İçeriğe atla

Yirmi İkinci Söz/fa: Revizyonlar arasındaki fark

"=== برهان چهارم ===" içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
("بيا اي دوست! تا به چيزهایی که دشت­ها و میدان­ها و منزل­ها را آراسته، دقت کنیم، در تك تك آن­ها چیزهایی‏هست، كه از آن ذات پنهان خبر مي‏دهند، گویي هر يك، طرّه و سکّه‏یی‏ست، که از آن ذات غیبی خبر می­دهد، پس به پيش روی­ات نگاه كن، ببین که اين پنبه(<ref> به بذره..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("=== برهان چهارم ===" içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
49. satır: 49. satır:
=== برهان سوم ===
=== برهان سوم ===


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
بيا و اين مظاهر متحرّك صُنع باستاني را ببين!(<ref> اشاره است، به حيوانات و انسان، زيرا حیوان، فهرست كوچك اين عالم است، وماهيت انساني، مثال كوچكي براي كاينات است، از اينرو، آن چه درعالم وجود دارد، نمونه­اش درانسان يافت مي­شود. </ref>) هر كدام، به گونه­یي ساخته شده، كه گویا نسخه كوچكي از اين قصر بزرگ است، چون هر آن ­چه در قصر وجود دارد، در آن دستگاه متحرک کوچک يافت مي­شود، پس آيا ممكن است، كسي غير از سازنده و استاد آن بیاید، و این قصر عجیب را در دستگاه كوچكي بگنجاند؟ و آيا ممكن است، ایجاد دستگاه كوچكي به اندازه­ی يك قوطی، در حالی که تمام عالم را در خود جای داده است، کاری تصادفی و عبث باشد؟
Gel, bu müteharrik antika (Hâşiye-4<ref>'''Hâşiye-4:''' Hayvanlara ve insanlara işarettir. zira hayvan, şu âlemin küçük bir fihristesi ve mahiyet-i insaniye, şu kâinatın bir misal-i musağğarı olduğundan âdeta âlemde ne varsa insanda numunesi vardır. </ref>) sanatlarına bak! Her birisi öyle bir tarzda yapılmış, âdeta bu koca sarayın bir küçük nüshasıdır. Bütün bu sarayda ne varsa o küçücük müteharrik makinelerde bulunuyor. Hiç mümkün müdür ki bu sarayın ustasından başka birisi gelip bu acib sarayı küçük bir makinede dercetsin? Hem hiç mümkün müdür ki bir kutu kadar bir makine bütün bir âlemi içine aldığı halde, tesadüfî veyahut abes bir iş içinde bulunsun? Demek, bütün gözün gördüğü ne kadar antika makineler var, o gizli zatın birer sikkesi hükmündedirler. Belki birer dellâl, birer ilanname hükmündedirler. Lisan-ı halleriyle derler ki: “Biz öyle bir zatın sanatıyız ki bütün bu âlemimizi, bizi yaptığı ve suhuletle icad ettiği gibi kolaylıkla yapabilir bir zattır.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
بايد گفت: همه مظاهر صُنعی كه مشاهده مي­كني، هريك به منزله­ی سکّه‏ی آن ذات پنهان است، حتي هر یک در حکم راهنما و بیانیه‏يی هستند، که با زبان حال خود مي‏گويند: «ما آفریده ذاتی هستيم، كه همان طور که همه هستی را با سهولت برای ما ساخت،  ما را نیز به همان سهولت آفرید.»
=== DÖRDÜNCÜ BÜRHAN ===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="DÖRDÜNCÜ_BÜRHAN"></span>
Ey muannid arkadaş! Gel, sana daha acibini göstereceğim. Bak, bu memlekette bütün bu işler, bu şeyler değişti, değişiyor, bir halette durmuyor. Dikkat et ki bu gördüğümüz camid cisimler, hissiz kutular birer hâkim-i mutlak suretini aldılar. Âdeta her bir şey, bütün eşyaya hükmediyor. İşte bu yanımızdaki bu makineye bak, (Hâşiye-1<ref>'''Hâşiye-1:''' Makine, meyvedar ağaçlara işarettir. Çünkü yüzer tezgâhları, fabrikaları incecik dallarında taşıyor gibi hayret-nüma yaprakları, çiçekleri, meyveleri dokuyor, süslendiriyor, pişiriyor, bizlere uzatıyor. Halbuki çam ve katran gibi muhteşem ağaçlar, kuru bir taşta tezgâhını atmış, çalışıp duruyorlar. </ref>) güya emrediyor. İşte onun tezyinatına ve işlemesine lâzım levazımat ve maddeler, uzak yerlerden koşup geliyorlar. İşte oraya bak, o şuursuz cisim (Hâşiye-2<ref>'''Hâşiye-2:''' Hububata, tohumlara, sineklerin tohumcuklarına işarettir. Mesela, bir sinek bir kara ağacın yaprağında yumurtasını bırakır. Birden o koca kara ağaç, yapraklarını o yumurtalara bir rahm-ı mader, bir beşik, bal gibi bir gıda ile dolu bir mahzene çeviriyor. Âdeta o meyvesiz ağaç, o surette zîruh meyveler veriyor. </ref>) güya bir işaret ediyor, en büyük bir cismi kendine hizmetkâr ediyor, kendi işlerinde çalıştırıyor. Daha başka şeyleri bunlara kıyas et. Âdeta her bir şey, bütün bu âlemdeki hilkatleri musahhar ediyor.
=== برهان چهارم ===
</div>
 
اي دوست لج­باز! بيا تا عجيب­تر از این را به تو نشان دهم! ببين، در اين مملكت همه امور و همه چیزها دگرگون شده، تغیير مي­كند، و به يك حالت نمي­ماند.
 
دقت کن! این اجسام جامد و قوطی­های بی‏احساسی که می­بینیم، هر یک صورت حاکم مطلق را به خود گرفته‏اند، گویا هر چیز بر تمام چیزهای دیگر حکم می‏راند، به اين یکی كه در كنار ماست، نگاه كن،(<ref> اشاره است، به درختان ميوه­دار، که گویی صدها كارخانه را بر شاخه­هاي نازك­شان حمل می‏كنند، و برگ‏ها، گل­ها وميوه­هاي حيرت‏آوري را تزئین شده به وجود می‏آورند به کمال می‏رسانند و سرانجام به ما تقديم مي­دارند، چنان که درختان باشکوهی چون کاج و صنوبر درصخره­هاي سخت و محکم به حیات خود ادامه می‏دهند. </ref>) گویي دستوری مي‏دهد، و آنگاه مواد و لوازم مورد نیازش از دور به سويش مي‏شتابند؛ یا آن جسم فاقد شعور را ببين!(<ref> به حبوبات، بذرها وتخم حشرات اشاره دارد، مثلاً پشه روي برگ درختي تخم­گذاري مي­كند، و درخت یکباره برگش را برای آن تخم­ها به رحم مادر، گهواره و مخزن پر از غذاهاي لذيذي چون عسل تبديل مي‏كند، اين درخت بي‏ثمر گویی، ميوه‏هاي ذي روح به بارمي­آورد. </ref>) گویی با يك اشاره‏ بزرگ‏ترين اجسام را به خدمت خود در می‏آورد، و در كارهاي شخصي­ به کار مي­گيرد.
 
موارد دیگر را با مثال مذکور قياس كن، گویا هر چیز، تمام مخلوقات عالم را در تسخیر خود دارد.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">