İçeriğe atla

Otuz Üçüncü Söz/en: Revizyonlar arasındaki fark

Otuz Üçüncü Söz/en (kaynağı gör)

10.15, 29 Ağustos 2024 tarihindeki hâli

513 bayt kaldırıldı ,  29 Ağustos
"Come, now look carefully at a tree! See its delicate mouth within the orderly emergence of the leaves in spring, and the blossoms opening in a measured manner, and the fruits swelling with wisdom and mercy and dancing at the blowing of the breeze in the hands of the branches like innocent children. See the just balance within the wise order expressed through the tongue of the leaves becoming green at a generous hand, through that of the flowers s..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
GörselVikimetin
("That is to say, life is like a point of focus; various attributes enter one another, indeed, they become one and the same. It is as if in its entirety life is both knowledge, and at the same time power, and at the same time wisdom and mercy, and so on... Thus, with regard to this comprehensive essence, life is a mirror of the Eternally Besought One reflecting the essential dominical attributes." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
("Come, now look carefully at a tree! See its delicate mouth within the orderly emergence of the leaves in spring, and the blossoms opening in a measured manner, and the fruits swelling with wisdom and mercy and dancing at the blowing of the breeze in the hands of the branches like innocent children. See the just balance within the wise order expressed through the tongue of the leaves becoming green at a generous hand, through that of the flowers s..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
385. satır: 385. satır:
There is no God but He, everything will perish save His countenance, His is the command and to Him shall you return.(*<ref>*Qur’an, 28:88.</ref>)
There is no God but He, everything will perish save His countenance, His is the command and to Him shall you return.(*<ref>*Qur’an, 28:88.</ref>)


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Death is a proof of dominicality as much as life is a proof of it; it is a most powerful proof of Divine unity. As the verse, Who creates death and life(*<ref>*Qur’an, 67:2.</ref>) indicates, death is not non-existence, annihilation, non-being, an authorless extinction; rather, as is shown in the First Letter, it is a being discharged from service by an All- Wise Author, a change of residence, an exchange of bodies, a rest from duty, a being freed from the prison of the body; it is a wise and orderly work of wisdom.
Mevt, hayat kadar bir bürhan-ı rububiyettir. Gayet kuvvetli bir hüccet-i vahdaniyettir.   اَلَّذٖى خَلَقَ ال۟مَو۟تَ وَال۟حَيٰوةَ   delâletince mevt; adem, idam, fena, hiçlik, fâilsiz bir inkıraz değil belki bir Fâil-i Hakîm tarafından hizmetten terhis ve tahvil-i mekân ve tebdil-i beden ve vazifeden paydos ve haps-i bedenden âzad etmek ve muntazam bir eser-i hikmet olduğu, Birinci Mektup’ta gösterilmiştir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Indeed, just as the living face of the earth and the well-fashioned and living creatures upon it testify to the necessary existence and unity of an All-Wise Maker, so too with their deaths do those living beings bear witness to the eternity and unity of an Ever-Living and Self-Subsistent One. Since it  is proved and elucidated in the Twenty-Second Word that death is an extremely powerful  proof of Divine unity and eternity, we refer the discussion to that Word and here only explain one important point. It is as follows:
Evet, nasıl zemin yüzündeki masnuat ve zîhayatlar ve hayattar zemin yüzü, bir Sâni’-i Hakîm’in vücub-u vücuduna ve vahdaniyetine şehadet ediyorlar. Öyle de o zîhayatlar ölümleriyle bir Hayy-ı Bâki’nin sermediyetine ve vâhidiyetine şehadet ediyorlar. Yirmi İkinci Söz’de mevt, gayet kuvvetli bir bürhan-ı vahdet ve bir hüccet-i sermediyet olduğu ispat ve izah edildiğinden, şu bahsi o söze havale edip yalnız mühim bir nüktesini beyan edeceğiz. Şöyle ki:
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Both with their existences do living beings point to the existence of a Necessarily Existent One, and with their deaths do those living beings testify to the eternity and unity of an Ever-Living Eternal One. For example, the face of the earth, which is a single living creature, points to its Maker with  its order and circumstances; so too it points to Him when it dies. That is, when winter conceals the earth’s face with its white shroud, it turns the gazes of men away from itself –their gaze moves to the past behind the corpse of that departing spring– and it shows them a far wider scene.
Nasıl zîhayatlar, vücudlarıyla bir Vâcibü’l-vücud’un vücuduna delâlet ediyorlar. Öyle de o zîhayatlar, ölümleriyle bir Hayy-ı Bâki’nin sermediyetine, vâhidiyetine şehadet ediyorlar. Mesela, yalnız bir tek zîhayat olan zemin yüzü, intizamatıyla, ahvaliyle Sâni’i gösterdiği gibi öldüğü vakit yani kış, beyaz kefeni ile ölmüş o zemin yüzünü kapaması ile nazar-ı beşeri ondan çeviriyor. Veyahut nazar, o giden bahar cenazesinin arkasından maziye gider, daha geniş bir manzarayı gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
That is to say, all the past springs of the earth, which were all miracles of power, inform them that new living springtime creatures of the earth will come, and since they all testify to the existence of those future wonders of Divine power, each a living earth, they testify brilliantly and powerfully and on a vast scale to the necessary existence, unity, everlastingness, and eternity of an All- Glorious Maker, an All-Powerful One of Perfection, an Ever-Living Eternal One; they demonstrate such brilliant proofs that whether one wants to or not they make one declare: “I believe in God, the One, the Unique!”
Yani her biri birer mu’cize-i kudret olan zemin dolusu bütün geçen baharlar misillü yeni gelecek birer hârika-i kudret ve birer hayattar zemin olan, bahar dolusu hayattar mevcudat-ı arziyenin gelmelerini ihsas ve vücudlarına şehadet ettiklerinden; öyle geniş bir mikyasta, öyle parlak bir surette, öyle kuvvetli bir derecede bir Sâni’-i Zülcelal’in bir Kadîr-i Zülkemal’in, bir Kayyum-u Bâki’nin, bir Şems-i sermedî’nin vücub-u vücuduna ve vahdetine ve beka ve sermediyetine şehadet ederler ve öyle parlak delaili gösterirler ki ister istemez bedahet derecesinde اٰمَن۟تُ بِاللّٰهِ ال۟وَاحِدِ ال۟اَحَدِ    dedirtir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' According to the meaning of the verse,
'''Elhasıl,'''   وَ يُح۟يِى ال۟اَر۟ضَ بَع۟دَ مَو۟تِهَا   sırrınca hayattar bu zemin, bir baharda Sâni’e şehadet ettiği gibi onun ölmesiyle, zamanın geçmiş ve gelecek iki kanadına dizilmiş mu’cizat-ı kudretine nazarı çeviriyor. Bir bahar yerine binler baharı gösteriyor. Bir mu’cize yerine binler mu’cizat-ı kudretine işaret eder. Ve onlardan her bahar, şu hazır bahardan daha kat’î şehadet eder. Çünkü mazi tarafına geçenler, zâhirî esbablarıyla beraber gitmişler; arkalarında yine kendileri gibi başkalar yerlerine gelmişler.
And gives life to the earth after its death,(*<ref>*Qur’an, 30:19.</ref>) just as this living earth testifies to the Maker with the spring, so with its death it turns man’s gaze to the miracles of Divine power lined up on the two wings of time, the past and the future; it alludes to thousands of miracles of power in place of one miracle. And each of those springs testifies more  certainly  than this present spring, for those which have departed towards the past have gone together with their apparent causes, and after them others like them have come in their places.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
This means that  apparent causes are nothing: only that an All-Powerful One of Glory creates the springs, and tying them to causes with His wisdom shows that He has sent them. As for the faces of the earth lined up in future  time, they testify still more brilliantly. For they will be made anew from nothing, from non-being, and sent; they will be put on the earth, made to do their duty, and then sent away.
Demek, esbab-ı zâhiriye hiçtir. Yalnız bir Kadîr-i Zülcelal, onları halk edip, hikmetiyle esbaba bağlayarak gönderdiğini gösteriyor. Ve gelecek zamanda dizilmiş hayattar olan zemin yüzleri ise daha parlak şehadet eder. Çünkü yeniden, yoktan, hiçten yapılıp gönderilecek, yere konup vazife gördürüp sonra gönderilecekler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
And so, O heedless one deviated into nature and drowning in its swamp! How can something which does not possess hands wise and powerful enough to reach all the past and all the  future  interfere in the life of the earth? Can your total nonentity of nature interfere in it? If you want to be saved, say: “At the very most, nature is a notebook of Divine power. And as for chance, it is a veil to hidden Divine wisdom which conceals our ignorance.” Approach the truth!
İşte ey tabiata saplanan ve bataklıkta boğulmak derecesine gelen gafil! Bütün mazi ve müstakbele ulaşacak hikmetli ve kudretli manevî el sahibi olmayan bir şey, nasıl bu zeminin hayatına karışabilir? Senin gibi hiç-ender hiç olan tesadüf ve tabiat buna karışabilir mi? Kurtulmak istersen “Tabiat, olsa olsa bir defter-i kudret-i İlahiyedir. Tesadüf ise cehlimizi örten gizli bir hikmet-i İlahiyenin perdesidir.” de, hakikate yanaş.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Yirmi_Beşinci_Pencere"></span>
== Yirmi Beşinci Pencere ==
==Twenty-Fifth Window==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Like one struck points to the striker, and a finely fashioned work of art necessitates the artist, and an offspring requires a parent, and an under surface demands a top surface, and so on... like all these qualities known as relative matters which are not absolute and cannot exist without each other, contingency, which is apparent in particulars in the universe as well as in it as a whole, points to necessity. And the state of being acted upon which is to be seen in all of them points to an act, and the createdness apparent in all of them points to creativity, and the multiplicity and composition to be seen in all demand unity. And necessity, an act, creativity, and unity clearly and necessarily require one who is  not  contingent, acted  upon, numerous, compounded, and  created, but  bears  the attributes of being necessary, an agent, one, and a creator.
Nasıl ki madrub, elbette dâribe delâlet eder. Sanatlı bir eser, sanatkârı icab eder. Veled, validi iktiza eder. Tahtiyet, fevkiyeti istilzam eder ve hâkeza… Bütün umûr-u izafiye tabir ettikleri biri birisiz olmayan evsaf-ı nisbiye misillü şu kâinatın cüz’iyatında ve heyet-i umumiyesinde görünen imkân dahi vücubu gösterir. Ve bütün onlarda görünen infial, bir fiili gösterir. Ve umumunda görünen mahlukıyet, hâlıkıyeti gösterir. Ve umumunda görünen kesret ve terkip, vahdeti istilzam eder. Ve vücub ve fiil ve hâlıkıyet ve vahdet, bilbedahe ve bizzarure mümkin, münfail, kesîr, mürekkeb, mahluk olmayan; vâcib ve fâil, vâhid ve hâlık olan mevsuflarını ister.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
In which case, all contingency, states  of  being  acted  upon, createdness, multiplicity  and  composition  testify  to  the Necessarily Existent One, the One Who acts as He wills, the Creator of All Things, the Single One of Unity.
Öyle ise bilbedahe bütün kâinattaki bütün imkânlar, bütün infialler, bütün mahlukıyetler, bütün kesret ve terkipler bir Zat-ı Vâcibü’l-vücud, Fa’alün limâ yürîd, Hâlık-ı külli şey’, Vâhid-i Ehad’e şehadet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' Just as necessity is apparent from contingency, the act from the state of being acted upon, and unity from multiplicity, and the existence of the former indicate the latter with certainty, in the same way, qualities like createdness and having all their needs provided for, which are to be seen in beings, clearly point to the existence of attributes like Making and Providing. In turn the existence of these attributes point necessarily and self-evidently to the existence of an All-Compassionate Maker Who  is a Creator and a Provider.
'''Elhasıl,''' nasıl imkândan vücub görünüyor, infialden fiil ve kesretten vahdet; bunların vücudu, onların vücuduna kat’iyen delâlet eder. Öyle de mevcudat üstünde görünen mahlukıyet ve merzukıyet gibi sıfatlar dahi sâni’iyet, rezzakıyet gibi şe’nlerin vücudlarına kat’î delâlet ediyor. Şu sıfâtın vücudu dahi bizzarure ve bilbedahe bir Hallak ve bir Rezzak Sâni’-i Rahîm’in vücuduna delâlet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
That is to say, with the tongues of the hundreds of attributes of this sort which they bear, every being testifies to hundreds of the Necessarily Existent One’s Most Beautiful Names. If this testimony is not admitted, it becomes necessary to deny all the attributes of this sort pertaining to beings...
Demek her bir mevcud, taşıdığı yüzler bu çeşit sıfatlar lisanıyla, Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un yüzler esma-i hüsnasına şehadet ederler. Bu şehadetler kabul edilmezse mevcudatın bütün bu çeşit sıfatlarını inkâr etmek lâzım gelir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="YİRMİ_ALTINCI_PENCERE"></span>
== YİRMİ ALTINCI PENCERE ==
==Twenty-Sixth Window==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
(*<ref>*This window addresses those lovers of God who approach Him with the heart in particular, rather than people generally.</ref>)
(Hâşiye<ref>Hâşiye: Şu pencere umumî değil. Ehl-i kalp ve ehl-i muhabbete hususiyeti var.</ref>)
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The ever-renewed instances of beauty and fairness passing over the faces of the beings in the  universe show that they are shadows of the manifestations of an Eternal Beauteous One. Yes, bubbles sparkling on the surface of a river and then disappearing, and other bubbles coming after them and sparkling like those that preceded them shows that they are mirrors to the rays of a perpetual sun. In the same way, the flashes of beauty which sparkle on the travelling beings in the river of flowing time point  to an Eternal Beauteous One and are signs of Him.
Şu kâinatın mevcudatı yüzünde tazelenen ve gelip geçen cemaller ve hüsünler, bir cemal-i sermedî cilvelerinin bir nevi gölgeleri olduğunu gösterir. Evet, ırmağın yüzündeki kabarcıkların parlayıp gitmesinden sonra arkadan gelenlerin gidenler gibi parlamaları, daimî bir şemsin şuâlarının âyineleri olduklarını gösterdikleri gibi; seyyal zaman ırmağında, seyyar mevcudatın üstünde parlayan lemaat-ı cemaliye dahi bir cemal-i sermedîye işaret ederler ve onun bir nevi emareleridirler.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also, the ardent love in the heart of the universe points to an Undying Beloved. As is indicated by the fact that something which is not found in the tree itself will not be present in authentic form in its fruit, the ardent love of God present in human kind, the responsive fruit of the tree of the universe, shows that a true love and passion is to be found in all the universe, but in other forms. In which case, this true love and passion in the heart of the universe points to a Pre-Eternal Beloved.
Hem kâinat kalbindeki ciddi aşk, bir Maşuk-u Lâyezalî’yi gösterir. Evet, ağacın mahiyetinde olmayan bir şey, esaslı bir surette meyvesinde bulunmadığı delâletiyle; şecere-i kâinatın hassas meyvesi olan nev-i insandaki ciddi aşk-ı lahutî gösterir ki bütün kâinatta –fakat başka şekillerde– hakiki aşk ve muhabbet bulunuyor. Öyle ise kalb-i kâinattaki şu hakiki muhabbet ve aşk, bir Mahbub-u Ezelî’yi gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Moreover, all the attractions and magnetic forces which appear in numerous different forms in the heart of the universe, show to aware hearts that they are thus through the attraction of a drawing truth.
Hem kâinatın sinesinde çok suretlerde tezahür eden incizablar, cezbeler, cazibeler; ezelî bir hakikat-i cazibedarın cezbiyle olduğunu hüşyar kalplere gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also, according to the consensus of the saints and those who uncover the mysteries of creation, who  are  the  most  sensitive and  luminous of creatures, relying on their illuminations and witnessing, they have received the manifestation of a Beauteous One of Glory and through their  illuminations have perceived that All-Glorious One of Beauty making Himself known to them and loved by them. Their unanimously telling of this again testifies with certainty to a Necessarily  Existent One, to the existence of a Beauteous One of Glory, and to His making Himself known to man.
Hem mahlukatın en hassas ve nurani taifesi olan ehl-i keşif ve velayetin ittifakıyla, zevk ve şuhuda istinad ederek bir Cemil-i Zülcelal’in cilvesine, tecellisine mazhar olduklarını ve o Celil-i Zülcemal’in (kendini) tanıttırılmasına ve sevdirilmesine zevk ile muttali olduklarını, müttefikan haber vermeleri, yine bir Zat-ı Vâcibü’l-vücud’un, bir Cemil-i Zülcelal’in vücuduna ve insanlara kendini tanıttırmasına kat’iyen şehadet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Also, the pen of beautifying and adorning which works on beings and on the face of the universe points clearly to the beauty of the Names of the pen’s Owner.
Hem kâinat yüzünde ve mevcudat üstünde işleyen kalem-i tahsin ve tezyin, o kalem sahibi zatın esmasının güzelliğini vâzıhan gösteriyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, the beauty on the face of the universe, and the love in its heart, and the attraction in its breast, and the uncovering and witnessing  in its eye, and the beauty and adornment on it as a whole, open up a truly subtle and luminous  window. It displays to aware minds and hearts a Beauteous One of Glory, an Undying Beloved, an Eternal Worshipped One all of Whose Names are beautiful.
İşte kâinat yüzündeki cemal ve kalbindeki aşk ve sinesindeki incizab ve gözlerindeki keşif ve şuhud ve hey’atındaki hüsün ve tezyinat; pek latîf, nurani bir pencere açar. Onun ile bütün esması cemile bir Cemil-i Zülcelal’i ve bir Mahbub-u Lâyezalî’yi ve bir Mabud-u Lemyezel’i, hüşyar olan akıl ve kalplere gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
O heedless one who flounders amid suffocating doubts in the darkness of matter and obscurity of delusion! Come to your senses! Rise to a state worthy of humanity! Look through these four openings, see the beauty of unity, attain perfect belief, and become a true man!...
İşte ey maddiyat karanlığında, evham zulümatında, boğucu şübehat içinde çırpınan gafil! Kendine gel. İnsaniyete lâyık bir surette yüksel. Şu dört delik ile bak; cemal-i vahdeti gör, kemal-i imanı kazan, hakiki insan ol!
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Yirmi_Yedinci_Pencere"></span>
== Yirmi Yedinci Pencere ==
==Twenty-Seventh Window==
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
God is the Creator of all things, and of all things He is the Guardian and Disposer.(*<ref>*Qur’an, 39:62.</ref>)
اَللّٰهُ خَالِقُ كُلِّ شَى۟ءٍ وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَى۟ءٍ وَكٖيلٌ
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
We look at things which appear to be causes and effects in the universe and we see that the most  elevated cause possesses insufficient power for the most ordinary effect.
Kâinatta “esbab ve müsebbebat” görünen eşyaya bakıyoruz ve görüyoruz ki en a’lâ bir sebep, en âdi bir müsebbebe kuvveti yetmiyor. Demek esbab bir perdedir, müsebbebleri yapan başkadır.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
This means that causes are a veil, and something else makes the effects. To take only a small example out of innumerable creatures let us consider the faculty of memory, which is situated in man’s head in a space as tiny as a mustard seed: we see that it is like a book so comprehensive –indeed, like a library– that within it is written without confusion the entire story of a person’s life.
Mesela, hadsiz masnuattan yalnız cüz’î bir misal olarak insan başı içinde bir hardal küçüklüğünde bir yerde yerleştirilen kuvve-i hâfızaya bakıyoruz. Görüyoruz ki öyle bir câmi’ kitap belki kütüphane hükmündedir ki bütün sergüzeşt-i hayatı, içinde karıştırılmaksızın yazılıyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
What cause can be shown for this miracle of power? The grey matter of the brain? The simple unconscious particles of its cells? The winds of chance and coincidence? But that miracle of art can only be the work of an All-Wise Maker Who, in order to inform man that all the actions he has performed have been recorded and will be recalled at the time of accounting, writes out a small ledger from the great book of man’s deeds to be published at the resurrection, and gives it to the hand of his mind.
Acaba şu mu’cize-i kudrete hangi sebep gösterilebilir? Telâfif-i dimağiye mi? Basit, şuursuz hüceyrat zerreleri mi? Tesadüf rüzgârları mı? Halbuki o mu’cize-i sanat, öyle bir zatın sanatı olabilir ki beşerin haşirde neşredilecek büyük defter-i a’malinden muhasebe vaktinde hatıra getirilecek ve işlediği her fiilleri yazıldığını bildirmek için bir küçük senet istinsah edip, yazıp aklının eline verecek bir Sâni’-i Hakîm’in sanatı olabilir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Thus, since they are comparable to man’s faculty of memory, make an analogy with all eggs, seeds, and grains, and then compare other effects to these small and comprehensive  miracles. Because  whichever  effect  and  work  of  art  you  look  at,  it contains such wonderful art that not only its common, simple cause, but if all causes were to gather, they would declare their impotence before it. For example, suppose the sun, which is imagined to be a large cause, to possess will and consciousness; if it is said to it: “Are you able to make a fly?”, of course it would reply: “Through  my Creator’s bounty, there is plenty of light, heat, and colours in my shop, but such things in the fly’s being as eyes, ears, and life are neither in my shop, nor are they within my power.”
İşte beşerin kuvve-i hâfızasına misal olarak bütün yumurtaları, çekirdekleri, tohumları kıyas et ve bu câmi’ küçücük mu’cizelere, sair müsebbebatı da kıyas et. Çünkü hangi müsebbebe ve masnua baksan o derece hârika bir sanat var ki değil onun âdi, basit sebebi, belki bütün esbab toplansa ona karşı izhar-ı acz edecekler. Mesela, büyük bir sebep zannedilen güneşi; ihtiyarlı, şuurlu farz ederek ona denilse: “Bir sineğin vücudunu yapabilir misin?” Elbette diyecek ki: “Hâlık’ımın ihsanıyla dükkânımda ziya, renkler, hararet çok. Fakat sineğin vücudunda göz, kulak, hayat gibi öyle şeyler var ki ne benim dükkânımda bulunur ve ne de benim iktidarım dâhilindedir.”
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore, the wonderful art and adornment in  effects dismiss causes, and indicating the  Necessarily Existent One, the Causer of Causes, in accordance with the verse, And to Him goes back every affair,(*<ref>*Qur’an, 11:123.</ref>) hand over matters to Him. In the same way, the results, purposes, and benefits attached to effects demonstrate self-evidently that they are the works of an All-Generous Sustainer, an All-Wise and Compassionate One, beyond the veil of causes.
Hem nasıl ki müsebbebdeki hârika sanat ve tezyinat, esbabı azledip Müsebbibü’l-esbab olan Vâcibü’l-vücud’a işaret ederek وَ اِلَي۟هِ يُر۟جَعُ ال۟اَم۟رُ كُلُّهُ  sırrınca ona teslim-i umûr eder. Öyle de müsebbebata takılan neticeler, gayeler, faydalar; bilbedahe perde-i esbab arkasında bir Rabb-i Kerîm’in, bir Hakîm-i Rahîm’in işleri olduğunu gösterir.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For unconscious causes certainly cannot think of some  aim and work for it. And yet we see that each creature which comes into existence does so following  not one, but many aims, benefits, and instances of wisdom. That  means an All-Wise  and Generous  Sustainer  makes those things and sends them. He makes those benefits the aim of their existence.
Çünkü şuursuz esbab, elbette bir gayeyi düşünüp çalışmaz. Halbuki görüyoruz; vücuda gelen her mahluk, bir gaye değil belki çok gayeleri, çok faydaları, çok hikmetleri takip ederek vücuda geliyor. Demek bir Rabb-i Hakîm ve Kerîm, o şeyleri yapıp gönderiyor. O faydaları onlara gaye-i vücud yapıyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
For example, it is going to rain. It is obvious how distant the causes that apparently result in rain are from thinking of animals and having pity and compassion on them. That means it is sent to their assistance through the wisdom of a Compassionate Creator Who creates  the  animals  and  guarantees  their  sustenance. Rain  is  even  called  ‘mercy’. Because, since it comprises numerous works of mercy and benefits, it is as if mercy has become embodied as rain, has been formed into drops, and arrives in that way.
Mesela, yağmur geliyor. Yağmuru zâhiren intac eden esbab; hayvanatı düşünüp, onlara acıyıp merhamet etmekten ne kadar uzak olduğu malûmdur. Demek, hayvanatı halk eden ve rızıklarını taahhüd eden bir Hâlık-ı Rahîm’in hikmetiyle imdada gönderiliyor. Hattâ yağmura “rahmet” deniliyor. Çünkü çok âsâr-ı rahmet ve faydaları tazammun ettiğinden güya yağmur şeklinde rahmet tecessüm etmiş, takattur etmiş, katre katre geliyor.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Furthermore, all the finely adorned plants which smile  at creatures and  the embellishments and displays in animals self-evidently point to the necessary existence and unity of an All-Glorious One behind the veil of the Unseen; One Who wants to make Himself known and loved through these beautifully adorned fine arts. That is to say, this adornment in things and these displays  and  embellishment indicate of a certainty the attributes of making known and making loved. While the attributes of making known and making loved self-evidently testify to  the  necessary existence and unity of an All- Powerful Maker Who is Loving and Known.
Hem bütün mahlukatın yüzüne tebessüm eden bütün ziynetli nebatat ve hayvanattaki tezyinat ve gösterişler, bilbedahe perde-i gayb arkasında bu süslü ve güzel sanatlar ile kendini tanıttırmak ve sevdirmek ve bildirmek isteyen bir Zat-ı Zülcelal’in vücub-u vücuduna ve vahdetine delâlet ederler. Demek eşyadaki süslü vaziyetler, gösterişli keyfiyetler; tanıttırmak ve sevdirmek sıfatlarına kat’iyen delâlet eder. Sevdirmek ve tanıttırmak sıfatları ise bilbedahe Vedud, Maruf bir Sâni’-i Kadîr’in vücub-u vücuduna ve vahdetine şehadet eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
'''In Short:''' Since causes are extremely commonplace and impotent and the effects attributed to them are most valuable and full of art, this dismisses causes. The aims and benefits of effects also discharge ignorant and lifeless causes, and hand them over to an All-Wise Maker. Also, the adornment and skill on the face of effects indicates a Wise Maker  Who  wants  to  make His power known to conscious beings and desires to make Himself loved.
'''Elhasıl:''' Sebep gayet âdi, âciz ve ona isnad edilen müsebbeb ise gayet sanatlı ve kıymetli olduğundan sebebi azleder. Hem müsebbebin gayesi, faydası dahi cahil ve camid olan esbabı ortadan atar, bir Sâni’-i Hakîm’in eline teslim eder. Hem müsebbebin yüzündeki tezyinat ve maharetler, kendi kudretini zîşuurlara bildirmek isteyen ve kendini sevdirmek arzu eden bir Sâni’-i Hakîm’e işaret eder.
</div>


<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="tr" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
"https://risale.site/index.php/Özel:MobileDiff/151678" sayfasından alınmıştır