دارند، و همه‏ی دلایل نبوّت و براهین حقّانیت ایشان به طور کلی به تحقق حقیقت حشر گواهی داده، و آن را ثابت می­کنند، زیرا دعوت آن حضرت(ع) در طول حیات مبارکش پس از توحید، بر مسأله‏ی حشر تمرکز یافته است، و همه‏ی م..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("'''و مادام که،''' رساله‏ی «آیت الکبری» که «شعاع هفتم» است، و با سی و سه «اجماع ِعظیم» که هر اجماع آن، قدرت و صلابت کوه را دارد، ثابت نموده است، که این هستی از یک دست صادر گردیده، و یک مالک دارد، و اجماع‏های مذکور، وحدت و احدیّت خداوند را که محور کمالات اوست..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 21 değişikliği gösterilmiyor)
67. satır: 67. satır:
همه‏ی معجزات حضرت محمد(ع) که به رسالت او دلالت دارند، و همه‏ی دلایل نبوّت و براهین حقّانیت ایشان به طور کلی به تحقق حقیقت حشر گواهی داده، و آن را ثابت می­کنند، زیرا دعوت آن حضرت(ع) در طول حیات مبارکش پس از توحید، بر مسأله‏ی حشر تمرکز یافته است، و همه‏ی معجزات و حجت‏های او که سایر پیامبران را تصدیق نموده، و به تصدیق‏شان واداشته است، به همین حقیقت یعنی حشر شهادت می‏دهند،
همه‏ی معجزات حضرت محمد(ع) که به رسالت او دلالت دارند، و همه‏ی دلایل نبوّت و براهین حقّانیت ایشان به طور کلی به تحقق حقیقت حشر گواهی داده، و آن را ثابت می­کنند، زیرا دعوت آن حضرت(ع) در طول حیات مبارکش پس از توحید، بر مسأله‏ی حشر تمرکز یافته است، و همه‏ی معجزات و حجت‏های او که سایر پیامبران را تصدیق نموده، و به تصدیق‏شان واداشته است، به همین حقیقت یعنی حشر شهادت می‏دهند،


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
و هم کلمه‏ی شهادت «بِرُسُلِهِ» و هم کلمه‏ی شهادت «وَ کُتُبِهِ» که گواهی ادا شده‏ی «بِرُسُلِهِ» را به درجه‏ی بداهت ارتقا بخشیده است، نیز شاهد همین حقیقت می‏باشد، بدین گونه:
Hem وَ بِرُسُلِهٖ kelimesinden gelen şehadeti bedahet derecesine çıkaran وَ كُتُبِهٖ şehadeti de aynı hakikate şehadet eder. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
پیش از همه، قرآن معجز البیان با همه‏ی معجزه‏ها، حجّت‏ها و حقیقت‏هایش - که حقانیت قرآن را ثابت می‏کنند- بر وقوع حشر گواهی داده، و آن را به اثبات می‏رساند، زیرا یک سوم قرآن و شروع اکثر سوره‏های کوتاه، به حشر اختصاص دارد، یعنی قرآن کریم با هزاران آیه‏اش، یا «صریح» یا با «اشاره» از همین حقیقت خبر می‏دهد، و آن را به وضوح ثابت می‏کند، و نشان می‏دهد، برای مثال:
Başta Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hakkaniyetini ispat eden bütün mu’cizeleri, hüccetleri ve hakikatleri, birden hakikat-i haşriyenin tahakkukuna ve vukuuna şehadet edip ispat ederler. Çünkü Kur’an’ın hemen üçten birisi haşirdir ve ekser kısa surelerinin başlarında gayet kuvvetli âyât-ı haşriyedir. Sarîhan ve işareten binler âyâtıyla aynı hakikati haber verir, ispat eder, gösterir. Mesela اِذَا الشَّم۟سُ كُوِّرَت۟ ۝ يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُم۟ اِنَّ زَل۟زَلَةَ السَّاعَةِ شَى۟ءٌ عَظٖيمٌ ۝ اِذَا زُل۟زِلَتِ ال۟اَر۟ضُ زِل۟زَالَهَا ۝ اِذَا السَّمَٓاءُ ان۟فَطَرَت۟ ۝ اِذَا السَّمَٓاءُ ان۟شَقَّت۟ ۝ عَمَّ يَتَسَٓاءَلُونَ ۝ هَل۟ اَتٰيكَ حَدٖيثُ ال۟غَاشِيَةِ gibi otuz kırk surelerin başlarında bütün kat’iyetle hakikat-i haşriyeyi kâinatın en ehemmiyetli ve vâcib bir hakikati olduğunu göstermekle beraber, sair âyetlerinde dahi o hakikatin çeşit çeşit delillerini beyan edip ikna eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اِذَا الشَّم۟سُ كُوِّرَت۟ ۝(<ref> هنگامی که خورشید درهم پیچیده می‏شود (و نظام جهان در هم می‏ریزد). (تكوير: 1). </ref>) يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُم۟ اِنَّ زَل۟زَلَةَ السَّاعَةِ شَى۟ءٌ عَظٖيمٌ ۝(<ref> ای مردم! از (عقاب و عذاب) پروردگارتان بترسید (و به یاد روز قیامت باشید). واقعاً زلزلة (انفجار جهان و فرو تپیدن ارکان آن، در آستانة) هنگامة رستاخیز، چیز بزرگی (و حادثة هراس انگیزی) است. (حج: 1). </ref>) اِذَا زُل۟زِلَتِ ال۟اَر۟ضُ زِل۟زَالَهَا ۝(<ref> هنگامی که زمین سخت به لرزه در انداخته می‏شود. (زلزله: 1). </ref>) اِذَا السَّمَٓاءُ ان۟فَطَرَت۟ ۝(<ref> هنگامی که آسمان شکافته می‏گردد. (انفطار: 1). </ref>) اِذَا السَّمَٓاءُ ان۟شَقَّت۟ ۝(<ref> هنگامی که آسمان می‏شکافد. (انشقاق: 1). </ref>) عَمَّ يَتَسَٓاءَلُونَ ۝(<ref> (این مردم) درباره‏ي چه چیز از یکدیگر می‏پرسند؟ (نبا: 1). </ref>) هَل۟ اَتٰيكَ حَدٖيثُ ال۟غَاشِيَةِ(<ref> آیا خبر حادثه‏ي فراگیر (روز قیامت که مردمان بی‏دین و گناهکار را در برمی‏گیرد) به تو رسیده است؟ (غاشیه: 1). </ref>)
Acaba bir tek âyetin bir tek işareti, gözümüz önünde ulûm-u İslâmiyede müteaddid ilmî ve kevnî hakikatleri meyve veren bir kitabın binler böyle şehadetleri ve davaları ile güneş gibi zuhur eden iman-ı haşrî hakikatsiz olması; güneşin inkârı belki kâinatın ademi gibi hiçbir cihet-i imkânı var mı ve yüz derece muhal ve bâtıl olmaz mı?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
پس، قرآن کریم با انواع این آیات در آغاز سی‏ چهل سوره، حقیقت حشر را با قاطعیت تمام ثابت کرده، و نشان می‏دهد، که مسأله‏ی حشر، مهم‏ترین و ضروری‏ترین حقیقت هستی‏ست، و با آیات دیگرش نیز به بیان دلایل گوناگون آن حقیقت می‏پردازد، و اقناع می‏کند.
Acaba bir sultanın bir tek işareti yalan olmamak için bazen bir ordu hareket edip çarpıştığı halde, o pek ciddi ve izzetli sultanın binler sözleri ve vaadleri ve tehditlerini yalan çıkarmak, hiçbir cihette kabil midir ve hakikatsiz olmak mümkün müdür?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
کتابی که تنها یک اشاره‏ی یک آیه‏ی آن، حقایق «علمی» و «وجودی» بسیار زیادی را در بخش علوم اسلامی به بار نشانده است، و با هزاران دلیل و شهادتش مسأله‏ی ایمان به حشر را مانند تابندگی خورشید نشان می‏دهد، آیا امکان دارد، عاری از حقیقت باشد، و انکار شود، آیا انکار آن مانند انکار خورشید و حتی انکار موجودیت هستی صد درجه محال و باطل نیست؟!
Acaba on üç asırda fâsılasız olarak hadsiz ruhlara, akıllara, kalplere, nefislere hak ve hakikat dairesinde hükmeden, terbiye eden, idare eden bu manevî Sultan-ı Zîşan’ın bir tek işareti böyle bir hakikati ispat etmeye kâfi iken binler tasrihat ile bu hakikat-i haşriyeyi gösterip ispat ettikten sonra, o hakikati tanımayan bir echel ahmak için cehennem azabı lâzım gelmez mi ve ayn-ı adalet olmaz mı?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
آیا ممکن است، هزاران سخن و وعده و وعیدِ پادشاه عزیز و با قدرتی، دروغ و عاری از حقیقت باشد؛ درحالی که گاهی صرفاً به خاطر این که یک اشاره‏ی پادشاه بی‏ارزش نشده، و دروغ واقع نشود، لشکری به حرکت می‏افتد، و وارد جنگ می‏شود.
Hem birer zamana ve birer devre hükmeden bütün semavî suhuflar ve mukaddes kitaplar dahi bütün istikbale ve umum zamanlara hükümran olan Kur’an’ın tafsilatla, izahatla tekrar ile beyan ve ispat ettiği hakikat-i haşriyeyi, asırlarına ve zamanlarına göre o hakikati kat’î kabul ile beraber, tafsilatsız ve perdeli ve muhtasar bir surette beyan fakat kuvvetli bir tarzda iddia ve ispatları, Kur’an’ın davasını binler imza ile tasdik ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
اینک سلطان معنوی ذی شأنی را در نظر بگیرید، که طی چهارده قرن پیاپی، بر ارواح و عقول و قلوب و نفوس بی‏شماری بر اساس حق و حقیقت، حکم کرده و تربیت و اداره نموده است، با آن که فقط یک اشاره‏ی او برای اثبات چنین حقیقتی کافی‏ست، اما او با هزاران بار شرح و توضیحات واضح و آشکار، این حقیقت را نشان داده، و ثابت کرده است، پس آیا کسی که این حقیقت روشن را درک نمی­کند، جاهل نیست؟ آیا عذاب او در جهنم عین عدالت نخواهد بود؟
Bu bahsin münasebetiyle Risale-i Münâcat’ın âhirinde “iman-ı bi’l-yevmi’l-âhir” rüknüne sair rükünlerin hususan “rusül” ve “kütüb”ün şehadeti, münâcat suretinde zikredilen pek kuvvetli ve hülâsalı ve bütün evhamları izale eden bir hüccet-i haşriye aynen buraya giriyor. Şöyle ki Münâcat’ta demiş:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
علاوه بر این، همه‏ی کتاب‏های آسمانی و مقدّسی که بر عصر و زمان خاصی حکم فرمایی می‏کردند، با هزاران دلیل، ادعای قرآن کریم را - که به تفصیل و با ایضاحات و به صورت مکرر بیان و ثابت کرده است- در خصوص حقیقت حشر مورد تأیید قرار می‏دهند، با این تفاوت که بیانات آن‏ها بنابر تقاضا و نظر به عصر و زمان‏شان، کوتاه و مختصر اما با قدرت بیان می‏شود، و بر ادعای قرآن مهر و امضای تصدیق می‏زنند.
'''Ey Rabb-i Rahîm’im!''' Resul-i Ekrem’inin talimiyle ve Kur’an-ı Hakîm’inin dersiyle anladım ki: Başta Kur’an ve Resul-i Ekrem’in olarak bütün mukaddes kitaplar ve peygamberler, bu dünyada ve her tarafta numuneleri görülen celalli ve cemalli isimlerinin tecellileri daha parlak bir surette ebedü’l-âbâdda devam edeceğine ve bu fâni âlemde rahîmane cilveleri, numuneleri müşahede edilen ihsanatının daha şaşaalı bir tarzda dâr-ı saadette istimrarına ve bekasına ve bu kısa hayat-ı dünyeviyede onları zevk ile gören ve muhabbet ile refakat eden müştakların, ebedde dahi refakatlerine ve beraber bulunmalarına icma ve ittifak ile şehadet ve delâlet ve işaret ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
به مناسبت این بحث، متنی که در آخر «رساله‏ی مناجات» آمده است، در این جا درج می‏شود. این متن، یک حجّت حشریه‏ی نیرومند و تأثیرگذار و مختصری‏ست، که اوهام را می‏زداید، و '''ایمان به «یوم الآخر»''' و شهادت سایر ارکان ایمانی به ویژه '''«رُسُل» '''و '''«کُتُب»''' را به صورت مناجات ذکر می‏کند.
Hem yüzer mu’cizat-ı bâhirelerine ve âyât-ı kātıalarına istinaden, başta Resul-i Ekrem ve Kur’an-ı Hakîm’in olarak bütün nurani ruhların sahipleri olan peygamberler ve bütün münevver kalplerin kutubları olan veliler ve bütün keskin ve nurlu akılların madenleri olan sıddıkînler, bütün suhuf-u semaviyede ve kütüb-ü mukaddesede senin çok tekrar ile ettiğin binler vaadlerine ve tehditlerine istinaden hem senin kudret ve rahmet ve inayet ve hikmet ve celal ve cemal gibi âhireti iktiza eden kudsî sıfatlarına ve şe’nlerine ve senin izzet-i celaline ve saltanat-ı rububiyetine itimaden hem âhiretin izlerini ve tereşşuhatını bildiren hadsiz keşfiyatlarına ve müşahedelerine ve ilmelyakîn ve aynelyakîn derecesinde bulunan itikadlarına ve imanlarına binaen saadet-i ebediyeyi insanlara müjdeliyorlar. Ehl-i dalalet için cehennem ve ehl-i hidayet için cennet bulunduğunu haber verip ilan ediyorlar, kuvvetli iman edip şehadet ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
«'''ای ربّ رحیم من!''' با تعلیم از رسول اکرم(ع) و درس از قرآن حکیم دریافتم، که همه‏ی کتاب‏های مقدس و پیامبران و در رأس‏شان قرآن کریم و رسول اکرم(ع)، به اجماع و اتفاق شهادت می‏دهند، و دلالت می‏کنند، و اشاره می‏نمایند، که تجلیات اسم‏های با جلال و با جمال خداوند که آثار آن در این دنیا و در هر طرف دیده می‏شود، با تابش و درخشش بیش‏تری در ابدالآباد دوام خواهد یافت... و لطف و احسان‏هایی که جلوه‏های رحیمانه و نمونه‏های آن در این عالم فانی دیده می­شود، با شعشعه‏ی بیشتری در دارِ سعادت استمرار خواهد داشت، و باقی خواهد ماند... و مشتاقانی که در این زندگی کوتاه دنیوی آن جلوه‏ها را با اشتیاق و ذوق دیده‏اند، و با محبّت همراهی و رفاقت کرده‏اند، در آخرت نیز همراهی خواهند نمود، و رفیق خواهند بود، و برای همیشه در کنار آن‏ها خواهند ماند.
'''Ey Kadîr-i Hakîm! Ey Rahman-ı Rahîm! Ey Sadıku’l-Va’di’l-Kerîm! Ey izzet ve azamet ve celal sahibi Kahhar-ı Zülcelal!''' Bu kadar sadık dostlarını ve bu kadar vaadlerini ve bu kadar sıfât ve şuunatını yalancı çıkarmak, tekzip etmek ve saltanat-ı rububiyetinin kat’î mukteziyatını tekzip edip yapmamak ve senin sevdiğin ve onlar dahi seni tasdik ve itaat etmekle kendilerini sana sevdiren hadsiz makbul ibadının âhirete bakan hadsiz dualarını ve davalarını reddetmek, dinlememek ve küfür ve isyan ile ve seni vaadinde tekzip etmekle, senin azamet ve kibriyana dokunan ve izzet-i celaline dokunduran ve uluhiyetinin haysiyetine ilişen ve şefkat-i rububiyetini müteessir eden ehl-i dalaleti ve ehl-i küfrü haşrin inkârında, onları tasdik etmekten yüz binler derece mukaddessin ve hadsiz derece münezzeh ve âlîsin. Böyle nihayetsiz bir zulümden ve nihayetsiz bir çirkinlikten, senin o nihayetsiz adaletini ve nihayetsiz cemalini ve hadsiz rahmetini, hadsiz derece takdis ediyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
نیز همه‏ی پیامبرانی که ارواح نورانی دارند، و همه‏ی اولیایی که قطب‏های قلوب منوّر‏اند، و همه صدیقانی که معدن عقل‏های روشن و قاطع هستند، و همه‏ی صُحُف سماوی و کتب آسمانی و در رأس‏شان رسول اکرم(ع) و قرآن حکیم، با استناد به صدها معجزه‏ی باهر و آیات قاطع، و با تکیه بر هزاران وعده و وعید مکرر، و با اعتماد بر عزّت جلال و سلطنت ربوبیت و شئون والا و بر صفات مقدسی هم چون قدرت و رحمت و عنایت و حکمت و جلال و جمال تو که مقتضی آخرت‏اند، و بنابر مشاهده‏ها و کشفیات بی‏شمارشان که از آثار آخرت خبر می‏دهند، و بر بنیاد ایمان و عقیده‏ی جازم‏شان که به درجه‏ی «علم الیقین و عین الیقین» است، بشریت را به سعادت ابدی مژده می‏دهند، و اذعان می‏دارند، که برای اهل ضلالت جهنّمی وجود دارد، و برای اهل هدایت جنّتی آماده شده است، و با ایمانی راسخ شهادت می‏دهند.
Ve bütün kuvvetimizle iman ederiz ki: O yüz binler sadık elçilerin ve o hadsiz doğru dellâl-ı saltanatın olan enbiya, asfiya, evliyaların hakkalyakîn, aynelyakîn, ilmelyakîn suretinde senin uhrevî rahmet hazinelerine, âlem-i bekadaki ihsanatının definelerine ve dâr-ı saadette tamamıyla zuhur eden güzel isimlerinin hârika güzel cilvelerine şehadetleri hak ve hakikattir ve işaretleri doğru ve mutabıktır ve beşaretleri sadık ve vakidir. Ve onlar, bütün hakikatlerin mercii ve güneşi ve hâmisi olan “Hak” isminin en büyük bir şuâı, bu hakikat-i ekber-i haşriye olduğunu iman ederek senin emrin ile senin ibadına hak dairesinde ders veriyorlar ve ayn-ı hakikat olarak talim ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''ای قدیر حکیم! ای رحمان رحیم! ای صادق الوعد الکریم! ای قهّار ذوالجلال که صاحب عزّت و عظمت و جلال هستی'''
Yâ Rab! Bunların ders ve talimlerinin hakkı ve hürmeti için bize ve Risale-i Nur talebelerine iman-ı ekmel ve hüsn-ü hâtime ver ve bizleri onların şefaatlerine mazhar eyle, âmin!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
تو هزاران بار مقدّس و منزّه و برتر از آن هستی، که این همه دوستان صادق و این همه وعده‏ها و صفات و شئونات را دروغ پنداری، و تکذیب کنی، و آن چه را سلطنت ربوبیّت تو قاطعانه اقتضا می‏کند، رد نمایی، و انجام ندهی، و دعا و ادعا یا کرده‏های بندگان صالحت را که دوست‏شان داری، و آن‏ها هم با ایمان و تصدیق و اطاعت، خود را محبوب تو قرارداده‏اند، اجابت نکنی، و حاضر به شنیدن نشوی! آری، تو پاک‏تر و برتر از آن هستی، که اهل ضلالت و اهل کفر را در انکار حشر تصدیق نمایی، همان کفاری که با کفر و عصیان و با تکذیبِ وعده‏هایت بر عظمتِ کبریایی تو تجاوز نموده، و در عزّتِ جلال تو دخالت کردند، و حیثیتِ الوهیّت تو را به بازی گرفتند، و شفقتِ ربوبیّت تو را رنجیده کردند، و تو را متأثر نمودند.
Hem nasıl ki Kur’an’ın belki bütün semavî kitapların hakkaniyetini ispat eden umum deliller ve hüccetler ve Habibullah’ın belki bütün enbiyanın nübüvvetlerini ispat eden umum mu’cizeler ve bürhanlar, dolayısıyla en büyük müddeaları olan âhiretin tahakkukuna delâlet ederler. Aynen öyle de Vâcibü’l-vücud’un vücuduna ve vahdetine şehadet eden ekser deliller ve hüccetler, dolayısıyla rububiyetin ve uluhiyetin en büyük medarı ve mazharı olan dâr-ı saadetin ve âlem-i bekanın vücuduna, açılmasına şehadet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ما عدالت بی‏پایان و جمال زیبای همیشگی و رحمت بی‏کرانت را از چنین ظلم‏ها و زشتی‏های بی‏شماری پاک و منزه می‏دانیم.
Çünkü gelecek makamatta beyan ve ispat edileceği gibi; Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un hem mevcudiyeti hem umum sıfatları hem ekser isimleri hem rububiyet, uluhiyet, rahmet, inayet, hikmet, adalet gibi vasıfları, şe’nleri lüzum derecesinde âhireti iktiza ve vücub derecesinde bâki bir âlemi istilzam ve zaruret derecesinde mükâfat ve mücazat için haşri ve neşri isterler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ما با تمام وجود ایمان داریم، که صدها هزار انبیا و اصفیا و اولیا - که نمونه‏ها‏ی صادق و دعوتگران راستگو و بر حق سلطنت تو هستند - با «حق الیقین» و «عین الیقین» و «علم الیقین» بر گنجینه‏های اخروی رحمت‏ات و بر دفینه‏های احسان‏هایت در عالم بقا و بر جلوه‏های زیبای اسماء حسنایت - که در دار سعادت به شکلی کامل ظهور نموده است- شهادت می‏دهند، و این شهادت‏شان حق و حقیقت است، و اشارات‏شان درست و واقعی و به جاست، وبشارت‏شان صادق و واقعی‏ست... و آن‏ها با ایمان به این که این حقیقت بزرگ (حشر) بزرگ‏ترین شعاع اسم «حق» است، و این اسم هم مرجع و خورشید و حامی همه‏ی حقایق است، با دستور تو بندگانت را در دایره‏ی حق درس داده، و این مسأله را به عنوان یک حقیقت عینی تعلیم می‏دهند.
Evet, madem ezelî ve ebedî bir Allah var; elbette saltanat-ı uluhiyetinin sermedî bir medarı olan âhiret vardır. Ve madem bu kâinatta ve zîhayatta gayet haşmetli ve hikmetli ve şefkatli bir rububiyet-i mutlaka var ve görünüyor. Elbette o rububiyetin haşmetini sukuttan ve hikmetini abesiyetten ve şefkatini gadirden kurtaran, ebedî bir dâr-ı saadet bulunacak ve girilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''یا رب!''' به حق و به حرمت و سپاس درس و تعلیم این‏ها، به ما و به همه‏ی طلاب رساله نور، ایمان اکمل و حسن عاقبت نصیب بفرما، و ما را شایسته‏ی شفاعت‏شان بگردان! آمین!
Hem madem göz ile görünen bu hadsiz in’amlar, ihsanlar, lütuflar, keremler, inayetler, rahmetler; perde-i gayb arkasında bir Zat-ı Rahman-ı Rahîm’in bulunduğunu sönmemiş akıllara, ölmemiş kalplere gösterir. Elbette in’amı istihzadan ve ihsanı aldatmaktan ve inayeti adâvetten ve rahmeti azaptan ve lütf u keremi ihanetten halâs eden ve ihsanı ihsan eden ve nimeti nimet eden, bir âlem-i bâkide bir hayat-ı bâkiye var ve olacaktır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
آری، همه‏ی دلایل و حجت‏هایی که حقّانیت قرآن کریم، بلکه همه‏ی کتاب‏های آسمانی را ثابت کرده، و همه‏ی معجزه‏ها وبرهان‏هایی که نبوت حبیب الله(ع)، بلکه همه‏ی انبیا را ثابت می‏کنند، به نوبه‏ی خود بزرگ‏ترین ادّعای آن‏ها را که تحقق آخرت است، ثابت می‏سازند، و بر آن دلالت می‏کنند. بدین سان، اکثر دلایل و حجت‏هایی که بر وجود و وحدتِ واجب الوجود شهادت می‏دهند، به نوبه‏ی خود بر موجودیت و گشایش دار سعادت و عالم بقایی - که بزرگ‏ترین مدار و مظهر ربوبیت و الوهیت است - گواهی می‏دهند،
Hem madem bahar faslında zeminin dar sahifesinde hatasız yüz bin kitabı birbiri içinde yazan bir kalem-i kudret gözümüz önünde yorulmadan işliyor. Ve o kalem sahibi yüz bin defa ahd ve vaad etmiş ki: “Bu dar yerde ve karışık ve birbiri içinde yazılan bahar kitabından daha kolay olarak geniş bir yerde güzel ve lâyemut bir kitabı yazacağım ve size okutturacağım.” diye bütün fermanlarda o kitaptan bahsediyor. Elbette ve herhalde o kitabın aslı yazılmış ve haşir ve neşir ile hâşiyeleri de yazılacak ve umumun defter-i a’malleri onda kaydedilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
زیرا آن گونه که در مقامات آینده بیان و اثبات خواهد شد، هم موجودیت و هم عموم صفات و بیش‏تر اسم‏های ذات واجب الوجود و اوصاف و شئون مقدس او مانند: ربوبیت، الوهیّت، رحمت، عنایت، حکمت و عدالت به درجه‏ی لزوم، مقتضی آخرت‏اند، و به درجه‏ی وجوب، مستلزم ‏دار سعادت‏اند، و به درجه‏ی ضرورت حشر و نشر را برای مکافات و مجازات می‏خواهند.
Hem madem bu arz, kesret-i mahlukat cihetiyle ve mütemadiyen değişen yüz binler çeşit çeşit enva-ı zevi’l-hayat ve zevi’l-ervahın meskeni, menşei, fabrikası, meşheri, mahşeri olması haysiyetiyle bu kâinatın kalbi, merkezi, hülâsası, neticesi, sebeb-i hilkati olarak gayet büyük öyle bir ehemmiyeti var ki küçüklüğüyle beraber koca semavata karşı denk tutulmuş. Semavî fermanlarda daima رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضِ deniliyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
آری، وقتی خدایی ازلی و ابدی وجود دارد، پس به حتم آخرتی که محور سلطنت الوهیّت اوست، وجود دارد... و وقتی در این کاینات، و در موجودات زنده‏ی آن، ربوبیّت مطلقی با شکوه و حکمت و شفقت متجلّی‏ست، پس قطعاً دار سعادتی ابدی وجود خواهد داشت، که شُکوهِ ربوبیت را از سقوط و پستی و حکمت را از کارهای عبث و بیهوده و شفقت را از فریب و پیمان شکنی، مصون خواهد داشت، پس چنین سرای سعادتی وجود دارد، و سعادتمندان به آن جا خواهند رفت.
Ve madem bu mahiyetteki arzın her tarafına hükmeden ve ekser mahlukatına tasarruf eden ve ekser zîhayat mevcudatını teshir edip kendi etrafına toplattıran ve ekser masnuatını kendi hevesatının hendesesiyle ve ihtiyacatının düsturlarıyla öyle güzelce tanzim ve teşhir ve tezyin ve çok antika nevilerini liste gibi birer yerlerde öyle toplayıp süslettirir ki değil yalnız ins ve cin nazarlarını, belki semavat ehlinin ve kâinatın nazar-ı dikkatlerini ve takdirlerini ve kâinat sahibinin nazar-ı istihsanını celbetmekle gayet büyük bir ehemmiyet ve kıymet alan ve bu haysiyetle bu kâinatın hikmet-i hilkati ve büyük neticesi ve kıymetli meyvesi ve arzın halifesi olduğunu fenleriyle, sanatlarıyla gösteren ve dünya cihetinde Sâni’-i âlem’in mu’cizeli sanatlarını gayet güzelce teşhir ve tanzim ettiği için isyan ve küfrüyle beraber dünyada bırakılan ve azabı tehir edilen ve bu hizmeti için imhal edilip muvaffakiyet gören nev-i benî-Âdem var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''مادام که،''' این همه انعام و احسان و لطف و کرم و عنایت و رحمت پیش چشمانمان پیدا و آشکار است، و موجودیت یک ذات رحمانِ رحیم را در پشت پرده‏ی غیب، به عقل‏هایی که خاموش نشده، و به قلب‏هایی که نمرده‏اند، نشان می‏دهد، پس قطعاً زندگی ماندگاری وجود دارد، که انعام را از تمسخر، و احسان را از فریب دادن، و عنایت را از دشمنی، و رحمت را از عذاب و لطف و کرم را از اهانت پاک و عاری کرده، و احسان را احسان و نعمت را نعمت می‏کند؛ و البتّه اتّفاق خواهد افتاد.
Ve madem bu mahiyetteki nev-i benî-Âdem, mizaç ve hilkat itibarıyla gayet zayıf ve âciz ve gayet acz ve fakrıyla beraber hadsiz ihtiyacatı ve teellümatı olduğu halde, bütün bütün kuvvetinin ve ihtiyarının fevkinde olarak koca küre-i arzı, o nev-i insana lüzumu bulunan her nevi madenlere mahzen ve her nevi taamlara ambar ve nev-i insanın hoşuna gidecek her çeşit mallara bir dükkân suretine getiren gayet kuvvetli ve hikmetli ve şefkatli bir mutasarrıf var ki böyle nev-i insana bakıyor, besliyor, istediğini veriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''مادام که،''' قلمِ قدرتی در فصل بهار و در صفحه‏ی دار زمین، صدهزار کتاب را بدون اشتباه و به صورت متداخل می‏نویسد، و پیش چشمان‏مان بدون خستگی کار می‏کند، و صاحب آن قلم، صدهزار بار عهد نموده و وعده داده است: «کتابی لا یموت و زیبا و آسان‏تر از این کتاب درهم آمیخته و متداخلِ بهار را در جایی وسیع‏تر و زیباتر از این صفحه‏ی دار زمین خواهم نوشت، و شما را با حیرت و شگفتی به خواندن آن وادار خواهم کرد.» و او در تمام فرامینش از آن کتاب بحث می‏کند، پس بی‏تردید، اصل آن کتاب نوشته شده است، و حاشیه‏های آن هم با حشر و نشر نوشته خواهد شد، و نامه‏ی اعمال همگان در آن به ثبت خواهد رسید.
Ve madem bu hakikatteki bir Rab, hem insanı sever hem kendini insana sevdirir hem bâkidir hem bâki âlemleri var hem adaletle her işi görür ve hikmetle her şeyi yapıyor. Hem bu kısa hayat-ı dünyeviyede ve bu kısacık ömr-ü beşerde ve bu muvakkat ve fâni zeminde o Hâkim-i Ezelî’nin haşmet-i saltanatı ve sermediyet-i hâkimiyeti yerleşemiyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''مادام که،''' این زمین به لحاظ داشتن کثرتِ مخلوقات و این که مسکن و منشأ و کارخانه و نمایشگاه و محشر صدها هزار نوع از انواع مختلف ذی حیات و ذی روح است، که مدام در حال تغییر‏اند، اهمیت والایی کسب نموده، و به منزله‏ی قلب، مرکز، خلاصه، نتیجه و سبب خلقت کل هستی قرار گرفته است، و حتی به رغم کوچک بودن حجمش بازهم در همه‏ی فرامین آسمانی هم چون:
Ve nev-i insanda vuku bulan ve kâinatın intizamına ve adalet ve muvazenelerine ve hüsn-ü cemaline münafî ve muhalif çok büyük zulümleri ve isyanları ve velinimetine ve onu şefkatle besleyene karşı ihanetleri, inkârları, küfürleri bu dünyada cezasız kalıp gaddar zalim, rahat ile hayatını ve bîçare mazlum, meşakkatler içinde ömürlerini geçirirler. Ve umum kâinatta eserleri görünen şu adalet-i mutlakanın mahiyeti ise dirilmemek suretiyle o gaddar zalimlerin ve meyus mazlumların vefat içindeki müsavatlarına bütün bütün zıttır, kaldırmaz, müsaade etmez!
</div>
رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضِ دوشادوش آسمان‏های بزرگ می‏شود، و معادل آن‏ها تلقی می‏گردد.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''مادام که'''، بنی آدم چنان اهمیّتی دارد، که حکمفرمای تمام زمین است، و بر بیش‏تر مخلوقات آن تصرّف دارد، و با تسخیر اکثر موجودات ذی حیاتِ آن، آن‏ها را به دور خود جمع نموده، و اکثرِ مصنوعات آن را بر اساس خواست خود و در چارچوب نیازهای فطری‏اش تنظیم و تزیین کرده، و به نمایش می‏گذارد، و برخی از انواع با ارزش آن را فهرست وار در جاهای خاص، به گونه‏یی مرتّب کرده، و می‏آراید، که نه فقط نگاه انس و جن بلکه توجه و تقدیر و تحسین اهل آسمان‏ها و سراسر هستی و حتی نگاه تحسین برانگیز مالک هستی را جلب می‏کند، و بدین سبب است، که اهمیت بزرگ و ارزش والایی کسب نموده، و با علم و مهارت‏هایش نشان داده است، که او حکمتِ آفرینش این هستی و بزرگ‏ترین نتیجه و ارزشمندترین میوه‏ی آن است، و خلیفه‏ی روی زمین می‏باشد... و از آن جا که او، صنعت‏های خارق‏العاده‏ی آفریدگار هستی را با زیبایی و جذّابیت خاصی تنظیم کرده، و به نمایش می‏گذارد، با این که عصیانگر و کافر است، امّا عذاب عصیان و کفرش به بعد موکول شده، و به او اجازه داده شده است در این دنیا زندگی کند، و در انجام این وظایف به موفقیت‏های چشمگیری نایل آید.
Ve madem nasıl ki kâinatın sahibi, kâinattan zemini ve zeminden nev-i insanı intihab edip gayet büyük bir makam, bir ehemmiyet vermiş. Öyle de nev-i insandan dahi makasıd-ı rububiyetine tevafuk eden ve kendilerini iman ve teslim ile ona sevdiren hakiki insanlar olan enbiya ve evliya ve asfiyayı intihab edip kendine dost ve muhatap ederek, onları mu’cizeler ve tevfikler ile ikram ve düşmanlarını semavî tokatlar ile tazip ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''مادام که،''' بنی آدم از لحاظ آفرینش و فطرت و مزاج، دارای چنین ماهیتی‏ست، و ضمن ضعف و ناتوانی و عجز و فقر شدیدش، نیازهایش بی‏شمار و دردها و رنج‏هایش نیز فراوان است، ولی پروردگار توانا و حکیم و مشفقی دارد، که قدرتش والاتر از هر چیز و اختیاری تام دارد، و این زمین بزرگ را به صورت مخزنی برای انواع معادن مورد نیاز انسان آفریده، و انباری برای هرگونه غذا و مغازه‏‏‏یی برای هر نوع جنس دلخواه او قرار داده؛ و لطف آن پروردگار مهربان این گونه متوجه انسان است، و او را می‏پروراند، و همه‏ی خواسته‏هایش را برآورده می‏سازد…
Ve bu kıymetli, sevimli dostlarından dahi onların imamı ve mefhari olan Muhammed aleyhissalâtü vesselâmı intihab ederek, ehemmiyetli küre-i arzın yarısını ve ehemmiyetli nev-i insanın beşten birisini uzun asırlarda onun nuruyla tenvir ediyor. Âdeta bu kâinat onun için yaratılmış gibi bütün gayeleri onun ile ve onun dini ile ve Kur’an’ı ile tezahür ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''و مادام که،''' پروردگاری که حقیقتش چنین است، انسان را دوست می‏دارد، و خودش را هم محبوب و دوست انسان‏ها قرار می‏دهد، و باقی‏ست، و عالم‏های باقی دارد، و هر کار را بر اساس عدالتش اجرا نموده، و هرچیز را با حکمتش انجام می‏دهد، و شکوهِ سلطنت و سرمدیتِ حاکمیت این آفریدگار ازلی نیز در این زندگی کوتاه دنیوی و در این عمر کوتاه بشر و در این زمین موقت و فانی نمی‏گنجد، و جا نمی‏شود،
Ve o pek çok kıymettar ve milyonlar sene yaşayacak kadar hadsiz hizmetlerinin ücretlerini hadsiz bir zamanda almaya müstahak ve lâyık iken, gayet meşakkatler ve mücahedeler içinde altmış üç sene gibi kısacık bir ömür verilmiş. Acaba hiçbir cihetle hiçbir imkânı, hiçbir ihtimali, hiçbir kabiliyeti var mı ki o zat, bütün emsali ve dostlarıyla beraber dirilmesin ve şimdi de ruhen diri ve hay olmasın? İdam-ı ebedî ile mahvolsunlar? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ! Evet, bütün kâinat ve hakikat-i âlem, onun dirilmesini dava eder ve hayatını Sahib-i kâinat’tan talep ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
و ظلم‏ها و نافرمانی‏های بسیار بزرگی نیز که انسان مرتکب می‏شود، و منافی نظم کائنات و مخالف عدالت و توازن و حسنِ جمالِ زیبای آن است، در این دنیا بدون کیفر می‏ماند، و جزای توهین و انکار و کفرش را در برابر مولایی که او را با نعمت و شفقت پرورده است، نمی‏بیند، و‏ ستمگران ظالم نیز در رفاه و آرامش به زندگی‏شان ادامه می‏دهند، و مظلومان و درماندگان نیز با مشکلات فراوان با زندگی دست و پنجه نرم می‏کنند، پس بی‏شک ماهیتِ عدالت مطلقی که آثار آن در سراسر هستی مشاهده می‏شود، هرگز نمی‏پذیرد، و قبول نمی‏کند، که ستمگرانِ ظالم و ستمدیدگان نا اُمید، پس از مرگ، زنده نشوند، و همه با هم مساوی و برای همیشه به کام مرگ فرو روند، و این با عدالتِ مطلق در تضاد است، و البته خداوند چنین اجازه‏‏‏یی نخواهد داد.
Ve madem Yedinci Şuâ olan Âyetü’l-Kübra’da her biri bir dağ kuvvetinde otuz üç adet icma-ı azîm ispat etmişler ki: Bu kâinat bir elden çıkmış ve bir tek zatın mülküdür. Ve kemalât-ı İlahiyenin medarı olan vahdetini ve ehadiyetini bedahetle göstermişler. Ve vahdet ve ehadiyet ile bütün kâinat, o Zat-ı Vâhid’in emirber neferleri ve musahhar memurları hükmüne geçiyor. Ve âhiretin gelmesiyle, kemalâtı sukuttan ve adalet-i mutlakası müstehziyane gadr-ı mutlaktan ve hikmet-i âmmesi sefahetkârane abesiyetten ve rahmet-i vâsiası lâhiyane tazibden ve izzet-i kudreti zelilane aczden kurtulurlar, takaddüs ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''و مادام که،''' مالک هستی، زمین را از هستی و انسان را از زمین برگزید، و جایگاه بسیار والا و مقام بزرگی به او داد، و از بین انسان‏ها هم، انبیا و اولیا و اصفیا را که – هم گام با مقاصدِ ربوبیت حرکت نموده، و خود را با ایمان و تسلیم، محبوب مالک هستی کرده‏اند - برگزید، و دوست و مخاطب خود قرار داد، و مرتبه و جایگاه‏شان را با معجزه‏ها و کرامت‏ها گرامی داشت، و دشمنان‏شان را با سیلی‏های آسمانی عذاب داد،
Elbette ve elbette ve herhalde iman-ı billahın yüzer nüktesinden bu altı mademlerdeki hakikatlerin muktezasıyla; kıyamet kopacak, haşir ve neşir olacak, dâr-ı mücazat ve mükâfat açılacak. Tâ ki arzın mezkûr ehemmiyeti ve merkeziyeti ve insanın ehemmiyeti ve kıymeti tahakkuk edebilsin. Ve arz ve insanın Hâlık’ı ve Rabb’i olan Mutasarrıf-ı Hakîm’in mezkûr adaleti, hikmeti, rahmeti, saltanatı takarrur edebilsin. Ve o Bâki Rabb’in mezkûr hakiki dostları ve müştakları idam-ı ebedîden kurtulsun. Ve o dostların en büyüğü ve en kıymettarı, bütün kâinatı memnun ve minnettar eden kudsî hizmetlerinin mükâfatını görsün. Ve Sultan-ı Sermedî’nin kemalâtı naks ve kusurdan ve kudreti aczden ve hikmeti sefahetten ve adaleti zulümden tenezzüh ve takaddüs ve teberri etsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
البتّه از بین این محبوبان گرامی و بزرگوار نیز حضرت محمد(ع) را - که امام و مایه‏ی فخر و مباهات آن‏هاست - انتخاب کرد، و نصف کره‏ی زمین و یک پنجم بشریت را در طول قرن‏های متمادی با نور او منوّر ساخت، حتی گویا این هستی برای او آفریده شده باشد، همه‏ی اهداف و غایت‏های آن، با او و با دین و قرآن او ظهور می‏یابد،
'''Elhasıl: Madem Allah var, elbette âhiret vardır.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
و آشکار می‏گردد، پس او مستحق و شایسته بود، تا در برابر خدمات بزرگ و ارزشمند و نامحدودش که به وسعت یک زندگی چند میلیون ساله است، در یک زمان نامحدود و با عمری بی‏پایان، پاداشش را دریافت نماید، اما او عمر کوتاهی را به مدت شصت و سه سال آن هم با مشکلات و مجاهدت‏ها سپری نمود، و دنیا را ترک کرد! پس آیا احتمال و امکان دارد، یا می‏توان قبول کرد، که او با امثال و دوستانش دوباره زنده و محشور نگردد؟ و اکنون هم روحش زنده نباشد، و زندگی نکند؟ و برای همیشه نیست شود، و به سوی عدم برود؟ حاشا و کلا! آری، همه‏ی کاینات و همه‏ی حقایق هستی خواستار دوباره زنده شدن او هستند، و حیات او را از صاحبِ هستی می‏طلبند.
Hem nasıl ki mezkûr üç erkân-ı imaniye onları ispat eden bütün delilleriyle haşre şehadet ve delâlet ederler. Öyle de وَ بِمَلٰئِكَتِهٖ وَ بِال۟قَدَرِ خَي۟رِهٖ وَ شَرِّهٖ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى olan iki rükn-ü imanî dahi haşri istilzam edip kuvvetli bir surette âlem-i bekaya şehadet ve delâlet ederler. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''و مادام که،''' رساله‏ی «آیت الکبری» که «شعاع هفتم» است، و با سی و سه «اجماع ِعظیم» که هر اجماع آن، قدرت و صلابت کوه را دارد، ثابت نموده است، که این هستی از یک دست صادر گردیده، و یک مالک دارد، و اجماع‏های مذکور، وحدت و احدیّت خداوند را که محور کمالات اوست، آشکارا نشان می‏دهند، و بیان می‏دارند، که با وحدت و احدیّت، همه هستی به منزله‏ی سربازان گوش به فرمان و مأموران مسخّرِ آن ذات واحد در می‏آیند، و با آمدن آخرت، کمالات او از سقوط مصون مانده، و عدالتِ مطلقش از تمسخر ِستم ِمطلق در امان می‏ماند، وحکمت ِعامّه‏اش از سفالت و بیهودگی بری می‏شود، و رحمتِ گسترده‏اش از بازی عذاب آور نجات یافته، و عزّتِ قدرتش از عجزِ ذلّت‏وار نجات می‏یابد، و قداست و پاکیزگی خود را حفظ می‏کند.
Melâikenin vücudunu ve vazife-i ubudiyetlerini ispat eden bütün deliller ve hadsiz müşahedeler, mükâlemeler, dolayısıyla âlem-i ervahın ve âlem-i gaybın ve âlem-i bekanın ve âlem-i âhiretin ve ileride cin ve ins ile şenlendirilecek olan dâr-ı saadetin ve cennet ve cehennemin vücudlarına delâlet ederler. Çünkü melekler bu âlemleri izn-i İlahî ile görebilirler ve girerler. Ve Hazret-i Cebrail gibi, insanlar ile görüşen umum melâike-i mukarrebîn mezkûr âlemlerin vücudlarını ve onlar, onlarda gezdiklerini müttefikan haber veriyorlar. Görmediğimiz Amerika kıtasının vücudunu, ondan gelenlerin ihbarıyla bedihî bildiğimiz gibi yüz tevatür kuvvetinde bulunan melâike ihbaratıyla âlem-i bekanın ve dâr-ı âhiretin ve cennet ve cehennemin vücudlarına o kat’iyette iman etmek gerektir ve öyle de iman ederiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
پس به یقین و بی‏شک، بنابر اقتضای حقایق ذکر شده در هشت بندی که با «و مادام که» آغاز گردید، و از هزاران نکته‏ی مهم ایمان به الله فقط یکی را بیان می‏کند، قیامت برپا خواهد شد، و حشر و نشر به وقوع خواهد پیوست، و دارِ مجازات و مکافات گشوده خواهد شد، تا اهمیت و مرکزیّت زمین و اهمیت و جایگاه انسان تحقق یابد... و عدالت و حکمت و رحمت و سلطنتِ خالق زمین و پروردگار انسان مقرر شود... و دوستان حقیقی و مشتاقِ پروردگار باقی از فنا و اعدام ابدی نجات یابند... و از بین این دوستانش بزرگ‏ترین و گرامی‏ترین آن‏ها پاداشِ خدمات قدسی و ارزنده‏اش را که کل هستی را شاد و خرسند کرده است، دریافت نماید... و کمالاتِ سلطان سرمدی از نقص و قصور، قدرتش از عجز و درماندگی، حکمتش از سفاهت و عدالتش از ظلم، منزّه و مقدّس و مبرّی گردد.
Hem Yirmi Altıncı Söz olan Risale-i Kader’de “iman-ı bi’l-kader” rüknünü ispat eden bütün deliller, dolayısıyla haşre ve neşr-i suhufa ve mizan-ı ekberdeki muvazene-i a’male delâlet ederler. Çünkü her şeyin mukadderatını gözümüz önünde nizam ve mizan levhalarında kaydetmek ve her zîhayatın sergüzeşt-i hayatiyelerini kuvve-i hâfızalarında ve çekirdeklerinde ve sair elvah-ı misaliyede yazmak ve her zîruhun hususan insanların defter-i a’mallerini elvah-ı mahfuzada tesbit etmek ve geçirmek; elbette öyle muhit bir kader ve hakîmane bir takdir ve müdakkikane bir kayıt ve hafîzane bir kitabet, ancak mahkeme-i kübrada umumî bir muhakeme neticesinde daimî bir mükâfat ve mücazat için olabilir. Yoksa o ihatalı ve inceden ince olan kayıt ve muhafaza, bütün bütün manasız, faydasız kalır, hikmete ve hakikate münafî olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''نتیجه: مادام که خدا هست بی‏شک آخرت هم هست…'''
Hem haşir gelmezse kader kalemiyle yazılan bu kitab-ı kâinatın bütün muhakkak manaları bozulur ki hiçbir cihet-i imkânı olamaz ve o ihtimal, bu kâinatın vücudunu inkâr gibi bir muhal belki bir hezeyan olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
سه رکن ایمانیه مذکور نیز با همه دلایل اثبات کننده‏شان بر وجود حشر گواهی می‏دهند و بر آن دلالت دارند. دو رکن ایمانی دیگر '''«و بِمَلائِکَتِهِ و بِالقَدَرِ خَیرِهِ و شَرِّهِ مِنَ اللهِ تَعَالی»''' حشر را لازم می‏دارند و قاطعانه بر عالم بقا دلالت دارند و بر آن شهادت می‏دهند، توضیح مطلب چنین است:
'''Elhasıl:''' İmanın beş rüknü bütün delilleriyle, haşir ve neşrin vukuuna ve vücuduna ve dâr-ı âhiretin vücuduna ve açılmasına delâlet edip isterler ve şehadet edip talep ederler. İşte hakikat-i haşriyenin azametine tam muvafık böyle azametli ve sarsılmaz direkleri ve bürhanları bulunduğu içindir ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hemen hemen üçten birisi haşir ve âhireti teşkil ediyor ve onu bütün hakaikine temel taşı ve üssü’l-esas yapıyor ve her şeyi onun üstüne bina ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
تمام دلایل و مشاهدات بی‏شمار که وجود فرشتگان و وظیفه آن‏ها را در بندگی اثبات می‏کنند بر وجود بهشت و جهنم و این مطلب دلالت دارند که عالم ارواح و عالم غیب و عالم بقا و آخرت در دار سعادت به وجود جن و انس مفتخر خواهند بود، زیرا فرشتگان به اذن الهی قادر به دیدن این عالم و ورود به آن هستند؛ و عموم فرشتگان مقرب هم‏چون حضرت جبرائیل که با انسان دیدار می‏کنند از وجود عوالم فوق و این که در آن جا حضور دارند به اتفاق خبر می‏دهند. ما قاره آمریکا را ندیده‏ایم اما به واسطه خبرهایی که در این باره شنیده‏ایم وجودش را بدیهی می‏دانیم؛ به همین ترتیب به واسطه اخبار فرشتگان که صدها بار به تواتر نقل شده است باید به وجود عالم بقا و دار آخرت و بهشت و جهنم قاطعانه ایمان بیاوریم، کما این که آورده‏ایم.
(Mukaddime nihayet buldu.)
 
</div>
همه دلایل اثبات کننده رکن «ایمان به قدر» که در کلام بیست و ششم تحت عنوان «رساله قدر» آمده، بر حشر و نشر صُحُف و موازنه اعمال در میزان اکبر دلالت دارند، زیرا قید مقدرات هر شی در الواح میزان و نظام، چنان که در مقابل چشمانمان شاهدش هستیم، و نگاشتن سرگذشت همه ذی حیاتان در قوه حافظه و هسته‏ها و سایر الواح مثالی؛ به ویژه ثبت دفتر اعمال انسان‏ها در الواح محفوظه، مطلبی‏ست که موجب می‏گردد بگوییم قَدَری چنان محیط و تقدیری چنان حکیمانه و قید و تثبیتی چنان دقیق و کتابتی چنان موثق فقط با وجود مکافات و مجازات که نتیجه محاکمه‏‏یی عام در دادگاه بزرگ عمومی‏ست، ممکن خواهد بود؛ در غیر این صورت، قید و محافظتی که محیط و ظریف‏تر از ظریف است کاملاً بی‏معنا، بی‏فایده و ناسازگار با حکمت و حقیقت خواهد بود.
 
اگر حشری درکار نباشد تمام معانی محقق کتاب کائنات که با قلم قَدَر نگاشته شده، از بین می‏رود، البته این احتمال فاقد هرگونه جهت امکانی‏ست و امر محال و هذیانی مانند انکار وجود عالم هستی می‏باشد.
 
'''نتیجه:''' پنج رکن ایمان با همه دلایل ذکر شده، بر وقوع و وجود حشر و نشر و وجود آخرت و وقوع آن دلالت کرده، اقتضای آن را دارند، و بر آن گواهی می‏دهند. به دلیل وجود همین براهین و ستون‏های محکم و عظیم موافق با عظمت حقیقت حشر است که تقریباً یک سوم آیات قرآن معجز بیان مربوط به حشر و آخرت می‏باشد؛ قرآن حشر را سنگ زیرین و پایه اصلی قرار می‏دهد و همه چیز را بر آن استوار می‏کند.
 
'''(پایان مقدمه)'''


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">