İçeriğe atla

Onuncu Söz/en: Revizyonlar arasındaki fark

Onuncu Söz/en (kaynağı gör)

09.48, 15 Ağustos 2024 tarihindeki hâli

1.149 bayt kaldırıldı ,  15 Ağustos
düzenleme özeti yok
GörselVikimetin
("Yes, nine or ten years ago, He bestowed the Tenth and Twenty-Ninth Words, two brilliant and powerful proofs expounding the Divine decree of:" içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
Değişiklik özeti yok
 
(2 kullanıcıdan 113 ara revizyon gösterilmiyor)
646. satır: 646. satır:
“Second Aim: Two Qur’anic verses alluding to the resurrection of the dead will be expounded and explained. In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.” There he stopped and could write no further. Now, praise and thanks to my Compassionate Creator to the number of signs and indications of the resurrection, that after thirty years He has given me success.
“Second Aim: Two Qur’anic verses alluding to the resurrection of the dead will be expounded and explained. In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.” There he stopped and could write no further. Now, praise and thanks to my Compassionate Creator to the number of signs and indications of the resurrection, that after thirty years He has given me success.


Yes, nine or ten years ago, He bestowed the  Tenth and Twenty-Ninth Words, two brilliant and powerful proofs expounding the Divine decree of:
Yes, nine or ten years ago, He bestowed the  Tenth and Twenty-Ninth Words, two brilliant and powerful proofs expounding the Divine decree of: So look to the signs of God’s mercy, how He raises to life the earth after its death; He it is who will raise the dead to life, for He is Powerful Over All Things(*<ref>*Qur’an, 30:50.</ref>) which was the first of the two verses. They silenced the deniers of resurrection.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Now, nine or ten years after those two impregnable bastions of belief in the resurrection of the dead, He bestowed with the present treatise a commentary on the second of the above two sublime verses. This Ninth Ray, then, consists of Nine Elevated Stations, indicated by the above-mentioned verses, and an important Introduction.
فَانْظُرْ اِلٰٓى آثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَد۪يرٌ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== '''Introduction''' ===
ferman-ı İlahî’nin iki parlak ve çok kuvvetli hüccetleri ve tefsirleri bulunan Onuncu Söz ile Yirmi Dokuzuncu Söz’ü in’am etti, münkirleri susturdu.
[This  consists  of  two  Points  comprising  a  concise  explanation  of  one comprehensive result of the numerous spiritual benefits of belief in resurrection and of its vital consequences; a demonstration of how essential it is for human life and especially for the life of society; a summary of one universal proof out of numerous proofs of the tenet of belief in the resurrection; and a statement of how indubitable and self-evident is that tenet of belief.]
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
==== '''FIRST POINT''' ====
Hem iman-ı haşrînin hücum edilmez o iki metin kalesinden dokuz ve on sene sonra ikinci âyet olan başta mezkûr âyât-ı ekberin tefsirini bu risale ile ikram etti. İşte bu Dokuzuncu Şuâ, mezkûr âyâtıyla işaret edilen dokuz âlî makam ve bir ehemmiyetli mukaddimeden ibarettir.
We shall indicate, as a measure, only four out of hundreds of proofs that belief in the hereafter is fundamental to the life of society and to man’s personal life, and is the basis of his happiness, prosperity, and achievement.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The First:''' It is only with the thought of Paradise that children, who form almost a half of mankind, can endure all the deaths around them, which appear to them to be grievous and frightening, and strengthen the morale of their weak and delicate beings. Through Paradise they find hope in their vulnerable spirits, prone to weeping, and may live happily. For example, with the  thought of Paradise, one may say: “My little brother or friend has died and become a bird in Paradise. He is flying around Paradise and living more happily than us.”
=== '''MUKADDİME''' ===
Haşir akidesinin pek çok ruhî faydalarından ve hayatî neticelerinden bir tek netice-i câmiayı ihtisar ile beyan ve hayat-ı insaniyeye hususan hayat-ı içtimaiyesine ne derece lüzumlu ve zarurî olduğunu izhar ve bu iman-ı haşrî akidesinin pek çok hüccetlerinden bir tek hüccet-i külliyeyi icmal ile göstermek ve o akide-i haşriye ne derece bedihî ve şüphesiz bulunduğunu ifade etmekten ibaret olarak iki noktadır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The frequent deaths before their unhappy eyes of other children like themselves or of grown-ups will otherwise destroy all their resistance and morale, making their subtle faculties like their spirits, hearts, and minds weep in addition to their eyes; they will either decline utterly or become crazy, wretched animals.
==== '''Birinci Nokta''' ====
Âhiret akidesi, hayat-ı içtimaiye ve şahsiye-i insaniyenin üssü’l-esası ve saadetinin ve kemalâtının esasatı olduğuna, yüzer delillerinden bir mikyas olarak yalnız dört tanesine işaret edeceğiz:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second Proof:''' It is only through the life of the hereafter that the elderly, who form half of mankind, can endure the proximity of the grave, and be consoled at the thought that their lives, to which they are firmly attached, will soon be extinguished and their fine worlds come to an end. It is only at the hope of eternal life that they can respond to the grievous despair they feel in their  emotional child-like spirits at the thought of death.
'''Birincisi:''' Nev-i beşerin hemen yarısını teşkil eden çocuklar, yalnız cennet fikriyle onlara dehşetli ve ağlatıcı görünen ölümlere ve vefatlara karşı dayanabilirler. Ve gayet zayıf ve nazik vücudlarında bir kuvve-i maneviye bulabilirler. Ve her şeyden çabuk ağlayan gayet mukavemetsiz mizac-ı ruhlarında, o cennet ile bir ümit bulup mesrurane yaşayabilirler. Mesela, cennet fikriyle der: “Benim küçük kardeşim veya arkadaşım öldü, cennetin bir kuşu oldu. Cennette gezer, bizden daha güzel yaşar.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Those worthy, anxious fathers and mothers, so deserving of compassion and in need of tranquillity and peace of mind, will otherwise feel a terrible  spiritual turmoil and distress in their hearts, and this world will become a dark prison for them, and life even, grievous torment.
Yoksa her vakit etrafında kendi gibi çocukların ve büyüklerin ölümleri, o zayıf bîçarelerin endişeli nazarlarına çarpması; mukavemetlerini ve kuvve-i maneviyelerini zîr ü zeber ederek gözleriyle beraber ruh, kalp, akıl gibi bütün letaifini dahi öyle ağlattıracak, ya mahvolup veya divane bir bedbaht hayvan olacaktı.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Third Proof:''' It is only the thought of Hell-fire that checks the turbulent emotions of  youths, the most vigorous element in the life of society, and their violent excesses, restraining them  from aggression, oppression, and destruction, and ensuring that the life of society continues tranquilly.
'''İkinci Delil:''' Nev-i insanın bir cihette nısfı olan ihtiyarlar, yalnız hayat-ı uhreviye ile yakınlarında bulunan kabre karşı tahammül edebilirler. Ve çok alâkadar oldukları hayatlarının yakında sönmesine ve güzel dünyalarının kapanmasına mukabil bir teselli bulabilirler ve çocuk hükmüne geçen seriü’t-teessür ruhlarında ve mizaçlarında, mevt ve zevalden çıkan elîm ve dehşetli meyusiyete karşı ancak hayat-ı bâkiye ümidiyle mukabele edebilirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If not for fear of Hell, in accordance with the rule ‘might is right,’ in pursuing their desires, those  drunken  youths would turn the worlds of the wretched weak and powerless into Hell, and elevated humanity into base animality.
Yoksa o şefkate lâyık muhteremler ve sükûnete ve istirahat-i kalbiyeye çok muhtaç o endişeli babalar ve analar, öyle bir vaveylâ-i ruhî ve bir dağdağa-i kalbî hissedeceklerdi ki bu dünya, onlara zulmetli bir zindan ve hayat dahi kasavetli bir azap olurdu.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Fourth Proof:''' The most comprehensive centre of man’s worldly life, and its mainspring, and a paradise, refuge, and fortress of worldly happiness, is the life of the family.  Everyone’s home is a small world for him. And the life and happiness of his home and family are possible through genuine, earnest, and loyal respect and true, tender, and self-sacrificing compassion. This true respect and genuine kindness may be achieved with the idea of the members of the family having  an everlasting companionship and friendship and togetherness, and their parental, filial, brotherly, and  friendly relations continuing for all eternity in a  limitless life, and their believing this.
'''Üçüncü Delil:''' İnsanların hayat-ı içtimaiyesinin medarı olan gençler, delikanlılar, şiddet-i galeyanda olan hissiyatlarını ve ifratkâr bulunan nefis ve hevalarını tecavüzattan ve zulümlerden ve tahribattan durduran ve hayat-ı içtimaiyenin hüsn-ü cereyanını temin eden yalnız cehennem fikridir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
One says, for example: “My wife will be my constant companion in an everlasting world and eternal life. It does not matter if she is now old and ugly, for she will have an immortal beauty.” He will tell himself that he will  be as kind and devoted as he can for the sake of that permanent companionship, and treat his elderly wife lovingly and kindly as though she were a beautiful houri.
Yoksa cehennem endişesi olmazsa “El-hükmü li’l-galib” kaidesiyle o sarhoş delikanlılar, hevesatları peşinde bîçare zayıflara, âcizlere, dünyayı cehenneme çevireceklerdi ve yüksek insaniyeti gayet süflî bir hayvaniyete döndüreceklerdi.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A companionship that was to end in eternal separation after an hour or two of brief, apparent friendship would otherwise afford only superficial, temporary, feigned, animal-like  feelings, and  false  compassion  and  artificial  respect.  As  with animals, self-interest and other overpowering  emotions would prevail over the respect and compassion, transforming that worldly paradise into Hell.
'''Dördüncü Delil:''' Nev-i beşerin hayat-ı dünyeviyesinde en cem’iyetli merkez ve en esaslı zemberek ve dünyevî saadet için bir cennet, bir melce, bir tahassungâh ise aile hayatıdır. Ve herkesin hanesi, küçük bir dünyasıdır. Ve o hane ve aile hayatının hayatı ve saadeti ise samimi ve ciddi ve vefadarane hürmet ve hakiki ve şefkatli ve fedakârane merhamet ile olabilir. Ve bu hakiki hürmet ve samimi merhamet ise ebedî bir arkadaşlık ve daimî bir refakat ve sermedî bir beraberlik ve hadsiz bir zamanda ve hudutsuz bir hayatta birbiriyle pederane, ferzendane, kardeşane, arkadaşane münasebetlerin bulunmak fikriyle, akidesiyle olabilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, one of the hundreds of results of belief in resurrection is connected with the life of society. If a comparison is made between the above four proofs out of the hundreds of aspects and benefits of this single consequence and the rest, it will be understood that the realization of the truth of resurrection, and its occurrence, are as certain as the elevated reality of humanity and its universal need. It is clearer even than the evidence for the existence of food offered by the existence of need in man’s  stomach, and tells of its existence even more clearly.
Mesela, der: “Bu haremim, ebedî bir âlemde, ebedî bir hayatta, daimî bir refika-i hayatımdır. Şimdilik ihtiyar ve çirkin olmuş ise de zararı yok. Çünkü ebedî bir güzelliği var, gelecek. Ve böyle daimî arkadaşlığın hatırı için her bir fedakârlığı ve merhameti yaparım.” diyerek o ihtiyare karısına, güzel bir huri gibi muhabbetle, şefkatle, merhametle mukabele edebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And it  proves that if the consequences of the  truth of resurrection were to quit humanity, whose nature is extremely significant, lofty, and living, it would descend to being a corrupt corpse fed on by microbes.
Yoksa kısacık bir iki saat surî bir refakatten sonra ebedî bir firak ve müfarakata uğrayan arkadaşlık, elbette gayet surî ve muvakkat ve esassız, hayvan gibi bir rikkat-i cinsiye manasında ve bir mecazî merhamet ve sun’î bir hürmet verebilir. Ve hayvanatta olduğu gibi başka menfaatler ve sair galip hisler, o hürmet ve merhameti mağlup edip o dünya cennetini, cehenneme çevirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The sociologists, politicians, and moralists, who govern mankind and are concerned with its social and moral questions should be aware of this! How do they propose to fill this vacuum? With what can they cure these deep wounds?
İşte iman-ı haşrînin yüzer neticesinden birisi, hayat-ı içtimaiye-i insaniyeye taalluk eder. Ve bu tek neticenin de yüzer cihetinden ve faydalarından mezkûr dört delile sairleri kıyas edilse anlaşılır ki hakikat-i haşriyenin tahakkuku ve vukuu, insaniyetin ulvi hakikati ve küllî hâceti derecesinde kat’îdir. Belki insanın midesindeki ihtiyacın vücudu, taamların vücuduna delâlet ve şehadetinden daha zâhirdir ve daha ziyade tahakkukunu bildirir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
==== '''SECOND POINT''' ====
Ve eğer bu hakikat-i haşriyenin neticeleri insaniyetten çıksa o çok ehemmiyetli ve yüksek ve hayattar olan insaniyet mahiyeti, murdar ve mikrop yuvası bir laşe hükmüne sukut edeceğini ispat eder.
This  explains  in  summary  form  a  proof —one  of  many—  proceeding  from the testimony to the truth of resurrection of the other pillars of belief. It is as follows:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
All the miracles indicating the Messengership of Muhammad (Peace and blessings be upon him) and  the evidences for his prophethood, and all the proofs of his veracity, together testify to the occurrence of the resurrection, and prove it. For after Divine unity, everything he  claimed throughout his life was centred on the resurrection of the dead. Also,  all  his  miracles  and  proofs  affirming,  and  making  affirmed,  all  the  previous prophets  attest  to  the  same  truth.
Beşerin idare ve ahlâk ve içtimaiyatı ile çok alâkadar olan içtimaiyyun ve siyasiyyun ve ahlâkiyyunun kulakları çınlasın! Gelsinler, bu boşluğu ne ile doldurabilirler ve bu derin yaraları ne ile tedavi edebilirler?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also, the  testimony  of  the  phrase  “and  in  His Scriptures,” which makes completely clear  the testimony of the phrase  “and  in His Prophets,” testifies to the same truth. Like this:
==== '''İkinci Nokta''' ====
Hakikat-i haşriyenin hadsiz bürhanlarından sair erkân-ı imaniyeden gelen şehadetlerin hülâsasından çıkan bir bürhanı, gayet muhtasar bir surette beyan eder. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
All the miracles, truths, and proofs proving foremost the veracity of the Qur’an of Miraculous  Exposition,  testify  to  and  prove  the  realization  and  occurrence  of resurrection. For almost a third of the Qur’an is about resurrection, and at the beginning of most of its short suras are powerful  verses  about  it. It  expresses the same truth explicitly and implicitly with thousands of its verses, and proves and demonstrates it. For example:
Hazret-i Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın risaletine delâlet eden bütün mu’cizeleri ve bütün delail-i nübüvveti ve hakkaniyetinin bütün bürhanları, birden hakikat-i haşriyenin tahakkukuna şehadet ederek ispat ederler. Çünkü bu zatın bütün hayatında bütün davaları, vahdaniyetten sonra haşirde temerküz ediyor. Hem umum peygamberleri tasdik eden ve ettiren bütün mu’cizeleri ve hüccetleri, aynı hakikate şehadet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
When the sun is folded up.(*<ref>*Qur’an, 81:1.</ref>)
Hem  وَبِرُسُلِهِ   kelimesinden gelen şehadeti bedahet derecesine çıkaran وَبِكُتُبِهِ şehadeti de aynı hakikate şehadet eder. Şöyle ki:
O men, fear your Sustainer; the trembling of the Hour is an awesome event;(*<ref>*Qur’an, 22:1.</ref>)
</div>
When the earth is convulsed;(*<ref>*Qur’an, 99:1.</ref>)
When the heavens are torn asunder;(*<ref>*Qur’an, 82:1.</ref>)
When the heavens are torn apart;(*<ref>*Qur’an, 84:1.</ref>)
Concerning what they dispute;(*<ref>*Qur’an, 78:1.</ref>)
Has the story reached you, of the overwhelming event?(*<ref>*Qur’an, 88:1. </ref>) 


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Besides demonstrating with complete certainty at the beginning of thirty or forty suras that  resurrection is the most important and necessary truth in the universe, it sets forth various persuasive evidences for that truth in others of its verses.
Başta Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hakkaniyetini ispat eden bütün mu’cizeleri, hüccetleri ve hakikatleri, birden hakikat-i haşriyenin tahakkukuna ve vukuuna şehadet edip ispat ederler. Çünkü Kur’an’ın hemen üçten birisi haşirdir ve ekser kısa surelerinin başlarında gayet kuvvetli âyât-ı haşriyedir. Sarîhan ve işareten binler âyâtıyla aynı hakikati haber verir, ispat eder, gösterir. Mesela
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Is there any possibility that belief in the hereafter should be false, which emerges like the sun from the thousands of declarations and statements of a Book a single indication of one of the verses of which has yielded before our eyes the fruits of numerous learned and cosmic truths in the Islamic sciences?
❀ اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ❀  يَٓا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّـكُمْ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْءٌ عَظ۪يمٌ ❀ اِذَا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزَالَهَا ❀ اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ ❀ اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ ❀ عَمَّ يَتَسَٓاءَلُونَ ❀ هَلْ أَتٰيكَ حَد۪يثُ الْغَاشِيَةِ
</div> 


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Is there any possibility of denying the sun, or the existence of the universe? Would it not be impossible and absurd? Is it at all possible that although an army may sometimes be plunged into battle so that a mere sign of the king should not be given the lie, to show as false the thousands of words, promises, and threats of that most serious, proud monarch? Is it possible that they should be false?
gibi otuz kırk surelerin başlarında bütün kat’iyetle hakikat-i haşriyeyi kâinatın en ehemmiyetli ve vâcib bir hakikati olduğunu göstermekle beraber, sair âyetler dahi o hakikatin çeşit çeşit delillerini beyan edip ikna eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Although a single sign of that glorious spiritual monarch who for thirteen centuries without break has ruled over innumerable spirits, minds, hearts, and souls within the bounds of truth and reality, and trained and raised them, would be sufficient to prove the truth of resurrection, it has demonstrated it with thousands of explicit statements. Is the torment of Hell-fire not necessary then for the compounded idiot who does not recognize this fact? Is it not pure justice?
Acaba bir tek âyetin bir tek işareti, gözümüz önünde ulûm-u İslâmiyede müteaddid ilmî, kevnî hakikatleri meyve veren bir kitabın böyle şehadetleriyle ve davaları ile güneş gibi zuhur eden iman-ı haşrî hakikatsiz olması; güneşin inkârı belki kâinatın ademi gibi hiçbir cihet-i imkânı var mı ve yüz derece muhal ve bâtıl olmaz mı?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Moreover, by their definite acceptance of the truth of resurrection, which the Qur’an —prevailing over the future and all times— repeatedly proves in detail and elucidates, all the revealed  scriptures and sacred books, each of which dominated a particular period, proved it according to their own times and  centuries,  but  in  undetailed,  veiled,  and  summary  manner,  confirming  with  a thousand signatures what the Qur’an teaches.
Acaba bir sultanın bir tek işareti yalan olmamak için bazen bir ordu hareket edip çarpıştığı halde, o pek ciddi ve izzetli sultanın binler sözleri ve vaadleri ve tehditlerini yalan çıkarmak, hiçbir cihette kabil midir ve hakikatsiz olmak mümkün müdür?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Included here since it is related to this discussion is the testimony at the end of the Third  Ray  of  the  other  pillars  of  faith  and  particularly  “the  Prophets”  and  “Holy Scriptures” to “belief in the Last Day.” It forms a convincing proof of resurrection, and is in the form of a powerful yet succinct supplication, which dispels all doubts. It says in the supplication:
Acaba on üç asırda fâsılasız olarak hadsiz ruhlara, akıllara, kalplere, nefislere hak ve hakikat dairesinde hükmeden, terbiye eden, idare eden bu manevî Sultan-ı Zîşan’ın bir tek işareti böyle bir hakikati ispat etmeye kâfi iken binler tasrihat ile bu hakikat-i haşriyeyi gösterip ispat ettikten sonra, o hakikati tanımayan bir echel ahmak için cehennem azabı lâzım gelmez mi ve ayn-ı adalet olmaz mı?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“O My Compassionate Sustainer! “I have understood from the instruction of Your Noble Messenger (PBUH) and the teaching of the Qur’an, that foremost the Qur’an and the Messenger, and all the sacred scriptures  and  prophets,   have unanimously  testified and pointed  out  that  the manifestations of the Names related to Your beauty and glory, examples of which are to be seen in this world, will continue even more radiantly for all eternity, and that Your bounties, samples of which are to be observed in this transitory world, will continue in the abode of bliss in more glittering fashion,  and  that those who long for them in this world will accompany them for all eternity.
Hem birer zamana ve birer devre hükmeden bütün semavî suhufları ve mukaddes kitapları dahi bütün istikbale ve umum zamanlara hükümran olan Kur’an’ın tafsilatla, izahatla, tekrar ile beyan ve ispat ettiği hakikat-i haşriyeyi, asırlarına ve zamanlarına göre o hakikati kat’î kabul ile beraber, tafsilatsız ve perdeli ve muhtasar bir surette beyan fakat kuvvetli bir tarzda iddia ve ispatları, Kur’an’ın davasını binler imza ile tasdik ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“Also, relying on hundreds of evident miracles and decisive signs, foremost Your Most Noble Messenger (Peace and blessings be upon him) and the All-Wise Qur’an, and the prophets with their luminous spirits, and the saints, who are spiritual poles with their light-filled hearts, and the purified  scholars with their enlightened intellects, relying on Your repeated threats and promises in all the  sacred scriptures, and trusting in Your sacred attributes like power, mercy, favour, wisdom, glory, and beauty, and on Your functions, and the dignity of Your glory, and the sovereignty of Your dominicality, and in consequence  of  their  illuminations  and  visions  and  beliefs  at  ‘the  knowledge  of certainty,’ give the glad tidings to men and jinn of eternal happiness and inform them of Hell for the people of misguidance; they firmly believe this and testify to it.
Bu bahsin münasebetiyle Risale-i Münâcat’ın âhirinde, اِيمَانٌ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ rüknüne, sair rükünlerin hususan “rusül” ve “kü­tüb”ün şehadetini, münâcat suretinde zikredilen pek kuvvetli ve hülâsalı ve bütün evhamları izale eden bir hüccet-i haşriye aynen buraya giriyor. Şöyle ki Münâcat’ta demiş:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“O All-Powerful and Wise One! O Most Merciful and Compassionate! O Munificent One True to His Promise! O All-Compelling One of Glory, One of Dignity, Grandeur, and Wrath! “You are utterly exempt from and exalted above giving the lie to so many loyal friends, and so many promises, and attributes and functions, and denying the certain demands  of  the  sovereignty  of  Your  dominicality  and  the  endless  prayers  and supplications of Your innumerable acceptable servants, whom You love and who attract Your love by assenting to You and obeying You; and You are exempt from confirming the denial of resurrection by the people of misguidance and unbelief, who through their disbelief and rebellion and denial of Your promises, offend the  magnificence  of Your grandeur and affront Your dignity and glory and the honour of Your Godhead, and sadden the compassion of Your dominicality. We declare Your justice, beauty, and mercy to be exempt from such infinite tyranny, such ugliness.
'''Ey Rabb-i Rahîm’im!''' Resul-i Ekrem’inin talimiyle ve Kur’an-ı Hakîm’in dersiyle anladım ki: Başta Kur’an ve Resul-i Ekrem’in olarak bütün mukaddes kitaplar ve peygamberler, bu dünyada ve her tarafta numuneleri görülen celalli ve cemalli isimlerinin tecellileri daha parlak bir surette ebedü’l-âbâdda devam edeceğine ve bu fâni âlemde rahîmane cilveleri, numuneleri müşahede edilen ihsanatının daha şaşaalı bir tarzda dâr-ı saadette istimrarına ve bekasına ve bu kısa hayat-ı dünyeviyede onları zevk ile gören ve muhabbet ile refakat eden müştakların, ebedde dahi refakatlerine ve beraber bulunmalarına icma ve ittifak ile şehadet ve delâlet ve işaret ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
We believe with all our strength that the testimony of the prophets, purified scholars, and saints, who are those truthful envoys of Yours, those heralds of Your sovereignty, at the degrees of ‘absolute certainty,’ ‘knowledge of certainty,’ and ‘the vision of certainty,’ to the treasuries of Your mercy in the hereafter and the stores of Your  bounties in the everlasting realm, and to the wondrously beautiful manifestations of Your Beautiful Names, which will be manifested totally in the abode of bliss, are absolutely true and veracious, and what they have indicated conforms absolutely with reality, and that what they have given glad tidings of is true and will occur. Believing that the supreme ray of Your Name of Truth, which is the source, sun, and protector of all realities, is this truth of the resurrection and Great Gathering, they teach it to Your servants.
Hem yüzer mu’cizat-ı bâhirelerine ve âyât-ı kātıalarına istinaden, başta Resul-i Ekrem ve Kur’an-ı Hakîm’in olarak bütün nurani ruhların sahipleri olan peygamberler ve bütün münevver kalplerin kutubları olan veliler ve bütün keskin ve nurlu akılların madenleri olan sıddıkînler, bütün suhuf-u semaviyede ve kütüb-ü mukaddesede senin çok tekrar ile ettiğin binler vaadlerine ve tehditlerine istinaden hem senin kudret ve rahmet ve inayet ve hikmet ve celal ve cemal gibi âhireti iktiza eden kudsî sıfatlarına, şe’nlerine ve senin izzet-i celaline ve saltanat-ı rububiyetine itimaden hem âhiretin izlerini ve tereşşuhatını bildiren hadsiz keşfiyatlarına ve müşahedelerine ve ilmelyakîn ve aynelyakîn derecesinde bulunan itikadlarına ve imanlarına binaen saadet-i ebediyeyi insanlara müjdeliyorlar. Ehl-i dalalet için cehennem ve ehl-i hidayet için cennet bulunduğunu haber verip ilan ediyorlar. Kuvvetli iman edip şehadet ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
“O God! For the sake of what they teach and in veneration of it, grant us and all students of the  Risale-i Nur perfect belief and a happy death. And allow us to receive their intercession. Amen!”
'''Ey Kadîr-i Hakîm! Ey Rahman-ı Rahîm! Ey Sadıku’l-Va’di’l-Kerîm! Ey izzet ve azamet ve celal sahibi Kahhar-ı Zülcelal!''' Bu kadar sadık dostlarını, bu kadar vaadlerini ve bu kadar sıfât ve şuunatını yalancı çıkarmak, tekzip etmek ve saltanat-ı rububiyetinin kat’î mukteziyatını tekzip edip yapmamak ve senin sevdiğin ve onlar dahi seni tasdik ve itaat etmekle kendilerini sana sevdiren hadsiz makbul ibadının âhirete bakan hadsiz dualarını ve davalarını reddetmek, dinlememek ve küfür ve isyan ile ve seni vaadinde tekzip etmekle, senin azamet-i kibriyana dokunan ve izzet-i celaline dokunduran ve uluhiyetinin haysiyetine ilişen ve şefkat-i rububiyetini müteessir eden ehl-i dalaleti ve ehl-i küfrü haşrin inkârında, onları tasdik etmekten yüz binler derece mukaddessin ve hadsiz derece münezzeh ve âlîsin. Böyle nihayetsiz bir zulümden ve nihayetsiz bir çirkinlikten, senin o nihayetsiz adaletini ve nihayetsiz cemalini ve hadsiz rahmetini, hadsiz derece takdis ediyoruz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Moreover, just as all the proofs demonstrating the veracity of the revealed scriptures, and all the miracles and evidences proving the prophethood of God’s Beloved (PBUH) and of all the prophets, indirectly prove the reality of the hereafter, which is what they teach above all else; so most of the evidences for the existence and unity of the Necessary Existent testify indirectly to the existence and  opening up of an eternal realm of bliss, which will be the supreme manifestation of dominicality and divinity.
Ve bütün kuvvetimizle iman ederiz ki: O yüz binler sadık elçilerin ve o hadsiz doğru dellâl-ı saltanatın olan enbiya, asfiya, evliyalar; hakkalyakîn, aynelyakîn, ilmelyakîn suretinde senin uhrevî rahmet hazinelerine, âlem-i bekadaki ihsanatının definelerine ve dâr-ı saadette tamamıyla zuhur eden güzel isimlerinin hârika güzel cilvelerine şehadetleri hak ve hakikattir ve işaretleri doğru ve mutabıktır ve beşaretleri sadık ve vakidir. Ve onlar, bütün hakikatlerin mercii ve güneşi ve hâmisi olan “Hak” isminin en büyük bir şuâı, bu hakikat-i ekber-i haşriye olduğunu iman ederek senin emrin ile senin ibadına hak dairesinde ders veriyorlar ve ayn-ı hakikat olarak talim ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For as is explained and proved in the following paragraphs, both the existence of the  Necessarily Existent One,  and  most  of His  attributes,  functions  and  Names,  like  dominicality,  Godhead, mercy, grace, wisdom, and justice, necessitate the hereafter with the utmost certainty, and demand  an eternal realm and the resurrection of the dead and Last Judgement for the granting of reward and punishment.
Yâ Rab! Bunların ders ve talimlerinin hakkı ve hürmeti için bize ve Risale-i Nur talebelerine iman-ı ekmel ve hüsn-ü hâtime ver. Ve bizleri onların şefaatlerine mazhar eyle, âmin!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Since there is a pre-eternal and post-eternal God, most certainly there is the hereafter, the everlasting means of the sovereignty of His Godhead. And since there is in the universe and in living beings a most majestic, wise, and compassionate absolute dominicality, and it is apparent; there is certain to be an eternal realm of happiness which will save the majesty of that dominicality from abasement, its wisdom from purposelessness, and its compassion from cruelty; and that realm shall be
Hem nasıl ki Kur’an’ın, belki bütün semavî kitapların hakkaniyetini ispat eden umum deliller ve hüccetler ve Habibullah’ın belki bütün enbiyanın nübüvvetlerini ispat eden umum mu’cizeler ve bürhanlar, dolayısıyla en büyük müddeaları olan âhiretin tahakkukuna delâlet ederler. Aynen öyle de Vâcibü’l-vücud’un vücuduna ve vahdetine şehadet eden ekser deliller ve hüccetler, dolayısıyla rububiyetin ve uluhiyetin en büyük medarı ve mazharı olan dâr-ı saadetin ve âlem-i bekanın vücuduna, açılmasına şehadet ederler.
entered.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And since the unlimited bestowals, bounties, favours, gifts, and instances of grace and mercy which are to be seen, show to minds that are not extinguished and hearts that are not dead that behind the veil of the Unseen is One All-Merciful and Compassionate; surely there is an immortal life in an eternal realm which will save  the bestowal from mockery, the bounties from deception, the favours from enmity, the mercy from torment, the grace and gifts from treachery, and will make the bounties bounty and the bestowal bestowal.
Çünkü gelecek makamatta beyan ve ispat edileceği gibi; Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un hem mevcudiyeti hem umum sıfatları hem ekser isimleri hem rububiyet, uluhiyet, rahmet, inayet, hikmet, adalet gibi vasıfları, şe’nleri lüzum derecesinde âhireti iktiza ve vücub derecesinde bâki bir âlemi istilzam ve zaruret derecesinde mükâfat ve mücazat için haşri ve neşri isterler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And since in the springtime on the narrow page of the earth, a pen of power writes a hundred thousand books without error tirelessly before our eyes; and since the Holder of the pen has promised a  hundred thousand times: “I am going to write a fine, immortal book in a broad realm, easier than this book of the spring, which is written in this narrow realm, confused and intermingled, and I shall allow you to read it;” He mentions the book in all his decrees; certainly, the main part of the book has been  written,  and with the resurrection and Last Judgement its footnotes shall be added, and all the  notebooks of people’s actions shall be recorded in it.
Evet, madem ezelî, ebedî bir Allah var; elbette saltanat-ı uluhiyetinin sermedî bir medarı olan âhiret vardır. Ve madem bu kâinatta ve zîhayatta gayet haşmetli ve hikmetli ve şefkatli bir rububiyet-i mutlaka var ve görünüyor. Elbette o rububiyetin haşmetini sukuttan ve hikmetini abesiyetten ve şefkatini gadirden kurtaran ebedî bir dâr-ı saadet bulunacak ve girilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And since, with its  multiplicity of creatures, and  its  being the dwelling, source, factory, exhibition, and gathering place of hundreds of thousands of constantly changing species of living beings and beings with spirits, and the heart, centre, summary, and result of the universe, and the reason for its creation, the earth has supreme importance, and is held equal to the mighty heavens despite its  smallness; in the heavenly decrees, it is always said: Sustainer of the Heavens and Earth...
Hem madem göz ile görünen bu hadsiz in’amlar, ihsanlar, lütuflar, keremler, inayetler, rahmetler; perde-i gayb arkasında bir Zat-ı Rahman-ı Rahîm’in bulunduğunu sönmemiş akıllara, ölmemiş kalplere gösterir. Elbette in’amı istihzadan ve ihsanı aldatmaktan ve inayeti adâvetten ve rahmeti azaptan ve lütf u keremi ihanetten halâs eden ve ihsanı ihsan eden ve nimeti nimet eden bir âlem-i bâkide bir hayat-ı bâkiye var ve olacaktır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And since there is man, who rules over the earth, which is thus, has disposal over most creatures, and subjects most living beings gathering them around himself; and so orders, displays, and gathers each  remarkable species together in one place like a list, adorning them, that he attracts not only the attention and admiration of men and jinn, but of  the  dwellers  of  the  heavens  and  the  universe,  and  the  appreciative  gaze  of  the universe’s Owner, thus gaining great importance and high worth; and who shows through his sciences and arts that he is the purpose of the universe’s creation, and its most important  result,  and  most  precious  fruit,  and the  vicegerent  of the earth; and  who because  with  respect  to  this  world,  he  has  ordered  and  displayed  excellently  the miraculous arts of the world’s Maker, is  left  in this world despite his rebellion and disbelief, and whose punishment is postponed, and because  of this work of his, whose term is prolonged and is allowed success...
Hem madem bahar faslında zeminin dar sahifesinde hatasız yüz bin kitabı birbiri içinde yazan bir kalem-i kudret gözümüz önünde yorulmadan işliyor. Ve o kalem sahibi yüz bin defa ahd ve vaad etmiş ki: “Bu dar yerde ve karışık ve birbiri içinde yazılan bahar kitabından daha kolay olarak geniş bir yerde güzel ve lâyemut bir kitabı yazacağım ve size okutturacağım.” diye bütün fermanlarda o kitaptan bahsediyor. Elbette ve herhalde o kitabın aslı yazılmış ve haşir ve neşir ile hâşiyeleri de yazılacak ve umumun defter-i a’malleri onda kaydedilecek.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And since there is an extremely powerful, wise, and compassionate Disposer, Who makes the mighty globe into a treasury of every sort of metal and mineral that man needs in a way entirely beyond his strength and will —who despite being weak, impotent, and wanting by nature and creation, has  innumerable needs and is subject to innumerable pains— and a store of every sort of food, and a shop stocking goods of every kind that pleases man, and looks to man in this way, and nurtures him, and gives him what he wants...
Hem madem bu arz, kesret-i mahlukat cihetiyle ve mütemadiyen değişen yüz binler çeşit çeşit enva-ı zevi’l-hayat ve zevi’l-ervahın meskeni, menşei, fabrikası, meşheri, mahşeri olması haysiyetiyle bu kâinatın kalbi, merkezi, hülâsası, neticesi, sebeb-i hilkati olarak gayet büyük öyle bir ehemmiyeti var ki küçüklüğüyle beraber koca semavata karşı denk tutulmuş. Semavî fermanlarda daima رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ deniliyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And since there is a Sustainer Who is thus, Who both loves man, and causes man to love Him, and Who is enduring, and has eternal worlds, and Who performs every work with justice, and carries out everything with wisdom; and since the splendour of that Pre- Eternal Sovereign’s rule and His  eternal rule cannot be contained in this brief worldly life, and in man’s fleeting span, and in the temporary and transient earth;
Ve madem bu mahiyetteki arzın her tarafına hükmeden ve ekser mahlukatına tasarruf eden ve ekser zîhayat mevcudatını teshir edip kendi etrafına toplattıran ve ekser masnuatını kendi hevesatının hendesesiyle ve ihtiyacatının düsturlarıyla öyle güzelce tanzim ve teşhir ve tezyin ve çok antika nevilerini liste gibi birer yerlerde öyle toplayıp süslettirir ki değil yalnız ins ve cin nazarlarını, belki semavat ehlinin ve kâinatın nazar-ı dikkatlerini ve takdirlerini ve kâinat sahibinin nazar-ı istihsanını celbetmekle gayet büyük bir ehemmiyet ve kıymet alan ve bu haysiyetle bu kâinatın hikmet-i hilkati ve büyük neticesi ve kıymetli meyvesi ve arzın halifesi olduğunu, fenleriyle, sanatlarıyla gösteren ve dünya cihetinde Sâni’-i âlem’in mu’cizeli sanatlarını gayet güzelce teşhir ve tanzim ettiği için isyan ve küfrüyle beraber dünyada bırakılan ve azabı tehir edilen ve bu hizmeti için imhal edilip muvaffakiyet gören nev-i benî-Âdem var.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
and since the excessive wrongdoing and rebellion that occur among men, which are contrary to and opposed to the universe’s order, justice, balance, and beauty, and their denial, treachery, and disbelief towards their Benefactor, Who nurtures them tenderly, are not punished in this world, and the cruel oppressor passes his life in ease, while the unhappy oppressed live in hardship; and since the absolute justice whose traces are to be seen throughout the universe is entirely opposed to the cruel tyrant and despairing oppressed being equal in death, and would in no way permit it...
Ve madem bu mahiyetteki nev-i benî-Âdem, mizaç ve hilkat itibarıyla gayet zayıf ve âciz ve gayet acz ve fakrıyla beraber hadsiz ihtiyacatı ve teellümatı olduğu halde, bütün bütün kuvvetinin ve ihtiyarının fevkinde olarak koca küre-i arzı, o nev-i insana lüzumu bulunan her nevi madenlere mahzen ve her nevi taamlara ambar ve nev-i insanın hoşuna gidecek her çeşit mallara bir dükkân suretine getiren gayet kuvvetli ve hikmetli ve şefkatli bir mutasarrıf var ki böyle nev-i insana bakıyor, besliyor, istediğini veriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And since just as the universe’s Owner has chosen the earth from the universe, and man from the earth, and bestowed on him a high rank and importance; so out of mankind He has chosen the prophets, saints, and purified ones, true human beings who conform to the aims of His dominicality  and through their belief and submission make Him love them; He has taken them as friends and addressees, and bestowed miracles and success on them and punished their enemies with heavenly blows.
Ve madem bu hakikatteki bir Rab, hem insanı sever hem kendini insana sevdirir hem bâkidir hem bâki âlemleri var hem adaletle her işi görür ve hikmetle her şeyi yapıyor. Hem bu kısa hayat-ı dünyeviyede ve bu kısacık ömr-ü beşerde ve bu muvakkat ve fâni zeminde o Hâkim-i Ezelî’nin haşmet-i saltanatı ve sermediyet-i hâkimiyeti yerleşemiyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And out of these worthy and lovable friends He has chosen their leader and source of pride, Muhammad (Peace and blessings be upon him), and for long centuries has illuminated with his Light  half the globe and a fifth of humanity; as though the universe was created for him, all its purposes become apparent through him and his religion and the Qur’an.
Ve nev-i insanda vuku bulan ve kâinatın intizamına ve adalet ve muvazenelerine ve hüsn-ü cemaline münafî ve muhalif çok büyük zulümleri ve isyanları ve velinimetine ve onu şefkatle besleyene karşı ihanetleri, inkârları, küfürleri bu dünyada cezasız kalıp gaddar zalim, rahat ile hayatını ve bîçare mazlum, meşakkatler içinde ömürlerini geçirirler. Ve umum kâinatta eserleri görünen şu adalet-i mutlakanın mahiyeti ise dirilmemek suretiyle o gaddar zalimlerin ve meyus mazlumların vefat içindeki müsavatlarına bütün bütün zıttır, kaldırmaz, müsaade etmez!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And although he deserved to live for an infinite time in recompense for his infinitely valuable service, for millions of years, he only lived a brief sixty-three years of great hardship and striving. Is there any possibility then that he should not be resurrected together with all his peers and friends? That they should not now be living in the spirit? That they should have been annihilated eternally? God forbid, a hundred thousand times! Yes, all the universe and the reality of the world demand that he should be resurrected and they beseech the universe’s Owner that he should be living...
Ve madem nasıl ki kâinatın sahibi, kâinattan zemini ve zeminden nev-i insanı intihab edip gayet büyük bir makam, bir ehemmiyet vermiş. Öyle de nev-i insandan dahi makasıd-ı rububiyetine tevafuk eden ve kendilerini iman ve teslim ile ona sevdiren hakiki insanlar olan enbiya ve evliya ve asfiyayı intihab edip kendine dost ve muhatap ederek, onları mu’cizeler ve tevfikler ile ikram ve düşmanlarını semavî tokatlar ile tazip ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And  since  in the Seventh Ray, The  Supreme  Sign, each with the  strength of a mountain, the thirty-three powerful consensuses have proved that the universe emerged from a single hand and is the  property of a single being; and have demonstrated self- evidently His unity and oneness, the means of the Divine perfections; and through unity and oneness all beings become like soldiers under orders and subservient officials; and with the coming of the hereafter, perfections are saved from decline, absolute justice from mocking cruelty, universal wisdom from foolish absurdity, all-embracing mercy from jeering torment, and the dignity of power from abased impotence, and they are exonerated from this...
Ve bu kıymetli, sevimli dostlarından dahi onların imamı ve mefhari olan Muhammed aleyhissalâtü vesselâmı intihab ederek, ehemmiyetli küre-i arzın yarısını ve ehemmiyetli nev-i insanın beşten birisini uzun asırlarda onun nuruyla tenvir ediyor. Âdeta bu kâinat onun için yaratılmış gibi bütün gayeleri onun ile ve onun dini ile ve Kur’an’ı ile tezahür ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Certainly and without any doubt, as necessitated by the truths in these six ‘sinces’ — six out of hundreds of points of belief in God— the end of the world shall come and the resurrection of the dead occur. Abodes of reward and punishment shall be thrown open so that  the  above-mentioned  importance  of  the  earth, and  its  centrality, and  man’s importance and value shall be realized, and the above-mentioned justice, wisdom, mercy, and sovereignty of the All-Wise Disposer, Who is the Creator of the earth and of man, and their Sustainer, shall be established; and the true and yearning friends of that eternal Sustainer shall be saved from eternal annihilation; and the most eminent and worthy of those friends receive the recompense for his sacred services, which have made all beings pleased and indebted; and the perfections of the Eternal Sovereign should be exempted and exonerated from all fault and  deficiency, and His power from impotence, and His wisdom from foolishness, and His justice from tyranny.
Ve o pek çok kıymettar ve milyonlar sene yaşayacak kadar hadsiz hizmetlerinin ücretlerini hadsiz bir zamanda almaya müstahak ve lâyık iken, gayet meşakkatler ve mücahedeler içinde altmış üç sene gibi kısacık bir ömür verilmiş. Acaba hiçbir cihetle hiçbir imkânı, hiçbir ihtimali, hiçbir kabiliyeti var mı ki o zat, bütün emsali ve dostlarıyla beraber dirilmesin ve şimdi de ruhen diri ve hay olmasın? İdam-ı ebedî ile mahvolsunlar? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ! Evet, bütün kâinat ve hakikat-i âlem, dirilmesini dava eder ve hayatını Sahib-i kâinat’tan talep ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' Since God exists, so does the hereafter certainly exist.
Ve madem Yedinci Şuâ olan Âyetü’l-Kübra’da her biri bir dağ kuvvetinde otuz üç adet icma-ı azîm ispat etmişler ki: Bu kâinat bir elden çıkmış ve bir tek zatın mülküdür. Ve kemalât-ı İlahiyenin medarı olan vahdetini ve ehadiyetini bedahetle göstermişler. Ve vahdet ve ehadiyet ile bütün kâinat, o Zat-ı Vâhid’in emirber neferleri ve musahhar memurları hükmüne geçiyor. Ve âhiretin gelmesiyle, kemalâtı sukuttan ve adalet-i mutlakası müstehziyane gadr-ı mutlaktan ve hikmet-i âmmesi sefahetkârane abesiyetten ve rahmet-i vâsiası lâhiyane tazibden ve izzet-i kudreti zelilane aczden kurtulurlar, takaddüs ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Moreover, just as with all the evidences that prove them, the above three pillars of belief testify to and indicate resurrection;
Elbette ve elbette ve herhalde iman-ı billahın yüzer nüktesinden bu sekiz mademlerdeki hakikatlerin muktezasıyla; kıyamet kopacak, haşir ve neşir olacak, dâr-ı mücazat ve mükâfat açılacak. Tâ ki arzın mezkûr ehemmiyeti ve merkeziyeti ve insanın ehemmiyeti ve kıymeti tahakkuk edebilsin. Ve arz ve insanın Hâlık’ı ve Rabb’i olan Mutasarrıf-ı Hakîm’in mezkûr adaleti, hikmeti, rahmeti, saltanatı takarrur edebilsin. Ve o Bâki Rabb’in mezkûr hakiki dostları ve müştakları idam-ı ebedîden kurtulsun. Ve o dostların en büyüğü ve en kıymettarı, bütün kâinatı memnun ve minnettar eden kudsî hizmetlerinin mükâfatını görsün. Ve Sultan-ı Sermedî’nin kemalâtı naks ve kusurdan ve kudreti aczden ve hikmeti sefahetten ve adaleti zulümden tenezzüh ve takaddüs ve teberri etsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
so do the two pillars “and in the angels, and in Divine Determining, that both the good of it and the evil of it are from God Almighty,”
'''Elhasıl, madem Allah var, elbette âhiret vardır…'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
also necessitate resurrection and testify in powerful fashion to the eternal realm. It is like this:
Hem nasıl ki mezkûr üç erkân-ı imaniye onları ispat eden bütün delilleriyle haşre şehadet ve delâlet ederler. Öyle de
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
All the evidences proving the existence of the angels and their duties of worship, and innumerable observations of them and conversations with them, prove indirectly the existence of the  Spirit World, and the World of the Unseen, and the eternal realm and world of the hereafter, and the existence of an abode of happiness and Paradise and Hell, which in the future shall be populated with men and jinn. For with Divine permission, the angels can see these worlds and enter them. And all the high-ranking angels who meet with humans, like Gabriel, tell unanimously of the existence of these worlds and of their travelling round them. Just as we are certain, due to the information of those coming from there, that the continent of America exists, although we have not seen it, so due to information  about the angels, which has the strength of a hundredfold consensus, we should believe in the existence of the world of eternity, the realm of the hereafter, and Paradise and Hell with the same certainty. And thus we do believe in it.
وَبِمَلٰئِكَتِهِ وَبِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore, all the evidences proving the pillar of “belief in Divine Determining,” included in the Treatise on Divine Determining, the Twenty-Sixth Word, prove indirectly the resurrection of the dead, the balancing of deeds on the supreme scales, and the publishing of the pages of deeds. For the recording before our eyes of the appointed courses of all things on the tablets of order and balance, and the inscribing of the life-stories of all living beings in their faculties of memory, and the transcribing of the notebooks of deeds of all beings with spirits, and especially men, on the Preserved Tablet, such a comprehensive determining and wise apportioning and precise recording and preserving inscription could surely only be the result of a general judgement in a supreme tribunal set up to mete out permanent reward and punishment. That  comprehensive  and  precise  recording  and  preservation  would  otherwise  be completely meaningless and purposeless, and contrary to wisdom and reality. Also,  if  there  was  no  resurrection,  all  the  certain  meanings  of the  book of the universe, written with the pen of Divine Determining, would  be  nullified, which is completely impossible. It is as impossible as denying the universe’s existence, indeed, is a delirium.
olan iki rükn-ü imanî dahi haşri istilzam edip kuvvetli bir surette âlem-i bekaya şehadet ve delâlet ederler. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' The five pillars of belief demand with all their evidences the occurrence of the resurrection and Last Judgement, and their existence, and the existence and opening up of the realm of the hereafter, and they testify to these and necessitate them.
Melâikenin vücudunu ve vazife-i ubudiyetlerini ispat eden bütün deliller ve hadsiz müşahedeler, mükâlemeler, dolayısıyla âlem-i ervahın ve âlem-i gaybın ve âlem-i bekanın ve âlem-i âhiretin ve ileride cin ve ins ile şenlendirilecek olan dâr-ı saadetin, cennet ve cehennemin vücudlarına delâlet ederler. Çünkü melekler bu âlemleri izn-i İlahî ile görebilirler ve girerler. Ve Hazret-i Cebrail gibi, insanlar ile görüşen umum melâike-i mukarrebîn mezkûr âlemlerin vücudlarını ve onlar, onlarda gezdiklerini müttefikan haber veriyorlar. Görmediğimiz Amerika kıtasının vücudunu, ondan gelenlerin ihbarıyla bedihî bildiğimiz gibi yüz tevatür kuvvetinde bulunan melâike ihbaratıyla âlem-i bekanın ve dâr-ı âhiretin ve cennet ve cehennemin vücudlarına o kat’iyette iman etmek gerektir ve öyle de iman ederiz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, it is because there are such vast and unshakeable supports and proofs of the resurrection, completely in conformity with its vastness, that almost one third of the Qur’an of Miraculous Exposition is formed by resurrection and the  hereafter, and it makes it the basis and foundation stone of all its truths, and constructs everything on it.
Hem Yirmi Altıncı Söz olan Risale-i Kader’de “iman-ı bi’l-kader” rüknünü ispat eden bütün deliller, dolayısıyla haşre ve neşr-i suhufa ve mizan-ı ekberdeki muvazene-i a’male delâlet ederler. Çünkü her şeyin mukadderatını gözümüz önünde nizam ve mizan levhalarında kaydetmek ve her zîhayatın sergüzeşt-i hayatiyelerini kuvve-i hâfızalarında ve çekirdeklerinde ve sair elvah-ı misaliyede yazmak ve her zîruhun, hususan insanların defter-i a’mallerini elvah-ı mahfuzada tesbit etmek, geçirmek; elbette öyle muhit bir kader ve hakîmane bir takdir ve müdakkikane bir kayıt ve hafîzane bir kitabet, ancak mahkeme-i kübrada umumî bir muhakeme neticesinde daimî bir mükâfat ve mücazat için olabilir. Yoksa o ihatalı ve inceden ince olan kayıt ve muhafaza, bütün bütün manasız, faydasız kalır; hikmete ve hakikate münafî olur. Hem haşir gelmezse kader kalemiyle yazılan bu kitab-ı kâinatın bütün muhakkak manaları bozulur ki hiçbir cihet-i imkânı olamaz ve o ihtimal, bu kâinatın vücudunu inkâr gibi bir muhal belki bir hezeyan olur.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
(The end of the Introduction)
'''Elhasıl:''' İmanın beş rüknü bütün delilleriyle haşir ve neşrin vukuuna ve vücuduna ve dâr-ı âhiretin vücuduna ve açılmasına delâlet edip isterler ve şehadet edip talep ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki> *  *
İşte hakikat-i haşriyenin azametine tam muvafık böyle azametli ve sarsılmaz direkleri ve bürhanları bulunduğu içindir ki Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hemen hemen üçten birisi haşir ve âhireti teşkil ediyor ve onu bütün hakaikine temel taşı ve üssü’l-esas yapıyor ve her şeyi onun üstüne bina ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== '''Second Part of the Addendum''' ==
(Mukaddime nihayet buldu.)
The  first  of  nine  stations  comprising  the  nine  levels  of  proofs  of  resurrection miraculously indicated in the following verse:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Glory be to God in the evening and at daybreak, and praise is His in the heavens and earth, at nightfall and when the day begins to decline. It is He Who brings forth the living from the dead, and brings forth the dead from the living, and gives life to the earth after its death; thus, too, will you be brought forth.(*<ref>*Qur’an, 30:17-19.</ref>)
<nowiki>*</nowiki>  *   *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The manifest proof and brilliant evidence of God’s decree concerning resurrection contained in this verse will now be expounded and set forth, God willing.(*<ref>*The whole station has not yet been written and has been included here because of the relevance of the topic of life to resurrection. In addition, it contains a subtle and profound allusion to the pillar of Divine
== '''Zeylin İkinci Parçası''' ==
Determining at the end of the topic of life.</ref>)
Baştaki âyetin mu’cizane işaret ettikleri dokuz tabaka berahin-i haşriyeye dair dokuz makamdan “Birinci Makam”:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In connection with the twenty-eighth property of life it was explained that life looks upon the six pillars of faith and proves them; it contains a series of indications of their truth.
❀ فَسُبْحَانَ اللّٰهِ ح۪ينَ تُمْسُونَ وَح۪ينَ تُصْبِحُونَ ❀ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَعَشِيًّا وَح۪ينَ تُظْهِرُونَ ❀ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَيُحْيِي الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Now the most important result, substance and reason for the creation of the cosmos is none other than  life, and life, that exalted verity, can in no way be restricted to this
olan fıkradaki ferman-ı haşre dair buradaki gösterdiği bürhan-ı bâhiri ve hüccet-i kātıası beyan ve izah edilecek inşâallah. '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' O makam daha yazılmamış ve hayat meselesi haşre münasebeti için buraya girmiş. Fakat hayatın âhirinde kader rüknüne işareti pek ince ve derindir.</ref>)'''
transient, brief, defective and painful worldly life. Rather the purpose and result of the tree of life, the splendour of which can be deduced from its twenty-nine properties, the fruit of that tree worthy of its splendour, is the eternal life of the hereafter; it is life in the eternal realm where even stones, trees and the soil will be endowed with life.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Otherwise, it will follow that the tree of life, so plentifully decked out with significant instruments, yields no fruit, benefit or truth for animate beings, especially man; and man who in his
Hayatın yirmi sekizinci hâssasında beyan edilmiştir ki: Hayat, imanın '''altı erkânına''' bakıp ispat ediyor, onların tahakkukuna işaretler ediyor.
substance and faculties is twenty times superior to the sparrow and is indeed the most important and elevated of all creation, will fall to a degree twenty times lower than that of the sparrow; with respect to the felicity of his life, he will be the most unfortunate and humiliated of wretches.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Similarly, intelligence, the  most precious of gifts for  man, will wound his  heart through constant reflection of the pains of the past and the fears of the future; it will mix nine pains with every pleasure and thus become a disaster to man. Now this is false to  the hundredth degree. The life of this world thus proves decisively the pillar of faith that is belief in the  hereafter and displays to our eyes every spring more than three hundred thousand specimens of resurrection.
Evet, madem bu kâinatın en mühim neticesi ve mâyesi ve hikmet-i hilkati hayattır. Elbette o hakikat-i âliye; bu fâni, kısacık, noksan, elemli hayat-ı dünyeviyeye münhasır değildir. Belki hayatın yirmi dokuz hâssasıyla mahiyetinin azameti anlaşılan şecere-i hayatın gayesi, neticesi ve o şecerenin azametine lâyık meyvesi; hayat-ı ebediyedir ve hayat-ı uhreviyedir ve taşıyla ve ağacıyla, toprağıyla hayattar olan dâr-ı saadetteki hayattır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Is it at all possible that an All-Powerful Agent Who promptly supplies and provides, with wisdom, solicitude and mercy, all the instruments and tools needed for your life, in your body, your garden and  your homeland, Who hears and answers the private and particular prayer made for  sustenance by  your  stomach, for the sake of its life and survival, Who shows His acceptance of that prayer by means of numerous delicious foods — is it at all possible that such a Being should not be aware of you or hear you, that He should not provide you with the means of life eternal, the greatest purpose of the human species? Is it  possible that He should not accept the greatest, most significant, most worthy and  most  universal  prayer for  eternity of the human species by establishing eternal life and creating paradise? Is it possible that He should not heed the universal and insistent prayer of the human species, the most important  creature in the cosmos, the monarch of the earth, a prayer that resounds throughout heaven and earth, and not pay it the same attention, or grant it the same gratification, as a little stomach? Is it possible that He should thus cause His perfect wisdom and infinite mercy to be denied? No, a hundred thousand times no!
Yoksa bu hadsiz cihazat-ı mühimme ile teçhiz edilen hayat şeceresi, zîşuur hakkında, hususan insan hakkında meyvesiz, faydasız, hakikatsiz olmak lâzım gelecek ve sermayece ve cihazatça serçe kuşundan mesela yirmi derece ziyade ve bu kâinatın ve zîhayatın en mühim, yüksek ve ehemmiyetli mahluku olan insan; serçe kuşundan saadet-i hayat cihetinde, yirmi derece aşağı düşüp en bedbaht en zelil bir bîçare olacak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Again, is it at all possible that He should hear the most secret voice of the most minute of beings, remedy its pain and succour its plaint; that He should nourish it with the utmost care and consideration and cause creatures greater than itself to serve it — is it at all possible that He should do  all of this and not hear the thunderous cry of life, the greatest, most precious, most eternal and most delicate form of life? That He should pay no heed to its powerful prayer and supplications for eternity? It would be like equipping a single soldier with the utmost care and totally ignoring a vast and obedient  army! Like seeing a speck and overlooking the sun! Like hearing the buzz of a fly and not hearing the roar of the thunder! No, a hundred thousand times no!
Hem en kıymettar bir nimet olan akıl dahi geçmiş zamanın hüzünlerini ve gelecek zamanın korkularını düşünmek ile kalb-i insanı mütemadiyen incitip bir lezzete dokuz elemleri karıştırdığından en musibetli bir bela olur. Bu ise yüz derece bâtıldır. Demek bu hayat-ı dünyeviye, âhirete iman rüknünü kat’î ispat ediyor ve her baharda haşrin üç yüz binden ziyade numunelerini gözümüze gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Again, can the intelligence at all accept that an All-Powerful and All-Wise Being, Whose mercy, love and solicitude are infinite, Who loves His own artistry, Who causes Himself to be loved, and Who greatly loves those that love Him — can it accept that such a Being would annihilate through permanent death a life that loves Him greatly, that is itself lovable and that instinctively worships its Maker; and, the essence and jewel of that life, the spirit? That He would offend and insult His lover and beloved for all eternity, that He would injure his feelings and deny Himself, and cause others to deny, the mystery of His mercy and the light of His love? No, a hundred thousand times no!
Acaba senin cisminde ve senin bahçende ve senin vatanında, senin hayatına lâzım ve münasip bütün levazımatı ve cihazatı, hikmet ve inayet ve rahmetle ihzar eden ve vaktinde yetiştiren, hattâ senin midenin beka ve yaşamak arzusuyla ettiği hususi ve cüz’î olan rızık duasını bilen ve işiten ve hadsiz leziz taamlarla o duanın kabulünü gösteren ve mideyi memnun eden bir Mutasarrıf-ı Kadîr, hiç mümkün müdür ki seni bilmesin ve görmesin ve nev-i insanın en büyük gayesi olan hayat-ı ebediyeye lâzım esbabı ihzar etmesin? Ve nev-i insanın en büyük ve en ehemmiyetli en lâyık ve umumî olan beka duasını, hayat-ı uhreviyenin inşasıyla ve cennetin icadıyla kabul etmesin? Ve kâinatın en mühim mahluku, belki zeminin sultanı ve neticesi olan nev-i insanın arş ve ferşi çınlatan umumî ve gayet kuvvetli duasını işitmeyip küçük bir mide kadar ehemmiyet vermesin, memnun etmesin? Kemal-i hikmetini ve nihayet rahmetini inkâr ettirsin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
An absolute beauty that adorns creation with its manifestation and the absolute mercy that makes all creatures rejoice are without doubt exempt and purified from such infinite ugliness, such utter abomination and pitilessness.
Hem hiç kabil midir ki: Hayatın en cüz’îsinin pek gizli sesini işitsin, derdini dinlesin, derman versin ve nazını çeksin ve kemal-i itina ve ihtimam ile beslesin ve ona dikkatle hizmet ettirsin ve büyük mahlukatını ona hizmetkâr yapsın ve sonra en büyük ve kıymettar ve bâki ve nazdar bir hayatın gök sadâsı gibi yüksek sesini işitmesin? Ve onun çok ehemmiyetli beka duasını ve nazını ve niyazını nazara almasın? Âdeta bir neferin kemal-i itina ile teçhiz ve idaresini yapsın ve mutî ve muhteşem orduya hiç bakmasın? Ve zerreyi görsün, güneşi görmesin? Sivrisineğin sesini işitsin, gök gürültüsünü işitmesin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The result, then, is that considering the existence of life, those men who understand the purpose of  life and who do not misuse their lives will become manifestations of eternal life in the realm of eternity and eternal Paradise. In this we believe.
Hem hiçbir cihetle akıl kabul eder mi ki: Hadsiz rahmetli, muhabbetli ve nihayet derecede şefkatli ve kendi sanatını çok sever ve kendini sevdirip ve kendini sevenleri ziyade sever bir Zat-ı Kadîr-i Hakîm, en ziyade kendini seven ve sevimli ve sevilen ve Sâni’ini fıtraten perestiş eden hayatı ve hayatın zatı ve cevheri olan ruhu, mevt-i ebedî ile idam edip kendinden o sevgili muhibbini ve habibini ebedî bir surette küstürsün, darıltsın, dehşetli rencide ederek sırr-ı rahmetini ve nur-u muhabbetini inkâr etsin ve ettirsin? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
So, too, the shining of brilliant objects found on the earth through the reflection of sunlight, the brief glinting on the surface of the ocean of little bubbles through flashes of light, and the coming in their place of further bubbles that like them hold up a mirror to a whole series of imaginary suns — this demonstrates tangibly that those flashes are the reflectory manifestation of the one supreme sun. With their manifold tongues, they make mention of that one sun and they point toward it with their luminous fingers.
Bu kâinatı cilvesiyle süslendiren bir cemal-i mutlak ve umum mahlukatı sevindiren bir rahmet-i mutlaka, böyle hadsiz bir çirkinlikten ve kubh-u mutlaktan ve böyle bir zulm-ü mutlaktan, bir merhametsizlikten, elbette nihayetsiz derece münezzehtir ve mukaddestir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
So, too, the fashion in which, through the supreme manifestation of the Name ‘Giver of Life’ of the Living and Self-Subsistent Being, all the animate beings on the face of the earth and in the depths of the sea shine through God’s power, and then disappear behind the veil of the unseen, saying,  “O  Eternally Living One!”, in order to make room for those that follow them — this represents a series of testimonies to and indications of the life and necessary existence of the Living and Self-Subsistent Being.Similarly, all the proofs that bear witness to the Divine knowledge the traces of which are visible in the ordering of all beings; all the evidences that establish the existence of a power working its will throughout creation; all the arguments that point to a volition and purposefulness dominating the  ordering and administering of the cosmos; all the signs and miracles that attest the messengerhood of  the prophets, the means of dominical speech and Divine revelation, and the indications bearing witness to the seven attributes of Divinity — all of them point to, testify to, and indicate unanimously the life  of the Living and Self-Subsistent Being.
'''Netice:''' Madem dünyada hayat var; elbette insanlardan hayatın sırrını anlayanlar ve hayatını sû-i istimal etmeyenler, dâr-ı bekada ve cennet-i bâkiyede hayat-ı bâkiyeye mazhar olacaklardır, âmennâ…
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For if the faculty of vision is present in a thing, there must also be life. If there is hearing, this too is a sign of life. If there is speech, this also points to the existence of life.
Ve hem nasıl ki yeryüzünde bulunan parlak şeylerin güneşin akisleriyle parlamaları ve denizlerin yüzlerinde kabarcıklar, ziyanın lem’alarıyla parlayıp sönmeleri, arkalarından gelen kabarcıklar, gidenler gibi yine hayalî güneşçiklere âyinelik etmeleri; bilbedahe gösteriyor ki o lem’alar, yüksek bir tek güneşin cilve-i in’ikasıdırlar ve güneşin vücudunu muhtelif diller ile yâd ediyorlar ve ışık parmaklarıyla ona işaret ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Similarly, attributes the existence of which is proven and self-evident by virtue of their traces throughout the cosmos, attributes such as Absolute power, all-embracing will, and  comprehensive knowledge, bear witness with all of their proofs to the life and necessary existence of the Living and Self-Subsistent Being. They attest His everlasting life, one shadow of which is enough  to  illumine the whole of the cosmos, and one manifestation of which suffices to give life to the  hereafter, together with all of its particles.
Aynen öyle de Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un Muhyî isminin cilve-i a’zamı ile berrin yüzünde ve bahrin içindeki zîhayatların kudret-i İlahiye ile parlayıp arkalarından gelenlere yer vermek için “Yâ Hay” deyip perde-i gaybda gizlenmeleri; bir hayat-ı sermediye sahibi olan Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadetler, işaretler ettikleri gibi umum mevcudatın tanziminde eseri görünen ilm-i İlahîye şehadet eden bütün deliller ve kâinata tasarruf eden kudreti ispat eden bütün bürhanlar ve tanzim ve idare-i kâinatta hüküm-ferma olan irade ve meşieti ispat eden bütün hüccetler ve kelâm-ı Rabbanî ve vahy-i İlahînin medarı olan risaletleri ispat eden bütün alâmetler, mu’cizeler ve hâkeza yedi sıfât-ı İlahiyeye şehadet eden bütün delail, bi’l-ittifak Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına delâlet, şehadet, işaret ediyorlar.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The Divine attribute of life is also connected with the pillar of belief in the angels, and proves it by way of indication. For the most important of all goals of the cosmos is life, and animate beings constitute the most widespread form of creation, with its specimens multiplied on account of their value; they constantly animate the hospice of this world with the coming and going of their caravans. Further, the globe, which is filled with so many species of animate beings, is being constantly emptied and refilled as these various species are renewed and multiplied,  and  animate beings are created in multiplicity even in the vilest and most corrupt substances, so that there is —as it were— a constant resurrection of microbes.
Çünkü nasıl bir şeyde görmek varsa hayatı da vardır. İşitmek varsa hayatın alâmetidir. Söylemek varsa hayatın vücuduna işaret eder. İhtiyar, irade varsa hayatı gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Finally, consciousness and intellect, which are the distilled essence of life, and the spirit, which is its subtle and stable substance, are also created everywhere on the globe in the utmost multiplicity, so that it is as if the globe were animated and caused to rejoice by life, intellect, consciousness and spirit. If we take into consideration all of the foregoing, it is totally impossible that the heavenly bodies, which are subtler, more luminous, greater and more significant than the globe, should be dead, rigid, lifeless, and dumb.
Aynen öyle de bu kâinatta âsârıyla vücudları muhakkak ve bedihî olan kudret-i mutlaka ve irade-i şâmile ve ilm-i muhit gibi sıfatlar, bütün delailleri ile Zat-ı Hayy-ı Kayyum’un hayatına ve vücub-u vücuduna şehadet ederler ve bütün kâinatı bir gölgesiyle ışıklandıran ve bir cilvesiyle bütün dâr-ı âhireti zerratıyla beraber hayatlandıran hayat-ı sermediyesine şehadet ederler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
There must, then, exist and be provided with the property of life, conscious and animate beings that animate the skies, the suns, and the stars, bestow upon them their vitality, manifest  the result of the purpose for the creation of the heavens, and receive address from the Glorious Creator. These creatures, of a nature suited to the heavens, are none other than the angels.
Hem hayat, '''melâikeye iman''' rüknüne dahi bakar, remzen ispat eder. Çünkü madem kâinatta en mühim netice hayattır ve en ziyade intişar eden ve kıymettarlığı için nüshaları teksir edilen ve zemin misafirhanesini, gelip geçen kafilelerle şenlendiren zîhayatlardır ve madem küre-i arz, bu kadar zîhayatın envaıyla dolmuş ve mütemadiyen zîhayat envalarını tecdid ve teksir etmek hikmetiyle her vakit dolar boşanır ve en hasis ve çürümüş maddelerinde dahi kesretle zîhayatlar halk edilerek bir mahşer-i huveynat oluyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Similarly, the innermost essence of life symbolically proves the pillar of belief in the prophets. For the cosmos was created for the sake of life, and life is in turn one of the supreme manifestations of the Living, Self-Subsistent and Eternal One. It is one of His most perfect designs, one of His most  beauteous arts. Further, the eternal life of God shows itself only through the sending of messengers and the revelation of books. If there were no books or prophets, then eternal life would remain unknown. When a man speaks, he is recognized to be alive. Similarly, it is the prophets and revealed books that make manifest the words and decrees of the Being Who, from behind the world of the unseen that is veiled by the cosmos, speaks, talks, and emits His commands and prohibitions.
Ve madem hayatın süzülmüş en safi hülâsası olan şuur ve akıl ve latîf ve sabit cevheri olan ruh, küre-i arzda gayet kesretli bir surette halk olunuyorlar. Âdeta küre-i arz, hayat ve akıl ve şuur ve ervah ile ihya olup öyle şenlendirilmiş. Elbette küre-i arzdan daha latîf, daha nurani, daha büyük, daha ehemmiyetli olan ecram-ı semaviye ölü, camid, hayatsız, şuursuz kalması imkân haricindedir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Just as the life existent in the cosmos bears decisive witness to the necessary existence of the Living and Eternal One, so too does it point to and indirectly confirm the pillars of belief in the sending of messengers and the revelation of scriptures, for these are the rays, the manifestations, and the relations of that eternal life. And especially the messengership of Muhammad —Peace and blessings be upon him— and the Qur’anic revelation, since they are like the very spirit and intellect of life, their veracity is as indisputable as the existence of this life.
Demek gökleri, güneşleri, yıldızları şenlendirecek ve hayattar vaziyetini verecek ve netice-i hilkat-i semavatı gösterecek ve hitabat-ı Sübhaniyeye mazhar olacak olan zîşuur, zîhayat ve semavata münasip sekeneler, herhalde sırr-ı hayatla bulunuyorlar ki onlar da melâikelerdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Life is, then, the distilled essence of the cosmos; consciousness and feeling are the distilled essence  of life; the intellect is the distilled essence of consciousness; and the spirit, finally, is the pure and unsullied substance, the stable and autonomous essence, that lies at the heart of life. So, too, the life of the Prophet Muhammad —Peace and blessings  be upon him— in both its outer and its inner aspects  is  the  distilled  quintessence  of  life  and  the  spirit  of  the  cosmos,  and  the messengership of Muhammad —Peace  and blessings be upon him— is the pure and distilled essence of the feeling, the consciousness and the intellect of the cosmos. Rather, the life of the Prophet Muhammad —Peace and blessings  be upon him— in its outer and inner aspects is, as the centuries have borne witness, the very essence of the life of the cosmos, and the prophethood of Muhammad —Peace and blessings  be upon him— is the very light and essence of the consciousness of the cosmos. The Qur’anic revelation is also the spirit of the life of the cosmos and the intellect of its consciousness.
Hem hayatın sırr-ı mahiyeti '''peygamberlere iman''' rüknüne bakıp remzen ispat eder. Evet, madem kâinat, hayat için yaratılmış ve hayat dahi Hayy-ı Kayyum-u Ezelî’nin bir cilve-i a’zamıdır, bir nakş-ı ekmelidir, bir sanat-ı ecmelidir. Madem hayat-ı sermediye, resullerin gönderilmesiyle ve kitapların indirilmesiyle kendini gösterir. Evet, eğer kitaplar ve peygamberler olmaz ise o hayat-ı ezeliye bilinmez. Nasıl ki bir adamın söylemesiyle diri ve hayattar olduğu anlaşılır. Öyle de bu kâinatın perdesi altında olan âlem-i gaybın arkasında söyleyen, konuşan, emir ve nehyedip hitap eden bir zatın kelimatını, hitabatını gösterecek peygamberler ve nâzil olan kitaplardır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If the light of the messengership of Muhammad —Peace and blessings be upon him— were to depart from the cosmos and vanish, the cosmos would die. If the Qur’an were to depart, the cosmos would lose its sanity, and the globe would lose its sense and its head. Its dizzy, uncomprehending head would collide with a planet, and the end of the world would result.
Elbette kâinattaki hayat, kat’î bir surette Hayy-ı Ezelî’nin vücub-u vücuduna kat’î şehadet ettiği gibi o hayat-ı ezeliyenin şuâatı, celevatı, münasebatı olan “irsal-i Rusül ve inzal-i Kütüb” rükünlerine bakar, remzen ispat eder ve bilhassa risalet-i Muhammediye ve vahy-i Kur’anî, hayatın ruhu ve aklı hükmünde olduğundan bu hayatın vücudu gibi hakkaniyetleri kat’îdir denilebilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Life also looks to the pillar of belief in Divine Determining, and proves it indirectly. Because, since life is the light of the Manifest World, and it dominates it, and is the result and aim of existence, and since it is the most comprehensive mirror of the Creator of the universe and the most perfect sample and index of dominical activity, and —let there be no mistake in the comparison— is like a sort of programme, for sure, the mystery of life necessitates that the creatures in the World of the Unseen, that is, the past and the future, that is, that have been and will come, are predisposed to conform to order, regularity, being known and observed, specific individual existence, and the creative  commands, which are their lives in one respect.
Evet, nasıl ki hayat, bu kâinattan süzülmüş bir hülâsadır ve şuur ve his dahi hayattan süzülmüş, hayatın bir hülâsasıdır ve akıl dahi şuurdan ve histen süzülmüş, şuurun bir hülâsasıdır ve ruh dahi hayatın hâlis ve safi bir cevheri ve sabit ve müstakil zatıdır. Öyle de maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) dahi hayattan ve ruh-u kâinattan süzülmüş hülâsatü’l-hülâsadır ve risalet-i Muhammediye (asm) dahi kâinatın his ve şuur ve aklından süzülmüş en safi hülâsasıdır. Belki maddî ve manevî hayat-ı Muhammediye (asm) âsârının şehadetiyle hayat-ı kâinatın hayatıdır ve risalet-i Muhammediye (asm) şuur-u kâinatın şuurudur ve nurudur. Ve vahy-i Kur’an dahi hayattar hakaikinin şehadetiyle hayat-ı kâinatın ruhudur ve şuur-u kâinatın aklıdır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The original seed of a tree and its root, as well as the seeds contained in its fruit and final outcome, all manifest a sort of life, no less than the tree itself; indeed, they bear within themselves laws of life more subtle than those of the tree. Similarly, the seeds and roots left by last autumn, before the present spring, as well as the seeds and roots that will be  left  to  subsequent  springs  after  this  spring  has  departed  —  they  all  bear  the manifestations of life, just like this spring, and are subject to the laws of life.
'''Evet, evet, evet! Eğer kâinattan risalet-i Muhammediyenin (asm) nuru çıksa, gitse kâinat vefat edecek. Eğer Kur’an gitse kâinat divane olacak ve küre-i arz kafasını, aklını kaybedecek. Belki şuursuz kalmış olan başını, bir seyyareye çarpacak, bir kıyameti koparacak.'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In just the same way, all the branches and twigs of the cosmic tree each have a past and a future. They have a chain consisting of past and future stages and circumstances. The multiple existences and  stages of each species and each member of each species, existing in Divine knowledge, forms a  chain  of being in God’s knowledge, and both its external existence, and its existence in God’s knowledge, is a manifestation of universal life that draws all the  aspects of  its  life  from these  meaningful and  vital Tablets of Divine Determining.
Hem hayat, '''iman-ı bi’l-kader''' rüknüne bakıyor, remzen ispat eder. Çünkü madem hayat, âlem-i şehadetin ziyasıdır ve istila ediyor ve vücudun neticesi ve gayesidir ve Hâlık-ı kâinat’ın en câmi’ âyinesidir ve faaliyet-i Rabbaniyenin en mükemmel enmuzeci ve fihristesidir. Temsilde hata olmasın, bir nevi programı hükmündedir. Elbette âlem-i gayb, yani mazi müstakbel, yani geçmiş ve gelecek mahlukatın hayat-ı maneviyeleri hükmünde olan intizam ve nizam ve malûmiyet ve meşhudiyet ve taayyün ve evamir-i tekviniyeyi imtisale müheyya bir vaziyette bulunmalarını, sırr-ı hayat iktiza ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The fact that the World of Spirits —which is one form of the World of the Unseen— is full of the essence of life, the matter of life and the spirits, which are the substances and essence of life, demands and  requires of a certainty that past and future —which are another form of the World of the Unseen and its second segment— should also receive the manifestation of life.
Nasıl ki bir ağacın çekirdek-i aslîsi ve kökü ve müntehasında ve meyvelerindeki çekirdekleri dahi aynen ağaç gibi bir nevi hayata mazhardırlar. Belki ağacın kavanin-i hayatiyesinden daha ince kavanin-i hayatı taşıyorlar. Hem nasıl ki bu hazır bahardan evvel geçmiş güzün bıraktığı tohumlar ve kökler, bu bahar gittikten sonra gelecek baharlarda bırakacağı çekirdekler, kökler; bu bahar gibi cilve-i hayatı taşıyorlar ve kavanin-i hayatiyeye tabidirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In addition, the perfect order, the meaningful circumstances and vital fruits and stages inherent  in the  existence  of a  thing  within  God’s  knowledge,  also  demonstrate the manifestation of a sort of life. Such a manifestation of life, which is the light emitted by the sun of eternal life, cannot be  limited to this manifest world, this present time, this external existence. On the contrary, each world receives the manifestation of that light in accordance with its capacity, and the cosmos together with all  its worlds is alive and illumined through it. Otherwise, as the misguided imagine, beneath a  temporary  and apparent life, each world would be a vast and terrible corpse, a dark ruin.
Aynen öyle de şecere-i kâinatın bütün dal ve budaklarıyla her birinin bir mazisi ve müstakbeli var. Geçmiş ve gelecek tavırlardan ve vaziyetlerinden müteşekkil bir silsilesi bulunur. Her nevi ve her cüzünün ilm-i İlahiyede muhtelif tavırlar ile müteaddid vücudları, bir silsile-i vücud-u ilmî teşkil eder ve vücud-u haricî gibi vücud-u ilmî dahi hayat-ı umumiyenin manevî bir cilvesine mazhardır ki mukadderat-ı hayatiye o manidar ve canlı elvah-ı kaderiyeden alınır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
One broad aspect of the pillar of faith in Divine Determining and Decree is, then, understood through the mystery of life and is established by it. Just as the life and vitality of  the  Manifest  World  and  existent, visible  objects  becomes  apparent  from  their orderliness and the consequences of their existence, so too past and future creatures — regarded as belonging to the World of the  Unseen— have an immaterial existence and sort of life, and a spiritual presence in God’s knowledge.  The trace of this life and presence is made manifest and known by means of the Tablet of Divine Determining and Decree and through all the stages and circumstances of their external lives and existences.
Evet, âlem-i gaybın bir nev’i olan âlem-i ervah, ayn-ı hayat ve madde-i hayat ve hayatın cevherleri ve zatları olan ervah ile dolu olması, elbette mazi ve müstakbel denilen âlem-i gaybın bir diğer nev’i de ve ikinci kısmı dahi cilve-i hayata mazhariyeti ister ve istilzam eder. Hem bir şeyin vücud-u ilmîsindeki intizam-ı ekmel ve manidar vaziyetleri ve canlı meyveleri, tavırları, bir nevi hayat-ı maneviyeye mazhariyetini gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Zeylin_Üçüncü_Parçası"></span>
Evet, hayat-ı ezeliye güneşinin ziyası olan bu cilve-i hayat, elbette yalnız bu âlem-i şehadete ve bu zaman-ı hazıra ve bu vücud-u haricîye münhasır olamaz. Belki her bir âlem, kabiliyetine göre o ziyanın cilvesine mazhardır ve kâinat bütün âlemleriyle o cilve ile hayattar ve ziyadardır. Yoksa nazar-ı dalaletin gördüğü gibi muvakkat ve zâhirî bir hayat altında her bir âlem, büyük ve müthiş birer cenaze ve karanlıklı birer virane âlem olacaktı.
== '''Third Part of the Addendum''' ==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A question related to the resurrection of the dead:
İşte kadere ve kazaya iman rüknünün dahi geniş bir vechi de sırr-ı hayatla anlaşılıyor ve sabit oluyor. Yani nasıl ki âlem-i şehadet ve mevcud hazır eşya intizamlarıyla ve neticeleriyle hayattarlıkları görünüyor. Öyle de âlem-i gaybdan sayılan geçmiş ve gelecek mahlukatın dahi manen hayattar bir vücud-u manevîleri ve ruhlu birer sübut-u ilmîleri vardır ki Levh-i Kaza ve Kader vasıtasıyla o manevî hayatın eseri, mukadderat namıyla görünür, tezahür eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The frequently repeated verse, It will be naught but a single cry,(*<ref>*Qur’an, 36:29, 49, 53; 38:15; 54:31.</ref>) and the verse, The command of the Hour will be like the glance of the eye,(*<ref>*Qur’an, 16:77.</ref>) show that the resurrection of the
== '''Zeylin Üçüncü Parçası''' ==
dead and Great Gathering will occur instantaneously, in a flash. But man’s narrow reason requires some tangible example so that it can conceive of this wondrous, extraordinary,
</div>
and unparalleled event, and accept it.


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''The Answer:'''At the resurrection there will be the return of spirits to their bodies, the revivification of the bodies, and the remaking of the bodies. It consists of three matters.
'''Haşir münasebetiyle bir sual:'''
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''THE FIRST MATTER:'''An example for the return of spirits to their bodies is the mustering, at a loud bugle call, of the members of a well-disciplined army after they have
Kur’an’da mükerreren اِنْ كَانَتْ اِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً hem وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ fermanları gösteriyor ki haşr-i a’zam bir anda zamansız vücuda geliyor. Dar akıl ise bu hadsiz derece hârika ve emsalsiz olan meseleyi iz’an ile kabul etmesine medar olacak meşhud bir misal ister.
dispersed to rest. Yes, the Sur of the Angel Israfil is no less powerful than an army bugle. The spirits, too, who, while in post-eternity, reply with “Yes, we accept” to the question “Am  I  not  your  Sustainer?”,(*<ref>*Qur’an, 7:172.</ref>) which  comes  from  pre-eternity,  are  infinitely  more subjugated, disciplined, and obedient than the  soldiers of an army. The Thirtieth Word has demonstrated with decisive proofs that not only spirits,  but all particles,  form a Divine army and are its soldiers under command.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''SECOND MATTER:''' An example for the revivification of bodies is the springing to life in an instant of the hundred thousand electric lights of a large city on a festival night, switched on from one centre. It would be possible to light up in the same way a hundred million lamps scattered over the face of the  earth from one centre. Since through the training and instruction in regularity and order it has received from its Creator, a creature of Almighty God like electricity —a servant and candleholder in His  guest-house— possesses this quality, surely the resurrection of the dead could occur in the twinkling of an  eye within the bounds of the regular laws of Divine wisdom which thousands of luminous servants represent, like electricity.
'''Elcevap:''' Haşirde, ruhların cesetlere gelmesi var. Hem cesetlerin ihyası var. Hem cesetlerin inşası var. '''Üç mesele'''dir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''THIRD MATTER:''' An example for the remaking of bodies instantaneously is the perfect remaking  within a few days of all the trees in the spring, which are far more numerous than all humanity,  together with all their leaves, in exactly the same way as those of the previous spring; and the bringing  into being, again like those of previous springs, all the blossoms, fruits and leaves of the trees with the speed of lightning; and the sudden awakening of the uncountable numbers of seeds, grains, and roots, which are the source of the spring, and their unfolding and being raised to life; and reflecting the meaning of “resurrection after death,” the sudden raising to life at a command of the upright  skeleton-like  corpses  of  the  trees;  and  the  reanimation  of  the  innumerable members of all species of small animals; and the revivification of all the sorts of flying insects,  particularly  those  which,  continually  cleaning  their  faces,  eyes,  and  wings, remind us of our ablutions and cleanliness, and caress our faces —the resurrection and remaking of all the members of this tribe within a few days every spring before our very eyes together with all the other species, despite being greater in number than all mankind since the time of Adam, provides not one example of the remaking of all human bodies at the resurrection, but thousands.
'''Birinci mesele:''' Ruhların cesetlerine gelmesine misal ise, gayet muntazam bir ordunun efradı istirahat için her tarafa dağılmış iken yüksek sadâlı bir boru sesiyle toplanmalarıdır. Evet, İsrafil’in borusu olan Sûr’u, ordunun borazanından geri olmadığı gibi ebedler tarafında ve zerreler âleminde iken ezel canibinden gelen  اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ hitabını işiten ve قَالُوا بَلٰى ile cevap veren ervahlar, elbette ordunun neferatından binler derece daha musahhar ve muntazam ve mutîdirler. Hem değil yalnız ruhlar, belki bütün zerreler dahi bir ordu-yu Sübhanî ve emirber neferleri olduğunu kat’î bürhanlarla Otuzuncu Söz ispat etmiş.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Yes, since this world is the realm of wisdom and the hereafter the realm of power, numerous Divine Names like All-Wise, Arranger, Disposer, and Nurturer, and dominical wisdom, require that the creation of things in this world is gradual and in the course of time. In the hereafter, however, power and mercy will be manifested more than wisdom, and  there  being  no  need  for  matter, time, and  waiting, things  will  be  made instantaneously. Alluding to the fact that things which are made here in a day or in a year will be made in the hereafter in an instant or a flash, the Qur’an of Miraculous Exposition states:
'''İkinci mesele:''' Cesetlerin ihyasına misal ise, çok büyük bir şehirde, şenlik bir gecede, bir tek merkezden, yüz bin elektrik lambaları, âdeta zamansız, bir anda canlanmaları ve ışıklanmaları gibi bütün küre-i arz yüzünde dahi bir tek merkezden yüz milyon lambalara nur vermek mümkündür. Madem Cenab-ı Hakk’ın elektrik gibi bir mahluku ve bir misafirhanesinde bir hizmetkârı ve bir mumdarı, Hâlık’ından aldığı terbiye ve intizam dersiyle bu keyfiyete mazhar oluyor. Elbette elektrik gibi binler nurani hizmetkârlarının temsil ettikleri, hikmet-i İlahiyenin muntazam kanunları dairesinde, haşr-i a’zam, tarfetü’l-aynda vücuda gelebilir.
The command of the Hour will be like the glance of the eye, or briefer.(*<ref>*Qur’an, 16:77.</ref>)
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
If you want to be as certain about the occurrence of the resurrection of the dead as you  are about  the arrival of next  spring, study the Tenth and Twenty-Ninth Words carefully, which are about this, and you will see! If you do not then believe that it will occur as you believe the coming of spring, come and stick your finger in my eye!
'''Üçüncü mesele''' ki ecsadın def’aten inşasının misali ise, bahar mevsiminde birkaç gün zarfında, nev-i beşerin umumundan bin derece ziyade olan umum ağaçların bütün yaprakları, evvelki baharın aynı gibi birden mükemmel bir surette inşaları; ve yine umum ağaçların umum çiçekleri ve meyveleri ve yaprakları, geçmiş baharın mahsulatı gibi berk gibi bir süratle icadları; hem o baharın mebdeleri olan hadsiz tohumcukların, çekirdeklerin, köklerin, birden beraber intibahları ve inkişafları ve ihyaları; hem kemiklerden ibaret olarak ayakta duran emvat gibi bütün ağaçların cenazeleri bir emir ile def’aten “ba’sü ba’de’l-mevt”e mazhariyetleri ve neşirleri; hem küçücük hayvan taifelerinin hadsiz efradlarının gayet derecede sanatlı bir surette ihyaları; hem bilhassa sinekler kabilelerinin haşirleri ve bilhassa daima yüzünü, gözünü, kanadını temizlemekle bize abdesti ve nezafeti ihtar eden ve yüzümüzü okşayan gözüm önündeki kabilenin bir senede neşrolan efradı, benî-Âdem’in Âdem zamanından beri gelen umum efradından fazla olduğu halde, her baharda sair kabileler ile beraber birkaç gün zarfında inşaları ve ihyaları, haşirleri; elbette kıyamette ecsad-ı insaniyenin inşasına bir misal değil, belki binler misaldirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''A FOURTH  MATTER:''' The  death  of  the  world  and  Doomsday.  The  sudden collision with this globe, our guest-house, at a dominical command, of a planet or comet, could wipe out this dwelling-place of ours. Like the destruction in a minute of a palace the building of which had taken ten years.
Evet, dünya dârü’l-hikmet ve âhiret dârü’l-kudret olduğundan dünyada Hakîm, Mürettib, Müdebbir, Mürebbi gibi çok isimlerin iktizasıyla dünyada icad-ı eşya bir derece tedricî ve zaman ile olması; hikmet-i Rabbaniyenin muktezası olmuş. Âhirette ise hikmetten ziyade kudret ve rahmetin tezahürleri için maddeye ve müddete ve zamana ve beklemeye ihtiyaç bırakmadan birden eşya inşa ediliyor. Burada bir günde ve bir senede yapılan işler, âhirette bir anda, bir lemhada inşasına işareten Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan وَمَٓا اَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ أَقْرَبُ ferman eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki>   *  *
Eğer haşrin gelmesini, gelecek baharın gelmesi gibi kat’î bir surette anlamak istersen haşre dair Onuncu Söz ile Yirmi Dokuzuncu Söz’e dikkat ile bak, gör. Eğer baharın gelmesi gibi inanmaz isen, gel parmağını gözüme sok.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== '''Fourth Part of the Addendum''' ==
'''Dördüncü mesele''' olan mevt-i dünya ve kıyamet kopması ise, bir anda bir seyyare veya bir kuyruklu yıldızın emr-i Rabbanî ile küremize, misafirhanemize çarpması bu hanemizi harap edebilir. On senede yapılan bir sarayın, bir dakikada harap olması gibi…
He said: “Who shall give life to decaying bones?” Say: “He shall give them life who first gave them life, and He is All-Knowing concerning all creation.”(*<ref>*Qur’an, 36:78.</ref>)
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
He said: “Who shall give life to decaying bones?” Say: “He shall give them life who first gave them life, and He is All-Knowing concerning all creation.”
<nowiki>*</nowiki>   *   *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
As was illustrated in the third comparison in the Ninth Truth of the Tenth Word, some personage may one day summon together before your eyes a great army. If someone were then to say, “that personage is  able to call together the troops in his army, who had dispersed to take rest, and assemble them again  in battalions,” and you were to say, “I don’t believe it,” you know well how lunatic would be your  denial.
== '''Zeylin Dördüncü Parçası''' ==
❀ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِىَ رَم۪يمٌ ❀ قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
So too, an All- Powerful and All-Knowing Being Who out of nothing recorded and put in place, with the command of, “Be!”, and it is, all the particles and subtle aspects of the bodies of all animals and other animate beings, as if they were an army with the utmost orderliness and wise equilibrium, and Who creates each century, or rather each spring, the hundreds of thousands of different species and groups of animate beings that populate the face of the earth, each like an army — such a Being can gather together, with one blow on the trump of Israfil, all the fundamental particles and original components that enjoy mutual acquaintance through joint submission to the order of the body that  corresponds to a battalion. Were you to say, “how can this be?” or consider it unlikely, it would be idiotic lunacy.
Yani, insan der: “Çürümüş kemikleri kim diriltecek?” Sen, de: “Kim onları bidayeten inşa edip hayat vermiş ise o diriltecek.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It sometimes happens in the Qur’an that, in order to impress upon the heart the wondrous deeds He will perform in the hereafter and to prepare the mind for acceptance of them, God Almighty mentions the wondrous deeds He performs in this world as a kind of preparation. Alternatively, He may sometimes  mention the wondrous deeds He will perform in the future and the hereafter in such a fashion that we are convinced of them by analogy with the similar deeds we observe in this world. One example is furnished by the verse, Has not man seen that We created him from a drop of sperm? And then he becomes an open disputer.(*<ref>*Qur’an, 16:4.</ref>) and the remaining verses of the same sura. The All-Wise Qur’an thus proves the question of resurrection in seven or eight different forms.
Onuncu Söz’ün Dokuzuncu Hakikati’nin üçüncü temsilinde tasvir edildiği gibi bir zat, göz önünde bir günde yeniden büyük bir orduyu teşkil ettiği halde biri dese: “Şu zat, efradı istirahat için dağılmış olan bir taburu bir boru ile toplar, tabur nizamı altına getirebilir.” Sen ey insan, desen: “İnanmam.” Ne kadar divanece bir inkâr olduğunu bilirsin.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
It first directs man’s attention to his own origins. It says “you see how you advanced from a drop of sperm to a drop of blood, from a drop of blood to a formless lump of flesh, and from a formless lump of flesh to human form. How, then, can you deny your second creation? It is just the same as the first, or even easier of accomplishment for God.”
Aynen onun gibi hiçlikten, yeniden ordu-misal bütün hayvanat ve sair zîhayatın tabur-misal cesetlerini kemal-i intizamla ve mizan-ı hikmetle o bedenlerin zerratını ve letaifini  emr-i كُنْ فَيَكُونُ ile kaydedip yerleştiren ve her karnda, hattâ her baharda rûy-i zeminde yüz binler ordu-misal zevi’l-hayatın envalarını ve taifelerini icad eden bir Zat-ı Kadîr-i Alîm, tabur-misal bir cesedin nizamı altına girmekle birbiriyle tanışan zerrat-ı esasiye ve ecza-i asliyeyi bir sayha ile Sûr-u İsrafil’in borusuyla nasıl toplayabilir? İstib’ad suretinde denilir mi? Denilse, eblehçesine bir divaneliktir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
God Almighty also refers to the great bounties He has bestowed on man with phrases such as: He Who made fire for you from the green tree(*<ref>*Qur’an, 36:80.</ref>) and says to man: “Will the Being Who thus bestowed bounty upon you leave you to your own devices, in such fashion that you enter the grave to sleep without rising again?”
Hem Kur’an kâh oluyor ki Cenab-ı Hakk’ın âhirette hârika ef’allerini kalbe kabul ettirmek için ihzariye hükmünde ve zihni tasdike müheyya etmek için bir i’dadiye suretinde, dünyadaki acayip ef’alini zikreder. Veyahut istikbalî ve uhrevî olan ef’al-i acibe-i İlahiyeyi öyle bir surette zikreder ki meşhudumuz olan çok nazireleriyle onlara kanaatimiz gelir. Mesela اَوَلَمْ يَرَ الْاِنْسَانُ اَنَّاخَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَاِذَا هُوَخَص۪يمٌ مُب۪ينٌ tâ surenin âhirine kadar… İşte şu bahiste haşir meselesinde Kur’an-ı Hakîm haşri ispat için yedi sekiz surette, muhtelif bir tarzda ispat ediyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
He also hints at the following: “You see how dead trees come to life and grow green again. Refusing to regard as a parallel the reanimation of your bones, that resemble dry wood, you dismiss the whole matter as improbable.
Evvela, neş’e-i ûlâyı nazara verir. Der ki: Nutfeden alakaya, alakadan mudgaya, mudgadan tâ hilkat-i insaniyeye kadar olan neş’etinizi görüyorsunuz. Nasıl oluyor ki neş’e-i uhrayı inkâr ediyorsunuz? O, onun misli, belki daha ehvenidir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Now is it at all possible that the One Who creates the heavens and earth should not be empowered over the life and death of man, the fruit of heaven and earth? Do you imagine that He would make fruitless and vain the tree of creation that He has moulded with wisdom in all its parts, by abandoning the supreme result of that tree?”
Hem Cenab-ı Hak, insana karşı ettiği ihsanat-ı azîmeyi اَلَّذ۪ي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْاَخْضَرِ نَارًا kelimesiyle işaret edip der: “Size böyle nimet eden bir zat, sizi başıboş bırakmaz ki kabre girip kalkmamak üzere yatasınız.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The Qur’an says further: “The Being That will restore you to life at resurrection is such  that  the  whole  cosmos  is  like  an  obedient  soldier  of  His.  It  bows  its  head submissively whenever it hears the command, “Be!”, and it is.(*<ref>*Qur’an, 2:117.</ref>) To create a spring is easier for Him than the creation of a flower. To create the whole of the animal  realm is as easy for His power as creating a fly. None may belittlingly challenge His power by saying to Him:Who will give life to the bones?(*<ref>*Qur’an, 36:78.</ref>)
Hem remzen der: Ölmüş ağaçların dirilip yeşillenmesini görüyorsunuz. Odun gibi kemiklerin hayat bulmasını kıyas edemeyip istib’ad ediyorsunuz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Then, from the verse, Glory be to Him in Whose hand lies the sovereignty of all things,(*<ref>*Qur’an, 36:83.</ref>) we see that the index of all things is in His hand, the key to all things is in His possession; He rotates night and day, winter and summer, with as much ease as if He were turning the pages of a book. He is an  All-Powerful, Glorious Being Who closes the door on this world and opens it on the hereafter as if they were two stations. This being the case, as the result of the mentioned evidences,To Him you shall return,(*<ref>*Qur’an, 10:56.</ref>) that is, He will bring you back to life from your graves, take you to the plain of resurrection, and judge you in His majestic presence.
Hem semavat ve arzı halk eden, semavat ve arzın meyvesi olan insanın hayat ve mematından âciz kalır mı? Koca ağacı idare eden, o ağacın meyvesine ehemmiyet vermeyip başkasına mal eder mi? Bütün ağacın neticesini terk etmekle bütün eczasıyla hikmetle yoğrulmuş hilkat şeceresini abes ve beyhude yapar mı zannedersiniz?
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Now these verses prepare the mind and make ready the heart to accept the reality of resurrection, for they have demonstrated parallels to resurrection in worldly processes.
Der: Haşirde sizi ihya edecek zat öyle bir zattır ki bütün kâinat ona emirber nefer hükmündedir. Emr-i كُنْ فَيَكُونُ e karşı kemal-i inkıyad ile serfürû eder. Bir baharı halk etmek, bir çiçek kadar ona ehven gelir. Bütün hayvanatı icad etmek, bir sinek icadı kadar kudretine kolay gelir bir zattır. Öyle bir zata karşı  مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ   deyip kudretine karşı taciz ile meydan okunmaz.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Sometimes it also happens that He mentions the deeds He will perform in the hereafter in such a way as to draw attention to their worldly parallels, so that no room should be left for doubt and denial. Examples are the Suras introduced by these verses:
Sonra   فَسُبْحَانَ الَّذ۪ي بِيَدِه۪ مَلَكُوتُ كُلِّ شَىْءٍ  tabiriyle her şeyin dizgini elinde, her şeyin anahtarı yanında, gece ve gündüzü, kış ve yazı bir kitap sahifeleri gibi kolayca çevirir; dünya ve âhireti iki menzil gibi bunu kapar, onu açar bir Kadîr-i Zülcelal’dir. Madem böyledir, bütün delailin neticesi olarak  وَ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ  yani, kabirden sizi ihya edip haşre getirip huzur-u kibriyasında hesabınızı görecektir.
When the sun is rolled up,(*<ref>*Qur’an, 81:1.</ref>)
</div>
When the heavens are torn asunder.(*<ref>*Qur’an, 82:1.</ref>)


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In these Suras, God Almighty mentions resurrection and the vast revolutions and dominical deeds that shall take place at that time, in such a fashion that man thinks of their worldly parallels that he has seen in autumn and spring, and then, with awe in his heart, easily accepts what the intellect would  otherwise refuse. Even to indicate the general meaning of the three suras just mentioned would take very long. Let us, then, take simply one word as a specimen of the whole. With the words, When the pages are spread out,(*<ref>*Qur’an, 81:10.</ref>) God Almighty expresses the following: “Upon resurrection, everyone’s deeds will be revealed on a written page. This appears to be very strange, and totally beyond the reach of reason. But as the Sura indicates, just as the resurrection of the spring is a parallel to other matters, so too the ‘spreading out of pages’ has a very clear parallel.
İşte şu âyetler, haşrin kabulüne zihni müheyya etti, kalbi de hazır etti. Çünkü nazairini dünyevî ef’al ile de gösterdi.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Every fruit- bearing tree, every flowering plant has its deeds, actions  and functions. It performs a certain kind of worship, depending on the fashion in which it glorifies God through the manifestations of His Names. Now all of its deeds and the record of its life are inscribed in all the seeds that are to emerge next spring in another plot of soil. With the tongue of shape and form, the  seeds make eloquent mention of the origins of those deeds, and spread out the page of deeds together with branch, twig, leaf, flower and fruit. He Who says: “When the pages are spread out” is the same Being That performs, before our eyes, these wise, preserving, nurturing and subtle acts.  
Hem kâh oluyor ki ef’al-i uhreviyesini öyle bir tarzda zikreder ki dünyevî nazairlerini ihsas etsin. Tâ istib’ad ve inkâra meydan kalmasın. Mesela   اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ve   اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ ve   اِذَا السَّمَٓاءُ انْشَقَّتْ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Compare other matters with this by analogy, and deduce the truth if you have the capacity. Let us aid you with the following. The verse, When the sun is folded up, refers to a brilliant similitude and hints at its parallel:
İşte şu surelerde, kıyamet ve haşirdeki inkılabat-ı azîmeyi ve tasarrufat-ı rububiyeti öyle bir tarzda zikreder ki insan onların nazirelerini dünyada mesela, güzde, baharda gördüğü için kalbe dehşet verip akla sığmayan o inkılabatı kolayca kabul eder. Şu üç surenin meal-i icmalîsine işaret dahi pek uzun olur. Onun için bir tek kelimeyi numune olarak göstereceğiz. Mesela    اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ    kelimesiyle ifade eder ki haşirde herkesin bütün a’mali bir sahife içinde yazılı olarak neşrediliyor. Şu mesele kendi kendine çok acib olduğundan akıl ona yol bulamaz. Fakat surenin işaret ettiği gibi haşr-i baharîde başka noktaların naziresi olduğu gibi şu neşr-i suhuf naziresi pek zâhirdir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''First:''' God Almighty has cast aside the curtains of non-being, the ether and the heavens to bring forth from His treasury of mercy and show to the world a jewel- like lamp  illumining the world — the sun. After closing the world, He will wrap that jewel again in His veils and remove it.
Çünkü her meyvedar ağaç ve çiçekli bir otun da amelleri var, fiilleri var, vazifeleri var. Esma-i İlahiyeyi ne şekilde göstererek tesbihat etmiş ise ubudiyetleri var. İşte onun bütün bu amelleri tarih-i hayatlarıyla beraber umum çekirdeklerinde, tohumcuklarında yazılıp başka bir baharda, başka bir zeminde çıkar. Gösterdiği şekil ve suret lisanıyla gayet fasih bir surette analarının ve asıllarının a’malini zikrettiği gibi dal, budak, yaprak, çiçek ve meyveleriyle sahife-i a’malini neşreder. İşte gözümüzün önünde bu hakîmane, hafîzane, müdebbirane, mürebbiyane, latîfane şu işi yapan odur ki der:   اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Second:''' The sun may be depicted as an official entrusted with the task of distributing the commodity of light over the globe, and causing it and darkness to succeed each other. Every evening the official is ordered to gather up the light. It may sometimes happen also that his trade may be slackened when he is hidden by the veil of a cloud. At other times it may be that the moon will also form a veil, and hinder his task. Now just as that official has his goods and ledgers gathered up for inspection, so too he will one day be relieved of his duties. Even if there be no cause for his dismissal, there are two dark spots on the sun
Başka noktaları buna kıyas eyle, kuvvetin varsa istinbat et. Sana yardım için bunu da söyleyeceğiz. İşte: اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ Şu kelâm, tekvir lafzıyla yani sarmak ve toplamak manasıyla parlak bir temsile işaret ettiği gibi nazirini dahi îma eder.
—now small, but liable to grow— that one day will grow to the point that the sun will take back, by dominical command, the light it now wraps around the head of the earth, and wrap it around its own head. It will then be told: “Come, your task on earth is now complete. Go to Hell, and burn there those who have worshipped you and thus mocked with faithlessness an obedient servant like you.” With its own dark and scarred face, it will read out the decree, “When the sun is rolled up.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<nowiki>*</nowiki> *  *
'''Birinci:''' Evet, Cenab-ı Hak tarafından adem ve esîr ve sema perdelerini açıp güneş gibi dünyayı ışıklandıran pırlanta-misal bir lambayı, hazine-i rahmetinden çıkarıp dünyaya gösterdi. Dünya kapandıktan sonra o pırlantayı perdelerine sarıp kaldıracak.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''Fifth Part of the Addendum'''
'''İkinci:''' Veya ziya metaını neşretmek ve zeminin kafasına ziyayı zulmetle münavebeten sarmakla muvazzaf bir memur olduğunu ve her akşam o memura metaını dahi toplattırıp gizlettiği gibi, kâh olur bir bulut perdesiyle alışverişini az yapar, kâh olur ay onun yüzüne karşı perde olur, muamelesini bir derece çeker. Metaını ve muamelat defterlerini topladığı gibi elbette o memur bir vakit o memuriyetten infisal edecektir. Hattâ hiçbir sebeb-i azl bulunmazsa şimdilik küçük fakat büyümeye yüz tutmuş yüzündeki iki leke büyümekle güneş yerin başına izn-i İlahî ile sardığı ziyayı, emr-i Rabbanî ile geriye alıp güneşin başına sarıp “Haydi yerde işin kalmadı.” der, “Cehenneme git, sana ibadet edip senin gibi bir memur-u musahharı sadakatsizlikle tahkir edenleri yak.” der. اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ fermanını lekeli siyah yüzüyle yüzünde okur.
The hundred and twenty-four thousand prophets,(*<ref>*Musnad, v, 266; Tabrizi, Mishkat al-Masabih, iii, 122; Ibn Qayyim al-Jawzi, Zad al-Ma’ad (Tahqiq: al-Arnawut), i, 43-4.</ref>) who are according to explicit prophetic tradition the choice part of humanity, have unanimously and with one accord reported, partly on the basis of direct vision and partly on the basis of absolute certainty, that the hereafter exists and that all beings will be taken to the hereafter as the Creator has firmly promised.
</div>
Similarly, the one hundred and twenty-four million saints who confirm the reports of the prophets  through unveiling and witnessing, give testimony to the existence of the hereafter in the form of certain knowledge, and also bear testimony to the existence of the hereafter. All the Names of the All-Wise  Maker of the cosmos also  necessitate the existence of an eternal realm through the manifestations they display in this world.
The existence of the  hereafter  is  furthermore  necessitated  by the  infinite eternal power,  the  unlimited  and  exact  everlasting  wisdom,  that  revives  every  spring  the countless dead trees scattered all over the earth with the command of “Be!”, and it is, thus making of them manifestations of “resurrection after death,” and that resurrects three hundred thousand different species of the various groups of plant and nations of animals, as hundreds of thousands of specimens of the supreme resurrection.
The existence of the hereafter is also necessitated by an eternal mercy and permanent grace that sustains in wondrous and solicitous fashion all animate beings that stand in need of nurture, and that display each spring, in the briefest of periods, infinite different varieties of adornment and beauty. Finally, there is the self-evident proof and indication given  by  the  intense,  unshakeable,  and  permanent  love  of  eternity,  yearning  for immortality and hope of permanence that are lodged in man, the most beloved creation of the Maker of the cosmos, and whose concern with all the beings in the  cosmos is the greatest.All of the foregoing so firmly prove that after this transient world there will be an eternal world,  a  hereafter,  a  realm of  felicity,  that  we  are  compelled  to  accept  the existence of a hereafter as indisputably as we accept the existence of this world.(*<ref>*It can be realized from this comparison how easy it is to make a positive affirmation and how difficult to make a denial and negation. If, for example, someone should say, “there exists somewhere on this earth a wondrous garden containing canned milk,” and someone else should say, “there is not,” the affirmer need only point to the place of that garden or show some of its fruits in order to prove his claim. The denier, by contrast, will have to inspect and display the whole world in order to justify his negation. So too the testimony of two veracious witnesses will be enough to establish the existence of Paradise, quite apart from the hundreds of thousands of traces, fruits and indications demonstrated by those who assert its existence. Those who deny it must examine, explore and sift the infinite cosmos and infinite time before they can prove their denial and demonstrate the non-existence of Paradise. So, o aged brothers of mine, understand how firm is belief in the hereafter.</ref>)


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
One of the most important lessons taught us by the All-Wise Qur’an, is, then, belief in the hereafter. This belief is so firm and contains within itself so powerful a hope and a consolation that if a person be assailed by old age hundred thousandfold, the consolation derived from this belief will be fully enough. Saying, “Praise be to God for the perfection of belief,” we old people should rejoice in old age.
<nowiki>*</nowiki> *  *
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== '''Zeylin Beşinci Parçası''' ==
Evet, nass-ı hadîs ile nev-i beşerin en mümtaz şahsiyetleri olan yüz yirmi dört bin enbiyanın icma ve tevatür ile kısmen şuhuda ve kısmen hakkalyakîne istinaden, müttefikan âhiretin vücudundan ve insanların oraya sevk edileceğinden ve bu kâinat Hâlık’ının kat’î vaad ettiği âhireti getireceğinden haber verdikleri gibi; ve onların verdikleri haberi keşif ve şuhud ile ilmelyakîn suretinde tasdik eden yüz yirmi dört milyon evliyanın o âhiretin vücuduna şehadetleriyle ve bu kâinatın Sâni’-i Hakîm’inin bütün esması bu dünyada gösterdikleri cilveleriyle bir âlem-i bekayı bilbedahe iktiza ettiklerinden yine âhiretin vücuduna delâletiyle; ve her sene baharda rûy-i zeminde ayakta duran hadd ü hesaba gelmez ölmüş ağaçların cenazelerini “Emr-i kün feyekûn” ile ihya edip ba’sü ba’de’l-mevte mazhar eden ve haşir ve neşrin yüz binler numunesi olarak nebatat taifelerinden ve hayvanat milletlerinden üç yüz bin nevleri haşir ve neşreden hadsiz bir kudret-i ezeliye ve hesapsız ve israfsız bir hikmet-i ebediye ve rızka muhtaç bütün zîruhları kemal-i şefkatle gayet hârika bir tarzda iaşe ettiren ve her baharda az bir zamanda hadd ü hesaba gelmez enva-ı ziynet ve mehasini gösteren bir rahmet-i bâkiye ve bir inayet-i daime, bilbedahe âhiretin vücudunu istilzam ile ve şu kâinatın en mükemmel meyvesi ve Hâlık-ı kâinat’ın en sevdiği masnuu ve kâinatın mevcudatıyla en ziyade alâkadar olan insandaki şedit, sarsılmaz, daimî olan “aşk-ı beka” ve “şevk-i ebediyet” ve “âmâl-i sermediyet” bilbedahe işareti ve delâletiyle, bu âlem-i fâniden sonra bir âlem-i bâki ve bir dâr-ı âhiret ve bir dâr-ı saadet bulunduğunu o derece kat’î bir surette ispat ederler ki: Dünyanın vücudu kadar, bilbedahe âhiretin vücudunu kabul etmeyi istilzam ederler '''(Hâşiye<ref>'''Hâşiye:''' Evet, sübutî bir emri ihbar etmenin kolaylığı ve inkâr ve nefyetmenin gayet müşkül olduğu, bu temsilden görünür. Şöyle ki biri dese: Meyveleri süt konserveleri olan gayet hârika bir bahçe, küre-i arz üzerinde vardır. Diğeri dese: Yoktur. İspat eden, yalnız onun yerini veyahut bazı meyvelerini göstermekle kolayca davasını ispat eder. İnkâr eden adam, nefyini ispat etmek için küre-i arzı bütün görmek ve göstermekle davasını ispat edebilir.
<br>
Aynen öyle de cenneti ihbar edenler yüz binler tereşşuhatını, meyvelerini, âsârını gösterdiklerinden kat’-ı nazar, iki şahid-i sadıkın sübutuna şehadetleri kâfi gelirken onu inkâr eden hadsiz bir kâinatı ve hadsiz ebedî zamanı temaşa etmek ve görmek ve eledikten sonra inkârını ispat edebilir, ademini gösterebilir.
<br>
İşte ey ihtiyar kardeşler, iman-ı âhiretin ne kadar kuvvetli olduğunu anlayınız.
<br>'''Said Nursî'''</ref>).'''
</div>
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Madem Kur’an-ı Hakîm’in bize verdiği en mühim bir ders, iman-ı bi’l-âhirettir ve o iman da bu derece kuvvetlidir ve o imanda öyle bir rica ve bir teselli var ki yüz bin ihtiyarlık bir tek şahsa gelse bu imandan gelen teselli mukabil gelebilir. Biz ihtiyarlar “Elhamdülillahi alâ kemali’l-iman” deyip ihtiyarlığımıza sevinmeliyiz.
</div>
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
------
------
<center> [[Dokuzuncu Söz]] ⇐ | [[Sözler]] | ⇒ [[On Birinci Söz]] </center>
<center> [[Dokuzuncu Söz/en|The Ninth Word]] ⇐ | [[Sözler/en|The Words]] | ⇒ [[On Birinci Söz/en|The Eleventh Word]] </center>
------
------
</div>
"https://risale.site/index.php/Özel:MobileDiff/140591...149251" sayfasından alınmıştır