CAHAYA KEDUA PULUH DELAPAN

Bazı kısımları buraya dercedilen bu risalenin tamamı, Hatt-ı Kur’an Lem’alar mecmuasında neşredilmiştir.

Nuktah Kedua

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

“Kami tidak menciptakan jin dan manusia, kecuali supaya mereka menyembah-Ku. Aku tidak menuntut rezeki dari mereka dan tidak pula menuntut mereka untuk memberi makan pada-Ku. Sesungguhnya Allah Maha memberi rezeki dan Pemilik kekuatan yang kokoh. (QS. adz-Dzariyat [51]: 56-58).

Secara tersurat, makna ayat al-Qur’an di atas tidak menampakkan sebuah cara penyampaian yang istimewa yang selaras dengan retorika al-Qur’an yang mengagumkan sebagaimana yang disebutkan dalam sebagian besar tafsir. Karena itu, aku seringkali merenungkannya. Secara singkat, di sini kami akan menjelaskan tiga saja dari banyak makna mulia yang dikandungnya.

Makna Pertama Allah kadangkala menyandarkan kepada diriNya berbagai kondisi yang mungkin disandarkan kepada Rasul-Nya yang mulia sebagai bentuk penghormatan kepada beliau.

Demikian pula di sini. Makna yang dimaksud dari ayat tersebut adalah pemberian makan dan rezeki yang ditujukan kepada Rasul.Artinya, “Dalam menunaikan risalah dan menyampaikan pengabdian kepada Allah, Rasul itu tidak menuntut upah, imbalan, dan pemberian makanan dari kalian”. Jika makna ayat tersebut tidak demikian, berarti ia merupakan pemberitahuan tentang sesuatu yang sudah diketahui secara jelas. Hal ini tidak sesuai dengan retorika al- Qur’an yang mengagumkan.

Makna Kedua Karena manusia cenderung sangat cinta kepada dunia, maka ia menyangka bahwa usaha mencari rezeki bisa menghalanginya dari ibadah kepada Allah. Oleh karena itu, untuk menghilangkan sang- kaan tersebut dan agar tidak ada alasan untuk meninggalkan iba- dah, ayat al-Qur’an menegaskan “Kami tidak menciptakan jin dan manusia kecuali supaya mereka menyembah-Ku”. Jadi, tujuan utama penciptaan hanyalah mengabdi pada Allah dan usaha mencari rezeki—dilihat dari keberadaannya sebagai perintah ilahi—merupakan bagian dari ibadah. Adapun penyediaan rezeki untuk makhluk-Ku, dirimu, keluargamu, bahkan rezeki binatang milikmu berada dalam jaminan-Ku. Akulah Dzat Yang Maha Memberi rezeki, Pemilik kekuatan yang ko- koh. Karena itu, janganlah hal ini kalian jadikan alasan untuk meninggalkan ibadah.

Akulah yang mengirim rezeki para hamba-Ku. Andaikata bukan makna ini yang dimaksud, karena kemusta- hilan memberikan rezeki kepada Allah adalah sesuatu yang telah diketahui secara umum, maka hal itu menjadi pemberitahuan sesuatu yang sudah dimaklumi. Ada sebuah kaidah umum dalam ilmu balagah (retorika) yang artinya:Jika makna sebuah ucapan sudah diketahui secara umum, maka bukan makna itu yang dituju. Tetapi yang dituju adalah implikasi atau makna tambahan selain dari yang dikandung oleh makna tersebut. Contohnya jika engkau berkata kepada seseorang yang hafal al-Qur’an, “Engkau adalah seorang hafidz,” perkataan ini tentu saja merupakan pemberitahuan tentang apa yang ada pada dirinya. Namun bukan itu yang dimaksud, tetapi maksud dari perkataan tersebut adalah, “Aku mengetahui bahwa engkau hafal al-Quran.” Dengan kata lain, aku memberitahukan padanya tentang sesuatu yang tidak dia ketahui, yaitu bahwa aku tahu kalau dia hafal al-Qur’an.

Atas dasar itulah, makna ayat di atas yang merupakan kiasan atas pembagian rezeki oleh Allah adalah sebagai berikut:Kalian tidak diciptakan untuk mengantarkan rezeki kepada makhluk yang telah Kujamin rezekinya. Akulah yang mengatur masalah rezeki. Kewajiban utama kalian adalah mengabdi dan berusaha untuk memperoleh rezeki sesuai dengan perintah-Ku di mana hal itu merupakan bagian dari ibadah.

Makna Ketiga Makna lahiriah dari ayat لَم۟ يَلِد۟ وَ لَم۟ يُولَد۟ ‘Dia tidak melahirkan dan tidak dilahirkan’ yang terdapat dalam surat al-Ikhlas sa- ngat jelas dan bersifat aksiomatik. Karena itu yang dimaksud adalah implikasi dari makna tersebut. Yaitu bahwa mereka yang memiliki ibu dan anak tentu bukan Tuhan. Jadi dengan ayat “Dia tidak mela- hirkan dan tidak dilahirkan” yang bersifat aksiomatik dan yang berarti bahwa Dia Kekal dan Abadi, Allah menetapkan bahwa Nabi Isa, Uzair, para malaikat, bintang-gemintang, dan segala sembahan batil lainnya bukan merupakan Tuhan. Demikian pula dengan ayat yang kita bahas sekarang. Ayat yang berbunyi “Kami tidak menciptakan jin dan manusia kecuali su- paya mereka menyembah-Ku” mempunyai makna bahwa setiap yang diberi rezeki dan diberi makan, serta mempunyai kecenderungan untuk diberi rezeki dan diberi makan, tidak mungkin berposisi sebagai Tuhan. Sifat ketuhanan tidak pantas disandang oleh mereka yang membutuhkan rezeki dan makanan.

Said Nursî

PERTANYAAN SEPUTAR “QAILULAH”

“...atau saat mereka tidur di siang hari.” (QS. al-A’raf [7]: 4).Saudara Ra’fat ingin mengetahui makna dari kata ‘mereka tidur di siang hari’ yang terdapat pada ayat di atas. Maka bahasan ini pun ditulis berkenaan dengan pertanyaannya tentang ayat tersebut agar ia tidak membiarkan alat tulisnya menganggur akibat badannya yang lemah karena tidur sesudah shalat subuh seperti orang-orang lainnya yang mendekam di penjara.

Tidur ada tiga macam:

1. Gailulah Yaitu tidur sesudah shalat subuh hingga akhir waktu yang dimakruhkan untuk shalat.

Tidur semacam ini menyalahi sunnah Nabi. Ia membuat rezeki berkurang dan keberkahannya hilang sebagaimana ditegaskan dalam hadis Nabi. Sebab, waktu yang paling utama untuk menyiapkan awal usaha guna mencari rezeki adalah saat udara sejuk sesudah shalat subuh. Namun ketika ia telah berlalu, seseorang mulai merasa malas dan lemah sehingga bisa merusak usahanya di hari itu serta pada gilirannya akan membahayakan rezekinya. Selain itu, ia bisa menghilangkan keberkahan rezeki tersebut. Hal ini terbukti lewat banyak pengalaman.

2. Failulah Yaitu tidur sesudah shalat asar hingga magrib. Tidur semacam ini bisa menyebabkan berkurangnya umur.

Umur manusia menja- di berkurang akibat kebingungan yang bersumber dari tidur. Hari tersebut tampak begitu singkat baginya. Menghabiskan waktu asar dengan tidur sama seperti tidak melihat hasil maknawiyah yang ada pada hari tersebut di mana sebagian besarnya tampak pada waktu itu. Sehingga seolah-olah ia tidak hidup pada hari itu.

3. Qailulah Tidur semacam ini merupakan sunnah Nabi yang mulia.

Waktunya dimulai dari sejak dhuha hingga sedikit sesudah zuhur. Selain merupakan sunnah suci,(*)tidur tersebut juga bisa membantu seseorang untuk melakukan ibadah di malam hari. Sunnah Nabi ini diperkuat oleh kebiasaan penduduk Arab yang relatif tidak bekerja di saat terik siang hari sesuai dengan lingkungan mereka. Tidur ini memperpanjang umur dan menambah rezeki. Sebab, setengah jam yang dihabiskan untuk tidur qailulah menyamai dua jam tidur di malam hari. Dengan kata lain, ia bisa menambah umur hari itu sebanyak satu jam setengah. Pada waktu yang sama ia telah menyelamatkan satu jam setengah dari kealpaan tidur yang merupakan saudara kembar kematian sekaligus menambah waktu kerja untuk mencari rezeki. Dengan demikian, waktu untuk berusaha dan bekerja menjadi panjang.

Said Nursî

SEBUAH LINTASAN PIKIRAN YANG INDAH

Ketika aku membaca kalimat:“Beribu-ribu salawat dan salam semoga tercurah kepadamu, wahai Rasulullah” selepas shalat, tampak dari kejauhan lintasan pikiran yang indah yang tersingkap dari balik salawat tersebut. Hanya saja, aku tidak mampu memburu keseluruhannya. Namun di sini akan kutunjukkan beberapa di antaranya:

Aku melihat bahwa malam menyerupai sebuah rumah baru yang terbuka bagi penduduk dunia. Aku pun masuk ke dalam malam tersebut saat shalat Isya. Lewat bentangan imajinasi yang luar biasa dan lewat hubungan antara esensi manusia dan seluruh dunia, aku melihat bahwa dunia yang besar ini pada malam tersebut telah menjadi sebuah rumah yang sangat kecil sehingga manusia ataupun makhluk hidup di dalamnya nyaris tak terlihat. Dalam benak ini, aku melihat tidak ada yang bisa menyinari rumah tersebut kecuali pribadi maknawi Rasul, sehingga seluruh isinya penuh dengan kelapangan, kedamaian, dan kesenangan.

Sebagaimana seseorang memberi salam ketika ingin masuk ke dalam sebuah rumah, demikian pula dengan diriku. Ada kerinduan yang mendalam dan keinginan yang kuat dari diriku untuk mengucap:Beribu-ribu salawat dan salam semoga tercurah kepadamu wahai Rasulullah.(*)Dari sini aku merasa diriku seolah-olah memberikan salam kepada beliau sejumlah bilangan jin dan manusia. Serta lewat salam tersebut, kuungkapkan kembali sumpah setiaku kepada beliau, pera- saan penerimaanku terhadap risalahnya, ketundukanku pada seluruh hukum yang beliau bawa, serta kepatuhanku kepada seluruh perintahnya. Dengan kata lain, seolah-olah aku mempersembahkan salam ini atas nama setiap unsur dari duniaku meliputi jin, manusia, dan seluruh makhluk yang ada.

Demikian pula cahaya agung dan hadiah berharga yang beliau bawa mampu menyinari duniaku secara khusus di samping menyinari dunia setiap individu yang terdapat di alam ini. Sehingga ia mengubah dunia ini menjadi dunia yang penuh dengan nikmat. Terhadap berbagai nikmat yang melimpah ini, kuucapkan:“Ya Allah, limpahkanlah seribu salawat kepadanya” sebagai tanda syukur dan balas budi atas cahaya tercinta dan hadiah berharga tersebut. Sebab, kita sama sekali tidak akan mampu membalas budi baik beliau kepada kita. Maka dari itu, kita tunjukkan penghambaan kita kepada Allah lewat doa dan tawassul agar rahmat-Nya bisa tercurah kepada beliau sebanyak bilangan seluruh penduduk langit. Itulah yang kurasakan dalam benakku.

Beliau membutuhkan “salawat” yang bermakna rahmat se- bagai seorang “hamba” yang menuju kepada Allah . Beliau juga berhak mendapat “salam” sebagai seorang “rasul” yang diutus Allah kepada makhluk-Nya.Sebagaimana kita memberikan salam kepada beliau sebanyak bilangan jin dan manusia, serta memperbaharui sumpah setia kita yang bersifat umum sebanyak itu pula, beliau juga berhak menda- patkan salawat yang berasal dari perbendaharaan rahmat Tuhan sebanyak penduduk langit dan atas nama setiap mereka.

Sebab, cahaya yang beliau bawa itulah yang menampakkan kesempurnaan segala sesuatu sekaligus memperlihatkan nilai semua entitas. Dengan cahaya tersebut, tugas ilahi kepada setiap makhluk menjadi terlihat, serta tujuan mulia Tuhan pada setiap ciptaan menjadi tampak. Karena itu, seandainya setiap sesuatu memiliki lisan, pastilah mereka akan terus mengucap:Semoga salawat dan salam tercurah kepadamu, wahai Rasulullah. Maka dari itu, sebagai wakil dari seluruh makhluk kita layak mengucapkan:“Beribu-ribu salawat dan salam semoga tercurah kepadamu, wahai Rasulullah, sejumlah bilangan manusia, jin, malaikat, dan bintang.”

“Cukuplah Allah sendiri berikut malaikat-Nya yang mengirim salawat dan salam kepada beliau.”

Said Nursî

SEPUTAR WAHDATUL WUJUD

Saudaraku yang mulia! Engkau meminta penjelasan seputar wahdatul wujud. Dalam salah satu cahaya yaitu “Surat Ketiga Puluh” dalam buku al-Maktûbât terdapat jawaban yang memadai, meyakinkan, dan cukup jelas mengenai pendapat Muhyiddin Ibnu Arabi seputar masalah tersebut. Namun di sini kami hanya akan menjelaskan ala kadarnya.

Mengajarkan paham wahdatul wujud pada masa sekarang ini akan menimbulkan bahaya besar. Sebab, berbagai kiasan dan pe- rumpamaan(*)yang keluar dari lisan kalangan khawas (istimewa) lalu diterima oleh kalangan awam, atau yang berpindah dari orang berpengatahuan kepada orang tak berpengetahuan akan diterima sebagai hakikat nyata. Demikian pula dengan wahdatul wujud dan berbagai hakikat tinggi sejenisnya. Ketika ia beredar di kalangan awam yang alpa, yang terpengaruh dengan berbagai konsep natura- lisme, maka mereka menerimanya dalam perspektif naturalisme dan hal itu melahirkan tiga bahaya besar:

Bahaya Pertama Paham wahdatul wujud seolah-olah mengingkari eksistensi seluruh benda di hadapan wujud Allah. Hanya saja manakala paham tersebut masuk ke kalangan awam, ia akan mendorong orang- orang yang lalai di antara mereka terutama yang tercemari oleh paham materialisme, untuk mengingkari keberadaan Tuhan di hadapan alam materi.

Bahaya Kedua Paham wahdatul wujud secara tegas menolak adanya sifat ketuhanan pada selain Allah. Bahkan ia mengingkari keberadaan selain Allah dan menghapus adanya dualisme. Karena itu, ia tidak melihat adanya keberadaan wujud pada apa pun juga. Namun sekarang ini, di mana paham naturalisme sedang menyebar luas, nafsu manusia telah menjadi sosok Fira’un, khususnya mereka yang ingin disembah,berwatak sombong dan egois, serta lupa kepada Pencipta dan akhirat, maka mengajarkan wahdatul wujud kepada mereka akan membuat mereka melampaui batas. Naudzu billah.

Bahaya Ketiga Paham wahdatul wujud juga memicu munculnya berbagai pemikiran dan pandangan yang tidak sesuai dengan keberadaan Dzat Maha Agung yang tidak pernah berubah, berganti, terpisah, dan bias sehingga memunculkan berbagai ajaran yang menyimpang.

Ya, siapapun yang berbicara mengenai wahdatul wujud pikirannya harus terbang ke tempat yang tinggi untuk meninggalkan alam benda dan melihat arasy yang tinggi. Ia harus menganggap alam ben- da ini sebagai sesuatu yang tiada. Sehingga dengan kekuatan iman- nya ia melihat segala sesuatu secara langsung berasal dari pancaran Dzat Yang Maha Esa. Namun jika ia masih berdiri di belakang alam benda dan masih melihatnya, lalu segala sebab masih terlihat di hadapannya dan ia menyaksikan dari bumi, maka bisa jadi ia tenggelam dalam pengaruh sebab dan terjatuh pada kubangan alam.

Fikren arşa çıkan, Celaleddin-i Rumî gibi diyebilir: “Kulağını aç! Herkesten işittiğin sözleri, fıtrî fonoğraflar gibi Cenab-ı Hak’tan işitebilirsin.” Yoksa Celaleddin gibi bu derece yükseğe çıkamayan ve ferşten arşa kadar mevcudatı âyine şeklinde görmeyen adama “Kulak ver, herkesten kelâmullahı işitirsin.” desen manen arştan ferşe sukut eder gibi hilaf-ı hakikat tasavvurat-ı bâtılaya giriftar olur.

قُلِ اللّٰهُ ثُمَّ ذَر۟هُم۟ فٖى خَو۟ضِهِم۟ يَل۟عَبُونَ ۝ مَا لِلتُّرَابِ وَ لِرَبِّ ال۟اَر۟بَابِ ۝

سُب۟حَانَ مَن۟ تَقَدَّسَ عَنِ ال۟اَش۟بَاهِ ذَاتُهُ وَتَنَزَّهَت۟ عَن۟ مُشَابَهَةِ ال۟اَم۟ثَالِ صِفَاتُهُ وَشَهِدَ عَلٰى رُبُوبِيَّتِهٖ اٰيَاتُهُ جَلَّ جَلَالُهُ وَلَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ

Said Nursî

Bir Suale Cevap

Mustafa Sabri ile Musa Bekuf’un efkârlarını muvazene etmek için vaktim müsait değildir. Yalnız bu kadar derim ki: “Birisi ifrat etmiş, diğeri tefrit ediyor.” Mustafa Sabri gerçi müdafaatında Musa Bekuf’e nisbeten haklıdır fakat Muhyiddin gibi ulûm-u İslâmiyenin bir mu’cizesi bulunan bir zatı tezyifte haksızdır.

Evet Muhyiddin, kendisi hâdî ve makbuldür. Fakat her kitabında mühdî ve mürşid olamıyor. Hakaikte çok zaman mizansız gittiğinden, kavaid-i Ehl-i Sünnet’e muhalefet ediyor. Ve bazı kelâmları, zâhiri dalalet ifade ediyor fakat kendisi dalaletten müberradır. Bazen kelâm küfür görünür fakat sahibi kâfir olamaz.

Mustafa Sabri bu noktaları nazara almamış. Kavaid-i Ehl-i Sünnet’e taassup cihetiyle bazı noktalarda tefrit etmiş.

Musa Bekuf ise ziyade teceddüde taraftar ve asrîliğe mümaşatkâr efkârıyla çok yanlış gidiyor. Bazı hakaik-i İslâmiyeyi yanlış teviller ile tahrif ediyor. Ebu’l-Alâ-i Maarrî gibi merdud bir adamı, muhakkikînlerin fevkinde tuttuğundan ve kendi efkârına uygun gelen Muhyiddin’in Ehl-i Sünnet’e muhalefet eden meselelerine ziyade taraftarlığından, ziyade ifrat ediyor.

قَالَ مُح۟يِى الدّٖينِ : تَح۟رُمُ مُطَالَعَةُ كُتُبِنَا عَلٰى مَن۟ لَي۟سَ مِنَّا yani “Bizden olmayan ve makamımızı bilmeyen, kitaplarımızı okumasın, zarar görür.” Evet, bu zamanda Muhyiddin’in kitapları, hususan vahdetü’l-vücuda dair meselelerini okumak, zararlıdır.

Said Nursî

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

Nev-i beşerin ağlanacak gülmelerine, endişe-i istikbal ve âkıbet-bînlik adesesiyle, gayet şaşaalı bir gece bayramında, hapishane penceresinden bakarken, nazar-ı hayalime inkişaf eden bir vaziyeti beyan ediyorum.

Sinemada, eski zamanda mezaristanda yatanların vaziyet-i hayatiyeleri göründüğü gibi yakın bir istikbalde mezaristan ehli olanların, müteharrik cenazelerini görmüş gibi oldum. O gülenlere ağladım. Birden bir tevahhuş, bir acımak hissi geldi. Aklıma döndüm, hakikatten sordum: “Bu hayal nedir?” Hakikat dedi ki:

Elli sene sonra, bu kemal-i neşe ile gülen ve eğlenen zavallılardan elliden beşi, beli bükülmüş yetmiş yaşlı ihtiyarlar gibi; kırk beşi, mezaristanda çürümüş bulunacaklar. O güzel simalar, o neşeli gülmeler, zıtlarına inkılab etmiş olacaklar. كُلُّ اٰتٍ قَرٖيبٌ kaidesiyle madem yakında gelecek şeylerin gelmiş gibi görülmesi bir derece hakikattir, elbette gördüğün hayal değildir.

Madem dünyanın gafletkârane gülmeleri, böyle ağlanacak acı hallerin perdesidir ve muvakkat ve zevale maruzdur. Elbette bîçare insanların ebed-perest kalbini ve aşk-ı bekaya meftun olan ruhunu güldürecek, sevindirecek, meşru dairesinde ve müteşekkirane, huzurkârane, gafletsiz, masumane eğlencelerdir ve sevap cihetiyle bâki kalan sevinçlerdir.

Bunun içindir ki bayramlarda gaflet istila edip, gayr-ı meşru daireye sapmamak için rivayetlerde zikrullaha ve şükre çok azîm tergibat vardır. Tâ ki bayramlarda o sevinç ve sürur nimetlerini şükre çevirip o nimeti idame ve ziyadeleştirsin. Çünkü şükür, nimeti ziyadeleştirir, gafleti kaçırır.

Said Nursî

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ اِنَّ النَّف۟سَ لَاَمَّارَةٌ بِالسُّٓوءِ

Meali: (Hâşiye) “Nefis daima kötü şeylere sevk eder.” âyetinin hem de اَع۟دٰى عَدُوِّكَ نَف۟سُكَ الَّتٖى بَي۟نَ جَن۟بَي۟كَ mana-yı şerifi “Senin en zararlı düşmanın nefsindir.” hadîsinin bir nüktesidir.

Tezkiyesiz nefs-i emmaresi bulunmak şartıyla kendi nefsini beğenen ve seven adam, başkasını sevmez. Eğer zâhirî sevse de samimi sevemez, belki ondaki menfaatini ve lezzetini sever. Daima kendini beğendirmeye ve sevdirmeye çalışır. Ve kusuru nefsine almaz belki avukat gibi kendini müdafaa ve tebrie eyler. Mübalağalar ile belki yalanlarla nefsini medih ve tenzih ederek âdeta takdis eder ve derecesine göre مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهُ هَوٰيهُ âyetinin bir tokadını yer. Temeddühü ve sevdirmesi ise aksü’l-amel ile istiskali celbeder, soğuk düşürtür.

Hem amel-i uhrevîde ihlası kaybeder, riyayı karıştırır. Âkıbeti görmeyen ve neticeleri düşünmeyen ve lezzet-i hazıraya müptela olan hisse ve heva-yı nefse mağlup olup yolunu şaşırmış hissin fetvasıyla, bir saat lezzet için bir sene hapiste yatar. Bir dakika gurur veya intikam yüzünden on sene ceza görür. Âdeta ders aldığı Amme Cüzü’nü bir tek şekerlemeye satan hevaî bir çocuk gibi elmas kıymetinde bulunan hasenatını, hissini okşamak ve hevasını memnun etmek ve hevesini tatmin etmek için ehemmiyetsiz cam parçaları hükmündeki lezzetlere, enaniyetlere vesile edip kârlı işlerde hasaret eder.

اَللّٰهُمَّ اح۟فَظ۟نَا مِن۟ شَرِّ النَّف۟سِ وَالشَّي۟طَانِ وَمِن۟ شَرِّ ال۟جِنِّ وَال۟اِن۟سَانِ

Sual: Kısa bir zamandaki küfre mukabil, hadsiz bir zaman cehennemde hapis nasıl adalet olur?

Elcevap: Sene, üç yüz altmış beş gün hesabıyla, bir dakikada katl, yedi milyon sekiz yüz seksen dört bin dakika hapis iktizası kanun-u adalet iken; bir dakika küfür, bin katl hükmünde olduğundan, yirmi sene ömrünü küfürle geçiren ve küfür ile ölen bir adam, kanun-u adaletle elli yedi trilyon iki yüz bir milyar iki yüz milyon sene beşerin kanun-u adaletiyle hapse müstahak olur. Elbette خَالِدٖينَ فٖيهَٓا اَبَدًا adalet-i İlahî ile vech-i muvafakatı bundan anlaşılıyor.

Birbirinden gayet uzak iki adedin sırr-ı münasebeti şudur ki: Katl ve küfür, tahrip ve tecavüz olduğu için gayra tesirat yapar. Bir dakikada katl, lâekall zâhirî âdete göre on beş sene maktûlün hayatını selbeder, onun yerine hapse girer. Bir dakika küfür, bin bir esma-i İlahîyi inkâr ve nukuşlarını tezyif ve kâinatın hukukuna tecavüz ve kemalâtını inkâr ve hadsiz delail-i vahdaniyeti tekzip ve şehadetlerini reddetmek olduğundan kâfiri, binler seneden ziyade esfel-i safilîne atar خَالِدٖينَ de hapseder.

Said Nursî

Manidar Bir Tevafuk-u Latîfe

Risale-i Nur şakirdlerini ittiham ettikleri ve cezalarını istedikleri 163’üncü maddesine, Risale-i Nur müellifinin medresesine, yüz elli bin lira verilmesine dair lâyihanın, 200 mebustan 163 mebusun adedine tevafuk edip, manen o tevafuk diyor ki: Hükûmet-i cumhuriyenin 163 mebusun takdirkârane imzaları, 163’üncü madde-i kanuniyenin hükmünü, onun hakkında iptal ediyor.

Hem yine manidar tevafukat-ı latîfedendir ki Risale-i Nur’un 128 parçası, 115 parça kitap ediyor. Risale-i Nur’un şakirdlerinin ve müellifinin mebde-i tevkifi olan 27 Nisan 1935 tarihi ile mahkemenin karar ve hüküm tarihi olan 19 Ağustos 1935 tarihi olmasına nazaran, 115 gün olup Risale-i Nur kitapları adedine tevafuk etmekle beraber, istintak edilen 115 suçlu gösterilen eşhasın da adedine tam tamına tevafuk ettiği gibi gösteriyor ki: Risale-i Nur müellifinin ve şakirdlerinin başına gelen musibet, bir dest-i inayetle tanzim ediliyor. (Hâşiye)

Bu Lem’a’nın başında İmam-ı Ali (ra) Risale-i Nur’a işaret ettiğinden, bir kardeşimiz heyecanlı bir iştiyakla Risale-i Nur’a, Elmas Cevher Nur ismini takıp tekrar ederek yazmıştı. Bu Lem’a’nın âhirinde derci münasip görüldü:

Takva dairesinde bulunan talebe deli de olsa, acaba Risale-i Nur’un ve kıymetli elmasın nurundan ayrılabilir mi? Öyle tahmin ederim ki Risale-i Nur’un bu âciz talebeniz kadar kerametini, faziletini, lezzetini yiyen, tatlı meyvesinden koparan nadirdir. Hem bu kadar âcizliğim ile beraber, Risale-i Nur’a hizmet edemediğim halde göstermiş olduğunuz teveccühe medyun-u şükranım. Binaenaleyh Risale-i Nur’dan bendeniz değil, hiçbir talebeniz o mübarek elmastan ve lezzetten ayrılamaz.

Affınıza mağruren Risale-i Nur’un bu defaki taharriyatında iki kerameti meydana aynen çıkmıştır: Hapishane içerisinde polis, jandarma ve gardiyanlar müthiş arama yaparken, o esnada hiç kimse görmeden, yedi sekiz yaşında, hemşiremin mahdumu, mektep çantasının içerisine Risale-i Nur’un nüshalarını koyarak alıp gitmiştir.

Arama, bendenizin odasında idi. Çocuk odaya geldi, odada telaş görünce, odanın bir tarafında ayrıca duran Risale-i Nurları çantasına koydu ve içerideki memurların hiçbirisi farkına varmadı, çocuğa da bir şey demediler. Fedakâr çocuk doğruca validesine gidiyor. “Dayımın daima bize okuduğu Risale-i Nurları getirdim. Bunları alacaklarmış. Ben onların haberi olmadan, onlar başka mektup, kitap karıştırırlarken aldım, çantama koydum. Bunları iyice bir yere koyunuz, muhafaza ediniz. Ben bunların okunmasını çok seviyorum. Dayım bize bunları okuyordu. O okurken ben başka bir halet kesbediyordum.” diye validesine söylüyor ve mektebine avdet ediyor. Bu sayede Elmas Cevher Nurlar ele geçmemiş oluyor.

Bu keramet değil de nedir? Kur’anî bir mu’cize değildir de nedir? Acaba bu fazilet, acaba bu lezzet, acaba bu Elmas Cevher, hangi telifatta vardır ki bu Elmas Cevher Nurlar, şimdiye kadar hangi zatın ağzından dökülmüştür? Ben de hapis değil, bu Elmas Cevher Nurlar için her an her dakika her fedakârlığı memnuniyetle kabul ederim. Benden sonra bu Elmas Cevher Nurlar yoluna evladım Emin de bütün hayatını sarf etmeye hazırdır.

İşte bu Elmas Cevher Nur’un ikinci kerametini ispat ile üç yaşından sekiz yaşına kadar akrabalarım ve evladım, bu Elmas Cevher Nurlar için fedakârane ve bu yolda hayatlarını hiç düşünmeden feda edeceklerini ispat ederim. Çünkü bu Elmas Cevher Nur’u okurken hepsi başıma toplandı. Onları sevdim ve birer çay verdim, bu Elmas Cevher Nur’u okumaya devam ettim. Hepsi birden “Bu nedir? Bu yazı nasıl yazıdır?” sordular. Ben de dedim: “Bu Elmas Cevher Nur’dur.” diye bunlara okumaya başladım. Onuncu Söz’ü okurken saatler geçmiş. Çocuklar merakından, anlayamadıkları zaman hemen bendenize soruyorlardı. Ben de bu Elmas Cevher Nur’u onların anlayabileceği şekilde izah ederken çocukların renkleri, renk renk oluyordu ve güzelleşiyordu. Bendeniz de çocukların yüzüne baktıkça hepsinde ayrı ayrı nurlu Said görüyordum.

Suallerinde “Nur hangisi, Cevher hangisi ve Elmas hangisi?” diye sorduklarında; “Evet Nur, bunu okumaktır. Bak sizde bir güzellik meydana geldi.” Onlar da birbirinin yüzüne baktılar, tasdik ettiler. “Ya Elmas nedir?” “Bu sözleri yazmaktır. O zaman, yani yazdığınız zaman sizin yazılarınız elmas gibi kıymetli olur.” Tasdik ettiler. “Ya Cevher nedir?” “İşte o da bu kitaptan aldığınız imandır.” Hepsi birden şehadet getirdiler. Bu sohbette üç dört saat geçmiş, bendeniz farkına varmadım.

İşte “Elmas Cevher Nur budur.” dedim. Tasdik ettiler. Hepsi birden bana bakıyorlardı ve “Bunu kim yazdı?” diyorlardı.

Âciz talebeniz

Şefik

Zekâi’nin Rüyası

Bu sabah rüyamda, İstanbul’un Tophane sahiline benzer saf ve berrak bir deniz kenarındayım. Kuşluk zamanında olduğunu zannettiğim güneşin ziyası, o derya-yı azîmin üzerinde hoş parıltılar husule getiriyor. Ben deryaya müteveccihim. Denizin orta ve cenubu tarafından yüze yüze sahile gelen bir genç, omuzundaki bir sabanı sahile çıkardı. Orada bütün kardeşlerimize (tahliyeden sonra) istikbal edilmekteler iken, sahil boyunu takiben, garptan dolu dizgin iki atlı geliyor. “Üstad geliyor!” dediler. Bu izdiham yarıldı, hiç durmaksızın bu mühib yağız atlı ve esmer çehreli iki zat, şarka doğru uzaklaştılar. Ben, o deryaya dalmak üzere iken uyandım.

Zekâi

Tarafgirane ve Risale-i Nur’a rakibane söylenen sözlere mukabildir.

Ger medhetmekse tefahurla kendinizi maksadın

Risale-i Nur’un en sönük yıldızının peykisiniz

Zinhar seyyare zannetme kardeşim, Risale-i Nur’un

Arz değil, âfitab dahi peykidir onun

Pek yakında parlayacaktır âlemde Risale-i Nur

Sönmez, belki gizlenir, zira nurun alâ nur

Bir nur ki bahr-i hakikat ve mahz-ı hidayettir o

مَن۟ اَص۟حَابُ الصِّرَاطِ السَّوِىِّ وَ مَنِ اه۟تَدٰى yı oku.

Hak’tan olmaz şikâyet, belki maksat hikâyet

Şer’in üzere giderken Hakk’a malûm

Risale-i Nur’a ki eylemiştim hem de hizmet

Risale-i Nur ki Aliyyü’l-Murtaza ve Gavs-ı A’zam

Celcelutiye’de ve bazı kasaidde etmişler işaret

Risale-i Nur ki urvetü’l-vüska, lenfisam

Temessük etmiştim zira hem hidayet ve ayn-ı hakikat

Koydular bizleri ki orada durmuştu Yusuf aleyhisselâm

Hem de beraberimizde idi Hazret-i Üstad.

Halil İbrahim

Yirmi Sekizinci Lem’a’nın Yirmi Sekizinci Nüktesi

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

لَا يَسَّمَّعُونَ اِلَى ال۟مَلَاِ ال۟اَع۟لٰى وَيُق۟ذَفُونَ مِن۟ كُلِّ جَانِبٍ ۝ دُحُورًا وَلَهُم۟ عَذَابٌ وَاصِبٌ ۝ اِلَّا مَن۟ خَطِفَ ال۟خَط۟فَةَ فَاَت۟بَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ

۝ وَلَقَد۟ زَيَّنَّا السَّمَٓاءَ الدُّن۟يَا بِمَصَابٖيحَ وَجَعَل۟نَاهَا رُجُومًا لِلشَّيَاطٖينِ gibi âyetlerin mühim bir nüktesi, ehl-i dalaletin bir tenkidi münasebetiyle beyan edilecek. Şöyle ki:

Cin ve şeytanın casusları, semavat haberlerine kulak hırsızlığı yapıp, gaybî haberleri getirerek, kâhinler ve maddiyyunlar ve bazı ispirtizmacılar gibi gaibden haber verenlere haber vermelerini, nüzul-ü vahyin bidayetinde vahye bir şüphe getirmemek için onların o daimî casusluğu, o zaman daha ziyade şahaplarla recm ve men’edildiğine dair olan mezkûr âyetler münasebetiyle gayet mühim üç başlı bir suale muhtasar bir cevaptır.

Sual: Şu gibi âyetlerden anlaşılıyor ki cüz’î ve bazen şahsî bir hâdise-i gaybiyeyi de haber almak için gayet uzak bir mesafe olan semavat memleketine casus şeytanların sokulması ve o çok geniş memleketin her tarafında o cüz’î hâdisenin bahsi varmış gibi; hangi şeytan olsa, hangi yere sokulsa yarım yamalak o haberi işitecek, getirecek diye bir manayı akıl ve hikmet kabul etmiyor?

Hem nass-ı âyetle, semavatın üstünde bulunan cennetin meyvelerini bazı ehl-i risalet ve ehl-i keramet, yakın bir yerden alır gibi alıyormuş. Bazen yakından cenneti temaşa ediyormuş diye nihayet uzaklık nihayet yakınlık içinde bir meseledir ki bu asrın aklına sığmaz?

Hem cüz’î bir şahsın cüz’î bir ahvali; küllî ve geniş olan semavat memleketindeki Mele-i A’lâ’nın medar-ı bahsi olması, gayet hakîmane olan tedvir-i kâinatın hikmetine muvafık gelmiyor? Halbuki bu üç mesele de hakaik-i İslâmiyeden sayılıyor?

Elcevap:

Evvela: On Beşinci Söz namındaki bir risalede yedi basamak namında, yedi kat’î mukaddime ile وَلَقَد۟ زَيَّنَّا السَّمَٓاءَ الدُّن۟يَا بِمَصَابٖيحَ وَجَعَل۟نَاهَا رُجُومًا لِلشَّيَاطٖينِ âyetinin ifade ettiği, yıldızlarla şeytan casuslarının semavattan ref’ ve tardı, öyle bir surette ispat edilmiş ki en muannid maddiyyunu dahi ikna eder, susturur ve kabul ettirir.

Sâniyen: Bu uzak zannedilen o üç hakikat-i İslâmiyeyi, kısa zihinlere yakınlaştırmak için bir temsil ile işaret edeceğiz.

Mesela, bir hükûmetin daire-i askeriyesi memleketin şarkında ve daire-i adliyesi garbında ve daire-i maarifi şimalinde ve daire-i ilmiyesi cenubunda ve daire-i mülkiyesi ortasında bulunsa telsiz telefon, telgrafla, gayet muntazam bir surette her daire alâkadar olduğu vaziyetleri görse, haber alsa âdeta umum o memleket, adliye dairesi olduğu halde, askerî dairesidir ve mülkiye dairesi olduğu gibi ilmiye dairesi oluyor.

Hem mesela, müteaddid devletler ve ayrı ayrı payitahtları bulunan hükûmetlerin bazen oluyor ki müstemlekat cihetiyle veya imtiyazat haysiyetiyle veya ticaretler münasebetiyle bir tek memlekette ayrı ayrı hâkimiyetlikleri bulunur. Raiyet ve millet bir olduğu halde, her bir hükûmet, kendi imtiyazı cihetiyle, o raiyetle münasebettardır. Birbirinden çok uzak o hükûmetlerin muamelatı, birbirine temas ediyor. Her hanede birbirine yakınlaşıyor ve her adamda iştirakleri oluyor. Cüz’î meseleleri, temas noktalarındaki cüz’î bir dairede görülür. Yoksa her cüz’î bir mesele, daire-i külliyeden alınmıyor fakat o cüz’î meselelerden bahsedildiği zaman, doğrudan doğruya daire-i külliyenin kanunuyla olduğu cihetiyle daire-i külliyeden alınıyor gibi ve o dairede medar-ı bahis olunmuş bir mesele şekli verilir tarzda ifade edilir.

İşte bu iki temsil gibi semavat memleketi, payitaht ve merkez itibarıyla gayet uzak olduğu halde, arz memleketinde insanların kalplerine uzanmış manevî telefonları olduğu gibi semavat âlemi, yalnız âlem-i cismanîye bakmıyor; belki âlem-i ervahı ve âlem-i melekûtu tazammun ettiğinden, bir cihette perde altında âlem-i şehadeti ihata etmiştir.

Hem âlem-i bâkiden ve dâr-ı bekadan olan cennet dahi hadsiz uzaklığıyla beraber, yine o daire-i tasarrufatı, perde-i şehadet altında, her tarafta nurani bir surette uzanmış, yayılmış.

Sâni’-i Hakîm-i Zülcelal’in hikmetiyle, kudretiyle, nasıl ki insanın başında yerleştirdiği duygularının merkezleri ayrı ayrı olduğu halde, her biri umum o vücuda, o cisme hükmediyor ve daire-i tasarrufuna alabiliyor.

Öyle de bu insan-ı ekber olan kâinat dahi mütedâhil ve birbiri içinde bulunan daireler gibi binler âlemleri ihtiva ediyor. Onlarda cereyan eden ahvalin ve hâdiselerin küllî ve cüz’iyeti ve hususiyeti ve azameti cihetiyle medar-ı nazar olur, yani o cüzler, cüz’î ve yakın yerlerde ve küllî ve azametliler küllî ve büyük makamlarda görülür.

Fakat bazen cüz’î ve hususi bir hâdise, büyük bir âlemi istila eder. Hangi köşede dinlenilse o hâdise işitilir.

Ve bazen de büyük tahşidat, düşmanın kuvvetine karşı değil belki izhar-ı haşmet için yapılır. Mesela, Hâdise-i Muhammediye (asm) ve vahy-i Kur’an’ın hâdise-i kudsiyesi, umum semavat memleketinde, hattâ o memleketin her köşesinde en mühim bir hâdise olduğundan, doğrudan doğruya çok uzak ve çok yüksek olan koca semavatın burçlarına nöbettarlar dizilip, yıldızlardan mancınıkları atarak, casus şeytanları tard ve def’ediyorlar vaziyetinde göstermek ve ifade etmekle, vahy-i Kur’anînin derece-i haşmetini ve şaşaa-i saltanatını ve hiçbir cihette şüphe girmeyen derece-i hakkaniyetini ilana bir işaret-i Rabbaniye olarak, o vakitte ve o asırda daha ziyade yıldızlar düşürülüyormuş ve atılıyormuş. Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan dahi o ilan-ı tekvinîyi tercüme edip ilan ediyor ve o işaret-i semaviyeye işaret eder.

Evet, bir melâikenin üfürmesiyle uçurulabilir olan casus şeytanları, böyle bir işaret-i azîme-i semaviye ile melâikelerle mübareze ettirmek, elbette o vahy-i Kur’anînin haşmet-i saltanatını göstermek içindir.

Hem bu haşmetli olan beyan-ı Kur’anî ve azametli tahşidat-ı semaviye ise cinnîlerin, şeytanların, semavat ehlini mübarezeye ve müdafaaya sevk edecek bir iktidarları, bir müdafaaları bulunduğunu ifade için değil belki kalb-i Muhammedîden (asm) tâ semavat âlemine, tâ arş-ı a’zama kadar olan uzun yolda, hiçbir yerde cin ve şeytanın müdahaleleri olmamasına işaret için vahy-i Kur’anî, koca semavatta, umum melâikece medar-ı bahis olan bir hakikattir ki bir derece ona temas etmek için şeytanlar tâ semavata kadar çıkmaya mecbur olup, hiçbir şeye muvaffak olamayarak recmedilmesiyle işaret ediyor ki kalb-i Muhammedîye (asm) gelen vahiy ve huzur-u Muhammedîye (asm) gelen Cebrail ve nazar-ı Muhammedîye (asm) görünen hakaik-i gaybiye, sağlam ve müstakimdir, hiçbir cihetle şüphe girmez diye Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyan mu’cizane haber veriyor.

Amma cennetin uzaklığıyla beraber âlem-i bekadan olduğu halde en yakın yerlerde görülmesi ve bazen ondan meyve alınması ise evvelki iki temsil sırrıyla anlaşıldığı gibi bu âlem-i fâni ve âlem-i şehadet ise âlem-i gayba ve dâr-ı bekaya bir perdedir. Cennetin merkez-i kübrası uzakta olmakla beraber, âlem-i misal âyinesi vasıtasıyla her tarafta görünmesi mümkün olduğu gibi hakkalyakîn derecesindeki imanlar vasıtasıyla, cennetin bu âlem-i fânide –temsilde hata olmasın– bir nevi müstemlekeleri ve daireleri bulunabilir ve kalp telefonuyla yüksek ruhlar ile muhabereleri olabilir, hediyeleri gelebilir.

Amma bir daire-i külliyenin cüz’î bir hâdise-i şahsiye ile meşgul olması, yani kâhinlere gaybî haberleri getirmek için şeytanlar, tâ semavata çıkıp kulak veriyorlar, yarım yamalak yanlış haberler getiriyorlar diye tefsirlerdeki ifadelerin bir hakikati şu olmak gerektir ki:

Semavat memleketinin payitahtına kadar gidip o cüz’î haberi almak değildir. Belki cevv-i havaya dahi şümulü bulunan semavat memleketinin –teşbihte hata yok– karakol haneleri hükmünde bazı mevkileri var ki o mevkilerde arz memleketi ile münasebettarlık oluyor, cüz’î hâdiseler için o cüz’î makamlardan kulak hırsızlığı yapıyorlar. Hattâ kalb-i insanî dahi o makamlardan birisidir ki melek-i ilham ile şeytan-ı hususi o mevkide mübareze ediyorlar.

Ve hakaik-i imaniye ve Kur’aniye ve hâdisat-ı Muhammediye (asm) ise ne kadar cüz’î de olsa en büyük, en küllî bir hâdise-i mühimme hükmünde en küllî bir daire olan arş-ı a’zamda ve daire-i semavatta –temsilde hata olmasın– mukadderat-ı kâinatın manevî ceridelerinde neşrolunuyor gibi her köşede medar-ı bahis oluyor diye beyan ile beraber, kalb-i Muhammedîden (asm) tâ daire-i arşa varıncaya kadar ise hiçbir cihetle müdahale imkânı olmadığından, semavatı dinlemekten başka, şeytanların çaresi kalmadığını ifade ile vahy-i Kur’anî ve nübüvvet-i Ahmediye (asm) ne derece yüksek bir derece-i hakkaniyette olduğunu ve hiçbir cihetle hilaf ve yanlış ve hile ona yanaşmak mümkün olmadığını, gayet beliğane belki mu’cizane ilan etmek ve göstermektir.

سُب۟حَانَكَ لَا عِل۟مَ لَنَٓا اِلَّا مَا عَلَّم۟تَنَٓا اِنَّكَ اَن۟تَ ال۟عَلٖيمُ ال۟حَكٖيمُ

Said Nursî

---

Yirmi Yedinci Lem'a ⇐ Lem'alar | ⇒ Yirmi Dokuzuncu Lem'a

---