|
|
| (Aynı kullanıcının aradaki diğer 80 değişikliği gösterilmiyor) |
| 375. satır: |
375. satır: |
| سیّاح طالب پس از آن که از نیروی ایمان، ذوق حقیقی والایی کسب نمود، از مجلس پیامبران میآمد که، علما - که با دلایل متقن و قطعی و با علم الیقین در کار اثبات مدعیات پیامبرانند - و آن دسته از محققان مجتهد و متبحر که اصفیا و صدیقین نامیده میشوند او را به مدرسه خود فراخواندند، او نیز وارد شد و دید: | | سیّاح طالب پس از آن که از نیروی ایمان، ذوق حقیقی والایی کسب نمود، از مجلس پیامبران میآمد که، علما - که با دلایل متقن و قطعی و با علم الیقین در کار اثبات مدعیات پیامبرانند - و آن دسته از محققان مجتهد و متبحر که اصفیا و صدیقین نامیده میشوند او را به مدرسه خود فراخواندند، او نیز وارد شد و دید: |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | هزاران هوشمند و صدها هزار محقق تیزبین و والا مرتبه با تحقیقات عمیق خود که ذرهیی شبهه در آنها نیست در صدد اثبات مسایل ایمانی و در رأس آنها وجوب وجود و وحدت هستند. آری، با وجود اختلاف در استعدادها و مسالک آنها، اتفاق نظرشان در اصول و ارکان ایمانیه و استنادات برهانی، یقینی و قدرتمند هر یک از آنها چنان حجتیست که صرفاً با برخورداری از ذکاوت و درایت مجموعشان و داشتن برهانی به قدر برهان همه آنها میتوان به مصافشان رفت؛ وگرنه منکران فقط با جهالت و انکار خویش و با لجاجت بر مسایل منفی غیرقابل اثبات است که میتوانند در برابرشان چشم بر هم بگذارند و خودی نشان بدهند. (کسی که چشم خود را میبندد فقط برای خودش روز را شب میکند.) |
| Binlerle dâhî ve yüz binlerce müdakkik ve yüksek ehl-i tahkik, kıl kadar bir şüphe bırakmayan tetkikat-ı amîkalarıyla, başta vücub-u vücud ve vahdet olarak müsbet mesail-i imaniyeyi ispat ediyorlar. Evet, istidatları ve meslekleri muhtelif olduğu halde usûl ve erkân-ı imaniyede onların müttefikan ittifakları ve her birisinin kuvvetli ve yakînî bürhanlarına istinadları öyle bir hüccettir ki onların mecmuu kadar bir zekâvet ve dirayet sahibi olmak ve bürhanlarının umumu kadar bir bürhan bulmak mümkün ise karşılarına ancak öyle çıkılabilir. Yoksa o münkirler, yalnız cehalet ve echeliyet ve inkâr ve ispat olunmayan menfî meselelerde inat ve göz kapamak suretiyle karşılarına çıkabilirler. Gözünü kapayan, yalnız kendine gündüzü gece yapar.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''سیاح ما در این مدرسه گسترده و باشکوه دریافت که نور ساطع شده از اساتید متبحر مذکور، نیمی از زمین را بیش از هزار سال نورانی کرده است. او از چنان نیروی معنوی برخوردار شد که اگر همه منکران جمع شوند نخواهند توانست ذرهیی تزلزل در او به وجود آورند.''' |
| Bu seyyah; bu muhteşem ve geniş dershanede, bu muhterem ve mütebahhir üstadların neşrettikleri nurlar, zeminin yarısını bin seneden ziyade ışıklandırdığını bildi. Ve öyle bir kuvve-i maneviyeyi buldu ki bütün ehl-i inkâr toplansa onu kıl kadar şaşırtmaz ve sarsmaz.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به سبب اشاره کوتاه به درسی که مسافر در مدرسه مورد بحث فرا گرفت، '''در نهمین مرتبه مقام نخست''' چنین گفته شده است: |
| İşte bu yolcunun bu dershaneden aldığı derse bir kısa işaret olarak '''Birinci Makam’ın dokuzuncu mertebesinde'''
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اِتِّفَاقُ جَمٖيعِ ال۟اَص۟فِيَاءِ بِقُوَّةِ بَرَاهٖينِهِمُ الظَّاهِرَةِ ال۟مُحَقَّقَةِ ال۟مُتَّفِقَةِ denilmiş.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الَّذِی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ اِتِّفَاقُ جَمِیعِ الاَصفِیَاءِ بِقُوَّةِ بَرَاهِینِهِمُ الظَّاهِرِةِ المُحَقَّقَةِ المُتَّفِقَةِ» |
| Sonra imanın daha ziyade kuvvetlenmesinde ve inkişafında ve ilmelyakîn derecesinden aynelyakîn mertebesine terakkisindeki envarı ve ezvakı görmeye çok müştak olan o mütefekkir yolcu, medreseden gelirken hadsiz küçük tekyelerin ve zaviyelerin telahukuyla tevessü eden gayet feyizli ve nurlu ve sahra genişliğinde bir tekye, bir hangâh, bir zikirhane, bir irşadgâhta ve cadde-i kübra-yı Muhammedînin (asm) ve mi’rac-ı Ahmedînin (asm) gölgesinde hakikate çalışan ve hakka erişen ve aynelyakîne yetişen binlerle ve milyonlarla kudsî '''mürşidler''' onu dergâha çağırdılar. O da girdi, gördü ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | بعد، مسافر اندیشمند که به واسطه قوت و ظهور فزاینده ایمان و ترقی از مرتبه علم الیقین به عین الیقین، بسیار مشتاق شده است انوار را مشاهده کند در بازگشت از مدرسه، به تکیه و خانقاهی نورانی و پرفیض به وسعت صحرایی (بزرگ) برخورد میکند که از ترکیب زوایا و تکیههای کوچک تشکیل گردیده، و محل ارشاد و ذکر میباشد. (به ناگاه) متوجه شمار زیادی از مرشدان قدسی میشود؛ که در جادة کبرای محمدیه (ع) برای رسیدن به حقیقت تلاش ميکنند؛ و در سایهی معراج احمدی (ع) به حقیقت و عین الیقین رسیدهاند. او را به درون درگاه دعوت میکنند، او نیز وارد میشود و میبیند: |
| O ehl-i keşif ve keramet mürşidler, keşfiyatlarına ve müşahedelerine ve kerametlerine istinaden bi’l-icma müttefikan لَٓا اِلٰهَ اِلَّاهُوَ diyerek vücub-u vücud ve vahdet-i Rabbaniyeyi kâinata ilan ediyorlar. Güneşin ziyasındaki yedi renk ile güneşi tanımak gibi yetmiş renk ile belki esma-i hüsna adedince, Şems-i Ezelî’nin ziyasından tecelli eden ayrı ayrı nurlu renkler ve çeşit çeşit ziyalı levnler ve başka başka hakikatli tarîkatlar ve muhtelif doğru meslekler ve mütenevvi haklı meşreplerde bulunan o kudsî dâhîlerin ve nurani âriflerin icma ve ittifakla imza ettikleri bir hakikat, ne derece zâhir ve bâhir olduğunu aynelyakîn müşahede etti. Ve enbiyanın (aleyhimüsselâm) icmaı ve asfiyanın ittifakı ve evliyanın tevafuku ve bu üç icmaın birden ittifakı, güneşi gösteren gündüzün ziyasından daha parlak gördü.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مرشدان اهل کشف و کرامت در استناد به مکاشفه و شهود و کرامات خود همه بالاتفاق '''«لا اله الا هو»''' میگویند و وجوب وجود و وحدت ربانیه را به کائنات اعلام میدارند. |
| İşte bu misafirin tekyeden aldığı feyze kısa bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın onuncu mertebesinde'''
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اِج۟مَاعُ ال۟اَو۟لِيَاءِ بِكَش۟فِيَّاتِهِم۟ وَ كَرَامَاتِهِمُ الظَّاهِرَةِ ال۟مُحَقَّقَةِ ال۟مُصَدَّقَةِ denilmiş.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | همانطور که با هفت رنگ موجود در نور خورشید میتوان آن را شناخت، با هفتاد رنگ، بلکه به تعداد اسماء حسنی، رنگهای نورانی متعدد و طریقتهای مختلفِ منطبق بر حقیقت، و مسلکها و مشربهای گوناگونِ مطابق حق، از نور شمس ازلی تجّلی مییابند. داهیان مقدس و عارفان نورانی که در این طریقتها و مشربهای مختلف فعالیت میکنند؛ بر حقیقتی واحد اتفاق کرده و با اجماع خود بر آن مهر تأیید زدهاند. مسافر ما به عین الیقین مشاهده کرد که حقیقت مذکور تا چه حد ظاهر و باهر میباشد. او میبیند که اجماع انبیا و اتفاق نظر اصفیا و توافق اولیا و مجموع این وحدت نظر، ظاهرتر و درخشانتر از روشنی روز است که نشان دهنده خورشید میباشد. |
| Sonra kemalât-ı insaniyenin en mühimmi ve en büyüğü, belki bi’l-cümle kemalât-ı insaniyenin menbaı ve esası, iman-ı billahtan ve marifetullahtan neş’et eden muhabbetullah olduğunu bilen o dünya seyyahı, bütün kuvvetiyle ve letaifiyle, imanın kuvvetinde ve marifetin inkişafında daha ziyade terakki etmesini istemek fikriyle başını kaldırdı ve semavata baktı. Kendi aklına dedi ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به عنوان اشارهیی مختصر به درسی که مسافر از خانقاه (عارفان) '''میگیرد در مرتبه دهم مقام نخست''' گفته شده است: |
| “Madem kâinatta en kıymettar şey hayattır ve kâinatın mevcudatı hayata musahhardır ve madem zîhayatın en kıymettarı zîruhtur ve zîruhun en kıymettarı zîşuurdur ve madem bu kıymettarlık için küre-i zemin, zîhayatı mütemadiyen çoğaltmak için her asır, her sene dolar boşalır. Elbette ve herhalde, bu muhteşem ve müzeyyen olan semavatın dahi kendisine münasip ahalisi ve sekenesi, zîhayat ve zîruh ve zîşuurlardan vardır ki huzur-u Muhammedîde (asm) sahabelere görünen Hazret-i Cebrail’in (as) temessülü gibi '''melâikeler'''i görmek ve onlarla konuşmak hâdiseleri, tevatür suretinde eskiden beri nakil ve rivayet ediliyor. Öyle ise keşke ben semavat ehli ile dahi görüşseydim, onlar ne fikirde olduklarını bilseydim çünkü Hâlık-ı kâinat hakkında en mühim söz onlarındır.” diye düşünürken, birden semavî şöyle bir sesi işitti:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الَّذی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ اِجمَاعُ الاَوِلیَاءِ بِکَشفِیَّاتِهِم وَ کَرَامَاتِهِمُ الظَّاهِرِة المُحَقَّقَة المُصدَقَّةِ» |
| “Madem bizim ile görüşmek ve dersimizi dinlemek istersin, bil ki: Başta Hazret-i Muhammed aleyhissalâtü vesselâm ve Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan olarak bütün peygamberlere vasıtamızla gelen mesail-i imaniyeye en evvel biz iman etmişiz. Hem insanlara temessül edip görünen ve bizlerden olan bütün ervah-ı tayyibe, bilâ-istisna ve bi’l-ittifak, bu kâinat hâlıkının vücub-u vücuduna ve vahdetine ve sıfât-ı kudsiyesine şehadet edip birbirine muvafık ve mutabık olarak ihbar etmişler. Bu hadsiz ihbaratın tevafuku ve tetabuku, güneş gibi sana bir rehberdir.” dediklerini bildi ve onun nur-u imanı parladı, zeminden göklere çıktı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آن گاه سیاح دنیا که میداند بزرگترین و مهمترین کمالات انسانی و حتی منبع و اساس تمام کمالات انسانی یعنی محبت الله، ریشه در معرفت الله و ایمان بالله دارد، با تمام نیرو و با بهره بردن از همه لطایفش، خواهان ترقی در گستره ایمان و ظهور و بروز معرفت میگردد؛ لذا سر برمی دارد و به آسمان مینگرد و خطاب به عقل خویش میگوید: |
| İşte bu yolcunun melâikeden aldığı derse kısa bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın on birinci mertebesinde'''
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اِتِّفَاقُ ال۟مَلٰئِكَةِ ال۟مُتَمَثِّلٖينَ لِاَن۟ظَارِ النَّاسِ وَ ال۟مُتَكَلِّمٖينَ مَعَ خَوَاصِّ ال۟بَشَرِ بِاِخ۟بَارَاتِهِمُ ال۟مُتَطَابِقَةِ ال۟مُتَوَافِقَةِ denilmiştir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''«حال که با ارزشترین چیز در عالم، حیات است و موجودات این عالم مُسخر حیاتاند، و مادام که با ارزشترین موجودات، دارندگان روحاند، و با ارزشترین ذی روح نیز ذی شعوراناند، و مادام که به دلیل همین ارزشمندی، کره زمین برای تکثیر ذی حیاتان همواره پر و خالی میشود، تردیدی نمیتوان داشت که آسمان باشکوه و زیبا نیز اهالی و سکنه خاص خود را دارد که ذی حیات و ذی روح و ذی شعورند؛ مانند تمثُّلِ حضرت جبرائیل و در حضور پیامبر(ع) و مشاهدهاش توسط صحابه، حوادث زیادی از صحبت و دیدار با فرشتگان اتفاق افتاده که به صورت تواتر از زمانهای قدیم نقل میشود.''' ای کاش من هم میتوانستم با اهل آسمان دیدار و گفتگو داشته باشم و بدانم که آنها در چه فکری هستند، زیرا مهمترین سخنان در باره خالق کائنات از آنان است.» مسافر در این فکر بود که به یکباره ندایی آسمانی شنید: |
| Sonra pür-merak ve pür-iştiyak o misafir, âlem-i şehadet ve cismanî ve maddî cihetinde ve mahsus taifelerin dillerinden ve lisan-ı hallerinden ders aldığından, âlem-i gayb ve âlem-i berzahta dahi mütalaa ile bir seyahat ve bir taharri-i hakikat arzu ederken, her taife-i insaniyede bulunan ve kâinatın meyvesi olan insanın çekirdeği hükmünde bulunan ve küçüklüğü ile beraber manen kâinat kadar inbisat edebilen '''müstakim ve münevver akıllar'''ın, '''selim ve nurani kalpler'''in kapısı açıldı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «حال که علاقمند به گفتگو و درس گرفتن از ما هستی، بدان! ما پیش از همه به مسایل ایمانی نازل شده به واسطه ما به پیامبران و در صدر همه آنها حضرت محمد(ع) و قرآن معجز بیان ایمان آوردهایم. نیز تمام ارواح طیبهیی که از ما بودهاند و تَمَثُّل یافته و به چشم انسانها دیده شدهاند، همه بدون استثنا بر وجوب وجود آفریدگار عالم و بر وحدت و صفات قدسیاش شهادت داده و مطابق یکدیگر خبر دادهاند. این خبرهای بیشمار مطابق هم، چون خورشید درخشان راه را به تو نشان میدهند.» |
| Baktı ki onlar, âlem-i gayb ve âlem-i şehadet ortasında insanî berzahlardır ve iki âlemin birbiriyle temasları ve muameleleri, insana nisbeten o noktalarda oluyor gördüğünden; kendi akıl ve kalbine dedi ki: Gelin, bu emsalinizin kapısından hakikate giden yol daha kısadır. Biz öteki yollardaki dillerden ders aldığımız gibi değil belki iman noktasındaki ittisaflarından ve keyfiyet ve renklerinden mütalaamız ile istifade etmeliyiz, dedi. Mütalaaya başladı. Gördü ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر گفته آنها را دریافت و نور ایمانش درخشید و راه آسمانها را پیش گرفت. |
| İstidatları gayet muhtelif ve mezhepleri birbirinden uzak ve muhalif olan umum istikametli ve nurlu akılların iman ve tevhiddeki ittisafkârane ve râsihane itikadları tevafuk ve sebatkârane ve mutmainane kanaat ve yakînleri tetabuk ediyor. Demek, tebeddül etmeyen bir hakikate dayanıp bağlanmışlar ve kökleri metin bir hakikate girmiş, kopmuyor. Öyle ise bunların nokta-i imaniyede ve vücub ve tevhidde icmaları, hiç kopmaz bir zincir-i nuranidir ve hakikate açılan ışıklı bir penceredir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | دراشارهیی کوتاه به درسی که مسافر از ملائکه گرفت، در مرتبه یازدهم مقام نخست گفته شده است: |
| Hem gördü ki: Meslekleri birbirinden uzak ve meşrepleri birbirine mübayin olan o umum selim ve nurani kalplerin erkân-ı imaniyedeki müttefikane ve itminankârane ve müncezibane keşfiyat ve müşahedatları birbirine tevafuk ve tevhidde birbirine mutabık çıkıyor.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الوَاجِبُ الوُجُودِ الَّذِی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدتِهِ اتّفَاقُ المَلئکَةِ المُتَمَثّلینَ لاَنظَارِ النَّاسِ وَ المُتَکَلّمِیِنَ مَعَ خَوَاصِ البَشَرِ بِاِخبَاراتِهِم المُتَطَابِقَةِ المُتَوَافِقَةِ» |
| Demek, hakikate mukabil ve vâsıl ve mütemessil bu küçücük birer arş-ı marifet-i Rabbaniye ve bu câmi’ birer âyine-i Samedaniye olan nurani kalpler, şems-i hakikate karşı açılan pencerelerdir ve umumu birden güneşe âyinedarlık eden bir deniz gibi bir âyine-i a’zamdır. Bunların vücub-u vücudda ve vahdette ittifakları ve icmaları, hiç şaşırmaz ve şaşırtmaz bir rehber-i ekmel ve bir mürşid-i ekberdir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر مشتاق و بسیار کنجکاو پس از آن که از طوایف خاص عالم شهادت، جسمانیت و مادیت، به زبان حالشان درس گرفت و در حالی که آرزو داشت مطالعهیی در عالم غیب و برزخ داشته باشد و سیاحت و پژوهشی در عالم حقیقت کند، دروازه عقلهای منور و سلیم و قلبهای نورانی را دید که به رویش گشوده میشود؛ عقل و قلبی که همه انسانها از آن برخوردارند و هسته مرکزی وجود انسان به عنوان میوه و ثمره عالم است، و به رغم کوچکی، امکان انبساط به میزان کائنات را دارند. |
| Çünkü hiçbir cihetle hiçbir imkân ve hiçbir ihtimal yok ki hakikatten başka bir vehim ve hakikatsiz bir fikir ve asılsız bir sıfat, bu kadar müstemirrane ve râsihane, bu pek büyük ve keskin gözlerin umumunu birden aldatsın, galat-ı hisse uğratsın. Buna ihtimal veren bozulmuş ve çürümüş bir akla, bu kâinatı inkâr eden ahmak sofestaîler dahi razı olmazlar, reddederler diye anladı. Kendi akıl ve kalbiyle beraber “Âmentü billah” dediler.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | عقول و قلوب را دید که در میانه عالم غیب و شهادت برزخ انسانیاند و تماس و رابطه دو عالم با هم، نسبت به انسان، در همان نقطه صورت میگیرد. این بود که خطاب به عقل و قلب خویش گفت: «بیایید! راهی که از این مسیر به سوی حقیقت میرود کوتاهتر است؛ نه مانند درسی که به زبانهای دیگر و از راههای دیگر گرفتیم، بلکه باید اتّصاف ایمانیشان و کیفیت و رنگهایشان را مورد مطالعه قرار داده و استفاده کنیم. شروع به مطالعه کرد و دید: |
| İşte bu yolcunun müstakim akıllardan ve münevver kalplerden istifade ettiği marifet-i imaniyeye kısa bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın on ikinci ve on üçüncü mertebelerinde'''
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اِج۟مَاعُ ال۟عُقُولِ ال۟مُس۟تَقٖيمَةِ ال۟مُنَوَّرَةِ بِاِع۟تِقَادَاتِهَا ال۟مُتَوَافِقَةِ وَ بِقَنَاعَاتِهَا وَ يَقٖينِيَّاتِهَا ال۟مُتَطَابِقَةِ مَعَ تَخَالُفِ ال۟اِس۟تِع۟دَادَاتِ وَ ال۟مَذَاهِبِ وَ كَذَا دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اِتِّفَاقُ ال۟قُلُوبِ السَّلٖيمَةِ النُّورَانِيَّةِ بِكَش۟فِيَّاتِهَا ال۟مُتَطَابِقَةِ وَ بِمُشَاهَدَاتِهَا ال۟مُتَوَافِقَةِ مَعَ تَبَايُنِ ال۟مَسَالِكِ وَ ال۟مَشَارِبِ denilmiş.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''عقول نورانی مستقیم در عین برخورداری از استعدادهای به غایت مختلف و مذاهبی مخالف و دور از هم، در ایمان و توحید، اعتقادی راسخ و توصیفهایی موافق با هم دارند و در یقین نیز از ثباتی کامل بهره مند میباشند، دانست که بنایشان بر حقیقتی ثابت و لایتغیر است و ریشه در حقیقتی متین دارند؛ پس اندیشید: اجماع عقول و قلوب در ایمان و وجوب و توحید، چون سلسلهیی نورانی و مستحکماند و هیچ گاه در هم نمیریزند؛ همچون پنجرهیی رو به سوی نور هستند که به سمت حقیقت گشوده میشوند.''' |
| Sonra âlem-i gayba yakından bakan ve akıl ve kalpte seyahat eden o yolcu, acaba âlem-i gayb ne diyor diye merakla o kapıyı da şöyle bir fikir ile çaldı. Yani madem bu cismanî âlem-i şehadette, bu kadar ziynetli ve sanatlı hadsiz masnûlarıyla kendini tanıttırmak ve bu kadar tatlı ve süslü ve nihayetsiz nimetleriyle kendini sevdirmek ve bu kadar mu’cizeli ve maharetli, hesapsız eserleriyle gizli kemalâtını bildirmek, kavilden ve tekellümden daha zâhir bir tarzda fiilen isteyen ve hal diliyle bildiren bir zat, perde-i gayb tarafında bulunduğu bilbedahe anlaşılıyor. Elbette ve herhalde, fiilen ve halen olduğu gibi kavlen ve tekellümen dahi konuşur, kendini tanıttırır, sevdirir. Öyle ise âlem-i gayb cihetinde onu, onun tezahüratından bilmeliyiz, dedi. Kalbi içeriye girdi, akıl gözüyle gördü ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر هم چنین دید که همه آن عقلهای سلیم و نورانی که مسلکهایشان دور از هم و مشربهایشان با هم مباین بود، در ارکان ایمانیه دارای کشفیات و مشاهداتی منطبق بر هم، اطمینان بخش، و جذب کننده میباشند و در توحید هیچ گونه اختلافی ندارند. |
| Gayet kuvvetli bir tezahüratla vahiylerin hakikati, âlem-i gaybın her tarafında her zamanda hükmediyor. Kâinatın ve mahlukatın şehadetlerinden çok kuvvetli bir şehadet-i vücud ve tevhid, Allâmü’l-guyub’dan '''vahiy ve ilham''' hakikatleriyle geliyor. Kendini ve vücud ve vahdetini, yalnız masnûlarının şehadetlerine bırakmıyor. Kendisi, kendine lâyık bir kelâm-ı ezelî ile konuşuyor. Her yerde ilim ve kudretiyle hazır ve nâzırın kelâmı dahi hadsizdir ve kelâmının manası onu bildirdiği gibi tekellümü dahi onu sıfâtıyla bildiriyor.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | دانست این قلبهای نورانی واصل و متمثل، که هر یک عرش کوچکی برای معرفت ربّانی و آیینهیی جامع و صمدانی در برابر حقیقتاند، در حکم پنجرههایی هستند که به سوی شمس حقیقت باز میشوند؛ احساس کرد همه آنها با هم، آیینه بسیار بزرگی هستند که همچون دریا، آیینه داری خورشید را برعهده دارند. اجماع و اتفاق آنها در وجوب وجود و وحدت، رهبر و راهنمایی کامل، و مرشدی اکبر است که هیچ گاه خطا نمیکند و موجب خطای دیگران نیز نمیشود، |
| Evet, yüz bin peygamberlerin (aleyhimüsselâm) tevatürleriyle ve ihbaratlarının vahy-i İlahîye mazhariyet noktasında ittifaklarıyla ve nev-i beşerden ekseriyet-i mutlakanın tasdik-gerdesi ve rehberi ve muktedası ve vahyin semereleri ve vahy-i meşhud olan kütüb-ü mukaddese ve suhuf-u semaviyenin delail ve mu’cizatlarıyla, hakikat-i vahyin tahakkuku ve sübutu bedahet derecesine geldiğini bildi ve '''vahyin hakikati beş hakikat-i kudsiyeyi ifade ve ifaza ediyor diye anladı:'''
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | زیرا به هیچ وجه احتمال و امکان ندارد وهم و فکری عاری از حقیقت، نیز صفتی بیاصل و اساس، همه چشمهای تیزبین تا این حد کنجکاو و راسخ را به یکباره فریب دهد و موجب خطای آنها گردد. |
| '''Birincisi:''' اَلتَّنَزُّلَاتُ ال۟اِلٰهِيَّةُ اِلٰى عُقُولِ ال۟بَشَرِ denilen, beşerin akıllarına ve fehimlerine göre konuşmak bir tenezzül-ü İlahîdir. Evet, bütün zîruh mahlukatını konuşturan ve konuşmalarını bilen, elbette kendisi dahi o konuşmalara konuşmasıyla müdahale etmesi, rububiyetin muktezasıdır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر دانست حتی سوفسطائیان احمقی که وجود عالم را انکار میکنند راضی به داشتن عقلی پوسیده و مریض که چنین احتمالی را بدهد، نیستند و آن را رد میکنند. همراه با عقل و قلب خود '''«آمنتُ بالله»''' گفت. |
| '''İkincisi:''' Kendini tanıttırmak için kâinatı, bu kadar hadsiz masraflarla, baştan başa hârikalar içinde yaratan ve binler dillerle kemalâtını söylettiren, elbette kendi sözleriyle dahi kendini tanıttıracak. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | این است که به عنوان اشارهیی مختصر به معرفت ایمانی و استفاده مسافر از عقول مستقیم و قلوب نورانی '''در مرتبه دوازدهم و سیزدهم مقام نخست گفته''' شده است: |
| '''Üçüncüsü:''' Mevcudatın en müntehabı ve en muhtacı ve en nâzenini ve en müştakı olan hakiki insanların münâcatlarına ve şükürlerine fiilen mukabele ettiği gibi kelâmıyla da mukabele etmek, hâlıkıyetin şe’nidir. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الوَاجِبُ الوُجُودِ الَّذی دَلَّ علی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ اِجمَاعُ العُقُولِ المُستَقِیمَة المُنَوَّرَةِ بِاعِتقَادَاتِهَا المُتَوَافقَةِ وَ بِقَنَاعَاتِهَا وَ یَقِیِنیَّاتهَا المُتَطَابقَةِ مَعَ تَخَالُفِ الاستعدَادَاتِ وَ المَذَاهِبِ وَ کَذَا دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ ِاتّفَاقُ القُلُوبِ السَّلِیمَة النُّورَانِیَّه بِکَشفِیَّاتِهَا المُتَطَابِقَة وَ بِمُشَاهَدَاتِهَا المُتَوَافِقَةِ مَعَ تَبَایُنِ المَسَالِکِ وَ المَشَارِبِ» |
| '''Dördüncüsü:''' İlim ile hayatın zarurî bir lâzımı ve ışıklı bir tezahürü olan mükâleme sıfatı, elbette ihatalı bir ilmi ve sermedî bir hayatı taşıyan zatta, ihatalı ve sermedî bir surette bulunur.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | سپس مسافری که از نزدیک به عالم غیب مینگریست و مشغول سیاحت در عقل و قلب بود، برای این که بداند سخن عالم غیب چیست با کنجکاوی شروع به گشودن دریچه آن کرد. به این میاندیشید: ذاتی که در عالم جسمانی شهادت با این تعداد از مخلوقات زیبا و هنرمندانهاش میخواهد خود را بشناساند، و با این همه نعمتهای دلنشین و دلپذیرش میخواهد او را دوست بدارند، و با این همه آثار بیشمار ماهرانه و اعجاز آمیز میخواهد کمالات پنهان خود را آشکار کند، ذاتی که این مطالب را بیش از قول و کلام با عمل و کاملاً ظاهر میخواهد و به زبان حال بیان میدارد، قطعاً و بیتردید در پس پرده غیب قرار دارد. البته و به هر حال، او که عملاً و حالاً سخن میگوید، قولاً و کلاماً نیز مطالب را بیان میدارد و خود را میشناساند و موجب میشود او را دوست بدارند. پس مسافر گفت باید از تجلیات غیبی او را بشناسیم، این بود که قلبش وارد شد و با دیده عقل مشاهده کرد: |
| '''Beşincisi:''' En sevimli ve muhabbetli ve endişeli ve nokta-i istinada en muhtaç ve sahibini ve mâlikini bulmaya en müştak hem fakir ve âciz bulunan mahlukatlarına acz ve iştiyakı, fakr ve ihtiyacı ve endişe-i istikbali ve muhabbeti ve perestişi veren bir zat, elbette kendi vücudunu onlara tekellümüyle iş’ar etmek, uluhiyetin muktezasıdır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | حقیقت وحی با بروزی بسیار قدرتمند همواره در هر سوی عالم غیب حکمرانی میکند. شهادتی محکمتر از شهادت کائنات و مخلوقات بر وجود و توحید، توأم با حقیقت وحی و الهام از علام الغیوب عطا میگردد. خود را، وجود و وحدت خود را به شهادت مخلوقات خود محصور نمیکند. خود با زبانی شایسته کلام ازلی سخن میگوید. کلام او نیز که در هر جا با علم و قدرت خویش حاضر و ناظر است، لایتناهیست و همان طور که معنای کلامش او را میشناساند، تکلُّمش نیز او را با صفاتش معرفی میکند. |
| İşte tenezzül-ü İlahî ve taarrüf-ü Rabbanî ve mukabele-i Rahmanî ve mükâleme-i Sübhanî ve iş’ar-ı Samedanî hakikatlerini tazammun eden, umumî semavî vahiylerin icma ile Vâcibü’l-vücud’un vücuduna ve vahdetine delâletleri öyle bir hüccettir ki gündüzdeki güneşin şuâatının güneşe şehadetinden daha kuvvetlidir diye anladı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آری، مسافر با ملاحظه اتفاق همه پیامبران در نقطه مظهریت وحی الهی و خبرهایی که آوردهاند و تواتری که در این باره وجود دارد، نیز رهبری اکثریت نوع بشر که بر عهده آنها بوده است، و با توجه به کتابهای مقدس که ثمره وحی، و وحی مشهودند و دلایل و معجزات صُحُف سماوی، دانست که تحقق و ثبوت حقیقت وحی بدیهیست؛ آن گاه فهمید که حقیقت وحی پنج حقیقت قدسی را به شرح زیر افاده و افاضه میکند: |
| '''Sonra ilhamlar cihetine baktı, gördü ki:''' Sadık ilhamlar, gerçi bir cihette vahye benzerler ve bir nevi mükâleme-i Rabbaniyedir fakat iki fark vardır:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''اول:''' منظور از '''«التَّنَزُّلاتُ الِالهیَّةُ اِلی عُقُولِ البَشَرِ»''' با توجه به عقل و فهم بشر سخن گفتن، نوعی تنزّل الهی است. آری، مداخله پروردگار در گفتگوی موجوداتی که آنها را به نطق واداشته و سخنانشان را میداند، از مقتضیات ربوبیت است. |
| '''Birincisi:''' İlhamdan çok yüksek olan vahyin ekseri melâike vasıtasıyla ve ilhamın ekseri vasıtasız olmasıdır. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دوم:''' کسی که عالم هستی را با تمام هزینههای بیحد و حصر، و به شکل اعجازآمیزی آفرید تا خود را بشناساند و با هزاران زبان کمالات خویش عیان میکند تا او را دوست بدارند، بیتردید با سخنان خود نیز درپی معرفی خود برخواهد آمد. |
| Mesela, nasıl ki bir padişahın iki suretle konuşması ve emirleri var:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''سوم:''' انسان حقیقی منتخب موجودات و نیازمندترین و نازنینترین و مشتاقترین آنهاست؛ خداوند همان طور که عملاً در برابر مناجات و شکر و سپاس انسان عکس العمل نشان میدهد با کلام خویش نیز پاسخ میدهد؛ این شأن خالقیت اوست. |
| ''Birisi:'' Haşmet-i saltanat ve hâkimiyet-i umumiye haysiyetiyle bir yaverini bir valiye gönderir. O hâkimiyetin ihtişamını ve emrin ehemmiyetini göstermek için bazen vasıta ile beraber bir içtima yapar. Sonra ferman tebliğ edilir. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''چهارم:''' صفت مکالمه که یکی از ملزومات ضروری علم و حیات و از مظاهر درخشان آن میباشد، بیشک در ذاتی که حامل حیاتی سرمدی و علمی فراگیر است، به صورت سرمدی و فراگیر خواهد بود. |
| ''İkincisi:'' Sultanlık unvanıyla ve padişahlık umumî ismiyle değil belki kendi şahsıyla hususi bir münasebeti ve cüz’î bir muamelesi bulunan has bir hizmetçisi ile veya bir âmî raiyetiyle ve hususi telefonuyla hususi konuşmasıdır. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''پنجم:''' ذاتی که اندیشه آینده و محبت و پرستش را در کنار فقر و احتیاج، و عجز و اشتیاق به مخلوقات عاجز و فقیر خود عطا نموده است؛ مخلوقاتی که دوست داشتنیترین، با محبتترین و متفکرتریناند و در نقطه استناد از همه نیازمندتر، و مشتاق یافتن صاحب و مالک خویشند؛ چنین ذاتی بیشک برای شناساندن وجود خود به آنها از تکلم نیز بهره میبرد؛ این از مقتضیات الوهیت است. |
| Öyle de Padişah-ı Ezelî’nin umum âlemlerin Rabb’i ismiyle ve kâinat Hâlık’ı unvanıyla, vahiy ile ve vahyin hizmetini gören şümullü ilhamlarıyla mükâlemesi olduğu gibi her bir ferdin, her bir zîhayatın Rabb’i ve Hâlık’ı olmak haysiyetiyle, hususi bir surette fakat perdeler arkasında, onların kabiliyetine göre bir tarz-ı mükâlemesi var.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر دانست وحی آسمانی که دربرگیرنده حقایقی چون تنزُّل الهی، تعرُّف ربانی، پاسخهای رحمانی، گفتگوهای سبحانی و تفهیمهای صمدانیست، بالاجماع بر وجود و وحدت واجب الوجود دلالت دارد و این دلالت چنان حجتیست که از دلالت پرتوهای نورانی خورشید در یک نیمروز بر وجود خورشید، محکمتر است. |
| '''İkinci fark:''' Vahiy gölgesizdir, safidir, havassa hastır. İlham ise gölgelidir, renkler karışır, umumîdir. Melâike ilhamları ve insan ilhamları ve hayvanat ilhamları gibi çeşit çeşit hem pek çok envalarıyla denizlerin katreleri kadar kelimat-ı Rabbaniyenin teksirine medar bir zemin teşkil ediyor.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر آن گاه متوجه الهامات شد و دید: الهامهای صادق گرچه از وجهی به وحی میمانند و نوعی مکالمه ربّانی به شمار میروند اما با وحی دو تفاوت دارند: |
| لَو۟ كَانَ ال۟بَح۟رُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبّٖى لَنَفِدَ ال۟بَح۟رُ قَب۟لَ اَن۟ تَن۟فَدَ كَلِمَاتُ رَبّٖى âyetinin bir vechini tefsir ediyor anladı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''اول:''' وحی که متعالیتر از الهام است اغلب به واسطه فرشتگان ولی الهام غالباً بدون واسطه صورت میگیرد. |
| '''Sonra ilhamın mahiyetine ve hikmetine ve şehadetine baktı, gördü ki:''' Mahiyeti ile hikmeti ve neticesi dört nurdan terekküp ediyor. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مثلاً پادشاهان دو نوع سخن و فرمان دارند، |
| '''Birincisi:''' Teveddüd-ü İlahî denilen, kendini mahlukatına fiilen sevdirdiği gibi kavlen ve huzuran ve sohbeten dahi sevdirmek, vedudiyetin ve rahmaniyetin muktezasıdır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | یک نوع وقتیست که پادشاه از حیث حاکمیت عمومی و شکوه سلطنت، نماینده خود را به سوی والی منطقهیی گسیل میدارد. او برای نشان دادن عظمت حاکمیت و اهمیّت فرمان پادشاه، گاه به همراه واسطه، اجتماعی برپا میکند و آن گاه فرمان به اطلاع عموم رسانده میشود. |
| '''İkincisi:''' İbadının dualarına fiilen cevap verdiği gibi kavlen dahi perdeler arkasında icabet etmesi, rahîmiyetin şe’nidir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | نوع دوّم، نه با عنوان عمومی سلطان و پادشاه، بلکه صحبتی خصوصی که با تلفن شخصیاش با یکی از خدمتکاران و یا یکی از رعایایش - که با او مناسبت خاص و معاملهیی جزیی دارد – انجام میدهد. |
| '''Üçüncüsü:''' Ağır beliyyelere ve şiddetli hallere düşen mahlukatlarının istimdadlarına ve feryatlarına ve tazarruatlarına fiilen imdat ettiği gibi bir nevi konuşması hükmünde olan ilhamî kaviller ile de imdada yetişmesi, rububiyetin lâzımıdır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | همانگونه که، سلطان ازل گاه با عنوان پروردگار تمام جهانیان و آفریننده عالم هستی از طریق وحی و الهامات فراگیر که وظیفة وحی را انجام میدهند، فرامین خود را اعلام میکند؛ همانطور هم از آن حیث که پروردگار و خالق هر ذی حیاتیست، به صورتی خاص و البته از پشت پرده و با توجه به قابلیت افراد با آنها مکالمه میکند. |
| '''Dördüncüsü:''' Çok âciz ve çok zayıf ve çok fakir ve çok ihtiyaçlı ve kendi mâlikini ve hâmisini ve müdebbirini ve hâfızını bulmaya pek çok muhtaç ve müştak olan zîşuur masnularına, vücudunu ve huzurunu ve himayetini fiilen ihsas ettiği gibi bir nevi mükâleme-i Rabbaniye hükmünde sayılan bir kısım sadık ilhamlar perdesinde ve mahsus ve bir mahluka bakan has ve bir vecihte, onun kabiliyetine göre onun kalp telefonuyla, kavlen dahi kendi huzurunu ve vücudunu ihsas etmesi, şefkat-i uluhiyetin ve rahmet-i rububiyetin zarurî ve vâcib bir muktezasıdır diye anladı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''تفاوت دوم:''' وحی سایهیی ندارد، زلال و صافیست، و خاص خواص است، اما الهام سایه دار است، با رنگها درمی آمیزد و عام است. الهام انواع فراوانی چون الهام به ملائک، الهام به انسانها و الهام به حیوانها دارد؛ بنابراین، الهام با انواع خود زمینهیی برای تکثیر کلمات ربّانیست. کلماتی که به اندازة قطرات دریاهاست. |
| '''Sonra ilhamın şehadetine baktı, gördü:''' Nasıl ki güneşin –faraza– şuuru ve hayatı olsaydı ve o halde ziyasındaki yedi rengi, yedi sıfatı olsaydı o cihette ışığında bulunan şuâları ve cilveleri ile bir tarz konuşması bulunacaktı. Ve bu vaziyette, misalinin ve aksinin şeffaf şeylerde bulunması ve her âyine ve her parlak şeyler ve cam parçaları ve kabarcıklar ve katreler, hattâ şeffaf zerreler ile her birinin kabiliyetine göre konuşması ve onların hâcatına cevap vermesi ve bütün onlar güneşin vücuduna şehadet etmesi ve hiçbir iş, bir işe mani olmaması ve bir konuşması, diğer konuşmaya müzahamet etmemesi bilmüşahede görüleceği gibi… | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر در این جا دانست که با تفسیر وجهی از آیه زیر مواجه است: |
| Aynen öyle de ezel ve ebedin Zülcelal Sultan’ı ve bütün mevcudatın Zülcemal Hâlık-ı Zîşan’ı olan Şems-i Sermedî’nin mükâlemesi dahi onun ilmi ve kudreti gibi küllî ve muhit olarak her şeyin kabiliyetine göre tecelli etmesi; hiçbir sual bir suale, bir iş bir işe, bir hitap bir hitaba mani olmaması ve karıştırmaması bilbedahe anlaşılıyor. Ve bütün o cilveler, o konuşmalar, o ilhamlar birer birer ve beraber bi’l-ittifak o Şems-i Ezelî’nin huzuruna ve vücub-u vücuduna ve vahdetine ve ehadiyetine delâlet ve şehadet ettiklerini aynelyakîne yakın bir ilmelyakîn ile bildi.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> | | لَو۟ كَانَ ال۟بَح۟رُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبّٖى لَنَفِدَ ال۟بَح۟رُ قَب۟لَ اَن۟ تَن۟فَدَ كَلِمَاتُ رَبّٖى(<ref>اگر دريا براى كلمات پروردگارم مركب شود، پيش از آن كه كلمات پروردگارم پايان پذيرد، قطعاً دريا پايان مىيابد. (کهف: 109).</ref>) |
| İşte bu meraklı misafirin âlem-i gaybdan aldığı ders-i marifetine kısa bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın on dördüncü ve on beşinci mertebelerinde'''
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ ال۟وَاحِدُ ال۟اَحَدُ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اِج۟مَاعُ جَمٖيعِ ال۟وَح۟يَاتِ ال۟حَقَّةِ ال۟مُتَضَمِّنَةِ لِلتَّنَزُّلَاتِ ال۟اِلٰهِيَّةِ وَ لِل۟مُكَالَمَاتِ السُّب۟حَانِيَّةِ وَ لِلتَّعَرُّفَاتِ الرَّبَّانِيَّةِ وَ لِل۟مُقَابَلَاتِ الرَّح۟مَانِيَّةِ عِن۟دَ مُنَاجَاةِ عِبَادِهٖ وَلِل۟اِش۟عَارَاتِ الصَّمَدَانِيَّةِ لِوُجُودِهٖ لِمَخ۟لُوقَاتِهٖ وَ كَذَا دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اِتِّفَاقُ ال۟اِل۟هَامَاتِ الصَّادِقَةِ ال۟مُتَضَمِّنَةِ لِلتَّوَدُّدَاتِ ال۟اِلٰهِيَّةِ وَ لِل۟اِجَابَاتِ الرَّح۟مَانِيَّةِ لِدَعَوَاتِ مَخ۟لُوقَاتِهٖ وَ لِل۟اِم۟دَادَاتِ الرَّبَّانِيَّةِ لِاِس۟تِغَاثَاتِ عِبَادِهٖ وَ لِل۟اِح۟سَاسَاتِ السُّب۟حَانِيَّةِ لِوُجُودِهٖ لِمَص۟نُوعَاتِهٖ denilmiştir.
| |
| </div> | |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آن گاه متوجه ماهیت و حکمت و شهادت الهام شد؛ دید: ماهیت و حکمت و نتیجه الهام از چهار نور زیر ترکیب مییابد: |
| Sonra o dünya seyyahı, kendi aklına dedi ki: “Madem bu kâinatın mevcudatıyla mâlikimi ve hâlıkımı arıyorum. Elbette her şeyden evvel bu mevcudatın en meşhuru ve a’dasının tasdikiyle dahi en mükemmeli ve en büyük kumandanı ve en namdar hâkimi ve sözce en yükseği ve akılca en parlağı ve on dört asrı faziletiyle ve Kur’an’ıyla ışıklandıran '''Muhammed-i Arabî aleyhissalâtü vesselâm'''ı ziyaret etmek ve aradığımı ondan sormak için asr-ı saadete beraber gitmeliyiz” diyerek, aklıyla beraber o asra girdi, gördü ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''اول:''' آن چه «تَودُّدِ الهی» نامیده میشود، یعنی آن که خداوند همان طور که عملاً و فعلاً کاری میکند که مخلوقاتش دوستش بدارند در قول و صحبت و حضور نیز باعث میشود دوستش بدارند؛ و این مقتضای رحمانیت و ودود بودن است. |
| O asır, hakikaten o zat (asm) ile bir saadet-i beşeriye asrı olmuş. Çünkü en bedevî ve en ümmi bir kavmi, getirdiği nur vasıtasıyla, kısa bir zamanda dünyaya üstad ve hâkim eylemiş.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دوم:''' اجابت قولی از پشت پرده نیز همچون پاسخ فعلی به دعای بندگانش از شئونات رحیمیت است. |
| Hem kendi aklına dedi: Biz, en evvel bu fevkalâde zatın (asm) bir derece kıymetini ve sözlerinin hakkaniyetini ve ihbaratının doğruluğunu bilmeliyiz, sonra hâlıkımızı ondan sormalıyız, diyerek taharriye başladı. Bulduğu hadsiz kat’î delillerden burada, yalnız dokuz külliyetine birer kısa işaret edilecek.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''سوم: همان طور که در برابر تضرع و ناله و طلب کمک آن دسته از آفریدگانش که دچار بلایا و گرفتاری شدهاند بالفعل یاری میکند، با نوعی کلام چون الهام که نوعی از سخن گفتنهای اوست نیز به بندگانش مدد میرساند و این از لوازم ربوبیت است.''' |
| '''Birincisi:''' Bu zatta (asm) –hattâ düşmanlarının tasdikiyle dahi– bütün güzel huyların ve hasletlerin bulunması ve وَ ان۟شَقَّ ال۟قَمَرُ وَمَا رَمَي۟تَ اِذ۟ رَمَي۟تَ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ رَمٰى âyetlerinin sarahatiyle, bir parmağının işaretiyle kamer iki parça olması ve bir avucu ile a’dasının ordusuna attığı az bir toprak, umum o ordunun gözlerine girmesiyle kaçmaları ve susuz kalmış kendi ordusuna, beş parmağından kevser gibi akan suyu kifayet derecesinde içirmesi gibi; nakl-i kat’î ile ve bir kısmı tevatür ile yüzer mu’cizatın onun elinde zâhir olmasıdır. Bu mu’cizattan üç yüzden ziyade bir kısmı, On Dokuzuncu Mektup olan Mu’cizat-ı Ahmediye (asm) namındaki hârika ve kerametli bir risalede kat’î delilleriyle beraber beyan edildiğinden onları, ona havale ederek dedi ki: | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''چهارم:''' خداوند کاری میکند آفریدگان ذی شعورش که عاجز و ضعیف و فقیر و نیازمند و بسیار مشتاقند تا مالک و حامی و مدبّر و حافظ خود را بیابند، حمایت و حضور و وجود او را بالفعل احساس کنند؛ به همین ترتیب از پشت پرده، نوعی مکالمه ربّانی که الهامات صادقه نامیده میشود و به وجهی خاص که متوجه مخلوق مخصوصیست و با در نظر داشتن ظرفیت او از راه قلب و به شکل قولی، کاری میکند تا وجود و حضورش را احساس کنند. این مقتضای واجب و ضروری شفقت الوهی و رحمت ربوبیست. |
| Bu kadar ahlâk-ı hasene ve kemalâtla beraber, bu kadar mu’cizat-ı bâhiresi bulunan bir zat (asm) elbette en doğru sözlüdür. Ahlâksızların işi olan hileye, yalana, yanlışa tenezzül etmesi kabil değil.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافراینها را دریافت و آن گاه متوجه گواهی الهام شد و دید: همان طور که مثلاً خورشید اگر شعور و حیات میداشت، و اگر هفت رنگش هفت صفت او میشد، قطعاً با شعاعها و تجلیات نوری خود از نوعی قدرت تکلم برخوردار میشد، انعکاس و تصویر خورشید در اشیای شفاف مانند آیینه یا هر چیز براق دیگر یا تکههای شیشه، قطره یا دانههای غبار طبیعتاً نوعی گفتگو و استجابت حاجات آنها بنا بر قابلیت هرکدامشان میبود، گواهی همه آنها بر وجود خورشید به عیان مشاهده میشد و این که هیچ کاری مانع کار دیگر خورشید نمیگردد؛ سخن واحد میگوید و کلامی از او مزاحم سخن دیگرش نمیشود؛ |
| '''İkincisi:''' Elinde bu kâinat sahibinin bir fermanı bulunduğu ve o fermanı her asırda üç yüz milyondan ziyade insanların kabul ve tasdik ettikleri ve o ferman olan Kur’an-ı Azîmüşşan’ın yedi vecihle hârika olmasıdır. Ve bu Kur’an’ın kırk vecihle mu’cize olduğu ve kâinat hâlıkının sözü bulunduğu, kuvvetli delilleriyle beraber “Yirmi Beşinci Söz ve Mu’cizat-ı Kur’aniye” namlarındaki, Risale-i Nur’un bir güneşi olan meşhur bir risalede tafsilen beyan edilmesinden onu, ona havale ederek dedi:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | درست به همین ترتیب، بالبداهه دانسته میشود که مکالمه شمس سرمدی، سلطانِ ذوالجلال ازل و ابد، و خالق ذوالجمال و ذیشأن همه موجودات، مانند علم و قدرت او کلی و محیط است و نسبت به قابلیت اشیا تجلی مییابد؛ به نحوی که هیچ درخواستی او را از درخواست دیگر بازنمی دارد، هیچ کاری مانع انجام کار دیگر توسط او نمیشود، وهیچ خطابی او را از خطاب دیگر بازنمی دارد و آنها را درهم نمیآمیزد. تمام آن جلوهها و سخن گفتنها و الهامها یک به یک و باهم بر احدیت و وحدت و وجوب وجود و حضور آن شمس ازلی دلالت میکنند و گواهی میدهند. مسافر این حقایق را با علمُ الیقینی قریب به عینُ الیقین دانست. |
| Böyle ayn-ı hak ve hakikat bir fermanın tercümanı ve tebliğ edicisi bir zatta (asm) fermana cinayet ve ferman sahibine hıyanet hükmünde olan yalan olamaz ve bulunamaz!
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به عنوان اشارهیی مختصر به معرفتی که مسافر کنجکاو از عالم غیب دریافت کرد در '''چهاردهمین و پانزدهمین مراتب مقام نخست''' گفته شده است: |
| '''Üçüncüsü:''' O zat (asm) öyle bir şeriat ve bir İslâmiyet ve bir ubudiyet ve bir dua ve bir davet ve bir iman ile meydana çıkmış ki onların ne misli var ve ne de olur. Ve onlardan daha mükemmel ne bulunmuş ve ne de bulunur. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الوَاجِبُ الوُجُودِ اَلوَاحِدُ الاَحَدُ الَّذِی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ اِجمَاعُ جَمِیعِ الوَحیَاتِ الحَقَّةِ المُتَضَمِنَّة للتَّنَزُّلاَتِ الاِلهیَّة وَ للمُکَالَمَاتِ السُّبحَانِیَّة وَ للتَّعَرُّفَاتِ الرَّبَّانیَّة وَ لِلمُقَابَلاَتِ الرَّحمَانِیَّة عِندَ مُنَاجَاةِ عِبَادِهِ وَ لِلاِشعَارَاتِ الصَّمَدَانیَّه لِوُجُودِهِ لِمَخلُوقَاتِهِ وَ کَذَا دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ اِتّفَاقُ الاِلهَامَاتِ الصَّادقَةِ المُتَضَمِنّةِ للتَّوَدُّدَاتِ الاِلهیَّةِ وَ للاِجَابَاتِ الرَّحمَانِیَّةِ لدَعَوَاتِ مَخلُوقَاتِةِ وَ للاِمدَادَاتِ الرَّبَّانیَّةِ لاِستِغَاثَاتِ عِبَادِهِ وَ لِلاِحسَاسَاتِ السُّبحَانِیَّةِ لوُجُودِهِ لِمَصنُوعَاتِهِ» |
| Çünkü ümmi bir zatta (asm) zuhur eden o '''şeriat'''; on dört asrı ve nev-i beşerin humsunu, âdilane ve hakkaniyet üzere ve müdakkikane, hadsiz kanunlarıyla idare etmesi emsal kabul etmez.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آن مسافر جهان، سپس خطاب به عقل خویش گفت: حال که به واسطه موجودات این عالم درپی مالک و خالق خویشم؛ بیشک باید پیش از هر چیز باهم به سراغ مشهورترین این موجودات و حتی به اعتراف دشمنانش کاملترین آنها و بزرگترین فرمانده، نامدارترین حاکم، سخنورترین و عاقلترین موجود عالم که چهارده قرن با قرآن و فضایل خویش زمین و زمان را نورانی کرده است، '''یعنی محمد عربی (ع) برویم'''، او را زیارت کنیم و آن چه را در جستجویش هستم از او بپرسیم؛ باید به صدر اسلام بازگردیم، لذا همراه عقل خود وارد سالهای اولیه ظهور اسلام گردید. دوران مذکور را دید که |
| Hem ümmi bir zatın (asm) ef’al ve akval ve ahvalinden çıkan '''İslâmiyet''', her asırda üç yüz milyon insanın rehberi ve mercii ve akıllarının muallimi ve mürşidi ve kalplerinin münevviri ve musaffisi ve nefislerinin mürebbisi ve müzekkîsi ve ruhlarının medar-ı inkişafı ve maden-i terakkiyatı olması cihetiyle misli olamaz ve olamamış.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''حقیقتاً به واسطه حضور آن حضرت دوران سعادتمندی بشر بوده است، زیرا بدویترین و اُمّیترین قوم را به واسطه نوری که آورده بود در زمانی کوتاه سرور و حاکم جهان کرد.''' |
| Hem dininde bulunan bütün '''ibadat'''ın bütün envaında en ileri olması ve herkesten ziyade takvada bulunması ve Allah’tan korkması ve fevkalâde daimî mücahedat ve dağdağalar içinde, tam tamına ubudiyetin en ince esrarına kadar müraat etmesi ve hiç kimseyi taklit etmeyerek ve tam manasıyla ve müptediyane fakat en mükemmel olarak hem iptida ve intihayı birleştirerek yapması; elbette misli görülmez ve görünmemiş.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | خطاب به عقل خویش گفت: ما پیش از هر چیز باید تاحدودی ارزش این شخصیت فوقالعاده و حقانیت سخنانش و درستی خبرهایی را که آورده است، بدانیم. سپس درباره آفریدگارمان از او سؤال کنیم. از دلایل قطعی بیشماری که مسافر به دست آورد ما در این جا فقط اشاره کوتاهی به '''9 دلیل''' زیر خواهیم داشت: |
| Hem binler '''dua ve münâcatlar'''ından Cevşenü’l-Kebir ile öyle bir marifet-i Rabbaniye ile öyle bir derecede Rabb’ini tavsif ediyor ki o zamandan beri gelen ehl-i marifet ve ehl-i velayet, telahuk-u efkâr ile beraber, ne o mertebe-i marifete ve ne de o derece-i tavsife yetişememeleri gösteriyor ki duada dahi onun misli yoktur. Risale-i Münâcat’ın başında, Cevşenü’l-Kebir’in doksan dokuz fıkrasından bir fıkrasının kısacık bir mealinin beyan edildiği yere bakan adam, Cevşen’in dahi misli yoktur, diyecek.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل اول: در این شخص حتی به اعتراف دشمنانش همه خوی و خصلتهای پسندیده جمع است و بر اساس صراحتی که در آیات:''' |
| Hem '''tebliğ-i risalet'''te ve nâsı '''hakka davet'''te o derece metanet ve sebat ve cesaret göstermiş ki büyük devletler ve büyük dinler, hattâ kavim ve kabilesi ve amcası ona şiddetli adâvet ettikleri halde, zerre miktar bir eser-i tereddüt, bir telaş, bir korkaklık göstermemesi ve tek başıyla bütün dünyaya meydan okuması ve başa da çıkarması ve İslâmiyet’i dünyanın başına geçirmesi ispat eder ki tebliğ ve davette dahi misli olmamış ve olamaz.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> | | وَ ان۟شَقَّ ال۟قَمَرُ (<ref>و (در آن) ماه به دونیم میگردد. (قمر: 1).</ref>) وَمَا رَمَي۟تَ اِذ۟ رَمَي۟تَ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ رَمٰى(<ref>و (ای پیغمبر!بدان گاه که مشتی خاک به طرف آنان پرتاب کردی و خاک به چشمان ایشان فرو رفت، در اصل) این تو نبودی که (خاک را به سوی آنان) پرتاب کردی (چرا که مشتی خاک از حیث کمیّت و کیفیت آن توانایی را ندارد) بلکه خداوند (آن خاک را تکیثر و به سوی ایشان) پرتاب کرد. (انفال: 17).</ref>) |
| Hem '''iman'''da, öyle fevkalâde bir kuvvet ve hârika bir yakîn ve mu’cizane bir inkişaf ve cihanı ışıklandıran bir ulvi itikad taşımış ki o zamanın hükümranı olan bütün efkâr ve akideleri ve hükemanın hikmetleri ve ruhanî reislerin ilimleri ona muarız ve muhalif ve münkir oldukları halde; onun ne yakînine ne itikadına ne itimadına ne itminanına hiçbir şüphe hiçbir tereddüt hiçbir zaaf hiçbir vesvese vermemesi ve maneviyatta ve meratib-i imaniyede terakki eden başta sahabeler ve bütün ehl-i velayet, onun her vakit mertebe-i imanından feyz almaları ve onu en yüksek derecede bulmaları, bilbedahe gösterir ki imanı dahi emsalsizdir.
| |
| </div> | |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | وجود دارد و به نقل قطعی و گاه به تواتر، صدها معجزه به دست او ظهور مییابد. برای نمونه با اشاره انگشت او ماه دو نیم میشود؛ با مشتی خاک که به سوی لشکر خصم پرتاب میکند چشمانشان نمیبیند و مجبور به فرار میشوند؛ یا برای سپاهیان تشنه لبش آبی چون چشمه کوثر از میان پنج انگشتش جاری میسازد تا به اندازه کافی از آن بنوشند. |
| İşte böyle emsalsiz bir şeriat ve misilsiz bir İslâmiyet ve hârika bir ubudiyet ve fevkalâde bir dua ve cihan-pesendane bir davet ve mu’cizane bir iman sahibinde, elbette hiçbir cihetle yalan olamaz ve aldatmaz diye anladı ve aklı dahi tasdik etti.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | بالغ بر سیصد مورد از این معجزات را در مکتوب نوزدهم در رسالهیی خارقالعاده و با کرامت تحت عنوان معجزات احمدیه با دلایل متقن و یقینی بیان کردهایم، لذا مسافر با ارجاع بدانجا گفت: |
| '''Dördüncüsü:''' Enbiyaların aleyhimüsselâm icmaı, nasıl ki vücud ve vahdaniyet-i İlahiyeye gayet kuvvetli bir delildir; öyle de bu zatın (asm) doğruluğuna ve risaletine gayet sağlam bir şehadettir. Çünkü enbiya aleyhimüsselâmın doğruluklarına ve peygamber olmalarına medar olan ne kadar kudsî sıfatlar ve mu’cizeler ve vazifeler varsa o zatta (asm) en ileride olduğu tarihçe musaddaktır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''شخصیتی با چنین اخلاق و کمالات حسنه و با این همه معجزه آشکار قطعاً راست گفتار است و امکان ندارد مرتکب خطا و دروغ و حیله که کار خلاف کاران است شود.''' |
| Demek onlar, nasıl ki lisan-ı kāl ile Tevrat, İncil, Zebur ve suhuflarında bu zatın (asm) geleceğini haber verip insanlara beşaret vermişler ki kütüb-ü mukaddesenin o beşaretli işaratından yirmiden fazla ve pek zâhir bir kısmı, On Dokuzuncu Mektup’ta güzelce beyan ve ispat edilmiş. Öyle de lisan-ı halleriyle, yani nübüvvetleriyle ve mu’cizeleriyle; kendi mesleklerinde ve vazifelerinde en ileri ve en mükemmel olan bu zatı tasdik edip davasını imza ediyorlar. Ve lisan-ı kāl ve icma ile vahdaniyete delâlet ettikleri gibi lisan-ı hal ile ve ittifak ile de bu zatın sadıkıyetine şehadet ediyorlar diye anladı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل دوم:''' فرمان صاحب کائنات است که در دست اوست، فرمانی که در هر عصر بیش از سیصد میلیون نفر آن را میپذیرند و تصدیق میکنند، فرمانی که قرآن عظیم الشأن است و به هفت وجه، کتابی خارقالعاده میباشد. ما در بیست و پنجمین کلام تحت عنوان معجزات قرآنی با دلایل قوی اثبات کردهایم که قرآن به چهل دلیل معجزه و کلام خالق کائنات است؛ وجیزه مذکور رساله مشهوری از رساله نور است و چون موضوع در آن جا به تفصیل بیان گردیده، مسافر با ارجاع بدانجا گفت: |
| '''Beşincisi:''' Bu zatın düsturlarıyla ve terbiyesi ve tebaiyetiyle ve arkasından gitmeleriyle hakka, hakikate, kemalâta, keramata, keşfiyata, müşahedata yetişen binlerce evliya vahdaniyete delâlet ettikleri gibi; üstadları olan bu zatın sadıkıyetine ve risaletine, icma ve ittifakla şehadet ediyorlar. Ve âlem-i gaybdan verdiği haberlerin bir kısmını nur-u velayetle müşahede etmeleri ve umumunu nur-u iman ile ya ilmelyakîn veya aynelyakîn veya hakkalyakîn suretinde itikad ve tasdik etmeleri, üstadları olan bu zatın derece-i hakkaniyet ve sadıkıyetini güneş gibi gösterdiğini gördü. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''شخصی که مُبلّغ و ترجمان چنین فرمان حقیست نمیتواند با دروغ، نسبت به فرمان مرتکب جنایت شود و به صاحب فرمان خیانت کند؛ این غیرممکن است.''' |
| '''Altıncısı:''' Bu zatın ümmiliğiyle beraber getirdiği hakaik-i kudsiye ve ihtira ettiği ulûm-u âliye ve keşfettiği marifet-i İlahiyenin dersiyle ve talimiyle, mertebe-i ilmiyede en yüksek makama yetişen milyonlar asfiya-i müdakkikîn ve sıddıkîn-i muhakkikîn ve dâhî hükema-i mü’minîn, bu zatın üssü’l-esas davası olan vahdaniyeti, kuvvetli bürhanlarıyla bi’l-ittifak ispat ve tasdik ettikleri gibi; bu muallim-i ekberin ve bu üstad-ı a’zamın hakkaniyetine ve sözlerinin hakikat olduğuna ittifakla şehadetleri, gündüz gibi bir hüccet-i risaleti ve sadıkıyetidir. Mesela Risale-i Nur, yüz parçasıyla bu zatın sadakatinin bir tek bürhanıdır. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل سوم:''' ایشان با چنان شریعت و اسلام و عبودیت و دعا و دعوت و ایمانی به میدان آمده است که نظیری ندارد و نمیتواند داشته باشد. کاملتر از آن چه او آورده است نه وجود داشته و نه وجود خواهد داشت، |
| '''Yedincisi:''' Âl ü ashab namında ve nev-i beşerin enbiyadan sonra feraset ve dirayet ve kemalâtla en meşhuru ve en muhterem ve en namdarı ve en dindar ve keskin nazarlı taife-i azîmesi; kemal-i merak ile ve gayet dikkat ve nihayet ciddiyetle, bu zatın bütün gizli ve aşikâr hallerini ve fikirlerini ve vaziyetlerini taharri ve teftiş ve tetkik etmeleri neticesinde; bu zatın dünyada en sadık ve en yüksek ve en haklı ve hakikatli olduğuna ittifak ile ve icma ile sarsılmaz tasdikleri ve kuvvetli imanları, güneşin ziyasına delâlet eden gündüz gibi bir delildir diye anladı. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | زیرا شریعتی که در شخصیت آن ذات اُمّی (ع) ظهور یافته و در طول چهارده قرن یک پنجم نوع بشر را به طرز عادلانه و براساس حقیقت با قوانین بیشمار خود اداره نموده است نمیتواند مشابه و نظیری داشته باشد. |
| '''Sekizincisi:''' Bu kâinat, nasıl ki kendini icad ve idare ve tertip eden ve tasvir ve takdir ve tedbir ile bir saray gibi bir kitap gibi bir sergi gibi bir temaşagâh gibi tasarruf eden sâni’ine ve kâtibine ve nakkaşına delâlet eder. Öyle de kâinatın hilkatindeki makasıd-ı İlahiyeyi bilecek ve bildirecek ve tahavvülatındaki Rabbanî hikmetlerini talim edecek ve vazifedarane harekâtındaki neticeleri ders verecek ve mahiyetindeki kıymetini ve içindeki mevcudatın kemalâtını ilan edecek ve o kitab-ı kebirin manalarını ifade edecek bir yüksek dellâl, bir doğru keşşaf, bir muhakkik üstad, bir sadık muallim istediği ve iktiza ettiği ve herhalde bulunmasına delâlet ettiği cihetiyle, elbette bu vazifeleri herkesten ziyade yapan bu zatın hakkaniyetine ve bu kâinat Hâlık’ının en yüksek ve sadık bir memuru olduğuna şehadet ettiğini bildi.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | نیز اسلام حاصل از احوال و اقوال و افعال شخصیِ آن ذات اُمّی (ع) از آن نظر که در هر عصر رهبر و مرجع سیصد میلیون انسان بوده و معلم و مرشد عقولشان و روشنایی بخش و صفادهنده قلوبشان و مربی و پاک کننده نفوسشان و مدار پیشرفت روحهایشان و معدن رشد معنویشان بوده نمیتواند مثل و مانندی داشته باشد، و نداشته است. |
| '''Dokuzuncusu:''' Madem bu sanatlı ve hikmetli masnuatıyla kendi hünerlerini ve sanatkârlığının kemalâtını teşhir etmek ve bu süslü, ziynetli, nihayetsiz mahlukatıyla kendini tanıttırmak ve sevdirmek ve bu lezzetli ve kıymetli hesapsız nimetleriyle kendine teşekkür ve hamdettirmek ve bu şefkatli ve himayetli umumî terbiye ve iaşe ile hattâ ağızların en ince zevklerini ve iştihaların her nevini tatmin edecek bir surette ihzar edilen Rabbanî it’amlar ve ziyafetler ile kendi rububiyetine karşı minnettarane ve müteşekkirane ve perestişkârane ibadet ettirmek ve mevsimlerin tebdili ve gece gündüzün tahvili ve ihtilafı gibi azametli ve haşmetli tasarrufat ve icraat ve dehşetli ve hikmetli faaliyet ve hallakıyet ile kendi uluhiyetini izhar ederek, o uluhiyetine karşı iman ve teslim ve inkıyad ve itaat ettirmek ve her vakit iyiliği ve iyileri himaye, fenalığı ve fenaları izale ve semavî tokatlar ile zalimleri ve yalancıları imha etmek cihetiyle, hakkaniyet ve adaletini göstermek isteyen perde arkasında birisi var.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به همین ترتیب، شخصی که در تمام عبادات موجود در دینش بهترین است و خود او بیش از دیگران دارای تقواست و از خدا میترسد و همواره در مجاهده و دغدغههای دائمیست و ظریفترین اسرار عبادت را به دقت رعایت میکند و مقلّد کسی نیست و در یک کلام، کاملترین است و ابتدا و انتها را درهم میآمیزد و به انجام میرساند؛ پس چنین کسی نظیری نخواهد داشت و نداشته است. |
| Elbette ve herhalde, o gaybî zatın yanında en sevgili mahluku ve en doğru abdi ve onun mezkûr maksatlarına tam hizmet ederek, hilkat-i kâinatın tılsımını ve muammasını hall ve keşfeden ve daima o Hâlık’ının namına hareket eden ve ondan istimdad eden ve muvaffakiyet isteyen ve onun tarafından imdada ve tevfike mazhar olan ve Muhammed-i Kureyşî denilen bu zat olacak (asm).
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | او که در جوشن کبیر به عنوان دعایی از هزاران دعا و مناجات، و با چنان معرفت ربانی، در چنان درجه والایی پروردگارش را توصیف میکند که از آن زمان تاکنون هیچ یک از اهل معرفت و ولایت با عقاید و افکارشان به آن مرتبه از معرفت و توصیف نرسیدهاند؛ این نشان میدهد که او در دعا نیز بینظیر است. کسی که ابتدای رساله مناجات را - جایی که یک قسمت از 99 قسمت دعای جوشن کبیر توضیح داده شده است - ببیند و در معنای فقط یک بند آن دقت کند قطعاً اعتراف خواهد کرد که این دعا نیز مثل و مانندی ندارد. |
| Hem aklına dedi: Madem bu mezkûr dokuz hakikatler bu zatın sıdkına şehadet ederler; elbette bu âdem, benî-Âdem’in medar-ı şerefi ve bu âlemin medar-ı iftiharıdır. Ve ona “Fahr-i Âlem” ve “Şeref-i benî-Âdem” denilmesi pek lâyıktır. Ve onun elinde bulunan ferman-ı Rahman olan Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın haşmet-i saltanat-ı maneviyesinin nısf-ı arzı istilası ve şahsî kemalâtı ve yüksek hasletleri gösteriyor ki bu âlemde en mühim zat budur, Hâlık’ımız hakkında en mühim söz onundur.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | او در تبلیغ رسالت و دعوت خلق به سوی حق چنان متانت و ثبات و جسارتی نشان داده است که صاحبان دولتها و دینهای بزرگ و حتی قوم و قبیله و عموی خود او نیز به دشمنی شدید با وی پرداختند؛ با این حال ذرهیی به راه خود شک نکرد و ترسی به دل راه نداد و یکه و تنها با دنیا رو به رو شد و پیروزی نیز به دست آورد و اسلام را در رأس عالم قرار داد. اینها نشان میدهد که در تبلیغ و دعوت نیز هیچ کس مانند او نبوده و نخواهد بود. |
| İşte gel, bak! Bu hârika zatın yüzer zâhir ve bâhir kat’î mu’cizelerinin kuvvetine ve dinindeki binler âlî ve esaslı hakikatlerine istinaden, bütün davalarının esası ve bütün hayatının gayesi; Vâcibü’l-vücud’un vücuduna ve vahdetine ve sıfâtına ve esmasına delâlet ve şehadet ve o Vâcibü’l-vücud’u ispat ve ilan ve i’lam etmektir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | در ایمان نیز از چنان نیرو و یقین خارقالعاده و ظهوری اعجازآمیز و اعتقادی متعالی و روشنایی بخش برخوردار است که با آن که حاکمان آن زمان با تمام افکار و عقایدشان، حکیمان با تمام حکمتشان و همه روسأی روحانی با تمام علومشان، معارض و مخالف و منکر او بودند، هیچ شبهه و تردید و وسوسهیی متوجه یقین و اعتقاد و اعتماد و اطمینان او نگردید و اصحاب و اهل ولایت که تحت تعلیمات او در معنویات و مراتب ایمان رشد و ترقی میکردند همواره از درجات ایمان او فیض میبردند و او را در بلندترین قله ایمان مییافتند. این امر نشان میدهد که ایمان او هم بینظیر است. |
| Demek, bu kâinatın manevî güneşi ve Hâlık’ımızın en parlak bir bürhanı, bu Habibullah denilen zattır ki onun şehadetini teyid ve tasdik ve imza eden aldanmaz ve aldatmaz üç büyük icma var:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر دانست که صاحب چنین شریعت بینظیر، چنین اسلام بیمانند، چنین عبودیت خارقالعاده، چنین دعای فوقالعاده، چنین دعوت جهان پسندانه و چنین ایمان اعجازآمیزی هیچ گاه دروغ نمیگوید و کسی را فریب نمیدهد. عقل او نیز این حقیقت را تصدیق نمود. |
| '''Birincisi:''' “Eğer perde-i gayb açılsa yakînim ziyadeleşmeyecek.” diyen İmam-ı Ali radıyallahu anh ve yerde iken arş-ı a’zamı ve İsrafil’in azamet-i heykelini temaşa eden Gavs-ı A’zam (ks) gibi keskin nazar ve gaybbîn gözleri bulunan binler aktab ve evliya-i azîmeyi câmi’ ve '''Âl-i Muhammed''' namıyla şöhret-şiar-ı âlem olan cemaat-i nuraniyenin icma ile tasdikleridir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل چهارم:''' همان طور که اجماع انبیا (ع) دلیل محکمیست بر وجود و وحدانیت الهی، بر درستی و رسالت حضرت نیز شهادتی محکم است، زیرا تاریخ نشان میدهد همه صفات قدسی و وظایف و معجزاتی که مدار نبوت و صدق انبیاء میباشد به شکل کاملتر در شخصیت پیامبر اسلام وجود دارد. |
| '''İkincisi:''' Bedevî bir kavim ve ümmi bir muhitte, hayat-ı içtimaiyeden ve efkâr-ı siyasiyeden hâlî ve kitapsız ve fetret asrının karanlıklarında bulunan ve pek az bir zamanda en medeni ve malûmatlı ve hayat-ı içtimaiyede ve siyasiyede en ileri olan milletlere ve hükûmetlere üstad ve rehber ve diplomat ve hâkim-i âdil olarak şarktan garba kadar cihan-pesendane idare eden ve '''sahabe''' namıyla dünyada namdar olan cemaat-i meşhurenin ittifakla can ve mallarını, peder ve aşiretlerini feda ettiren bir kuvvetli imanla tasdikleridir. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آنها در تورات و انجیل و زبور و صُحُف خویش به زبان قال، آمدن پیامبر اسلام را خبر و ظهور او را به انسانها بشارت دادهاند. بیش از بیست مورد از اشارات بشارت دهنده کتابهای مقدس و آشکارترین آنها در مکتوب نوزدهم به خوبی بیان و اثبات گردیده است. |
| '''Üçüncüsü:''' Her asırda binlerle efradı bulunan ve her fende dâhiyane ileri giden ve muhtelif mesleklerde çalışan, ümmetinde yetişen hadsiz muhakkik ve mütebahhir '''ulema'''sının cemaat-i uzmasının tevafukla ve ilmelyakîn derecesinde tasdikleridir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر دانست آنها به همین ترتیب با زبان حال، یعنی با نبوت و معجزاتشان نبی اسلام را که در مسلک و وظیفه پیامبری، کاملترین و پیشروترین است تصدیق و مکتب آسمانیاش را تأیید میکنند. و همان طور که با لسان قال و اجماع، بر وحدانیت دلالت دارند با زبان حال و متفق القول نیز بر صداقت پیامبر اسلام گواهی میدهند. |
| Demek, bu zatın vahdaniyete şehadeti şahsî ve cüz’î değil belki umumî ve küllî ve sarsılmaz ve bütün şeytanlar toplansa karşısına hiçbir cihetle çıkamaz bir şehadettir diye hükmetti.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل پنجم:''' هزاران تن از اولیا که با پیروی از دستورات و تعالیم پیامبر به حق و حقیقت و کمالات رسیده و از کرامات و مکاشفات و مشاهدات برخوردار شدهاند همواره بر توحید شهادت دادهاند؛ به همین ترتیب، همگی آنها با اتفاق نظر بر صداقت و رسالت استادشان صحه گذاشتهاند. آنها قسمی از اخبار او از عالم غیب را به واسطه نور ولایت مشاهده کرده و عموم خبرها را با نور ایمان ادراک نموده و با علم الیقین یا حق الیقین بدان اعتقاد یافتهاند. مسافر در این جا متوجه درجه حقانیت و صداقت استاد اولیا شد که چون خورشید رخ مینماید. |
| İşte asr-ı saadette aklıyla beraber seyahat eden dünya misafiri ve hayat yolcusunun o medrese-i nuraniyeden aldığı derse kısa bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın on altıncı mertebesinde''' böyle
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ ال۟وَاحِدُ ال۟اَحَدُ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ فَخ۟رُ ال۟عَالَمِ وَ شَرَفُ نَو۟عِ بَنٖى اٰدَمَ بِعَظَمَةِ سَل۟طَنَةِ قُر۟اٰنِهٖ وَ حَش۟مَةِ وُس۟عَةِ دٖينِهٖ وَ كَث۟رَةِ كَمَالَاتِهٖ وَ عُل۟وِيَّةِ اَخ۟لَاقِهٖ حَتّٰى بِتَص۟دٖيقِ اَع۟دَائِهٖ وَ كَذَا شَهِدَ وَ بَر۟هَنَ بِقُوَّةِ مِاٰتِ مُع۟جِزَاتِهِ الظَّاهِرَةِ ال۟بَاهِرَةِ ال۟مُصَدِّقَةِ ال۟مُصَدَّقَةِ وَ بِقُوَّةِ اٰلَافِ حَقَائِقِ دٖينِهِ السَّاطِعَةِ ال۟قَاطِعَةِ بِاِج۟مَاعِ اٰلِهٖ ذَوِى ال۟اَن۟وَارِ وَ بِاِتِّفَاقِ اَص۟حَابِهٖ ذَوِى ال۟اَب۟صَارِ وَ بِتَوَافُقِ مُحَقِّقٖى اُمَّتِهٖ ذَوِى ال۟بَرَاهٖينِ وَ ال۟بَصَائِرِ النَّوَّارَةِ denilmiştir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل ششم:''' پیامبر به رغم اُمّی بودن، حقایق قدسیهیی آورد و علوم عالیهیی بنیان نهاد و معرفت الهی را به دیگران آموخت. میلیونها تن از اصفیای مدقِّق و محققین صادق و حکیمان مؤمن که در مراتب علمی به مقامات والایی رسیدهاند، توحید را که اساسیترین سخن پیامبر بود به اتفاق و با براهین محکم اثبات و تصدیق کردهاند، نیز بر حقانیت این استاد اعظم و معلم بزرگ و انطباق سخنانش با حقیقت بالاتفاق شهادت دادهاند، و شهادتشان به روشنی روز، دلیلی بر رسالت و صدق اوست. برای مثال، رساله نور با تمام جزئیاتش فقط یک برهان است بر صداقت و راستی پیامبر(ع). |
| Sonra bu dünyada hayatın gayesi ve hayatın hayatı iman olduğunu bilen bu yorulmaz ve tok olmaz yolcu, kendi kalbine dedi ki: “Aradığımız zatın sözü ve kelâmı denilen bu dünyada en meşhur ve en parlak ve en hâkim ve ona teslim olmayan herkese her asırda meydan okuyan '''Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan''' namındaki kitaba müracaat edip o ne diyor, bilelim. Fakat en evvel, bu kitap bizim Hâlık’ımızın kitabı olduğunu ispat etmek lâzımdır.” diye taharriye başladı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل هفتم:''' طایفه عظیمی که آل و اصحاب پیامبر نامیده میشوند و پس از انبیا در فراست و درایت و کمالات در میان خلق، مشهورترین، محترمترین، نامدارترین، دیندارترین و صاحب نظرترین افراد به شمار میروند، با کمال کنجکاوی و نهایت دقت و جدیت درپی درک و فهم همه حالات و افکار و اوضاع آشکار و پنهان پیامبر برآمده و نتیجه گرفتهاند که او در عالم هستی راستگوترین و متعالیترین فردیست که حق میگوید و براساس حقیقت عمل میکند؛ آنها بالاجماع و بالاتفاق این امر را تصدیق کرده و با قدرت بدان ایمان آوردهاند. مسافر دریافت گواهی آنان همچون روز است که بر روشنایی خورشید دلالت دارد. |
| Bu seyyah bu zamanda bulunduğu münasebetiyle en evvel manevî i’caz-ı Kur’anînin lem’aları olan Resaili’n-Nur’a baktı ve onun yüz otuz risaleleri, âyât-ı Furkaniyenin nükteleri ve ışıkları ve esaslı tefsirleri olduğunu gördü. Ve Risaletü’n-Nur, bu kadar muannid ve mülhid bir asırda her tarafa hakaik-i Kur’aniyeyi mücahidane neşrettiği halde, karşısına kimse çıkamadığından ispat eder ki onun üstadı ve menbaı ve mercii ve güneşi olan Kur’an semavîdir, beşer kelâmı değildir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل هشتم:''' همان طور که هر کاخ، کتاب، نمایشگاه و تماشاگهی بر ایجاد کننده و مدیر و مدبّرش دلالت دارد، عالم هستی نیز به واسطه تصویر و تقدیر و تدبیرهایی که در آن اعمال میشود مانند همان کاخ و کتاب و نمایشگاه و تماشاگه بر صانع و کاتب و نقاشش که دارای قدرت تصرف میباشد دلالت میکند؛ به همین ترتیب به فردی متعالی، کشافی درستکار، استادی محقق و معلمی صادق نیاز است که مقاصد الهی آفرینش عالم هستی را بداند و حکمتهای ربّانی در تحولات کائنات را تعلیم دهد و نتایج موجود در حرکات موزون آن را به دیگران بیاموزاند و ارزش ماهیت و کمال موجوداتش را بیان کند و معانی آن کتاب کبیر را به آگاهی مردم برساند؛ چنین کسی اقتضا دارد که همواره و همیشه وجود داشته باشد. لذا مسافر یک بار دیگر به حقانیت پیامبر(ع) که چنین وظایفی را از هرکس دیگری بهتر میداند پی برد و دانست که او عالیترین رسول صادق آفریننده کائنات است. |
| Hattâ Resaili’n-Nur’un yüzer hüccetlerinden bir tek hüccet-i Kur’aniyesi olan Yirmi Beşinci Söz ile On Dokuzuncu Mektup’un âhiri, Kur’an’ın kırk vecihle mu’cize olduğunu öyle ispat etmiş ki kim görmüş ise değil tenkit ve itiraz etmek, belki ispatlarına hayran olmuş, takdir ederek çok sena etmiş.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دلیل نهم:''' خداوند با مخلوقات خود که در اوج حکمت و صنعت آفریده شدهاند میخواهد کمال هنر و صُنع خویش را بنمایاند و با بینهایت آفریدهی زیبا و جمیلش خود را بشناساند تا او را دوست بدارند و به سبب نعمتهای فراوان، با ارزش و لذیذ، شکر و سپاس او را به جا آورند. او با تربیت عمومی مشفقانه آنها و با اِطعام و ضیافتهای ربّانی که حتی ظریفترین اشتها و ذوقها نیز در آن لحاظ میگردد، علاقمند است خلق در قبال ربوبیتش عبادتی خالصانه توأم با سپاسگزاری داشته باشند؛ خداوند با تصرفات عظیم و باشکوهی مانند تبدیل فصلها و ایجاد شب و روز و اختلاف آنها، و اعمال خلاقانه، حکیمانه و شگفت انگیز، الوهیت خود را ظاهر میگرداند و خواهان ایمان و تسلیم و انقیاد و اطاعت بندگان در برابر آن است. او همواره از خوبی و خوبان حمایت میکند و به بدان روی خوش نشان نمیدهد و ظالمان و دروغگویان را با سیلیهای سماوی از بین میبرد؛ بنابراین باید گفت بیتردید در پس پرده کسی هست که میخواهد حقانیت و عدالت خود را بروز دهد. |
| Kur’an’ın vech-i i’cazını ve hak kelâmullah olduğunu ispat etmek cihetini Risaletü’n-Nur’a havale ederek yalnız bir kısa işaretle büyüklüğünü gösteren birkaç noktaya dikkat etti:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | البته و در هر حال در کنار آن ذات غیبی، باید پیامبری چون محمد قریشی(ع) باشد که محبوبترین مخلوق و درستکارترین بنده او، خادم مقاصد مذکور او؛ و کسیست که طلسم و معمای آفرینش عالم را کشف و همواره به نام آفریدگار حرکت میکند و از او طلب یاری و موفقیت دارد و از سوی خالق نیز به او مدد رسانده و توفیق داده میشود. |
| '''Birinci Nokta:''' Nasıl ki Kur’an, bütün mu’cizatıyla ve hakkaniyetine delil olan bütün hakaikiyle, Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın bir mu’cizesidir. Öyle de Muhammed aleyhissalâtü vesselâm da bütün mu’cizatıyla ve delail-i nübüvvetiyle ve kemalât-ı ilmiyesiyle Kur’an’ın bir mu’cizesidir ve Kur’an kelâmullah olduğuna bir hüccet-i kātıasıdır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر خطاب به عقل خویش گفت: حال که این 9 حقیقت بر صدق نبی دلالت دارند پس او مدار شرف بنی آدم و مایه مباهات عالم هستیست. حقیقتاً شایسته است که او را «فخر عالم» و «شرف بنی آدم» بنامند؛ حشمت و سلطنت معنوی قرآن معجز بیان، این فرمان رحمان که در دستان اوست و بر نیمی از جهان استیلا دارد؛ کمالات شخصی و خصایل متعالی او نشان میدهد، که مهمترین ذات در عالم، اوست و مهمترین سخنان درباره خالق نیز از اوست. |
| '''İkinci Nokta:''' Kur’an, bu dünyada öyle nurani ve saadetli ve hakikatli bir surette bir tebdil-i hayat-ı içtimaiye ile beraber, insanların hem nefislerinde hem kalplerinde hem ruhlarında hem akıllarında hem hayat-ı şahsiyelerinde hem hayat-ı içtimaiyelerinde hem hayat-ı siyasiyelerinde öyle bir inkılab yapmış ve idame etmiş ve idare etmiş ki on dört asır müddetinde, her dakikada, altı bin altı yüz altmış altı âyetleri, kemal-i ihtiramla, hiç olmazsa yüz milyondan ziyade insanların dilleriyle okunuyor ve insanları terbiye ve nefislerini tezkiye ve kalplerini tasfiye ediyor. Ruhlara inkişaf ve terakki ve akıllara istikamet ve nur ve hayata hayat ve saadet veriyor. Elbette böyle bir kitabın misli yoktur, hârikadır, fevkalâdedir, mu’cizedir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | اینک بیا و بنگر! به استناد صدها معجزه قطعی و ظاهر، و هزاران حقیقت اساسی که در دین او وجود دارد، اساس همه گفتهها و غایت زندگانی او بر وجود واجب الوجود، و وحدت و صفات و اسماء او شهادت میدهد و همّ و غم او اثبات و اعلام واجب الوجود است. |
| '''Üçüncü Nokta:''' Kur’an, o asırdan tâ şimdiye kadar öyle bir belâgat göstermiş ki Kâbe’nin duvarında altın ile yazılan en meşhur ediblerin “Muallakat-ı Seb’a” namıyla şöhret-şiar kasidelerini o dereceye indirdi ki Lebid’in kızı, babasının kasidesini Kâbe’den indirirken demiş: “Âyâta karşı bunun kıymeti kalmadı.”
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | پس خورشید معنوی این عالم و درخشانترین برهان آفریدگارمان همان شخصیست که '''«حبیب الله»''' خوانده میشود و سه اجماع بزرگ هست که فریب نمیخورند و فریب نمیدهند؛ و شهادت او را تأیید و تصدیق و امضا میکنند. |
| Hem bedevî bir edib فَاص۟دَع۟ بِمَا تُؤ۟مَرُ âyeti okunurken işittiği vakit secdeye kapanmış. Ona demişler: “Sen Müslüman mı oldun?” O demiş: “Hayır, ben bu âyetin belâgatına secde ettim.”
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''اول:''' اجماع و تصدیق جماعت نورانی که با نام آل محمد(ع) شهرت یافته و شامل هزاران تن از اولیا و اقطاب بزرگ میشود، اولیایی که دیده غیب بین و نظرهای قاطع داشتند، اولیایی همچون امام علی که فرمود: «اگر پرده غیب گشوده شود بر یقینم اضافه نخواهد شد.» یا غوث اعظم (قُدِّسَ سِرُّه) که بر زمین بود و عرش اعظم و وجود باعظمت اسرافیل را تماشا میکرد. |
| Hem ilm-i belâgatın dâhîlerinden Abdülkahir-i Cürcanî ve Sekkakî ve Zemahşerî gibi binlerle dâhî imamlar ve mütefennin edibler, icma ve ittifakla karar vermişler ki: “Kur’an’ın belâgatı, tâkat-i beşerin fevkindedir, yetişilmez.”
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''دوم:''' تصدیق و تأیید مؤمنانه و قدرتمند جماعتی که «صحابه» نامیده میشوند؛ همانها که ملتهایشان در محیطی فاقد سواد و معلومات زندگی میکردند، مردمانی بدوی که دور از حیات اجتماعی و افکار سیاسی و فاقد کتاب بودند و در ظلمت و تاریکی میزیستند و در مدتی اندک به جایی رسیدند که برای مدنیترین و عالمترین و مترقیترین ملتها و حکومتها در حیات اجتماعی و سیاسی، استاد و راهنما و نماینده سیاسی و حاکم عادل شدند و شرق تا غرب را به بهترین شکل اداره کردند؛ جماعت شناخته شدهیی که بالاتفاق جان و مال و پدر و عشیرتشان را فدای راه پیامبرشان کردند. |
| Hem o zamandan beri mütemadiyen meydan-ı muarazaya davet edip mağrur ve enaniyetli ediblerin ve beliğlerin damarlarına dokundurup gururlarını kıracak bir tarzda der: “Ya bir tek surenin mislini getiriniz veyahut dünyada ve âhirette helâket ve zilleti kabul ediniz.” diye ilan ettiği halde; o asrın muannid beliğleri bir tek surenin mislini getirmekle kısa bir yol olan muarazayı bırakıp uzun olan, can ve mallarını tehlikeye atan muharebe yolunu ihtiyar etmeleri ispat eder ki o kısa yolda gitmek mümkün değildir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''سوم:''' تصدیق بالاتفاق و در حد علم الیقین جماعت عظمای عالمان محقق و متبحر امت او که تعدادشان بیشمار است و در هر عصر هزاران تن از آنان وجود دارند و در فنون مختلف پیشرو هستند و در مسلکهای مختلف فعالیت میکنند. |
| Hem Kur’an’ın dostları, Kur’an’a benzemek ve taklit etmek şevkiyle ve düşmanları dahi Kur’an’a mukabele ve tenkit etmek sevkiyle o vakitten beri yazdıkları ve yazılan ve telahuk-u efkâr ile terakki eden milyonlarla Arabî kitaplar ortada geziyor. Hiçbirisinin ona yetişemediğini, hattâ en âdi adam dahi dinlese elbette diyecek: “Bu Kur’an, bunlara benzemez ve onların mertebesinde değil.” Ya onların altında veya umumunun fevkinde olacak. Umumunun altında olduğunu dünyada hiçbir fert, hiçbir kâfir, hattâ hiçbir ahmak diyemez. Demek mertebe-i belâgatı umumun fevkindedir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | پس مسافر گفت: شهادت پیامبر بر توحید، امری شخصی و جزیی نیست بلکه عمومی و کلی و محکم است و اگر همه شیاطین گردهم آیند به هیچ وجه توان رویارویی با او را نخواهند داشت. |
| Hattâ bir adam سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِى السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ âyetini okudu. Dedi ki: “Bu âyetin hârika telakki edilen belâgatını göremiyorum.” Ona denildi: “Sen dahi bu seyyah gibi o zamana git, orada dinle.” O da kendini Kur’an’dan evvel orada tahayyül ederken gördü ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر دنیا و رهرو عرصه حیات با عقل خویش در دوران ظهور اسلام گشت و گذار میکرد؛ آن چه در '''مرتبه شانزدهم مقام نخست''' گفته شده اشارة مختصریست بر درسی که او از آن مدرسه نورانی کسب کرد: |
| Mevcudat-ı âlem perişan, karanlık, camid ve şuursuz ve vazifesiz olarak hâlî, hadsiz, hudutsuz bir fezada; kararsız, fâni bir dünyada bulunuyorlar. Birden Kur’an’ın lisanından bu âyeti dinlerken gördü:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الوَاجِبُ الوُجُوِد اَلوَاحِدُ الاَحَدُ الَّذِی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدِتَه فَخرُ العَالَمِ وَ شَرَفُ نَوعِ بَنِی ادَمَ بِعَظَمِة سَلطَنَةِ قُرآنِهِ وَ حَشمَةِ وُسعَةِ دِیِنِه وَ کَثرَةِ کَمَالاَتِِه وَ عُلوِیَّةِ اَخلاَقِةِ حَتّی بِتَصدِیقِ اَعدَائِهِ وَ کَذَا شَهِدَ وَ بَرهَنَ بِقُوَّةِ مِاتِ مُعجِزَاتِهِ الظَّاهِرِة البَاهِرِة المُصَدِّقَةِ المُصَدَّقَةِ وَ بِقُوَّة الاَفِ حَقَائِقِ دِیِنِه السَّاطِعَةِ القَاطِعَةِ بِاجمَاع الِهِ ذَوِی الاَنوَارِ وَ بِاِتّفَاقِ اَصحَابِهِ ذَوی الاَبصَارِ وَ بِتَوَافُقِ مُحَقِّقِی اُمَّتِهِ ذَوِی البَرَاهِینِ وَ البَصَائِرِ النَّوَّارِةِ» |
| Bu âyet, kâinat üstünde, dünyanın yüzünde öyle bir perde açtı ve ışıklandırdı ki bu ezelî nutuk ve bu sermedî ferman asırlar sıralarında dizilen zîşuurlara ders verip gösteriyor ki bu kâinat, bir cami-i kebir hükmünde, başta semavat ve arz olarak umum mahlukatı hayattarane zikir ve tesbihte ve vazife başında cûş u hurûşla mesudane ve memnunane bir vaziyette bulunduruyor diye müşahede etti. Ve bu âyetin derece-i belâgatını zevk ederek sair âyetleri buna kıyasla Kur’an’ın zemzeme-i belâgatı arzın nısfını ve nev-i beşerin humsunu istila ederek haşmet-i saltanatı kemal-i ihtiramla on dört asır bilâ-fâsıla idame ettiğinin binler hikmetlerinden bir hikmetini anladı.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آنگاه مسافر مشتاق و خستگی ناپذیر که دانسته بود غایت حیات در این عالم، و روح حیات، ایمان است، خطاب به قلب خویش گفت: برای این که بدانیم سخن و کلام شخصیتی که در پیاش بودیم چیست باید به سراغ مشهورترین و درخشانترین کتاب که '''قرآن معجز بیان''' نامیده میشود برویم که در همه زمانها منکران خود را به تحدی میخواند، اما ابتدا باید اثبات کنیم که این کتاب، کتاب آفریدگارمان است. بدین سان مسافر شروع به تحقیق در این باره کرد. |
| '''Dördüncü Nokta:''' Kur’an, öyle hakikatli bir halâvet göstermiş ki en tatlı bir şeyden dahi usandıran çok tekrar, Kur’an’ı tilavet edenler için değil usandırmak, belki kalbi çürümemiş ve zevki bozulmamış adamlara tekrar-ı tilaveti halâvetini ziyadeleştirdiği, eski zamandan beri herkesçe müsellem olup darb-ı mesel hükmüne geçmiş. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | جهانگرد از آن جا که در زمانه فعلی میزیست ابتدا به رساله نور مراجعه کرد که لمعه و پرتو معنوی قرآن به شمار میرود. او متوجه شد که تمام صد و سی رساله این مجموعه تفسیر اساسی آیات فرقان و نکات و نورانیت آن است؛ و دانست همین که رساله نور در عصری مملو از الحاد و عناد، حقایق قرآنی را در همه جا منتشر میسازد و هیچ کس یارای مقابله با آن را ندارد، ثابت میکند که استاد و مرجع و منبع و خورشید آن یعنی قرآن، کتابی آسمانیست و نمیتواند کلام بشر باشد. |
| Hem öyle bir tazelik ve gençlik ve şebabet ve garabet göstermiş ki on dört asır yaşadığı ve herkesin eline kolayca girdiği halde, şimdi nâzil olmuş gibi tazeliğini muhafaza ediyor. Her asır, kendine hitap ediyor gibi bir gençlikte görmüş. Her taife-i ilmiye, ondan her vakit istifade etmek için kesretle ve mebzuliyetle yanlarında bulundurdukları ve üslub-u ifadesine ittiba ve iktida ettikleri halde o, üslubundaki ve tarz-ı beyanındaki garabetini aynen muhafaza ediyor.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | حتی بیست و پنجمین کلام و قسمت پایانی مکتوب نوزدهم از رساله نور که تنها حجتی از صدها حجت آن است، به چهل وجه معجزه بودن قرآن را چنان اثبات میکند که هر مخاطبی نه تنها نمیتواند انتقاد و اعتراضی بر آن وارد کند بلکه در برابر اثبات آن متحیر میماند و با تقدیر از آن لب به سپاسگزاری میگشاید. |
| '''Beşincisi:''' Kur’an’ın bir cenahı mazide, bir cenahı müstakbelde. Kökü ve bir kanadı eski peygamberlerin ittifaklı hakikatleri olduğu ve bu onları tasdik ve teyid ettiği ve onlar dahi tevafukun lisan-ı haliyle bunu tasdik ettikleri gibi; öyle de evliya ve asfiya gibi ondan hayat alan semereleri ve hayattar tekemmülleriyle, şecere-i mübarekelerinin hayattar, feyizdar ve hakikat-medar olduğuna delâlet eden ve ikinci kanadının himayesi altında yetişen ve yaşayan velayetin bütün hak tarîkatları ve İslâmiyet’in bütün hakikatli ilimleri, Kur’an’ın ayn-ı hak ve mecma-ı hakaik ve câmiiyette misilsiz bir hârika olduğuna şehadet eder.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | مسافر، وجه اعجازی قرآن و این را که کلام حق خداوند است به رساله نور ارجاع داد و تنها با اشاره مختصری در عظمت کتاب الله به مطالعه چند نقطه زیر پرداخت: |
| '''Altıncısı:''' Kur’an’ın altı ciheti nuranidir, sıdk ve hakkaniyetini gösterir. Evet, altında hüccet ve bürhan direkleri, üstünde sikke-i i’caz lem’aları, önünde ve hedefinde saadet-i dâreyn hediyeleri, arkasında nokta-i istinadı vahy-i semavî hakikatleri, sağında hadsiz ukûl-ü müstakimenin delillerle tasdikleri, solunda selim kalplerin ve temiz vicdanların ciddi itminanları ve samimi incizabları ve teslimleri; Kur’an’ın fevkalâde, hârika, metin ve hücum edilmez bir kale-i semaviye-i arziye olduğunu ispat ettikleri gibi…
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''نقطه اول:''' همان طور که قرآن با تمام معجزات و با تمام حقایقش که دلیل بر حقانیتاش است یکی از معجزات محمد میباشد، محمد نیز با تمام معجزات و دلایل نبوت و کمالات علمی خود یکی از معجزات قرآن و حجت قاطعیست بر این که قرآن کلام خداست. |
| Altı makamdan dahi onun ayn-ı hak ve sadık olduğuna ve beşerin kelâmı olmadığına hem yanlış olmadığına imza eden:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''نقطه دوم:''' قرآن در این دنیا چنان نورانی و منشأ سعادت و حقیقتی ظاهر گردیده و در نفوس و قلوب و ارواح و عقول و حیات شخصی و اجتماعی و سیاسی انسانها چنان انقلابی ایجاد نموده است که در هر دقیقهی چهارده قرن گذشته، 6666 آیه آن با کمال احترام حداقل توسط 100 میلیون انسان قرائت شده و موجب تربیت انسانها و تزکیه نفوس و تصفیه قلوبشان گردیده است. قرآن موجب ترقی ارواح، نورانیت عقول و حیات و سعادت زندگانی بشر است. بیتردید چنین کتابی مثل و مانند ندارد و خارقالعاده و فوقالعاده و معجزه است. |
| Başta bu kâinatta daima güzelliği izhar, iyiliği ve doğruluğu himaye ve sahtekârları ve müfterileri imha ve izale etmek âdetini bir düstur-u faaliyet ittihaz eden bu kâinatın mutasarrıfı, o Kur’an’a âlemde en makbul en yüksek en hâkimane bir makam-ı hürmet ve bir mertebe-i muvaffakiyet vermesiyle onu tasdik ve imza ettiği gibi…
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''نقطه سوم:''' قرآن از زمان ظهور تا کنون دارای چنان بلاغتی بوده است که بر قصاید مشهورترین شاعران عصر که معلقات سبعه نامیده میشد و آن را با طلا بر دیوار کعبه مینگاشتند سایه افکند؛ طوری که دختر لبید هنگام پایین آوردن قصیده پدرش از دیوار کعبه میگفت: «در برابر آیات قرآن، هیچ ارزشی برای این قصیده باقی نماند.» |
| İslâmiyet’in menbaı ve Kur’an’ın tercümanı olan zatın aleyhissalâtü vesselâm herkesten ziyade ona itikad ve ihtiramı ve nüzulü zamanında uyku gibi bir vaziyet-i nâimanede bulunması ve sair kelâmları ona yetişememesi ve bir derece benzememesi ve ümmiyetiyle beraber gitmiş ve gelecek hakiki hâdisat-ı kevniyeyi gaybiyane, Kur’an ile tereddütsüz ve itminan ile beyan etmesi ve çok dikkatli gözlerin nazarı altında hiçbir hile, hiçbir yanlış vaziyeti görülmeyen o tercümanın, bütün kuvvetiyle Kur’an’ın her bir hükmüne iman edip tasdik etmesi ve hiçbir şey onu sarsmaması; Kur’an semavî, hakkaniyetli ve kendi Hâlık-ı Rahîm’inin mübarek kelâmı olduğunu imza ediyor.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> | | نیز ادیبی بدوی هنگامی که آیه فَاص۟دَع۟ بِمَا تُؤ۟مَرُ(<ref>پس آشکارا بیان کن آنچه را که بدان فرمان داده میشوی (که دعوت حق است) (حجر: 94).</ref>) را شنید به سجده افتاد، به او میگویند «مگر مسلمان شدهیی؟» و او پاسخ میدهد: «نه، من به احترام بلاغت این آیه سجده کردم.» |
| Hem nev-i insanın humsu, belki kısm-ı a’zamı, göz önünde ona müncezibane ve dindarane irtibatı ve hakikat-perestane ve müştakane kulak vermesi; ve çok emarelerin ve vakıaların ve keşfiyatın şehadetiyle, cin ve melek ve ruhanîlerin dahi tilaveti vaktinde pervane gibi hakperestane etrafında toplanması, Kur’an’ın kâinatça makbuliyetine ve en yüksek bir makamda bulunduğuna bir imzadır.
| |
| </div> | |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | هزاران پیشوا و ادیب برجسته و چهره درخشان علم بلاغت مانند عبدالقاهر جرجانی، سکاکی و زمخشری متفق القول نظر دادهاند که «بلاغت قرآن فوق طاقت بشر، و دست نایافتنیست.» |
| Hem nev-i beşerin umum tabakaları, en gabi ve âmîden tut tâ en zeki ve âlime kadar her birisi, Kur’an’ın dersinden tam hisse almaları ve en derin hakikatleri fehmetmeleri ve yüzlerle fen ve ulûm-u İslâmiyenin ve bilhassa şeriat-ı kübranın büyük müçtehidleri ve usûlü’d-din ve ilm-i kelâmın dâhî muhakkikleri gibi her taife kendi ilimlerine ait bütün hâcatını ve cevaplarını Kur’an’dan istihraç etmeleri, Kur’an menba-ı hak ve maden-i hakikat olduğuna bir imzadır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | قرآن هم چنین همواره ادیبان و بلیغان مغرور و خودخواه را به معارضه خوانده و با نشانه گرفتن رگ خودخواهی آنها به طرزی که غرورشان را از بین میبرد گفته است: «یا سورهیی مشابه قرآن بیاورید یا هلاکت و ذلت دنیا و آخرت را بپذیرید.» با این حال بلیغان معاند عصر نزول با رها کردن معارضه یعنی راه کوتاهِ آوردن فقط یک سوره، راه طولانیتر یعنی به خطر انداختن جان و مالشان را اختیار کردند و این ثابت میکند که طی طریق در آن راه کوتاه غیرممکن بوده است. |
| Hem edebiyatça en ileri bulunan Arap edibleri –İslâmiyet’e girmeyenler– şimdiye kadar muarazaya pek çok muhtaç oldukları halde Kur’an’ın i’cazından yedi büyük vechi varken, yalnız bir tek vechi olan belâgatının (tek bir surenin) mislini getirmekten istinkâfları ve şimdiye kadar gelen ve muaraza ile şöhret kazanmak isteyen meşhur beliğlerin ve dâhî âlimlerin onun hiçbir vech-i i’cazına karşı çıkamamaları ve âcizane sükût etmeleri; Kur’an, mu’cize ve tâkat-i beşerin fevkinde olduğuna bir imzadır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | دوستداران قرآن به شوق تشبُّه به آن، و دشمنان قرآن به قصد مقابله و انتقاد، تاکنون میلیونها کتاب نوشتهاند و این امر با ترقی افکار هم چنان بیشتر هم شده است، اما هیچ یک از این کتابها به قرآن نمیرسد و اگر یک فرد عامی نیز به آیات قرآن گوش فرا دهد خواهد گفت: «قرآن شبیه هیچ کدام از این کتابها نیست، و در مرتبه آنها قرار ندارد.» طبیعیست که قرآن یا باید پایینتر از کتابهای مذکور باشد یا بالاتر از همه آنها. هیچ فرد، هیچ کافر و حتی هیچ احمقی نمیتواند بگوید قرآن پایینتر از همه آن کتابهاست، پس باید گفت بلاغت قرآن فوق بلاغت همه کتابهای دیگر است. |
| Evet, bir kelâm “Kimden gelmiş ve kime gelmiş ve ne için?” denilmesiyle kıymeti ve ulviyeti ve belâgatı tezahür etmesi noktasından Kur’an’ın misli olamaz ve ona yetişilemez.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> | | فردی آیه سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِى السَّمٰوَاتِ وَال۟اَر۟ضِ (<ref> هر آنچه در آسمانها و زمین است، خدای را تسبیح و تقدیس میکنند. (حدید:1)</ref>) را قرائت کرد و گفت چیزی که حکایت از خارقالعاده بودن بلاغتش کند نمیبینم. به او گفتند: «تو هم مانند همان جهانگرد، عازم دوره صدر اسلام شو و آیه را در آن زمان بشنو.» او نیز در عالم خیال، خود را در آن زمان و پیش از نزول قرآن تجسم کرد. |
| Çünkü Kur’an, bütün âlemlerin Rabb’i ve Hâlık’ının hitabı ve konuşması ve hiçbir cihette taklidi ve tasannuu ihsas edecek bir emare bulunmayan bir mükâlemesi ve bütün insanların belki bütün mahlukatın namına mebus ve nev-i beşerin en meşhur ve namdar muhatabı bulunan ve o muhatabın kuvvet ve vüs’at-i imanı, koca İslâmiyet’i tereşşuh edip sahibini Kab-ı Kavseyn makamına çıkararak muhatab-ı Samedaniyeye mazhariyetle nüzul eden ve saadet-i dâreyne dair ve hilkat-i kâinatın neticelerine ve ondaki Rabbanî maksatlara ait mesaili ve o muhatabın bütün hakaik-i İslâmiyeyi taşıyan en yüksek ve en geniş olan imanını beyan ve izah eden ve koca kâinatın bir harita, bir saat, bir hane gibi her tarafını gösterip, çevirip onları yapan sanatkârı tavrıyla ifade ve talim eden Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın elbette mislini getirmek mümkün değildir ve derece-i i’cazına yetişilmez.
| |
| </div> | |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | دید موجودات عالم پریشان، ظلمانی، بیروح و بدون شعور و وظیفهاند؛ و در فضایی خالی و بیحد و حدود و در دنیایی بیقرار و فانی به سر میبرند. در آن وضع آیه مزبور را شنید و مشاهده کرد که این آیه بر ر |
| Hem Kur’an’ı tefsir eden ve bir kısmı otuz kırk hattâ yetmiş cilt olarak birer tefsir yazan yüksek zekâlı, müdakkik, binlerle mütefennin ulemanın, senetleri ve delilleriyle beyan ettikleri Kur’an’daki hadsiz meziyetleri ve nükteleri ve hâsiyetleri ve sırları ve âlî manaları ve umûr-u gaybiyenin her nevinden kesretli gaybî ihbarları izhar ve ispat etmeleri ve bilhassa Risale-i Nur’un yüz otuz kitabının her biri Kur’an’ın bir meziyetini, bir nüktesini kat’î bürhanlarla ispat etmesi ve bilhassa Mu’cizat-ı Kur’aniye Risalesi; şimendifer ve tayyare gibi medeniyetin hârikalarından çok şeyleri Kur’an’dan istihraç eden Yirminci Söz’ün İkinci Makamı ve Risale-i Nur’a ve elektriğe işaret eden âyetlerin işaratını bildiren İşarat-ı Kur’aniye namındaki Birinci Şuâ ve huruf-u Kur’aniye ne kadar muntazam, esrarlı ve manalı olduğunu gösteren Rumuzat-ı Semaniye namındaki sekiz küçük risaleler ve Sure-i Feth’in âhirki âyeti beş vecihle ihbar-ı gaybî cihetinde mu’cizeliğini ispat eden küçük bir risale gibi Risale-i Nur’un her bir cüzü, Kur’an’ın bir hakikatini, bir nurunu izhar etmesi; Kur’an’ın misli olmadığına ve mu’cize ve hârika olduğuna ve bu âlem-i şehadette âlem-i gaybın lisanı ve bir Allâmü’l-guyub’un kelâmı bulunduğuna bir imzadır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | وی کاینات و سیمای دنیا چنان صحنهیی به نمایش گذاشت و (چهرهی کائنات) را چنان نورانی کرد، که این نطق ازلی و این فرمان سرمدی درسی شد برای ذی شعوران تمامی اعصار. آیه مذکور نشان میدهد که عالم هستی، مسجدی کبیر است و خداوند عموم مخلوقات و در رأس همه، آسمانها و زمین را با حیاتی که به آنها عطا کرده است به ذکر و تسبیح واداشته، و هریک در انجام وظیفه خویش، پر جنب و جوش، مسرور و خرسندند. این بود که پی به درجه بلاغت آیه برد و آیات دیگر قرآن را در قیاس با همان آیه مشاهده نمود و دید زمزمه بلاغت قرآن بر نیمی از زمین و یک پنجم نوع بشر استیلا دارد و شکوه سلطنت کتاب خدا در طول چهارده قرن با کمال احترام و بدون وقفه ادامه یافته است. مسافر در این جا حکمتی از هزاران حکمت قرآنی را دریافت. |
| İşte altı noktada ve altı cihette ve altı makamda işaret edilen, Kur’an’ın mezkûr meziyetleri ve hâsiyetleri içindir ki haşmetli hâkimiyet-i nuraniyesi ve azametli saltanat-ı kudsiyesi, asırların yüzlerini ışıklandırarak zemin yüzünü dahi bin üç yüz sene tenvir ederek kemal-i ihtiramla devam etmesi hem o hâsiyetleri içindir ki Kur’an’ın her bir harfi, hiç olmazsa on sevabı ve on hasenesi olması ve on meyve-i bâki vermesi, hattâ bir kısım âyâtın ve surelerin her bir harfi, yüz ve bin ve daha ziyade meyve vermesi ve mübarek vakitlerde her harfin nuru ve sevabı ve kıymeti ondan yüzlere çıkması gibi kudsî imtiyazları kazanmış diye dünya seyyahı anladı ve kalbine dedi:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''نقطه چهارم:''' حلاوت قرآن چنان مبتنی بر حقیقت است که تکرارهایش برخلاف تکرار هر چیزِ دلنشین که بالاخره موجب خستگی میشود، نه تنها فرد قاری را بیزار نمیکند بلکه برای هرکس که دل مرده و بیذوق نباشد، تکرار تلاوت، حلاوت بیشتری را ایجاد میکند. این امر از زمانهای گذشته تاکنون برای همه امر مسلّمی بوده و به شکل ضرب المثل درآمده است. |
| İşte böyle her cihetle mu’cizatlı bu Kur’an; surelerinin icmaıyla ve âyâtının ittifakıyla ve esrar ve envarının tevafukuyla ve semerat ve âsârının tetabukuyla bir tek Vâcibü’l-vücud’un vücuduna ve vahdetine ve sıfât ve esmasına deliller ile ispat suretinde öyle şehadet etmiş ki bütün ehl-i imanın hadsiz şehadetleri, onun şehadetinden tereşşuh etmişler.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | نیز چنان تازگی و طراوت و شادابی دارد که به رغم گذشت چهارده قرن از نزولش و سهولتی که در به دست آوردن این کتاب آسمانی وجود دارد، گویی همین حالا نازل شده است، و مردمان هر عصر این طراوت را طوری احساس میکردهاند که گویی قرآن آنها را مورد خطاب قرار میدهد. هر گروهِ علمی برای استفاده از قرآن در همه اوقات، همواره این کتاب را نزد خود داشته و از اسلوب بیان آن پیروی نمودهاند؛ با این حال قرآن اسلوب و روش مذکور و غرابت موجود در طرز بیانش را همواره محفوظ داشته است. |
| İşte bu yolcunun Kur’an’dan aldığı ders-i tevhid ve imana kısa bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın on yedinci mertebesinde''' böyle
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ ال۟وَاحِدُ ال۟اَحَدُ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهِ ال۟قُر۟اٰنُ ال۟مُع۟جِزُ ال۟بَيَانِ اَل۟مَق۟بُولُ ال۟مَر۟غُوبُ لِاَج۟نَاسِ ال۟مَلَكِ وَ ال۟اِن۟سِ وَ ال۟جَانِّ اَل۟مَق۟رُوءُ كُلُّ اٰيَاتِهٖ فٖى كُلِّ دَقٖيقَةٍ بِكَمَالِ ال۟اِح۟تِرَامِ بِاَل۟سِنَةِ مِأٰتِ مِل۟يُونٍ مِن۟ نَو۟عِ ال۟اِن۟سَانِ اَلدَّائِمُ سَل۟طَنَتُهُ ال۟قُد۟سِيَّةُ عَلٰى اَق۟طَارِ ال۟اَر۟ضِ وَ ال۟اَك۟وَانِ وَ عَلٰى وُجُوهِ ال۟اَع۟صَارِ وَ الزَّمَانِ وَ ال۟جَارٖى حَاكِمِيَّتُهُ ال۟مَع۟نَوِيَّةُ النُّورَانِيَّةُ عَلٰى نِص۟فِ ال۟اَر۟ضِ وَ خُم۟سِ ال۟بَشَرِ فٖى اَر۟بَعَةَ عَشَرَ عَص۟رًا بِكَمَالِ ال۟اِح۟تِشَامِ . وَ كَذَا : شَهِدَ وَ بَر۟هَنَ بِاِج۟مَاعِ سُوَرِهِ ال۟قُد۟سِيَّةِ السَّمَاوِيَّةِ وَ بِاِتِّفَاقِ اٰيَاتِهِ النُّورَانِيَّةِ ال۟اِلٰهِيَّةِ وَ بِتَوَافُقِ اَس۟رَارِهٖ وَ اَن۟وَارِهٖ وَ بِتَطَابُقِ حَقَائِقِهٖ وَ ثَمَرَاتِهٖ وَ اٰثَارِهٖ بِال۟مُشَاهَدَةِ وَ ال۟عِيَانِ denilmiştir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''نقطه پنجم:''' یک بال قرآن در گذشته است و بال دیگرش در آینده؛ ریشه این کتاب آسمانی بر حقیقت انبیا استوار است و آنها را تصدیق و تأیید میکند؛ آنان نیز بالاتفاق و به زبان حال او را تأیید میکنند. به همین صورت، اولیا و اصفیایی که ثمرات آن محسوب شده، حیات خود را از آن میگیرند. و تکاملی مبتنی بر حیات داشتهاند، نشان میدهند که شجره مبارکهشان دارای حیات و فیض است و مبتنی بر حقیقت میباشد. همه طریقتهای حقه ولایت که زیر بال دوم کتاب الله بالیدهاند و همه علوم حقیقی اسلام، گواهی هستند بر این که قرآن عین حق، مجمع حقایق و در جامعیت امر خارقالعاده بیمثل و مانندیست. |
| Sonra bir fakir insana değil fâni ve muvakkat bir tarlayı, bir haneyi, belki koca kâinatı ve dünya kadar bir mülk-ü bâkiyi kazandıran ve bir fâni adama ebedî bir hayatın levazımatını bulduran ve ecelin darağacını bekleyen bir bîçareyi idam-ı ebedîden kurtaran ve saadet-i sermediyenin hazinesini açan en kıymettar sermaye-i insaniyenin iman olduğunu bilen mezkûr misafir ve hayat yolcusu, kendi nefsine dedi ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''نقطه ششم:''' شش جهت قرآن نورانیست و صدق و حقانیتش را نشان میدهد. آری، ستونهای حجت و برهانِ تحت قرآن، لمعات اعجازآمیزِ فوق آن، هدایای مرتبط با سعادت دو عالم که در جلو و هدف قرآن قرار دارد، حقایق وحی آسمانی که نقطه استناد ظَهر قرآن میباشد، تصدیق مُدلَّلِ عقول مستقیم بیمنتهایی که در جانب راست قرآن هست و اطمینان جدی و انجذاب و تسلیم صمیمی وجدانهای پاک و قلبهای سلیم که در جانب چپ آن قرار دارد اثبات میکند که قرآن قلعهیی آسمانی و زمینی، قلعهیی فوقالعاده، خارقالعاده، محکم و غیرقابل نفوذ است؛ |
| “Haydi, ileri! İmanın hadsiz mertebelerinden bir mertebe daha kazanmak için '''kâinatın heyet-i mecmuası'''na müracaat edip o da ne diyor, dinlemeliyiz; erkânından ve eczasından aldığımız dersleri tekmil ve tenvir etmeliyiz.” diye Kur’an’dan aldığı geniş ve ihatalı bir dürbün ile baktı, gördü:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | با توجه به شش مقام مذکور، از کسانی که بر صادق و عین حق بودن قرآن مهر تأیید زدهاند؛ |
| Bu kâinat, o kadar manidar ve muntazamdır ki mücessem bir kitab-ı Sübhanî ve cismanî bir Kur’an-ı Rabbanî ve müzeyyen bir saray-ı Samedanî ve muntazam bir şehr-i Rahmanî suretinde görünüyor. O kitabın bütün sureleri, âyetleri ve kelimatları, hattâ harfleri ve babları ve fasılları ve sayfaları ve satırları, umumunun her vakit manidarane mahv ve ispatları ve hakîmane tağyir ve tahvilleri; icma ile bir Alîm-i külli şey’in ve bir Kadîr-i külli şey’in ve bir musannifin, her şeyde her şeyi gören ve her şeyin her şeyi ile münasebetini bilen, riayet eden bir Nakkaş-ı Zülcelal’in ve bir Kâtib-i Zülkemal’in vücudunu ve mevcudiyetini bilbedahe ifade ettikleri gibi bütün erkân ve envaıyla ve ecza ve cüz’iyatıyla ve sekeneleri ve müştemilatıyla ve vâridat ve masarifatıyla ve onlarda maslahatkârane tebdilleriyle ve hikmet-perverane tecdidleriyle, bi’l-ittifak hadsiz bir kudret ve nihayetsiz bir hikmetle iş gören âlî bir ustanın ve misilsiz bir Sâni’in mevcudiyetini ve vahdetini bildiriyorlar. Ve kâinatın azametine münasip iki büyük ve geniş hakikatin şehadetleri, kâinatın bu büyük şehadetini ispat ediyorlar.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | و اینکه کلام بشر نبوده و اشتباه در آن جایی ندارد را امضا کردهاند؛ ابتدا متصرف کاینات میباشد. کسی که دایماً اظهار زیباییها و حمایت از خوبیها و درستیها و امحای فریبکاران و مفتریان را دستورالعملی برای فعالیت قرار داده است. او همانطور که با دادن مقبولترین و والاترین و حاکمانهترین مقام حرمت و مرتبهی موفقیت به قرآن، آن را امضاء و تصدیق میکند؛ |
| '''Birinci Hakikat:''' Usûlü’d-din ve ilm-i kelâmın dâhî ulemasının ve hükema-i İslâmiyenin gördükleri ve hadsiz bürhanlarla ispat ettikleri “'''hudûs'''” ve “'''imkân'''” hakikatleridir. Onlar demişler ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | پیامبر اسلام نیز بهعنوان منبع و ترجمان قرآن، و باتوجه به اینکه در هنگام نزول (قرآن) در وضعیت شبیه به خواب بهسر میبُرد، و باتوجه به اینکه سایر کلامهایش شبیه به قرآن نبوده و به آن نمیرسد، بر حقانیت قرآن امضا میزند. و با وجود امّی بودن، حقایق آفرینش گذشته و آینده را بهطور اطمینانبخشی با قرآن بیان میکند. و ترجمانی که از آن زیر نظر چشمان تیزبین هیچگونه خطایی دیده نشد. با تمام قوایش به تمام احکام قرآن ایمان آورده و تصدیق کرده و هیچ چیزی باعث تزلزل او نشد. بدین ترتیب او بر حقانیت قرآن و این که کلام مبارک خالق رحیمش میباشد مهر تأیید میزند. |
| “Madem âlemde ve her şeyde tagayyür ve tebeddül var; elbette fânidir, hâdistir, kadîm olamaz. Madem hâdistir, elbette onu ihdas eden bir Sâni’ var. Ve madem her şeyin zatında vücudu ve ademi, bir sebep bulunmazsa müsavidir; elbette vâcib ve ezelî olamaz. Ve madem muhal ve bâtıl olan devir ve teselsül ile birbirini icad etmek mümkün olmadığı kat’î bürhanlarla ispat edilmiş. Elbette öyle bir Vâcibü’l-vücud’un mevcudiyeti lâzımdır ki naziri mümteni, misli muhal ve bütün maadası mümkün ve mâsivası mahluku olacak.”
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | یک پنجم نوع بشر و شاید بخش اعظم آنها در مقابل همه دیدگان، با قرآن ارتباطی توأم با دینداری و حقیقت پرستی و محبت دارند و به آیات الهی آن مشتاقانه گوش فرا میدهند؛ علاوه بر این، براساس گواهی بسیاری از نشانهها و وقایع و کشفیات حتی جن و ملک و موجودات روحانی نیز هنگام تلاوت قرآن توسط پیامبر، چون پروانه، حق پرستانه گرد او جمع میشدند؛ و این تأیید دیگریست بر این نکته که قرآن در سراسر عالم از مقبولیت برخوردار است و در رفیعترین مقام و مرتبه قرار دارد. |
| Evet, '''hudûs''' hakikati kâinatı istila etmiş. Çoğunu göz görüyor, diğer kısmını akıl görüyor. Çünkü gözümüzün önünde her sene güz mevsiminde öyle bir âlem vefat eder ki her birisinin hadsiz efradı bulunan ve her biri zîhayat bir kâinat hükmünde olan yüz bin nevi nebatat ve küçücük hayvanat, o âlem ile beraber vefat ederler. Fakat o kadar intizam ile bir vefattır ki haşir ve neşirlerine medar olan ve rahmet ve hikmetin mu’cizeleri, kudret ve ilmin hârikaları bulunan çekirdekleri ve tohumları ve yumurtacıkları baharda yerlerinde bırakıp defter-i a’mallerini ve gördükleri vazifelerin programlarını onların ellerine vererek Hafîz-i Zülcelal’in himayesi altında, hikmetine emanet eder; sonra vefat ederler.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | عموم طبقات نوع بشر از نادانترین و جاهلترینشان تا داناترین و عالمترین آنها، همه از دروس قرآنی سهم خود را اخذ میکنند و عمیقترین حقایق الهی را درمی یابند و مجتهدان بزرگِ صدها فن و دانش اسلامی و مخصوصاً دانایان شریعت کبری، و گروههایی چون محققان اصول دین و علم کلام، همه نیازهای مرتبط با علم خویش و پاسخهای مورد نظرشان را از قرآن استخراج میکنند و این نشان میدهد که قرآن معدن حقیقت و مرجعی الهیست. |
| Ve bahar mevsiminde, haşr-i a’zamın yüz bin misali ve numune ve delilleri hükmünde olarak o vefat eden ağaçlar ve kökler ve bir kısım hayvancıklar, aynen ihya ve diriliyorlar. Ve bir kısmının dahi kendi yerlerinde emsalleri ve aynen onlara benzeyenleri icad ve ihya olunuyor. Ve geçen baharın mevcudatı, işledikleri amellerin ve vazifelerin sahifelerini ilanat gibi neşredip وَاِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟ âyetinin bir misalini gösteriyorlar.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | نیز آن دسته از ادیبان عرب که از نظر ادبی در مراتب بسیار بالایی هستند (منظور ادیبان غیر مسلمان است) به رغم احتیاجی که تا امروز به معارضه داشتهاند، با این که اعجاز قرآن دارای وجوه هفتگانهییست که بلاغت یکی از آنهاست، از آوردن فقط یک سوره مشابه خودداری کردهاند. بلاغت پیشه گان مشهور و دانشمندان نابغهیی که تا امروز پا به عرصه هستی گذاشته و درصدد کسب شهرت به واسطه معارضه بودهاند به هیچ وجه قادر به مقابله با وجه اعجازی قرآن نبوده و ناچار سکوت کردهاند. این نکته نیز نشان میدهد قرآن معجزه الهیست و فوق طاقت بشر میباشد. |
| Hem heyet-i mecmua cihetinde, her güzde ve her baharda büyük bir âlem vefat eder ve taze bir âlem vücuda gelir. Ve o vefat ve hudûs, o kadar muntazam cereyan ediyor ve o vefat ve hudûsta, gayet intizam ve mizanla o kadar nevilerin vefiyatları ve hudûsları oluyor ki güya dünya öyle bir misafirhanedir ki zîhayat kâinatlar ona misafir olurlar ve seyyah âlemler ve seyyar dünyalar ona gelirler, vazifelerini görürler, giderler.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آری بلاغت، برتری و ارزش هر کلام با پاسخ به این سؤالها روشن میشود: کلام چه کسیست؟ خطاب به چه کسانیست؟ و چرا بیان شده است؟ لذا هیچ کلامی نمیتواند مشابه کلام قرآن گردد و به مرتبه آن برسد، |
| İşte, bu dünyada böyle hayattar dünyaları ve vazifedar kâinatları kemal-i ilim ve hikmet ve mizanla ve muvazene ve intizam ve nizamla ihdas ve icad edip Rabbanî maksatlarda ve İlahî gayelerde ve Rahmanî hizmetlerde kadîrane istimal ve rahîmane istihdam eden bir Zat-ı Zülcelal’in vücub-u vücudu ve hadsiz kudreti ve nihayetsiz hikmeti, bilbedahe güneş gibi akıllara görünüyor. “Hudûs” mesailini Risale-i Nur’a ve muhakkikîn-i kelâmiyenin kitaplarına havale ile o bahsi kapıyoruz.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | زیرا قرآن خطاب و سخن خالق و پروردگار همه جهانهاست، مکالمهییست که به هیچ وجه نمیتوان تقلید و تصنع را در آن احساس نمود؛ این کتاب بر فردی نازل شده است که به نام همه انسانها و بلکه همه موجودات مبعوث گردیده و نامدارترین و مشهورترین مخاطب نوع بشر میباشد؛ قدرت و وسعت ایمان او موجب پیدایش اسلام عزیز شد و باعث گردید به مقام قاب قوسین برسد و مظهر خطاب صمدیت گردد. قرآن مسایل مربوط به سعادت دوجهان و نتایج آفرینش عالم هستی و مقاصد ربّانی موجود در آن را دربرمی گیرد و ایمان فراخ و عالی مخاطب مذکور را که حامل حقیقت اسلام است بیان میدارد و تبیین میکند. قرآن معجز بیان، هر سوی عالم کبیر را چون نقشه، ساعت یا خانهیی به نمایش میگذارد و با چرخاندنش صانع و آفریدگارش را به انسان میشناساند. بیشک آوردن مشابه چنین کتابی امکان ندارد و نمیتوان به درجه اعجاز آن دست یافت. |
| Amma '''imkân''' ciheti ise o da kâinatı istila ve ihata etmiş. Çünkü görüyoruz ki her şey, küllî ve cüz’î bulunsun, büyük ve küçük olsun arştan ferşe, zerrattan seyyarata kadar her mevcud; mahsus bir zat ve muayyen bir suret ve mümtaz bir şahsiyet ve has sıfatlar ve hikmetli keyfiyetler ve maslahatlı cihazlar ile dünyaya gönderiliyor. Halbuki o mahsus zata ve o mahiyete, hadsiz imkânat içinde o hususiyeti vermek... Hem suretler adedince imkânlar ve ihtimaller içinde o nakışlı ve farikalı ve münasip o muayyen sureti giydirmek... Hem hemcinsinden olan eşhasın miktarınca imkânlar içinde çalkanan o mevcuda, o lâyık şahsiyeti imtiyazla tahsis etmek... Hem sıfatların nevileri ve mertebeleri sayısınca imkânlar ve ihtimaller içinde şekilsiz ve mütereddid bulunan o masnua, o has ve muvafık, maslahatlı sıfatları yerleştirmek… Hem hadsiz yollar ve tarzlarda bulunması mümkün olması noktasında hadsiz imkânat ve ihtimalat içinde mütehayyir, sergerdan, hedefsiz o mahluka, o hikmetli keyfiyetleri ve inayetli cihazları takmak ve teçhiz etmek…
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | هزاران دانشمند هوشمندِ دقیق که قرآن را تفسیر کردهاند و سی، چهل، یا هفتاد جلد کتاب نوشتهاند، با سند و دلیل بیان داشته و اثبات کردهاند که قرآن حاوی مزیّتهای بیشمار، نکتهها، خاصیتها، اسرار، معانی عالی و کثیری از انواع مسایل و خبرهای غیبیست؛ به ویژه هر کدام از صد و سی رساله مجموعه رسایل نور مزیت و نکتهیی از قرآن را با براهین قطعی به اثبات رسانده و مخصوصاً رساله معجزات قرآنیه و مقام دوم کلام بیستم که از استخراج مسایل فوقالعاده بسیاری چون قطار و هواپیما از قرآن بحث میکند؛ یا شعاع اول که «اشارات قرآنی» نامیده میشود و با اشارات قرآنی به رساله نور و نیروی الکتریسته میپردازد، یا هشت رساله کوچک به نام «رموزات ثمانیه» که نشان میدهد حروف قرآنی تا چه حد دقیق و اسرارآمیز و بامعناست، یا رساله کوچک دیگری که اعجاز آیه پایانی سوره فتح را از نظر اخبار غیبی به پنج وجه اثبات میکند؛ هر جزء رساله نور به همین ترتیب حقیقتی از حقایق قرآن و نوری از انوارش را اظهار میدارد؛ اینها تأییدیست بر این نکته که قرآن مثل و مانندی ندارد، و معجزهیی خارقالعاده است، لسان عالم غیب در عالم شهادت، و کلام علام الغیوب میباشد. |
| Elbette küllî ve cüz’î bütün mümkinat adedince ve her mümkünün mezkûr mahiyet ve hüviyet, heyet ve suret, sıfat ve vaziyetinin imkânatı adedince tahsis edici, tercih edici, tayin edici, ihdas edici bir Vâcibü’l-vücud’un vücub-u vücuduna ve hadsiz kudretine ve nihayetsiz hikmetine ve hiçbir şey ve hiçbir şe’n ondan gizlenmediğine ve hiçbir şey ona ağır gelmediğine ve en büyük bir şey en küçük bir şey gibi ona kolay geldiğine ve bir baharı bir ağaç kadar ve bir ağacı bir çekirdek kadar suhuletle icad edebildiğine işaretler ve delâletler ve şehadetler, imkân hakikatinden çıkıp kâinatın bu büyük şehadetinin bir kanadını teşkil ederler.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به دلیل مزایا و خواص مذکورِ مورد اشاره قرآن در شش نکته، شش جهت و شش مقام است که حاکمیت نورانی باشکوه و سلطنت قدسی باعظمتش چهره اعصار را درخشان نموده و نمای روی زمین را هزار و سیصد سال است که روشنایی بخشیده و با کمال حرمت و احترام تا امروز ادامه یافته است. به دلیل همان خواص است که هر حرف قرآن دست کم ده ثواب و ده حسنه دارد و ده ثمره ماندگار نتیجه میدهد، حتی هر یک از حروف برخی آیات و سورهها صد میوه و ثمره و شاید هزار و شاید بیش از آن نتیجه میدهد و در اوقات مبارک نورانیت و ثواب و ارزش هر حرف دهها و صدها برابر میشود. سیاح جهانگرد ما وقتی دانست که به این ترتیب قرآن چنین امتیازات قدسی دارد، خطاب به قلب خویش گفت: |
| Kâinatın şehadetini, her iki kanadı ve iki hakikatiyle Risale-i Nur eczaları ve bilhassa Yirmi İkinci ve Otuz İkinci Sözler ve Yirminci ve Otuz Üçüncü Mektuplar tamamıyla ispat ve izah ettiklerinden onlara havale ederek bu pek uzun kıssayı kısa kestik.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | قرآنی که از هر نظر دارای چنین معجزاتیست به واسطه اجماع سورهها، اتفاق آیات، توافق اسرار و انوار، و تطابق آثار و ثمراتش بر وجود و وحدت و اسما و صفاتِ تنها یک واجب الوجود چنان شهادتِ اثباتی دارد که گواهی و شهادت همه اهل ایمان از آن سرچشمه میگیرد. |
| Kâinatın heyet-i mecmuasından gelen büyük ve küllî şehadetin ikinci kanadını ispat eden:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به عنوان اشارهی اجمالی به درس توحید و ایمان که مسافر از قرآن فراگرفت '''در مرتبه هفدهم نخستین''' مقام گفته شده است: |
| '''İkinci Hakikat:''' Bu mütemadiyen çalkanan inkılablar ve tahavvülatlar içinde vücudunu ve hizmetini ve zîhayat ise hayatını muhafazaya ve vazifesini yerine getirmeye çalışan mahlukatta, kuvvetlerinin bütün bütün haricinde bir '''teavün hakikati''' görünüyor. | | |
| </div>
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الوَاجِبُ الوُجُودِ اَلوَاحِدُ الاَحَدُ الَّذِی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِةِ القُرآنُ المُعجِزُ البَیَانِ، المَقبُولُ المَرغُوبُ لاَجنَاسِ المَلَکِ وَ الاِنسِ وَ الجَانِّ، اَلمَقرُوءُ کُلُّ آیَاتِهِ فِی کُلِّ دَقِیقَةٍ بِکَمَالِ الاِحتِرَام،ِ بِالَسِنِة مِاتِ مِلیُونٍ مِن نَوع الاِنسَانِ، الدَّائِمُ سَلطَنَتُةُ القُدسِیَّةُ عَلی اَقطَارِ الاَرضِ وَ الاَکوَانِ، وَ عَلی وُجُوهِ الاَعصَارِ وَ الزَّمَانِ، وَ الجَارِی حَاکِمِیَّتُهُ المَعنَویَّةُ النُّورَانیَّةُ عَلی نِصفِ الاَرضِ وَ خُمسِ البَشَرِ فِی اَربَعَةَ عَشَرَ عَصراً بِکَمَالِ الاِحتِشَامِ... وَ کَذَا شَهِدَ وَ بَرهَنَ بِاجمَاعِ سُوَرِهِ القُدسیَّةِ السَّمَاوِیَّةِ، وَ بِاتِّفَاقِ آیَاتِهِ النُّورَانیَّةِ الالهیَّةِ، وَ بِتَوافُقِ اَسرَارِهِ وَ انوَارِهِ وَ بِتَطَابُقِ حَقَائِقِهِ وَ ثَمَرَاتِهِ وَ آثَارِهِ بِالمُشَاهَدَةِ وَ العَیَانِ.» |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آنگاه مسافرِ طریق حیات که دریافته بود ایمان به جای خانه و مزرعهیی فانی و گذرا، عالمی بزرگ و مُلک ماندگاری به عظمت جهان را نصیب انسان درمانده میکند، و لوازم حیاتی جاودانه را در اختیار این موجود فانی میگذارد، و فرد بیچارهیی را که در انتظار چوبه دار اجل است از مرگ ابدی نجات میدهد و درهای خزانه سرمدی را به رویش میگشاید، او که دانسته بود قیمتیترین سرمایه انسانی ایمان است، خطاب به نفس خویش گفت: |
| Mesela, unsurları zîhayatın imdadına, hususan bulutları nebatatın mededine ve nebatatı dahi hayvanatın yardımına ve hayvanat ise insanların muavenetine ve memelerin kevser gibi sütleri, yavruların beslenmelerine ve zîhayatların iktidarları haricindeki pek çok hâcetleri ve erzakları, umulmadık yerlerden onların ellerine verilmesi, hattâ zerrat-ı taamiye dahi hüceyrat-ı bedeniyenin tamirine koşmaları gibi teshir-i Rabbanî ile ve istihdam-ı Rahmanî ile hakikat-i teavünün pek çok misalleri doğrudan doğruya, bütün kâinatı bir saray gibi idare eden bir Rabbü’l-âlemîn’in umumî ve rahîmane rububiyetini gösteriyorlar.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «باید پیش رفت، برای کسب مرتبه دیگری از مراتب ایمان باید به '''هیأت مجموعه کائنات''' رجوع کرد و سخنان آن را شنید. باید درسهایی را که از ارکان و اجزای هستی گرفتهایم تکمیل کنیم.» آن گاه با دوربینی پرقدرت و فراگیر که از قرآن به دست آورده بود نگاه کرد و دید: |
| Evet, camid ve şuursuz ve şefkatsiz olan ve birbirine şefkatkârane, şuurdarane vaziyet gösteren muavenetçiler, elbette gayet Rahîm ve Hakîm bir Rabb-i Zülcelal’in kuvvetiyle, rahmetiyle, emriyle yardıma koşturuluyorlar.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | کائنات چنان معنادار و منظم است که چون کتابی سبحانی و مجسم، قرآنی ربّانی و جسمانی، سرایی صمدانی و تزیین شده و شهری رحمانی و زیبا دیده میشود. همه سورهها و آیات و کلمات و حتی حروف این کتاب و بابها و فصلها و صفحات و سطرها، و محو و اثباتهای معنادار و تغییر و تحوّلهای حکیمانه همیشگیاش، بالاجماع و بالبداهه بر هستی علیم کل شی، قدیر کل شی، مصنّف، نقاش ذوالجلال و کاتب ذوالکمالی که هر چیز را در هر چیز میبیند و مناسبات هر چیز را با چیزهای دیگر میداند و میسنجد، دلالت دارد؛ دانست که کائنات با انواع و ارکان و اجزا و جزئیات و سکنه و ورودی و خروجیهایش، بر موجودیت و وحدت صانعی بیمانند و خالقی متعالی دلالت میکند، آفریدگاری که با قدرتی لایتناهی و حکمتی بیمنتها و تغییرات مصلحتی و آفرینشهای مکرر و حکیمانه کار میکند. گواهی دو حقیقت بزرگ و فراگیر و مناسب با عظمت کائنات، اثبات کننده شهادت بزرگ کائنات به شرح زیر میباشد: |
| İşte kâinatta cari olan teavün-ü umumî, seyyarattan tâ zîhayatın aza ve cihazat ve zerrat-ı bedeniyesine kadar kemal-i intizamla cereyan eden muvazene-i âmme ve muhafaza-i şâmile ve semavatın yaldızlı yüzünden ve zeminin ziynetli yüzünden tâ çiçeklerin süslü yüzlerine kadar kalem gezdiren tezyin ve Kehkeşan’dan ve manzume-i şemsiyeden tâ mısır ve nar gibi meyvelere kadar hükmeden tanzim ve güneş ve kamerden ve unsurlardan ve bulutlardan tâ bal arılarına kadar memuriyet veren tavzif gibi pek büyük hakikatlerin büyüklükleri nisbetindeki şehadetleri, kâinatın şehadetinin ikinci kanadını ispat ve teşkil ederler. Madem Risale-i Nur bu büyük şehadeti ispat ve izah etmiş, biz burada bu kısacık işaretle iktifa ederiz.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''حقیقت نخست:''' با حدوث و امکان مرتبط است که مورد نظر علمای هوشمند اصول دین و علم کلام و حکمای مسلمان میباشد و آن را با براهین متعدد به اثبات رساندهاند، آنها گفتهاند: |
| İşte dünya seyyahının kâinattan aldığı ders-i imanîye kısa bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın on sekizinci mertebesinde''' böyle
| |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ ال۟مُم۟تَنِعُ نَظٖيرُهُ اَل۟مُم۟كِنُ كُلُّ مَاسِوَاهُ ال۟وَاحِدُ ال۟اَحَدُ الَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ هٰذِهِ ال۟كَائِنَاتُ ال۟كِتَابُ ال۟كَبٖيرُ ال۟مُجَسَّمُ وَ ال۟قُر۟اٰنُ ال۟جِس۟مَانِىُّ ال۟مُعَظَّمُ وَ ال۟قَص۟رُ ال۟مُزَيَّنُ ال۟مُنَظَّمُ وَ ال۟بَلَدُ ال۟مُح۟تَشَمُ ال۟مُن۟تَظَمُ بِاِج۟مَاعِ سُوَرِهٖ وَ اٰيَاتِهٖ وَ كَلِمَاتِهٖ وَ حُرُوفِهٖ وَ اَب۟وَابِهٖ وَ فُصُولِهٖ وَ صُحُفِهٖ وَ سُطُورِهٖ وَ اِتِّفَاقِ اَر۟كَانِهٖ وَ اَن۟وَاعِهٖ وَ اَج۟زَائِهٖ وَ جُز۟ئِيَّاتِهٖ وَ سَكَنَتِهٖ وَ مُش۟تَمِلَاتِهٖ وَ وَارِدَاتِهٖ وَ مَصَارِفِهٖ بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ اِحَاطَةِ حَقٖيقَةِ ال۟حُدُوثِ وَ التَّغَيُّرِ وَ ال۟اِم۟كَانِ بِاِج۟مَاعِ جَمٖيعِ عُلَمَاءِ عِل۟مِ ال۟كَلَامِ وَ بِشَهَادَةِ حَقٖيقَةِ تَب۟دٖيلِ صُورَتِهٖ وَ مُش۟تَمِلَاتِهٖ بِال۟حِك۟مَةِ وَ ال۟اِن۟تِظَامِ وَ تَج۟دٖيدِ حُرُوفِهٖ وَ كَلِمَاتِهٖ بِالنِّظَامِ وَ ال۟مٖيزَانِ وَ بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ اِحَاطَةِ حَقٖيقَةِ التَّعَاوُنِ وَ التَّجَاوُبِ وَ التَّسَانُدِ وَ التَّدَاخُلِ وَ ال۟مُوَازَنَةِ وَ ال۟مُحَافَظَةِ فٖى مَو۟جُودَاتِهٖ بِال۟مُشَاهَدَةِ وَ ال۟عِيَانِ denilmiştir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «مادام که عالَم و همه چیز آن دستخوش تغییر و تبدیل میگردد، پس فانی و حادث است و نمیتواند قدیم باشد. حال که حادث است پس باید صانعی باشد تا آن را خلق کند؛ و مادام که در ذات هر چیز سبب وجودی یا عدمی وجود نداشته باشد، مساویست و نمیتواند واجب و ازلی باشد. نیز مادام که با براهین قطعی اثبات شده است اشیا با دور و تسلسل (که باطل است) قادر به ایجاد هم نیستند، بیتردید وجود واجب الوجود لازم میآید؛ واجب الوجودی که نظیرش ممتنع است، و محال است که مانندی داشته باشد و همه چیز جز او، میباید ممکن و ماسوایش مخلوق باشد.» |
| Sonra, dünyaya gelen ve dünyanın yaratanını arayan ve on sekiz adet mertebelerden çıkan ve arş-ı hakikate yetişen bir mi’rac-ı imanî ile gaibane marifetten hazırane ve muhatabane bir makama terakki eden meraklı ve müştak yolcu adam, kendi ruhuna dedi ki:
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آری، حقیقت «حدوث»، عالم را در سیطره خود دارد، بیشتر موارد آن را با چشم میتوان دید و قسم دیگرش را عقل درمی یابد. در مقابل چشمانمان هر سال در فصل پاییز جهان را میبینیم که میمیرد، و صدها هزار نوع نبات و حیوانات کوچک که هر کدامشان دارای افراد بیشمار و در حکم کائناتی برخوردار از حیات هستند، نیز همراه عالم میمیرند، اما این مردن چنان با نظم و ترتیب است که هستهها و تخمها را به عنوان مدار حشر و نشر و معجزات حکمت و رحمت و حقایق خارقالعادهی قدرت و علم، در فصل بهار به جای خود رها میکند، تا دفتر اعمال و برنامهی وظایفی را که به انجام رساندهاند بدانها سپرده و تحت حمایت حافظ ذوالجلال و نزد حکمت او به امانت گذاشته سپس وفات میکنند. |
| Fatiha-i Şerife’de başından tâ اِيَّاكَ kelimesine kadar gaibane medh ü sena ile bir huzur gelip اِيَّاكَ hitabına çıkılması gibi biz dahi doğrudan doğruya gaibane aramayı bırakıp aradığımızı aradığımızdan sormalıyız; her şeyi gösteren güneşi, güneşten sormak gerektir. Evet her şeyi gösteren, kendini her şeyden ziyade gösterir. Öyle ise şemsin şuâatı ile onu görmek ve tanımak gibi '''Hâlık’ımızın esma-i hüsnasıyla ve sıfât-ı kudsiyesiyle''' onu kabiliyetimizin nisbetinde tanımaya çalışabiliriz.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> | | همان درختان و گیاهان و قسمی از حیوانات که مرده بودند در فصل بهار به عنوان صدها هزار نمونه و دلیل و مثال برای حشر اعظم به همان شکل احیا میشوند و جان مییابند. قسمی از آنها نیزطوریست که مشابهشان در همان جای سابق ایجاد و احیا میشود. موجودات بهار گذشته صفحات اعمال و وظایف خود را منتشر میکنند و به آگاهی میرسانند و مثالی از آیه وَاِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت۟ (<ref> و هنگامی که نامههای اعمال پخش و گشوده میشود. (تکویر: 10).</ref>) را به نمایش میگذارند. |
| Bu maksadın hadsiz yollarından iki yolu ve o iki yolun hadsiz mertebelerinden iki mertebeyi ve o iki mertebenin pek çok hakikatlerinden ve pek çok uzun tafsilatından yalnız iki hakikati icmal ve ihtisar ile bu risalede beyan edeceğiz.
| |
| </div> | |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به لحاظ هیأت جامع هستی، درهر پاییز و هر بهار عالَمی بزرگ میمیرد و عالَمی جدید به وجود میآید. مردن و به وجود آمدن مذکور از چنان نظم و ترتیبی برخوردار است که مردنها و زنده شدنها همه با میزان و نظم مشخصی در تمام انواع مزبور صورت میگیرد؛ گویا دنیا مسافرخانهییست که عوالم دارای حیات، ساکن آن میشوند و جهانهای مسافر و سیار به سویش میآیند و وظایف خویش را به انجام میرسانند و آن گاه میروند. |
| '''Birinci Hakikat:''' Bilmüşahede gözümüzle görünen ve muhit ve daimî ve muntazam ve dehşetli ve semavî ve arzî olan bütün mevcudatı çeviren ve tebdil ve tecdid eden ve kâinatı kaplayan '''faaliyet-i müstevliye''' hakikati görünmesi ve o her cihetle hikmet-medar faaliyet hakikatinin içinde '''tezahür-ü rububiyet''' hakikatinin bilbedahe hissedilmesi ve o her cihetle rahmet-feşan tezahür-ü rububiyet hakikatinin içinde, '''tebarüz-ü uluhiyet''' hakikati bizzarure bilinmiş olmasıdır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | وجوب وجود و قدرت بیانتها و حکمت لایتناهی ذات ذوالجلالی که عوالم برخوردار از حیات و کائناتِ دارای وظیفه را در این دنیا با کمال علم و حکمت و میزان و تعادل و نظم و انتظام ایجاد میکند و آنها را برای مقاصد ربّانی و اهداف الهی و خدمات رحمانی قدیرانه به کار میگیرد و رحیمانه به خدمت واُمّی دارد، برای عقول بالبداهه و به روشنی خورشید قابل مشاهده است. علاقمندان مسایل حدوث را به رساله نور و کتابهایی که پژوهشگران علم کلام نگاشتهاند ارجاع داده و این بحث را در این جا به پایان میبریم. |
| İşte bu hâkimane ve hakîmane faaliyet-i daimeden ve perdesinin arkasında bir Fâil-i Kadîr ve Alîm’in ef’ali, görünür gibi hissedilir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | اما دایرهی امکان؛ این امر نیز عالم هستی را در احاطه و سیطره خود دارد، زیرا میبینیم همه چیزها اعم از کلی یا جزیی، بزرگ یا کوچک از عرش تا فرش، همه موجودات از ذرات تا سیارات، با ذات خاص خود و صورت معین، شخصیت ممتاز، صفات ویژه و کیفیات حکیمانه و جوارحی که براساس مصلحت به آنها داده شده به دنیا فرستاده میشوند. دادن این خصوصیات به ذات و ماهیتی معین آن هم در متن امکاناتی بیحد و حصر، پوشاندن صورتی متمایز، مناسب، متفاوت و زیبا به آن با امکانها و احتمالهایی به عدد صورتها، نیز اعطای شخصیتی شایسته و ممتاز به موجودی که در میان امکاناتی به تعداد هم جنسانش در تلاطم است؛ هم چنین قرار دادن صفتهای خاص و موافق و مطابق با مصلحت در آفریدهیی که میان امکانها و احتمالاتی به تعداد انواع و مراتب صفات، نامتعین و عاری از صورت است، نیز اعطای جوارح ارزشمند و کیفیتهای حکیمانه به مخلوقی که امکان قرار گرفتن در راههای بیشمار را دارد و میتواند در عمق امکانات و احتمالات فراوان متحیر و سرگردان و بیهدف بماند، به تعداد همه ممکنات کلی و جزیی و به تعداد امکانهای وضعیت و ماهیت و هویت، هیأت و صورت، صفتِ هر ممکنی، اشارات و دلالتها و شهادتهایی هست که باید واجب الوجودی تخصیص دهنده، مُرجِّح و تعیین کننده و به وجود آورنده باشد؛ |
| Ve bu mürebbiyane ve müdebbirane ef’al-i Rabbaniyeden ve perdesinin arkasından, her şeyde cilveleri bulunan esma-i İlahiye, hissedilir derecesinde bedahetle bilinir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | واجب الوجودی که دارای قدرت بیحد و حصر و حکمت لایتناهی باشد و هیچ چیز و هیچ فعلی از چشم او پنهان نماند و انجام هیچ کاری برایش دشوار نباشد و انجام بزرگترین کارها مانند کوچکترین کارها برایش سهل و آسان باشد؛ واجب الوجودی که بهار را مانند یک درخت و درخت را مانند دانهیی به سهولت خلق میکند. این دلالتها و اشارات و شهادتها، همگی از حقیقت امکان حاصل شده و یکی از دو بال شهادت بزرگ کائنات را تشکیل میدهد. |
| Ve bu celaldarane ve cemal-perverane cilvelenen esma-i hüsnadan ve perdesinin arkasında sıfât-ı seb’a-i kudsiyenin ilmelyakîn, belki aynelyakîn, belki hakkalyakîn derecesinde vücudları ve tahakkukları anlaşılır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | دو بال و دو حقیقت شهادت کائنات در اجزای رساله نور و مخصوصاً در کلام بیست و دوم و سی و دوم و مکتوب بیستم و سی و سوم کاملاً توضیح داده شده و ثابت گردیده است، لذا مطلب را بدان جا ارجاع میدهیم و این داستان بلند را در این جا به اتمام میرسانیم. |
| Ve bu yedi kudsî sıfâtın dahi bütün masnuatın şehadetiyle hem hayattarane hem kadîrane hem alîmane hem semîane hem basîrane hem mürîdane hem mütekellimane nihayetsiz bir surette tecellileri ile bilbedahe ve bizzarure ve biilmelyakîn bir Mevsuf-u Vâcibü’l-vücud’un ve bir Müsemma-i Vâhid-i Ehad’in ve bir Fâil-i Ferd-i Samed’in mevcudiyeti, güneşten daha zâhir, daha parlak bir tarzda kalpteki iman gözüne görünür gibi kat’î bilinir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''حقیقت دوم:''' که ریشه در هیأت مجموعة کائنات دارد و بال دوم شهادت کلی محسوب میگردد: |
| Çünkü güzel ve manidar bir kitap ve muntazam bir hane, bedahetle yazmak ve yapmak fiillerini ve güzel yazmak ve intizamlı yapmak fiilleri dahi bedahetle yazıcı ve dülger namlarını, yazıcı ve dülger unvanları ise bedahetle kitabet ve dülgerlik sanatlarını ve sıfatlarını ve bu sanat ve sıfatlar bedahetle herhalde bir zatı istilzam eder ki mevsuf ve sâni’ ve müsemma ve fâil olsun. Fâilsiz bir fiil ve müsemmasız bir isim mümkün olmadığı gibi; mevsufsuz bir sıfat, sanatkârsız bir sanat dahi mümkün değildir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | در متن این تحولات و انقلابهای پیدرپی، مخلوقات خواهان حفظ وجود و به انجام رسانیدن وظایف و خدماتشان هستند. و اگر ذی حیات باشند، سعی در حفظ حیات خویش دارند. در این محافظت و مراقبت، تعاونی حقیقی که خارج از قدرتشان میباشد، مشاهده میگردد. |
| İşte bu hakikat ve kaideye binaen, bu kâinat bütün mevcudatıyla beraber kaderin kalemiyle yazılmış, kudretin çekiciyle yapılmış manidar hadsiz kitaplar, mektuplar, nihayetsiz binalar ve saraylar hükmünde –her biri binler vecihle ve beraber hadsiz vücuh ile– Rabbanî ve Rahmanî nihayetsiz fiilleri ve o fiillerin menşeleri olan bin bir esma-i İlahiyenin hadsiz cilveleriyle ve o güzel isimlerin menbaı olan yedi sıfât-ı Sübhaniyenin nihayetsiz tecellileriyle, o yedi muhit ve kudsî sıfatların madeni ve mevsufu olan ezelî ve ebedî bir Zat-ı Zülcelal’in vücub-u vücuduna ve vahdetine hadsiz işaretler ve nihayetsiz şehadetler ettikleri gibi; bütün o mevcudatta bulunan bütün hüsünler, cemaller, kıymetler, kemaller dahi ef’al-i Rabbaniyenin ve esma-i İlahiyenin ve sıfât-ı Samedaniyenin ve şuunat-ı Sübhaniyenin kendilerine lâyık ve muvafık kudsî cemallerine ve kemallerine ve hepsi birden Zat-ı Akdes’in kudsî cemaline ve kemaline bedahetle şehadet ederler.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | برای مثال در عالم هستی میبینیم، که عناصر به مدد ذی حیاتان میآیند مخصوصاً ابرها را میبینیم که به مدد نباتات میشتابند و نباتات به کار حیوانات میآیند و حیوانات نیز به انسان فایده میرسانند. در پستانها شیری چون آب کوثر دیده میشود که به کار تغذیه نوزادان میآید؛ به همین ترتیب بسیاری از حاجات و ارزاق که خارج از توانایی ذی حیاتان قرار دارند از جایی که اصلاً فکرش را نمیتوان کرد به آنها داده میشود؛ حتی ذرات طعام را میبینیم که سلولهای بدن را بازسازی میکنند. این امور که به واسطه تسخیر ربّانی و استخدام رحمانی صورت میگیرند نشان از حقیقت تعاونی دارند که مستقیماً ربوبیت عام و رحیمانه رب العالمین را در اداره سراسر عالم به نمایش میگذارد. |
| İşte faaliyet hakikati içinde tezahür eden rububiyet hakikati; ilim ve hikmetle halk ve icad ve sun’ ve ibda, nizam ve mizan ile takdir ve tasvir ve tedbir ve tedvir, kasd ve irade ile tahvil ve tebdil ve tenzil ve tekmil, şefkat ve rahmetle it’am ve in’am ve ikram ve ihsan gibi şuunatıyla ve tasarrufatıyla kendini gösterir ve tanıttırır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آری، یاری رسانندگان جامد، فاقد شعور و شفقت که با مهربانی و خردمندانه به یکدیگر کمک میکنند؛ بیتردید با قدرت و رحمت و فرمان پروردگار ذوالجلالی که در غایت حکمت و رحیمیت است این کار را انجام میدهند. |
| Ve tezahür-ü rububiyet hakikati içinde bedahetle hissedilen ve bulunan uluhiyetin tebarüz hakikati dahi esma-i hüsnanın rahîmane ve kerîmane cilveleriyle ve yedi sıfât-ı sübutiye olan Hayat, İlim, Kudret, İrade, Sem’, Basar ve Kelâm sıfatlarının celalli ve cemalli tecellileriyle kendini tanıttırır, bildirir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | تعاون عمومی که در عالم هستی جاری و ساریست و موزانة عام و محافظتی فراگیر که در سیارات تا ذرات و جهازات و اعضای بدن جانداران با کمال نظم و ترتیب صورت میگیرد. و تزیین که سیمای مزّین آسمان و گستره زیبای زمین تا چهره دلنشین گلها را با قلمی مزین آرایش کرده است و تنظیم که از کهکشان و منظومه شمسی تا میوههایی مانند ذرت و انار حکم میراند؛ و توظیف که خورشید و ماه و عناصر و ابرها تا زنبورعسل را مأمور کاری نموده است. شهادتی به بزرگی حقایقی چون توظیف، تنظیم، تزیين و موزانة موجود در عالم، بال دوّم شهادت کاینات را تشکیل می دهند. رساله نور این شهادت عظیم را به اثبات رسانده است، لذا ما در این جا به اشارهیی مختصری بسنده میکنیم. |
| Evet nasıl ki kelâm sıfatı, vahiyler ve ilhamlar ile Zat-ı Akdes’i tanıttırır, öyle de '''kudret''' sıfatı dahi mücessem kelimeleri hükmünde olan sanatlı eserleriyle o Zat-ı Akdes’i bildirir ve kâinatı baştan başa bir Furkan-ı cismanî mahiyetinde gösterip bir Kadîr-i Zülcelal’i tavsif ve tarif eder.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | در اشاره کوتاه به درس ایمانیهیی که سیاح جهانگرد ما از کائنات گرفت '''در مرتبه هجدهم مقام نخست''' چنین گفته شده است: |
| Ve '''ilim''' sıfatı dahi hikmetli, intizamlı, mizanlı olan bütün masnuat miktarınca ve ilim ile idare ve tedbir ve tezyin ve temyiz edilen bütün mahlukat adedince, mevsufları olan bir tek Zat-ı Akdes’i bildirir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | «لاَ الهَ الاَّ اللهُ الوَاجِبُ الوُجُودِ الممُتَنِعُ نَظیرُهُ اَلمُمکِنُ کُلُّ مَاسِواَهُ الوَاحِدُ الاَحَدُ الَّذِی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ هذِهِ الکَائنَاتُ الکِتَاب الکَبِیرُ المُجَسَّمُ وَ القُرانُ الجِسمَانِیُّ المُعَظَّمُ وَ القَصرُ المُزَیَّنُ المُنَظَّمُ وَ البَلَدُ المُحتَشَمُ المُنتَظَمُ بِاِجمَاعِ سُوَرِهِ وَ آیاتِهِ وَ کَلَماتِه وَ حُرُوفِهِ وَ اَبوَابِهِ وَ فُصُولِهِ وَ صُحُفهِ وَ سُطُوِرِه وَ اِتِّفَاق اَرکَانِهِ وَ اَنوَاعِهِ وَ اَجزَائِهِ وَ جُزِئیَّاتِهِ وَ سَکَنَتِهِ وَ مُشتَمِلاَتِهِ وَ وَاردَاتِهِ وَ مَصَارِفِهِ بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ احَاطَةِ حَقِیقَةِ الحُدُوث وَ التَّغَیُّر وَ الامکَانِ بِاجمَاعِ جَمیعِ عُلَمَاءِ عِلمِ الکَلاَمِ وَ بِشَهَادَةِ حَقیقَةِ تَبدیلِ صُورِتَه وَ مُشتَملاتِةِ بِالحِکمَةِ وَ الاِنتِظَام وَ تَجدِیدِ حُرُوِفِه وَ کَلمَاتِهِ بِالنِّظَامِ وَ المِیزَانِ وَ بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ اِحَاطَةِ حَقِیقِة التَّعَاوُِن وَ التَّجَاوُبِ وَ التَّسَانُد وَ التَّدَاخُلِ وَ المُوَازَنَةِ وَ المُحَافَظَةِ فِی موَجوُدَاتِهِ بِالمُشَاهَدَةِ وَ العَیَانِ» |
| Ve '''hayat''' sıfatı ise kudreti bildiren bütün eserler ve ilmin vücudunu bildiren bütün intizamlı ve hikmetli ve mizanlı ve ziynetli suretler, haller ve sair sıfatları bildiren bütün deliller, sıfat-ı hayatın delilleriyle beraber, hayat sıfatının tahakkukuna delâlet ettikleri gibi; hayat dahi bütün o delilleriyle, âyineleri olan bütün zîhayatları şahit göstererek Zat-ı Hayy-ı Kayyum’u bildirir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | آنگاه مسافر مشتاق و کنجکاو که قدم در دنیا گذاشته و درجستجوی آفریدگار عالم برآمده بود از مراتب هجده گانه عبور کرد و با معراجی ایمانی که به عرش حقیقت رهنمون میشود، از معرفت غایبانه به مقام حضور و خطاب ترقی نمود و به روح خویش گفت: |
| Ve kâinatı, serbeser her vakit taze taze ve ayrı ayrı cilveleri ve nakışları göstermek için daima değişen ve tazelenen ve hadsiz âyinelerden terekküp eden bir âyine-i ekber suretine çevirir. Ve bu kıyasla '''görmek''' ve '''işitmek, ihtiyar etmek''' ve '''konuşmak''' sıfatları dahi her biri birer kâinat kadar Zat-ı Akdes’i bildirir, tanıttırır.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | از ابتدای سوره شریف فاتحه تا کلمه «ایّاک» از مدح و ثنای غایبانه نوعی حضور حاصل میگردد. حال میبایست جستجوی غایبانه را رها کرده و آن چه را در جستجویش هستیم از همان مورد جستجو بپرسیم. سراغ خورشید را باید از خود خورشید گرفت که مُظهر همه چیزهاست. آری، آن چه مُظهر همه چیز است خود را از همه چیزها بیشتر ظاهر میکند، بنابراین هم چنان که خورشید را با دیدن شعاعهای نورانیاش میشناسیم، با '''اسماء حسنی و صفات قدسیِ''' خالقمان میتوانیم بسته به میزان ظرفیت مان برای شناخت او بکوشیم. |
| Hem o sıfatlar, Zat-ı Zülcelal’in vücuduna delâlet ettikleri gibi hayatın vücuduna ve tahakkukuna ve o zatın hayattar ve diri olduğuna dahi bedahetle delâlet ederler. Çünkü bilmek hayatın alâmeti, işitmek dirilik emaresi, görmek dirilere mahsus, irade hayat ile olabilir, ihtiyarî iktidar zîhayatlarda bulunur, tekellüm ise bilen dirilerin işidir.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | صرفاً دو راه از راههای بیشمار این مقصد، و دو مرتبه از مراتب فراوان آن دو راه و دو حقیقت از حقایق بیحد و حصر و تفصیلات دور و دراز آن دو مرتبه را به اجمال و اختصار در این رساله به شرح زیر بیان میکنیم: |
| İşte bu noktalardan anlaşılır ki hayat sıfatının yedi defa kâinat kadar delilleri ve kendi vücudunu ve mevsufun vücudunu bildiren bürhanları vardır ki bütün sıfatların esası ve menbaı ve ism-i a’zamın masdarı ve medarı olmuştur. Risale-i Nur, bu birinci hakikati kuvvetli bürhanlar ile ispat ve bir derece izah ettiğinden, bu denizden bu mezkûr katre ile şimdilik iktifa ediyoruz.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | '''حقیقت اول:''' ظهورحقیقت فعالیت مستولی که کائنات را دربرگرفته و همه موجوداتِ قابل مشاهده و محیط، دائمی، منظم، شگفت انگیز، زمینی و آسمانی را از حالی به حالی درمی آورد و موجب تبدیل و تجدید آنها میشود، و احساس بدیهی حقیقت ظهور ربوبیّت که در متن حقیقت فعالیت حکمت مدار مذکور احساس میشود، و دانستن بالضروره حقیقت بروز الوهیت در متن حقیقت ظهور ربوبیت که از هر جهت رحمت میفشاند. |
| '''İkinci Hakikat:''' Sıfat-ı kelâmdan gelen tekellüm-ü İlahîdir. | |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | به سبب همین فعالیت دائمیِ حکیمانه و حاکمانه است که در پس پرده، افعال فاعلی قادر و علیم، بالمشاهده احساس میشود. |
| لَو۟ كَانَ ال۟بَح۟رُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبّٖى âyetinin sırrıyla: Kelâm-ı İlahî, nihayetsizdir. Bir zatın vücudunu bildiren en zâhir alâmet, konuşmasıdır. Demek bu hakikat, nihayetsiz bir surette Mütekellim-i Ezelî’nin mevcudiyetine ve vahdetine şehadet eder.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | از این افعال ربّانی مدبّرانه و مربیانه و از پس پرده آن، اسماء الهی را که تجلیاتش در همه چیز وجود دارد آشکارا میتوان احساس کرد و دانست. |
| Bu hakikatin iki kuvvetli şehadeti, bu risalenin on dördüncü ve on beşinci mertebelerinde beyan edilen vahiyler ve ilhamlar cihetiyle ve geniş bir şehadeti dahi onuncu mertebesinde işaret edilen kütüb-ü mukaddese-i semaviye cihetiyle ve çok parlak ve câmi’ bir diğer şehadeti dahi on yedinci mertebesinde Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan cihetiyle geldiğinden, bu hakikatin beyan ve şehadetini o mertebelere havale edip o hakikati mu’cizane ilan eden ve şehadetini sair hakikatlerin şehadetleriyle beraber ifade eden شَهِدَ اللّٰهُ اَنَّهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ وَال۟مَلٰٓئِكَةُ وَ اُولُوا ال۟عِل۟مِ قَٓائِمًا بِال۟قِس۟طِ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ال۟عَزٖيزُ ال۟حَكٖيمُ âyet-i muazzamanın envarı ve esrarı, bizim bu yolcuya kâfi ve vâfi gelmiş ki daha ileri gidememiş.
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| <div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
| | از اسماء حسنایی که با جمال و جلال تجلی مییابند، و در پس پرده آنها، وجود و تحقق صفات سبعه قدسیه در مرتبه علم الیقین، و شاید عین الیقین یا حق الیقین ادراک میشود. |
| İşte bu yolcunun bu makam-ı kudsîden aldığı dersin kısa bir mealine bir işaret olarak '''Birinci Makam’ın on dokuzuncu mertebesinde'''
| | |
| لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ ال۟وَاحِدُ ال۟اَحَدُ لَهُ ال۟اَس۟مَاءُ ال۟حُس۟نٰى وَ لَهُ الصِّفَاتُ ال۟عُل۟يَا وَ لَهُ ال۟مَثَلُ ال۟اَع۟لٰى اَلَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِهٖ فٖى وَح۟دَتِهٖ اَلذَّاتُ ال۟وَاجِبُ ال۟وُجُودِ بِاِج۟مَاعِ جَمٖيعِ صِفَاتِهِ ال۟قُد۟سِيَّةِ ال۟مُحٖيطَةِ وَ جَمٖيعِ اَس۟مَائِهِ ال۟حُس۟نٰى اَل۟مُتَجَلِّيَّةِ بِاِتِّفَاقِ جَمٖيعِ شُؤُنَاتِهٖ وَ اَف۟عَالِهِ ال۟مُتَصَرِّفَةِ بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ حَقٖيقَةِ تَبَارُزِ ال۟اُلُوهِيَّةِ فٖى تَظَاهُرِ الرُّبُوبِيَّةِ فٖى دَوَامِ ال۟فَعَّالِيَّةِ ال۟مُس۟تَو۟لِيَةِ بِفِع۟لِ ال۟اٖيجَادِ وَ ال۟خَل۟قِ وَ الصُّن۟عِ وَ ال۟اِب۟دَاعِ بِاِرَادَةٍ وَ قُد۟رَةٍ وَ بِفِع۟لِ التَّق۟دٖيرِ وَ التَّص۟وٖيرِ وَ التَّد۟بٖيرِ وَ التَّد۟وٖيرِ بِاِخ۟تِيَارٍ وَ حِك۟مَةٍ وَ بِفِع۟لِ التَّص۟رٖيفِ وَ التَّن۟ظٖيمِ وَ ال۟مُحَافَظَةِ وَ ال۟اِدَارَةِ وَ ال۟اِعَاشَةِ بِقَص۟دٍ وَ رَح۟مَةٍ وَ بِكَمَالِ ال۟اِن۟تِظَامِ وَ ال۟مُوَازَنَةِ وَ بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ اِحَاطَةِ حَقٖيقَةِ اَس۟رَارِ - شَهِدَ اللّٰهُ اَنَّهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ وَ ال۟مَلٰٓئِكَةُ وَ اُولُوا ال۟عِل۟مِ قَٓائِمًا بِال۟قِس۟طِ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ال۟عَزٖيزُ ال۟حَكٖيمُ denilmiştir. | | این هفت صفت قدسی نیز به شهادت تمام آفریدگان، به شکلی بینهایت دارای حیات، قدرت، علم، شنوایی، بینایی، اراده، و تکلم تجلی یافته و به واسطه آن، موجودیت موصوفی واجب الوجود، مسمایی واحد و احد، و فاعلی فرد و صمد، بالبداهه، بالضروره، و به علم الیقین، ظاهرتر از خورشید و روشنتر از آن به دیده ایمانی که در قلب است مشاهده و ادراک میشود. |
| </div>
| | |
| | زیرا کتابی زیبا و پرمحتوا یا خانهیی شکیل، بالبداهه افعال کتابت و خانه سازی را تداعی میکند؛ به همین ترتیب افعال خوشنویسی و ساختن خانههای شکیل نام خوشنویس و معمار را به اذهان خطور میدهد، این نامها نیز به طور بدیهی هنر و صفت معماری و خوشنویسی را به یاد میآورد، این صفات هم بالبداهه وجود ذاتی را لازم میدارد که موصوف و صانع و مسما و فاعل باشد؛ همان طور که فعل بیفاعل و اسم بیمسما ممکن نیست، صفت بدون موصوف و هنر بدون هنرمند نیز امکان ندارد. |
| | |
| | سراسر کائنات با تمام موجوداتش بنابر حقیقت و قاعده مذکور، چون بیشمار کتابها و مکتوبات پرمحتوا یا کاخها و عمارتهای فراوانیست که با قلم تقدیر نگاشته شده و با چکش قدرت بنا گردیده است و هر یک از آنها به هزاران وجه بر افعال بیمنتهای ربّانی و رحمانی اشارات بیحد و حصر کرده و بر تجلیات بیحد و حصرهزار و یک اسم الهی که منشاء افعال مذکورند، شهادتهای بیپایان دارند و بر تجلیات بیمنتهای هفت صفت سبحانی که منبع اسمای مذکورند اشاره کرده، و بر وحدت و وجوب وجود ذات ذوالجلالی که ابدی و ازلیست و موصوف و سرچشمه صفات محیط و قدسی مذکور میباشد گواهی میدهند. همه حسنات، زیباییها، ارزشها و کمالات موجود در تمام موجودات مزبور بر کمال و زیباییهای قدسی لایق و موافق افعال ربانی، اسماء الهی، صفات صمدانی و شئونات سبحانی دلالت کرده، و همه آنها با هم و بالبداهه بر جمال و کمال قدسی ذات اقدس گواهی میدهند. |
| | |
| | حقیقت ربوبیت که در حقیقت فعالیت ظهور مییابد با شئوناتی چون خلق و ایجاد و صُنع و ابداعِ مبتنی بر علم و حکمت، و تصرفاتی چون تقدیر و تصویر و تدبیر و گرداندن مبتنی بر نظام و میزان، و همچنین با تحول و تبدیل و تنزیل و تکمیل مبتنی بر قصد و اراده، و نیز اطعام و انعام و اکرام و احسان مبتنی بر شفقت و رحمت، خود را نشان داده و میشناساند. |
| | |
| | حقیقت بروز یافته الوهیت که در ظهور حقیقت ربوبیت است و بالبداهه احساس میشود، همراه با جلوههای رحیمانه و کریمانه اسماء حسنی و تجلیات جمالی و کمالی هفت صفت ثبوتیه یعنی حیات، علم، قدرت، اراده، سمع، بصر و کلام خود را میشناساند و معرفی میکند. |
| | |
| | آری، چنان که صفت کلام ذات اقدس را با وحی و الهام میشناساند، صفت قدرت نیز به واسطه آثار صُنعی که هر یک در حکم کلمات مُجسماند، ذات اقدس را معرفی میکند و سراسر کائنات را چون فرقانی جسمانی نشان داده و قدیر ذوالجلال را توصیف و تعریف میکند. |
| | |
| | صفت علم نیز به مقدار همه مصنوعاتِ دارای حکمت و نظم و میزان، و به تعداد همه مخلوقاتی که اداره و تدبیر و تزیین و تمییزشان با علم صورت میگیرد، موصوف خود یعنی ذات اقدس واحد را معرفی میکند. |
| | |
| | صفت حیات هم به همین ترتیب مانند همه آثاری که معرفی کننده قدرتاند، و مانند همه حالها و صورتهای منظم و حکیمانه و موزون و تزیین یافته که بر وجود علم دلالت میکنند، و همچون همه دلیلهایی که معرفی کننده سایر صفاتاند، همراه با دلایل صفت حیات بر تحقق این صفت دلالت میکند و حیات نیز با تمام دلایل مذکور همه جانداران را که آیینه آنها میباشند گواه میگیرد و به این ترتیب ذات حی قیّوم را معرفی میکند |
| | |
| | و عالم هستی را برای این که همواره نشان دهنده نقشها و جلوههای نو و جداگانه باشد، به آیینهی اکبری تبدیل میکند که متشکل از آیینههای گوناگون بوده و همواره تحول مییابد و نو میشود. به همین قیاس هر یک از صفات سمع و بصر و اختیار و تکلم به اندازه عالم هستی، ذات اقدس را معرفی کرده و میشناسانند. |
| | |
| | صفات مذکور همان طور که بر وجود ذات ذوالجلال دلالت دارند بر وجود و تحقق حیات و این که ذات ذوالجلال دارای حیات است و حی میباشد نیز بالبداهه دلالت دارند، زیرا ادراک علامت حیات است، شنیدن نشانه زنده بودن است، دیدن خاص زندگان است، اراده با حیات معنا مییابد، اقتدار اختیاری صرفاً در صاحبان حیات یافت میشود و تکلم نیز کار جاندارانیست که دارای ادراک میباشند. |
| | |
| | از نکات بیان شده درمی یابیم که صفت حیات دارای هفت مرتبه دلیل به میزان کائنات است و در معرفی وجود خود و وجود موصوفش براهینی دارد، و به همین دلیل است که اساس و منبع همه صفات و مصدر و مدار اسم اعظم قرار داده شده است. رساله نور حقیقت نخست را با برهانهای محکم اثبات نموده و تا حدودی توضیح داده است؛ لذا در این جا به قطرهیی از دریای مذکور اکتفا میشود. |
| | |
| | '''حقیقت دوم:''' تکلم الهیست که ریشه در صفت کلام دارد. |
| | |
| | براساس راز موجود در آیه لَو۟ كَانَ ال۟بَح۟رُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبّٖى (<ref> اگر دریا برای (نگارش شماره و صفات و ویژگیهای) موجودات (جهان هستی) پروردگارم مرکب شود. (کهف: 109).</ref>) کلام الهی لایتناهیست. ظاهرترین علامتی که بر وجود یک ذات دلالت میکند سخن گفتن اوست، این حقیقت به صورت بیمنتها بر موجودیت و وحدت متکلم ازلی گواهی میدهد. |
| | |
| | توضیح تفصیلی حقیقت مورد بحث و شهادتش را به مراتب چهاردهم و پانزدهم این رساله ارجاع میدهیم که دو شهادت محکم حقیقت مذکور با ملاحظه موضوع وحی و الهام بیان گردیده است؛ و شهادت عامتر در این مورد را به بحث کتابهای مقدس آسمانی در مرتبه دهم و شهادتی روشن و جامع را به بحث قرآن معجز بیان در مرتبه هفدهم ارجاع میدهیم. انوار و اسرار آیه کریمه : |
| | |
| | شَهِدَ اللّٰهُ اَنَّهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ وَال۟مَلٰٓئِكَةُ وَ اُولُوا ال۟عِل۟مِ قَٓائِمًا بِال۟قِس۟طِ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ال۟عَزٖيزُ ال۟حَكٖيمُ(<ref> خداوند (با نشان دادن جهان هستی بهگونة یک واحد بههم پیوسته و یک نظام یگانه و ناگسسته عملاً) گواهی میدهد این که معبودی جز او نیست. و اینکه او (در کارهای آفریدگان خود) دادگری میکند، و فرشتگان و صاحبان دانش (هر یک بهگونهای در این باره) گواهی میدهند. جز او معبودی نیست که هم توانا است و هم کاربجا. (آل عمران: 18).</ref>) |
| | |
| | که حقیقت مذکور را اعجاز آمیز و شهادتش را توأم با شهادت حقایق دیگر ذکر میکند، گویا برای مسافر ما کافی و وافی بوده است که موجب گردید نتواند جلوتر برود. |
| | |
| | به عنوان اشارهیی مختصر به معنای درسی که مسافر از این مقام قدسی اخذ کرد '''در مرتبه نوزدهم مقام نخست''' گفته شده است: |
| | |
| | «لاَ اِلهَ الاَّ اللهُ الوَاجِبُ الوُجُودِ الوَاحِدُ الاَحَدُ، لَهُ الاَسمَاءُ الحُسنی، وَ لَهُ الصِِّفَاتُ العُلیَا، وَ لَهُ المَثَلُ الاَعلی، اَلَّذی دَلَّ عَلی وُجُوبِ وُجُودِهِ فِی وَحدَتِهِ اَلذَّاتُ الوَاجِبُ الوُجُودِ، بِاِجمَاعِ جَمِیعِ صِفَاتِهِ القُدسِیَّةِ المُحیِطَةِ، وَ جَمِیعِ اَسمَائِهِ الحُسنی اَلمُتَجَلِّیَّةِ، بِاِتِّفَاقِ جَمِیعِ شُئوُنَاتِهِ وَ اَفعَالِهِ المُتَصَّرِفَة، بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ حَقِیقَةِ تَبَارُزِ الاُلُوهِیَّةِ فِی تَظَاهُر الرُّبُوبیَّةِ، فِی دَوَامِ الفَعَّالیَّة المُستَولِیَةِ، بِفِعلِ الاِیجَادِ وَ الخَلقِ وَ الصُّنعِ وَ الاِبدَاعِ بِاِرَادَةٍ وَ قُدرَةٍ، وَ بِفِعل التَّقدِیِر وَ التَّصویر وَ التَّدبِیر وَ التَّدویر بِاِختَیارٍ وَ حِکمَةٍ، وَ ِبفِعلِ التَّصریفِ وَ التَّنظِیمِ وَ المُحَافَظَةِ وَ الاِدَارَةِ وَ الاِعاشَةِ بِقَصدٍ وَ رَحمَةٍ، و َبِکَمَالِ الانتِظَامِ وَ المُوَازَنَةِ وَ بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ احَاطَةِ حَقِیقَة اَسرَارِ- شَهِدَ اللهُ اَنَّهُ لاَ الهَ الاَّ هُوَ وَ المَلائکَةُ وَ اُولُوالعِلمِ قَائِماً بِالقِسطِ لاَ اِلهَ اِلاَّ هُوَ العَزِیزُ الحَکِیمُ.» |
|
| |
|
|
| |
|
