Altıncı Şuâ/en

[This consists of only two Points]

In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.

[This Sixth Ray consists of two answers to two questions about two points concerning the formulas in the ‘tashahhud’ section of the ritual prayers (salat) which begin “Salutations, blessings, benedictions and supplications, and good words—all are God’s.”(*)Postponing to another time an explanation of the other truths of the ‘tashahhud,’ here we shall explain only two points out of hundreds.]

First Question: The blessed phrases of the tashahhud were spoken by Almighty God and His Messenger (Peace and blessings be upon him) on the night of his Ascension, so what is the reason for their being recited in the ritual prayers?

The Answer: For all believers, the five daily prayers are a sort of Ascension. The words of the tashahhud, which were fitting for the Divine presence, were spoken during the Supreme Ascension of Muhammad (Peace and blessings be upon him), and by reciting them, believers recall that sacred conversation. Through the recollection, the meanings of those blessed words cease being particular and become universal; their sacred, comprehensive meanings are, or may be, conceived of.Through such a conception, their value and light are enhanced and expanded.

For example, instead of giving the greeting of “peace” that night to Almighty God, the Noble Messenger (Peace and blessings be upon him) said: “Salutations to God” (al-tahiyyatu lillah). That is, “O my Sustainer! All the vital glorifications living beings display through their lives and the gifts they present to their Maker through the manner of their creation are Yours alone. By visualizing them and through my belief, I too offer them to You.”

Yes, with the word “salutations,” God’s Most Noble Messenger (PBUH) intentionally offered to God all the worship living creatures perform through the mode of their creation. Similarly, through the word “blessings,” (al-mubarakat) which is the summary of “salutations,” he was representing the natural blessedness, plenty, and worship of creatures, especially seeds, grains, and eggs, which are the means of blessings and abundance, and cause one to exclaim: “How great are God’s blessings!” For they are the essence of life and living beings. He said it with this broad meaning.

Through the word “benedictions” (al-salawat), which is a summary of “blessings,” he was visualizing all the particular forms of worship performed by beings with spirits, who are the essence of living beings, and offering it to the Divine Court with that comprehensive meaning.

With the word “good things,” (wa’l-tayyibat) the summary of “benedictions,” he intended the luminous, elevated worship of perfected human beings and the cherubim, who are the summaries of beings with spirits, and offered this to the One he worshipped.

Almighty God saying that night: “Peace be upon you, O Prophet!”, was an indication and indirect command that in the future, hundreds of millions of people would say at least ten times daily: “Peace be upon you, O Prophet!” The Divine greeting afforded the words an extensive light and lofty meaning.

Similarly, the Noble Messenger (Peace and blessings be upon him) replying to the greeting by saying: “Peace be upon us and upon all God’s righteous servants” expressed that he was requesting his Creator hopefully and beseechingly that in the future his vast community and the righteous members of it would reflect Islam, which represents the Divine greeting, and that all his community would greet each other: “Peace be upon you!” “And peace be upon you!,” which, between believers, is a universal mark of Islam.

Gabriel (Peace be upon him), who took part in the conversation, said that night at the Divine command: “I testify that there is no god but God, and I testify that Muhammad is God’s Messenger,” giving the happy news that all the Umma would testify in that way until the Last Day.

Recalling this sacred exchange, the meanings of the words gain in brilliance and comprehensiveness.

A strange state of mind that assisted in the unfolding of the above truth

One time while in a dark exile, on a dark night, and in a dark state of heedlessness, the mighty universe of the present appeared to my imagination as a lifeless, spiritless, dead, empty, desolate, ghastly corpse. The past, too, appeared to be dead, empty, deceased, and dreadful; that boundless space and limitless time took on the form of a dark wilderness. I had recourse to the prayers in order to be saved from my state of mind. When I said: “Salutations” in the tashahhud, the universe suddenly sprang to life. It was resurrected taking on a living, luminous form, and became a shining mirror of the Ever-Living and Self-Subsistent One. I saw that with all its living parts, it was continuously offering the salutations of their lives and their vital gifts to the Ever- Living and Self-Subsistent One; I understood this with ‘the knowledge of certainty,’ even with ‘absolute certainty.’

Then, when I declared: “Peace be upon you, O Prophet!,” that limitless vacant time was transformed under the leadership of God’s Noble Messenger (Peace and blessings be upon him) from being a desolate wilderness into a familiar place of recreation filled with living spirits.

İKİNCİ SUAL: Teşehhüd âhirinde اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى مُحَمَّدٍ وَعَلٰى اٰلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّي۟تَ عَلٰى اِب۟رَاهٖيمَ وَعَلٰى اٰلِ اِب۟رَاهٖيمَ deki teşbih, teşbihlerin kaidesine uygun gelmiyor. Çünkü Muhammed aleyhissalâtü vesselâm, İbrahim aleyhisselâmdan daha ziyade rahmete mazhardır ve daha büyüktür. Bunun sırrı nedir?

Hem bu tarzdaki salavatın teşehhüdde tahsisinin hikmeti nedir?

Aynı dua, eski zamandan beri bütün ümmet her namazda tekrar etmeleri… Halbuki bir dua bir defa kabule mazhar olsa yeter. Milyonlarca duaları makbul olan zatlar musırrane dua etmesi ve bilhassa o şey vaad-i İlahîye iktiran etmiş ise… Mesela عَسٰى اَن۟ يَب۟عَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَح۟مُودًا

Cenab-ı Hak vaad ettiği halde, her ezan ve kametten sonra edilen mervî duada وَاب۟عَث۟هُ مَقَامًا مَح۟مُودًا _نِ الَّذٖى وَعَد۟تَهُ deniliyor, bütün ümmet o vaadi ifa etmek için dua ederler. Bunun sırr-ı hikmeti nedir?

Elcevap: Bu sualde üç cihet ve üç sual var.

Birinci Cihet: Hazret-i İbrahim aleyhisselâm, gerçi Hazret-i Muhammed aleyhissalâtü vesselâma yetişmiyor. Fakat onun âli, enbiyadırlar. Muhammed aleyhissalâtü vesselâmın âli, evliyadırlar. Evliya ise enbiyaya yetişemezler. Âl hakkında olan bu duanın parlak bir surette kabul olduğuna delil şudur ki:

Üç yüz elli milyon içinde Âl-i Muhammed aleyhissalâtü vesselâmdan yalnız iki zatın; yani Hasan (ra) ve Hüseyin’in (ra) neslinden gelen evliya –ekser-i mutlak– hakikat mesleklerinin ve tarîkatlarının pîrleri ve mürşidleri onlar olmaları عُلَمَاءُ اُمَّتٖى كَاَن۟بِيَاءِ بَنٖى اِس۟رَائٖيلَ hadîsinin mazharları olduklarıdır. Başta Cafer-i Sadık (ra) ve Gavs-ı A’zam (ra) ve Şah-ı Nakşibend (ra) olarak her biri, ümmetin bir kısm-ı a’zamını tarîk-i hakikate ve hakikat-i İslâmiyet’e irşad edenler, bu âl hakkındaki duanın makbuliyetinin meyveleridirler.

İkinci Cihet: Bu tarzdaki salavatın namaza tahsisi hikmeti ise meşahir-i insaniyenin en nurani en mükemmeli en müstakimi olan enbiya ve evliyanın kafile-i kübrasının gittikleri ve açtıkları yolda, kendisi dahi o yüzer icma ve yüzer tevatür kuvvetinde bulunan ve şaşırmaları mümkün olmayan o cemaat-i uzmaya, o sırat-ı müstakimde iltihak ve refakat ettiğini tahattur etmektir. Ve o tahattur ile şübehat-ı şeytaniyeden ve evham-ı seyyieden kurtulmaktır.

Ve bu kafile, bu kâinat sahibinin dostları ve makbul masnuları ve onların muarızları, onun düşmanları ve merdud mahlukları olduğuna delil ise: Zaman-ı Âdem’den beri o kafileye daima muavenet-i gaybiye gelmesi ve muarızlarına her vakit musibet-i semaviye inmesidir.

Evet, kavm-i Nuh ve Semud ve Âd ve Firavun ve Nemrut gibi bütün muarızlar gazab-ı İlahîyi ve azabını ihsas edecek bir tarzda gaybî tokatlar yedikleri gibi; kafile-i kübranın Nuh aleyhisselâm, İbrahim aleyhisselâm, Musa aleyhisselâm, Muhammed aleyhissalâtü vesselâm gibi bütün kudsî kahramanları dahi hârika ve mu’cizane ve gaybî bir surette mu’cizelere ve ihsanat-ı Rabbaniyeye mazhar olmuşlar.

Bir tek tokat, hiddeti; bir tek ikram, muhabbeti gösterdiği halde, binler tokat muarızlara ve binler ikram ve muavenet kafileye gelmesi, bedahet derecesinde ve gündüz gibi zâhir bir tarzda o kafilenin hakkaniyetine ve sırat-ı müstakimde gittiğine şehadet ve delâlet eder. Fatiha’da صِرَاطَ الَّذٖينَ اَن۟عَم۟تَ عَلَي۟هِم۟ o kafileye ve غَي۟رِ ال۟مَغ۟ضُوبِ عَلَي۟هِم۟ وَ لَا الضَّالّٖينَ muarızlarına bakıyor. Burada beyan ettiğimiz nükte ise Fatiha’nın âhirinde daha zâhirdir.

Üçüncü Cihet: Bu kadar tekrar ile kat’î verilecek olan bir şeyin vermesini istemesinin sırr-ı hikmeti şudur:

İstenilen şey mesela, Makam-ı Mahmud bir uçtur. Pek büyük ve binler Makam-ı Mahmud gibi mühim hakikatleri ihtiva eden bir hakikat-i a’zamın bir dalıdır. Ve hilkat-i kâinatın en büyük neticesinin bir meyvesidir. Ve ucu ve dalı ve o meyveyi dua ile istemek ise dolayısıyla o hakikat-i umumiye-i uzmanın tahakkukunu ve vücud bulmasını ve o şecere-i hilkatin en büyük dalı olan âlem-i bâkinin gelmesini ve tahakkukunu ve kâinatın en büyük neticesi olan haşir ve kıyametin tahakkukunu ve dâr-ı saadetin açılmasını istemektir.

Ve o istemekle, dâr-ı saadetin ve cennetin en mühim bir sebeb-i vücudu olan ubudiyet-i beşeriyeye ve daavat-ı insaniyeye kendisi dahi iştirak etmektir. Ve bu kadar hadsiz derecede azîm bir maksat için bu hadsiz dualar dahi azdır.

Hem Hazret-i Muhammed aleyhissalâtü vesselâma Makam-ı Mahmud verilmesi, umum ümmete şefaat-i kübrasına işarettir. Hem o, bütün ümmetinin saadetiyle alâkadardır. Onun için hadsiz salavat ve rahmet dualarını bütün ümmetten istemesi ayn-ı hikmettir.

سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

---

Dördüncü Şuâ ⇐ | Şualar | ⇒ Yedinci Şuâ

---