İçeriğe atla

Otuzuncu Lem'a/en: Revizyonlar arasındaki fark

Otuzuncu Lem'a/en (kaynağı gör)

10.46, 25 Eylül 2024 tarihindeki hâli

4.205 bayt kaldırıldı ,  25 Eylül
"Since, as the whole universe testifies, the True Beloved and Absolutely Beautiful One causes man to love Himself through His most beautiful names, which are altogether exquisite, and desires man to love Him, then most certainly He would not endow man who is both His beloved and His lover with an innate enmity and cause him to be vexed with Himself from afar; He would not endow man’s spirit with a hidden enmity, which would be altogether contrary to m..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
GörselVikimetin
("So, come and consider the balance and equilibrium of the sun and its twelve planets. Does it not point as clearly as the sun to the All-Glorious One who is All-Just and All-Powerful? Especially our ship, that is, the globe of the earth, which is one of the planets; it travels an orbit of twenty-four thousand years in one year, not scattering or shaking the things stored up and stacked on its face, despite its extraordinary speed, nor throwing them off in..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("Since, as the whole universe testifies, the True Beloved and Absolutely Beautiful One causes man to love Himself through His most beautiful names, which are altogether exquisite, and desires man to love Him, then most certainly He would not endow man who is both His beloved and His lover with an innate enmity and cause him to be vexed with Himself from afar; He would not endow man’s spirit with a hidden enmity, which would be altogether contrary to m..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 169 değişikliği gösterilmiyor)
63. satır: 63. satır:
So, come and consider the balance and equilibrium of the sun and its twelve planets. Does it not point as clearly as the sun to the All-Glorious One who is All-Just and All-Powerful? Especially our ship, that is, the globe of the earth, which is one of the planets; it travels an orbit of twenty-four thousand years in one year, not scattering or shaking the things stored up and stacked on its face, despite its extraordinary speed, nor throwing them off into  space. If its speed had been increased or reduced just a little, it would have thrown its inhabitants off into the atmosphere, and scattered them through space. And if its balance was to be destroyed for a minute, or even a second, it would destroy the world. Indeed, it would clash with another body and doomsday would break forth.
So, come and consider the balance and equilibrium of the sun and its twelve planets. Does it not point as clearly as the sun to the All-Glorious One who is All-Just and All-Powerful? Especially our ship, that is, the globe of the earth, which is one of the planets; it travels an orbit of twenty-four thousand years in one year, not scattering or shaking the things stored up and stacked on its face, despite its extraordinary speed, nor throwing them off into  space. If its speed had been increased or reduced just a little, it would have thrown its inhabitants off into the atmosphere, and scattered them through space. And if its balance was to be destroyed for a minute, or even a second, it would destroy the world. Indeed, it would clash with another body and doomsday would break forth.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Especially the compassionate balance on the face of the  earth of the births, deaths, livelihoods, and lives of the four hundred thousand plant and animal species; it shows a single Just and Compassionate One, as clearly as light shows the sun.
Ve bilhassa zeminin yüzünde nebatî ve hayvanî dört yüz bin taifenin tevellüdat ve vefiyatça ve iaşe ve yaşayışça rahîmane muvazeneleri, ziya güneşi gösterdiği gibi bir tek Zat-ı Adl ve Rahîm’i gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Especially the members, faculties, and senses of a single of the innumerable members of those species; they are related to each other with so fine a balance and equilibrium that  their balance  and  mutual proportion show an All-Wise and  Just Maker so clearly as to be self-evident.
Ve bilhassa o hadsiz milletlerin hadsiz efradından bir tek ferdin azası, cihazatı, duyguları o derece hassas bir mizanla birbiriyle münasebettar ve muvazenettedir ki o tenasüp, o muvazene, bedahet derecesinde bir Sâni’-i Adl ve Hakîm’i gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Especially the cells and blood-vessels in the bodies of animals, and the corpuscles in the blood and particles in the corpuscles; they have such a fine, sensitive, and wondrous balance that  it self-evidently proves  that they are being  nurtured and administered through the balance, law, and order  of a single All-Just and Wise Creator who holds the reins of all things,
Ve bilhassa her ferd-i hayvanînin bedenindeki hüceyratın ve kan mecralarının ve kandaki küreyvatın ve o küreyvattaki zerrelerin o derece ince ve hassas ve hârika muvazeneleri var, bilbedahe ispat eder ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
has the key to all things, for whom nothing is an obstacle to anything else, and directs all things as easily as a single thing. If someone who does not believe or deems it unlikely that the deeds of jinn and men will be weighed up on the supreme scales of justice at the Last Judgement notes carefully this vast balance, which he can observe in this world with his own eyes, he will surely no longer consider it unlikely.
Her şeyin dizgini elinde ve her şeyin anahtarı yanında ve bir şey bir şeye mani olmuyor. Umum eşyayı bir tek şey gibi kolayca idare eden bir tek Hâlık-ı Adl ve Hakîm’in mizanıyla, kanunuyla, nizamıyla terbiye ve idare oluyor. Haşrin mahkeme-i kübrasında mizan-ı azîm-i adaletinde cin ve insin muvazene-i a’mallerini istib’ad edip inanmayan, bu dünyada gözüyle gördüğü bu muvazene-i ekbere dikkat etse elbette istib’adı kalmaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O wasteful, prodigal.. wrongful, unjust.. dirty, unclean.. wretched man! You have not acted in  accordance  with the economy, cleanliness, and justice  that  are  the principles by which the whole universe and all beings act, and are therefore in effect the object of their anger and disgust. On what do you rely that  through  your wrongdoing and  disequilibrium, your wastefulness and uncleanliness, you make all beings  angry?
Ey israflı, iktisatsız; ey zulümlü, adaletsiz; ey kirli, nezafetsiz bedbaht insan! Bütün kâinatın ve bütün mevcudatın düstur-u hareketi olan iktisat ve nezafet ve adaleti yapmadığından umum mevcudata muhalefetinle, manen onların nefretlerine ve hiddetlerine mazhar oluyorsun. Neye dayanıyorsun ki umum mevcudatı zulmünle, mizansızlığınla, israfınla, nezafetsizliğinle kızdırıyorsun?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, the universal  wisdom  of  the  universe, which  is  the greatest manifestation of the divine name of All-Wise, turns on economy and lack of waste.
Evet, ism-i Hakîm’in cilve-i a’zamından olan hikmet-i âmme-i kâinat, iktisat ve israfsızlık üzerinde hareket ediyor; iktisadı emrediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It commands frugality. And the total justice in the universe proceeding from the greatest manifestation of the Name All-Just, administers the balance of all things and enjoins justice on man. Mentioning  the  word balance four  times, the  verses  in  Sura  al- Rahman, And the firmament has He raised high, and He has set up the balance [of justice], * In order that you may not transgress [due] balance. * So establish weight with justice and fall not short in the balance,(35:7-9) indicate four degrees and four sorts of balance, showing its immensity and supreme importance in the universe. Yes, just as there is no wastefulness in anything, so in nothing is there true injustice or imbalance.
Ve ism-i Adl’in cilve-i a’zamından gelen kâinattaki adalet-i tamme, umum eşyanın muvazenelerini idare ediyor ve beşere de adaleti emrediyor. Sure-i Rahman’da وَالسَّمَٓاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ ال۟مٖيزَانَ ۝ اَلَّا تَط۟غَو۟ا فِى ال۟مٖيزَانِ ۝ وَاَقٖيمُوا ال۟وَز۟نَ بِال۟قِس۟طِ وَلَا تُخ۟سِرُوا ال۟مٖيزَانَ âyetindeki dört mertebe, dört nevi mizana işaret eden dört defa “mizan” zikretmesi, kâinatta mizanın derece-i azametini ve fevkalâde pek büyük ehemmiyetini gösteriyor. Evet, hiçbir şeyde israf olmadığı gibi hiçbir şeyde de hakiki zulüm ve mizansızlık yoktur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The cleanliness and purification proceeding from the name Most Holy cleans and makes beautiful all the beings in the universe. So long as man’s dirty hand does not interfere, there is no true uncleanliness or ugliness in anything.
Ve ism-i Kuddüs’ün cilve-i a’zamından gelen tanzif ve nezafet, bütün kâinatın mevcudatını temizliyor, güzelleştiriyor. Beşerin bulaşık eli karışmamak şartıyla hiçbir şeyde hakiki nezafetsizlik ve çirkinlik görünmüyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
So you may understand how basic to human life are the principles of justice, frugality, and cleanliness, which are truths of the Qur’an and Islamic principles. And know how closely  connected with the universe  are the injunctions of the Qur’an, having spread their firm roots everywhere, and that it is as impossible to destroy those truths as it is to destroy the universe and change its form. Is it at all possible that although hundreds of comprehensive truths like these three vast lights, such as mercy, grace, and preservation, require and necessitate the resurrection of the dead and the hereafter, such powerful and all-encompassing truths as mercy, favour, justice, wisdom, frugality, and cleanliness, which govern in the universe and all beings, should be transformed into  unkindness, tyranny, lack of wisdom, wastefulness, uncleanliness, and futility, by there being no hereafter and the resurrection not occurring?
İşte hakaik-i Kur’aniyeden ve desatir-i İslâmiyeden olan “adalet, iktisat, nezafet” hayat-ı beşeriyede ne derece esaslı birer düstur olduğunu anla. Ve ahkâm-ı Kur’aniye, ne derece kâinatla alâkadar ve kâinat içine kök salmış ve sarmış bulunduğunu ve o hakaiki bozmak, kâinatı bozmak ve suretini değiştirmek gibi mümkün olmadığını bil! Ve bu üç ziya-yı a’zam gibi rahmet, inayet, hafîziyet misillü yüzer ihatalı hakikatler haşri, âhireti iktiza ve istilzam ettikleri halde, hiç mümkün müdür ki kâinatta ve umum mevcudatta hüküm-ferma olan rahmet, inayet, adalet, hikmet, iktisat ve nezafet gibi pek kuvvetli ihatalı hakikatler; haşrin ademiyle ve âhiretin gelmemesiyle merhametsizliğe, zulme, hikmetsizliğe, israfa, nezafetsizliğe, abesiyete inkılab etsinler? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ!
God forbid, a hundred thousand times, God forbid!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Would a mercy and wisdom  which  compassionately  preserve the rights of life of a fly violate the countless rights of life of all conscious beings and the numberless rights of numberless beings, by not bringing about the resurrection? And if one may say so, would a splendid dominicality which displays infinite sensitivity and care in its mercy and compassion and justice and wisdom, and a divine sovereignty which adorns the universe with His endless  wondrous  arts  and  bounties in order to display His perfections and make himself known and loved,  permit there to be no resurrection, which would reduce to nothing the value of creatures and  all their perfections, and make them denied? God forbid! Such an absolute beauty clearly would not permit such absolute ugliness.
Bir sineğin hakk-ı hayatını rahîmane muhafaza eden bir rahmet, bir hikmet; acaba haşri getirmemekle umum zîşuurların hadsiz hukuk-u hayatlarını ve nihayetsiz mevcudatın nihayetsiz hukuklarını zayi eder mi? Ve tabiri caiz ise rahmet ve şefkatte ve adalet ve hikmette hadsiz hassasiyet ve dikkat gösteren bir haşmet-i rububiyet; ve kemalâtını göstermek ve kendini tanıttırmak ve sevdirmek için bu kâinatı hadsiz hârika sanatlarıyla, nimetleriyle süslendiren bir saltanat-ı uluhiyet, böyle hem umum kemalâtını hem bütün mahlukatını hiçe indiren ve inkâr ettiren haşirsizliğe müsaade eder mi? Hâşâ! Böyle bir cemal-i mutlak, böyle bir kubh-u mutlaka bilbedahe müsaade etmez.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, the person who wants to deny the hereafter must first deny all the world and all its truths. Otherwise the world together with all its truths will give him the lie with a hundred  thousand tongues, proving the compounded nature of his lie. The Tenth Word proves with certain evidences that the existence of the hereafter is as definite and indubitable as the existence of this world.
Evet, âhireti inkâr etmek isteyen adam, evvelce bütün dünyayı bütün hakaikiyle inkâr etmeli. Yoksa, dünya bütün hakaikiyle yüz bin lisanla onu tekzip ederek bu yalanında yüz bin derece yalancılığını ispat edecek. Onuncu Söz, kat’î delillerle ispat etmiştir ki âhiretin vücudu, dünyanın vücudu kadar kat’î ve şüphesizdir.
</div>




<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Which alludes to the Third of the Six Lights of the Greatest Name, The Divine Name Sapient
'''İsm-i a’zamın altı nurundan üçüncü nuruna işaret eden'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Üçüncü_Nükte"></span>
== Üçüncü Nükte ==
==THE THIRD POINT==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Invite [all] to the way of your Sustainer with wisdom.(16:125)[One manifestation of the divine name Sapient, which  is a greatest name or one of the six lights of the greatest name, and a fine point of the above verse, appeared to me in the month of Ramadan while in Eskişehir Prison. This Third Point consists of five matters, and forms only an allusion to it. It was written in haste and has remained in its original form.]
اُد۟عُ اِلٰى سَبٖيلِ رَبِّكَ بِال۟حِك۟مَةِ âyetinin bir nüktesi ve bir ism-i a’zam veya ism-i a’zamın altı nurundan bir nuru olan '''ism-i Hakem’'''in bir cilvesi ramazan-ı şerifte Eskişehir Hapishanesinde görüldü. Ona yalnız bir işaret olarak beş noktadan ibaret Üçüncü Nükte acele olarak yazıldı, müsvedde halinde kaldı.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Üçüncü_Nükte’nin_Birinci_Noktası"></span>
=== Üçüncü Nükte’nin Birinci Noktası ===
===FIRST MATTER===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
As is indicated in the Tenth Word, the greatest manifestation of the divine name of  Sapient has made the universe like a book in every page of which hundreds of books have  been written, and in every line of which hundreds of pages have been included, and in  every  word of which are hundreds of lines, and in each letter of which are a hundred words, and in every point of which is found a short index of the book. The book’s pages and lines  down to the very points show its Inscriber and Writer with such clarity that that book of the universe testifies to and proves the existence  and unity of its Scribe to a degree far greater  than  it shows its  own existence. For if a single letter shows its own existence to  the  extent of a letter, it shows its Scribe to the extent of a line.
Onuncu Söz’de işaret edildiği gibi ism-i Hakem’in tecelli-i a’zamı şu kâinatı öyle bir kitap hükmüne getirmiş ki her sahifesinde yüzer kitap yazılmış ve her satırında yüzer sahife dercedilmiş ve her kelimesinde yüzer satır mevcuddur ve her harfinde yüzer kelime var ve her noktasında kitabın muhtasar bir fihristeciği bulunur bir tarza getirmiştir. O kitabın sahifeleri, satırları, tâ noktalarına kadar yüzer cihette nakkaşını, kâtibini öyle vuzuhla gösteriyor ki o kitab-ı kâinatın müşahedesi, kendi vücudundan yüz derece daha ziyade kâtibinin vücudunu ve vahdetini ispat eder. Çünkü bir harf, kendi vücudunu bir harf kadar ifade ettiği halde, kâtibini bir satır kadar ifade ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, one page of this mighty book is the face of the earth. Books to the number of the plant and animal species are to be observed on this page in the spring, one within the other, together, at the same time, without error, in the most perfect form. A single line of the page is a garden. We see that written on this line are well- composed odes to the number of flowers, trees, and animals, together, one within the other, without error. One word of the line is a tree which has opened its blossom and put forth its leaves in order to produce its fruit. This word consists of meaningful passages lauding and praising  the All-Glorious Sapient One to the number of orderly, well- proportioned, adorned leaves, flowers, and fruits. It is as though like all trees, this tree is a well-composed ode singing the praises of its
Evet, bu kitab-ı kebirin bir sahifesi, zemin yüzüdür. O sahifede nebatat, hayvanat taifeleri adedince kitaplar, birbiri içinde, beraber, bir vakitte, yanlışsız, gayet mükemmel bir surette bahar mevsiminde yazıldığı gözle görünüyor. Bu sahifenin bir satırı, bir bahçedir. O bahçede bulunan çiçekler, ağaçlar, nebatlar adedince manzum kasideler; beraber, birbiri içinde, yanlışsız yazıldığını gözümüzle görüyoruz. O satırın bir kelimesi, çiçek açmış, meyve vermek üzere yaprağını vermiş bir ağaçtır. İşte bu kelime; muntazam, mevzun, süslü yaprak, çiçek ve meyveleri adedince Hakem-i Zülcelal’in medh ü senasına dair manidar fıkralardır. Güya çiçek açmış her ağaç gibi o ağaç dahi nakkaşının medîhelerini teganni eden manzum bir kasidedir.
Inscriber.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It is also as if the All-Glorious Sapient One wants to look with thousands of eyes on His wonderful antique works displayed in the exhibition of the earth.
Hem güya Hakem-i Zülcelal, zeminin meşherinde teşhir ettiği antika ve acib eserlerine binler gözle bakmak istiyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And it is as if the bejewelled gifts, decorations and uniforms given to the tree by that Pre-Eternal Monarch have been given such adorned, well-proportioned, orderly, meaningful  and wise forms in order to present them to His view in the spring, its particular festival and parade, that each of its flowers and fruits testifies in numerous ways and with many evidences one within the other to its Inscriber’s existence and Names.
Hem güya o Sultan-ı Ezelî’nin o ağaca verdiği murassa hediye ve nişanları ve formaları, hususi bayramı ve resm-i küşadı olan baharda padişahının nazarına arz etmek için öyle müzeyyen, mevzun, muntazam, manidar bir şekil almış ve öyle hikmetli bir şekil verilmiştir ki her bir çiçeğinde, her bir meyvesinde birbiri içinde çok vecihler ve deliller ile nakkaşının vücuduna ve esmasına şehadet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, in all its blossoms and fruits is a balance. The balance is within an order, and the order is within an ordering and balancing which is being constantly renewed. The  ordering  and  balancing  is  within  an  art  and  adornment, and  the adornment and art are  within meaningful scents and wise tastes. Thus, each flower points to the All-Glorious Sapient One to the number of the tree’s blossoms.
Mesela, her bir çiçekte, her bir meyvede bir mizan var. Ve o mizan, bir intizam içinde ve o intizam, tazelenen bir tanzim ve tevzin içinde ve o tevzin ve tanzim, bir ziynet ve sanat içinde ve o ziynet ve sanat, manidar kokular ve hikmetli tatlar içinde bulunduğundan her bir çiçek, o ağacın çiçekleri adedince Hakem-i Zülcelal’e işaretler ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And in the tree, which is a word, the point of a seed in a fruit, which is like a letter, is a small coffer containing the index and programme of the whole tree. And so on.
Ve bu bir kelime olan bu ağaçta, bir harf hükmünde olan bir meyvede bulunan bir çekirdek noktası, bütün ağacın fihristesini, programını taşıyan küçük bir sandukçadır. Ve hâkeza…
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
To continue the same analogy, through the manifestation of the name of Sapient and Wise, all the lines and pages of the book of the universe – and not only its lines, but all its words, letters, and points – have been made as miracles so that if all causes were to gather together, they could not make the like of a single point, nor could they dispute it.
Buna kıyasen kâinat kitabının bütün satırları, sahifeleri böyle ism-i Hakem ve Hakîm’in cilvesiyle yalnız her bir sahifesi değil, belki her bir satırı ve her bir kelimesi ve her bir harfi ve her bir noktası, birer mu’cize hükmüne getirilmiştir ki bütün esbab toplansa bir noktasının nazirini getiremezler, muaraza edemezler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, since each of the creational signs of this mighty Qur’an of the universe displays miracles to the number of points and letters of those signs, in no way could confused chance, blind force, aimless, anarchic, unconscious nature interfere in that wise, percipient particular  balance and most sensitive order. If they had interfered, some traces of confusion would certainly have been apparent. Whereas no disorder of any sort is to be seen anywhere.
Evet, bu Kur’an-ı Azîm-i Kâinat’ın her bir âyet-i tekviniyesi, o âyetin noktaları ve hurufu adedince mu’cizeler gösterdiklerinden elbette serseri tesadüf, kör kuvvet, gayesiz, mizansız, şuursuz tabiat hiçbir cihetle o hakîmane, basîrane olan has mizana ve gayet ince intizama karışamazlar. Eğer karışsaydılar elbette karışık eseri görünecekti. Halbuki hiçbir cihette intizamsızlık müşahede olunmuyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Üçüncü_Nükte’nin_İkinci_Noktası"></span>
=== Üçüncü Nükte’nin İkinci Noktası ===
===SECOND MATTER===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
There are two topics.
İki meseledir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Birinci_Mesele:"></span>
==== Birinci Mesele: ====
====First Topic:====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
As is explained in the Tenth Word, it is a fundamental rule that infinitely perfect beauty and infinitely  beautiful perfection want to behold themselves and show and exhibit themselves. In consequence of this, in order to make Himself and His perfections known, and to display His beauty and make Himself loved the Pre-Eternal Inscriber of the mighty book of the universe makes known and loved the beauty of His perfection and perfection of His beauty with the universe and all its pages, lines and even letters and points, with the innumerable tongues of all beings from the most particular to the most universal.
Onuncu Söz’de beyan edildiği gibi nihayet kemalde bir cemal ve nihayet cemalde bir kemal, elbette kendini görmek ve göstermek, teşhir etmek istemesi en esaslı bir kaidedir. İşte bu esaslı düstur-u umumîye binaendir ki bu kitab-ı kebir-i kâinatın Nakkaş-ı Ezelî’si, bu kâinatla ve bu kâinatın her bir sahifesiyle ve her bir satırıyla, hattâ harfleri ve noktalarıyla kendini tanıttırmak ve kemalâtını bildirmek ve cemalini göstermek ve kendisini sevdirmek için en cüz’îden en küllîye kadar her bir mevcudun müteaddid lisanlarıyla cemal-i kemalini ve kemal-i cemalini tanıttırıyor ve sevdiriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O heedless man! Come to your senses! Know just what a compounded ignorance it is and  what a loss if in the face of the Sapient and All-Wise Ruler of Glory and Beauty’s making Himself known to you and loved by you  by means of all His creatures in this brilliant, endless fashion you do not recognize Him with belief and you do not make yourself loved by Him with your worship.
İşte ey gafil insan! Bu Hâkim-i Hakem-i Hakîm-i Zülcelali ve’l-cemal, sana karşı kendisini her bir mahlukuyla böyle hadsiz ve parlak tarzlarda tanıttırmak ve sevdirmek istediği halde, sen onun tanıttırmasına karşı imanla tanımazsan ve onun sevdirmesine mukabil ubudiyetinle kendini ona sevdirmezsen ne derece hadsiz muzaaf bir cehalet, bir hasaret olduğunu bil, ayıl!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="İkinci_Noktanın_İkinci_Meselesi:"></span>
==== İkinci Noktanın İkinci Meselesi: ====
====The Second Topic of the Second Matter:====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
There is no place for partnership in the dominions of the universe’s All-Powerful and Wise Maker. For the infinitely perfect order present in everything does not accept partners. Many hands intervening in a  single matter confuses it. If there are two kings in a country, two governors of a town, or  two headmen in a village, disorder will occur in all their affairs. Similarly, the lowest official does not accept interference in his duties, which shows that the fundamental characteristic of rulership is independence and singleness. That is to say, order necessitates unity, and rulership necessitates independence.
Bu kâinatın Sâni’-i Kadîr ve Hakîm’inin mülkünde iştirak yeri yoktur. Çünkü her şeyde nihayet derecede intizam bulunduğundan şirki kabul edemez. Çünkü müteaddid eller bir işe karışırsa o iş karışır. Bir memlekette iki padişah, bir şehirde iki vali, bir köyde iki müdür bulunsa o memleket, o şehir, o köyün her işinde bir karışıklık başlayacağı gibi; en edna bir vazifedar adam, o vazifesine başkasının müdahalesini kabul etmemesi gösteriyor ki hâkimiyetin en esaslı hâssası, elbette istiklal ve infiraddır. '''Demek intizam vahdeti ve hâkimiyet infiradı iktiza eder.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If a temporary shadow of rulership in impotent man needy for assistance rejects interference in this way, the true, absolute rulership at the degree of dominicality of the One  who possesses absolute power will certainly reject interference with all its strength. Even the tiniest interference would spoil the order.
Madem hâkimiyetin bir muvakkat gölgesi, muavenete muhtaç ve âciz insanlarda böyle müdahaleyi reddederse elbette derece-i rububiyette hakiki bir hâkimiyet-i mutlaka, bir Kadîr-i Mutlak’ta bütün şiddetiyle müdahaleyi reddetmek gerektir. Eğer zerre kadar müdahale olsaydı intizam bozulacaktı.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
However, the universe has been created in such a way that to create a seed, the power to create a tree is necessary. And to create a tree, the power to create the universe is necessary. If any partner interfered in the universe, he would have to share in the tiniest seed. For the seed is a sample of the universe. So then two dominicalities which cannot reside together in the vast universe, would have to reside in a seed, and even  in a minute particle. This is the most precluded and meaningless  of impossibilities and false delusions. Know that unbelief and associating partners with God  are an infinitely compounded contradiction, error, and falsehood, for they necessitate the impotence – even if only in a seed – of the Absolutely Powerful One who holds in the balance of His justice and order of  His wisdom all the states and attributes of the vast universe; and know that divine unity is an infinitely compounded truth, reality and verity, and say: “All praise and thanks be to God for belief!”
Halbuki bu kâinat öyle bir tarzda yaratılmış ki bir çekirdeği halk etmek için bir ağacı halk edebilir bir kudret lâzımdır. Ve bir ağacı halk etmek için de kâinatı halk edebilir bir kudret gerektir. Ve kâinat içinde parmak karıştıran bir şerik bulunsa en küçük bir çekirdekte de hissedar olmak lâzım gelir. Çünkü o, onun numunesidir. O halde, koca kâinatta yerleşmeyen iki rububiyet, bir çekirdekte belki bir zerrede yerleşmek lâzım gelir. Bu ise muhalatın ve bâtıl hayalatın en manasız ve en uzak bir muhalidir. Koca kâinatın umum ahval ve keyfiyatını mizan-ı adlinde ve nizam-ı hikmetinde tutan bir Kadîr-i Mutlak’ın aczini, hattâ bir çekirdekte dahi iktiza eden şirk ve küfür ne kadar hadsiz derecede muzaaf bir hilaf, bir hata, bir yalan olduğunu ve tevhid ne derece hadsiz muzaaf bir derecede hak ve hakikat ve doğru olduğunu bil, اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلَى ال۟اٖيمَانِ de.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Üçüncü_Nokta"></span>
=== Üçüncü Nokta ===
===THIRD MATTER===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
With His names Sapient and All-Wise,  the All-Powerful Maker has included thousands of well-ordered worlds in this world. Within those worlds, He created man as a centre and pivot who of all creatures manifests the wisdom and purposes in the universe. The most important of the instances of wisdom and beneficial things in the sphere of the universe look to man. And in the human sphere, He made sustenance a centre; in the human world  most of the instances of wisdom and benefits look to sustenance and are manifest through it.The manifestation of the name of All-Wise is apparent in brilliant form in man through his intelligence and the pleasure he receives from sustenance. Each one of the  hundreds of sciences discovered by human intelligence describes a manifestation of the name of Sapient in a realm of creation.
Sâni’-i Kadîr, ism-i Hakem ve Hakîm’iyle bu âlem içinde binler muntazam âlemleri dercetmiştir. O âlemler içinde en ziyade kâinattaki hikmetlere medar ve mazhar olan insanı bir merkez, bir medar hükmünde yaratmış. Ve o kâinat dairesinin en mühim hikmetleri ve faydaları, insana bakıyor. Ve insan dairesi içinde dahi rızkı bir merkez hükmüne getirmiş. Âlem-i insanîde ekser hikmetler, maslahatlar o rızka bakar ve onunla tezahür eder. Ve insanda şuur ve rızıkta zevk vasıtasıyla ism-i Hakîm’in cilvesi parlak bir surette görünüyor. Ve şuur-u insanî vasıtasıyla keşfolunan yüzer fenlerden her bir fen, Hakem isminin bir nevide bir cilvesini tarif ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, if the science of medicine were to be  asked: “What is the universe?”, it would be bound to reply: “It is an exceedingly vast, orderly and perfect pharmacy.All remedies are prepared and stored up in it in the best way.”
Mesela, tıp fenninden sual olsa: “Bu kâinat nedir?” Elbette diyecek ki: “Gayet muntazam ve mükemmel bir eczahane-i kübradır. İçinde her bir ilaç güzelce ihzar ve istif edilmiştir.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If the science of chemistry were asked: “What is the earth?”, it would reply: “It is a perfectly ordered chemist’s shop.”
Fenn-i kimyadan sorulsa: “Bu küre-i arz nedir?” Diyecek: “Gayet muntazam ve mükemmel bir kimyahanedir.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The science of engineering would reply: “It is totally faultless, perfect factory.”
Fenn-i makine diyecek: “Hiçbir kusuru olmayan gayet mükemmel bir fabrikadır.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The science of agriculture would reply: “It is an infinitely productive, regular and well-laid-out field and garden which produces all kinds of seeds at the required time.”
Fenn-i ziraat diyecek: “Nihayet derecede mahsuldar, her nevi hububu vaktinde yetiştiren muntazam bir tarladır ve mükemmel bir bahçedir.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The science of commerce would  reply: “It is an  extremely well-set-out exhibition, orderly market, and shop stocked with most artistic wares.”
Fenn-i ticaret diyecek: “Gayet muntazam bir sergi ve çok intizamlı bir pazar ve malları çok sanatlı bir dükkândır.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The science of economics would reply: “It is an  exceedingly well-arranged warehouse containing every sort and kind of food.”
Fenn-i iaşe diyecek: “Gayet muntazam, bütün erzakın envaını câmi’ bir ambardır.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The science of dietetics would reply: “It is a dominical kitchen and cauldron of the Most Merciful in which are cooked most regularly hundreds of thousands of the most delicious foods.”
Fenn-i rızık diyecek: “Yüz binler leziz taamlar, beraber kemal-i intizam ile içinde pişirilen bir matbah-ı Rabbanî ve bir kazan-ı Rahmanîdir.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The science of soldiering would reply: “The earth is a military camp. Although there are  four hundred thousand different nations in that army, newly taken under arms with their  tents pitched on the face of the earth, they are given their rations, uniforms, weapons,  training, and discharges, which are different for each nation, in perfect order, with no  confusion and none being forgotten, through the command, power, compassion of a single Commander-in-Chief, from His treasury; they are all administered in the most regular fashion.”
Fenn-i askeriye diyecek ki: “Arz bir ordugâhtır. Her bahar mevsiminde yeni taht-ı silaha alınmış ve zemin yüzünde çadırları kurulmuş dört yüz bin muhtelif milletler o orduda bulunduğu halde; ayrı ayrı erzakları, ayrı ayrı libasları, silahları, ayrı ayrı talimatları, terhisatları kemal-i intizamla hiçbirini unutmayarak ve şaşırmayarak bir tek Kumandan-ı A’zam’ın emriyle, kuvvetiyle, merhametiyle, hazinesiyle gayet muntazam yapılıp idare ediliyor.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And if the science of electricity were to be asked: “What is this world?”, it would certainly reply: “The roof of this magnificent palace of the universe has been adorned with innumerable orderly and balanced electric lamps, and the order and balance are so wondrous that foremost the sun, and those heavenly lamps which are a thousand times larger than the  earth, do not spoil  their balance, although  they  burn continuously; they do not explode or burst into flames. Their expenditure is endless, so where do their income and fuel and combustible  material come from? Why are they not exhausted? Why is the balance not spoilt with their burning? A small lamp goes out if it is not tended regularly. See the wisdom and power of the All-Wise One of Glory, who makes the sun, which according to astronomy is a million times larger
Ve Fenn-i elektrikten sorulsa elbette diyecek: “Bu muhteşem saray-ı kâinatın damı, gayet intizamlı, mizanlı hadsiz elektrik lambalarıyla tezyin edilmiştir. Fakat o kadar hârika bir intizam ve mizan iledir ki başta güneş olarak küre-i arzdan bin defa büyük o semavî lambalar, mütemadiyen yandıkları halde muvazenelerini bozmuyorlar, patlak vermiyorlar, yangın çıkarmıyorlar. Sarfiyatları hadsiz olduğu halde, vâridatları ve gaz yağları ve madde-i iştialleri nereden geliyor? Neden tükenmiyor? Neden yanmak muvazenesi bozulmuyor? Küçük bir lamba dahi muntazam bakılmazsa söner. Kozmoğrafyaca küre-i arzdan bir milyondan ziyade büyük ve bir milyon seneden ziyade yaşayan güneşi (Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Acaba dünya sarayını ısındıran Güneş sobasına veyahut lambasına ne kadar odun ve kömür ve gaz yağı lâzım olduğu hesap edilsin. Her gün yanması için –kozmoğrafyanın sözüne bakılsa– bir milyon küre-i arz kadar odun yığınları ve binler denizler kadar gaz yağı gerektir. Şimdi düşün; onu odunsuz, gazsız daimî ışıklandıran Kadîr-i Zülcelal’in haşmetine, hikmetine, kudretine Güneşin zerreleri adedince '''“Sübhanallah, mâşâallah, bârekellah”''' de.</ref>) kömürsüz, yağsız yandıran, söndürmeyen Hakîm-i Zülcelal’in hikmetine, kudretine bak, ‘Sübhanallah’ de. Güneşin müddet-i ömründe geçen dakikalarının âşiratı adedince ‘Mâşâallah, bârekellah, lâ ilahe illâ hû’ söyle.
than the earth and a million years older,(*<ref>*You can reckon just how much wood, coal, and oil would be necessary for the stove or lamp of the sun, which heats the palace of the world. According to the reckoning of astronomy, piles of wood equal to a million earths and thousands of oceans of oil would be necessary for it to burn each day. Now think! And say: “Glory be to God! What wonders God has willed! Blessed be God!” to the
</div>
number of the sun’s particles in the face of the majesty, wisdom, and power of the All-Powerful One of
Glory, who makes it give light continuously without firewood or oil.</ref>)burn without coal or oil, without being extinguished; say: ‘All Glory be to  God!’ Say: ‘What wonders God has willed!Blessed be God! There is no god but He!’ to the number of seconds of the sun’s existence.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“This means there is a wondrous order in these heavenly lamps, and they are tended  with the greatest care. It is as if the boiler of those huge, numerous fiery masses, those light-shedding  lamps, is a Hell whose  heat  is never  exhausted; it provides them with lightless heat. While the machinery and central factory of those electric lamps is a perpetual  Paradise; it provides them with light and luminosity; through  the  greatest manifestation of the names of Sapient  and  All-Wise, they continue to burn in orderly fashion.”
Demek bu semavî lambalarda gayet hârika bir intizam var ve onlara çok dikkatle bakılıyor. Güya o pek büyük ve pek çok kitle-i nâriyelerin ve gayet çok kanadil-i nuriyelerin buhar kazanı ise harareti tükenmez bir cehennemdir ki onlara nursuz hararet veriyor. Ve o elektrik lambalarının makinesi ve merkezî fabrikası, daimî bir cennettir ki onlara nur ve ışık veriyor. İsm-i Hakem ve Hakîm’in cilve-i a’zamıyla, intizamla yanmakları devam ediyor.” Ve hâkeza…
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And so on; through the certain testimony of hundreds of sciences like these, the universe  has  been  adorned  with  innumerable instances  of wisdom, purposes,  and beneficial things  within a faultless, perfect order. And the order and wisdom given through that wondrous, all-encompassing wisdom to the totality of the universe have been included in small measure in seeds and the tiniest living creatures.
Bunlara kıyasen yüzer fennin her birisinin kat’î şehadetiyle noksansız bir intizam-ı ekmel içinde hadsiz hikmetler, maslahatlarla bu kâinat tezyin edilmiştir. Ve o hârika ve ihatalı hikmetle, mecmu-u kâinata verdiği intizam ve hikmetleri, en küçük bir zîhayat ve bir çekirdekte küçük bir mikyasta dercetmiştir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It is clear and self-evident  that  aims,  purposes,  instances  of  wisdom,  and  benefits  can  only  be followed through choice, will, intention, and volition, not in any other way. Neither could they be the work of unconscious causes and nature, which lack will, choice, and purpose, nor could they interfere in them.That is to say, it is extraordinary ignorance and foolishness not to recognize or to deny the  All-Wise Maker, the Agent with Choice, whom the universe and all its beings necessitate and demonstrate through their infinite order and the instances of wisdom they contain.
Ve malûm ve bedihîdir ki intizam ile gayeleri ve hikmetleri ve faydaları takip etmek, ihtiyar ile irade ile kasd ile meşiet ile olabilir, başka olamaz. İhtiyarsız, iradesiz, kasıdsız, şuursuz esbab ve tabiatın işi olmadığı gibi müdahaleleri dahi olamaz. Demek bu kâinatın bütün mevcudatındaki hadsiz intizamat ve hikmetleriyle iktiza ettikleri ve gösterdikleri bir Fâil-i Muhtar’ı, bir Sâni’-i Hakîm’i bilmemek veya inkâr etmek, ne kadar acib bir cehalet ve divanelik olduğu tarif edilmez.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, if  there is anything astonishing in the world, it is such denial. For the endless aspects of order and instances of wisdom in the beings in the universe testify to His existence and unity, so that even the most profoundly ignorant can understand what blindness and ignorance it is not to see or not to recognize Him. I might even say that among the people of unbelief, the Sophists, who are supposed to be stupid because they denied the universe’s existence, are the most intelligent. For since on accepting its existence, it was not possible not to believe in  God and its Creator, they started to deny the universe’s existence. They denied themselves  as well. Saying, “There is nothing,” they abdicated their intelligences, and being saved from  the boundless  unreasonableness –  under  the  guise of reason –  of the other deniers, they in one sense drew close to reason.
Evet, dünyada en ziyade hayret edilecek bir şey varsa o da bu inkârdır. Çünkü kâinatın mevcudatındaki hadsiz intizamat ve hikmetleriyle, vücud ve vahdetine şahitler bulunduğu halde; onu görmemek, bilmemek, ne derece körlük ve cehalet olduğunu, en kör cahil de anlar. Hattâ diyebilirim ki ehl-i küfrün içinde, kâinatın vücudunu inkâr ettiklerinden ahmak zannedilen sofestaîler, en akıllılarıdır. Çünkü kâinatın vücudunu kabul etmekle Allah’a ve Hâlık’ına inanmamak kabil ve mümkün olmadığından kâinatı inkâra başladılar. Kendilerini de inkâr ettiler. “Hiçbir şey yok.” diyerek akıldan istifa ederek akıl perdesi altında sair münkirlerin hadsiz akılsızlıklarından kurtulup bir derece akla yanaştılar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Dördüncü_Nokta"></span>
=== Dördüncü Nokta ===
===FOURTH MATTER===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
As is indicated in the Tenth Word, for a Wise Maker, a most wise master builder, to  follow carefully hundreds of instances of wisdom in each stone of a palace, then not to construct the palace’s roof so it falls into ruin and all the innumerable purposes and instances  of wisdom  are lost, is something no  conscious being could accept. Similarly, it is in no way possible that having followed out of his perfect wisdom tons of benefits, aims, and purposes in a tiny seed, a possessor of absolute wisdom should go to the great expense of the mighty tree as tall as a mountain so it should produce a single benefit, a single small aim, a single fruit worth virtually nothing, and so to be wastefully prodigal in a way entirely opposed and contrary to his wisdom. In just the  same way, the All-Wise Maker attaches hundreds of instances of wisdom to each of the beings in the palace of the universe and equips them to perform hundreds of duties, and to all trees bestows instances of wisdom to the number of its fruits and gives duties to the number of its flowers. For Him not to bring about the resurrection  of  the  dead and the Great Gathering and for all those  incalculable numbers of purposes and instances of wisdom and infinite duties to be meaningless, futile, pointless, and without purpose or benefit, would impute absolute impotence to that Absolutely Powerful One’s perfect power, just as it  would impute futility and purposelessness to that Absolutely Wise One’s perfect wisdom, and utter ugliness to the beauty of that Absolutely Compassionate One’s mercy,and boundless tyranny to that Absolutely Just One’s perfect justice. It would be quite simply to deny the wisdom, mercy, and justice in the universe, which may be seen by everyone. It would be an extraordinary impossibility comprising innumerable absurdities.
Onuncu Söz’de işaret edildiği gibi bir sâni’-i hakîm ve gayet hikmetli bir usta, bir sarayın her bir taşında yüzer hikmeti hassasiyetle takip etse, sonra o saraya dam yapmayıp boşu boşuna harap olmasıyla takip ettiği hadsiz hikmetleri zayi etmesini hiçbir zîşuur kabul etmediği ve bir hakîm-i mutlak, kemal-i hikmetinden bir dirhem kadar bir çekirdekten yüzer batman faydaları, gayeleri, hikmetleri dikkatle takip ettiği halde; dağ gibi koca ağaca bir dirhem kadar bir tek fayda, bir tek küçük gaye, bir tek meyve vermek için o koca ağacın pek çok masarifini yapmakla, kendi hikmetine bütün bütün zıt ve muhalif olarak müsrifane bir sefahet irtikâb etmesi hiçbir cihetle imkânı olmadığı gibi; aynen öyle de bu kâinat sarayının her bir mevcudatına yüzer hikmet takan ve yüzer vazife ile teçhiz eden, hattâ her bir ağaca meyveleri adedince hikmetler ve çiçekleri adedince vazifeler veren bir Sâni’-i Hakîm, kıyameti getirmemekle ve haşri yapmamakla, bütün hadd ü hesaba gelmeyen hikmetleri ve nihayetsiz vazifeleri manasız, abes, boş, faydasız zayi etmesi, o Kadîr-i Mutlak’ın kemal-i kudretine acz-i mutlak verdiği gibi; o Hakîm-i Mutlak’ın kemal-i hikmetine hadsiz abesiyet ve faydasızlığı ve o Rahîm-i Mutlak’ın cemal-i rahmetine nihayetsiz çirkinliği ve o Âdil-i Mutlak’ın kemal-i adaletine nihayetsiz zulmü vermek demektir. Âdeta kâinatta herkese görünen hikmet, rahmet, adaleti inkâr etmektir. Bu ise en acib bir muhaldir ki hadsiz bâtıl şeyler, içinde bulunur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Let the people of misguidance come and see just what  a  terrifying darkness, obscurity, there is in their misguidance, just as there is in their graves; and how they are the nests of scorpions. They should know that belief in the hereafter is a way as beautiful and luminous as Paradise, and should embrace  belief.
Ehl-i dalalet gelsin, baksın; gireceği ve düşündüğü kendi kabri gibi kendi dalaletinde ne derece dehşetli bir zulmet, bir karanlık ve yılanların, akreplerin yuvası bir kuyu olduğunu görsün. Ve âhirete iman ise cennet gibi güzel ve nurani bir yol olduğunu bilsin, imana girsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Beşinci_Nokta"></span>
=== Beşinci Nokta ===
===FIFTH MATTER===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
This consists of two topics.
İki meseledir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Birinci_Mesele:"></span>
==== Birinci Mesele: ====
====First Topic:====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Necessitated by His name All-Wise, the All-Glorious Maker follows  the lightest way, the shortest path, the easiest fashion, the most beneficial form, which shows that there is no wastefulness, futility, or absence of benefits in the nature of things. Wastefulness is the opposite of the name Wise, just as frugality is necessitated by it and is its fundamental principle.
Sâni’-i Zülcelal, ism-i Hakîm’in muktezasıyla her şeyde en hafif sureti, en kısa yolu, en kolay tarzı, en faydalı şekli ehemmiyetle takip ettiği gösteriyor ki israf, abesiyet, faydasızlık fıtratta yoktur. İsraf ise ism-i Hakîm’in zıddı olduğu gibi iktisat, onun lâzımıdır ve düstur-u esasıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O prodigal, wasteful man! Know that by not practising frugality, the most basic principle  in the universe, you have acted in a way entirely contrary to reality!
Ey iktisatsız israflı insan! Bütün kâinatın en esaslı düsturu olan iktisadı yapmadığından, ne kadar hilaf-ı hakikat hareket ettiğini bil!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
You should understand what an essential, encompassing principle is taught by the verse, Eat and drink, but waste not in excess.(7:31)
كُلُوا وَ اش۟رَبُوا وَ لَا تُس۟رِفُوا âyeti ne kadar esaslı, geniş bir düsturu ders verdiğini anla!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="İkinci_Mesele:"></span>
==== İkinci Mesele: ====
====Second Topic:====
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It may be said that the names Sapient and All-Wise point to and necessitate the messengership of God’s  Noble  Messenger (Upon whom be blessings and peace) to the degree of being self-evident.Yes, since a meaningful book requires a teacher to explain it; and an exquisite beauty  requires a mirror  to  show  itself and see  itself; and a perfect work of art requires a herald  to announce it; for sure among mankind, who is addressed by the mighty book of the universe, in every letter of which are hundreds of meanings and instances of wisdom, will be a perfect guide, a supreme teacher. For he will teach the sacred, true wisdom in the book; that is, make known the existence of the wisdom and purposes in the universe; indeed, be the means of the appearance, and even existence, of the dominical purposes in the universe’s creation; and make known and act as a mirror to the perfect art of the Creator, and the beauty of His names, which He willed to display throughout the universe, showing their importance.And since the Creator wants to make Himself loved through all His beings and to be responded to by all His intelligent  creatures, one of them  will respond with comprehensive worship in the name of all of them in the face of those comprehensive dominical manifestations; he will bring the land and sea to ecstasy, and with a tumultuous announcement and exaltation that will cause the heavens and earth to reverberate turn the gazes of those conscious creatures to the One who made the art; and with sacred instruction and teaching and a Qur’an of Mighty Stature that will draw the attention of all reasonable people, will demonstrate in the best way the divine purposes of that Sapient and All-Wise  Maker; and who  will respond most completely and perfectly to the manifestations of all His instances of wisdom and of His beauty and glory; the existence of such a being is as necessary, as essential for the universe as the existence of the sun. And the one who did this and  performed those functions most perfectly was self-evidently the Most Noble Messenger (Upon whom be blessings and peace). In which case, all the wisdom in the universe necessitates the messengership of Muhammad (UWBP) as the sun necessitates light, and light, the day.
İsm-i Hakem ve Hakîm, bedahet derecesinde Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmın risaletine delâlet ve istilzam ediyor denilebilir. Evet, madem gayet manidar bir kitap, onu ders verecek bir muallim ister. Ve gayet güzel bir cemal, kendini görecek ve gösterecek bir âyine iktiza eder. Ve gayet kemalde bir sanat, teşhirci bir dellâl ister. Elbette her bir harfinde yüzer manalar, hikmetler bulunan bu kitab-ı kebir-i kâinatın muhatabı olan nev-i insan içinde elbette bir rehber-i ekmel, bir muallim-i ekber bulunacak. Tâ ki o kitapta bulunan kudsî ve hakiki hikmetleri ders verecek belki kâinattaki hikmetlerin vücudunu bildirecek belki kâinatın hilkatindeki makasıd-ı Rabbaniyenin zuhuruna, belki husulüne vesile olacak ve umum kâinatta Hâlık tarafından gayet ehemmiyetle izharını irade ettiği kemal-i sanatını, cemal-i esmasını bildirecek, âyinedarlık edecek ve o Hâlık, bütün mevcudatla kendini sevdirmek ve zîşuur mahluklarından mukabele istediğinden, o zîşuurların namına birisi o geniş tezahürat-ı rububiyete karşı geniş bir ubudiyet ile mukabele edip berr ve bahri cezbeye getirecek, semavat ve arzı çınlatacak bir velvele-i teşhir ve takdis ile o zîşuurların nazarını, o sanatların Sâni’ine çevirecek ve kudsî dersler ve talimatla bütün ehl-i aklın kulaklarını kendine çevirecek bir Kur’an-ı Azîmüşşan’la, o Sâni’-i Hakem-i Hakîm’in makasıd-ı İlahiyesini en güzel bir surette gösterecek ve bütün hikmetlerinin tezahürüne ve tezahürat-ı cemaliye ve celaliyesine karşı en ekmel bir mukabele edecek bir zat, güneşin vücudu gibi bu kâinata lâzımdır, zarurîdir. Ve öyle eden ve en ekmel bir surette o vazifeleri yapan, bilmüşahede Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmdır. Öyle ise güneş ziyayı, ziya gündüzü istilzam ettiği derecede; kâinattaki hikmetler, risalet-i Ahmediyeyi (asm) istilzam eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, just as through their greatest manifestation, the names of Sapient and All- Wise necessitate the messengership of Muhammad (UWBP) at the maximum degree, so too numerous most beautiful names like Allah, Most Merciful, All-Compassionate, Loving, Bestower, Munificent, Beauteous, and  Sustainer  necessitate through their greatest  manifestation apparent in the universe, at the maximum degree and with absolute certainty, the messengership of Muhammad (UWBP).
Evet, nasıl ki ism-i Hakem ve Hakîm’in cilve-i a’zamı ile a’zamî derecede risalet-i Ahmediyeyi iktiza ediyor; öyle de esma-i hüsnadan Allah, Rahman, Rahîm, Vedud, Mün’im, Kerîm, Cemil, Rab gibi çok isimlerin her biri, kâinatta görünen bir cilve-i a’zamla a’zamî derecede ve mertebe-i kat’iyette risalet-i Ahmediyeyi (asm) istilzam ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, the all-embracing mercy which is the manifestation of the name of Most  Merciful is apparent through the being sent as a Mercy to All the Worlds. Almighty God’s making Himself known and loved, which is the manifestation of the name of Loving, yields the fruit of that Beloved of the Sustainer of All the Worlds and finds response in him. All instances of beauty, which are the manifestation of the name of Beauteous, that is, the beauty of the divine essence, the beauty of the divine names, beauty of art, and the beauty of creatures, are seen and displayed in the mirror of Muhammad (UWBP). The manifestations of the  splendour of dominicality and sovereignty of divinity  are  known, become  apparent and understood, and are confirmed  through the messengership  of  Muhammad  (UWBP), the herald of the dominion of dominicality. And so on, like these examples, most of the most beautiful names are shining proofs of the messengership of Muhammad (UWBP).
Mesela, ism-i Rahman’ın cilvesi olan rahmet-i vâsia, o Rahmeten li’l-âlemîn ile tezahür eder. Ve ism-i Vedud’un cilvesi olan tahabbüb-ü İlahî ve taarrüf-ü Rabbanî, o Habib-i Rabbü’l-âlemîn ile netice verir, mukabele görür. Ve ism-i Cemil’in bir cilvesi olan bütün cemaller; yani cemal-i zat, cemal-i esma, cemal-i sanat, cemal-i masnuat dahi o âyine-i Ahmediyede görülür, gösterilir. Ve haşmet-i rububiyet ve saltanat-ı uluhiyetin cilveleri dahi o dellâl-ı saltanat-ı rububiyet olan Zat-ı Ahmediye’nin risaletiyle bilinir, görünür, anlaşılır, tasdik edilir. Ve hâkeza… Bu misaller gibi ekser esma-i hüsnanın her biri, risalet-i Ahmediyeye birer parlak bürhandır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' Since the universe exists and cannot  be  denied, neither can such observable truths as wisdom, grace, mercy, beauty, order, balance, and adornment, which are like the colours, embellishments, lights,rays, arts, lives, and bonds of the universe be denied. Since it is impossible to deny these  attributes and acts, certainly the Necessarily Existent, All-Wise, Munificent, Compassionate,  Beauteous, Sapient, and Just One also, who is the One signified by those attributes, and is  the  Doer of those deeds, and the Sun and Source of those lights, can in  no  way be denied. And  certainly the messengership  of Muhammad (Upon whom be blessings and peace), who is the supreme guide, most perfect teacher, pre-eminent herald, solver of the talisman of the  universe, mirror of the Eternally Besought One, beloved of the Most Merciful, and the means of those attributes and acts being known, indeed of their perfection, and even of their being realized, can in no way be denied. His messenership is the universe’s most brilliant  light, like the lights of the world of reality and of the reality of the universe.
'''Elhasıl:''' Madem kâinat mevcuddur ve inkâr edilmiyor; elbette kâinatın renkleri, ziynetleri, ışıkları, ziyaları, sıfatları, hayatları, rabıtaları hükmünde olan hikmet, inayet, rahmet, cemal, nizam, mizan, ziynet gibi meşhud hakikatler hiçbir cihetle inkâr edilmez. Madem bu sıfatların, fiillerin inkârı mümkün değildir; elbette o sıfatların mevsufu ve o fiillerin fâili ve o ziyaların güneşi olan Zat-ı Vâcibü’l-vücud, Hakîm, Kerîm, Rahîm, Cemil, Hakem, Adl dahi hiçbir cihetle inkâr edilmez ve inkârı kabil olmaz. Ve elbette o sıfatların ve o fiillerin medar-ı zuhurları, belki medar-ı kemalleri, belki medar-ı tahakkukları olan rehber-i ekber, muallim-i ekmel ve dellâl-ı a’zam ve tılsım-ı kâinatın keşşafı ve âyine-i Samedanî ve Habib-i Rahmanî olan Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın risaleti hiçbir cihetle inkâr edilmez. Âlem-i hakikatin ve hakikat-i kâinatın ziyaları gibi bunun risaleti dahi kâinatın en parlak bir ziyasıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Blessings and peace be upon him to the number of seconds of the days and of the particles of creatures.
عَلَي۟هِ وَعَلٰى اٰلِهٖ وَ صَح۟بِهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ بِعَدَدِ عَاشِرَاتِ ال۟اَيَّامِ وَذَرَّاتِ ال۟اَنَامِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Glory be unto You! We have no knowledge save that which you have taught us; indeed, You are All-Knowing, All-Wise.(2:32)
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Otuzuncu_Lem’a’nın_Dördüncü_Nüktesi"></span>
== Otuzuncu Lem’a’nın Dördüncü Nüktesi ==
==THE FOURTH POINT The Divine Name Single==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In the Name of God, the Merciful, the Compassionate. Say: He is God, the One and Only.(112:1) [One fine point of this verse and a manifestation of the divine name of Single, which is a greatest name comprising  the names of One and Unique, or one of the six lights comprising the greatest name, appeared to me in Eskişehir Prison in the month of Shawwal. Referring the details of that greatest manifestation to the Risale-i Nur, we shall here explain extremely briefly in    seven short Indications the true affirmation of  divine unity which the name of Single demonstrates through its maximum manifestation.]
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ ۝ قُل۟ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌ âyetinin bir nüktesi ve Vâhid ve Ehad isimlerini tazammun eden bir ism-i a’zam veya ism-i a’zamın altı nurundan bir nuru olan '''Ferd''' isminin bir cilvesi, şevval-i şerifte Eskişehir Hapishanesinde bana göründü. O cilve-i a’zamın tafsilatını Risale-i Nur’a havale edip burada muhtasar '''yedi işaret'''le ism-i Ferd’in tecelli-i a’zamıyla gösterdiği tevhid-i hakikiyi, gayet muhtasar beyan edeceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Birinci_İşaret"></span>
=== Birinci İşaret ===
===FIRST INDICATION===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The Twenty-Second Word and Thirty-Third  Letter have shown in detail that through a greatest manifestation, the greatest name Single has placed a seal, a stamp, of divine unity on the universe as a whole and on each realm of beings in it, and on each individual being. Here, we shall point out only three stamps.
Ferd ism-i a’zamı, a’zamî bir tecelli ile kâinatın heyet-i mecmuasına ve her bir nevine ve her bir ferdine birer sikke-i tevhid, birer hâtem-i vahdaniyet koyduğunu, Yirmi İkinci Söz ile Otuz Üçüncü Mektup tafsilen göstermişlerdir. Burada yalnız '''üç sikke'''ye işaret edeceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''First Stamp:''' The manifestation of divine singleness has placed a seal of unity on the face of the universe whereby it has made it an indivisible whole. One who does not have power of disposal over the whole universe cannot be the true owner of any part of it. The seal is this:Like the finest machinery in a factory, the beings and realms of beings in the
'''Birinci Sikke:''' Ferdiyet cilvesi, kâinat yüzünde öyle bir sikke-i vahdet koymuştur ki kâinatı tecezzi kabul etmez bir küll hükmüne getirmiştir. Bütün kâinata tasarruf edemeyen bir zat, hiçbir cüzüne hakiki mâlik olamaz. O sikke de şudur: Kâinatın mevcudatı, envaları, en muntazam bir fabrika çarkları gibi birbirine muavenet eder; birbirinin vazifesini tekmile çalışır. Öyle bir tesanüd, öyle birbirine muavenet, öyle birbirinin sualine cevap vermek ve birbirinin imdadına koşmak ve birbirine sarılmak, birbiri içine girmek suretiyle öyle bir vahdet-i vücud teşkil ediyorlar ki bir insanın cesedindeki unsurlar gibi birbirinden kabil-i tefrik olmaz. Bir unsurun dizginini tutan, umumun dizginlerini tutamazsa o tek unsurun dizginini zapt edemez.
universe assist one another and work to complete each other’s functions. With their solidarity  and co-operation, their answering each other’s requests and hastening to assist to each other, their embracing each other and being one within the other, they form a unity of existence according to which, like the members of the human body, they cannot be separated from each other. A person who controls one of its members yet does not have control over all of them, will not have true mastery over the single member.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, this co-operation, solidarity, mutual response, and embracing one another forms a most brilliant supreme seal of divine unity.
İşte kâinatın simasındaki bu teavün, tesanüd, tecavüb, teanuk pek parlak bir sikke-i kübra-yı vahdettir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Stamp:''' Through the manifestation of the name Single, so brilliant a seal of divine oneness and stamp of unity has been placed on the face of the earth and face of the spring that it proves that one who  does not administer  all the living creatures on the face of the globe together with all their members and attributes and states, and who does not know and see them all together, and cannot create them, cannot interfere in anything in respect of creation. The stamp is this:
'''İkinci Sikke:''' Zeminin yüzünde ve bahar simasında öyle bir parlak hâtem-i ehadiyet ve sikke-i vahdaniyet, ism-i Ferd’in cilvesiyle görünüyor ki küre-i arzın yüzünde bütün zîhayatı bütün efradıyla ve ahval ve şuunatıyla idare etmeyen ve umumunu birden görmeyen ve bilmeyen ve icad etmeyen bir zat, icad cihetinde hiçbir şeye karışmadığını ispat ediyor. O sikke de şudur:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Disregarding the truly orderly, yet hidden, stamps of the mineral substances, the elements, and inanimate  creatures of the earth, consider the following  stamp consisting of the woven threads of the two hundred thousand animal species and two hundred thousand plant species: we see with our own eyes in the spring on the earth that all things  with their different  duties, different forms, different sustenance, different members are given everything they need, without confusion and without error, with complete distinction and differentiation, with extremely sensitive balance, without difficulty, at  exactly the right  time, from unexpected  places despite their being one within the other and all mixed up together. This situation, this planning, this administration forms such a seal of divine unity and stamp of oneness that one who cannot create all those creatures at once from nothing, cannot interfere in anything at all in respect  of  dominicality and creation. For if something  had  interfered,  the equilibrium of that utterly vast administration would have been spoilt. However, man apparently serves the smooth application of those laws of dominicality, at the divine command.
Zeminin yüzünde madeni maddelerin, unsurların ve camidat mahlukatın gayet muntazam fakat gizli sikkelerinden kat’-ı nazar; yalnız iki yüz bin hayvanat taifelerinin ve iki yüz bin nebatat envaının atkı ipleriyle dokunan nakışlı şu sikkeye bak ki: Birden bahar mevsiminde, zeminin yüzünde, birbiri içinde, beraber; ayrı ayrı şekilleri, ayrı ayrı hizmetleri, ayrı ayrı rızıkları, ayrı ayrı cihazatları; hiçbirini şaşırmayarak, yanlış etmeyerek, nihayet karışıklık içinde nihayet derecede temyiz ve tefrik ile gayet hassas bir mizanla her bir şeye lâzım olan her şeyleri külfetsiz, tam vaktinde umulmadığı yerden verildiğini gözümüzle gördüğümüzden zeminin simasında o keyfiyet, o tedbir, o idare öyle bir hâtem-i vahdaniyet ve öyle bir sikke-i ehadiyettir ki bütün o mevcudatı birden, hiçten icad edip beraber idare etmeyen bir zat; rububiyet ve icad cihetiyle hiçbir şeye karışamaz. Çünkü karışmış olsa o hadsiz geniş muvazene-i idare bozulacak. Fakat insanların o kavanin-i rububiyetin hüsn-ü cereyanlarına yine emr-i İlahî ile surî bir hizmeti var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Third Stamp:''' This stamp of divine oneness is on man’s face, indeed, is man’s face: one who does not hold in his gaze all the human beings who have come and will come from the time of Adam till the end of the world, and cannot place a distinguishing mark on each of their faces, indeed, hundreds of distinguishing marks, can have no part in respect of creation in the stamp of unity on the face of any single one of them.
'''Üçüncü Sikke:''' İnsanın yüzünde... Belki insanın yüzü öyle bir sikke-i ehadiyettir ki Âdem zamanından tâ kıyamete kadar gelmiş ve gelecek bütün efrad-ı insaniye birden nazar-ı mütalaasında bulunmayan ve her birine karşı o tek yüzde birer alâmet-i farika koymayan ve o küçük yüzde hadsiz alâmet-i farika bırakmayan bir sebep, bir tek insanın yüzündeki hâtem-i vahdaniyete icad cihetiyle el uzatamaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, the one who places  that stamp on man’s face must surely hold within his view and encompass with his  knowledge all the members of the human race, for although the basic members of the human face resemble one another, each face possesses points of difference. All the members of the face, such as the eye and ear, resembling each other forms a stamp of unity testifying that humankind’s Maker is One; similarly, the many wise differences – unlike other species – distinguishing one from the other so they are not confused and to preserve the rights of all of them, are both subtle stamps of divine oneness, and denote the Maker  of unity’s  will, choice, and volition. They show that one who cannot create all men and animals, indeed, the universe, cannot apply that stamp.
Evet, insanın yüzüne o sikkeyi koyan zat, elbette bütün efrad-ı insaniye nazar-ı şuhudunda ve daire-i ilmindedir ki her bir insanın siması; göz, kulak, ağız gibi aza-yı esasîde birbirine benzediği halde, birer alâmet-i farika ile hiçbirisine tamam benzemez. Nasıl ki o simada göz, kulak gibi azaların umum efradında birbirine benzediği, o nev-i insanın Sâni’i bir, vâhid olduğuna şehadet eden bir sikke-i tevhiddir; öyle de hukuk-u insaniyenin muhafazası için sair envaın fevkinde olarak o simalarda birbirine iltibas olmamak ve birbirinden tefriki için hikmetli pek çok alâmet-i farika ile iftirakları, o Sâni’-i Vâhid’in iradesini, ihtiyarını ve meşietini göstermekle beraber, ayrı ve çok dakik bir sikke-i ehadiyet oluyor ki bütün insanları, hayvanları, belki kâinatı halk etmeyen bir zat, bir sebep o sikkeyi koyamaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="İkinci_İşaret"></span>
=== İkinci İşaret ===
===SECOND INDICATION===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The worlds, species, and elements of the universe are  so intertwined and interwoven that any cause that does not possess the universe as a whole cannot have true disposal over any of its elements. The manifestation of unity proceeding from the name of  Single has included the whole universe within a unity so that everything proclaims it.
Kâinatın âlemleri, envaları ve unsurları öyle birbiri içine girift olarak girmiştir ki kâinatın heyet-i mecmuasına mâlik olmayan bir sebep, hiçbir nevine, hiçbir unsuruna hakiki tasarruf edemez. Âdeta ism-i Ferd’in cilve-i vahdeti, bütün kâinatı bir vahdet içine almış; her şey o vahdeti ilan ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, the universe’s lamp, the sun, being one indicates that the whole universe belongs to one, so too, the sponges of clouds which water the garden of the earth being the same, and the rain which comes to aid of all living creatures being the same and falling everywhere, and most of the animal and plant species spreading freely over the earth and their species and habitats being the same, are most certain signs and testimonies indicating that all those beings, as well the places they are found, are the property of a single being.
Mesela, bu kâinatın lambası olan güneşin bir olması, umum kâinat birinin olmasına işaret ettiği gibi; zîhayatların çevik ve çalak hizmetçileri olan hava unsuru bir olması ve aşçıları olan ateş bir olması ve zemin bahçesini sulayan bulut süngeri bir olması ve umum zîhayatın imdadına yetişen yağmur bir olması ve her yere yetişmesi ve ekser hayvanat ve nebatat taifelerinin her birisi umum zemin yüzünde serbest yayılmaları, vahdet-i neviyeleri ve meskenleri bir bulunması; gayet kat’î bir surette işaretler, şehadetlerdir ki meskenleri ile beraber umum o mevcudat, bir tek zatın malı olduğuna delâlet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Following this analogy, the realms of beings in the universe are so interwoven they have made the universe into a totality which is indivisible in respect of creation. A cause that does not have rule over the whole universe can govern nothing at all in respect of dominicality and creativity; it cannot make a single particle heed it.
İşte buna kıyasen, bütün kâinatın böyle birbirine girift olan envaları, mecmu-u kâinatı öyle bir küll hükmüne getirmiştir ki icad cihetiyle tecezzi kabul etmez. Umum kâinata hükmü geçmeyen bir sebep, rububiyet cihetiyle ve icad keyfiyetiyle hiçbir şeye hükmedemez ve bir tek zerreye rububiyetini dinlettiremez.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Üçüncü_İşaret"></span>
=== Üçüncü İşaret ===
===THIRD INDICATION===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Through its greatest manifestation, the name Single has made the universe into innumerable missives of the Eternally Besought One whereby each displays seals of divine oneness and stamps of unity to the number of its words – as though printed – and points to its Scribe to the number of those seals.
İsm-i Ferd’in tecelli-i a’zamıyla kâinatı birbiri içinde hadsiz mektubat-ı Samedaniye hükmüne getirip her mektupta hadsiz hâtem-i vahdaniyet ve pek çok mühr-ü ehadiyet basılmış gibi, her bir mektubun kelimatı adedince ehadiyet mühürlerini taşıyor ve o mühürlerin adedince kâtibini gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, all flowers, all fruits, all grasses, and all animals even, and all trees are seals of divine oneness and stamps of divine unity, which, together with the places they are found,  which take the form of missives, are like signatures showing the one who wrote the place.
Evet, her bir çiçek, her bir meyve, her bir ot, hattâ her bir hayvan, her bir ağaç birer mühr-ü ehadiyet ve birer sikke-i samediyet olduklarını ve bulundukları mekân ise bir mektup suretini alması cihetiyle her biri bir imza şeklini alır; o mekânın kâtibini gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, a buttercup in a garden is like a seal of the garden’s inscriber. Whosever seal the flower is, all flowers of the same sort on the face of the earth indicate clearly that they are his words and that the garden too is his writing.
Mesela, bir bahçede bir sarı çiçek, o bahçe nakkaşının bir mührü hükmündedir. O çiçek mührü kimin ise bütün zemin yüzündeki o nevi çiçekler, o zatın kelimeleri hükmünde olduğuna ve o bahçe dahi onun yazısı olduğuna açık bir surette delâlet ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
This means that all things ascribe everything to the One who created them, pointing to a maximum affirmation of divine unity.
Demek oluyor ki her bir şey, umum eşyayı Hâlık’ına isnad edip a’zamî bir tevhide işaret ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Dördüncü_İşaret"></span>
=== Dördüncü İşaret ===
===FOURTH INDICATION===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In addition to being clear as the sun, the greatest manifestation of the name Single is so reasonable as to be necessary and can be accepted with infinite ease. Numerous proofs  demonstrating that  the association of partners with God,  the  opposite and opponent of that manifestation, is infinitely difficult and infinitely far from reason, indeed, impossible and precluded, have been explained in various parts of the Risale-i Nur. For the present referring the details of the points  of those proofs to those treatises, we shall here expound only three Points.
İsm-i Ferd’in cilve-i a’zamı güneş gibi zâhir olmakla beraber, vücub derecesinde bir makuliyet ve hadsiz bir kolaylıkla kabul edilir. Ve o cilvenin muhalifi ve zıddı olan şirk, nihayet derecede müşkül ve akıldan gayet derecede uzak, belki muhal ve mümteni derecesinde olduğunu ispat eden çok bürhanlar, Risale-i Nur’un eczalarında beyan edilmiş. Şimdilik o delillerdeki o noktaların tafsilatını o risalelere havale edip yalnız '''üç nokta'''sını burada beyan edeceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The First:''' We have demonstrated with certain proofs, briefly at the end of the Tenth and Twenty-Ninth Words and in detail at the end of the Twentieth Letter, that in relation to the power of the Single and Unique One, the creation of the greatest thing is as easy as the smallest. It administers a large tree as comfortably as a small fruit. Whereas if referred  to numerous causes, each fruit becomes as difficult and expensive as a tree, and a flower as difficult and troublesome as the spring.
'''Birincisi:''' Onuncu ve Yirmi Dokuzuncu Sözlerin âhirlerinde icmalen ve Yirminci Mektup’un âhirinde tafsilen gayet kat’î bürhanlar ile ispat etmişiz ki Zat-ı Ferd ve Ehad’in kudretine nisbeten en büyük şeyin icadı, en küçük bir şey gibi kolaydır. Bir baharı, bir çiçek gibi suhuletle halk eder. Binler haşrin numunelerini her baharda gözümüz önünde kolaylıkla icad eder. Büyük bir ağacı, küçük bir meyve gibi rahatça idare eder. Eğer müteaddid esbaba havale edilse her bir meyve, bir ağaç kadar masraflı ve müşkülatlı ve bir çiçek, bir bahar kadar zahmetli ve suubetli olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, if the equipment of an army is made on the orders of a single commander in a single factory, it is as easy as making the equipment of a single soldier, whereas if the equipment of all the soldiers is made  in different factories and the army’s administration passes from a single officer to many, then each soldier will require factories to the number of the army’s soldiers.
Evet, nasıl ki bir ordunun teçhizat-ı askeriyesi bir kumandanın emriyle, bir fabrikada yapılsa o ordunun teçhizatı, âdeta bir tek neferin teçhizatı gibi kolaylaşır. Eğer her neferin cihazatı ayrı ayrı fabrikada yapılsa ve idare-i askeriyesi vahdetten kesrete girse o vakit her bir nefer, ordu kadar fabrikalar ister.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In just the same way, if everything is ascribed to the Single and Unique One, the innumerable members of an entire species become as easy as a single member. While if  attributed to causes each becomes as difficult as the whole species.Yes, both unity and singleness come about through everything being connected with the One of Unity, and through reliance on Him. And this reliance and connection may become a boundless power and strength for the thing. Through the strength of the reliance and connection, that small thing  may  perform  works far exceeding  its individual strength, and produce results. While something very powerful that does not rely on the Single Unique One and is not connected to Him can perform small works in accordance with its individual strength, and the results diminish accordingly.
Aynen öyle de eğer her şey Zat-ı Ferd ve Ehad’e verilse bütün bir nev’in hadsiz efradı, bir tek fert gibi kolay olur. Eğer esbaba verilse her bir fert, o nevi kadar müşkülatlı olur. Evet, vahdet de ferdiyet de her şeyin o Zat-ı Vâhid’e intisabıyla olur ve ona istinad eder. Ve bu istinad ve intisap ise o şey için hadsiz bir kuvvet, bir kudret hükmüne geçebilir. O vakit, küçük bir şey, o intisap ve istinad kuvvetiyle binler derece kuvvet-i şahsiyesinin fevkinde işler görebilir, neticeler verebilir. Ve çok kuvvetli olan Ferd ve Ehad’e istinad ve intisap etmeyen bir şey, kendi şahsî kuvvetine göre küçük işler görebilir ve neticesi ona göre küçülür.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, a strong, bold man who is not a regular soldier is compelled to carry his own ammunition and provisions himself, and so can hold out only temporarily against ten enemy. For his individual  strength is limited. But a soldier who by belonging to the army is connected to and relies on the commander-in-chief, is not compelled to carry his own sources of strength and provisions; his connection and reliance  become an inexhaustible strength for him, like  a  treasury.Through the strength of his connection, he  may capture a field marshal of the defeated enemy army, together with thousands of others.
Mesela, nasıl ki başıbozuk, gayet cesur, kuvvetli bir adam, kendi cephanesini ve zahîresini beraberinde ve belinde taşımaya mecbur olduğundan ancak on adam düşmanına karşı muvakkat dayanabilir. Çünkü şahsî kuvveti o kadar eser gösterebilir. Fakat askerlik tezkeresiyle bir kumandan-ı a’zama intisap ve istinad eden bir adam, kendi menabi-i kuvvetini ve erzak deposunu kendisi çekmediği ve taşımaya mecbur olmadığı için o intisap ve istinad, onun için tükenmez bir kuvvet, bir hazine hükmüne geçtiğinden mağlup düşen düşman ordusunun bir müşirini, belki binler adamla beraber o intisap kuvvetiyle esir edebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
That is to say, in divine unity and divine singleness, through the strength of the connection, an ant may defeat a Pharaoh and a fly defeat a Nimrod and a microbe a tyrant, and a seed as tiny as a chickpea may bear on its shoulders a pine-tree as majestic as a mountain. Yes, a commander-in-chief may send an army to the assistance of one soldier and assemble an army behind the soldier so that he has the moral support of the  army behind him and through that strength may perform great works in the commander’s  name.
Demek vahdette, ferdiyette bir karınca bir Firavun’u, bir sinek bir Nemrut’u, bir mikrop bir cebbarı o intisap kuvvetiyle mağlup edebildiği gibi nohut tanesi küçüklüğünde bir çekirdek dahi dağ gibi heybetli bir çam ağacını omuzunda taşıyabilir. Evet, nasıl ki bir kumandan-ı a’zam, bir neferin imdadına bir orduyu gönderebilir haysiyetiyle ve o neferin arkasında bir orduyu tahşid edebildiği cihetiyle o nefer, bir ordu kendisinin arkasında manen bulunuyor gibi bir kuvvet-i maneviye ile pek büyük işlere, kumandanı namına mazhar olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Similarly, since the Pre-Eternal Monarch is Single and One, He has no need of any sort. If to suppose that He did have need, He would send all things to the assistance of  everything and assemble the army of the universe behind one thing and everything could  rely  on a strength as great as the universe and in the face of everything, all things – to  suppose that He did have the need – could become like the Single Commander’s strength. If there were no divine singleness, everything would lose all this strength and become as nothing; their results too would dwindle to nothing.
Öyle de Sultan-ı Ezelî, Ferd ve Ehad olduğundan –hiçbir cihetle ihtiyaç yok, eğer faraza ihtiyaç olsa– her şeyin imdadına bütün eşyayı gönderir ve her bir şeyin arkasına kâinat ordusunu tahşid eder ve her bir şey kâinat kadar bir kuvvete dayanır ve her bir şeye karşı bütün eşya –faraza eğer ihtiyaç olsa– o Kumandan-ı Ferd’in kuvveti hükmüne geçebilir. Eğer ferdiyet olmazsa her bir şey bütün bu kuvveti kaybeder, hiç hükmüne sukut eder; neticeleri dahi hiçe iner.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, the appearance of these truly wondrous works out of most insignificant unimportant  things  which  we  all  the  time  observe  with  our  eyes  self-evidently demonstrates divine singleness and divine oneness. If it were not for them, the results, fruits, and works of everything would decrease to the substance and strength of each thing; they would be reduced  to  nothing. Nothing of the  infinite abundance and infinite inexpensiveness of the extremely valuable things we see around us would remain. A melon or pomegranate that we now buy for a small sum, we would not be able to procure for a fortune.
İşte gözümüzle her vakit müşahede ettiğimiz bu çok hârika eserlerin gayet küçük ehemmiyetsiz şeylerden tezahürü, bilbedahe ferdiyet ve ehadiyeti gösteriyor. Yoksa her şeyin neticesi, meyvesi, eseri; o şeyin maddesi ve kuvveti gibi küçülerek hiçe inecekti. Ve gözümüz önündeki gayet kıymettar şeylerin gayet derecede ucuzluğu ve nihayet derecede mebzuliyeti hiç kalmayacaktı. Şimdi kırk para ile alacağımız bir kavunu, bir narı kırk bin lira ile de yiyemezdik.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, all the ease, all the abundance, all the inexpensiveness in the world arise from divine unity and testify to divine singleness.
Evet, dünyadaki bütün suhulet, bütün ucuzluk, bütün mebzuliyet vahdetten gelir ve ferdiyete şehadet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Point:''' Beings are created in two ways; one is creation from nothing called origination and invention, and other is the giving of existence through bringing together existent elements and things, called composition and assembling. When in accordance with the manifestation of divine singleness and mystery of divine oneness, this occurs with an infinite ease, indeed, such ease as to be necessary. If not ascribed to divine singleness, it would be infinitely difficult and irrational, difficult to the degree of impossibility. However, the fact that  the beings in the universe come into existence with infinite ease and facility and no difficulty at all, and in perfect form, self-evidently shows the manifestation of divine  singleness and proves that everything is directly the art of the Single One of Glory.
'''İkinci Nokta:''' Mevcudat iki vecihle icad ediliyor. Biri “ibda ve ihtira” tabir edilen hiçten icaddır. Diğeri “inşa ve terkip” tabir edilen mevcud olan anâsır ve eşyadan toplamak suretiyle ona vücud vermektir. Eğer cilve-i ferdiyete ve sırr-ı ehadiyete göre olsa hadsiz derece bir suhulet, belki vücub derecesinde bir kolaylık olur. Eğer ferdiyete verilmezse hadsiz derece müşkül ve gayr-ı makul, belki imtina derecesinde bir suubet olacak. Halbuki kâinattaki mevcudat, nihayet derecede külfetsiz olarak ve suhuletle ve kolaylıkla gayet mükemmel bir surette vücuda gelmeleri, cilve-i ferdiyeti bilbedahe gösteriyor ve her şey doğrudan doğruya Zat-ı Ferd-i Zülcelal’in sanatı olduğunu ispat ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, if things are ascribed to the Single One of Unity, they are created from nothing through His infinite power, the immensity of which is perceived through its works, like striking a match. And through His all-embracing, infinite knowledge everything is appointed a measure like an immaterial mould. The particles of all things are situated easily in the mould existent in knowledge, in accordance with the form and plan of everything in the mirror of knowledge and they preserve their positions in good order.
Evet, eğer bütün eşya Ferd-i Vâhid’e verilse bir kibrit çakar gibi, eserleriyle azameti anlaşılan o nihayetsiz kudretiyle hiçten icad eder ve ihatalı nihayetsiz ilmiyle her şeye manevî bir kalıp hükmünde bir miktar tayin eder. Ve o âyine-i ilmindeki her şeyin suretine ve planına göre, kolayca her bir şeyin zerreleri o kalıb-ı ilmî içine yerleşir, muntazaman vaziyetlerini muhafaza ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If it is necessary to gather together particles from round about, the particles are bound together in regular fashion like the soldiers of an obedient army in accordance with the comprehensive principles of power and laws of knowledge. Driven by power in accordance with knowledge, they come, enter the mould existent in knowledge in accordance with the  measure of divine determining, which encompasses the thing’s existence, and with ease form its being. Like the reflection in a mirror being clothed in external existence on paper by means of a camera, or the invisible writing of a letter appearing when it is spread with a special substance, with the greatest ease power clothes with external existence the essences  of things and forms of beings present in the mirror of the Single One of Unity’s pre-eternal  knowledge; it brings them from the World of Meaning to the Apparent World, and shows them to us.
Eğer etraftan zerreleri toplamak lâzım gelse de ilmî kanunların ve kudretin ihatalı düsturları cihetiyle o zerreler, kanun-u ilmî ve sevk-i kudretî ile bağlanmaları haysiyetiyle mutî bir ordunun neferatı gibi muntazaman kanun-u ilmî ve sevk-i kudretî ile gelip o şeyin vücudunu ihata eden kalıb-ı ilmî ve miktar-ı kaderî içine girip kolayca vücudunu teşkil ederler. Belki âyinedeki aksin fotoğraf vasıtasıyla kâğıt üstüne vücud-u haricî giymesi veyahut görünmeyen bir yazı ile yazılan bir mektuba gösterici maddeyi sürmekle görünmesi gibi, Ferd-i Vâhid’in ilm-i ezelîsinin âyinesinde bulunan mahiyet-i eşya ve suver-i mevcudata gayet suhuletle, kudret onlara vücud-u haricî giydirir ve âlem-i manadan âlem-i zuhura getirir, gözlere gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If beings are not ascribed to the Single One of Unity, it would be necessary to gather together the being of a fly from all round the earth and from the elements, quite simply sifting the face of the earth and the elements and bringing from everywhere the particles particular to its being. And in order to situate them in proper order in its being so full of art, a physical mould, indeed moulds to the number of its members would be necessary. Then too  the senses in its being, and its fine, subtle immaterial faculties like spirit, would have to be drawn from the immaterial worlds in a particular measure.
Eğer Ferd-i Vâhid’e verilmezse bir sineğin vücudunu rûy-i zeminin etrafından ve anâsırından gayet hassas bir mizanla toplamak, âdeta yeryüzünü ve unsurları eleyip her taraftan o mahsus vücudun mahsus zerrelerini getirerek sanatlı vücudunda muntazam yerleştirmek için maddî kalıp, belki azaları adedince kalıplar bulunmak ve o vücuddaki duygular ve ruh gibi ince, dakik, manevî letaifi dahi mizan-ı mahsusla manevî âlemlerden celbetmek lâzım gelir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, the creation of a fly in this way would be as difficult as that of the universe. The difficulties would be multiplied a hundred times, indeed, would be a compounded impossibility. For as all the people of religion and scientists are agreed, nothing apart from the Single One can create from nothing and non-existence. In which case, if referred to causes and nature, everything may be given existence only through being gathered together from most things.
İşte bu surette bir sineğin icadı, kâinat kadar müşkülatlı olur; yüz derece müşkül müşkül içinde, belki muhal muhal içinde olacak. Çünkü Hâlık-ı Ferd’den başka hiçbir şey, hiçten ve ademden icad edemediğine bütün ehl-i din ve ehl-i fen ittifak ediyorlar. Öyle ise esbab ve tabiata havale edilse her şeye, ekser eşyadan toplamak suretiyle vücud verilebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Third Point:''' We shall explain briefly two or three comparisons which are elucidated in other parts of the Risale-i Nur, showing how, if ascribed to a Single One of Unity, all things become as easy as a single thing, whereas if referred to causes and nature, the existence of a single thing becomes as difficult as that of all things.
'''Üçüncü Nokta:''' Eğer bütün eşya, bir Zat-ı Ferd-i Vâhid’e verilse bir tek şey gibi kolay olmasına, eğer esbaba ve tabiata havale edilse bir tek şeyin vücudu, umum eşya kadar müşkülatlı olduğuna işaret eden, başka risalelerde izah edilen iki üç temsili muhtasaran beyan edeceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''For example:''' If the positions and  administration of a thousand soldiers are referred to one officer, and that of one soldier to ten officers, to command the one soldier will be ten times more difficult than commanding a battalion. For those who command him will form obstacles to one another, and in the resulting disorder, the soldier will have no peace. Whereas if to obtain the desired  result and situation a battalion is referred to a single officer, he can achieve the result easily, without difficulty, and give it that situation.
'''Mesela,''' bir zabite, bin nefere ait vaziyet ve idare havale edilse ve bir nefer de on zabitin idaresine verilse o bir neferin idaresi, bir taburun idaresinden on derece daha müşkülatlı olur. Çünkü ona emredenler, birbirine mani olurlar. Bir keşmekeş ile o nefer hiçbir istirahat yüzünü görmeyecek. Hem bir taburdan matlub vaziyet ve netice, bir tek zabite havale edilse külfetsiz, kolayca o neticeyi istihsal eder ve o vaziyeti verebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If to obtain the result and situation, it is referred to the soldiers without a chief, leader, or sergeant, they will only be achieved with much dispute and difficulty, in great disorder, and deficiently.
Eğer o vaziyeti almayı ve o neticeyi istihsal etmeyi, o taburdaki başsız, âmirsiz, çavuşsuz neferata havale edilse o matlub vaziyeti ve neticeyi almak için çok karışıklık içinde münakaşalarla ancak nâkıs bir sureti, müşkülatla tahsil edilebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Comparison:''' For example, if a master builder is appointed to give the stones in the dome of a mosque like Aya Sophia their suspended position, he may do so easily.
'''İkinci Temsil:''' Mesela, Ayasofya gibi kubbeli bir caminin kubbesindeki taşlarını durdurmak vaziyeti ve muallakta durdurması, bir ustaya verilse o vaziyeti onlara kolayca verebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
But if it is referred to the stones themselves, they will all have to be both absolutely dominant and  absolutely subject to each other in order to support each other in that suspended position. For the work the master builder performs easily to be carried out, work a hundred times greater, of a hundred builders, will have to be carried out, only then may such a position be achieved.
Eğer o vaziyete girmesi, taşlara havale edilse her bir taş umum taşlara hem hâkim-i mutlak hem mahkûm-u mutlak olmak lâzım gelir. Tâ ki birbirine baş başa verip muallakta durabilsinler. O halde o ustanın kolayca gördüğü işini görmek için yüz usta kadar, yüz derece işinden daha ziyade işler görülecek, sonra o vaziyetler alınacak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Third Comparison:''' For example, since the globe of the earth is an official, a soldier, of the Single One of Unity which heeds that single One’s single command, such results are  obtained as the change of the seasons, the alternation of day and night, the lofty, majestic motions of the heavens, and the changes in the cinema-like celestial scenes. On receiving the single command of that Single One, in rapturous joy at its duty, a single soldier like the earth  rises to revolve in two motions like an ecstatic Mevlevi dervish, and is the means to those splendid results being achieved. It is as if the single soldier is commanding magnificent manoeuvres on the face of the universe.
'''Üçüncü Temsil:''' Mesela küre-i arz, Zat-ı Ferd-i Vâhid’in bir memuru, bir neferi olduğundan yalnız o bir tek nefer, o tek zatın tek emrini dinlediği için, mevsimlerin husulü ve gece ve gündüz vakitlerinin vücudu ve semavattaki ulvi ve haşmetli harekâtın zuhuru ve sinemavari semavî levhaların tebdili gibi neticeleri istihsal için arz gibi bir tek nefer, bir tek zatın bir tek emrini almakla, o vazifenin neşesinden gelen bir cazibe ile meczup mevlevî gibi semâa kalkar, bütün o muhteşem neticelerin husulüne ve zuhuruna vesile olur. Güya o tek nefer, kâinat yüzündeki muhteşem manevraya bir kumandanlık eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If not ascribed to a Single One whose rule of divinity  and sovereignty of dominicality encompass the whole universe, and whose command and rule cover all beings, those results, heavenly maneouvres, and earthly  seasons could only be obtained by millions of stars and globes a thousand times larger than the earth travelling the long distance of millions of years every twenty-four hours and every year.
Eğer hâkimiyet-i uluhiyeti ve saltanat-ı rububiyeti umum kâinatı ihata eden ve hüküm ve emri umum mevcudata geçen bir Zat-ı Ferd’e verilmezse o halde o neticeleri, o semavî manevrayı ve arzî mevsimleri tahsil etmek için küre-i arzdan bin defa büyük milyonlarla yıldızlar ve küreler, milyonlar sene uzun bir mesafeyi her yirmi dört saatte, her bir senede gezmekle o neticeler gösterilebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, those results being obtained through the two motions – in its orbit and on its axis like an ecstatic Mevlevi dervish – of a single official like the globe of the earth, is  an example of the infinite ease there is in divine unity. While their being obtained through endlessly long ways millions of times more difficult than the motion described above is an example of just how difficult, indeed, impossible is the way of associating partners with God  and unbelief, and just what impossible, absurd things are found on it.
İşte küre-i arz gibi bir tek memur, meczup bir mevlevî gibi mihveri ve medarı üstünde iki hareketle hasıl olan o haşmetli neticelerin husulü ise vahdette ne derece hadsiz suhulet olduğuna bir misal olması gibi, aynı neticeleri kazanmak için milyonlar defa o hareketten daha müşkül ve hadsiz uzun yollar ile o neticeleri kazanmak ne derece müşkülatlı, belki muhal olduğuna; şirk ve küfrün yolunda ne derece muhaller, bâtıl şeyler bulunduğuna misaldir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Consider the ignorance  of those who  worship  causes  and  nature through the following example: you can understand how far from reason it is and how ignorant to suppose that after preparing in orderly fashion through his wondrous art the parts or machinery of a wonderful factory, or marvellous clock, or splendid palace, or fine book, a person does not himself assemble the parts easily and work them, but with protracted and high expense makes each part, each mechanism, and even each sheet of paper and pen into extraordinary machines in order to make the parts themselves construct and work the factory, palace, and clock, and write the book instead of the craftsman. And he refers to them the art and craft, which is the means of displaying all his arts and skills, which he has great desire to exhibit.
Esbaba tapanların ve tabiat-perestlerin cehaletlerine bu misal ile bak. Mesela “Bir zat hârika bir fabrikanın veya acib bir saatin veya muhteşem bir sarayın veya mükemmel bir kitabın gayet muntazam bir surette eczalarını, çarklarını fevkalâde sanatıyla hazır ettikten sonra, kendisi kolayca o eczaları terkip edip işletmeyerek, belki çok uzun masraflarla o eczaları kendi kendine işlemek ve o usta yerine fabrikayı, sarayı, saati yapmak, kitabı yazmak için her bir cüzü, her bir çarkı, hattâ kâğıdı, kalemi birer hârika makine hükmüne getiriyor. Ve teşhirini çok istediği bütün hünerlerini, kemalâtını izhara vesile olan o üstadlığını ve sanatını onlara havale ediyor.” diye zannetmek, ne derece akıldan uzak ve cehalet olduğunu anlarsın!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In just the same way, those who attribute creation to causes and nature fall into compounded  ignorance. For  above nature and causes are  extremely well-ordered works of art, and they too are artefacts like other creatures. The one who makes them thus, makes their results too and displays them together. The one who makes the seed, also makes the tree above it. And the one who makes the tree, is the one who makes the  fruits above it. Otherwise  further  well-ordered  natures and causes  would  be necessary for other, different natures and causes to come into existence. And so on, ad infinitum. One would have to accept the  existence of an infinite, meaningless, impossible chain of illusory fancies. This would be the most extraordinary ignorance.
Aynen öyle de esbaba ve tabiatlara icad isnad edenler, muzaaf bir cehalete düşerler. Çünkü tabiatların ve sebeplerin üstünde dahi gayet muntazam bir eser-i sanat var, onlar da sair mahlukat gibi masnûdurlar. Onları öyle yapan zat, onların neticelerini dahi yapar, beraber gösteriyor. Çekirdeği yapan, onun üstünde ağacı o yapar; ve ağacı yapan, onun üstünde meyveleri dahi o icad eder. Yoksa ayrı ayrı tabiatların, sebeplerin vücuda gelmeleri için yine muntazam başka tabiatları, sebepleri isteyecekler. Ve hâkeza gitgide nihayetsiz, manasız, imkânsız bir silsile-i mevhumatı mevcud kabul etmek lâzım gelir. Bu ise cehaletlerin en antikasıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Beşinci_İşaret"></span>
=== Beşinci İşaret ===
===FIFTH INDICATION===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
We have demonstrated with decisive proofs in many  places that the most fundamental characteristic of rulership is independence and separateness. Even the weak  shadow of rulership in impotent men vehemently rejects the interference of others and does not permit others to meddle in its duty, and in this way preserves its independence. Many kings have mercilessly put to death their innocent children and loved brothers on  account of this rejection of interference.
Çok yerlerde kat’î delillerle ispat etmişiz ki hâkimiyetin en esaslı hâssası; istiklaldir, infiraddır. Hattâ hâkimiyetin zayıf bir gölgesi, âciz insanlarda dahi istiklaliyetini muhafaza etmek için gayrın müdahalesini şiddetle reddeder ve kendi vazifesine başkasının karışmasına müsaade etmez. Çok padişahlar bu redd-i müdahale haysiyetiyle masum evlatlarını ve sevdiği kardeşlerini merhametsizce kesmişler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
That is to say, independence, separateness, and the  rejection of the interference of others are the most basic characteristics of true rulership, and  are its inseparable necessities and perpetual essentials.
Demek, hakiki hâkimiyetin en esaslı hâssası ve infikâk kabul etmez bir lâzımı ve daimî bir muktezası; istiklaldir, infiraddır, gayrın müdahalesini reddir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It is because of this characteristic that divine rulership, which is at the degree of absolute dominicality, most vehemently rejects the association of any partners and the participation and  interference of others. The Qur’an of Miraculous Exposition too, insistently, repeatedly, and  sternly, indicates  divine  unity and  rejects  with severe threats the association of partners with God.
İşte bu çok esaslı hâssa içindir ki rububiyet-i mutlaka derecesindeki hâkimiyet-i İlahiye, gayet şiddetle şirki ve iştiraki ve müdahale-i gayrı reddettiğinden, Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan dahi gayet hararetle ve şiddetle ve pek çok tekrar ile tevhidi gösterip şirki, iştiraki azîm tehditlerle reddediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, the divine rulership in dominicality necessitates divine unity and indicates a most powerful motive and necessitating cause for it. So too the infinitely perfect order and harmony on the face of the universe, apparent from the totality  of  the  universe  and  the  stars, and  the  plants, animals  and  minerals  to particulars, individuals, and minute particles, form an indubitably veracious witness to and clear proof of  that singleness and unity. For if others had interfered, this most sensitive balance, order, and  regularity of the universe would have been spoilt and signs of disorder would have been apparent. In accordance with the meaning of the verse, If there were in the heavens and the earth, other gods besides God, there would have been confusion in both!,(21:22)
İşte rububiyetteki hâkimiyet-i İlahiye, tevhid ve vahdeti kat’î bir surette iktiza ettiği ve gayet kuvvetli bir dâîyi ve gayet şiddetli bir muktezîyi gösterdiği gibi, kâinat yüzündeki nihayet derecede mükemmel ve mecmu-u kâinattan, yıldızlardan tut tâ nebatat, hayvanat, maadin tâ cüz’iyat ve efrada ve zerrelere kadar görünen intizam-ı ekmel ve insicam-ı ecmel; o ferdiyete, o vahdete hiçbir cihetle şüphe getirmez bir şahid-i âdil, bir bürhan-ı bâhirdir. Çünkü gayrın müdahalesi olsa bu gayet hassas nizam ve intizam ve muvazene-i kâinat elbette bozulacaktı ve intizamsızlık eseri görünecekti. لَو۟ كَانَ فٖيهِمَٓا اٰلِهَةٌ اِلَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتَا âyetinin sırrıyla bu hârika mükemmel nizam-ı kâinat karışacaktı ve fesada girecekti. Halbuki فَار۟جِعِ ال۟بَصَرَ هَل۟ تَرٰى مِن۟ فُطُورٍ âyetiyle zerrattan tâ seyyarata, ferşten tâ arşa kadar hiçbir cihetle kusur ve noksan ve müşevveşiyet eseri görülmediğinden, gayet parlak bir surette, bu nizam-ı kâinat ve şu intizam-ı mahlukat ve şu muvazene-i mevcudat, ism-i Ferd’in cilve-i a’zamını gösterip vahdete şehadet eder.
this wondrous, perfect order of the universe would have been thrown into confusion and been spoilt. Whereas, according to the verse,So turn your vision again; do you see any flaw?,(67:3) from minute particles to the planets, from the ground to the divine throne, there is no sign of fault, defect, or confusion. Thus the order of the universe and of creatures and the balance of beings, demonstrate most brilliantly the greatest manifestation of the name of Single and testify to divine unity.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Moreover, since, through the mystery of the manifestation of divine oneness, the tiniest  living creature is a miniature sample of the universe and a small index of it, only the One who holds the whole universe in the grasp of His power can lay claim to it. And since, in regard to creation, a seed is not inferior to a tree, and a tree is a small universe, and all living beings are like small universes and small worlds, this mystery of divine oneness has made the association of partners with God impossible.
Hem cilve-i ehadiyet sırrıyla, en küçük bir zîhayat mahluk, kâinatın bir misal-i musağğarası ve küçük bir fihristesi hükmünde olduğundan o tek zîhayata sahip çıkan, bütün kâinatı kabza-i tasarrufunda tutan zat olabilir. Ve bir çekirdek, hilkatçe bir ağaçtan geri olmadığı; ve bir ağaç, küçük bir kâinat hükmünde olduğu; her bir zîhayat dahi küçük bir kâinat ve küçük bir âlem hükmünde olduğundan bu sırr-ı ehadiyet cilvesi, şirk ve iştiraki muhal derecesine getiriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
By virtue of this mystery, the universe is not only an indivisible whole, but is also by its nature, a universal whose division and being broken up into parts is impossible and which does  not accept participation and numerous hands in its creation. Thus, since each part of it is a particular and  individual part, and  the  whole also  is a universal, it precludes the participation of others in it. It proves to the degree of being self-evident the greatest  manifestation of the name of Single, the reality of divine unity, and this mystery of divine oneness.
Bu kâinat, o sır ile; değil yalnız tecezzi kabul etmez bir külldür; belki mahiyetçe, inkısam ve iştiraki ve tecezzisi imkânsız ve müteaddid elleri kabul etmez bir küllî hükmüne geçtiğinden ondaki her bir cüz, bir cüz’î ve bir ferdî hükmünde ve o küll dahi bir küllî hükmünde olduğundan hiçbir cihetle iştirakin imkânı olmuyor. Bu ism-i Ferd’in cilve-i a’zamı, hakikat-i tevhidi bu sırr-ı ehadiyetle bedahet derecesinde ispat ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, since the realms of beings in the universe are interwoven and interbonded and  the  functions  of  each  look  to  all, it  has  made  the  universe, in  respect  of dominicality and creation, like an indivisible whole. So too, the all-encompassing general acts in the universe are interwoven and interpenetrated. For example, the acts of nurturing and giving of sustenance are apparent at the same instant within the act of giving life. And the acts of ordering and decking out the living creature’s body are observed at the same time within those acts of nurturing and giving of life. And at the same time the acts of giving of form, raising, and regulating strike the eye within those acts of  nurturing, giving  life,  ordering, and  decking  out. And  so  on, since  such  all- encompassing  and  general  acts  are  interpenetrated  and  one  within  the  other  and blended together like the seven colours in light, indeed, are united; and since each of those acts encompasses and embraces most beings and are a single act and by nature are the same; and  since the one who performs the acts must be the same; and since each of them pervades the  whole universe  and  unites with the  other  acts  in co- operation and assistance; it has made the universe into an indivisible whole.
Evet, kâinatın envaları birbiri içine girift olması ve kenetleşmesi ve her birinin vazifesi umuma baktığı cihetle kâinatı rububiyet ve icad noktasında tecezzi kabul etmez bir küll hükmüne getirdiği misillü; kâinatta faaliyet gösteren ef’al-i umumiye-i muhita dahi birbirinin içinde tedahül cihetiyle, yani mesela hayat vermek fiili içinde, aynı anda iaşe ve terzîk fiili görünüyor. Ve o iaşe, ihya fiilleri içinde aynı zamanda o zîhayatın cesedini tanzim, teçhiz fiilleri müşahede olunuyor. Ve o iaşe, ihya, tanzim, teçhiz fiilleri içinde; aynı vakitte tasvir, terbiye ve tedbir fiilleri nazara çarpıyor. Ve hâkeza… Böyle muhit ve umumî ef’alin birbiri içine tedahülü ve girift olması ve ziyadaki yedi renk gibi imtizaç belki ittihat etmesi haysiyetiyle ve o ef’alin her biri, mahiyetçe bir birlik ve vahdet içinde ekser mevcudata ihatası ve şümulü ve vahdanî birer fiil olduğundan herhalde fâilinin bir tek zat olması ve her biri, umum kâinatı istila etmesi ve sair ef’al ile muavenettarane birleşmesi itibarıyla, kâinatı tecezzi kabul etmez bir küll hükmüne getirdiği gibi zîhayat mahlukların her birisi; kâinatın bir çekirdeği, bir fihristesi, bir numunesi hükmünde olduğundan, kâinatı rububiyet noktasında tecezzi ve inkısamı imkân haricinde bir küllî hükmüne getirmiştir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Similarly, since all living creatures are like seeds, indexes, and samples of the universe, it has made the universe from the point of view of  dominicality like a universal whose division and breaking into parts is impossible. That is to say, the universe is a totality so that to be Lord and Sustainer of a part of it is only possible by being Lord and Sustainer of the whole. And it is a universal so that each part of it has become like a single member; to make any one single member submit to His dominicality is only possible by subjugating the universal.
Demek kâinat öyle bir külldür ki bir cüze Rab olmak, umum o külle Rab olmakla olur. Ve öyle bir küllîdir ki her bir cüz, bir fert hükmüne geçip bir tek ferde rububiyetini dinlettirmek, umum o küllîyi musahhar etmekle olabilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Altıncı_İşaret"></span>
=== Altıncı İşaret ===
===SIXTH INDICATION===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dominical singleness and divine unity are the means and basis of all perfections,(*<ref>*In fact, divine unity is the clearest proof and most powerful evidence for the existence of endless divine perfections and beauty. For if the universe’s Maker is known to be the Unique One of Unity, all the perfections and beauty of the universe are known to be the shadows, manifestations, signs, and distillations of the sacred perfections and beauty present in that Maker of Unity. Otherwise the universe’s perfections and beauties would have pertained to creatures and causes, and the eternal treasury of divine perfections would have remained unknown for the human mind, and without a key.</ref>)
Ferdiyet-i Rabbaniye ve vahdet-i İlahiye, bütün kemalâtın '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Hattâ hadsiz kemal ve cemal-i İlahînin tahakkukuna en zâhir bürhan ve en kuvvetli bir delil, vahdettir. Çünkü kâinatın sâni’i Vâhid-i Ehad bilinse bütün kâinattaki kemalât ve cemaller, o Sâni’-i Vâhid’de bulunan kudsî kemalâtın ve cemallerin gölgeleri ve cilveleri ve işaretleri ve tereşşuhatları olduğu bilinecek. Yoksa kâinatın kemalâtı ve cemalleri, mahlukata ve şuursuz bir kısım esbaba ait kalacaktı. O vakit akl-ı beşer nazarında kemalât-ı İlahiyenin hazine-i sermediyesi anahtarsız, meçhul kalırdı.</ref>)''' medarı, esası olduğu ve kâinatın hilkatindeki hikmetlerin ve maksatların menşei ve madeni olduğu gibi zîşuur ve zîaklın, hususan insanların metalibinin ve arzularının husul bulmasının menbaı ve çare-i yegânesidir. Eğer ferdiyet olmazsa beşerin bütün metalib ve arzuları sönecek. Hem hilkat-i kâinatın neticeleri hiçe inecek hem mevcud ve muhakkak olan ekser kemalâtın in’idamına vesile olacak.
and the source and origin of the purposes and wisdom in the universe’s creation. They are also the source and sole means of attaining the wishes and desires of conscious beings and rational beings, and particularly of man. If not for divine singleness, all man’s wishes and demands would  be extinguished. The results of the universe’s creation would also decline  to  nothing,  and the majority of existent,  certain perfections would be annihilated.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, man has an intense, unshakeable, passionate desire for immortality. Only  One  who through the mystery of singleness holds the whole universe in His grasp and can close down this world and open up the hereafter as easily as shutting up one house and  opening  another  can satisfy this  desire.  And  like this  one, man’s thousands of desires which stretch to eternity and are spread throughout the universe are tied to the mystery of singleness and the reality of divine unity. If not for divine singleness, they would not be, they would be fruitless. And if not for the Single One who through divine unity has disposal over the entire universe, those desires could not be satisfied. And even supposing they were, they would be so very deficiently.
Mesela, insanda en şedit ve sarsılmaz ve aşk derecesinde bir arzu-yu beka var. Ve o matlabı vermek için bütün kâinatı sırr-ı ferdiyetle kabzasında tutan ve bir menzili kapayıp öbür menzili açmak gibi kolay bir surette dünyayı kapayıp âhireti açabilir bir zat, o arzu-yu bekayı yerine getirebilir. Ve bu arzu gibi, ebede uzanmış ve kâinatın etrafına yayılmış beşerin binler arzuları, sırr-ı ferdiyete ve hakikat-i tevhide bağlıdırlar. Eğer o ferdiyet olmazsa onlar olmaz, akîm kalırlar. Ve vahdetle bütün kâinata birden tasarruf eden bir Zat-ı Ferd olmazsa o matlablar yerine gelmez. Faraza gelse de çok nâkıs olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It is because of this mighty mystery that the Qur’an of Miraculous Exposition repeatedly and  fervently and  with  elevated eloquence  teaches divine unity and singleness. Similarly, all the  prophets, purified  scholars, and saints found their greatest pleasure and happiness in the profession of divine unity, “There is no god but God.”
İşte bu sırr-ı azîm içindir ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan, tevhid ve ferdiyeti pek çok tekrar ile kuvvetli bir hararetle, yüksek bir halâvetle ders verdiği gibi bütün enbiya ve asfiya ve evliya en büyük zevklerini ve saadetlerini, kelime-i tevhid olan لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ da buluyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Yedinci_İşaret"></span>
=== Yedinci İşaret ===
===SEVENTH INDICATION===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Just as Muhammad (Upon whom be blessings and peace) taught, proved, and proclaimed most perfectly the true affirmation of divine unity in all its degrees, so his messengership was established as surely and certainly as divine unity. For since he taught divine unity, the greatest reality in the sphere of existence, together with all its truths, it may be said that all the arguments proving divine unity indirectly though decisively prove his messengership, the authenticity of his duty, and the rightness of his cause. Yes, a messengership that discovered and truly taught divine singleness and unity, which bring together those  thousands of elevated truths, is most definitely necessitated and required by that singleness and unity; they certainly require it.
İşte bu tevhid-i hakikiyi bütün meratibiyle en mükemmel bir surette ders veren, ispat eden, ilan eden Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın risaleti, elbette o tevhidin kat’iyeti derecesinde sabit olmak lâzım gelir. Çünkü madem daire-i vücudun en büyük hakikati olan tevhidi bütün hakaikiyle o zat ders veriyor. Elbette tevhidi ispat eden bütün bürhanlar, dolayısıyla onun risaletini ve vazifesinin hakkaniyetini ve davasının doğruluğunu dahi kat’î ispat eder, denilebilir. Evet, böyle binler hakaik-i âliyeyi cem’eden, ferdiyet ve vahdaniyeti hakkıyla keşfedip ders veren bir risalet; gayet kat’î bir surette o tevhid, o ferdiyetin muktezasıdır ve lâzımıdır. Onlar, onu herhalde isterler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, Muhammad (Upon whom be blessings and peace) carried out that duty to the letter. Now, we shall explain by way of example, three out of numerous evidences and causes that testify to the importance  and elevatedness of his collective personality, attesting that it is a sun in the universe.
İşte o vazifeyi tam tamına yerine getiren Zat-ı Ahmediye aleyhissalâtü vesselâmın şahsiyet-i maneviyesinin derece-i ehemmiyetine ve ulviyetine ve bu kâinatın bir güneşi olduğuna şehadet eden pek çok delillerden, sebeplerden üç tanesini numune olarak beyan ediyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The First:''' In accordance with the rule “The cause is like the doer,” the equivalent of all the good  deeds  performed  throughout  the centuries  by  all  his community has passed to the book of good deeds of Muhammad (Upon whom be blessings  and peace). So too, by thinking of the certain acceptance of the salawa\t prayers for the Prophet (UWBP), which every day all his community recite for him, and the station and degree that those endless prayers necessitate, it may be understood that the collective personality of Muhammad (UWBP) is a sun in the universe.
'''Birincisi:''' Umum ümmet, umum asırlarda işledikleri umum hasenatın bir misli اَلسَّبَبُ كَال۟فَاعِلِ sırrınca, Zat-ı Ahmediye aleyhissalâtü vesselâmın sahife-i hasenatına geçtiği gibi umum ümmet, her günde ettikleri salavat duasının kat’î makbuliyeti cihetiyle, o hadsiz duaların iktiza ettikleri makam ve mertebeyi düşünmekle, şahsiyet-i maneviye-i Muhammediye aleyhissalâtü vesselâmın bu kâinat içinde nasıl bir güneş olduğu anlaşılır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The Second:''' Think of Muhammad’s (Upon whom be blessings and peace) spiritual  progress: his essential being was the source, seed, life, and means of the mighty tree of the world of Islam: it arose from his performing with his extraordinary capacity and faculties the sacred worship and glorifications which form the spiritual aspects of the world of Islam,perceiving all their meaning; so understand  how much more elevated than other sainthoods was the sainthood of Muhammadan (UWBP) worship, by which he rose to the rank of God’s beloved.
'''İkincisi:''' Âlem-i İslâm’ın şecere-i kübrasının menşei, çekirdeği, hayatı, medarı olan mahiyet-i Muhammediye aleyhissalâtü vesselâmın fevkalâde istidat ve cihazatıyla, âlem-i İslâmiyet’in maneviyatını teşkil eden kudsî kelimatı, tesbihatı, ibadatı en evvel bütün manalarıyla hissedip yapmaktan gelen terakkiyat-ı ruhiyesini düşün; habibiyet derecesine çıkan ubudiyet-i Muhammediyenin (asm) velayeti, sair velayetlerden ne kadar yüksek olduğunu anla!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
At one time, a single glorification was unfolded to me in one of the prayers in a manner close to how the Companions of the Prophet perceived them, and it appeared to me as important as a month’s worship. I understood the Companions’ high worth. It meant that in the early days of Islam, the effulgence and light proceeding from the sacred words had  a  different quality. Their newness  imparted a different flavour, subtlety, and freshness that with the passage of time have become obscured and have diminished  through  neglect. With his wondrous capacity Muhammad  (UWBP) received them new and fresh from their original source, the Most Pure and Holy Essence, and absorbed and  assimilated them. He could therefore receive  the effulgence from a single glorification that others could  receive only from a years’ worship.
Bir zaman bir tek tesbihin, bir tek namazda, sahabelerin tarz-ı telakkisine yakın bir surette bana inkişafı, bir ay kadar ibadet derecesinde ehemmiyetli göründü. Sahabelerin yüksek kıymetini onunla anladım. Demek bidayet-i İslâmiyede kelimat-ı kudsiyenin verdiği feyiz ve nurun başka bir meziyeti var. Tazeliği haysiyetiyle başka bir letafeti, bir taraveti, bir lezzeti var ki gaflet perdesi altında mürur-u zamanla gizlenir, azalır, perdelenir. Zat-ı Muhammediye (asm) ise onları menba-ı hakikisinden (Zat-ı Akdes’ten) turfanda, taze olarak fevkalâde istidadıyla almış, emmiş, massetmiş. Bu sırra binaen o zat, bir tek tesbihten, başkasının bir sene ibadeti kadar feyiz alabilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
From this you may understand the degree Muhammad (Upon whom be blessings and peace) progressed through the degrees of perfections, which are without bound or limit.
İşte bu nokta-i nazardan Zat-ı Muhammediye aleyhissalâtü vesselâmın, haddi ve nihayeti olmayan meratib-i kemalâtta ne derece terakki ettiğini kıyas et.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The Third:''' Since mankind is the pivot of all the Creator’s purposes in the universe; and since with his superior understanding man has received the addresses of that  Glorious  One; and since Muhammad (UWBP) was  the  most  famous  and renowned of mankind, and as his works and achievements testify, its most perfect and magnificent  individual; that Single One of Glory took Muhammad (UWBP) as His addressee in the name of mankind, indeed, on account of the whole universe; He made manifest in him boundless effulgences and endless perfections.
'''Üçüncüsü:''' Bu kâinatın Hâlık’ı, bu kâinattaki bütün makasıdının en ehemmiyetli medarı nev-i insan olduğundan ve bütün hitabat-ı Süb­haniyenin en anlayışlı bir muhatabı nev-i beşer olduğundan; o nev-i beşer içinde en meşhur, en namdar ve âsârıyla ve icraatıyla en mükemmel, en muhteşem fert olan Zat-ı Muhammediye’yi (asm) o nevi namına, belki umum kâinat hesabına kendine muhatap eden Zat-ı Ferd-i Zülcelal, elbette onu hadsiz kemalâtta hadsiz feyzine mazhar etmiştir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
There are numerous points like these three that prove conclusively that just as the collective personality of Muhammad (UWBP) is the spiritual sun of the universe, so is it the supreme sign of the mighty Qur’an known as the universe, and the greatest name of that Supreme Distinguisher between Truth and Falsehood, and the mirror of the  greatest  manifestation  of  the  name  Single.
İşte bu üç nokta gibi çok noktalar var, kat’î bir surette ispat ederler ki şahsiyet-i maneviye-i Muhammediye (asm), kâinatın manevî bir güneşi olduğu gibi, bu kâinat denilen Kur’an-ı Kebir’in âyet-i kübrası ve o Furkan-ı A’zam’ın ism-i a’zamı ve ism-i Ferd’in cilve-i a’zamının bir âyinesidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
We  beseech  the  Single, Unique, Eternally Besought One that blessings  and peace to the number of particles of the universe multiplied by the seconds of the minutes of all time descend on Muhammad (Upon whom be blessings and peace) from the infinite treasury of His mercy.
Kâinatın umum zerratının umum zamanlarındaki umum dakikalarının bütün âşirelerine darbedilip, hasıl-ı darb adedince o Zat-ı Ahmediye’ye salât ü selâm, nihayetsiz hazine-i rahmetinden inmesini, Zat-ı Ferd-i Ehad-i Samed’den niyaz ediyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Glory be unto You! We have no knowledge save that which You have taught us; indeed, You are All-Knowing, All-Wise.(2:32)
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Otuzuncu_Lem’a’nın_Beşinci_Nüktesi"></span>
== Otuzuncu Lem’a’nın Beşinci Nüktesi ==
==THE FIFTH POINT The Divine Name Ever-Living==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Look, then, to the signs of God’s mercy – how He restores life to the earth after its death – verily He it is Who quickens the dead, for He is powerful over all things.(30:50)There appeared to my mind in the distance in the month of Shawwal in Eskişehir Prison a  fine point concerning this mighty verse, and another about the following mighty verse,God! There is no god but He, the Living, the Self-Subsisting, Eternal. No slumber can seize Him nor sleep,(2:255)together with a manifestation of the name Ever-Living, which is the greatest name or one of the two lights of the greatest name or one light of its six lights. I did not record them, for at the time I was unable to swiftly capture that sacred bird. Now after it has drawn away, I shall at least indicate briefly by means of a number of signs a few rays of that supreme truth and sublime light.
فَان۟ظُر۟ اِلٰٓى اٰثَارِ رَح۟مَتِ اللّٰهِ كَي۟فَ يُح۟يِى ال۟اَر۟ضَ بَع۟دَ مَو۟تِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُح۟يِى ال۟مَو۟تٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ قَدٖيرٌ âyet-i azîmenin ve اَللّٰهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ال۟حَىُّ ال۟قَيُّومُ لَا تَا۟خُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَو۟مٌ âyet-i azîmin birer nüktesi ile ism-i a’zam veyahut ism-i a’zamın iki ziyasından bir ziyası veya altı nurundan bir nuru olan '''ism-i Hayy’'''ın bir cilvesi, şevval-i şerifte, Eskişehir Hapishanesinde uzaktan uzağa aklıma göründü. Vaktinde kaydedilmedi ve çabuk o kudsî kuşu avlayamadık. Tebâud ettikten sonra hiç olmazsa bazı remizlerle o hakikat-i ekberin ve nur-u a’zamın bazı şuâlarını muhtasaran göstereceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Birinci_Remiz"></span>
=== Birinci Remiz ===
===FIRST SIGN===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The index-like answer to the questions “What is life?”and “What is its true nature and purpose?”, which are a greatest manifestation of the names of Ever-Living and Giver of Life, is this:
İsm-i Hay ve ism-i Muhyî’nin bir cilve-i a’zamından olan “Hayat nedir? Ve mahiyeti ve vazifesi nedir?” sualine karşı fihristevari cevap şudur ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Life is:The most important aim of the universe; Its greatest result;Its most brilliant light; Its subtlest leaven;Its distilled essence; Its most perfect fruit;
'''Hayat,''' şu kâinatın en ehemmiyetli gayesi, hem en büyük neticesi, hem en parlak nuru, hem en latîf mâyesi, hem gayet süzülmüş bir hülâsası, hem en mükemmel meyvesi, hem en yüksek kemali, hem en güzel cemali, hem en güzel ziyneti, hem sırr-ı vahdeti, hem rabıta-i ittihadı, hem kemalâtının menşei, hem sanat ve mahiyetçe en hârika bir zîruhu, hem en küçük bir mahluku bir kâinat hükmüne getiren mu’cizekâr bir hakikati, hem güya kâinatın küçük bir zîhayatta yerleşmesine vesile oluyor gibi koca kâinatın bir nevi fihristesini o zîhayatta göstermekle beraber, o zîhayatı ekser mevcudatla münasebettar ve küçük bir kâinat hükmüne getiren en hârika bir mu’cize-i kudrettir.
Its most elevated perfection; Its finest beauty;
</div>
Its most beautiful adornment; The secret of its undividedness; The bond of its unity;The source of its perfections; In regard to art and nature, a most wondrous being endowed with spirit; A miraculous reality which makes the tiniest creature into a universe; A most extraordinary miracle of divine power that connects the animate creature to most beings and makes it a tiny universe as well as being the means whereby the universe is situated in a tiny animate creature and displays a sort of index of the huge universe in the creature;


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A wondrous divine art that makes a tiny part the greatest whole, and makes a particular a universal or world, and shows that in regard to dominicality the universe is an indivisible whole or universal that cannot be broken into parts and which accepts no participation;
Hem en büyük bir küll kadar –hayat ile– küçük bir cüzü büyülten ve bir ferdi dahi küllî gibi bir âlem hükmüne getiren ve rububiyet cihetinde kâinatı tecezzi ve iştiraki ve inkısamı kabul etmez bir küll ve bir küllî hükmünde gösteren fevkalâde hârika bir sanat-ı İlahiyedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The most brilliant, the most decisive, and the most perfect of proofs testifying to the necessary  existence of the Ever-Living and Self-Subsistent  One; and among divine artefacts is the lightest  and most apparent, and  the most valuable and abundant, and the purest, most shining, and most meaningful embroidery of dominical art;
Hem kâinatın mahiyetleri içinde Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un vücub-u vücuduna ve vahdetine ve ehadiyetine şehadet eden bürhanların en parlağı, en kat’îsi ve en mükemmeli hem masnuat-ı İlahiye içinde en hafîsi ve en zâhiri, en kıymettarı ve en ucuzu, en nezihi ve en parlak ve en manidar bir nakş-ı sanat-ı Rabbaniyedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A graceful, refined, delicate manifestation of divine mercy which makes other beings serve itself;
Hem sair mevcudatı kendine hâdim ettiren nâzenin, nazdar, nazik bir cilve-i rahmet-i Rahmaniyedir. Hem şuunat-ı İlahiyenin gayet câmi’ bir âyinesidir. Hem Rahman, Rezzak, Rahîm, Kerîm, Hakîm gibi çok esma-i hüsnanın cilvelerini câmi’ ve rızık, hikmet, inayet, rahmet gibi çok hakikatleri kendine tabi eden ve görmek ve işitmek ve hissetmek gibi umum duyguların menşei, madeni bir acube-i hilkat-i Rabbaniyedir.
A comprehensive mirror of the divine attributes;
</div>
A wonder of dominical creation comprising the manifestations of such numerous most  beautiful names as Merciful, Provider, Compassionate, Munificent, and All- Wise, that subjects to itself many truths like sustenance, wisdom, grace, and mercy, and is the source and origin of all the senses, like sight, hearing, and touch;


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A transformation-machine in the vast workshop of the universe that continuously cleanses everywhere, purifies, allows progress, and illuminates, while living bodies, the dwellings of life, are guesthouses, schools, and  barracks  for instructing and illuminating the caravans of particles, enabling them to perform their duties. Quite simply the Ever-Living Self-Subsistent One makes subtle this dark, transient, lowly world, illuminates it and gives it a sort of permanence, preparing it to go to another, everlasting world;
Hem hayat, bu kâinatın tezgâh-ı a’zamında öyle bir istihale makinesidir ki mütemadiyen her tarafta tasfiye yapıyor, temizlendiriyor, terakki veriyor, nurlandırıyor. Ve zerrat kafilelerine, güya hayatın yuvası olan cesedi o zerrelere vazife görmek, nurlanmak, talimat yapmak için bir misafirhane, bir mektep, bir kışladır. Âdeta Zat-ı Hay ve Muhyî, bu makine-i hayat vasıtasıyla bu karanlıklı ve fâni ve süflî olan âlem-i dünyayı latîfleştiriyor, ışıklandırıyor, bir nevi beka veriyor, bâki bir âleme gitmeye hazırlattırıyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Life’s two faces, that is, its inner and outer faces, are both shining, elevated, and without dirt or defect. It is an exceptional creature on which apparent causes have not been  placed, veiling the disposal of power, in order to show clearly that it has emerged directly without veil or means from the hand of dominical power;
Hem hayatın iki yüzü yani mülk, melekût vecihleri parlaktır, kirsizdir, noksansızdır, ulvidir. Onun için perdesiz, vasıtasız, doğrudan doğruya dest-i kudret-i Rabbaniyeden çıktığını aşikâre göstermek için sair eşya gibi zâhirî esbabı hayattaki tasarrufat-ı kudrete perde edilmemiş bir müstesna mahluktur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The reality of life looks to the six pillars of belief, proving them in meaning and indirectly. That is to say, it is a luminous truth which looks to and proves both the necessary existence of the Necessarily Existent One and His eternal life, and  the realm of the  hereafter  and everlasting life, and the existence of the angels, and the other pillars of belief.
Hem hayatın hakikati, altı erkân-ı imaniyeye bakıp manen ve remzen ispat eder. Yani hem Vâcibü’l-vücud’un vücub-u vücudunu ve hayat-ı sermediyesini hem dâr-ı âhireti ve hayat-ı bâkiyesini hem vücud-u melâike hem sair erkân-ı imaniyeye pek kuvvetli bakıp iktiza eden bir hakikat-i nuraniyedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also, just as life is the purest essence of the universe, distilled from of it, so it is a mighty  mystery producing  thanks, worship, praise, and love,  the  most important divine purposes in the universe and most important results of the world’s creation.
Hem hayat, bütün kâinattan süzülmüş en safi bir hülâsası olduğu gibi, kâinattaki en mühim bir maksad-ı İlahî ve hilkat-i âlemin en mühim neticesi olan şükür ve ibadet ve hamd ve muhabbeti netice veren bir sırr-ı a’zamdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
So  consider these twenty-nine significant, valuable characteristics of life, and elevated, general duties. Then look and see the tremendousness of the name of Ever- Living behind the  name of Giver of Life. Understand too how with these immense characteristics and fruits of life, the name of Ever-Living is a greatest name.
İşte, hayatın bu mezkûr yirmi dokuz ehemmiyetli ve kıymettar hâssalarını ve ulvi ve umumî vazifelerini nazara al. Sonra bak, Muhyî isminin arkasında ism-i Hayy’ın azametini gör. Ve hayatın bu azametli hâssaları ve meyveleri noktasından, ism-i Hay nasıl bir ism-i a’zam olduğunu bil.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also understand that since life is the most important result of the universe, and its greatest aim and most valuable fruit, it must have an aim and result as vast as the universe. For the tree’s result is its fruit, so the fruit’s result is the future tree by means of the seed. Yes, just as the aim and result of this life is eternal life, so one of its fruits is thanks to the Ever-Living Giver of Life, and worship and praise of Him and love for Him. And just as this thanks, love, praise and worship are the fruit of life, so are they the aim of the universe.
Hem anla ki bu hayat, madem kâinatın en büyük neticesi ve en azametli gayesi ve en kıymettar meyvesidir; elbette bu hayatın dahi kâinat kadar büyük bir gayesi, azametli bir neticesi bulunmak gerektir. Çünkü ağacın neticesi meyve olduğu gibi meyvenin de çekirdeği vasıtasıyla neticesi, gelecek bir ağaçtır. '''Evet, bu hayatın gayesi ve neticesi hayat-ı ebediye olduğu gibi bir meyvesi de hayatı veren Zat-ı Hay ve Muhyî’ye karşı şükür ve ibadet ve hamd ve muhabbettir ki bu şükür ve muhabbet ve hamd ve ibadet ise hayatın meyvesi olduğu gibi kâinatın gayesidir.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Understand also from this, the ugly ignorance and denial, indeed, unbelief, of those who say that the purpose of life is to live comfortably, enjoy oneself heedlessly, and indulge oneself in pleasure, and how  they denigrate and insult the precious bounty of life, gift of consciousness, and bounty of reason, and what  ghastly ingratitude they display.
Ve bundan anla ki bu hayatın gayesini “rahatça yaşamak ve gafletli lezzetlenmek ve heveskârane nimetlenmektir” diyenler, gayet çirkin bir cehaletle; münkirane, belki de kâfirane, bu pek çok kıymettar olan hayat nimetini ve şuur hediyesini ve akıl ihsanını istihfaf ve tahkir edip dehşetli bir küfran-ı nimet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="İkinci_Remiz"></span>
=== İkinci Remiz ===
===SECOND SIGN===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
One would have to write treatises to the number of life’s attributes to explain all its  degrees, attributes, and duties, which is a maximum manifestation of the names Ever-Living  and Giver of Life, mentioned in the index in the First Sign. So since some of them have been elucidated in various parts of the Risale-i Nur, we refer you to them for some of the details, and here point out only a few others.
İsm-i Hayy’ın bir cilve-i a’zamı ve ism-i Muhyî’nin bir tecelli-i eltafı olan bu hayatın Birinci Remiz’deki fihristesi zikredilen bütün mertebeleri ve vasıfları ve vazifeleri beyan etmek, o vasıflar adedince risaleler yazmak lâzım geldiğinden Risale-i Nur’un eczalarında o vasıfların, o mertebelerin, o vazifelerin bir kısmı izah edildiğinden kısmen tafsilatı Risale-i Nur’a havale edip burada birkaç tanesine muhtasaran işaret edeceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It was said in the twenty-third of the twenty-nine properties of life that since life’s two faces are transparent and unsullied, apparent causes have not been made a veil to the disposals of dominical power.
İşte, hayatın yirmi dokuz hâssalarından yirmi üçüncü hâssasında şöyle denilmiştir ki: Hayatın iki yüzü de şeffaf, kirsiz olduğundan esbab-ı zâhiriye, ondaki tasarrufat-ı kudret-i Rabbaniyeye perde edilmemiştir. Evet bu hâssanın sırrı şudur ki:
Yes, the meaning of this is as follows:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
for sure everything  in  the  universe contains good and beauty, while evil and ugliness are minor, and have the function of being units of measurement to show the degrees of good and beauty and to augment and multiply their realities. In this way the evil becomes good  and the ugliness, beauty. And apparent causes have been made a veil to the disposals of power so that the complaints and anger arising from  what are to the  superficial view of conscious beings apparently  ugliness, badness, disasters, and calamities, should not be directed to the Ever-Living and Self- Subsistent One, and so that the contact of sacred, pure divine power with apparently vile and filthy things should not offend  the dignity of power. The causes cannot create, but have been placed to be the target of unjust complaints and objections and to preserve the dignity, sacredness, and unblemished nature of divine power.
Kâinatta gerçi her şeyde bir güzellik ve iyilik ve hayır vardır ve şer ve çirkinlik gayet cüz’îdir ve vâhid-i kıyasîdirler ki güzellik ve iyilik mertebelerini ve hakikatlerinin tekessürünü ve taaddüdünü göstermek cihetiyle, o şer ise hayır ve o kubuh dahi hüsün olur. Fakat zîşuurların nazar-ı zâhirîsinde görünen zâhirî çirkinlik ve fenalık ve bela ve musibetten gelen küsmekler ve şekvalar, Zat-ı Hayy-ı Kayyum’a teveccüh etmemek için hem aklın zâhirî nazarında hasis, pis görünen şeylerde, kudsî münezzeh olan kudretin bizzat ve perdesiz onlar ile mübaşereti, kudretin izzetine münafî gelmemek için zâhirî esbablar o kudretin tasarrufatına perde edilmişler. O esbab ise icad edemiyorlar, belki haksız olan şekvalara ve itirazlara hedef olmak ve izzet ve kudsiyet ve münezzehiyet-i kudreti muhafaza içindirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
As is explained in the Introduction to the Second Station of the Twenty-Second Word, Azra’il (Upon whom be peace) supplicated Almighty God concerning his duty of seizing the spirits of the dying, saying: “Your servants will be angry with me.” He was told in reply: “I shall place the veil of illness and calamity between your duty and the dying, then they shall fling their arrows of complaint and objection, not at you, but at those veils.” According to this supplication, Azra’il’s (Upon whom be peace) duty is a veil as other causes are apparent veils, so that the anger and complaints of those who do not see the true, beautiful face of death – beautiful for the people of belief – and do not know the manifestation of mercy on it, are not directed to the Ever-Living and Self- Subsistent One.
Yirmi İkinci Söz’ün İkinci Makamı’nın Mukaddime’sinde beyan edildiği gibi Hazret-i Azrail (as) kabz-ı ervah vazifesi hususunda Cenab-ı Hakk’a münâcat etmiş. Demiş: “Senin kulların benden küsecekler.” Cevaben ona denilmiş: “Senin vazifen ile vefat edenlerin ortasında hastalıklar ve musibetler perdesini bırakacağım; vefat edenler sana değil, belki itiraz ve şekva oklarını o perdelere atacaklar.” Bu münâcatın sırrına göre; ölümün ve vefatın ehl-i iman hakkında hakiki güzel yüzünü görmeyen ve ondaki rahmetin cilvesini bilmeyenlerin küsmeleri ve itirazları Zat-ı Hayy-ı Kayyum’a gitmemek için Hazret-i Azrail’in (as) vazifesi de bir perde olduğu gibi, sair esbablar dahi zâhirî perdedirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, dignity and grandeur require that causes are curtain-holders to the Hand of Power in the  mind’s view, while divine unity and glory demand that causes withdraw their hands and have no true effect.
'''Evet, izzet-i azamet ister ki esbab perdedar-ı dest-i kudret ola aklın nazarında fakat vahdet ve celal ister ki esbab, ellerini çeksinler tesir-i hakikiden.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
However, since both the outer and inner faces of life are without dirt, defect, or fault, there is nothing  to  invite complaints and objections; they hold  no  filth or ugliness contrary to the dignity and sacredness of power. The faces of life, therefore, have been surrendered directly, without veil, to the hand of the life-giving, restoring, resurrecting name of the Ever-Living Self-Subsistent One. Light is the same, and so are existence and the giving of existence. For this reason, creation and the giving of existence look directly without veil to the power of the All-Glorious One. Moreover, since rain is a sort of life and mercy, the time of its precipitation has not been made subject to a regular law, so that at all times of need hands will be raised to the divine court to seek it. If like the rising of the sun, rain had been subject to a law, that vital bounty would not have been sought and asked for at times of need.
Fakat hayatın hem zâhirî hem bâtınî hem mülk hem melekût vecihleri; kirsiz, noksansız, kusursuz olduğundan şekvaları ve itirazları davet edecek maddeler onda bulunmadığı gibi, izzet ve kudsiyet-i kudrete münafî olacak pislik ve çirkinlik olmadığından doğrudan doğruya perdesiz olarak Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un “ihya edici, hayat verici, diriltici” isminin eline teslim edilmişlerdir. Nur da öyledir, vücud ve icad da öyledir. Onun içindir ki icad ve halk doğrudan doğruya, perdesiz, Zat-ı Zülcelal’in kudretine bakar. Hattâ yağmur bir nevi hayat ve rahmet olduğundan vakt-i nüzulü bir muttarid kanuna tabi kılınmamış, tâ ki her vakt-i hâcette eller dergâh-ı İlahiyeye rahmet istemek için açılsın. Eğer yağmur, güneşin tulûu gibi bir kanuna tabi olsaydı o nimet-i hayatiye, her vakit rica ile istenilmeyecekti.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Üçüncü_Remiz"></span>
=== Üçüncü Remiz ===
===THIRD SIGN===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It was said in the twenty-ninth property of life  that  just as the result of the universe is life, so are thanks and worship the result of life, and the cause and ultimate reason for the universe’s creation, and its desired result.Yes, the universe’s Ever-Living Self-Subsistent Maker certainly wants thanks from living creatures in return for His making Himself known and loved through so many sorts of bounties, and He wants their praise and laudation in return for His precious arts, and for His creatures to respond with worship and obedience to His dominical commands.
Yirmi dokuzuncu hâssasında denilmiştir ki kâinatın neticesi hayat olduğu gibi, hayatın neticesi olan şükür ve ibadet dahi kâinatın sebeb-i hilkati ve ille-i gaiyesi ve maksud neticesidir. Evet, bu kâinatın Sâni’-i Hayy-ı Kayyum’u, bu kadar hadsiz enva-ı nimetiyle kendini zîhayatlara bildirip sevdirdiğine mukabil, elbette zîhayatlardan o nimetlere karşı teşekkür ve sevdirmesine mukabil sevmelerini ve kıymettar sanatlarına mukabil medh ü sena etmelerini ve evamir-i Rabbaniyesine karşı itaat ve ubudiyetle mukabele edilmelerini ister.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In accordance with this mystery of dominicality, it is because thanks and worship are  the  most  important  purpose of  every sort  of  life  and  therefore of the  whole universe that the  Qur’an of Miraculous Exposition urges thanks and worship with fervour, intensity, and  sweetness. It states repeatedly that worship is for God alone, thanks is due only to Him, and  praise is particular to Him. To state that thanks and praise should go directly to its True Owner, verses like,It is He Who gives life and death, and to Him [is due] the alternation of night and day.(23:80) * It is He Who gives life and death; and when He decides upon an affair, He says to it: “Be!”, and it is.(40:68) * And gives life to the earth after its death,(30:24)
İşte bu sırr-ı rububiyete göre teşekkür ve ubudiyet, bütün enva-ı hayatın ve dolayısıyla bütün kâinatın en ehemmiyetli gayesi olduğundandır ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan, pek çok hararetle ve şiddetle ve halâvetle şükür ve ibadete sevk ediyor. Ve ibadet Cenab-ı Hakk’a mahsus ve şükür ona lâyık ve hamd ona hastır, diye çok tekrar ile beyan ediyor. Demek bu şükür ve ibadet, doğrudan doğruya Mâlik-i Hakiki’sine gitmek lâzım olduğunu ifade için hayatı bütün şuunatıyla perdesiz kabza-i tasarrufunda tutmasına delâlet eden وَهُوَ الَّذٖى يُح۟يٖى وَ يُمٖيتُ وَلَهُ اخ۟تِلَافُ الَّي۟لِ وَالنَّهَارِ ۝ هُوَ الَّذٖى يُح۟يٖى وَ يُمٖيتُ فَاِذَا قَضٰٓى اَم۟رًا فَاِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن۟ فَيَكُونُ ۝ فَيُح۟يٖى بِهِ ال۟اَر۟ضَ بَع۟دَ مَو۟تِهَا gibi âyetler, pek sarîh bir surette vasıtaları nefyedip doğrudan doğruya hayatı Hayy-ı Kayyum’un dest-i kudretine münhasıran veriyor.
point out that He holds life together with all its attributes, without veil, in the grasp of His  power, and they reject intermediaries explicitly, and ascribe life directly to the Ever-Living  and  Self-Subsistent  One’s  hand  of power, restricting it  to  Him. The verses,For God is He Who gives [all] sustenance – Lord of Power – Steadfast for ever.(51:58) * And when I am ill, it is He Who cures me.(26:80) * He is the One that sends down rain [even] after [men] have given up all hope,(42:28)
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
show that things which provoke thanks such as sustenance, healing and rain, which also invite gratitude and thanks and stimulate a feeling of love and praise, also pertain directly to the Healing Provider, and that causes and intermediaries are a veil; that is, that sustenance, healing, and rain are particular to and restricted to the power of the Ever-Living and Self-Subsistent One. To express this in accordance with the rules of grammar, the restrictive pronoun, “For God is He Who” [Hu ar-Razzaq] and “He is the One that” [Hu aladhi] has been used. The  True Healer is the one who  gives medicines their properties and creates their effects.
Evet, minnettarlık ve teşekkürü davet eden ve muhabbet ve sena hissini tahrik eden, hayattan sonra rızık ve şifa ve yağmur gibi vesile-i şükran şeyler dahi doğrudan doğruya Zat-ı Rezzak-ı Şâfî’ye ait olduğunu, esbab ve vesait bir perde olduğunu هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو ال۟قُوَّةِ ال۟مَتٖينُ ۝ وَ اِذَا مَرِض۟تُ فَهُوَ يَش۟فٖينِ ۝ وَهُوَ الَّذٖى يُنَزِّلُ ال۟غَي۟ثَ مِن۟ بَع۟دِ مَا قَنَطُوا gibi âyetler ile “Rızık, şifa ve yağmur, münhasıran Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un kudretine hastır.” Perdesiz, ondan geldiğini ifade için kaide-i nahviyece alâmet-i hasr ve tahsis olan هُوَ الَّذٖى ۝ هُوَ الرَّزَّاقُ ifade etmiştir. İlaçlara hâsiyetleri veren ve tesiri halk eden ancak o Şâfî-i Hakiki’dir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Dördüncü_Remiz"></span>
=== Dördüncü Remiz ===
===FOURTH SIGN===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It was explained concerning the twenty-eighth property of life,
Hayatın yirmi sekizinci hâssasında beyan edilmiştir ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
that life looks to the six pillars of belief and proves them; it points to their truth.
Hayat, imanın '''altı erkânına''' bakıp ispat ediyor, onların tahakkukuna işaretler ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, since life is the most important result and fruit of the universe, and the purpose of its creation, certainly that elevated reality is not restricted to this fleeting, brief, deficient, painful worldly life. The aim and result of the tree of life, the immensity of which is understood through its twenty-nine properties, is eternal  life and the life of the hereafter; it is life in the realm of bliss, the ver y stones, trees, and earth of which are alive. The tree of life, decked out with this many significant members,  would  otherwise remain without  fruit, benefit, purpose, and reality for intelligent beings  and  especially for man. Then man, whose capital and faculties are twenty times greater and more numerous than those of a sparrow and is the most exalted and important creature in the universe, and the highest living being, would fall lower than a sparrow in respect of the happiness of life, and become the most unhappy, the most debased of wretches.Furthermore, by dwelling on the pains of the past and fears of the future, the intelligence, the most precious of bounties, would continuously wound the human heart;  because  it mixes nine pains with a single pleasure, it would become a calamitous affliction. This would be false to the hundredth degree.
Evet, madem bu kâinatın en mühim neticesi ve mâyesi ve hikmet-i hilkati hayattır; elbette o hakikat-i âliye bu fâni, kısacık, noksan, elemli hayat-ı dünyeviyeye münhasır değildir. Belki hayatın yirmi dokuz hâssasıyla mahiyetinin azameti anlaşılan şecere-i hayatın gayesi, neticesi ve o şecerenin azametine lâyık meyvesi, hayat-ı ebediyedir ve hayat-ı uhreviyedir; taşıyla ve ağacıyla, toprağıyla hayattar olan dâr-ı saadetteki hayattır. Yoksa bu hadsiz cihazat-ı mühimme ile teçhiz edilen hayat şeceresi; zîşuur hakkında, hususan insan hakkında meyvesiz, faydasız, hakikatsiz olmak lâzım gelecek. Ve sermayece ve cihazatça serçe kuşundan mesela, yirmi derece ziyade ve bu kâinatın ve zîhayatın en mühim, yüksek ve ehemmiyetli mahluku olan insan, serçe kuşundan saadet-i hayat cihetinde yirmi derece aşağı düşüp en bedbaht, en zelil bir bîçare olacak. Hem en kıymettar bir nimet olan akıl dahi geçmiş zamanın hüzünlerini ve gelecek zamanın korkularını düşünmekle kalb-i insanı mütemadiyen incitip bir lezzete dokuz elemleri karıştırdığından en musibetli bir bela olur. Bu ise yüz derece bâtıldır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
That is to say, the life of this world  proves the pillar of belief in the hereafter decisively and in the spring, lays  before our eyes more than three hundred thousand examples of the resurrection of the dead.
Demek bu hayat-ı dünyeviye, âhirete iman rüknünü kat’î ispat ediyor ve her baharda haşrin üç yüz binden ziyade numunelerini gözümüze gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Is it at all possible that the All-Powerful Disposer of Affairs, who prepares with wisdom,  grace, and mercy in your garden and country all the things and members necessary for  your  life; who  makes them reach you  at the appropriate time; who knows and hears even the  tiny, particular prayer for food offered by your stomach through its desire for continued existence; and gratifies it, showing with innumerable delicious foods that He accepts its prayer – is it at all possible He does not see you and know you; would not prepare everything  necessary for eternal life, mankind’s greatest goal; and would not accept mankind’s most  urgent, important, universal prayer for immortality, of which it is worthy, through constructing the hereafter and creating Paradise; that He would not hear man’s most powerful, general prayer, which rings out from the ground to the divine throne, although he is the ruler and result of the earth, nor hold him as important as a stomach, would not gratify him, so make him deny His perfect wisdom and endless mercy? God forbid, a hundred thousand times!
Acaba senin cisminde, senin bahçende ve senin vatanında hayatına lâzım ve münasip bütün levazımatı ve cihazatı, hikmet ve inayet ve rahmetle ihzar eden ve vaktinde yetiştiren, hattâ senin midenin beka ve yaşamak arzusuyla ettiği hususi ve cüz’î olan rızık duasını bilen ve işiten ve hadsiz leziz taamlarla o duanın kabulünü gösteren ve mideyi memnun eden bir Mutasarrıf-ı Kadîr, hiç mümkün müdür ki seni bilmesin ve görmesin ve nev-i insanın en büyük gayesi olan hayat-ı ebediyeye lâzım esbabı ihzar etmesin ve nev-i insanın en büyük, en ehemmiyetli, en lâyık ve umumî olan beka duasını hayat-ı uhreviyenin inşasıyla ve cennetin icadıyla kabul etmesin ve kâinatın en mühim mahluku, belki zeminin sultanı ve neticesi olan nev-i insanın arş ve ferşi çınlatan umumî ve gayet kuvvetli duasını işitmeyip küçük bir mide kadar ehemmiyet vermesin, memnun etmesin, kemal-i hikmetini ve nihayet rahmetini inkâr ettirsin? Hâşâ yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Is it at all possible that He should hear the most  secret voice of the tiniest particular of life, heed  its  plaint, supply its cure, answer its want, nourish  it solicitously, cause others to serve it attentively, and make His large creatures assist it; then not hear the thunderous voice of the largest and most valuable, immortal, most delicate life; and  not take into  consideration its powerful plea and prayer for immortality? That He should equip and superintend  a  common  soldier with the greatest care and disregard a magnificent, obedient army? That He should see an atom and not see the sun?That He should hear the buzzing of a mosquito and not hear the roar of thunder? God forbid! A hundred thousand times, God forbid!
Hem hiç kabil midir ki hayatın en cüz’îsinin pek gizli sesini işitsin, derdini dinlesin ve derman versin ve nazını çeksin ve kemal-i itina ve ihtimam ile beslesin ve ona dikkatle hizmet ettirsin ve büyük mahlukatını ona hizmetkâr yapsın ve sonra en büyük ve kıymettar ve bâki ve nazdar bir hayatın gök sadâsı gibi yüksek sesini işitmesin ve onun çok ehemmiyetli beka duasını ve nazını ve niyazını nazara almasın? Âdeta bir neferin kemal-i itina ile teçhizat ve idaresini yapsın ve mutî ve muhteşem orduya hiç bakmasın ve zerreyi görsün, güneşi görmesin; sivrisineğin sesini işitsin, gök gürültüsünü işitmesin? Hâşâ yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Could the reason in any way accept that an All-Powerful and All-Wise One who is infinitely merciful, loving,  and  compassionate, who greatly loves  His own art, makes Himself much loved, and loves greatly those who love Him, would condemn to everlasting death the life that loves Himself more than anything, is lovable and loved and by nature loves its Maker, condemn to death the spirit, the essence and substance of life; would He offend and make angry with Himself for all eternity that beloved friend of His, and wounding him in terrible fashion deny the mystery of His mercy and light of His love, and make him deny it? A hundred thousand times, God forbid!
Hem hiçbir cihetle akıl kabul eder mi ki hadsiz rahmetli, muhabbetli ve nihayet derecede şefkatli ve kendi sanatını çok sever ve kendini çok sevdirir ve kendini sevenleri ziyade sever bir Zat-ı Kadîr-i Hakîm, en ziyade kendini seven ve sevimli ve sevilen ve Sâni’ini fıtraten perestiş eden hayatı ve hayatın zatı ve cevheri olan ruhu, mevt-i ebedî ile idam edip kendinden o sevgili muhibbini ve habibini ebedî bir surette küstürsün, darıltsın, dehşetli rencide ederek sırr-ı rahmetini ve nur-u muhabbetini inkâr etsin ve ettirsin? Yüz bin defa hâşâ ve kellâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The absolute beauty which adorns the universe with  its manifestation, the absolute mercy which makes happy all creatures, is most certainly exempt from such infinite ugliness, far elevated above such absolute tyranny, such unkindness.
Bu kâinatı cilvesiyle süslendiren bir cemal-i mutlak ve umum mahlukatı sevindiren bir rahmet-i mutlaka, böyle hadsiz bir çirkinlikten ve kubh-u mutlaktan ve böyle bir zulm-ü mutlaktan, bir merhametsizlikten, elbette nihayetsiz derece münezzehtir ve mukaddestir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Conclusion: Since there is life in this world, those who understand the secret of life and do not misuse their lives will manifest eternal life in the realm of eternity and everlasting Paradise. In this we believe!
'''Netice:''' Madem dünyada hayat var, elbette insanlardan hayatın sırrını anlayanlar ve hayatını sû-i istimal etmeyenler, dâr-ı bekada ve cennet-i bâkiyede, hayat-ı bâkiyeye mazhar olacaklardır. Âmennâ.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Shining objects on the face of the earth glistening with the sun’s reflection, and bubbles on the surface of the sea sparkling and dying away with flashes of light and the  bubbles  that follow on after them  again  acting as mirrors to the  imaginary miniature suns, self-evidently  show  that those flashes are the reflections  and manifestations of a single, elevated sun. They recall the sun’s existence with various tongues, and point to it with their fingers of light.
Ve hem nasıl ki yeryüzünde bulunan parlak şeylerin güneşin akisleriyle parlamaları ve denizlerin yüzlerinde kabarcıkları ziyanın lem’alarıyla parlayıp sönmeleri, arkalarından gelen kabarcıklar yine hayalî güneşçiklere âyinelik etmeleri bilbedahe gösteriyor ki o lem’alar, yüksek bir tek güneşin cilve-i in’ikasıdırlar ve güneşin vücudunu muhtelif diller ile yâd ediyorlar ve ışık parmaklarıyla ona işaret ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In just the same way, through the greatest manifestation of the Ever-Living and Self-Subsistent One’s name of Giver of Life, the living creatures on the earth and in the sea shine through divine power, and in order to make way for those that follow after them, utter  “O Living One!” and vanish behind the veil of the Unseen, thus indicating and testifying to  the life and necessary existence of the Ever-Living and Self-Subsistent One, who possesses eternal life.
Aynen öyle de Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un Muhyî isminin cilve-i a’zamı ile berrin yüzünde ve bahrin içinde zîhayatların kudret-i İlahiye ile parlayıp arkalarından gelenlere yer vermek için “Yâ Hay!” deyip perde-i gaybda gizlenmeleri, bir hayat-ı sermediye sahibi olan Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadetler, işaretler ettikleri gibi, umum mevcudatın tanziminde eseri görünen ilm-i İlahîye şehadet eden bütün deliller ve kâinata tasarruf eden kudreti ispat eden bütün bürhanlar ve tanzim ve idare-i kâinatta hüküm-ferma olan irade ve meşieti ispat eden bütün hüccetler ve kelâm-ı Rabbanî ve vahy-i İlahînin medarı olan risaletleri ispat eden bütün alâmetler, mu’cizeler ve hâkeza yedi sıfât-ı İlahiyeye şehadet eden bütün delail; bi’l-ittifak Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına delâlet, şehadet, işaret ediyorlar.
Furthermore, all the evidences testifying to divine knowledge, the effect of which is apparent in the ordering of all creatures; and all the proofs demonstrating the power which has disposal over the universe; and all the evidences proving the will and volition which governs and directs the universe; and all the  signs  and  miracles proving the missions of the prophets, the channels of divine revelation and dominical speech; and all the evidences attesting to  the seven divine attributes  –  all  these unanimously indicate, denote, and  testify  to the  life of the Ever-Living and Self- Subsistent One.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For if a thing has sight, it also has life; and if it has hearing, it is a sign of life; and if it has speech, it points to the existence of life; and if it has will and choice, it shows life. Thus, attributes such as absolute power, comprehensive will, and all-embracing knowledge, the existence of which is clear and certain due to their works and effects in the universe, testify, through all their evidences, to the life and necessary existence of the Ever-Living and  Self-Subsistent One, the eternal life which illuminates the whole universe with a single of its shadows, and, through a single of its manifestations gives life to the realm of the hereafter, even its very particles.
Çünkü nasıl bir şeyde görmek varsa hayatı da var; işitmek varsa hayatın alâmetidir; söylemek varsa hayatın vücuduna işaret eder; ihtiyar, irade varsa hayatı gösterir. Aynen öyle de bu kâinatta âsârıyla vücudları muhakkak ve bedihî olan kudret-i mutlaka ve irade-i şâmile ve ilm-i muhit gibi sıfatlar, bütün delailleriyle Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadet ederler ve bütün kâinatı bir gölgesiyle ışıklandıran ve bir cilvesiyle bütün dâr-ı âhireti zerratıyla beraber hayatlandıran hayat-ı sermediyesine şehadet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Life looks also to the pillar of belief in the angels and proves it indirectly. For since the most important result of the universe is life; and it is living beings that are most widely spread, and because of their value, their copies are most duplicated, and who populate the guesthouse of the earth with their travelling caravans; and since the globe of the earth has been filled with so many living creatures, and for the purpose of renewing and multiplying the  animate species is continuously emptied and refilled; and since life is created on it in even rotting and corrupt matter and it has become a mass of  micro-organisms;  and since consciousness  and  intelligence,  the  purest distilled essence of life, and spirit, its most subtle and stable substance, are created in great profusion on the earth, and quite simply the earth  has been infused with life through life, intelligence, consciousness, and spirits, and inhabited in that way; since this is so, surely the heavenly bodies, which are subtler, more luminous, larger and more  important  than  the  earth, could not be dead, inanimate, lacking  life  and consciousness;  it would be beyond  the bounds of possibility. That is to say, in accordance with the mystery of life, there will surely be living, conscious inhabitants of the skies, the suns, and the stars suitable to the heavens, who will endow them with their living state, demonstrate the result of the creation of the heavens, and receive the divine addresses; and they are the angels.
Hem hayat, '''melâikeye iman''' rüknüne dahi bakar, remzen ispat eder. Çünkü madem kâinatta en mühim netice hayattır ve en ziyade intişar eden ve kıymettarlığı için nüshaları teksir edilen ve zemin misafirhanesini gelip geçen kafilelerle şenlendiren zîhayatlardır. Ve madem küre-i arz bu kadar zîhayatın envaıyla dolmuş ve mütemadiyen zîhayat envalarını tecdid ve teksir etmek hikmetiyle her vakit dolar boşanır ve en hasis ve çürümüş maddelerinde dahi kesretle zîhayatlar halk edilerek bir mahşer-i huveynat oluyor. Ve madem hayatın süzülmüş en safi hülâsası olan şuur ve akıl ve en latîf ve sabit cevheri olan ruh, bu küre-i arzda gayet kesretli bir surette halk olunuyorlar. Âdeta küre-i arz, hayat ve akıl ve şuur ve ervah ile ihya olup öyle şenlendirilmiş. Elbette küre-i arzdan daha latîf daha nurani daha büyük daha ehemmiyetli olan ecram-ı semaviye; ölü, camid, hayatsız, şuursuz kalması imkân haricindedir. Demek gökleri, güneşleri, yıldızları şenlendirecek ve hayattar vaziyetini verecek ve netice-i hilkat-i semavatı gösterecek ve hitabat-ı Sübhaniyeye mazhar olacak olan zîşuur, zîhayat ve semavata münasip sekeneler, herhalde sırr-ı hayatla bulunuyorlar ki onlar da melâikelerdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The essential nature of life also looks to the pillar of belief in the messengers, and proves it indirectly. Yes, since the universe was created for life, and life is a greatest manifestation of the Pre-Eternal Self-Subsistent One, a perfect inscription of His, a most beautiful work of His  art; and since the Eternal Life shows Itself through the sending of messengers and  revealing of scriptures, for if there were no Books or messengers, that Pre-Eternal Life would  not be known – just as it is through his speech that it is understood that a person is  alive, so too it is messengers and the scriptures they bring that make known the words and speech of the One who speaks from beyond the World of the Unseen, beneath the veil of the universe, who commands and prohibits and utters His address – then certainly just as the life in the  universe testifies decisively to the necessary existence of the Pre-Eternal Ever- Living One,  it  looks also to the pillars of belief the  sending of messengers  and revelation of scriptures, which are the rays, manifestations, and communications of that Pre-Eternal Life. And since the messengership of Muhammad (UWBP) and the Qur’anic revelation are like the spirit and intelligence of life, it may be said that their truth is as certain as the existence of life.
Hem hayatın sırr-ı mahiyeti '''peygamberlere iman''' rüknüne bakıp remzen ispat eder. Evet madem kâinat, hayat için yaratılmış ve hayat dahi Hayy-ı Kayyum-u Ezelî’nin bir cilve-i a’zamıdır, bir nakş-ı ekmelidir, bir sanat-ı ecmelidir. Madem hayat-ı sermediye, resullerin gönderilmesiyle ve kitapların indirilmesiyle kendini gösterir. Evet, eğer kitaplar ve peygamberler olmazsa o hayat-ı ezeliye bilinmez. Nasıl ki bir adamın söylemesiyle, diri ve hayattar olduğu anlaşılır; öyle de bu kâinatın perdesi altında olan âlem-i gaybın arkasında söyleyen, konuşan, emir ve nehyedip hitap eden bir zatın kelimatını, hitabatını gösterecek, peygamberler ve ellerinde nâzil olan kitaplardır. Elbette kâinattaki hayat, kat’î bir surette Hayy-ı Ezelî’nin vücub-u vücuduna kat’î şehadet ettiği gibi o hayat-ı ezeliyenin şuâatı, celevatı, münasebatı olan irsal-i rusül ve inzal-i kütüb rükünlerine bakar, remzen ispat eder. Ve bilhassa risalet-i Muhammediye (asm) ve vahy-i Kur’anî, hayatın ruhu ve aklı hükmünde olduğundan bu hayatın vücudu gibi hakkaniyetleri kat’îdir, denilebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, just as life is the distilled essence of the universe; and consciousness and sense perception are distilled from life and are the essence of life; and intelligence too is distilled from consciousness and sense perception  and is  the essence of consciousness; and spirit is the  pure, unsullied  substance  of  life, its stable  and autonomous essence; so too, the physical and spiritual life of Muhammad (UWBP) is the distilled quintessence of the life and spirit of the universe; and the messengership of Muhammad (UWBP) is  the very purest essence distilled from the senses, consciousness, and intelligence of the universe. Indeed, the physical and spiritual life of Muhammad (UWBP), is, through the testimony of its works, the very life of the universe’s  life. And Muhammad’s (UWBP) messengership is the consciousness and light of the universe’s consciousness. While the Qur’anic revelation, according to the testimony of its living truths, is the spirit of the universe’s life and the intelligence of its consciousness.
Evet nasıl ki hayat, bu kâinattan süzülmüş bir hülâsadır. Ve şuur ve his dahi hayattan süzülmüş, hayatın bir hülâsasıdır. Akıl dahi şuurdan ve histen süzülmüş, şuurun bir hülâsasıdır. Ve ruh dahi hayatın hâlis ve safi bir cevheri ve sabit ve müstakil zatıdır; öyle de maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) dahi hayat ve ruh-u kâinattan süzülmüş hülâsatü’l-hülâsadır. Ve risalet-i Muhammediye (asm) dahi kâinatın his ve şuur ve aklından süzülmüş en safi hülâsasıdır, belki maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) âsârının şehadetiyle hayat-ı kâinatın hayatıdır. Ve risalet-i Muhammediye (asm) şuur-u kâinatın şuurudur ve nurudur. Ve vahy-i Kur’an dahi hayattar hakaikinin şehadetiyle hayat-ı kâinatın ruhudur ve şuur-u kâinatın aklıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, yes, yes! If the light of Muhammad’s (UWBP) messengership  were  to depart from the universe, the universe would die. If the Qur’an were to depart, the universe would go mad, the earth would lose its head and its reason; it would even strike its now unconscious head on a planet and Doomsday would occur.
'''Evet, evet, evet… Eğer kâinattan risalet-i Muhammediyenin (asm) nuru çıksa, gitse kâinat vefat edecek. Eğer Kur’an gitse kâinat divane olacak ve küre-i arz kafasını, aklını kaybedecek belki şuursuz kalmış olan başını bir seyyareye çarpacak, bir kıyameti koparacak.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Life also looks to the pillar of belief in divine  determining  and  proves  it indirectly. Because, since life is the light of the Manifest World, and it dominates it, and is the result and aim of existence, and since it is the most comprehensive mirror of the Creator of the universe and the most perfect sample and index of dominical activity, and – let there be no mistake in the comparison – is like a sort of programme; for sure, the mystery of life necessitates that the creatures in the World of the Unseen, that is, the past and the future, that is, that have been and will come, are predisposed to conform  to  order,  regularity, being known and observed, specific  individual existence, and the creative commands, which are their lives in one respect.
Hem hayat, '''iman-ı bi’l-kader''' rüknüne bakıyor, remzen ispat eder. Çünkü madem hayat, âlem-i şehadetin ziyasıdır ve istila ediyor ve vücudun neticesi ve gayesidir ve Hâlık-ı kâinat’ın en câmi’ âyinesidir ve faaliyet-i Rabbaniyenin en mükemmel enmuzeci ve fihristesidir, temsilde hata olmasın, bir nevi programı hükmündedir. Elbette âlem-i gayb yani mazi, müstakbel yani geçmiş ve gelecek mahlukatın hayat-ı maneviyeleri hükmünde olan intizam ve nizam ve malûmiyet ve meşhudiyet ve taayyün ve evamir-i tekviniyeyi imtisale müheyya bir vaziyette bulunmalarını sırr-ı hayat iktiza ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The original seed of a tree and its root, as well as the seeds contained in its fruit and final outcome, all manifest a sort of life no less than the tree itself; indeed, they bear within themselves laws of life more subtle than those of the tree. Similarly, the seeds and roots left by last autumn, before the present spring, as well as the seeds and roots that will be left to subsequent springs after this spring has departed – they all bear the manifestations of life, just like this spring, and are subject to the laws of life.
Nasıl ki bir ağacın çekirdek-i aslîsi ve kökü ve müntehasında ve meyvelerindeki çekirdekleri dahi aynen ağaç gibi bir nevi hayata mazhardırlar. Belki ağacın kavanin-i hayatiyesinden daha ince kavanin-i hayatı taşıyorlar. Hem nasıl ki bu hazır bahardan evvel geçmiş güzün bıraktığı tohumlar ve kökler, bu bahar gittikten sonra, gelecek baharlara bırakacağı çekirdekler, kökler, bu bahar gibi cilve-i hayatı taşıyorlar ve kavanin-i hayatiyeye tabidirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In just the same way, all the branches and twigs of the cosmic tree each have a past and a future. They have a chain consisting of past and future stages and  circumstances. The multiple existences and stages of each species and each member of each species, existing in divine knowledge, forms a chain of being in God’s knowledge, and like its external existence, its existence in God’s knowledge is a manifestation  of universal  life that draws  all  the aspects  of its  life  from these meaningful and vital Tablets of divine determining.
Aynen öyle de şecere-i kâinatın bütün dal ve budaklarıyla her birinin bir mazisi ve müstakbeli var. Geçmiş ve gelecek tavırlarından ve vaziyetlerinden müteşekkil bir silsilesi bulunur. Her nevi ve her cüzünün ilm-i İlahiyede muhtelif tavırlar ile müteaddid vücudları bir silsile-i vücud-u ilmî teşkil eder. Ve vücud-u haricî gibi o vücud-u ilmî dahi hayat-ı umumiyenin manevî bir cilvesine mazhardır ki mukadderat-ı hayatiye, o manidar ve canlı elvah-ı kaderiyeden alınır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The fact that the World of Spirits – which is one form of the World of the Unseen – is full of the essence of life, the matter of life, and the spirits, which  are  the substances and essence of life, of a certainty demands and requires that the past and future – which are another form of the World of the Unseen and its second segment – should also receive the manifestation of life. In addition, the perfect order, the meaningful circumstances and vital fruits and stages inherent in the existence of a thing within God’s knowledge, also demonstrate the  manifestation  of a sort of life.
Evet âlem-i gaybın bir nev’i olan âlem-i ervah, ayn-ı hayat ve madde-i hayat ve hayatın cevherleri ve zatları olan ervah ile dolu olması, elbette mazi ve müstakbel denilen âlem-i gaybın bir diğer nev’i de ve ikinci kısmı dahi cilve-i hayata mazhariyetini ister ve istilzam eder. Hem her bir şeyin vücud-u ilmîsindeki intizam-ı ekmeli ve manidar vaziyetleri ve canlı meyveleri, tavırları; bir nevi hayat-ı maneviyeye mazhariyetini gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Such a manifestation of life, which is the light emitted by the sun of eternal life, cannot be limited to  this Manifest World, this present time, this  external existence. On the  contrary, each world  receives the manifestation of that light in  accordance with its capacity, and the cosmos together with all its worlds is alive and  illumined through it. Otherwise, as the misguided imagine, beneath a temporary and  apparent life, each world would be a vast and terrible corpse, a dark ruin.
Evet hayat-ı ezeliye güneşinin ziyası olan bu cilve-i hayat, elbette yalnız bu âlem-i şehadete ve bu zaman-ı hazıra ve bu vücud-u haricîye münhasır olamaz; belki her bir âlem, kabiliyetine göre o ziyanın cilvesine mazhardır; ve kâinat bütün âlemleriyle o cilve ile hayattar ve ziyadardır. Yoksa nazar-ı dalaletin gördüğü gibi, muvakkat ve zâhirî bir hayat altında her bir âlem, büyük ve müthiş birer cenaze ve karanlıklı birer virane âlem olacaktı.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
One broad aspect of the pillar of belief in divine determining and decree is, then, understood through the mystery of life and is established by it. Just as the life and vitality of  the Manifest World and existent, visible objects become apparent from their  orderliness  and  the  consequences  of  their  existence, so  too  past  and  future creatures – regarded as belonging to the World of the Unseen – have an immaterial existence and sort of life, and a spiritual presence in God’s knowledge. The trace of this life and presence is made manifest and known by means of the Tablet of divine determining and decree and through all the stages and circumstances of their external lives and existences.
İşte kadere ve kazaya iman rüknü dahi geniş bir vecihte sırr-ı hayatla anlaşılıyor ve sabit oluyor. Yani nasıl ki âlem-i şehadet ve mevcud hazır eşya, intizamlarıyla ve neticeleriyle hayattarlıkları görünüyor, öyle de âlem-i gaybdan sayılan geçmiş ve gelecek mahlukatın dahi manen hayattar bir vücud-u manevîleri ve ruhlu birer sübut-u ilmîleri vardır ki levh-i kaza ve kader vasıtasıyla o manevî hayatın eseri, mukadderat namıyla görünür, tezahür eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Beşinci_Remiz"></span>
=== Beşinci Remiz ===
===FIFTH SIGN===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also, it was said concerning the sixteenth property of life that when life enters a thing, it  makes it into a world; if a part, it affords it the comprehensiveness of a whole; if a particular, the extensiveness of a universal. Yes, life possesses such extensiveness it is simply a comprehensive mirror of divine oneness, showing in itself most of the divine names manifested throughout the universe. When life enters a body, it makes it a small world; like a sort of seed of the tree of the universe, containing an index of it. In the same way that a seed can only be the work of a power capable of making the tree that bears it, the one who creates the tiniest living beings has to be the Creator of all the universe.
Hem hayatın on altıncı hâssasında denilmiş ki: Hayat bir şeye girdiği vakit, o cesedi bir âlem hükmüne getirir; cüz ise küll gibi, cüz’îye dahi küllî gibi bir câmiiyet verir. Evet, hayatın öyle bir câmiiyeti var, âdeta umum kâinata tecelli eden ekser esma-i hüsnayı kendinde gösteren bir câmi’ âyine-i ehadiyettir. Bir cisme hayat girdiği vakit, küçük bir âlem hükmüne getirir; âdeta kâinat şeceresinin bir nevi fihristesini taşıyan bir nevi çekirdeği hükmüne geçiyor. Nasıl ki bir çekirdek, onun ağacını yapabilen bir kudretin eseri olabilir; öyle de en küçük bir zîhayatı halk eden, elbette umum kâinatın Hâlık’ıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, through this comprehensiveness, life demonstrates in itself a most obscure mystery of divine oneness. That is, like the mighty sun is present with its  light, reflection, and seven colours in every drop of water and fragment of glass facing it, so the divine names and attributes which encompass the universe are manifested together in all living beings. From this point of view, in regard to creation and dominicality, life makes the universe into an indivisible whole, a universal whose being broken into parts and in which others can share is outside the bounds of possibility.
İşte bu hayat, bu câmiiyetiyle en gizli bir sırr-ı ehadiyeti kendinde gösterir. Yani nasıl ki azametli güneş, ziyasıyla ve yedi rengiyle ve aksiyle güneşe mukabil olan her bir katre suda ve her bir cam zerresinde bulunuyor; öyle de her bir zîhayatta kâinatı ihata eden esma ve sıfât-ı İlahiyenin cilveleri beraber onda tecelli ediyor. Bu nokta-i nazardan hayat; kâinatı, rububiyet ve icad cihetinde inkısam ve tecezzi kabul etmez bir küll hükmüne, belki iştiraki ve tecezzisi imkân haricinde bulunan bir küllî hükmüne getirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, the stamp on your face shows self-evidently that the One who creates you is the One who creates all humankind. For the nature of man’s creation is the same; it cannot be split up. Also, by means  of life the parts of the universe are like  the individual members of mankind, and the universe, like the species. It shows the seal of divine oneness and stamp of eternal besoughtedness on every individual, the same as it shows them on the whole, thus in every way repulsing the associating of partners with God.
Evet seni yaratan, bütün nev-i insanı yaratan zat olduğunu, bilbedahe senin yüzündeki sikkesi gösteriyor. Çünkü mahiyet-i insaniye birdir, inkısamı gayr-ı mümkündür. Hem hayat vasıtasıyla ecza-yı kâinat onun efradı hükmüne ve kâinat ise nev’i hükmüne geçer; sikke-i ehadiyeti mecmuunda gösterdiği gibi her bir cüzde dahi o sikke-i ehadiyeti ve hâtem-i samediyeti göstererek şirk ve iştiraki her cihetle tard eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also, there are such extraordinarily wondrous miracles of dominical art in life that one,  a power, that cannot create the whole universe cannot create the tiniest animate creature. Yes, a pen that inscribes in a tiny seed the index of the huge pine- tree, and the programme of its life, like writing the whole Qur’an in a chickpea, can surely be none other than the pen that writes the heavens together with the stars. And the one who places in the tiny head of a bee  the ability and faculties to know the flowers in the garden of the universe, be connected with most of its realms, convey a gift of divine mercy like honey, and know on the day it comes into the world the conditions of life, can surely be none other than the Creator of the entire universe.
Hem hayatta sanat-ı Rabbaniyenin öyle fevkalâde hârika mu’cizeleri var ki bütün kâinatı halk edemeyen bir zat, bir kudret; en küçük bir zîhayatı halk edemez. Evet, bir nohut tanesinde bütün Kur’an’ı yazar gibi; çamın gayet küçük bir tohumunda koca çam ağacının fihristesini ve mukadderatını yazan kalem, elbette semavatı yıldızlarla yazan kalem olabilir. Evet, bir arının küçük kafasında kâinat bahçesindeki çiçekleri tanıyacak ve ekser envaıyla münasebettar olacak ve bal gibi bir hediye-i rahmeti getirecek ve dünyaya geldiği günde şerait-i hayatı bilecek derecede bir istidadı, bir kabiliyeti, bir cihazı derceden zat; elbette bütün kâinatın Hâlık’ı olabilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' Life is a shining seal of divine unity on the face of the universe; and in respect of life all beings with spirits are stamps of divine oneness; and  the embroideries and art in every living being form a  seal of eternal besoughtedness; and living creatures  set their signatures with their lives on the missive of the universe in the name of the Ever-Living and Self-Subsistent One to their number, and are seals of divine unity, stamps of divine oneness, and signets of divine eternal besoughtedness. Similarly, just as all living beings are seals of divine unity in this book of the universe, like life; so a seal of divine oneness has been placed of the faces and features of each.
'''Elhasıl:''' Hayat nasıl ki kâinatın yüzünde parlak bir sikke-i tevhiddir ve her bir zîruh dahi hayat noktasında bir sikke-i ehadiyettir ve hayatın her bir ferdinde bulunan nakş-ı sanat, bir mühr-ü samediyettir ve zîhayatların adedince bu kâinat mektubunu Zat-ı Hayy-ı Kayyum ve Vâhid-i Ehad namına hayatlarıyla imza ediyorlar ve o mektupta tevhid mühürleri ve ehadiyet hâtemleri ve samediyet sikkeleridirler. Öyle de hayat gibi, her bir zîhayat dahi bu kitab-ı kâinatta birer mühr-ü vahdaniyet olduğu gibi, her birinin yüzünde ve simasında birer hâtem-i ehadiyet konulmuştur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore, just as life forms signatures and seals testifying to the unity of the Ever-Living and Self-Subsistent One to the number of its particulars and of animate beings, the act of raising and restoring to life also puts signatures to divine unity to the number of  beings. For example, the raising to  life of the earth, which is a single individual, testifies to divine unit y as brilliantly as the sun. For in the raising to life of the earth in spring, three  hundred  thousand  species  and  the species’  innumerable individual members are restored to life one within the other, without fault or defect, in perfect, regular order. The one who  performs a single act such as that together with innumerable other orderly acts must surely be the Creator of all beings and the Ever- Living and  Self-Subsistent  One,  and  the  Single  One  of Unity any partnership  in whose dominicality is impossible.
Hem nasıl ki hayat, cüz’iyatı adedince ve zîhayat efradı sayısınca Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un vahdetine şehadet eden imzalar ve mühürlerdir; öyle de ihya ve diriltmek fiili dahi efradı adedince tevhide imza basıyor. Mesela ihyanın bir ferdi olan ihya-yı arz, güneş gibi parlak bir şahid-i tevhiddir. Çünkü baharda zeminin dirilmesinde ve ihyasında üç yüz bin envaın ve her nev’in hadsiz efradı beraber, birbiri içinde, noksansız, kusursuz, mükemmel, muntazam ihya edilir ve dirilirler. Evet, böyle bir tek fiil ile hadsiz muntazam fiilleri yapan, elbette bütün mahlukatın Hâlık’ıdır ve bütün zîhayatları ihya eden Hayy-ı Kayyum’dur ve rububiyetinde iştiraki mümkün olmayan bir Vâhid-i Ehad’dir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For now, this small number of life’s properties has been described briefly, and we refer the explanation and detailed discussion of its other properties to the Risale-i Nur and to another time.
Şimdilik hayatın hâssalarından bu kadar az ve muhtasar yazıldı. Başka hâssaların beyanı ve tafsilatını Risale-i Nur’a ve başka zamana havale ediyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Hâtime"></span>
=== Hâtime ===
===Conclusion===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The greatest name is not the same for everyone; it differs.
İsm-i a’zam herkes için bir olmaz, belki ayrı ayrı oluyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, for Imam ‘Ali (May God be pleased with him) it was the six names Single, Ever-Living, Self- Subsistent, Sapient, All-Just, and Most Holy. For Imam al-A‘zam, it was two names; Sapient  and  All-Just. While for  Ghawth al-A‘zam it was Ever-Living. For  Imam Rabbani, the  greatest name was Self-Subsistent, and so on; many other people held different names to be the greatest name.
Mesela, İmam-ı Ali radıyallahu anhın hakkında; “Ferd, Hay, Kayyum, Hakem, Adl, Kuddüs” altı isimdir. Ve İmam-ı A’zam’ın ism-i a’zamı “Hakem, Adl” iki isimdir. Ve Gavs-ı A’zam’ın ism-i a’zamı “Yâ Hay!”dır. Ve İmam-ı Rabbanî’nin ism-i a’zamı “Kayyum” ve hâkeza... Pek çok zatlar daha başka isimleri, ism-i a’zam görmüşlerdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In connection with this Fifth Point being about the name Ever-Living, as both a blessing, and a witness, and an evidence, and as a sacred proof, and as a prayer for ourselves, and as a happy conclusion to this treatise, we include the following, uttered by God’s Noble Messenger  (Upon whom be blessings and peace) in the supreme supplication called  al-Jaushan  al-Kabir, which shows the extremely elevated and comprehensive degree of his knowledge of God. We shall travel in the imagination to that time and saying “Amen” to what the Noble Messenger (Upon whom be blessings and peace) said, shall utter the same supplication with his  voice as though saying it ourselves:
Bu Beşinci Nükte ism-i Hay hakkında olduğu münasebetiyle, hem teberrük hem şahit hem delil hem kudsî bir hüccet hem kendimize bir dua hem bu risaleye bir hüsn-ü hâtime olarak Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâm Cevşenü’l-Kebir namındaki münâcat-ı a’zamında marifetullahta gayet yüksek ve gayet câmi’ derecede marifetini göstererek böyle demiştir. Biz de hayalen o zamana gidip Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmın dediğine “Âmin!” diyerek aynı münâcatı kendimiz de söylüyor gibi, sadâ-yı Muhammedî aleyhissalâtü vesselâm ile deriz:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O He who was living before all living beings; O He who shall live after all living beings;
يَا حَىُّ قَب۟لَ كُلِّ حَىٍّ ۝ يَا حَىُّ بَع۟دَ كُلِّ حَىٍّ ۝
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O Living One whom no living being resembles; O Living One whom nothing is like;
يَا حَىُّ الَّذٖى لَي۟سَ كَمِث۟لِهٖ حَىٌّ ۝ يَا حَىُّ الَّذٖى لَا يُش۟بِهُهُ شَى۟ءٌ ۝
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O Living One who needs no other living being;
يَا حَىُّ الَّذٖى لَا يَح۟تَاجُ اِلٰى حَىٍّ ۝ يَا حَىُّ الَّذٖى لَا يُشَارِكُهُ حَىٌّ ۝
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O Living One who takes no living being as partner; O Living One who causes all living beings to die;
يَا حَىُّ الَّذٖى يُمٖيتُ كُلَّ حَىٍّ ۝ يَا حَىُّ الَّذٖى يَر۟زُقُ كُلَّ حَىٍّ ۝
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O Living One who provides the sustenance of all living beings; O Living One who restores to life the dead;
يَا حَىُّ الَّذٖى يُح۟يِى ال۟مَو۟تٰى ۝ يَا حَىُّ الَّذٖى لَا يَمُوتُ ۝
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O Living One whom death touches not — Glory be unto You! There is no god but You! Mercy! Mercy! Deliver us from Hell-fire! Amen!
سُب۟حَانَكَ يَا لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اَن۟تَ ال۟اَمَانُ ال۟اَمَانُ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ اٰمٖينَ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Glory be unto You! We have no knowledge save that which You have taught us; indeed, You are All-Knowing, All-Wise.(2:32)
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Otuzuncu_Lem’a’nın_Altıncı_Nüktesi"></span>
== Otuzuncu Lem’a’nın Altıncı Nüktesi ==
==THE SIXTH POINT The Divine Name Self-Subsistent==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
This point discusses the divine name Self-Subsistent.
'''İsm-i Kayyum’a bakar.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It is a summary of the Fifth Point about the name Ever-Living, is an addendum to Nur Çeşmesi (The Fountainhead of Light), and is also considered appropriate to be an  Addendum to  the Thirtieth Word.
İsm-i Hayy’ın bir hülâsası, Nur Çeşmesi’nin bir zeyli olmuş; bu ism-i Kayyum dahi Otuzuncu Söz’ün zeyli olması münasip görüldü.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''An Apology'''
'''İ’tizar:''' Bu çok ehemmiyetli meseleler ve çok derin ve geniş ism-i Kayyum’un cilve-i a’zamı, hem muntazaman değil belki ayrı ayrı lem’alar tarzında kalbe hutur ettiğinden hem gayet müşevveş ve acele ve tetkiksiz müsvedde halinde kaldığından elbette tabirat ve ifadelerde çok noksanlar, intizamsızlıklar bulunacaktır. Meselelerin güzelliklerine benim kusurlarımı bağışlamalısınız.
These important matters concerning the profound, comprehensive greatest manifestation of the  name  of Self-Subsistent occurred to me as separate flashes and are therefore not well-arranged. They have moreover remained in the form of an ill-arranged, speedily written uncorrected rough copy. For these reasons many  deficiencies and much disorderliness are bound to be apparent in the phraseology and manner of expression. You must forgive my defects for the sake of the beauties of the matters discussed.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The points concerning the greatest name are comprehensive to the utmost degree  and also extremely profound, especially the matters concerned with the  name of  Self-Subsistent, as  are  those of the First  Ray in particular.(*<ref>*If the person reading this treatise does not have a knowledge of science, he should not begin with the First Ray, but with the Second and should read the First at the end.</ref>)Furthermore since these latter look to the materialists and have penetrated the subject  to  an even greater degree, everyone will not be able to understand every matter in all its aspects. They will, however, be able to grasp a part of each matter. According  to the rule of “A thing should not be abandoned completely even if it is not  wholly obtained,” it is not reasonable to leave aside such a  matter altogether, saying: “I cannot pick all the fruits in this immaterial garden.” Whatever the amount of fruit a person can pick, it will be of benefit.
'''İhtar:''' İsm-i a’zama ait nükteler, a’zamî bir surette geniş, hem gayet derin olduğundan hususan ism-i Kayyum’a ait meseleler ve bilhassa Birinci Şuâ’ı '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Bu risaleyi okuyan eğer mütefennin değilse, Birinci Şuâ’yı okumasın veya âhirde okusun; İkinci’den başlasın.</ref>)''' maddiyyunlara baktığı için, daha ziyade derin gittiğinden elbette her adam her meseleyi her cihette anlamaz. Fakat herkes her meseleden bir derece hisse alabilir. '''“Bir şey bütün elde edilmezse bütün bütün elden kaçırılmaz.”''' kaidesiyle, “Bu manevî bahçenin bütün meyvelerini koparamıyorum.” diye vazgeçmek kâr-ı akıl değildir. İnsan ne kadar koparsa o kadar kârdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For just as the matters  connected with the greatest name are extensive to a degree beyond comprehension,  so are they also subtle to the degree the mind cannot distinguish them. Not everyone’s mind will reach the Fifth  and  Sixth Points  concerning the  names of  Ever-Living  and Self- Subsistent, in particular the  allusions of life to the pillars of belief and particularly to the pillar of divine determining and decree in the Fifth Point, but they will not remain without some share of them and in any event these matters will strengthen their belief.
İsm-i a’zama ait meselelerin ihata edilmeyecek derecede genişleri olduğu gibi akıl görmeyecek derecede inceleri de vardır. Hususan ism-i Hay ve Kayyum’a ve bilhassa hayatın iman erkânına karşı remizlerine ve bilhassa kaza ve kader rüknüne hayatın işaretine ve ism-i Kayyum’un Birinci Şuâ’ına herkesin fikri yetişmez fakat hissesiz de kalmaz; belki herhalde imanını kuvvetlendirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The importance of strengthening belief, the key to eternal happiness, is truly tremendous. Even an iota’s increase is a treasure. Imam  Rabbani, Ahmad al-Faruqi, said: “In my view, increase in only a small aspect of belief is preferable to hundreds of illuminations and spiritual delights.”
Saadet-i ebediyenin anahtarı olan imanın kuvvetleşmesi ehemmiyeti çok azîmdir. '''İmanın bir zerre kadar kuvveti ziyade olması, bir hazinedir.''' İmam-ı Rabbanî Ahmed-i Farukî diyor ki: “Bir küçük mesele-i imaniyenin inkişafı, benim nazarımda yüzler ezvak ve kerametlere müreccahtır.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In Whose hand is the dominion of all things.(36:83) * To Him belong the keys of the heavens and the earth.(39:63; 42:12) * And there is nothing but with Us are its treasuries.(15:21) * There is not a moving creature but He has grasp of its forelock.(11:56) Imparted to my mind during the month of Dhi’l-Qa‘da was a point concerning verses like these that allude to divine Self-Subsistence, a greatest manifestation of the name  Self-Subsistent, which is either the greatest name, or the second of the two lights of the  greatest name, or the sixth of its six lights. My situation in Eskişehir Prison does not allow me to explain that greatest light fully. However, Imam ‘Ali (May God be pleased with him) expounded the greatest name in his ode Arjuza under the exalted name of Sakina, and in his ode Jaljalutiyya he considered these six names contained within the greatest name together with some other sublime names, and said they were the greatest and most important. I have received extraordinary consolation from his discussion of them. And so, similarly to the preceeding five names, we shall allude to the name Self-Subsistent, to that greatest light, with five rays in what is at the very least an abbreviated form.
بِيَدِهٖ مَلَكُوتُ كُلِّ شَى۟ءٍ ۝ لَهُ مَقَالٖيدُ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضِ ۝ وَ اِن۟ مِن۟ شَى۟ءٍ اِلَّا عِن۟دَنَا خَزَٓائِنُهُ ۝ مَا مِن۟ دَٓابَّةٍ اِلَّا هُوَ اٰخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا gibi kayyumiyet-i İlahiyeye işaret eden âyetlerin bir nüktesi ve ism-i a’zam veyahut ism-i a’zamın iki ziyasından ikinci ziyası veyahut ism-i a’zamın altı nurundan altıncı nuru olan '''Kayyum''' isminin bir cilve-i a’zamı, zilkade ayında aklıma göründü. Eskişehir Hapishanesindeki müsaadesizliğim cihetiyle o nur-u a’zamı elbette tamamıyla beyan edemeyeceğim, fakat Hazret-i İmam-ı Ali (ra), Kaside-i Ercuze’sinde “Sekine” nam-ı âlîsiyle beyan ettiği ism-i a’zam ve Celcelutiye’sinde pek muhteşem isimlerle ism-i a’zam içinde bulunan o altı ismi en a’zam, en ehemmiyetli tuttuğu için ve onların bahsi içinde kerametkârane bize teselli verdiği için bu ism-i Kayyum’a dahi evvelki beş esma gibi hiç olmazsa muhtasar bir surette beş şuâ ile o nur-u a’zama işaret edeceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Birinci_Şuâ"></span>
=== Birinci Şuâ ===
===FIRST RAY===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The universe’s Glorious Creator is Self-Subsistent, that is, He subsists, continues, endures of Himself. All things subsist and continue through Him, they remain in existence and have permanence. If the relationship of Self-Subsistence were cut off from the universe for even the fraction of a second, the universe would be annihilated.
Bu kâinatın Hâlık-ı Zülcelal’i Kayyum’dur. Yani bizatihî kaimdir, daimdir, bâkidir. Bütün eşya onunla kaimdir, devam eder ve vücudda kalır, beka bulur. Eğer kâinattan bir dakikacık olsun o nisbet-i kayyumiyet kesilse kâinat mahvolur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore, as the Qur’an of Mighty Stature decrees, together with the All- Glorious One’s Self-Subsistence,There is nothing that is like unto Him.(42:11) That is, He has  no like, equal, peer, or partner in either His essence, or His attributes, or His  actions.
Hem o Zat-ı Zülcelal’in kayyumiyetiyle beraber Kur’an-ı Azîmüşşan’da ferman ettiği gibi لَي۟سَ كَمِث۟لِهٖ شَى۟ءٌ dür. Yani ne zatında, ne sıfâtında, ne ef’alinde naziri yoktur, misli olmaz, şebihi yoktur, şeriki olmaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Indeed, it is not possible for the Most and Holy One who holds the universe with its circumstances and functions in the grasp of His dominicality and regulates, administers, sustains and nurtures it with perfect order as though it were a house or a palace to have any like, equal, partner, or peer; it is impossible.
Evet, bütün kâinatı bütün şuunatıyla ve keyfiyatıyla kabza-i rububiyetinde tutup bir hane ve bir saray hükmünde kemal-i intizam ile tedbir ve idare ve terbiye eden bir Zat-ı Akdes’e misil ve mesîl ve şerik ve şebih olmaz, muhaldir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, it is indeed impossible that the All-Glorious Ever-Living and Self-Subsistent One for whom the creation of the stars is as easy as that of particles;
Evet, bir zat ki ona yıldızların icadı zerreler kadar kolay gele
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
to whose power the greatest thing is subjugated as is the most minute;
ve en büyük şey en küçük şey gibi kudretine musahhar ola
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
for whom nothing is an obstacle to  any  other  thing  and  no  action  obstructs  any  other  action;
ve hiçbir şey hiçbir şeye, hiçbir fiil hiçbir fiile mani olmaya
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
in  whose  view innumerable  individuals  are  present  in  the  same  way  that  a  single  individual  is present;
ve hadsiz efrad, bir fert gibi nazarında hazır ola
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
who hears all voices simultaneously and is able to answer the limitless needs of all simultaneously;
ve bütün sesleri birden işite
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
outside  the sphere of whose will and volition is nothing,
ve umumun hadsiz hâcatını birden yapabile
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
no state, as is testified to by the order and  balance of the beings in the universe; who although He is in no place, is present everywhere through His power and knowledge;
ve kâinatın mevcudatındaki bütün intizamat ve mizanların şehadetiyle hiçbir şey, hiçbir hal, daire-i meşiet ve iradesinden hariç olmaya
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
and although everything is utterly distant from Him, is utterly close to them – that He should have any like, equal, partner, deputy, opposite or peer  is  not possible; it is impossible.
ve hiçbir mekânda olmadığı halde, her bir yerde ve her bir mekânda kudretiyle, ilmiyle hazır ola
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
His sacred qualities and attributes can be considered only through allegory and comparison. All the comparisons and allegories in the Risale-i Nur are of this sort.
ve her şey ondan nihayet derecede uzak olduğu halde, o ise her şeye nihayet derecede yakın olabilen bir Zat-ı Hayy-ı Kayyum-u Zülcelal’in elbette hiçbir cihetle misli, naziri, şeriki, veziri, zıddı, niddi olmaz ve olması muhaldir. Yalnız mesel ve temsil suretinde şuunat-ı kudsiyesine bakılabilir. Risale-i Nur’daki bütün temsilat ve teşbihat, bu mesel ve temsil nevindendirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, the Most Pure and Holy One is without like, necessarily existent, utterly remote from matter, and beyond space; His fragmentation and division are impossible in every respect as is any sort of change or alteration; His being needy or impotent is beyond the  bounds of possibility. And yet, a group of the people of misguidance suppose certain manifestations of the  Most Pure and Holy Essence which are manifested in the pages of the universe and in the levels of beings to be the Most Pure and Holy One Himself and ascribe  the decrees of the divinity to certain creatures; they attribute some of the All-Glorious One’s works to nature.However, it is demonstated with conclusive proofs in numerous places in the Risale-i Nur that nature is a divine art, and cannot be the artist.
İşte böyle misilsiz ve Vâcibü’l-vücud ve maddeden mücerred ve mekândan münezzeh ve tecezzisi ve inkısamı her cihetle muhal ve tagayyür ve tebeddülü mümteni ve ihtiyaç ve aczi imkân haricinde olan bir Zat-ı Akdes’in kâinat safahatında ve tabakat-ı mevcudatında tecelli eden bir kısım cilvelerini ayn-ı Zat-ı Akdes tevehhüm ederek bir kısım mahlukatına uluhiyetin ahkâmını veren ehl-i dalalet insanların bir kısmı, o Zat-ı Zülcelal’in bazı eserlerini tabiata isnad etmişler. Halbuki Risale-i Nur’un müteaddid yerlerinde kat’î bürhanlarla ispat edilmiş ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It is a dominical book, and cannot be the scribe. It is an embroidery, and cannot be the embroiderer. It is a register, and cannot be the accountant. It is a law, and cannot be the power. It is a pattern, and cannot be the source. It is a recipient and is passive, and cannot be the author. It is an order, and cannot the orderer. It is a code of creation, and cannot be the establisher of the code.
Tabiat bir sanat-ı İlahiyedir, sâni’ olmaz. Bir kitabet-i Rabbaniyedir, kâtip olmaz. Bir nakıştır, nakkaş olamaz. Bir defterdir, defterdar olmaz. Bir kanundur, kudret olmaz. Bir mistardır, masdar olmaz. Bir kabildir, münfail olur; fâil olmaz. Bir nizamdır, nâzım olamaz. Bir şeriat-ı fıtriyedir, şâri’ olamaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If, to suppose the impossible, the tiniest animate creature was referred to nature and it was told: “You made this;” as is demonstrated in many places in the Risale-i Nur with decisive proofs, it would be  necessary to provide moulds, or rather machines, to the number of the tiny creature’s members and bodily systems so that nature could carry out the work.
Farz-ı muhal olarak en küçük bir zîhayat mahluk tabiata havale edilse “Bunu yap.” denilse; Risale-i Nur’un çok yerlerinde kat’î bürhanlarla ispat edildiği gibi, o küçük zîhayatın azaları ve cihazatları adedince kalıplar, belki makineler bulundurmak gerektir; tâ ki tabiat o işi görebilsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Moreover, although a group of the people of misguidance called  materialists perceived a greatest manifestation of divine creativity and dominical power within the orderly transformations of minute particles, since they did not know from where the manifestation came and could not understand from where that universal force was being directed, which  originated from the manifestation of the Eternally Besought One’s power, they supposed matter and force were pre-eternal and began to attribute the divine works to particles and their motion.
Hem maddiyyun denilen bir kısım ehl-i dalalet, zerrattaki tahavvülat-ı muntazama içinde hallakıyet-i İlahiyenin ve kudret-i Rabbaniyenin bir cilve-i a’zamını hissettiklerinden ve o cilvenin nereden geldiğini bilemediklerinden ve o kudret-i Samedaniyenin cilvesinden gelen umumî kuvvetin nereden idare edildiğini anlayamadıklarından madde ve kuvveti ezelî tevehhüm ederek zerrelere ve hareketlerine âsâr-ı İlahiyeyi isnad etmeye başlamışlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Glory be to God! Could human beings be so ignorant as to attribute actions and  works that can only be carried out by one who is both beyond space and present in such a way as to see, know, and direct all things in the creation of all things everywhere, to particles and their motion, which are tossed around in the storms of lifeless, blind, unconscious chance that lacks will and balance? Anyone who  possesses even a jot of intelligence must see just what an ignorant and superstitious idea this is. Indeed, because those wretches have abandoned absolute unity, they have fallen into a limitless, endless absolute multiplicit y. That is, since they do not accept one single God, they are compelled to accept endless gods. Which means that since they are unable to squeeze into their corrupted minds the idea of one single Most Pure and Holy Essence and the pre-eternity and creativity that are necessary and essential to Him,  they are compelled  by  their  opinions to  accept the pre-eternity,  indeed the divinity, of those limitless, endless, lifeless particles.
Fesübhanallah! İnsanlarda bu derece hadsiz cehalet olabilir mi ki mekândan münezzeh olmakla beraber her bir yerde her bir şeyin icadında her şeyi görecek, bilecek, idare edecek bir tarzda bulunur bir vaziyetle yaptığı fiilleri ve eserleri; camid, kör, şuursuz, iradesiz, mizansız ve tesadüf fırtınaları içinde çalkanan zerrata ve harekâtına vermek, ne kadar cahilane ve hurafetkârane bir fikir olduğunu, zerre kadar aklı bulunanların bilmesi gerektir. Evet, bu herifler vahdet-i mutlakadan vazgeçtikleri için hadsiz ve nihayetsiz bir kesret-i mutlakaya düşmüşler, yani bir tek ilahı kabul etmedikleri için nihayetsiz ilahları kabul etmeye mecbur oluyorlar. Yani bir tek Zat-ı Akdes’in hâssası ve lâzım-ı zatîsi olan ezeliyeti ve hâlıkıyeti, bozulmuş akıllarına sığıştıramadıklarından o hadsiz, nihayetsiz camid zerrelerin ezeliyetlerini, belki uluhiyetlerini kabul etmeye mesleklerince mecbur oluyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
So, come and consider this complete  and  utter ignorance! For certainly, the manifestation on  particles has made  that mass of particles into an  orderly and magnificent army through the strength, power, and command of the Necessarily Existent  One. If the Commander-in-Chief’s command and power were withdrawn even for a second, that numerous, lifeless, unconscious mass would degenerate into irregular soldiers, it would altogether cease to exist.
İşte sen gel, echeliyetin nihayetsiz derecesine bak! Evet, zerrelerdeki cilve ise zerreler taifesini Vâcibü’l-vücud’un havliyle, kudretiyle, emriyle muntazam ve muhteşem bir ordu hükmüne getirmiştir. Eğer bir saniye o Kumandan-ı A’zam’ın emri ve kuvveti geri alınsa o çok kesretli camid, şuursuz taife, başıbozuklar hükmüne gelecekler; belki bütün bütün mahvolacaklar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore, it is as if another group of people see even further, that is, they are even more ignorantly misguided. They imagine the matter known as ether, which is an extremely subtle, fine,  obedient  and  subjugated page of the Glorious Maker’s activities, a means for the transmitting of His commands, a flimsy veil for the exercise of His power, a refined ink for His writing, a fine raiment for His creating, a leaven of His artefacts and a tillage for His seeds, to be the origin and the author because it acts as a mirror to the manifestation of His dominicality. This extraordinary ignorance requires endless  impossibilities because ether  is matter that is unconscious, lifeless and without will and is finer than the  matter  of which particles consist, which drowns  the  materialists, and  is denser than the index of primordial matter into which the ancient philosophers thrust themselves. To attribute to this matter, which may be fragmented and divided without limit and is equipped with the qualities and duties of being passive and the abilit y to transmit – to attribute to its minute particles, which are far minuter than particles of other matter, the actions and works  that exist through a will and power that sees, knows, and directs all things in all things is  mistaken to the number of particles of ether.
Hem insanların bir kısmı güya daha ileri görüyor gibi, daha ziyade cahilane bir dalaletle Sâni’-i Zülcelal’in gayet latîf, nâzenin, mutî, musahhar bir sahife-i icraatı ve emirlerinin bir vasıta-i nakliyatı ve zayıf bir perde-i tasarrufatı ve latîf bir midad-ı (mürekkep) kitabeti ve en nâzenin bir hulle-i icadatı ve bir mâye-i masnuatı ve bir mezraa-i hububatı olan “esîr” maddesini, cilve-i rububiyetine âyinedarlık ettiği için masdar ve fâil tevehhüm etmişler. Bu acib cehalet, hadsiz muhalleri istilzam ediyor. Çünkü esîr maddesi, maddiyyunları boğduran zerrat maddesinden daha latîf ve eski hükemanın saplandığı heyula fihristesinden daha kesif, ihtiyarsız, şuursuz, camid bir maddedir. Bu hadsiz bir surette tecezzi ve inkısam eden ve nâkillik ve infial hâssasıyla ve vazifesiyle teçhiz edilen bu maddeye, belki o maddenin zerreden çok derece daha küçük olan zerrelerine; her şeyde her şeyi görecek, bilecek, idare edecek bir ihtiyar ve bir iktidar ile vücud bulan fiilleri, eserleri isnad etmek, esîrin zerreleri adedince yanlıştır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The act of creation apparent in beings is such that it demonstrates it proceeds from a power and will which sees and knows most things, the whole universe even, in each thing particularly if it is animate, and which recognizes and secures the animate creature’s relationship with the universe; it thus demonstrates that it cannot be the act of causes, which are material and are not all-encompassing. Through the meaning of Self-Subsistence, a particular creative act bears a mighty meaning that points to its being directly the act of the Creator of the universe.
Evet, mevcudatta görünen fiil-i icad öyle bir keyfiyettedir ki her şeyde, hususan zîhayat olsa ekser eşyayı ve belki umum kâinatı görecek, bilecek ve kâinata karşı o zîhayatın münasebatını tanıyacak, temin edecek bir iktidar ve ihtiyardan geldiğini gösteriyor ki maddî ve ihatasız olan esbabın hiçbir cihetle fiili olmaz. Evet –sırr-ı kayyumiyetle– en cüz’î bir fiil-i icadî, doğrudan doğruya bütün kâinat Hâlık’ının fiili olduğuna delâlet eden bir sırr-ı a’zamı taşıyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, an act pertaining to the creation of a bee demonstrates that it is peculiar to the Creator of the universe in two respects.
Evet, mesela bir arının icadına teveccüh eden bir fiil, iki cihetle Hâlık-ı kâinat’a hususiyetini gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''First Respect:''' The fact that all the other bees throughout the world resembling that particular bee manifest the same act at the same time demonstrates that  the particular and individual act is the tip of a comprehensive act which embraces the face of the earth. In which case, whoever the author and owner of that vast act is, he must be the author of the particular act.
'''Birincisi:''' O arının bütün emsalinin bütün zeminde, aynı zamanda aynı fiile mazhariyetleri gösteriyor ki bu cüz’î ve hususi fiil ise ihatalı rûy-i zemini kaplamış bir fiilin bir ucudur. Öyle ise o büyük fiilin fâili ve o fiilin sahibi kim ise o cüz’î fiil dahi onundur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Respect:''' In order to be the author of the action directed towards the creation of the bee in question, a power and will are necessary that are vast enough to know and secure  the conditions for the life of the bee, and its members,  and its relationship with the universe. Therefore, the one who performs the particular action can only perform it thus perfectly by having authority over most of the universe.
'''İkinci cihet:''' Bu hazır arının hilkatine teveccüh eden fiilin fâili olmak için, o arının şerait-i hayatiyesini ve cihazatını ve kâinatla münasebatını temin edecek ve bilecek kadar pek büyük bir iktidar ve ihtiyar lâzım geldiğinden o cüz’î fiili yapan zatın, ekser kâinata hükmü geçmekle ancak o fiili öyle mükemmel yapabilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hence the most particular and insignificant action demonstrates in two respects that it is peculiar to the Creator of all things.
Demek en cüz’î fiil, iki cihetle Hâlık-ı külli şey’e has olduğunu gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The most remarkable and surprising thing is this: the Necessarily Existent One possesses  necessity, which is the firmest level of existence; absolute isolation from matter, which is  the most immutable degree of existence; absolute freedom from space, which is the state of existence furthest from cessation; and unity, which is the soundest quality of existence and the one remotest from change and non-existence. And  yet they attribute pre-eternity and  everlastingness, which are the Necessarily Existent One’s most particular qualities and are necessary and essential to Him, to things like ether and particles, which are matter that is material, unbounded and numerous, is the least  stable  level of existence  and the least tangible,  the  most changing  and the most varying and the most dispersed through space; they ascribe pre-eternity to them and fancy them to be pre-eternal; and some of them even suppose that it is out of them that the  divine works arise. It has been demonstrated through cogent arguments in many places in the Risale-i Nur how contrary to truth and reality, how unreasonable and absurd, is this idea.
En ziyade cây-ı dikkat ve cây-ı hayret şudur ki: Vücudun en kuvvetli mertebesi olan “vücub”un ve vücudun en sebatlı derecesi olan “maddeden tecerrüd”ün ve vücudun zevalden en uzak tavrı olan “mekândan münezzehiyet”in ve vücudun en sağlam ve tagayyürden ve ademden en mukaddes sıfatı olan “vahdet”in sahibi olan Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un en has hâssası ve lâzım-ı zatîsi olan ezeliyeti ve sermediyeti; vücudun en zayıf mertebesi ve en incecik derecesi ve en mütegayyir, mütehavvil tavrı ve en ziyade mekâna yayılmış olan hadsiz kesretli bir maddî madde olan esîr ve zerrat gibi şeylere vermek ve onlara ezeliyet isnad etmek ve onları ezelî tasavvur etmek ve kısmen âsâr-ı İlahiyenin onlardan neş’et ettiğini tevehhüm etmek, ne kadar hilaf-ı hakikat ve vakıa muhalif ve akıldan uzak ve bâtıl bir fikir olduğu, Risale-i Nur’un müteaddid cüzlerinde kat’î bürhanlarla gösterilmiştir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="İkinci_Şuâ"></span>
=== İkinci Şuâ ===
===SECOND RAY===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
This consists of two matters.
İki meseledir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''First Matter:'''
'''Birinci Mesele:''' İsm-i Kayyum’un bir cilve-i a’zamına işaret eden لَا تَا۟خُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَو۟مٌ ۝ مَا مِن۟ دَٓابَّةٍ اِلَّا هُوَ اٰخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا ۝ لَهُ مَقَالٖيدُ السَّمٰوَاتِ وَ ال۟اَر۟ضِ gibi âyetlerin işaret ettiği hakikat-i a’zamın bir vechi şudur ki:
Neither sleep overcomes Him nor slumber.(2:255) * There is not a moving creature but He has grasp of its forelock.(11:56) * To Him belong the keys of the heavens and the earth.(39:63; 42:12) These verses point to a greatest manifestation of the name Self-Subsistent. One aspect of the mighty truth that these and verses like them indicate is as follows:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The existence, continuance, and perpetuation of the  heavenly  bodies  in  the universe  are tied to the mystery of Self-Subsistence. If the manifestation of Self- Subsistence were to avert its face for a moment, millions of globes, some of them a thousand times larger than the earth, would be scattered into the infinite void of space, and colliding with one another would crash into nothingness.
Şu kâinattaki ecram-ı semaviyenin kıyamları, devamları, bekaları sırr-ı kayyumiyetle bağlıdır. Eğer o cilve-i kayyumiyet bir dakikada yüzünü çevirse bir kısmı küre-i arzdan bin defa büyük milyonlarla küreler, feza-yı gayr-ı mütenahî boşluğunda dağılacak, birbirine çarpacak, ademe dökülecekler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, the power of the Self-Subsistence of the One who keeps thousands of stately palaces in place in perfect order and makes them travel like aircraft through space is  measured through the stability, order, and continuance of those palaces in space. So too a measure of the greatest manifestation of the name Self-Subsistent are the facts that the  All-Glorious and Self-Subsistent One bestows on the innumerable heavenly bodies within ethereal matter a stability, permanence, and continuance within the utmost order and  balance through the mystery of Self-Subsistence; and together with upholding without prop or support in the void  millions of mighty globes, some a thousand and some even a million times larger than the earth, entrusts them all with duties and causes them to submit in perfect obedience like a majestic army to the decrees proceeding from the command of “‘Be!’ and it is.” The particles of all beings also exist, like the stars, through the mystery of Self-Subsistence, and are permanent and continue through it.
Nasıl ki mesela, havada –tayyareler yerinde– binler muhteşem kasırları kemal-i intizamla durdurup seyahat ettiren bir zatın kayyumiyet iktidarı, o havadaki sarayların sebat ve nizam ve devamları ile ölçülür. Öyle de o Zat-ı Kayyum-u Zülcelal’in madde-i esîriye içinde hadsiz ecram-ı semaviyeye nihayet derecede intizam ve mizan içinde sırr-ı kayyumiyetle bir kıyam, bir beka, bir devam vererek, bazısı küre-i arzdan bin ve bir kısmı bir milyon defa büyük milyonlarla azîm küreleri direksiz, istinadsız, boşlukta durdurmakla beraber, her birini bir vazife ile tavzif edip gayet muhteşem bir ordu şeklinde “Emr-i kün feyekûn”den gelen fermanlara kemal-i inkıyadla itaat ettirmesi, ism-i Kayyum’un a’zamî cilvesine bir ölçü olduğu gibi, her bir mevcudun zerreleri dahi yıldızlar gibi sırr-ı kayyumiyetle kaim ve o sır ile beka ve devam ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The particles in an animate creature’s body do not disperse but are assembled in groups and systems peculiar to each limb, and without scattering, preserve their position within the storms of the elements, which flow like floods,  and  remain regular and  in order. Since this self-evidently does not occur through themselves but through the mystery of Self-Subsistence, and since each body is like a well-ordered regiment and each species like a regular army, these particles proclaim the mystery of Self-Subsistence with innumerable tongues in the same way that the continuance  and motion of animate creatures and their assemblages on the earth and that of the stars in the world of space proclaim it.
Evet, bir zîhayatın cesedindeki zerrelerin her bir azaya mahsus bir heyet ile küme küme toplanıp dağılmadıkları ve sel gibi akan unsurların fırtınaları içinde vaziyetlerini muhafaza edip dağılmamaları ve muntazaman durmaları, bilbedahe kendi kendilerinden olmayıp belki sırr-ı kayyumiyetle olduğundan; her bir ceset muntazam bir tabur, her bir nevi muntazam bir ordu hükmünde olarak bütün zîhayat ve mürekkebatın zemin yüzünde ve yıldızların feza âleminde durmaları ve gezmeleri gibi, bu zerreler dahi hadsiz dilleriyle sırr-ı kayyumiyeti ilan ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Matter:''' This station requires that some of the benefits and instances of wisdom in things connected with the mystery of Self-Subsistence are pointed out.
'''İkinci Mesele:''' Eşyanın sırr-ı kayyumiyetle münasebettar faydalarının ve hikmetlerinin bir kısmına işaret etmeyi, bu makam iktiza ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The wisdom in the existence of things, and the aims of their natures, the benefits in their creation, and the results of their lives are of three sorts.
Evet, her şeyin hikmet-i vücudu ve gaye-i fıtratı ve faide-i hilkati ve netice-i hayatı üçer nevidir:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The First Sort''' looks to each thing itself and to man and to man’s affairs.
'''Birinci nevi,''' kendine ve insana ve insanın maslahatlarına bakar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The Second Sort''' is more important. It is the meanings of all things being set out for innumerable readers, for each is a sign, a missive, a book, an ode for conscious beings to study, an indication making  known the manifestation of the Glorious Creator’s names.
'''İkinci nevi,''' daha mühimdir ki her şey, umum zîşuur mütalaa edebilecek ve Fâtır-ı Zülcelal’in cilve-i esmasını bildirecek birer âyet, birer mektup, birer kitap, birer kaside hükmünde olarak manalarını hadsiz okuyucularına ifade etmesidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The Third Sort:''' This concerns the Glorious Maker and looks to Him. While one of the benefits and results of things look to the things themselves, countless look to the Glorious Maker. For the Glorious Maker beholds the wonders of His art Himself, He observes the manifestation of His names in the beings which He Himself has fashioned. In regard to this mighty third sort, it is sufficient if beings live only for a second.
'''Üçüncü nevi''' ise Sâni’-i Zülcelal’e aittir, ona bakar. Her şeyin faydası ve neticesi kendine bakan bir ise Sâni’-i Zülcelal’e bakan yüzlerdir ki Sâni’-i Zülcelal kendi acayib-i sanatını kendisi temaşa eder; kendi cilve-i esmasına, kendi masnuatında bakar. Bu a’zamî üçüncü nevide, bir saniye kadar yaşamak kâfidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Another mystery of Self-Subsistence that requires the existence of all things will be explained in the Third Ray.
Hem her şeyin vücudunu iktiza eden bir sırr-ı kayyumiyet var ki Üçüncü Şuâ’da izah edilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
At one time I was investigating the talisman of the  universe and riddle of creation, which lies in its being a manifestation, together with the instances of wisdom and benefits in beings, and I asked: “I wonder why these things display themselves in this way, then swiftly vanish and are lost? I look at their individual features; they have been attired, decked out and adorned in an orderly, purposeful fashion and sent to this display and exhibition. But then they disappear in a day or two, and some of them within a few minutes; uselessly and in vain they vanish. What is the purpose in their being seen by us for this brief time?” I was most curious.Then, through divine favour, I discovered an important instance of wisdom in the fact that beings, in particular animate beings, come into the place of instruction that is this  world. It  was  as  follows:
Bir zaman tılsım-ı kâinat ve muamma-yı hilkat cilvesiyle mevcudatın hikmetlerine ve faydalarına baktım, dedim: “Acaba bu eşya neden böyle kendini gösteriyorlar, çabuk kaybolup gidiyorlar?” Onların şahsına bakıyorum; muntazam, hikmetli giyinmiş, giydirilmiş, süslendirilmiş, sergiye temaşagâha gönderilmiş. Halbuki bir iki günde, belki bir kısmı birkaç dakikada kaybolup faydasız boşu boşuna gidiyorlar. Bu kısa zamanda bize görünmelerinden maksat nedir, diye çok merak ediyordum. O zaman mevcudatın, hususan zîhayatın dünya dershanesine gelmelerinin mühim bir hikmetini lütf-u İlahî ile buldum. O da şudur:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
each being, and especially if it is animate, is an extremely meaningful word, missive, dominical ode and divine proclamation. After it has been studied by intelligent beings and has stated its  meaning to innumerable readers, its corporeal form, which is like a letter or a word, disappears.
Her şey, hususan zîhayat, gayet manidar bir kelime, bir mektup, bir kaside-i Rabbanîdir, bir ilanname-i İlahîdir. Umum zîşuurun mütalaasına mazhar olduktan ve hadsiz mütalaacılara manasını ifade ettikten sonra, lafzı ve hurufu hükmündeki suret-i cismaniyesi kaybolur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For about a year this instance of wisdom was sufficient for me. Then the truly wonderful and subtle miracles of art to be found in creatures, in particular in animate beings, were disclosed. I understood that these subtleties of art which are so fine and wonderful are not only to set forth meanings for the gazes of intelligent beings. For although innumerable  such creatures may study each being, their studying is both limited, and not all of them will be able to penetrate all the subtleties of art in those animate beings. That is to say, the most important result of the creation of animate beings and the most significant purpose of their natures is to present to the Pre-Eternal Self-Subsistent One’s own gaze the marvels of His art  and the compassionate gifts and bounties He has bestowed.
Bir sene kadar bu hikmet bana kâfi geldi. Bir sene sonra masnuatta ve bilhassa zîhayatlarda bulunan çok hârika ve pek ince sanatın mu’cizeleri inkişaf etti. Anladım ki bu çok ince ve çok hârika olan dekaik-ı sanat, yalnız zîşuurların nazarlarına ifade-i mana için değildir. Gerçi her bir mevcudu, hadsiz zîşuurlar mütalaa edebilir. Fakat hem onların mütalaası mahduddur hem de herkes o zîhayatın bütün dekaik-ı sanatına nüfuz edemezler. Demek zîhayatların en mühim netice-i hilkati ve en büyük gaye-i fıtratı, Zat-ı Kayyum-u Ezelî’nin kendi nazarına, kendi acayib-i sanatını ve verdiği rahîmane hediyelerini ve ihsanlarını arz etmektir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
As for this purpose, it satisfied me for a long time and from it I understood the following: the  wisdom  and  purpose of creation, which is to present  the  endless subtleties of art in beings, particularly in animate beings, to the gaze of the Pre- Eternally  Self-Subsistent One, that is, for He Himself to behold His own art, was sufficient for that vast outlay.
Bu gaye ise çok zaman bana kanaat verdi ve ondan anladım ki her mevcudda, hususan zîhayatlarda hadsiz dekaik-ı sanat bulunması, Zat-ı Kayyum-u Ezelî’nin nazarına arz etmek, yani Zat-ı Kayyum-u Ezelî kendi sanatını kendisi temaşa etmek olan hikmet-i hilkat, o büyük masarife kâfi geliyordu. Bir zaman sonra gördüm ki mevcudatın şahıslarında ve suretlerindeki dekaik-ı sanat devam etmiyor; gayet süratle tazeleniyor, tebeddül ediyor; nihayetsiz bir faaliyet ve bir hallakıyet içinde tahavvül ediyorlar. Bu hallakıyet ve bu faaliyetin hikmeti elbette o faaliyet derecesinde büyük olmak lâzım geliyor, diye tefekküre başladım. Bu defa mezkûr iki hikmet kâfi gelmemeye başladılar, noksan kaldılar. Gayet merak ile ayrı bir hikmeti aramaya ve taharriye başladım. Bir zaman sonra, lillahi’l-hamd Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın feyzi ile sırr-ı kayyumiyet noktasında azîm hadsiz bir hikmet, bir gaye göründü. Ve onun ile “tılsım-ı kâinat” ve “muamma-yı hilkat” tabir edilen bir sırr-ı İlahî anlaşıldı. (Yirmi Dördüncü Mektup’ta tafsilen beyan edildiğinden burada yalnız icmalen iki üç noktasını Üçüncü Şuâ’da zikredeceğiz.)
Some time later I realized that the subtleties of art in the individual features and forms of  beings did not continue; they were being renewed and were undergoing change at great  speed; they were being transformed within an endless activity and creativity. I started to  ponder over it, saying: “The wisdom in this creativity and activity  must  necessarily  be  as  extensive as the  activity  itself.”  Then, the  two instances of wisdom mentioned  above began  to  seem  insufficient; they lacked something. With extreme curiosity I began to search and seek for a further purpose and instance of wisdom. All praise be to God, through  the  effulgence of the Qur’an of Miraculous Exposition, after some time a vast, limitless wisdom and purpose became apparent at the level of the mystery of Self-Subsistence. And through it, the divine mystery called  the  talisman of the universe and riddle  of  creation  was  understood. It  is explained  in detail in the Twenty-Fourth Letter, so here in the Third Ray we shall briefly mention only two or three points.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Look from this point to the manifestation of the mystery of Self-Subsistence: it has  plucked all beings out of non-existence, and according to the meaning of the verse, It is God who has raised the heavens without any supports that you can see,(13:2) has caused each one of them to remain in infinite space. It has bestowed stability and permanence on them, and caused them all to display the manifestation of the myster y of Self-Subsistence. If not for this support, nothing at all could continue to exist of its own accord. Everything would topple over into the infinite void and tumble into non- existence.
Evet, sırr-ı kayyumiyetin cilvesine bu noktadan bakınız ki bütün mevcudatı ademden çıkarıp her birisini bu nihayetsiz fezada رَفَعَ السَّمَاءَ بِغَي۟رِ عَمَدٍ تَرَو۟نَهَا sırrıyla durdurup kıyam ve beka verip umumunu böyle sırr-ı kayyumiyetin tecellisine mazhar eyliyor. Eğer bu nokta-i istinad olmazsa hiçbir şey kendi başıyla durmaz. Hadsiz bir boşlukta yuvarlanıp ademe sukut edecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore, just as all beings rely on the All-Glorious Self-Subsistent One for their existence, stability, and permanence, they continue in existence through Him, so according to the meaning of the verse, And to Him goes back every affair,(11:123) the tips of thousands of chains or lines in the states and conditions of beings are fastened to the mystery of Self-Subsistence, which, if the comparison is not mistaken, is like the centre or central pole of telephone and telegraph lines. If they did not rely on that luminous point of support, thousands of unending sequences of causes would be necessary, which according to scholars is an impossible and false notion; in fact, there would have to be as many of these absurd unending sequences of causes as there are beings. For example, one thing – protection or light or existence or sustenance, for instance – in one respect relies on the next thing, and that on the next, and that on the next, until finally since it cannot be infinite, it has to come to an end. Thus, the end of all such lines and  sequences lies in the  mystery of Self- Subsistence. But when this mystery has been understood, the links and the meaning of each thing relying on the next in those imaginary sequences do not remain, they disappear and everything is seen to look directly to the mystery of Self-Subsistence.
Hem nasıl ki bütün mevcudat, vücudları ve kıyamları ve bekaları cihetinde Kayyum-u Zülcelal’e dayanıyorlar; kıyamları onunladır. Öyle de mevcudatın keyfiyat ve ahvalinde binler silsilelerin; (temsilde hata olmasın) telefon, telgraf silsilelerinin merkezi ve santral direği hükmünde olan sırr-ı kayyumiyette وَ اِلَي۟هِ يُر۟جَعُ ال۟اَم۟رُ كُلُّهُ sırrıyla uçları bağlıdır. Eğer o nurani nokta-i istinada dayanmazlarsa ehl-i akılca muhal ve bâtıl olan binler devirler ve teselsüller lâzım gelecek; belki mevcudat adedince bâtıl olan devirler ve teselsüller lâzım gelir. Mesela, bu şey (hıfz veya nur veya vücud veya rızık gibi) bir cihette buna dayanır, bu da ötekine, o da ona... Gitgide herhalde nihayetsiz olamaz, bir nihayeti bulunacak. İşte, bütün böyle silsilelerin müntehaları, elbette sırr-ı kayyumiyettir. Sırr-ı kayyumiyet anlaşıldıktan sonra o mevhum silsilelerde birbirine dayanmak rabıtası ve manası kalmaz, kalkar; her şey doğrudan doğruya sırr-ı kayyumiyete bakar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Üçüncü_Şuâ"></span>
=== Üçüncü Şuâ ===
===THIRD RAY===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
By means of one or two introductory points, we shall point out to a small degree the disclosure of the  mystery of Self-Subsistence within divine creativity  and dominical activity, which verses like the following allude to: Every day He manifests Himself in yet another way.(55:29)* A sovereign doer of whatever He wills.(11:107)* He creates whatever he wishes.(30:34, etc.)* In Whose hand is the dominion of all things.(36:83)* So look to the signs of God’s mercy, how He restores the earth to life after its death.(30:50)
كُلَّ يَو۟مٍ هُوَ فٖى شَا۟نٍ ۝ فَعَّالٌ لِمَا يُرٖيدُ ۝ يَخ۟لُقُ مَا يَشَٓاءُ ۝ بِيَدِهٖ مَلَكُوتُ كُلِّ شَى۟ءٍ ۝ فَان۟ظُر۟ اِلٰٓى اٰثَارِ رَح۟مَتِ اللّٰهِ كَي۟فَ يُح۟يِى ال۟اَر۟ضَ بَع۟دَ مَو۟تِهَا gibi âyetlerin işaret ettikleri hallakıyet-i İlahiye ve faaliyet-i Rabbaniye içindeki sırr-ı kayyumiyetin bir derece inkişafına, bir iki mukaddime ile işaret edeceğiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The First:''' When we look at the universe, we see that one group of creatures, which are tossed around in the flood of time and follow on one after the other convoy after convoy, come for a second and then immediately vanish. Another group comes for a minute and then passes on. One species stops by in the Manifest Word for an hour, then enters the World of the Unseen. Some of them come and alight in the Manifest World for a day, some of them for a year, some for a century, and some for an age; they perform their duties and then depart. This astonishing travelling and passage of beings and flow and flux of creatures is  driven and directed with such order, balance and  wisdom, and the one who commands them and those convoys does so with such insight, purpose and planning that even if all minds were to unite and become one mind, it would be unable to comprehend the essence of this wise direction; it would be unable to find any fault in it and so could not criticize it.
'''Birincisi:''' Şu kâinata baktığımız vakit görüyoruz ki zaman seylinde mütemadiyen çalkanan ve kafile kafile arkasından gelip geçen mahlukatın bir kısmı, bir saniyede gelir, der-akab kaybolur. Bir taifesi, bir dakikada gelir, geçer. Bir nev’i, bir saat âlem-i şehadete uğrar, âlem-i gayba girer. Bir kısmı bir günde, bir kısmı bir senede, bir kısmı bir asırda, bir kısmı da asırlarda bu âlem-i şehadete gelip konup vazife görüp gidiyorlar. Bu hayret verici seyahat ve seyeran-ı mevcudat ve sefer ve seyelan-ı mahlukat öyle bir intizam ve mizan ve hikmetle sevk ve idare edilir ve onlara ve o kafilelere kumandanlık eden öyle basîrane, hakîmane, müdebbirane kumandanlık ediyor ki bütün akıllar faraza ittihat edip bir tek akıl olsa o hakîmane idarenin künhüne yetişemez ve kusur bulup tenkit edemez.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, within this dominical activity, not allowing any of those pleasing creatures that it loves, especially animate  creatures, to  open their eyes, the pen of divine determining and decree despatches them to the World of the Unseen; not permitting them even  to  draw  a breath,  it  discharges  them  from  the  life  of  this  world. It continuously fills  the  guesthouse  of the world and empties it without the guests’ consent. Making the globe of the earth like a slate for writing and erasing, through the manifestation of He grants life and deals death,(2:258) the pen of divine determining and decree ceaselessly inscribes writings on it, and renews and replaces them.
İşte bu hallakıyet-i Rabbaniyenin içinde o sevimli ve sevdiği masnuatın hususan zîhayatların hiçbirine göz açtırmayarak âlem-i gayba gönderiyor, hiçbirine nefes aldırmayarak dünyadaki hayattan terhis ediyor, mütemadiyen bu misafirhane-i âlemi doldurup misafirlerin rızası olmayarak boşaltıyor; kalem-i kaza ve kader, küre-i arzı yazar bozar tahtası gibi yaparak يُح۟يٖى وَ يُمٖيتُ cilveleriyle mütemadiyen küre-i arzda yazılarını yazar ve o yazıları tazelendirir, tebdil eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
One meaning of the wisdom in this dominical activity and divine creativity and a fundamental requirement and a motive cause of them is a limitless, endless instance of wisdom that may be divided into three important branches.
İşte bu faaliyet-i Rabbaniyenin ve bu hallakıyet-i İlahiyenin bir sırr-ı hikmeti ve esaslı bir muktezîsi ve bir sebeb-i dâîsi, '''üç mühim şubeye''' ayrılan hadsiz, nihayetsiz bir hikmettir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The First Branch of that wisdom is this:''' Every  sort of activity, whether particular or universal, yields pleasure. There is a pleasure in all activity. Indeed, activity is pure pleasure. Yes, activity is the manifestation of existence, which is pure pleasure and is the  shaking off and becoming distant from non-existence, which is pure suffering.
'''O hikmetin birinci şubesi şudur ki:''' Faaliyetin her nev’i cüz’î olsun, küllî olsun bir lezzet verir. Belki her faaliyette bir lezzet var. Belki faaliyet ayn-ı lezzettir. Belki '''faaliyet, ayn-ı lezzet olan vücudun tezahürüdür ve ayn-ı elem olan ademden tebâud ile silkinmesidir.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Everyone with ability follows with pleasure the unfolding of his ability through activity. The revealing of innate talents through activity arises from a pleasure and results in a pleasure. Everyone who possesses some perfections follows with pleasure their disclosure through activity. Since there is present in every activity a perfection and pleasure which is thus loved and sought after, and activity too is a perfection; and since there are apparent in the world of  animate creatures the manifestations of a boundless love and infinite compassion which arise  from a perpetual and pre-eternal life; those manifestations show that as the requirement of that eternal Life which is fitting for the necessary existence of the One who thus loves and is compassionate and makes Himself loved, and is worthy of His holiness, there are – if the terms are not mistaken – at the utmost level such sacred qualities in that Most Pure and Holy Life  as  divine passion, hallowed love, and sheer pleasure. And it is these qualities  that  continuously renew, agitate, and  change  the universe through endless activity and infinite creativity.
Evet, her kabiliyet sahibi, bir faaliyetle kabiliyetinin inkişafını lezzetle takip eder. Her bir istidadın faaliyetle tezahür etmesi, bir lezzetten gelir ve bir lezzeti netice verir. Her bir kemal sahibi, faaliyetle kemalâtının tezahürünü lezzetle takip eder. Madem her bir faaliyette böyle sevilir, istenilir bir kemal, bir lezzet vardır ve faaliyet dahi bir kemaldir ve madem zîhayat âleminde daimî ve ezelî bir hayattan neş’et eden hadsiz bir muhabbetin, nihayetsiz bir merhametin cilveleri görünüyor ve o cilveler gösteriyor ki kendini böyle sevdiren ve seven ve şefkat edip lütuflarda bulunan zatın kudsiyetine lâyık ve vücub-u vücuduna münasip o hayat-ı sermediyenin muktezası olarak hadsiz derecede (tabirde hata olmasın) bir '''aşk-ı lahutî''', bir '''muhabbet-i kudsiye''', bir '''lezzet-i mukaddese''' gibi şuunat-ı kudsiye o Hayat-ı Akdes’te var ki o şuunat böyle hadsiz faaliyetle ve nihayetsiz bir hallakıyetle kâinatı daima tazelendiriyor, çalkalandırıyor, değiştiriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The Second Branch of the wisdom in the limitless divine activity which looks to the mystery of Self-Subsistence: This looks to the divine names. It is well-known that everyone  who possesses beauty wants to both see and display his beauty; that everyone who possesses some skills desires and loves to attract attention to his skills by exhibiting and  proclaiming  them; he desires and loves his skill, which  is  a beautiful truth and meaning that has remained concealed, to be revealed and to find ardent admirers.
'''Sırr-ı kayyumiyete bakan hadsiz faaliyet-i İlahiyedeki hikmetin ikinci şubesi:''' Esma-i İlahiyeye bakar. Malûmdur ki her bir cemal sahibi, kendi cemalini görmek ve göstermek ister; her bir hüner sahibi, kendi hünerini teşhir ve ilan etmekle nazar-ı dikkati celbetmek ister ve sever. Ve hüneri gizli kalmış bir güzel hakikat ve güzel bir mana, meydana çıkmak ve müşterileri bulmak ister ve sever. Madem bu esaslı kaideler, her şeyde derecesine göre cereyan ediyor; elbette Cemil-i Mutlak olan Zat-ı Kayyum-u Zülcelal’in bin bir esma-i hüsnasından her bir ismin, kâinatın şehadetiyle ve cilvelerinin delâletiyle ve nakışlarının işaretiyle, her birisinin her bir mertebesinde hakiki bir hüsün, hakiki bir kemal, hakiki bir cemal ve gayet güzel bir hakikat, belki her bir ismin her bir mertebesinde hadsiz enva-ı hüsünle hadsiz hakaik-i cemile vardır.
These fundamental rules are in force in all things according to the degree of each. According to the testimony of the universe and the evidence of the manifestations and embroideries of the thousand and one most beautiful names of the All-Glorious Self- Subsistent One, who possesses absolute beauty, there are in every degree of each of those names a true loveliness, a true perfection, a true beauty and a most exquisite truth. Indeed, in every degree  there  are  endless  different  sorts of  loveliness  and innumerable beautiful truths.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Since the beings of the universe are mirrors reflecting the sacred beauties of those names and the tableaux displaying their beautiful embroideries and the pages setting forth their beautiful truths, those constant  and eternal names will entirely and unceasingly  renew and change the universe  through their manifestations  as a consequence of that sacred divine love and due to the mystery of Self-Subsistence. In this way they  will  display  their endless manifestations and infinite, meaningful embroideries and books both to the  witnessing gaze of the All-Glorious Self- Subsistent One, whom they signify, and to the studying gaze of uncountable numbers of intelligent creatures and creatures endowed with spirits, and will display countless tableaux out of a finite and limited thing and numerous  individuals out of a single individual and multiple truths out of a single truth.
Madem bu esmanın kudsî cemallerini irae eden âyineleri ve güzel nakışlarını gösteren levhaları ve güzel hakikatlerini ifade eden sahifeleri, bu mevcudattır ve bu kâinattır. Elbette o daimî ve bâki esma, hadsiz cilvelerini ve nihayetsiz manidar nakışlarını ve kitaplarını; hem müsemmaları olan Zat-ı Kayyum-u Zülcelal’in nazar-ı müşahedesine, hem hadd ü hesaba gelmeyen zîruh ve zîşuur mahlukatın nazar-ı mütalaasına göstermek ve nihayetli mahdud bir şeyden nihayetsiz levhaları ve bir tek şahıstan pek çok şahısları ve bir hakikatten pek kesretli hakikatleri göstermek için o aşk-ı mukaddes-i İlahîye istinaden ve o sırr-ı kayyumiyete binaen, kâinatı umumen ve mütemadiyen cilveleriyle tazelendiriyorlar, değiştiriyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Dördüncü_Şuâ"></span>
=== Dördüncü Şuâ ===
===FOURTH RAY===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The Third Branch of the wisdom in the constant and astonishing activity in the universe:''' Everyone who is compassionate is happy at giving pleasure to others; and everyone who is kind is gratified at making others happy; everyone who is loving is gladdened by pleasing others who are worthy of being pleased; and everyone who is noble-hearted takes pleasure at making others happy; everyone who is just rejoices at upholding justice and at winning the gratitude of those whose rights are vindicated by punishing the deserving; and every skilful craftsman takes pride in exhibiting his work, at its functioning as he hoped it would function, and at its giving the desired results.
'''Kâinattaki hayret-nüma faaliyet-i daimenin hikmetinin üçüncü şubesi şudur ki:''' Her bir merhamet sahibi, başkasını memnun etmekten mesrur olur. Her bir şefkat sahibi, başkasını mesrur etmekten memnun olur. Her bir muhabbet sahibi, sevindirmeye lâyık mahlukları sevindirmekle sevinir. Her bir âlîcenab zat, başkasını mesud etmekle lezzet alır. Her bir âdil zat, ihkak-ı hak etmek ve müstahaklara ceza vermekte hukuk sahiplerini minnettar etmekle keyiflenir. Hüner sahibi her bir sanatkâr, sanatını teşhir etmekle ve sanatının tasavvur ettiği tarzda işlemesiyle ve istediği neticeleri vermesiyle iftihar eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, each of the above-mentioned principles is a fundamental rule which is in force throughout the  universe and the world of mankind. Three examples demonstrating that these rules function in the divine names have been explained in the Third Stopping Place of the Thirty-Second Word. It is appropriate to write a summary of them at this point, so we say the following:
İşte bu mezkûr düsturların her biri birer kaide-i esasiyedir ki kâinatta ve âlem-i insaniyette cereyan ediyorlar. Bu kaidelerin esma-i İlahiyede cereyan ettiklerini gösteren üç misal, Otuz İkinci Söz’ün İkinci Mevkıfı’nda izah edilmiştir. Bir hülâsası bu makamda yazılması münasip olduğundan deriz:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, an extremely kind, generous, munificent, noble-hearted person who embarks the poor and needy on a large ship, gratifies them with banquets and bounties and sails it in the seas around the world, will watch them happily since he is superior to them, take pleasure at  those needy people’s gratitude, rejoice and be pleased at their taking pleasure, and feel proud.
Nasıl ki mesela, gayet merhametli, sehavetli, gayet kerîm âlîcenab bir zat, fıtratındaki âlî seciyelerin muktezasıyla büyük bir seyahat gemisine, çok muhtaç ve fakir insanları bindirip gayet mükemmel ziyafetlerle, ikramlarla o muhtaç fakirleri memnun ederek denizlerde arzın etrafında gezdirir ve kendisi de onların üstünde, onları mesrurane temaşa ederek o muhtaçların minnettarlıklarından lezzet alır ve onların telezzüzlerinden mesrur olur ve onların keyiflerinden sevinir, iftihar eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If someone who is merely a distribution official takes such pleasure and delight at holding an insignificant banquet, consider the following: the Ever-Living and Self- Subsistent One  embarks all animals and men and countless angels, jinn and spirit beings on the ship of the earth, which is a vessel of that All-Merciful One; He spreads the face of the earth before them  as a dominical table laden with varieties of foods, and with delights and sustenance for all the senses; he causes those needy, thankful, grateful and happy creatures to sail the regions of the universe, and not only makes them happy in this world with all these bounties but also makes the bounties tables in the  unending  banquets in the Paradises of the  Eternal  Realm.  It  is  therefore  the meaning of dominicality alluded to by the divine qualities resulting from the thanks, gratitude, joy and delight of those creatures which look to the Ever-Living and Self- Subsistent  One, which we are powerless and not permitted to express, like holy pleasure, sacred pride, and hallowed delight that necessitate this constant activity and ceaseless creativity.
Madem böyle bir tevziat memuru hükmünde olan bir insan, böyle cüz’î bir ziyafet vermekten bu derece memnun ve mesrur olursa elbette bütün hayvanları ve insanları ve hadsiz melekleri ve cinleri ve ruhları, bir sefine-i Rahmanî olan küre-i arz gemisine bindirerek rûy-i zemini, enva-ı mat’umatla ve bütün duyguların ezvak ve erzakıyla doldurulmuş bir sofra-i Rabbaniye şeklinde onlara açmak ve o muhtaç ve müteşekkir ve minnettar ve mesrur mahlukatını aktar-ı kâinatta seyahat ettirmekle ve bu dünyada bu kadar ikramlarla onları mesrur etmekle beraber, dâr-ı bekada cennetlerinden her birini ziyafet-i daime için birer sofra yapan Zat-ı Hayy-ı Kayyum’a ait olarak o mahlukatın teşekkürlerinden ve minnettarlıklarından ve mesruriyetlerinden ve sevinçlerinden gelen ve tabirinde âciz olduğumuz ve mezun olmadığımız şuunat-ı İlahiyeyi “memnuniyet-i mukaddese” “iftihar-ı kudsî” ve “lezzet-i mukaddese” gibi isimlerle işaret edilen maânî-i rububiyettir ki bu daimî faaliyeti ve mütemadî hallakıyeti iktiza eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And for example, if a skilful craftsman builds a gramophone that requires no records and it plays just as he wishes, how proud and delighted he will be; he will say to himself: “What wonders God willed!” Seeing that an insignificant piece of art in which there is no true creation engenders a feeling of such pride and pleasure in the craftsman’s spirit, then consider the following: The All-Wise Maker creates the totality of the universe as a divine orchestra and wondrous  workshop which strikes up and gives forth countless sorts of songs and hymns praises and glorification; He displays all the species, all the worlds, in the universe through a different craft and different miracles of art; and not only does He fashion many machines in the heads of animate creatures, each like a gramophone, camera or telegraph, He also fashions in  the heads of human beings, both a gramophone without records, a camera without a film, a telegraph without wires, and a machine twenty times more wonderful. It is  therefore meanings like sacred pride and holy pleasure  and the exalted qualities of this sort  which proceed  from dominicality and arise from creating such machines, and  their functioning in the required way and producing the desired results that necessitate this unceasing activity.
Hem mesela, bir mahir sanatkâr, plaksız bir fonoğraf yapsa o fonoğraf istediği gibi konuşsa, işlese sanatkârı ne kadar müftehir olur, mütelezziz olur; kendi kendine “Mâşâallah” der. Madem icadsız ve surî bir küçük sanat, sanatkârının ruhunda bu derece bir iftihar, bir memnuniyet hissi uyandırırsa elbette bu mevcudatın Sâni’-i Hakîm’i, kâinatın mecmuunu, hadsiz nağmelerin envaıyla sadâ veren ve ses verip tesbih eden ve zikredip konuşan bir musikî-i İlahiye ve bir fabrika-i acibe yapmakla beraber, kâinatın her bir nevini, her bir âlemini ayrı bir sanatla ve ayrı sanat mu’cizeleriyle göstererek zîhayatların kafalarında birer fonoğraf, birer fotoğraf, birer telgraf gibi çok makineleri, hattâ en küçük bir kafada dahi yapmakla beraber her bir insan kafasına, değil yalnız plaksız fonoğraf, birer âyinesiz fotoğraf, bir telsiz telgraf, belki bunlardan yirmi defa daha hârika, her insanın kafasında öyle bir makineyi yapmaktan ve istediği tarzda işleyip neticeleri vermekten gelen iftihar-ı kudsî ve memnuniyet-i mukaddese gibi manaları ve rububiyetin bu nevinden olan ulvi şuunatı, elbette ve herhalde bu faaliyet-i daimeyi istilzam eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And for example, a just ruler takes pleasure and is gratified and feels proud at taking the part of the oppressed against tyrants in order to uphold justice, at protecting the poor against the wrongdoing of the powerful, and at giving to everyone his due. Since this is a fundamental rule of rulership and justice, consider the following: The Ever-Living  and  Self-Subsistent  One, who is the All-Wise  Ruler  and  is Absolutely Just, bestows on creatures and especially on animate ones the necessary conditions for life, which are known as the rights of life; and to preserve their lives, He grants them the necessary abilities and members; and He compassionately protects the weak from the evil of the powerful. Therefore, the dominical qualities and sacred meanings, which we are  powerless to  express, that arise from this and from the execution  of the mystery  of justice, which in this world is total with  regard to establishing  justice for all animate  beings and  partial with  regard to punishing wrongdoers, and especially that arise from the manifestation of supreme justice at the supreme tribunal of the resurrection, necessitate the constant activity in the universe.
Hem mesela, bir hükümdar-ı âdil, ihkak-ı hak için mazlumların hakkını zalimlerden almakla ve fakirleri kavîlerin şerrinden muhafaza etmekle ve herkese müstahak olduğu hakkı vermekle lezzet alması, iftihar etmesi, memnun olması hükümdarlığın ve adaletin bir kaide-i esasiyesi olduğundan elbette Hâkim-i Hakîm, Adl-i Âdil olan Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un bütün mahlukatına, hususan zîhayatlara “hukuk-u hayat” tabir edilen şerait-i hayatiyeyi vermekle ve hayatlarını muhafaza için onlara cihazat ihsan etmekle ve zayıfları kavîlerin şerrinden rahîmane himaye etmekle ve umum zîhayatlarda bu dünyada ihkak-ı hak etmek nev’i tamamen ve haksızlara ceza vermek nev’i ise kısmen sırr-ı adaletin icrasından olmakla ve bilhassa mahkeme-i kübra-yı haşirde adalet-i ekberin tecellisinden hasıl olan ve tabirinde âciz olduğumuz şuunat-ı Rabbaniye ve maânî-i kudsiyedir ki kâinatta bu faaliyet-i daimeyi iktiza ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, as these three examples show, since each of the most beautiful names give rise to certain sacred divine qualities in this unceasing activity, they require unceasing creativity.
İşte bu üç misal gibi esma-i hüsnanın umumunda, her birisi bu faaliyet-i daimede böyle kudsî bazı şuunat-ı İlahiyeye medar olduklarından hallakıyet-i daimeyi iktiza ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And  since the development, unfolding and  blossoming of abilities and faculties yield a joy, expansiveness and pleasure; and since on the performance and completion of a duty and on being released from it, everyone entrusted with such a duty experiences a feeling of relief  and  gratitude; and since to receive many fruits from a single seed and to gain a hundredfold  profit from a single thing is a most pleasurable trade, then most certainly the One who causes the innumerable abilities of creatures to unfold, after employing the creatures in valuable duties, will discharge them, but to a higher state. That is to say, He raises elements to the level of minerals; minerals to plant life; plants to the level of animal life by means of sustenance; and animals to the high level of human life, which is conscious.
Hem madem her kabiliyet, her bir istidat, inbisat ve inkişaf edip semere vermekle bir ferahlık, bir genişlik, bir lezzet verir. Hem madem her vazifedar, vazifesini yapmak ve bitirmekle, vazifesinden terhisinde büyük bir rahatlık, bir memnuniyet hisseder. Ve madem bir tek tohumdan birçok meyveleri almak ve bir dirhemden yüz dirhem kâr kazanmak, sahiplerine çok sevinçli bir halettir, bir ticarettir. Elbette bütün mahlukattaki hadsiz istidatları inkişaf ettiren ve bütün mahlukatını kıymettar vazifelerde istihdam ettikten sonra terakkivari terhis ettiren, yani unsurları, madenler mertebesine; madenleri, nebatlar hayatına; nebatları, rızık vasıtasıyla hayvanların derece-i hayatına; ve hayvanları insanların şuurkârane olan yüksek hayatına çıkarıyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It may be understood then just how important are the sacred meanings and divine dominicality arising from the constant activity and dominical creativity which, on the demise of their external existences, cause all animate creatures to leave behind them multiple existences  taken from them, like their spirits, essences, identities, forms, existences in the Worlds of Similitudes, Knowledge, and the Unseen, the sheaths of their spirits, and astral bodies, all of  which are charged with duties in their places. This is explained in the Twenty-Fourth Letter.
İşte her bir zîhayatın zâhirî bir vücudunun zevaliyle (Yirmi Dördüncü Mektup’ta izah edildiği gibi) ruhu, mahiyeti, hüviyeti, sureti gibi pek çok vücudlarını arkasında bıraktıran ve yerinde vazife başına geçiren faaliyet-i daime ve hallakıyet-i Rabbaniyeden neş’et eden maânî-i kudsiyenin ve rububiyet-i İlahiyenin ne kadar ehemmiyetli oldukları anlaşılır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''A Decisive Answer to an Important Question'''
'''Mühim bir suale kat’î bir cevap'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
One group of the people of misguidance says that the being who changes and transforms the universe with this constant activity must himself be subject to change and alteration.
Ehl-i dalaletten bir kısmı diyorlar ki: “Kâinatı bir faaliyet-i daime ile tağyir ve tebdil eden zatın, elbette kendisinin de mütegayyir ve mütehavvil olması lâzım gelir.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The Answer:''' God forbid! A hundred thousand times, God forbid! The fact that mirrors on the ground change demonstrates not that the sun in the sky changes, but on the contrary that its manifestations are being renewed. Moreover, change and alteration are impossible in the Most Pure and Holy Essence, who is pre-eternal, post- eternal, sempiternal, in every respect absolutely perfect and absolutely self-sufficient, totally free of, detached from, and beyond matter, space, restriction, and contingency. Change in the universe  points to his lack of change and alteration, not to  His changing. For one who causes constant change and causes numerous things to move must himself be unchanging and not move.For example, if you spin a large number of globes and balls which have each been tied to a piece of string and cause them all to move unceasingly within an order, you have to remain in one place and not change or move, for if you did, it would spoil the order.
Elcevap: Hâşâ yüz bin defa hâşâ! Yerdeki âyinelerin tagayyürü, gökteki güneşin tagayyürünü değil, bilakis cilvelerinin tazelendiğini gösterir. Hem ezelî, ebedî, sermedî, her cihetçe kemal-i mutlakta ve istiğna-yı mutlakta, maddeden mücerred, mekândan, kayıttan, imkândan münezzeh, müberra, muallâ olan bir Zat-ı Akdes’in tagayyürü ve tebeddülü muhaldir. Kâinatın tagayyürü, onun tagayyürüne değil, belki adem-i tagayyürüne ve gayr-ı mütehavvil olduğuna delildir. Çünkü müteaddid şeyleri intizamla daimî tağyir ve tahrik eden bir zat, mütegayyir olmamak ve hareket etmemek lâzım gelir. Mesela, sen çok iplerle bağlı çok gülleleri ve topları çevirdiğin ve daimî intizamla tahrik edip vaziyetler verdiğin vakit, senin yerinde durup tagayyür ve hareket etmemekliğin gerektir. Yoksa o intizamı bozacaksın.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It is clear that one who causes objects to move within an order must himself not  move, and  one  who  causes  objects  to  change  ceaselessly  must  himself  be unchanging so that these actions may continue in an orderly fashion.
Meşhurdur ki intizamla tahrik eden, hareket etmemek ve devam ile tağyir eden, mütegayyir olmamak gerektir; tâ ki o iş intizamla devam etsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Secondly:''' Change and alteration arise from createdness, from being renewed in order to be perfected, from need, materiality, and contingency. Since the Most Pure and Holy Essence is both eternal, and in every respect absolutely perfect and absolutely self-sufficient, and totally detached from matter, and necessarily existent, most certainly His changing and altering is not possible; it is impossible.
Sâniyen: Tagayyür ve tebeddül, hudûstan ve tekemmül etmek için tazelenmekten ve ihtiyaçtan ve maddîlikten ve imkândan ileri geliyor. Zat-ı Akdes ise hem kadîm hem her cihetçe kemal-i mutlakta hem istiğna-yı mutlakta hem maddeden mücerred hem Vâcibü’l-vücud olduğundan elbette tagayyür ve tebeddülü muhaldir, mümkün değildir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Beşinci_Şuâ"></span>
=== Beşinci Şuâ ===
===FIFTH RAY===
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
are two issues.
İki meseledir:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''F i r s t  M a t t e r'''
'''Birinci Meselesi:''' İsm-i Kayyum’un cilve-i a’zamını görmek istersek hayalimizi bütün kâinatı temaşa edecek; biri, en uzak şeyleri; diğeri, en küçük zerreleri gösterecek iki dürbün yapıp birinci dürbünle bakıyoruz, görüyoruz ki ism-i Kayyum’un cilvesiyle küre-i arzdan bin defa büyük milyonlar küreler, yıldızlar, direksiz olarak havadan daha latîf olan madde-i esîriye içinde kısmen durdurulmuş, kısmen vazife için seyahat ettiriliyor.
If we wish to see the greatest manifestation of the name Self-Subsistent, we shall set up two telescopes in order to observe the whole universe with our imaginations. One of them will show the most distant objects, the other minute particles. So if we look through the first telescope, we see that through the manifestation of the name of Self-Subsistent and without  support, of millions of globes and stars thousands of times larger than the earth, some have been made apparently stationary in the matter known as ether, which is subtler than air, while others have been made to travel apparently as their duty.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Then we  look through the second  telescope,  which  is  the  microscope of the imagination, to observe minute particles. Through the mystery of Self-Subsistence, taking up orderly positions  like the stars, the  particles of the bodies of animate creatures on the  earth are all in motion and performing their duties. We see that especially the miniscule agglomerations  forming  the particles known as red corpuscles and white corpuscles in the blood of animate beings, like the planets, move with two orderly motions like Mevlevi dervishes.
Sonra o hayalin hurdebîni olan ikinci dürbünüyle küçük zerratı görecek bir suretle bakıyoruz. O sırr-ı kayyumiyetle zîhayat mahlukat-ı arziyenin her birinin zerrat-ı vücudiyeleri, yıldızlar gibi muntazam bir vaziyet alıp hareket ediyorlar ve vazifeler görüyorlar. Hususan zîhayatın kanındaki “küreyvat-ı hamra ve beyza” tabir ettikleri zerrelerden teşekkül eden küçücük kütleleri, seyyar yıldızlar gibi mevlevîvari iki hareket-i muntazama ile hareket ediyorlar görüyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A Summary(*<ref>*This is a brief summary of the six sacred names which bear the greatest name and are the basis and subject of the six main sections of the Thirtieth Flash.</ref>)
'''Bir hülâsatü’l-hülâsa:''' (Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Otuzuncu Lem’a’nın altı risaleciğinin esası ve mevzuu ve ism-i a’zamın sırrını taşıyan altı mukaddes isimlerin gayet kısa bir hülâsalarıdır.</ref>)
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A summary is appropriate here in order to examine the sacred light the six names of the greatest name form, blending together like the seven colours in light. It is as follows:
İsm-i a’zamın altı ismi, ziyadaki yedi renk gibi imtizaç ederek teşkil ettikleri ziya-yı kudsiyeye bakmak için bir hülâsanın zikri münasiptir. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Look beyond the greatest manifestation of the name Self-Subsistent which thus upholds  and gives permanence and continuity to all the beings in the universe: the greatest manifestation of the name Ever-Living has set aflame all animate beings with its manifestation. It has illuminated the universe. It gilds all animate beings with its manifestation.
Bütün kâinatın mevcudatını böyle durduran, beka ve kıyam veren ism-i Kayyum’un bu cilve-i a’zamının arkasından bak: İsm-i Hayy’ın cilve-i a’zamı, o bütün mevcudat-ı zîhayatı cilvesiyle şulelendirmiş, kâinatı nurlandırmış, bütün zîhayat mevcudatı cilvesiyle yaldızlıyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Now look again: beyond the name Ever-Living, the greatest manifestation of the name Single confers a unity on the universe with all its elements and parts. It puts a stamp of unity on each being’s forehead. It places a seal of oneness on each being’s face. It causes them to proclaim its manifestation with endless, countless tongues.
Şimdi bak: İsm-i Hayy’ın arkasında ism-i Ferd’in cilve-i a’zamı, bütün kâinatı envaıyla, eczasıyla bir vahdet içine alıyor; her şeyin alnına bir sikke-i vahdet koyuyor; her şeyin yüzüne bir hâtem-i ehadiyet basıyor; nihayetsiz ve hadsiz dillerle cilvesini ilan ettiriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Now consider the greatest manifestation of the name Sapient beyond the name Single: it incorporates in a fruitful order, wise regularity and purposeful harmony appropriate to each all the beings we observe through the two telescopes of the imagination, from stars  to particles, whether universal or particular, from the greatest sphere to the most minute. It adorns and gilds all beings.
Şimdi ism-i Ferd’in arkasından ism-i Hakem’in cilve-i a’zamına bak ki yıldızlardan zerrelere kadar, hayalin iki dürbünüyle temaşa ettiğimiz mevcudatın her birisini, cüz’î olsun, küllî olsun, en büyük daireden en küçük daireye kadar, her birine lâyık ve münasip olarak meyvedar bir nizam ve hikmetli bir intizam ve semeredar bir insicam içine almış, bütün mevcudatı süslendirmiş, yaldızlandırmış.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Then look beyond the greatest manifestation of the name Sapient: in regard to its aspect that was examined in the Second Point, through the greatest manifestation of the name All-Just, the universe with all its beings is administered with such balance, equilibrium and  measure within unceasing activity, that if just one of the heavenly bodies were to lose its balance even for a second, that is, if it were to break free of the manifestation of the name All-Just, it would cause chaos among the stars; it would be like Doomsday.
Sonra ism-i Hakem’in cilve-i a’zamı arkasından bak ki ism-i Adl’in cilve-i a’zamıyla (İkinci Nükte’de izah edildiği vechile) bütün kâinatı mevcudatıyla, faaliyet-i daime içinde öyle hayret-engiz mizanlarla, ölçülerle, tartılarla idare eder ki ecram-ı semaviyeden biri, bir saniye de muvazenesini kaybetse yani ism-i Adl’in cilvesi altından çıksa yıldızlar içinde bir herc ü merce, bir kıyamet kopmasına sebebiyet verecek. İşte bütün mevcudatın daire-i a’zamı, Kehkeşan’dan yani Samanyolu tabir edilen mıntıka-i kübradan tut tâ kan içindeki küreyvat-ı hamra ve beyzanın daire-i hareketlerine kadar her bir dairesini, her bir mevcudunu hassas bir mizan, bir ölçü ile biçilmiş bir şekil ve bir vaziyetle baştan başa yıldızlar ordusundan tâ zerreler ordusuna kadar bütün mevcudatın “Emr-i kün feyekûn”den gelen emirlere kemal-i musahhariyetle itaat ettiklerini gösteriyor.
Thus, all beings and all the different realms of beings from the army of the stars to the army of minute particles, that is, from the largest sphere that is the vast belt known as the Milky Way to the sphere of the motion of red and white corpuscles, stand shoulder to shoulder in a manner gauged with the finest balance and measure, so demonstrating that all those beings  are  obedient and totally subjugated to the commands proceeding from the command of “‘Be!’ and it is.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Now look beyond the greatest manifestation of the Name All-Just to the greatest manifestation of the name Most Holy, which was explained in the First Point: the fact that it renders all the beings in the universe so pure, clean, clear, beautiful, adorned and shining demonstrates that it has bestowed on the universe and on all beings the form of beautiful mirrors worthy  of  reflecting the utter essential beauty of the Absolutely Beautiful One and the sheer loveliness of His most beautiful names.
Şimdi ism-i Adl’in cilve-i a’zamı arkasından (Birinci Nükte’de izah edildiği gibi) ism-i Kuddüs’ün cilve-i a’zamına bak ki kâinatın bütün mevcudatını öyle temiz, pâk, safi, güzel, süslü, berrak yapar gösterir ki bütün kâinata ve bütün mevcudata Cemil-i Mutlak’ın hadsiz derecede cemal-i zatîsine lâyık ve nihayetsiz güzel olan esma-i hüsnasına münasip olacak güzel âyineler şeklini vermiştir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' These six names and six lights of the greatest name have enwrapped the universe and all beings in ever-differing, multifarious colours, embroideries and adornment.
'''Elhasıl:''' İsm-i a’zamın bu altı ismi ve altı nuru, kâinatı ve mevcudatı ayrı ayrı güzel renklerde, çeşit çeşit nakışlarda, başka başka ziynetlerde bulunan yaldızlı perdeler içinde mevcudatı sarmıştır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Matter of the Fifth Ray'''
'''Beşinci Şuâ’nın İkinci Meselesi:''' Kâinata tecelli eden kayyumiyetin cilvesi, vâhidiyet ve celal noktasında olduğu gibi, kâinatın merkezi ve medarı ve zîşuur meyvesi olan insanda dahi kayyumiyetin cilvesi ehadiyet ve cemal noktasında tezahürü var. Yani nasıl ki kâinat sırr-ı kayyumiyetle kaimdir öyle de ism-i Kayyum’un mazhar-ı ekmeli olan insan ile bir cihette kâinat kıyam bulur; yani kâinatın ekser hikmetleri, maslahatları, gayeleri insana baktığı için güya insandaki cilve-i kayyumiyet, kâinata bir direktir. Evet Zat-ı Hayy-ı Kayyum, bu kâinatta insanı irade etmiş ve kâinatı onun için yaratmış, denilebilir. Çünkü insan, câmiiyet-i tamme ile bütün esma-i İlahiyeyi anlar, zevk eder. Hususan rızıktaki zevk cihetiyle pek çok esma-i hüsnayı anlar. Halbuki melâikeler, onları o zevk ile bilemezler.
Just as the manifestation of Self-Subsistence in the universe is at the level of unity and glory, so in man, who is the centre, pivot, and  conscious fruit of the universe, it is at the level of oneness and beauty. That is to say, just as the universe subsists through the mystery of Self-Subsistence, so it in one respect subsists through man, who is the most complete place of manifestation of the name of Self-Subsistent. For since most of the wisdom, aims, purposes, and benefits in the universe look to man, the manifestation of  Self-Subsistence in him is as though a  support for the universe. It may be said that the Ever-Living and Self-Subsistent One willed man to be in the universe and created it for him. For with the comprehensiveness of his nature, man can understand and take pleasure in all the divine names. He can understand many of names through the pleasure to be found in sustenance in particular. Whereas the angels cannot know them through that pleasure.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Because of this  important comprehensiveness, the  Ever-Living and Self- Subsistent One has given man a stomach and appetite with which He allows him to understand all His names and to taste all the varieties of His bounty, and He has generously laden the table with endless varieties of foods for man’s stomach.
İşte insanın bu ehemmiyetli câmiiyetidir ki: Zat-ı Hayy-ı Kayyum, insana bütün esmasını ihsas etmek ve bütün enva-ı ihsanatını tattırmak için öyle iştihalı bir mide vermiş ki o midenin geniş sofrasını hadsiz enva-ı mat’umatıyla kerîmane doldurmuş.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
He has also made life a stomach, like the physical one, and has spread an extensive table of bounties before the senses, which are like the hands of the stomach of life. With its senses, life offers  a sort  of thanks for  all the  ways  it  benefits  from  the  table of bounties.
Hem bu maddî mide gibi hayatı da bir mide yapmış. O hayat midesine duygular, eller hükmünde gayet geniş bir sofra-i nimet açmış. O hayat ise duyguları vasıtasıyla o sofra-i nimetten her çeşit istifadeler ile teşekküratın her nevini yapar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
After the stomach of life, He has bestowed on man the stomach of humanity, which requires sustenance and bounties in a wider sphere than life. Intelligence, mind, and imagination, the hands of this stomach, benefit from the table of mercy, which is as broad as the heavens and the earth, and give thanks.
Ve bu hayat midesinden sonra bir insaniyet midesini vermiş ki o mide, hayattan daha geniş bir dairede rızık ve nimet ister. Akıl ve fikir ve hayal, o midenin elleri hükmünde, semavat ve zemin genişliğinde, o sofra-i rahmetten istifade edip şükreder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
After the stomach of humanity, He has spread before  man  another  table  of bounties which is infinitely vast. He has made the beliefs of Islam like an immaterial stomach requiring extensive sustenance and has extended its table outside the sphere of contingency and included in it the divine names. With this stomach and the great pleasure of sustenance, man perceives the names of All-Merciful and All-Wise and exclaims:
Ve insaniyet midesinden sonra hadsiz geniş diğer bir sofra-i nimet açmak için İslâmiyet ve iman akidelerini, çok rızık ister bir manevî mide hükmüne getirip onun rızık sofrasının dairesini mümkinat dairesinin haricinde genişletip esma-i İlahiyeyi de içine alır kılmıştır ki o mide ile ism-i Rahman’ı ve ism-i Hakîm’i en büyük bir zevk-i rızkî ile hisseder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“All praise be to God for His mercifulness and His wisdom!” And so on.Man  is  able  to  benefit  from  limitless  divine  bounties  with  this  vast  immaterial stomach. And there is a further sphere in this stomach, which is the pleasure of divine love.
اَل۟حَم۟دُ لِلّٰهِ عَلٰى رَح۟مَانِيَّتِهٖ وَ عَلٰى حَكٖيمِيَّتِهٖ der ve hâkeza bu manevî mide-i kübra ile hadsiz nimet-i İlahiyeden istifade edebilir ve bilhassa o midedeki muhabbet-i İlahiye zevkinin daha başka bir dairesi var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, the Ever-Living and Self-Subsistent One has made man a centre and pivot of the whole universe; He has spread before him a table of bounties as broad as the universe, and subjugated the universe to him. The reasons for this and for the universe in one respect subsisting through the mystery of Self-Subsistence manifested through man are man’s three important duties:
İşte Zat-ı Hayy-ı Kayyum, insanı bütün kâinata bir merkez, bir medar yaparak kâinat kadar geniş bir sofra-i nimet insana açtığının ve kâinatı insana musahhar ettiğinin ve kâinatın insan ile mazhar olduğu sırr-ı kayyumiyetle bir cihette kaim olduğunun hikmeti ise insanın mühim üç vazifesidir:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''His First Duty'''
'''Birincisi:''' Kâinatta münteşir bütün enva-ı nimeti insanla tanzim etmek… Ve insanın menfaati ipiyle tesbih taneleri gibi tanzim eder, nimetlerin iplerinin uçlarını insanın başına bağlar, rahmet hazinelerinin umum çeşitlerine insanı bir liste hükmüne getirir.
All the varieties of bounties dispersed throughout the universe are put into order through  man. All those things beneficial to man are strung like prayer-beads on a string and the ends of the strings of those bounties are tied to man’s head. Man is thus made a list of all the various contents of the treasuries of mercy.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''His Second Duty'''
'''İkinci Vazifesi:''' Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hitabatına, insan câmiiyeti haysiyetiyle en mükemmel muhatap olmak ve hayretkârane sanatlarını takdir ve tahsin etmekle en yüksek sesli bir dellâl olmak ve şuurdarane teşekküratın bütün envaıyla bütün enva-ı nimetine ve çeşit çeşit hadsiz ihsanatına şükür ve hamd ü sena etmektir.
By reason of his comprehensiveness, this is for man to be the most perfect addressee of the Ever-Living and Self-Subsistent One; by appreciating and admiring His astonishing arts, to be His loudest herald; and by offering every kind of conscious thanks, to  give praise, glory, and thanks for all the varieties of His bounties and the limitless different sorts of His gifts.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''His Third Duty'''
'''Üçüncü Vazifesi:''' Hayatı ile üç cihetle Zat-ı Hayy-ı Kayyum’a ve şuunatına ve sıfât-ı muhitasına âyinedarlık etmektir.
Through his life, this is to act in three respects as a mirror to the Ever-Living and Self-Subsistent One and His qualities and all-embracing attributes.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''First Aspect:''' This is to perceive through his own absolute impotence the absolute power of his Creator and its levels, and through the degrees of his impotence, the degrees of His power. It is to understand through his own absolute poverty, His mercy and the degrees of His mercy, and through his weakness, His strength; and so on. It is to be a mirror and measuring  instrument for his Creator’s attributes of perfection through his own defective attributes. Just as darkness is a perfect mirror for displaying electric light, the brilliance of the light being  proportionate to the darkness of the night, so man acts as a mirror to the divine perfections  through his own defective attributes.
'''Birinci Vecih:''' İnsan, kendi acz-i mutlakıyla Hâlık’ının kudret-i mutlakasını ve derecatını; ve aczin dereceleriyle kudretin mertebelerini hissetmektir. Ve fakr-ı mutlakıyla rahmetini ve rahmetinin derecelerini idrak etmek ve zaafıyla onun kuvvetini anlamaktır. Ve hâkeza noksan sıfatlarıyla Hâlık’ının evsaf-ı kemaline mikyasvari âyine olmak. Gecede nurun daha ziyade parlamasına nazaran, gece zulmetinin elektrik lambalarını göstermeye mükemmel bir âyine olduğu gibi insan dahi böyle nâkıs sıfatlarıyla kemalât-ı İlahiyeye âyinedarlık eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Aspect:''' Using the universe as a yardstick and with his own partial will, tiny knowledge, minute power, and apparent ownership, and by building his own house, man understands and acts as a mirror to the ownership, art, will, power, and knowledge of the universe’s Fashioner.
'''İkinci Vecih:''' İnsan, cüz’î iradesiyle ve azıcık ilmiyle ve küçücük kudretiyle ve zâhirî mâlikiyetiyle ve hanesini bina etmesiyle, bu kâinat ustasının mâlikiyetini ve sanatını ve iradesini ve kudretini ve ilmini, kâinatın büyüklüğü nisbetinde anlar, âyinedarlık eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Third Aspect:''' Man’s acting as a mirror in this respect has two faces:
'''Üçüncü Vecih'''’teki âyinedarlığın iki yüzü var:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''First:''' It is to display in himself the ever-differing embroideries of the divine names. To put it simply, by reason of his comprehensiveness, man is like a tiny index and miniature specimen of the universe and so displays the embroideries of all the names.
Birisi, esma-i İlahiyenin ayrı ayrı nakışlarını kendinde göstermektir. Âdeta insan, câmiiyetiyle kâinatın küçük bir fihristesi ve bir misal-i musağğarası hükmünde olup umum esmanın nakışlarını gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Face:''' This face acts as a mirror to the divine attributes. That is to say, just as man points to the life of the Ever-Living and Self-Subsistent One through his own life, so he acts as a mirror to and makes known such attributes of the Ever-Living and Self-Subsistent One as hearing and sight, by means of his own sense of hearing and sense of sight that develop during his life-time. Furthermore, man acts as a mirror to the sacred attributes of the Ever-Living and Self-Subsistent One through the very numerous and responsive senses, meanings, and emotions that are present with his life, which do not develop but which boil up in the form of feelings and emotions.
İkinci yüzü, şuunat-ı İlahiyeye âyinedarlık eder. Yani kendi hayatıyla Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına işaret ettiği gibi kendi hayatında inkişaf eden sem’ ve basar gibi duyguların vasıtasıyla, Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un sem’ ve basar gibi sıfatlarına âyinedarlık eder, bildirir. Hem insan, hayatında bulunan ve inkişaf etmeyen ve his ve hassasiyet suretinde galeyan eden ve kesretli bir surette olan çok ince hayatî duygular, manalar ve hisler vasıtasıyla, Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un şuunat-ı kudsiyesine âyinedarlık eder. Mesela, o hassasiyet içinde sevmek, iftihar etmek, memnun olmak, mesrur olmak, müferrah olmak gibi manalar ile Zat-ı Akdes’in kudsiyetine ve gına-yı mutlakına münasip ve lâyık olmak şartıyla, o neviden olan şuunatına âyinedarlık eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, as a result of such emotions, through meanings like loving and feeling proud, pleased, happy and cheerful he acts as a mirror to attributes of that sort, on condition they are suitable and worthy for the sacredness and absolute self-sufficiency of the Most Pure and Holy Essence. Also, through his comprehensive life, man is an instrument that recognizes and measures the attributes and qualities of the All-Glorious One, and is an index of the manifestation of His names, and a conscious mirror, and so on, he acts as a mirror to the Ever-Living and Self-Subsistent One in many respects. Man is also a unit of measurement, an index, a scale, and a balance to the truths of the universe.
Hem insan, nasıl ki hayat-ı câmiasıyla Zat-ı Zülcelal’in sıfât ve şuunatına bir mikyas-ı marifettir ve cilve-i esmasına bir fihristedir ve şuurlu bir âyinedir ve hâkeza çok cihetlerle Zat-ı Hayy-ı Kayyum’a âyinedarlık eder. Öyle de insan, şu kâinatın hakaiklerine bir vâhid-i kıyasîdir, bir fihristedir, bir mikyastır ve bir mizandır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, extremely decisive evidence for the  existence of the Preserved Tablet in the  universe and an example of it is man’s faculty of memory. And  a decisive evidence of the existence of the World of Similitudes and an example of it is man’s faculty of imagination. And evidence for the existence of spirit beings in the universe and an example of them are the powers and subtle faculties in man.(*<ref>*The elements in man point to the elements in the universe, and his bones to its stones and rocks, his hair to its plants and trees, and the blood which flows in his body and the fluids which issue from his eyes, ears, nose and mouth to the spring and mineral waters of the earth. Similarly, man’s spirit points to the spirit world, his faculty of memory to the Preserved Tablet, and his power of imagination to the World of Similitudes, and so on. Each of his members and faculties points to a different world and bears decisive witness to their existence.</ref>) And so on. In small measure man may display almost visibly the truths of belief present in the universe.
Mesela, kâinatta Levh-i Mahfuz’un gayet kat’î bir delil-i vücudu ve bir numunesi, insandaki kuvve-i hâfızadır ve âlem-i misalin vücuduna kat’î delil ve numune, kuvve-i hayaliyedir (Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Evet, nasıl ki insanın anâsırları, kâinatın unsurlarından; ve kemikleri, taş ve kayalarından; ve saçları, nebat ve eşcarından; ve bedeninde cereyan eden kan ve gözünden, kulağından, burnundan ve ağzından akan ayrı ayrı suları, Arzın çeşmelerinden ve madenî sularından haber veriyorlar, delâlet edip onlara işaret ediyorlar. Aynen öyle de insanın ruhu, âlem-i ervahtan ve hâfızaları, Levh-i Mahfuz’dan ve kuvve-i hayaliyeleri, âlem-i misalden ve hâkeza her bir cihazı bir âlemden haber veriyorlar ve onların vücudlarına kat’î şehadet ederler.</ref>) ve kâinattaki ruhanîlerin bir delil-i vücudu ve numunesi, insandaki kuvvelerdir ve latîfelerdir ve hâkeza… İnsan, küçük bir mikyasta, kâinattaki hakaik-i imaniyeyi şuhud derecesinde gösterebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Man performs many important functions like those mentioned above. He is a mirror to  enduring beauty. He is the place of manifestation announcing sempiternal perfection. He is one needy and thankful for eternal mercy. Since beauty, perfection, and mercy are everlasting and eternal, it is surely necessary and inevitable that man, who is the desirous mirror to  enduring beauty, the enraptured herald of everlasting perfection, and thankful and needy for eternal mercy, will go to an everlasting realm to remain there permanently, that he will go to  eternity to accompany those eternal qualities, and will accompany that eternal Beauty, everlasting Perfection, and ever- enduring Mercy for all eternity.
İşte insanın mezkûr vazifeler gibi çok mühim hizmetleri var. Cemal-i bâkiye âyinedir, kemal-i sermedîye dellâl-ı mazhardır ve rahmet-i ebediyeye muhtac-ı müteşekkirdir. Madem cemal, kemal, rahmet bâkidirler ve sermedîdirler; elbette o cemal-i bâkinin âyine-i müştakı ve o kemal-i sermedînin dellâl-ı âşığı ve o rahmet-i ebediyenin muhtac-ı müteşekkiri olan insan, bâki kalmak için bir dâr-ı bekaya girecek ve o bâkilere refakat için ebede gidecek ve o ebedî cemal ve o sermedî kemal ve daimî rahmete, ebedü’l-âbâdda refakat etmek gerektir, lâzımdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For an eternal beauty cannot be content with an impermanent admirer, a mortal lover. Since beauty loves itself, it desires love in return for its love. Transience and impermanence transform such love into enmity.
Çünkü ebedî bir cemal, fâni bir müştaka ve zâil bir dosta razı olmaz. Çünkü cemal, kendini sevdiği için sevmesine mukabil muhabbet ister. Zeval ve fena ise o muhabbeti adâvete kalbeder, çevirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If man was not going to go to eternity and remain there permanently, he would feel enmity rather than innate love for eternal beauty. As is described in a footnote in the Tenth Word, one time a celebrated beauty expelled a lover from her presence, whereupon his love turned into enmity and in order  to console himself, he said: “Ugh! How ugly she is!”, thus insulting and denying her beauty. Indeed, man is hostile to what is unfamiliar to him, just as he quite simply wishes to be  hostile to and find fault in things he cannot obtain or possess.
Eğer insan ebede gidip bâki kalmazsa fıtratındaki cemal-i sermedîye karşı olan esaslı muhabbet yerine adâvet bulunacaktır. Onuncu Söz’ün hâşiyesinde beyan edildiği gibi bir zaman bir dünya güzeli, bir âşığını huzurundan çıkarıyor. O adamdaki aşk, birden adâvete dönüyor ve diyor ki: “Tuh! Ne kadar çirkindir.” diyerek kendine teselli vermek için cemalinden küsüyor, cemalini inkâr ediyor. Evet, insan bilmediği şeye düşman olduğu gibi, eli yetişmediği veyahut tutamadığı şeylerin adâvetkârane kusurlarını arar, âdeta düşmanlık etmek ister.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Since, as the whole universe testifies, the True Beloved and Absolutely Beautiful One causes man to love Himself through His most beautiful names, which are altogether exquisite, and desires man to love Him, then most certainly He would not endow man who is both His beloved and His lover with an  innate enmity and cause him to be vexed with Himself from afar; He would not endow  man’s spirit with a hidden enmity, which would be altogether contrary to man’s nature, who is by his nature the most lovable and loving creature and the most exceptional that He has created for worship.
Madem bütün kâinatın şehadetiyle Mahbub-u Hakiki ve Cemil-i Mutlak, bütün güzel esma-i hüsnasıyla kendini insana sevdiriyor ve insanların kendini sevmelerini istiyor; elbette ve herhalde, kendisinin hem mahbubu, hem habibi olan insana fıtrî bir adâveti verip derinden derine kendinden küstürmeyecek ve fıtraten en ziyade sevimli ve muhabbetli ve perestiş için yarattığı en müstesna mahluku olan insanın fıtratına bütün bütün zıt olarak bir gizli adâveti, insanın ruhuna vermeyecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For man would only be able to cure the deep wounds caused by eternal  separation from an Absolute Beauty that he loves and whose value he appreciates by enmity towards it, being vexed with it, and denying it.
Çünkü insan, sevdiği ve kıymetini takdir ettiği bir Cemal-i Mutlak’tan ebedî ayrılmaktan gelen derin yarasını; ancak ona adâvetle, ondan küsmekle ve onu inkâr etmekle tedavi edebilir. İşte kâfirlerin Allah’ın düşmanı olması, bu noktadan ileri geliyor. Öyle ise herhalde o Cemal-i Ezelî, kendisinin âyine-i müştakı olan insan ile ebedü’l-âbâd yolunda seyahatinde beraber bulunmak için alâküllihal bir dâr-ı bekada bir hayat-ı bâkiyeye insanı mazhar edecek.
It is from this point that the unbelievers’ enmity towards God Almighty arises. In which case, the Pre-Eternal Beauty will surely make manifest in man a perpetual life in a permanent realm in order to be present together with him who is an enraptured mirror to Himself on the journey to post-eternity.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Since man has been created in such a way that by his very nature he longs for and loves  an  Ever-Enduring  Beauty;  and  since  an  Ever-Enduring  Beauty  cannot  be content with an impermanent lover; and since, in order to find consolation from the pain and sorrow arising  from some aim that he does not know or cannot attain or possess, man pacifies himself through discovering the faults of such an aim, rather, through nurturing a hidden enmity towards it; and since the universe was created for man, and  man was  created  to  know  and  love  God;  and since the Creator of the universe, together  with His  names, is eternal; and  since the  manifestation of His names will be perpetual, everlasting, and post-eternal; then man will most certainly go to an everlasting realm and will manifest an everlasting life.
Evet, madem insan fıtraten bir Cemal-i Bâki’ye müştak ve muhib bir surette halk edilmiştir. Ve madem bâki bir cemal, zâil bir müştaka razı olamaz. Ve madem insan bilmediği veya yetişemediği veya tutamadığı bir maksuddan gelen hüzün ve elemden teselli bulmak için, o maksudun kusurunu bulmakla, belki gizli adâvet etmekle kendini teskin eder. Ve madem bu kâinat, insan için halk edilmiş ve insan ise marifet ve muhabbet-i İlahiye için yaratılmış. Ve madem bu kâinatın Hâlık’ı, esmasıyla sermedîdir. Ve madem esmalarının cilveleri daim ve bâki ve ebedî olacaktır; elbette ve herhalde insan, bir dâr-ı bekaya gidecek ve bir hayat-ı bâkiyeye mazhar olacaktır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore Muhammad the Arabian (Upon whom be blessings and peace), who is the supreme guide and perfect man, made known and demonstrated most perfectly in  himself  and in his religion the value and all the perfections and duties we have explained above concerning man. This demonstrates that the universe was created for mankind and its aim and object is mankind. So too the aim and object of mankind, and its choicest and most  valuable  member, and its most brilliant  mirror to the Single  and  Eternally Besought One is Ahmad Muhammad (Upon whom be blessings and peace).
Ve insanın kıymetini ve vazifelerini ve kemalâtını bildiren rehber-i a’zam ve insan-ı ekmel olan Muhammed-i Arabî aleyhissalâtü vesselâm, insana dair beyan ettiğimiz bütün kemalâtı ve vazifeleri en ekmel bir surette kendinde ve dininde göstermesiyle gösteriyor ki nasıl kâinat, insan için yaratılmış ve kâinattan maksud ve müntehab insandır; öyle de insandan dahi en büyük maksud ve en kıymettar müntehab ve en parlak âyine-i Ehad ve Samed, elbette Ahmed-i Muhammed’dir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Upon whom and upon whose family be blessings and peace to the number of good  deeds of his community.
عَلَي۟هِ وَ عَلٰى اٰلِهِ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ بِعَدَدِ حَسَنَاتِ اُمَّتِهٖ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O God! O Most Merciful! O Most Compassionate! O Single One! O Ever-Living! O Self-Subsistent! O Sapient! O All-Just! O Most Holy!
يَا اَللّٰهُ يَا رَح۟مٰنُ يَا رَحٖيمُ يَا فَر۟دُ يَا حَىُّ يَا قَيُّومُ يَا حَكَمُ يَا عَد۟لُ يَا قُدُّوسُ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
We beseech You through the truth of Your All-Wise Criterion  of Truth and Falsehood, the Qur’an, and through veneration for Your Most Noble  Beloved, and  through the truth of Your Most Beautiful Names, and through veneration for Your Greatest Name, to preserve us from the evil of the instinctual soul and of Satan and from the evil of jinn and of men. Amen.
نَس۟ئَلُكَ بِحَقِّ فُر۟قَانِكَ ال۟حَكٖيمِ وَ بِحُر۟مَةِ حَبٖيبِكَ ال۟اَك۟رَمِ وَ بِحَقِّ اَس۟مَائِكَ ال۟حُس۟نٰى وَ بِحُر۟مَةِ اِس۟مِكَ ال۟اَع۟ظَمِ اِح۟فَظ۟نَا مِن۟ شَرِّ النَّف۟سِ وَ الشَّي۟طَانِ وَ مِن۟ شَرِّ ال۟جِنِّ وَ ال۟اِن۟سَانِ اٰمٖينَ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Glory be unto You! We have no knowledge save that which You have taught us; indeed You are All-Knowing, All-Wise!(2:32)
سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ
</div>




<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
------
------
<center> [[Yirmi Dokuzuncu Lem'a]] ⇐ [[Lem'alar]] | ⇒ [[Otuz Birinci Lem'a]] </center>
<center> [[Yirmi Dokuzuncu Lem'a/en|The Twenty-Ninth Flash]] ⇐ | [[Lem'alar/en|The Flashes]] | ⇒ [[Otuz Birinci Lem'a/en|The Thirty-First Flash]] </center>
------
------
</div>
"https://risale.site/index.php/Özel:MobileDiff/157764...158621" sayfasından alınmıştır